Centrumontwikkeling De Slinger scenariostudie

Transcriptie

1 Centrumontwikkeling De Slinger scenariostudie in opdracht van de Gemeente Houten Rein Geurtsen & partners bureau voor stadsontwerp september 2010 pantone 188/cmyk

2 Samengesteld in opdracht van de gemeente Houten Samengesteld door: Geurst & Schulze architecten: Jeroen Geurst MarcJan Boerman Rizky Ikhsani Rein Geur tsen & Par tners, bureau voor stadsontwerp: Rein Geur tsen Janneke van Eck Marco van Wetten Marcel Jansen in samenwerking met: Goudappel Coffeng, adviseurs verkeer en vervoer: Toon van der Horst Nicole Korsten Grontmij Marktplan, programma-adviseur: Eke Schins-Derksen Gemeente Houten: Projectmanager: Hans Mieras medewerkers uit diverse gemeentelijke diensten

3 Centrumontwikkeling De Slinger scenariostudie in opdracht in opdracht van van de Gemeente de Houten september 2010 Rein Geurtsen & partners bureau voor stadsontwerp pantone 188/cmyk G o u d s e s i n g e l K D R o t t e r d a m t f s t a d s o n t w e r r e i n g e u r t s e n. n l w w w. r e i n g e u r t s e n. n l K r a n e n b u r g w e g E R D e n H a a g t f i n f g e u r s t - s c h u l z e. n l w w w. g e u r s t - s c h u l z e. n l

4

5 Inhoud Voorwoord 5 1 Opdracht 7 2 Procesbeschrijving 11 3 Het Zuidwest Kwadrant van Houten Centrum: verleden en heden Het Zuidwest Kwadrant in de beginjaren van Houten-Groeikern Het Masterplan Houten-Centrum en de nieuwe zienswijze 16 4 Scenariomethodiek 19 5 Bouwstenen en varianten Bouwsteen openbare ruimte Bouwsteen het bouwprogramma Bouwsteen aansluiting op de context Bouwsteen verkeersontsluiting, kiss & ride en parkeerplan 30 6 Scenario A Groot & Groen plein 33 7 Scenario B Intiem Plein 41 8 Scenario C Omsloten plein 49 bijlage 1: Randvoorwaarden, Uitgangspunten en Wensen 57 bijlage 2: Toetsingscriteria 60 bijlage 3: Bezonningsstudie Boerenflat 62 centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P

