Monitoring bodemdaling Ameland. Grote rapportage 2011

Transcriptie

1 Monitoring bodemdaling Ameland Grote rapportage 2011

2 Voorspellingen Geomorfologie, Wad, Kwelders en Duinen

3 Geschiedenis vanaf 1986

4 Luchtfoto van centrum bodemdalingsgebied

5 Prognoses Bodemdaling Prediction 1985: center: cm Prediction 1994: - center: cm Prediction 2000: center: cm Prediction 2011: center: cm Prognoses bodemdaling Winningsplan 2003

6 Bodemdalingsvoorspellingen1

7 Bodemdalingsschotel anno 2010

8 Afnemende bodemdalingssnelheid

9 Oostpunt van Ameland ( )

10 Oostpunt Ameland Oostpunt Ameland, jaar

11 Geulontwikkeling langs de oostpunt van Ameland

12 Stormvloedgeulen die dichtgroeien Figuur De Hon met stormvloedgeultjes door de zeereep (Google Earth augustus 2011)

13 1,50 Hypsometric curve: All tidal flats in one picture. The gullies deepened, the tidal flats became 5 cm higher. 1,00 Hypsometrische curves wad Oost 0,50 Ameland 0,00 000,0E+0 5,0E+6 10,0E+6 15,0E+6 20,0E+6 25,0E+6 30,0E+6 35,0E+6 40,0E+6 45,0E+6-0,50-1,00-1,50-2,00 Natte oppervlakte (m2)

14 Spijkermetingen

15 Resultaat spijkermetingen

16 Beweiding Neerlands Reid

17 hoogte in mm opslibbing in mm hoogte in mm opslibbing in mm PQ 9.04 (WADZIJDE) Bodemdaling en sedimentatie Edge Wadden Sea op De Hon PQ 9.08 (DUINZIJDE) Central and dune K. Dijkema Alterra 0

18 Kweldervegetaties vóór bodemdaling en in 2009

19 Meting kwelderhoogte ivm overspoeling van nesten

20 Afslagrand onder Oerder duin

21 Lokale kwelderaanwas onder Oerder duin

22 Overvloeding duinvalleien bij stormtij

23 Verdronken Duindoorns

24 Nieuwe duindoorns en nieuwe vegetatie

25 Onderzoek duinvalleien

26 Zeldzame planten: Groenknolorchis en Parnassia

27 Grondwater NAMlocatie

28 Duinvegetaties droog

29 Duinvalleien nat

30 Effecten bodemdaling op duinvegetatie In het algemeen wijzen de trends op vernatting, verzilting en verruiging. In het algemeen kunnen de veranderingen die door bodemdaling worden veroorzaakt niet gekarakteriseerd worden als een verlies aan biodiversiteit (uitgedrukt als kans op het aantreffen van soorten van de Rode Lijst), hoewel zo'n verlies feitelijk wel is opgetreden. Het actuele verlies aan biodiversiteit moet waarschijnlijk grotendeels worden toegeschreven aan eutrofiëring, en dus aan atmosferische depositie van stikstof.

31 Bodemfauna ten Z van Ameland

32 Bodemfauna Ameland vergeleken met andere eilanden

33 Hoogwatertrek-routes wadvogels

34 Hoogwatervluchtplaats Scholeksters

35 Vogeltellers Oost Ameland

36 Twee aantalsvergelijkingen wadvogels West en Oost Ameland

37 Verklaring verschillen in vogelaantallen Oost- en West Ameland Steenloper Het uitblijven van het herstel van mosselbanken onder Oost-Ameland lijkt het gebied in de nazomer minder aantrekkelijk te maken. Kanoet De sterke verzanding van het wantij heeft bijgedragen aan de toename van de Kanoet in de winter. Tureluur De oorzaak van de afname in de winter is onduidelijk, maar de afname treedt op zowel Oost- als West-Ameland op. Bonte Strandloper De oorzaak van de toename in de winter is onduidelijk.

38 Broedvogelvergelijking Ameland Schier - Terschelling

39 Enkele voorbeelden

40 Effect bodemdaling op aantallen broedvogels Deze resultaten geven in ieder geen aanleiding om aan te nemen dat de tot heden opgetreden bodemdaling een meetbaar negatief effect heeft gehad op de broedvogels die in deze analyse zijn betrokken. Voor soorten met een duidelijk negatieve trend op alle in de analyse betrokken eilanden wordt een externe oorzaak van de achteruitgang verondersteld.

41 Wadbodem met sporen van wormen

42 Cursussen voor studenten in het bodemdalingsgebied

43 De onderzoekers en het onderzoek Dr.Ir. Z. Wang WL, Data abiotische gegevens Ir. W. Eysink WLzzp, Geomorfologie Drs. K. Dijkema Alterra, Kwelders Dr. H. v. Dobben Alterra, Duinen, kwelders Ing. P.A. Slim Alterra, Duinvalleien, duinen Ir. G. Ketelaar NAM, Bodemdalingsanalyses Dr. M. Kersten N.C. Ameland, Vogels Drs. W. Molenaar N.C. Ameland, Begrazing Drs. J. Krol N.C. Am., Duinvalleien, wadmetingen Dr. J.P. Bakker +E RUG Referentie kwelders Dr. A. Grootjans+B RUG Referentie kwelders Dr. B. Ens et al SOVON

44 Symposium 1 = Audit 1 Rijksuniversiteit Groningen, 2000 Waardering, maar ook kritiek Grootste deel goed => Doorgaan! Ontbrekende dingen => Nieuw onderzoek: Vogel-onderzoek op het wad Waterstandsonderzoek in de valleien Vegetatie-onderzoek valleien sterk uitgebreid Inschakeling Amelander deskundigen

45 Symposium 2 = Audit 2 Rijksuniversiteit Groningen, 2005 Waardering, maar ook kritiek Grootste deel goed => Doorgaan! Ontbrekende dingen => Nieuw onderzoek: Gebruik van referentiegebieden Relatie ontwikkeling Engelsmanplaat en bodemdaling

46 De begeleidingscommissie monitoring bodemdaling Ameland J. de Vlas (Vz) (Waterdienst Rijkswaterstaat) G. Wintermans (Secr.) NAM H. Durenkamp Ministerie EL&I S. Braaksma Ministerie EL&I A. Prakken RWS H. de Vries Fryske Gea JN. Schoustra Gemeente Ameland W. Bakema Gemeente Ameland W. Elderhorst Provincie Friesland P. Bot Provincie Friesland M. Engelmoer Provincie Friesland

47 Begeleidingscommissie en een aantal onderzoekers op excursie