Gemeente Breda. SSC Onderzoek en Informatie. Monitoring ontwikkeling uitkeringen 4 e kwartaal 2008 West-Brabant

Transcriptie

1 Gemeente Breda SSC Onderzoek en Informatie Monitoring ontwikkeling uitkeringen 4 e kwartaal 2008 West-Brabant Publicatienummer: 1535 Datum: maart 2009

2 In opdracht van: SES West-Brabant Uitgave: Gemeente Breda Afdeling SSC Onderzoek en Informatie Projectnummer: 1169 Claudius Prinsenlaan DJ Breda Telefoon Bronvermelding verplicht

3 Gemeente Breda Monitoring ontwikkeling uitkeringen 4e kwartaal 2008 West-Brabant 1. Inleiding Op 6 maart 2008 hebben de samenwerkende partners in West-Brabant het regionale programma West-Brabant werkt door! aangeboden aan staatssecretaris Aboutaleb en gedeputeerde Moons. Het tijdens deze conferentie aangeboden Regionaal Arrangement bevat 8 concrete resultaatdoelen die in 2011 in West-Brabant gerealiseerd moeten zijn. Het gaat om: extra EVC-trajecten in de sectoren zorg, logistiek, techniek, de agrarische sector en de zakelijke dienstverlening extra duale trajecten in de sectoren zorg, logistiek, techniek, de agrarische sector en de zakelijke dienstverlening 3. 25% minder mensen in de bijstand en de WW extra niet-uitkeringsgerechtigden aan een baan helpen ondernemers passen actief HRM-beleid toe (bewustwording vergroten om een goede werkgever te zijn) 6. Integrale dienstverlening realiseren in vijf bedrijfsverzamelgebouwen met werkgeversservicepunten en leerwerkloketten 7. Aansluiting onderwijs en bedrijfsleven versterken 8. Goede en tijdige communicatie naar de doelgroepen en deelnemende partijen (werkgevers, ondernemers, werknemers, werkzoekenden). Opbouw rapportage In deze rapportage wordt de ontwikkeling van het uitkeringsvolume in de regio SES West-Brabant gevolgd in het perspectief van de regionale werkloosheidsontwikkeling. Allereerst wordt hieronder in het kort de situatie op de Nederlandse en regionale arbeidsmarkt geschetst. Hierbij wordt beknopt ingegaan op de effecten van de huidige kredietcrisis voor de arbeidsmarkt. Vervolgens wordt In hoofdstuk 2 stilgestaan bij de ontwikkeling van de regionale werkloosheid in In hoofdstuk 3 wordt het regionale bijstandsvolume (WWB) en het aantal werkloosheidsuitkeringen (WW) nader in beeld gebracht Hoofdstuk 4 beschrijft ten slotte de ontwikkeling van het aantal uitkeringen met betrekking tot de arbeidsongeschiktheid en de regionale ontwikkeling van de Wajong. 3