6 Schematisch overzicht bestaande situatie.

7 Voorwoord Begin 2010 startte een scenariostudie naar de mogelijkheden voor de gebiedsontwikkeling van De Slinger, gelegen in het centrum van Houten. De gemeenteraad heeft eind 2009 de opdracht gegeven om in samenspraak met belanghebbenden een aantal scenario s voor het gebied op te stellen. scenario s Bij het opstellen van de scenario s heeft een groot aantal betrokkenen een wezenlijke bijdrage geleverd. Dit zijn: inwonenden: de bewoners van het Haltnahuis en de bewoners van de Boerenflat. omwonenden: de bewoners van De Lobben. instellingen op het gebied van cultuur, zorg en onderwijs diverse belangenorganisaties gemeentelijke medewerkers adviseurs op de gebieden communicatie, bouwprogramma, stedebouw, architectuur en verkeer. We kunnen door het proces dat we hebben doorlopen stellen dat er een stevig draagvlak bestaat voor de scenario s die we in deze scenariostudie presenteren. Daarmee is uiteraard niet gezegd dat alle betrokkenen het volledig eens zijn met alle beschreven scenario s. besluitvorming Nu is de gemeenteraad aan zet. Zij moet bekijken welke conclusies zij trekt uit het proces dat is doorlopen. Een belangrijk element daarbij is dat de gemeente gekozen heeft voor open proces van planvorming waarbij scenario s naar buiten zijn gebracht die nog niet altijd waren doorgerekend op hun financiële consequenties. Het tekenen en rekenen is in wisselwerking gebeurd en de ontwerpen zijn tussentijds gedeeld met de betrokkenen. Dit heeft geleid tot drie verschillende scenario s voor het gebied die passen binnen de inhoudelijke randvoorwaarden vanuit de gemeenteraad. Maar het is niet gelukt om deze scenario s ook financieel sluitend te krijgen. Dat betekent dat de doelstelling van een positief planresultaat van 1,5 mln niet wordt gehaald. De nu ontwikkelde scenario s worden voorgelegd aan de gemeenteraad met het verzoek opnieuw naar de randvoorwaarden te kijken. Met het door de gemeenteraad vastgestelde pakket randvoorwaarden lukt het niet om een scenario te ontwikkelen dat ook aan de gestelde financiële randvoorwaarde voldoet. leeswijzer In deze scenariostudie leest u meer over de raadsopdracht. Daarna wordt beschreven op welke manier mensen en instellingen bij het proces zijn betrokken en wordt ingegaan op de geschiedenis van het gebied en de plannen die hiervoor al eerder zijn gemaakt. Vervolgens wordt beschreven welke methode is gebruikt om tot scenario s te komen. Daarna komen de drie scenario s per hoofdstuk uitgebreid aan bod, inclusief alternatieven. In de scenariostudie zijn veel foto s en afbeeldingen opgenomen, zowel referentiebeelden uit andere gemeenten als foto s en beelden van huidig Houten en mogelijk toekomstig Houten. In bijlage 1 zijn de randvoorwaarden en uitgangspunten opgenomen die we bij het ontwikkelen van de scenario s hebben gehanteerd. Bijlage 2 geeft de toetsingscriteria weer die in overleg met de betrokken partijen zijn ontwikkeld. Deze criteria kunnen worden gebruikt om de verschillende scenario s te waarderen. De toetsing van de verschillende scenario s aan de criteria heeft nog niet plaatsgevonden. Bijlage 3 bevat de resultaten van een bezonningsstudie voor het appartementencomplex de Boerenflat Hans Mieras september 2010 centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P

8

9 Opdracht 1 In dit hoofdstuk wordt de opdracht van de gemeenteraad toegelicht. Daarnaast wordt beknopt de voorgeschiedenis van het plan geschetst. De volledige opdracht en de randvoorwaarden zijn opgenomen in bijlage 1. In 2003 heeft de gemeenteraad het Masterplan Houten Centrum vastgesteld. In 2006 volgde de uitwerking daarvan door middel van de vaststelling van het bestemmingsplan Houten Centrum. Voor de nog te ontwikkelen delen van het Masterplan zijn in het bestemmingsplan globale bestemmingen opgenomen, met een uitwerkingsplicht voor het College van B&W. Daarbij zijn globale regels gegeven voor functies, rooilijnen en bouwhoogtes. Het College zal vooralsnog voor beide locaties geen uitvoering geven aan de uitwerkingsplicht. Verdere plan- en besluitvorming zullen uitwijzen welke planologische maatregelen benodigd zijn om gewenste ontwikkelingen mogelijk te maken. Hierbij wordt uitgegaan van een gedifferentieerde omgang met bouwhoogtes: in de oostelijke zone (langs de spoorbaan) relatief hoog en stedelijk (in het bestemmingsplan max. 24 meter hoog), naar het westen toe, richting woongebied, een gematigder bouwhoogte (in het bestemmingsplan tussen de 7 en 22 meter). In de periode sinds de vaststelling van het Masterplan heeft het denken over de gewenste ontwikkelingen op deelgebied De Slinger niet stilgestaan. In de loop van de tijd zijn de ambities ten aanzien van het gebied vergroot. In het voorjaar van 2009 zijn deze ambities neergelegd in een Kansendocument en een verkenning in maquettevorm. Deze zijn besproken in een besloten informatiebijeenkomst voor raadsleden op 23 april 2009 en in een ronde tafel gesprek (RTG) op 30 juni. In het RTG van 30 juni kwam de wenselijkheid van een nieuwe fase van onderzoek en planvorming voor De Slinger naar voren, vanwege: de mogelijkheden van verdere vernieuwing en versterking van centrumvoorzieningen; de kans om een combinatieschool volgens het Bredeschool-concept in het centrum te realiseren; de wens tot meer woningbouw; de opgave om in de lijn van het Masterplan een uitstekende ruimtelijke kwaliteit en centrumkwaliteit te bereiken. Deze wens is vertaald in een startnotitie voor Planontwikkeling De Slinger. In deze startnotitie zijn voor het deelgebied De Slinger ten opzichte van het Masterplan wijzigingen aan de orde, die voor de verdere ontwikkeling nieuwe opgaven en kansen betekenen: centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P

