ffi SrnTEN '?",iffhorrand ETf,E Lid Gedeputeerde Staten 2,0 MEI 1016 Nulmeting Aan Provinciale Staten

Transcriptie

1 Lid Gedeputeerde Staten SrnTEN Mr. J.F. (Han) Weber Contact '?",iffhorrand Postadres Provinciehuis Postbus LP Den Haag T Aan Provinciale Staten Datum 2,0 MEI 1016 Ons kenmerk DOS Uw kenmerk Bijlagen 1 Onderwerp Nulmeting Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer Geachte Statenleden, Graag bied ik u hierbijde samenvattende resultaten aan van de nulmeting ten behoeve van het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer. Deze samenvattende resultaten van de nulmeting geven informatie over de stand van zaken van de weidevogels voor een 3-tal representatieve gebieden. De Provincie Zuid-Holland heeft in november 2015 het Provinciaal Monitoringsplan vastgesteld. Deze nulmeting maakt deel uit van de monitoring van het onderdeel Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer uit dit plan. Bij de behandeling van het Provinciale Monitoringsprogramma in uw commissie is deze nulmeting voor het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer voor 2015 aangekondigd. Bezoekadres Zu d-hollandplein W Den Haag Tram 9 en de buslünen 90, 385 en 386 stoppen dichtbij het provinciehuis. Vanaf station Den Haag CS is hettien minuten lopen. De parkeenuimte voor auto's is bêperkt. ETf,E ffi Per I januari 2016 is het nieuwe stelsel voor het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer van start gegaan. Dit Agrarisch Natuur-en Landschapsbeheer richt zich vooral op weidevogels. Om een referentie te hebben voor de resultaten van het nieuwe stelsel voor het Agrarisch Natuuren Landschapsbeheer voor de komende zes jaar heeft de Provincie Zuid-Holland opdracht gegeven om in 2015 een nulmeting voor de weidevogels uit te voeren. Dit doet de provincie vooruitlopend op de landelijke monitoring. Nulmeting De provincie Zuid-Holland heeft opdracht gegeven om voor de monitoring van het agrarisch natuurbeheer het bestaande weidevogelmeetnet te benutten. Dat meetnet heeft de provincie met het oog op de nulmeting aangevuld met een monitoring in drie gebieden: het westelijk deel van de Krimpenerwaard, Midden-Delfland, de zuidwestelijke hoek van De Groene Klaver. Dit geeft de provincie informatie over de verhouding tussen de weidevogelpopulaties in drie typen gebieden: de reservaten, in het gebied met agrarisch natuurbeheer en in het gebied waar geen overeenkomsten zijn afgesloten.

2 Ons kenmerk e'i'jrjuoiland Gonclusies uit de nulmeting ln het kader van de nulmeting van het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer zijn in het totaal 5000 territoria van 20 soorten vogels vastgesteld. Daarvan komen er elf soorten voor op de Rode Lijst (Wintertaling, Zomertaling, Slobeend, Patrijs, Grutto, Tureluur, Visdief, Zwarte stern, Veldleeuwerik, Graspieper en Gele kwikstaart). a a a ln Midden-Delfland, Haaglanden en de Krimpenen vaard zijn nog steeds redelijke populaties van weidevogels aanwezig ln gangbaar boerenland ligt de dichtheid aan weidevogels bijna 40% lager dan in gebieden met beheercontracten en natuurgebied. ln het gebied dat reeds is ingericht en beheerd als weidevogelreservaat is sprake van een wel vier maal hogere dichtheid aan vogels dan in de gebieden met andere functies. lk hoop dat ik u hiermee voldoende op de hoogte te hebben gebracht. Met. (Han) Weber uteerde Energie, Natuur&Recreatie en Landbouw 2t2

3 Nulmeting weidevogels Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer 2015 Inleiding Per 1 januari 2016 is een nieuw beleid voor agrarisch natuur en landschapsbeheer van start gegaan. Dit agrarisch natuur en landschapsbeheer richt zich vooral op weidevogels. Het nieuwe stelsel wordt doelmatiger door met ingang van 2016 alleen subsidie te verstrekken in gebieden die geschikt zijn voor weidevogels. Er worden subsidies verstrekt aan Gebiedscollectieven. De verantwoordelijkheid voor het agrarisch natuurbeheer ligt bij de Gebiedscollectieven. Ten behoeve van de nulmeting is als steekproef in drie regio s in de Provincie Zuid Holland een representatief gebied geselecteerd. In deze gebieden liggen reservaten in beheer bij terrein beherende organisaties (TBO s), boerenland met daarop agrarisch natuurbeheer en boerenland met daarop een regulier agrarisch beheer. De reservaten zijn te onderscheiden in ingerichte weidevogelreservaten en bestaande en nieuwe natuur(nog niet ingerichte reservaten). Deze 0 meting is uitgevoerd voordat het nieuwe beleid van het agrarisch natuurbeheer van start is gegaan. Samen met de resultaten uit het weidevogelmeetnet zal blijken of het nieuwe stelsel al dan niet succesvol is. Doel van het onderzoek Het doel van de nulmeting is om inzicht te krijgen in aantallen en de verspreiding van de verschillende soorten weidevogels binnen de onderzochte delen van Zuid Holland en eventuele verschillen op het spoor te komen tussen gebieden met een verschillende gebiedsfunctie. Dit inzicht is nodig om de resultaten van het nieuwe beleid voor agrarisch natuur en landschapsbeheer (ANLB) in de komende jaren te volgen. Dezelfde meting wordt na drie en zes jaar herhaald. Samen met de resultaten uit het weidevogelmeetnet zal blijken of het nieuwe stelsel van het agraisch natuur en landschapsbeheer al dan niet succesvol is. ± Haaglanden Kadaster Nederland Midden-Delfland Krimpenerwaard Figuur1 Ligging van de deelgebieden. Resultaten In het gebied waarin de inventarisatie heeft plaatsgevonden zijn vier gebiedsfuncties te onderscheiden: ingericht weidevogelreservaat (164 ha). bestaande en nieuwe natuur (2082 ha). ebieden met beheercontracten (1503 ha). overig boerenland (5752 ha). Er is in 2015 in totaal 9770 ha agrarisch gebied geteld, verdeeld over drie deelgebieden. Het gaat om Midden Delfland (2768 ha), Haaglanden (3360 ha) en de Krimpenerwaard (3299 ha).