4 2. Arbeidsmarkt De arbeidsmarkt in Nederland De Nederlandse economie was in 2007 met 3,5% gegroeid. Dit was de hoogste groei na In valt de economische groei terug tot 2%. Vooral in het vierde kwartaal worden de gevolgen van mondiale kredietcrisis zichtbaar. De Nederlandse economie is dan voor het eerst sinds vijf gekrompen (-0,6%). Het effect van de verslechterende economie zal vooral in 2009 en 2010 zichtbaar worden op de arbeidsmarkt in Nederland. Deze sombere verwachtingen werden door de emberraming 2008 van het CPB over de Nederlandse economie al bevestigd. De nieuwe CPB-ramingen, die in het de 2e helft van februari beschikbaar zijn gekomen, indiceren een nog veel zwaardere impact van de mondiale crisis op de Nederlandse economie in de komende jaren (-3,5% krimp in 2009 en -0,25% krimp in 2010). De toename van de werkgelegenheid in arbeidsjaren (die in 2007 nog 2,6% bedroeg) daalt in de recente verwachting van het CPB met -1,5% in Doordat de werkgelegenheid doorgaans met een vertraging van ongeveer een jaar op de ontwikkeling van de productie reageert valt de afname van de werkgelegenheid in 2010 met -4% afname nog groter uit. De mate waarin deze afname zich precies zal manifesteren blijft moeilijk in de schatten door de grote onzekerheden over de toekomstige ontwikkelingen van de internationale handel en de binnenlandse consumptie. Het landelijk niveau van de werkloze beroepsbevolking, dat in drie jaar was gedaald naar 4% eind 2008, loopt in 2009 naar verwachting weer iets op tot 5,5%. De werkloze beroepsbevolking stijgt hiermee landelijk tot 420 duizend personen in De stijging van de werkloosheid zal vooral in 2010 plaatsvinden. In 2010 stijgt het landelijk werkloosheidspercentage tot 8,75% van de beroepsbevolking. In totaal neemt de werkloosheid in Nederland tussen 2008 en 2010 met 371 duizend personen toe. Daarmee wordt de grote daling van de afgelopen jaren teniet gedaan. Bovendien zal de Nederlandse arbeidsmarkt de komende jaren ingrijpend veranderen. Het aantal jongeren neemt nauwelijks toe en algemeen wordt verwacht dat de vraag naar personeel bij het opnieuw aantrekken van de economie weer zal toenemen. De komende jaren vergrijst de beroepsbevolking. De groei van de beroepsbevolking zal hierdoor op middellange termijn geleidelijk afnemen. Op langere termijn zal er zelfs sprake zijn van een afname van de beroepsbevolking. Inmiddels zijn er duidelijke signalen die duiden op een concturele omslag van de arbeidsmarkt: De daling van de werkloosheid en de WW is in de laatste maanden van 2008 omgeslagen in een stijging; De instroom in de werkloosheid wordt hoger, de kortdurende werkloosheid (< 3 maanden) loopt al een aantal maanden op; Het aantal openstaande en ontstane vacatures neemt sterk af; Het aantal door het CWI verleende ontslagvergunningen is stijgende; Diverse sectoren (o.a. MKB, EIB, Kleinmetaal) verwachten voor 2009 bij een aantal sectoren een dalende werkgelegenheid. Deze daling varieert van -4,5% in de bouw tot - 1% in de detailhandel. In de zorgsector wordt daarentegen nog een toenemende werkgelegenheid verwacht. 4