10 bestaande bebouwing bebouwing tot 2 lagen bebouwing 3 tot 4 lagen bebouwing 5 tot 6 lagen bebouwing 7 lagen parkeerhof nieuwe verkeersstructuur spoor privé groen openbaar groen water herijking masterplan Masterplan Houten centrum

11 Opdracht 1 als complement van het commerciële oostelijke deel van het centrum kan De Slinger zich ontwikkelen tot een centraal punt van sociaal-culturele ontmoeting, dienstverlening en vorming, met accenten op de doelgroep ouderen en op educatie en culturele ontwikkeling. bij uitstek in het deelgebied De Slinger kan de ambitie van de binnenstedelijke bouwopgave tot uitwerking komen: via (her)ontwikkeling niet alleen woningen toevoegen, maar door slim combineren en transformeren van voorzieningen, ook maatschappelijk rendement weten te behalen. voor de te ontwikkelen voorstellen voor De Slinger gelden de bouwhoogten uit het Bestemmingsplan van 3 maart 2006 als randvoorwaarde. De startnotitie Planontwikkeling De Slinger is op 3 november 2009 door de gemeenteraad vastgesteld. Onderdeel van dit besluit is de vraag om een aantal planvarianten op te stellen, die ter besluitvorming aan de raad kunnen worden voorgelegd. Deze planvarianten dienen in overleg met de betrokken maatschappelijke instellingen, de bewoners van de directe omgeving en de inwoners van Houten te worden ontwikkeld. De gemeenteraad heeft ook een financiële taakstelling meegegeven: een positief planresultaat van 1,5 mln. Het college heeft, in het vervolg op de startnotitie, op 12 januari 2010 het principebesluit genomen om het nieuwe busstation niet in te richten op De Slinger, maar op De Molenzoom. Dit besluit komt voort uit de vraag van de raad om te onderzoeken of een alternatieve locatie voor het busstation mogelijk is, in plaats van de oorspronkelijk geplande locatie op De Slinger. Ook heeft het college ingestemd met het voorstel om een combinatieschool te vestigen op De Slinger. Hierin zullen in ieder geval de basisscholen de Regenboog en de Bengelbongerd worden gehuisvest, gecombineerd met andere nog nader te bepalen- voorzieningen. centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P

12 Bewoners Instellingen 14 dec: Startbijeenkomst 16 jan: gebiedsschouw 26 jan: startbijeenkomst 1 feb: werkatelier 2 mrt: werkatelier 9 mrt: Brede Avond 22 mrt: werkatelier 22 mrt: werkatelier 8 apr: werkatelier 19 apr: Variantendag 10 mei: bewonersinitiatief 27 juni: werkatelier 1 jun: Variantendag 2 21 jun: Brede Avond 10

