Vrouwen en autisme. Lezing 26 mei 2016 bij autismecafé i.o.v Carrefour NOP Emmeloord. Mariëlle Witteveen Mieke Bellinga.

Transcriptie

1 Vrouwen en autisme Lezing 26 mei 2016 bij autismecafé i.o.v Carrefour NOP Emmeloord Mariëlle Witteveen Mieke Bellinga

2 Even voorstellen Uitleg autisme Waarneming Informatieverwerking Prikkels Autisme bij vrouwen Verschillen jongens / meisjes Verschillen borderline en autisme Seksualiteit Handvatten in contact Programma

3 Voorstellen Introductie middels foto s

4 Wat zeggen anderen Jij autisme? Maar jij kan toch praten? Je bent getrouwd? En je werkt? Wat is jouw speciale talent? Ik merk helemaal niet dat jij autisme hebt

5 Onzichtbaar Hoofdwerk Analyseren Corrigeren Compenseren Denken Doen Laten

6 Wat is het Stoornis in de informatieverwerking van de hersenen TOM Theory Of Mind EF Executieve Functies CC Centrale Coherentie Deuvel 2016

7 Empathisch denken Voorstellingsvermogen Theory Of Mind In gedachten beelden vormen van: Het gezichtspunt van een ander Zaken of situaties die niet nu gebeuren Verplaatsen in een ander Deuvel 2016

8 Executieve Functies Oplossingsgericht denken Denken en handelen Plannen & organiseren Flexibiliteit in denken en handelen Deuvel 2016

9 Filterdenken Centrale Coherentie Informatie integreren tot een geheel Het vormen van een samenhangend beeld Veel aandacht voor details Deuvel 2016

10 Informatie opnemen Verstoorde waarneming In verschillende stukjes In verschillende volgorde Te veel Te intens Incompleet Deuvel 2016

11 Mensen Foto s Deuvel 2016

12 Details Foto s Deuvel 2016

13 Informatie verwerken Stukjes aan elkaar plakken / weggooien In juiste volgorde plaatsen Betekenis geven Context bepalen Deuvel 2016

14 Zintuigen Ondergevoeligheid kou, pijn, eten, drinken Overgevoeligheid beeld, geluid, aanrakingen Prikkels Deuvel 2016

15 Overprikkeling Overprikkeling teveel en/of tegelijk plaatsvinden van prikkels gebrek aan overzicht veranderingen (verwacht en onverwacht) Overbelasting overprikkeling + stress + overprikkeling + stress + overprikkeling + etc, etc Gevolg woedeaanval, depressieaanval, uitval Deuvel 2016

16 Anders Waarneming anders Beleving anders Ervaring anders Ik anders

17 Confrontatie met anders zijn Vooral door leeftijdsgenoten Sociale codes (delen, kletsen) Proberen te kopiëren Maar aanpassen lukt nooit 100% Veel schaamte en terugtrekken Trauma s door pesten

18 Verschillen jongens / meisjes Jongens Meer gedragsproblemen Weinig controle over emoties Minder emotionele problemen Intensieve bijzondere hobby s Minder goede fijne motoriek Meisjes Minder gedragsproblemen Overcontrole over emoties Meer emotionele problemen Intensieve gewone hobby s Betere fijne motoriek

19 DSM 5 Van drie naar twee hoofdgebieden Sociale communicatie Beperkte interesses en repetitief gedrag Prikkelgevoeligheid wordt toegevoegd Mate van ernst wordt gescoord

20 Sociale communicatie Interesses/gevoelens delen, reageren op anderen Op gepaste manier Anderen troosten Taal letterlijk nemen Te eerlijk/ongepaste dingen zeggen

21 Beperkte interesse Ongewoon qua aard Ongewoon qua intensiteit Sterke gehechtheid aan voorwerpen

22 Hobby s Ordenen TV programma s Sporten Social media Werk Lezen/dieren

23 Is ASS alles? Nog niet goed onderzocht Persoonlijkheids problematiek Depressie Angst Emotieregulatieproblemen Eetproblemen PTSS/Trauma

24 Vrouwen met ASS & Persoonlijkheidsstoornissen Vrouwen met ASS sociaal gezien anders gezien als manipulerend Zwart-wit denken Moeite met reguleren emoties Dwingend Ten onrechte, borderline persoonlijkheidsstoornis

25 Verschillen Borderline - Autisme BPS Manipuleren als omgaan met afstand/nabijheid Problemen vriendschappen door moeite afstand/nabijheid Problemen relaties door verlatingsangst Gevoelig voor kritiek door afwijzing ASS Dwingend om duidelijkheid te krijgen Problemen vriendschappen en relaties door gemis TOM Ervaren vaak kritiek maar snappen niet wat ze fout doen

26 BPS Verschillen Borderline - Autisme ASS Dissociatie Moeite met alleen zijn Automutilatie door problemen emotieregulatie Suïcide poging als roep om aandacht Terugtrekken bij overprikkeling Graag alleen zijn Automutilatie door overprikkeling of verandering Balans suïcide of kokervisie

27 Seksuele ontwikkeling Seksuele kennis Naïviteit Seksuele geaardheid, meer biseksueel, meer aseksueel

28 Seksuele geaardheid vrouwen Seksuele voorkeur ASS Controlegroep Mannen 67,9 % 93 % Vrouwen 1,9 % 2-3 % Biseksueel 13,2 % 1-5 % Aseksueel 17 % 1 %

29 Wat helpt Voorspelbaar maken Inplannen Spontaan? Beter geplande seks dan geen seks

30 Verschillende levensgebieden Vrouwen met ASS meerdere taken Versterkt problemen met: Planning Prioriteiten stellen Prikkelverwerking Daardoor eerder overbelast

31 Behandeling Psycho Educatie Contact met andere vrouwen met ASS mogelijkheid bespreken gedeelde thema s bijv. moederen met ASS Mindfullness Cognitieve Gedrags Therapie Seksuologische behandeling Relatie therapie EMDR Dagbesteding

32 Handvatten in contact Begrip Communicatie Structuur bieden Leeromgeving Deuvel 2016

33 Begrip Voor emoties Voor tempo Voor andere beleving van de wereld Vraagt veel geduld Voor het anders zijn Deuvel 2016

34 Communicatie Letterlijk Hoofdzaak en bijzaak Grapjes Gezichtsuitdrukkingen Deuvel 2016

35 Communicatietips Eenduidig en gestructureerd Visuele ondersteuning (picto s, schema, agenda s ed) Zonder emotie Metafoor gebruik (wel/niet) Kort Afsluiten met belangrijkste 10 seconden regel Geef me de vijf (wie, wat, waar, wanneer en hoe) Deuvel 2016

36 Structuur bieden Tijd Activiteiten Sociale situaties Gevolg duidelijkheid, flexibiliteit, zelfstandigheid, stressreductie en angstreductie Deuvel 2016

37 Leeromgeving Laten voordoen Visuele ondersteuning (daar waar nodig) Oefenen Andere omgeving (generaliseren) Herhalen Deuvel 2016

38 Vragen Deuvel 2016