5 Gemeente Breda Monitoring ontwikkeling uitkeringen 4e kwartaal 2008 West-Brabant De arbeidsmarkt in West-Brabant De situatie op de West-Brabantse arbeidsmarkt was in 2007 erg gunstig. In 2008 bleef de arbeidsmarktsituatie ook redelijk gunstig, zij het minder positief dan in 2007: De groei van de werkgelegenheid viel in 2008 lager uit, het vacaturevolume stabiliseerde vrijwel op het hoge niveau van 2007 en de werkloosheid daalde in 2008 minder snel dan in voorgaande jaren. Het omslagpunt in de ontwikkeling van de arbeidsmarkt lag in het vierde kwartaal van Eind 2008 toonde de werkloosheid in West-Brabant een lichte toename, evenals het aantal WW-uitkeringen. In het laatste kwartaal van 2008 was (op landelijk niveau) een duidelijke afname van het vacaturevolume zichtbaar. Verwachtingen 2009 en 2010 In het verlengde van de verwachtingen van het CPB zal de werkgelegenheid in West- Brabant in 2009 met 1,6% afnemen tot circa 320 duizend banen. In 2010 zal het aantal banen met nog eens met ruim 4% afnemen. In twee jaar tijd zal dan het aantal banen in de regio met 18 duizend banen zijn gedaald. Zoals eerder is vermeld reageert de werkgelegen-heid doorgaans met een vertraging van ongeveer een jaar op de ontwikkeling van de productie waardoor de afname van de werkgelegenheid in 2010 groter uitvalt dan in In 2008 stabiliseerde het vacaturevolume in West-Brabant op circa 42 duizend vacatures. West-Brabant presteerde in 2007 en 2008, vrijwel gelijk aan de landelijke ontwikkeling. Recentere gegevens van het aantal openstaande vacatures tonen vanaf oktober 2008 een duidelijke afname. Vanaf die maand daalt het aantal openstaande vacatures met meer dan 20%. Algemeen wordt verondersteld dat in 2009 het aantal vacatures behoorlijk zal dalen. Alleen de mate waarin is momenteel niet goed aan te geven, maar een afname van 20% of meer is zeker niet uit te sluiten. Aangenomen wordt dat het aantal vacatures in 2009 net zo sterk zal dalen als in het vierde kwartaal van Het vacaturevolume in West-Brabant zal dan in 2009 dalen tot ruim 33 duizend vacatures. Dit zijn er circa negenduizend minder dan in De West-Brabantse beroepsbevolking nam tussen 2000 en 2009 met 5,5% toe tot bijna 321 duizend personen. Vanaf 2010 zal de toename van de beroepsbevolking geleidelijk afvlakken en in de periode zelfs een lichte krimp gaan vertonen (-0,03%). Eind 2020 zal de beroepsbevolking uitkomen op ruim 328 duizend personen. De West-Brabantse beroepsbevolking zal sterk vergrijzen. In de periode steeg het aantal ouderen al met meer dan 30%. Het aantal 45-plussers zal tussen 2009 en 2020 nog eens met 13% toenemen tot bijna 144 duizend personen. Het aandeel ouderen zal in % gaan bedragen. In 2000 was dit aandeel 32%. Het Centraal Plan Bureau voorziet in haar februari-raming van 2009 een landelijke toename van de werkloosheid van 38% in 2009 en van ruim 60% in Wordt deze ontwikkeling doorgetrokken naar West-Brabant dan zal de regionale werkloosheid stijgen tot ruim personen in 2009 en tot personen in Hiermee wordt de hoge werkloosheidomvang van 1995 overtroffen. 5

6 3. Werkloosheid West-Brabant Werkloosheid regionaal West-Brabant telt eind ember werklozen. Dit is 12% minder dan eind De grote daling van de West-Brabantse werkloosheid in de afgelopen twee jaar komt in 2008 totstilstand. De kwartaal-op-kwartaal afname bedroeg in het 4 e kwartaal van 2007 nog -5,1%; In het 4 e kwartaal van 2008 stijgt het aantal West-Brabantse met 2,2% (+303 personen). Daarnaast neemt vanaf juli 2008 het aantal werklozen korter dan 3 maanden werkloos (nieuwe instroom) gestaag toe. Beide ontwikkelingen bevestigen de omslag in de dalende lijn van de regionale werkloosheid. De regionale werkloosheidsomvang medio eind februari bevestigt deze omslag nogmaals. De regionale werkloosheid klimt met bijna 15% ten opzicht van ember 2008 (tot personen). De werkloosheid zal in West- Brabant verder stijgen tot circa 20 duizend personen eind Figuur 1 Ontwikkeling werkloosheid (nww) SES West-Brabant feb 09 Bron: UWV werkbedrijf Jongeren Vooral jongeren profiteerden de afgelopen jaren van de gunstige arbeidsmarkt. De werkloosheid onder jongeren (tot 27 jaar) daalde in 2007 fors (-29,5%). De jeugdwerkloosheid in West-Brabant daalt in het 1 e halfjaar van 2008 verder tot jongeren. In het 3e kwartaal van 2008 stagneert deze daling en in het 4 e kwartaal van 2008 neemt zij zelfs met 10% toe (tot ruim jongeren). De afname van de jeugdwerkloosheid ten opzichte van ember 2007 slaat in West- Brabant in de loop van 2008 om van -8% naar +1%. Tot en met februari 2009 stijgt de werkloosheid zelfs met 41% tot personen. 6