13 Procesbeschrijving 2 Om zo veel mogelijk alle belangen te kunnen afwegen, wordt veel zorg besteed aan het analyseren van het gebied en het inventariseren van ideeën en mogelijkheden. Het werken aan plannen voor het gedeelte van het centrumgebied rond De Slinger wordt daarom in een open participatieproces met bewoners en andere belanghebbenden gedaan. In totaal zijn er veertien bijeenkomsten in verschillende samenstelling georganiseerd (zie schema met overzicht bijeenkomsten). Door het proces dat we hebben doorlopen hebben we stellig de indruk dat er een behoorlijk draagvlak bestaat voor de scenario s die we hier presenteren. Daarmee is natuurlijk niet gezegd alle betrokkenen het helemaal eens zijn met alle beschreven scenario s. Het proces is onderverdeeld in twee trajecten. de omgevingsverkenning: omwonenden en andere belanghebbenden en geïnteresseerden inventariseren welke wensen, ideeën en zorgen er leven over het gebied en over mogelijke ontwikkelingen in de toekomst met betrekking tot onder andere verkeersveiligheid, bouwhoogtes, sfeer en gebruik. de programmaverkenning: met een groot aantal organisaties 1 uit de onderwijs, zorg- en cultuursector wordt geïnventariseerd welke mogelijkheden er zijn voor de invulling en het gebruik van de nieuw te ontwikkelen bebouwing. Hiernaast staat schematisch weergegeven welke bijeenkomsten er in de periode december 2009 juni 2010 zijn georganiseerd. De meeste bijeenkomsten zijn georganiseerd met de meest betrokken instellingen en/of de meest betrokken bewoners. De bijeenkomsten van 14 december, 9 maart en 22 juni waren brede, openbare bijeenkomsten met circa 100 deelnemers. Communicatie met de betrokkenen is steeds een belangrijk onderdeel van het proces geweest. In de zoektocht naar een gezamenlijk draagvlak zijn belanghebbenden geïnformeerd via de website ( en actief uitgenodigd via brieven, mail en pers. Vooral direct belanghebbenden hebben aangegeven betrokken te worden bij het proces. 1) O.a. Theater aan de Slinger, Houten en Co, Katholieke Scholenstichting Fectio, Openbaar Onderwijs Houten, Zorgspectrum, Heemlanden, Viveste, Bibliotheek Lek & IJssel, Habion, st. Kunstaanbod. centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P 11

14 12 Door het plakken van stickers maken deelnemers hun mening kenbaar over verschillende denkrichtingen.

15 Procesbeschrijving 2 Het interactieve proces kan worden gezien als een gemeenschappelijke zoektocht van de betrokken partijen. Een zoektocht waarin alle partijen op een hun geëigende manier hebben deelgenomen. De betrokken organisaties, vanuit hun bereidheid om mee te denken over een gebouwde oplossing, terwijl hun zoektocht naar inhoudelijke raakvlakken en mogelijkheden voor samenwerking nog in volle gang was. De betrokken bewoners hebben niet alleen gereageerd op voorstellen vanuit de gemeente, maar hebben zelf ook actief alternatieven aangedragen. En tenslotte de gemeente, omdat die de betrokkenen vanaf het begin heeft laten meekijken en meekoken in de keuken van de planontwikkeling. De nu ontwikkelde scenario s worden voorgelegd aan de gemeenteraad met het verzoek opnieuw de randvoorwaarden te overwegen. Met het door de gemeenteraad vastgestelde pakket randvoorwaarden lukt het niet om een scenario te ontwikkelen dat ook aan de gestelde financiële randvoorwaarde voldoet. Eén van de consequenties van deze open aanpak is geweest dat de gemeente scenario s naar buiten heeft gebracht die nog niet, of slechts gedeeltelijk waren doorgerekend op hun financiële consequenties. Hier is bewust voor gekozen. Het tekenen en rekenen heeft in wisselwerking plaatsgevonden en de tussentijdse resultaten van de ontworpen scenario s zijn steeds gedeeld met de betrokkenen. Dit heeft uiteindelijk geleid tot drie verschillende scenario s voor het gebied, waarin de inhoudelijke randvoorwaarden van de gemeenteraad zijn verwerkt en waarvoor een zeker draagvlak bestaat bij de betrokkenen. Het is echter niet gelukt om deze scenario s ook financieel sluitend te krijgen. Daarom is er in tweede instantie voor ieder scenario nog een financieel optimalisatie alternatief ontwikkeld. Daarmee is het probleem wel verkleind, maar zelfs deze optimalisatie alternatieven laten elk nog een fors tekort zien. Dat betekent dat de financiële taakstelling die de gemeenteraad heeft meegegeven (een positief planresultaat van 1,5 mln.), niet wordt gehaald. centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P 13