4 Er werden 20 soorten weidevogels geteld die tot broeden komen in het agrarische gebied, waaronder Knobbelzwaan, een aantal soorten eenden, Patrijs, diverse steltlopers en enkele zangvogelsoorten. In deze samenvatting beperken we ons tot de primaire weidevogels Slobeend, Zomertaling, Scholekster, Kievit, Grutto, Tureluur, Veldleeuwerik en Graspieper. Aantal territoria Midden Delfland Haaglanden Krimpenerwaard TOTAAL Zomertaling Slobeend Scholekster Kievit Grutto Tureluur Veldleeuwerik Graspieper De gemiddelde dichtheid in Midden Delfland en Haaglanden is over het algemeen vergelijkbaar (m.u.v. Scholekster, Veldleeuwerik en Graspieper). De dichtheid in de Krimpenerwaard is voor steltlopers aanzienlijk lager, maar voor de eenden een stuk hoger. In de jaren negentig werd een dichtheid van de Grutto tussen 8 en 13 paar per 100 ha als redelijk omschreven. Delen van het onderzochte gebied voldoen aan de criteria die gelden voor weidevogelkerngebieden en gruttokerngebieden. Hiervoor geldt het criterium voor de dichtheid van weidevogels van 50 broedparen per 100 ha. Dichtheden (territoria per 100 ha) Midden Delfland Haaglanden Krimpenerwaard TOTAAL Zomertaling 0,3 0,1 0,5 0,3 Slobeend 1,5 1,5 3,9 2,4 Scholekster 4,0 8,8 5,2 6,1 Kievit 18,4 18,1 11,1 15,7 Grutto 7,8 8,4 8,2 8,2 Tureluur 4,3 4,7 3,1 4,0 Veldleeuwerik 1,6 0,3 0,5 0,7 Graspieper 0,8 0,1 0,5 0,4 Conclusie: In Midden Delfland, Haaglanden en de Krimpenerwaard zijn nog steeds redelijke populaties van weidevogels aanwezig

5 Figuur 2 Aantal territoria per 100 ha in vier typen gebieden voor drie soort(groep)en. Conclusie: De dichtheid aan weidevogels in ingericht weidevogelreservaat is aanzienlijk hoger dan in gebieden met andere functies. In overig boerenland is de dichtheid duidelijk het laagst. Trend van de vastgestelde soorten In de rapportage wordt per vogelsoort de verspreiding en het aantal vastgestelde territoria in het geïnventariseerde gebied nader toegelicht. Alle vastgestelde soorten worden besproken. Ter informatie is de landelijke trend (Sovon, BOELE ET AL., 2014) en voor zover bekend de trend in Zuid Holland (SPAARGAREN, 2014) gegeven. Zowel de trend op lange termijn (sinds 1990) als op korte termijn (sinds 2004) wordt hier gegeven. Hierbij worden de volgende categorieën onderscheiden: sterke afname, significante afname van meer dan 5% per jaar ( ) matige afname, significante afname van minder dan 5% per jaar ( ) stabiel, geen significante toe of afname (0) matige toename, significante toename van minder dan 5% per jaar (+) sterke toename, significante toename van meer dan 5% per jaar (++) NL ZH NL ZH Soort / trend Soort / trend Knobbelzwaan Kievit Bergeend ? Watersnip Krakeend Grutto Wintertaling 0 Wulp Zomertaling Tureluur 0 0 Slobeend Visdief Kuifeend Zwarte stern 0 0 Patrijs Veldleeuwerik 0 Scholekster Graspieper Kluut Gele kwikstaart 0 +? Trend t/m 2014 per vastgestelde soort, voor Nederland en Zuid Holland.

6 Conclusies In 2015 zijn in drie deelgebieden in de Provincie Zuid Holland in het kader van de nulmeting van het agrarisch natuur en landschapsbeheer in het totaal 5000 territoria van 20 soorten weidevogels vastgesteld. Daarvan komen er elf voor op de Rode Lijst (Wintertaling, Zomertaling, Slobeend, Patrijs, Grutto, Tureluur, Visdief, Zwarte stern, Veldleeuwerik, Graspieper en Gele kwikstaart). In Midden Delfland, Haaglanden en de Krimpenerwaard zijn nog steeds redelijke populaties van weidevogels aanwezig In gangbaar boerenland ligt de dichtheid aan weidevogels bijna 40% lager dan in gebieden met beheercontracten en natuurgebied. In het gebied dat reeds is ingericht en beheerd als weidevogelreservaat is sprake van een wel vier maal hogere dichtheid aan weidevogels dan in de gebieden met andere functies.