7 Gemeente Breda Monitoring ontwikkeling uitkeringen 4e kwartaal 2008 West-Brabant Op landelijk niveau is het aantal werkloze jongeren in het 4 e kwartaal van 2008 en in het begin van 2009 eveneens gestegen. Deze stijging is minder groot dan in West-Brabant. Tabel 2 : Ontwikkeling werkloosheid (nww ) SES West-Brabant naar aandachtgroep Werkloosheid 08 t.o.v. -07 (%) 08 t.o.v. -06 (%) <27 jaar ,1% -28,7% 45-plus ,2% -25,8% vrouw ,5% -31,7% werkloos > 1 jaar ,8% -43,4% SES West-Brabant ,2% -31,5% Bron: UWV werkbedrijf ouderen In 2005 steeg de werkloosheid onder ouderen meer dan gemiddeld. Door de gunstige arbeidsmarkt en het groot aantal (moeilijk vervulbare) vacatures daalde het aantal werkloze 45-plussers in het eerste halfjaar van 2008 (iets) meer dan in 2006 en De daling van de werkloze 45-plussers wordt daarentegen in het 3 e kwartaal van 2008 minder groot en komt in de loop van het laatste kwartaal tot een einde. De werkloosheid begint in ember 2008 zelfs licht op te lopen (tot ouderen). De toename van het aantal oudere werklozen in het 4 e kwartaal van 2008 bleef met +0,6% nog wel ruim onder het regionaal gemiddelde van 2,2% liggen In de eerste maanden van 2009 stijgt de werkloosheid onder ouderen (ten opzichte van ember 2008) fors met 25% tot personen. Het aandeel 45-plus op de totale werkloosheid bedraagt eind 2008 met 56,4% ruim meer dan de helft van het totaal aantal werklozen in West-Brabant. Vrouwen De grote daling van het aantal werkloze vrouwen in het 2 e en 3 e kwartaal van 2008 komt in de laatste drie maanden van 2008 nagenoeg tot stilstand. Eind ember 2008 zijn vrouwen in West-Brabant werkloos. Dit is 0,9% minder dan eind 3 e kwartaal maar nog wel 13% minder dan eind Tot en met februari 2009 stijgt het aantal werkloze vrouwen met ruim 700 personen tot personen (+10,3%) De daling van het aantal werkloze mannen zwakt in het 3 e kwartaal al duidelijk af. In het 4 e kwartaal van 2008 stijgt de werkloosheid hier (met 5,9%) ruim twee maal zo snel als het regionaal gemiddelde (tot personen). Tussen ember 2008 en februari 2009 stijgt het aantal werkloze mannen verder tot personen (+20%). Langdurige werkloosheid In de periode steeg de langdurige werkloosheid (personen die 1 jaar of langer werkloos zijn) nog behoorlijk. In 2006 trad een voorzichtige daling van het aantal langdurig werklozen op. Vanaf het 4e kwartaal 2006 daalt de langdurige werkloosheid met meer dan 700 personen per kwartaal. 7

8 Ook in 2008 zet deze daling onder langdurig werklozen door en bedraagt eind ember personen. Met een daling van ruim personen daalt de langdurige werkloosheid met 31% ten opzichte van ember Het dalingstempo vermindert nauwelijks in 2008 en komt in het 4 e kwartaal van 2008 uit op -6%.Eind februari 2009 is de daling tot stilstand gekomen. Het aantal langdurig werklozen ligt in februari 75 personen hoger dan eind ember Opmerkelijk tot ember 2008 is de toename van het aantal langdurig werklozen tot 2 jaar werkloos. In tegenstelling tot de personen vanaf 2 jaar werkloos stijgt in het 4 e kwartaal van 2008 het aantal personen tussen de 1 en 2 jaar werkloos met 5%. Deze toename ligt ruim twee maal zo hoog als het regionaal gemiddelde (2,2%). Het aantal langdurig werklozen nam de afgelopen jaren vooral af bij de categorie tot twee jaar werkloos. Vanaf 2007 begon ook de werkloosheid bij personen vanaf twee jaar werkloos substantieel te dalen. Deze ontwikkeling blijft wel zichtbaar in het 4e kwartaal van