16 14 Ontwerpconcept Houten-Groeikern met zichtllijn tussen het oude dorp en het nieuwe centrum en met het assenkruis: met een groenblauwe corridor in oost-westrichting en de spoorweg als noord-zuid as.

17 Het Zuidwest Kwadrant van Houten Centrum: verleden en heden 3 DIENSTVERLENING BESTUUR B I E B ONDERWIJS CULTUUR ZORG VERVOER COMMERCIËLE VOORZIENINGEN HORECA COMMERCIËLE VOORZIENINGEN HORECA Startnotitie 2009; assenkruis Houten centrum: twee programmatische polen, één centrum. 3.1 Het Zuidwest Kwadrant in de beginjaren van Houten-Groeikern. Toen begin jaren zeventig het ontwerpconcept van Houten-Groeikern op de tekentafels van stedebouwkundige Rob Derks, landschapsarchitect Jan Kalff en verkeerskundige Goudappel Coffeng, gestalte kreeg, werd het centrum van de nieuwe stad gebaseerd op een assenkruis. De noordzuid-as is de spoorweg, de oostwest-as is de groenblauwe corridor, die vanuit de buitengebieden de verschillende woonwijken doorsnijdt en die via Het Kant, Het Onderdoor en Het Rond, de twee helften van het nieuwe stadscentrum aaneensmeedt. Dit assenkruis zorgt ervoor dat het centrum, en eigenlijk ook de gehele nieuwe stad, in vier kwadranten is opgedeeld. Het plangebied De Slinger vormt het grootste deel van het Zuidwest Kwadrant. De twee westelijke kwadranten onderscheiden zich van de oostelijke kwadranten. De overgang van het groene, dorpse woonmilieu van de woonbuurten naar het besloten, stedelijke milieu van Houten Centrum vindt in de twee westelijke kwadranten op een vloeiende wijze plaats. In de twee oostelijke kwadranten is er een duidelijkere afbakening, in de vorm van de ringvormige straat Het Achterom. Aan de westzijde van het spoor ontbreekt een dergelijke ringvormige verbinding. Het is dus zaak om die overgang dorp - centrum in de nieuwe plannen voor De Slinger op een zorgvuldige wijze vorm te geven. zichtas tussen twee torens Het Zuidwest Kwadrant bevat nog een belangrijk structuurelement van het Plan Derks uit de jaren zeventig: een conceptuele verbindingslijn tussen het oude dorp Houten en het centrum van de nieuwe stad. Dit is een lijn die de klokkentoren van het nieuwe Gemeentehuis verbindt met de kerktoren van Hervormde Pleinkerk in het oude dorp. Deze verbindingslijn is niet overal even goed herkenbaar, maar vlak bij De Slinger, in de Ereprijshof, is het door stedebouwkundige Derks bedoelde effect goed zichtbaar. Helaas gaat dit effect weer verloren als de wandelaar vlak bij het gemeentehuis het zicht op de klokkentoren kwijt raakt, doordat zijn weg wordt Achterom als overgang tussen dorp en centrum Vloeiende overgang tussen dorp en centrum Vloeiende overgang tussen dorp en centrum Achterom als overgang tussen dorp en centrum De overgang tussen het centrum en de woonwijken. Zicht op de klokkentoren van het Gemeentehuis. Zicht op de Hervormde Pleinkerk door de Ereprijshof. centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P 15