9 Gemeente Breda Monitoring ontwikkeling uitkeringen 4e kwartaal 2008 West-Brabant 4. Uitkeringen West-Brabant Het SES-gebied West-Brabant telt eind 4 e kwartaal bijstandsuitkeringen (tot 65 jaar) en WW-uitkeringen. Tot eind 2007 toont de ontwikkeling van beide uitkeringssoorten vrijwel eenzelfde beeld: Tot 2003 een stijging van het uitkeringsvolume en vanaf half 2005 tot eind 2007 een forse afname van het aantal uitkeringen. Figuur 3 Ontwikkeling WWB en WW SES West-Brabant mrt _08 WWB-uitkeringen WW-uitkeringen Bron: statline CBS, UWV In 2008 wordt het beeld meer divers. De daling van het bijstandvolume houdt nog aan terwijl het aantal WW-uitkeringen in het vierde kwartaal sterk toeneemt. Recente gegevens van het UWV indiceren een verdere stijging van de WW-uitkeringen met 16% tot en met februari 2009 (ten opzichte van ember 2008). Bijstandsuitkeringen WWB Eind ember2008 neemt het aantal bijstandsgerechtigden(tot 65 jaar) in West-Brabant met 180 personen af ten opzichte van het 3 e kwartaal. Terwijl de werkloosheid in het laatste kwartaal van 2008 toeneemt kent het aantal bijstandsuitkeringen daarentegen nog een afname. De afname is in 2008 wel minder groot dan in de voorgaande jaren. Het aantal bijstandsuitkeringen ligt eind 4 e kwartaal % lager dan in ember 2006 (taakstelling %) en 5% lager dan ember Maar door de een te verwachten toename van het aantal bijstandsgerechtigden in 2009 en 2010 komt de regionale taakstelling onder druk te staan. 9

10 Tabel 4: Ontwikkeling uitkeringen WWB (bijstand) en WW West-Brabant t.o.v. -07 (%) -08 t.o.v. -06 (%) -06* -07* sep WWB ,0% -16,0% WW ,1% -31,7% Bron: *statline CBS; UWV, P&C Bureau Zuid-West (WW-gegevens vanaf ember 2007). Op landelijk niveau constateert het CBS in 2008 eveneens een minder grote afname van het aantal bijstandsuitkeringen (tot 65 jaar) dan in 2007 en Het CBS zag in het laatste kwartaal van 2008 zelfs een toename van de bijstand bij 164 van 443 Nederlandse gemeenten. Werkloosheidsuitkeringen WW Het aantal WW-uitkeringen slaat in het 4 e kwartaal van 2008 om van een daling in een stijging. Hiermee worden de gevolgen van de financiële crisis voor het eerst in de West- Brabantse regio zichtbaar. Toch ligt het aantal WW-uitkeringen eind 4 e kwartaal 2008 bijna 32% lager dan eind ember 2006 en 8% lager dan eind ember 2007 (taakstelling %). Al wordt hiermee de taakstelling momenteel ruimschoots gehaald, toch zal door een te verwachten grote toename van het aantal WW-gerechtigden in 2009 en 2010 ook deze regionale taakstelling onder druk komen te staan. Recente gegevens van het UWV indiceren vanaf ember 2008 een verdere stijging van de WW-uitkeringen met 16% tot en met februari De afname ten opzichte van ember 2006 (-21%) slinkt daarmee tot onder de taakstelling van -25% in De effecten van de afnemende economische groei zijn inmiddels al wel zichtbaar in de ontwikkeling van de regionale WW-uitkeringen, maar nog niet in de ontwikkeling van de regionale bijstand. 10

11 Gemeente Breda Monitoring ontwikkeling uitkeringen 4e kwartaal 2008 West-Brabant 5. Arbeidsongeschiktheid West-Brabant Arbeidsongeschiktheid Het aantal arbeidsongeschiktheidsuitkeringen (AO: WAO, Wajong, WAZ) bedraagt in West-Brabant eind september uitkeringen. Het aantal uitkeringen daalt ten opzichte van ember 2007 met 3,4%. Ten opzichte van ember 2006 is het aantal uitkeringen met 8,1% gedaald. Het aantal uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid daalt substantieel vanaf Deze daling wordt volgens het UWV veroorzaakt door beëindigingen van de uitkering als gevolg van herbeoordeling, pensionering en overlijden, terwijl de instroom in de WAO als gevolg van de invoering van de WIA beperkter is (alleen oude gevallen). Figuur 5 : Ontwikkeling arbeidsongeschiktheid (WAO, Wajong, WAZ) West-Brabant mrt sept 08 Uitkeringen arbeidsongeschiktheid (WAO, WAZ, Bron: statline CBS Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) De Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) wil de focus op werk versterken. De WIA is de opvolger van de WAO. Het aantal landelijke WIA-uitkeringen stijgt in 2008 met uitkeringen to Deze toename is hoger uitgevallen dan aanvankelijk werd aangenomen. Op landelijk niveau is het WIA-volume in 2008 toegenomen met bijna 53%. Hiertegenover staat een afname van het aantal arbeidsongeschikten WAO, WAZ en Wajong met -3,8% ( uitkeringen). Per saldo daalt in 2008 het totaal aantal uitkeringen van AO én WIA op landelijk niveau met 1,2% ten opzichte van

12 Het WIA-volume in West-Brabant telt in uitkeringen. Recentere gegevens op regionaal niveau zijn momenteel nog niet beschikbaar. Wordt de landelijke ontwikkeling van het WIA-volume in 2008 doorgetrokken naar West-Brabant dan wordt het aantal WIA-uitkeringen geschat op uitkeringen eind Tabel 6 : Ontwikkeling arbeidsongeschiktheid en Wajong West-Brabant sep-08 t.o.v. -07 (%) sep-08 t.o.v. -06 (%) sep-08 Arbeidsongeschiktheid (AO) ,4% -8,1% Wajong ,2% 16,9% Bron: statline CBS Wajong In tegenstelling tot het totaal aantal uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid WAO en WAZ toont het aantal uitkeringen voor Wajongers al bijna vijf jaar een stijgende lijn. Tussen maart 2004 en i 2006 steeg het aantal uitkeringen Wajong geleidelijk tot Na i 2006 trad een tempoversnelling op in de toename waardoor het aantal Wajong uitkeringen fors toenam tot uitkeringen eind In de 1 e drie kwartalen van 2008 stijgt het aantal Wajong uitkeringen met circa 2% per kwartaal. Eind 3 e kwartaal 2008 telt West-Brabant Wajong- uitkeringen. Ten opzichte van eind 2006 is het aantal wajongers inmiddels met bijna 17 procent toegenomen en tenopzichte van eind 2007 met ruim 6%. Figuur 7 : Ontwikkeling arbeidsongeschiktheid Wajong West-Brabant mrt sept 08 Uitkeringen Wajong Bron: statline CBS 12

13 Gemeente Breda Monitoring ontwikkeling uitkeringen 4e kwartaal 2008 West-Brabant Volgens het UWV (Wajongdossieronderzoek) wordt de toename bij de Wajong vooral veroorzaakt door de doorstroom vanuit de bijstand, door de toenemende instroom van het VSO/PRO en door het vaker diagnosticeren van vooral autistische stroornissen. Uit dossieronderzoek van het UWV blijkt dat 29% van de Wajonginstroom loonvormende arbeids verricht. Hiervan is 22% werkzaam bij een reguliere werkgever en 6% in een sociale werkplaats. 13