18 versperd door het Haltnahuis. De wandelroute loopt dan eigenlijk dood op een parkeerterreintje. Daarom is het zaak om in de nieuwe plannen voor De Slinger er voor te zorgen dat de wandelroute vanuit de Ereprijshof goed aansluit op de openbare ruimtes in het centrum. verbinding met Imkerspad Aan de noordzijde grenst het Zuidwest Kwandrant aan de groenblauwe corridor, die ten westen van het spoor de naam Imkerspark draagt. Het was de bedoeling dat alle kwadranten van het centrum een verbinding voor langzaam verkeer zouden krijgen met deze groenzone, maar bij De Slinger is dat nooit goed uit de verf gekomen. Eigenlijk is het Trafogebouw van de KPN daarbij een sta-in-de-weg. Daar het intentie is dat het trafogebouw op termijn zal verdwijnen wegens het verlies van zijn functie, ontstaat er een mogelijkheid om voor wandelaars een goede verbinding te maken tussen het Imkerspark en de groene hof bij het Haltnahuis. 3.2 Het Masterplan Houten - Centrum en de nieuwe zienswijze Het Masterplan introduceerde ook voor het Zuidwest Kwadrant enkele nieuwe bouwstenen: vervoersknoop Houten krijgt een hoogwaardige vervoersknoop, een nieuw station met nieuwe entrees, voorzien van liften, en een fraaie stationsoverkapping die bescherming biedt tegen regen en ook tegen spoorlawaai. Door het spoorviaduct iets verder op te tillen ontstond de mogelijkheid om in de fietsstad Houten een nog altijd ontbrekend element te realiseren: een goede voorziening voor het stallen van fietsen. Het Fietstransferium biedt straks plaats aan ruim 3000 fietsen. Voor De Slinger is de vervoersknoop een belangrijke bouwsteen. Het Zuidwest Kwadrant is in Houten Centrum eigenlijk het enige kwadrant waar het station een voorkant heeft, een echt openbaar stationsplein. Daarom is hier ook de bereikbaarheid voor het autoverkeer geregeld, met alle bijbehorende voorzieningen als kiss & ride parkeren, taxistandplaatsen en dergelijke. Om deze reden lag ook aanvankelijk het busstation in dit kwadrant. Dat stationsplein heeft zijn betekenis voor Héél Houten. Iedereen die zijn gasten van de trein wil ophalen of wegbrengen zal zich via De Slinger op het station moeten kunnen oriënteren. De route ván en náár het station moet daarom een duidelijk herkenbare route zijn, zonder dat je het gevoel hebt ergens in een fuik dood te lopen. Dat wil nog niet zeggen dat er een saai, monofunctioneel stationsplein zou moeten komen. Dat past niet in de oorspronkelijke filosofie van Houten: het streven naar een duurzame vermenging van stedelijke functies, zoals de introductie van wonen boven winkels en kleine kantoortjes in de woonomgeving. Als het over dit aspect van duurzaamheid gaat, was Houten zijn tijd best ver vooruit. In de nieuwe stedebouwkundige opzet voor De Slinger zullen ook zo veel mogelijk deze duurzaamheidprincipes van functiemenging en multifunctionaliteit worden toegepast. Ook zonder het busstation kan de openbare functie van de entree naar het station op een hoogwaardige wijze gestalte krijgen. Daarbij zal het de opgave zijn om de publieke vervoersfunctie te combineren met de functie van een openbaar cultuurplein. Dit houdt in dat de verkeersfunctie zich ondergeschikt moet zijn aan de verblijfskwaliteit, waarbij uiteraard verkeersveiligheid voorop staat. verkeersontsluiting Het hoger optillen van het spoorviaduct biedt ook een belangrijk verkeerskundig voordeel voor het Zuidwest Kwadrant. Door het viaduct zo ver mogelijk te verlengen ontstaat een kans om de Zuidtunnel te realiseren, een verbinding voor langzaam verkeer, voor autover- 16