14 Bijlagen. Bestand WWB per gemeente SES West Brabant (jonger dan 65 jaar) per kwartaal % t.o.v. % t.o.v. -06 mrt sep mrt sep Aalburg ,0% 0,0% Alphen-Chaam ,3% 33,3% Baarle-Nassau ,7% 0,0% Bergen op Zoom ,4% 1,2% Breda ,3% -6,0% Drimmelen ,1% 0,0% Etten-Leur ,3% 0,0% Geertruidenberg ,5% -5,6% Halderberge ,0% -4,5% Moerdijk ,8% -9,5% Oosterhout ,9% -5,4% Roosendaal ,9% -10,7% Rucphen ,0% -13,6% Steenbergen ,0% -5,6% Werkendam ,7% -7,7% Woensdrecht ,0% 6,3% Woudrichem ,0% 0,0% Zundert ,1% 0,0% Totaal West Brabant ,0% -5,0% Bron; Statline CBS Bestand WW per gemeente SES West Brabant % t.o.v. % t.o.v. -06 mrt sep * mrt-08* -08* sep-08* -08* Aalburg ,5% 0,0% Alphen-Chaam ,1% 6,7% Baarle-Nassau ,0% -27,3% Bergen op Zoom ,4% -8,0% Breda ,0% -6,8% Drimmelen ,6% -11,9% Etten-Leur ,1% -3,7% Geertruidenberg ,9% -19,6% Halderberge ,4% -21,3% Moerdijk ,6% -12,0% Oosterhout ,3% -7,8% Roosendaal ,7% 3,6% Rucphen ,0% -25,4% Steenbergen ,0% -8,5% Werkendam ,0% -9,1% Woensdrecht ,5% -22,8% Woudrichem ,4% 10,0% Zundert ,1% -2,8% Totaal West Brabant ,7% -8,1% * afgerond op 5-tallen Bronnen:CBS statline (ember 2006 t/m september 2006) UWV, P&C Bureau Zuid-West(vanaf ember 2007) 14

15 Gemeente Breda Monitoring ontwikkeling uitkeringen 4e kwartaal 2008 West-Brabant Bestand Arbeidsongeschiktheid per gemeente SES West Brabant % t.o.v. % t.o.v. -06 mrt sep mrt sep Aalburg ,0% -2,7% Alphen-Chaam ,0% 0,0% Baarle-Nassau ,7% 0,0% Bergen op Zoom ,5% -3,1% Breda ,7% -3,4% Drimmelen ,2% -4,2% Etten-Leur ,7% -1,1% Geertruidenberg ,9% -2,1% Halderberge ,0% -5,1% Moerdijk ,5% -2,9% Oosterhout ,7% -4,1% Roosendaal ,9% -3,2% Rucphen ,4% -4,4% Steenbergen ,2% -0,9% Werkendam ,0% -5,3% Woensdrecht ,9% -5,7% Woudrichem ,6% -6,0% Zundert ,0% -4,3% Totaal West Brabant ,1% -3,4% Bron; Statline CBS Bestand Wajong per gemeente SES West Brabant % t.o.v. % t.o.v. -06 mrt sep mrt sep Aalburg ,7% 16,7% Alphen-Chaam ,0% 0,0% Baarle-Nassau ,0% 25,0% Bergen op Zoom ,5% 5,0% Breda ,0% 6,4% Drimmelen ,2% 0,0% Etten-Leur ,0% 11,1% Geertruidenberg ,9% 5,9% Halderberge ,3% -5,6% Moerdijk ,6% 11,1% Oosterhout ,1% 5,9% Roosendaal ,0% 9,5% Rucphen ,4% 0,0% Steenbergen ,3% 7,7% Werkendam ,9% 0,0% Woensdrecht ,3% 0,0% Woudrichem ,3% 14,3% Zundert ,5% 9,5% Totaal West Brabant ,9% 6,2% 15