19 Het Zuidwest Kwadrant: verleden en heden 3 keer, en aanvankelijk ook voor het busverkeer. Hierdoor wordt het mogelijk om het Zuidwest Kwadrant voor het eerst een eigen verkeersontsluiting te geven, vanuit de centrale entreeweg naar het centrum, De Molen. Deze eigen verkeersontsluiting biedt twee verkeerskundige verbeteringen: Er kan een verkeersknip worden gerealiseerd op Het Kant. De hoofdfietsroute die via Het Onderdoor het centrum doorkruist wordt niet meer doorsneden door autoverkeer. De verkeersveiligheid wordt daardoor verbeterd. Alle kwadranten van het Centrum worden nu op een identieke wijze vanuit de Rondweg ontsloten. Er ontstaat een strikte scheiding tussen enerzijds de auto-ontsluiting van de bestaande woonstraten Hoefbladhof en Kamillehof en anderzijds de nieuwe centrumvoorzieningen en het station op De Slinger. Dat biedt de garantie voor het handhaven van de rustige woonsfeer in de woonstraten, terwijl toch de bereikbaarheid van alle centrumvoorzieningen, ook voor vrachtverkeer en nooddiensten, goed is geregeld. theater en cultuurplein Het Masterplan gaf verschillende opties voor de bouw van een nieuw theater, welke nodig was wegens de ongeschiktheid van de vernieuwde raadszaal als voorstellingszaal. Een van de opties was een ligging aan Het Rond, als onderdeel van De Spil. Uiteindelijk is de keuze gevallen op de locatie bij de Heemlanden, om daarmee in te kunnen spelen op functionele synergie tussen theater, muziekschool en middelbare school. Inmiddels is gebleken dat deze locatie ook nadelen heeft: een te geïsoleerde ligging is. Ook als straks de bouwwerkzaamheden zijn afgerond zal het nodig zijn om Theater Aan De Slinger beter te integreren in het centrum als geheel. Dat betekent twee speerpunten: ten eerste het verbeteren van de looproute naar het theater, en ten tweede het creëren van een reeks cultureel maatschappelijke voorzieningen en uitgaansgelegenheden, die als stepping stones kunnen fungeren tussen centrum en theater. Vanuit die gedachte ontstaat het idee van een Cultuurplein. Het theater heeft ook meer armslag nodig om exploitatie te kunnen optimaliseren. Dit kan door meerdere functies te combineren, zoals bibliotheek, congres, onderwijs. Zo ontstaat het idee om prioriteit te geven aan synergie tussen alle openbare voorzieningen in het gebied. voetgangersroute In het Masterplan was de verbinding voor voetgangers tussen Het Onderdoor en het voorplein van het station op De Slinger nog verre van optimaal. Het was noodgedwongen niet meer dan een smalle doorgang tussen spoorviaduct en bibliotheek. Ook vanuit het oogpunt van sociale veiligheid was deze route niet echt optimaal. Doordat nu de mogelijkheid zich voordoet om de locatie van de huidige bibliotheek in de planvorming te betrekken, ontstaan er kansen om de kwaliteit van deze essentiële looproute te optimaliseren. Er kan een rechtstreekse koppeling worden gelegd met Het Onderdoor en met de entree van het Gemeentehuis. De route kan ook een goede sociale kwaliteit krijgen door aan weerszijden openbare, maatschappelijke en zakelijke voorzieningen te situeren. Die zorgen voor de nodige levendigheid. Daarbij kan vooral aandacht worden besteed aan de oudere generaties bewoners van het centrum, met voorzieningen op het gebied van zorg en ontspanning en met een openbare ruimte die op de mobiliteit van deze doelgroep is ingericht. centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P 17

20 18 Architect Jeroen Geurst licht aan de bewoners de scenario s toe aan de hand van de maquette.

21 Scenariomethodiek 4 Om aan de opdracht van de gemeenteraad te kunnen voldoen, is gekozen voor de scenariomethodiek. Deze methode werd eerder met succes toegepast bij de aanloop naar het Masterplan Onder een scenario wordt verstaan: een ontwikkelingsrichting voor het plangebied met een duidelijke gedefinieerde visie en herkenbare kleur. Voor de meeste stedebouwkundige opgaven geldt dat er een groot aantal oplossingen bedacht kunnen worden, zelfs in een situatie als De Slinger, waar je met een groot aantal vaste gegevens rekening moet houden. Dan nog is het aantal mogelijke oplossingen erg groot. Daarom is het van belang om het aantal keuzemogelijkheden stap voor stap te beperken. In een interactief planproces moet dat op een transparante en controleerbare wijze plaats vinden. de bouwstenen Om tot een controleerbaar en inzichtelijk keuzeproces te kunnen komen wordt allereerst onderzocht wat de essentiële bouwstenen van het plan zijn. Dit zijn als het ware de verschillende kranen waaraan je kunt draaien. We onderscheiden de volgende bouwstenen: 1. openbare ruimte 2. programma (kantoor-, woon-, commercieel-, en maatschappelijk/cultureelprogramma) 3. aansluiting op de context 4. verkeersontsluiting, kiss & ride en parkeerplan In hoofdstuk 4 worden deze bouwstenen nader toegelicht. varianten per bouwsteen Na het benoemen van de bouwstenen is de volgende stap in de scenariomethodiek: het benoemen van de verschillende varianten die per bouwsteen mogelijk zijn. Dit zijn bij wijze van spreken de standen waarin je de kranen kunt zetten. Iedere betrokkene kan vervolgens per kraan aan geven welke stand hij als de meest optimale beschouwt. En uiteindelijk zou dan het gemeentebestuur een besluit kunnen nemen over de meest optimale stand. Maar zo eenvoudig werkt het ook weer niet. Dat komt omdat de bouwstenen elkaar beïnvloeden. Anders gezegd: er is steeds een inhoudelijke samenhang tussen de verschillende bouwstenen. Om die samenhang te kunnen onderzoeken moet er dus een groot aantal combinatiemogelijkheden worden bekeken. centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P 19

22 20 Schematische schets met functies, die door de openbare ruimte aaneengesmeed worden.

23 Scenariomethodiek 4 het zoeken naar de hoofdkraan Als je de bouwstenen in verschillende standen van de kranen met elkaar gaat combineren ontstaat er een haast oneindig aantal scenario s. Dat is veel te veel voor een heldere besluitvorming. De besluitvorming is juist gebaat bij een beperkt aantal te kiezen scenario s. Deze veelheid moet worden teruggebracht tot de essentie. Dat doen we door te onderzoeken of er bij de bouwstenen een verschil in urgentie kan worden ontdekt. Anders gezegd: wat is de meest doorslaggevende bouwsteen? Wat is de hoofdkraan? Die moet eerst in de goede stand worden gezet. De andere bouwstenen volgen dan daarna. Die methode is ook toegepast bij het Masterplan. Toen was dat: de mate waarin het spoor zou worden opgetild. Ogenschijnlijk een ondergeschikt, technisch detail. Toch was dat de hoofdkraan, die leidde tot twee principieel verschillende scenario s. De Gemeenteraad kon toen op basis daarvan een heldere keuze doen. Nu komen we na een uitgebreid proces van wikken en wegen en een brede oriëntatie op een groot aantal denkbare scenario s tot de conclusie dat het plangebied één bouwsteen bevat die het meest bepalend is voor alle oplossingsrichtingen die je kunt bedenken. Die bouwsteen is: de openbare ruimte. Anders gezegd: de vorm, de sfeer en de verblijfskwaliteit in De Slinger. de openbare ruimte in De Slinger De belangrijkste openbare ruimte in De Slinger is het Cultuurplein. De wens om hier een cultuurplein te realiseren ligt al besloten in de raadsopdracht. Vanuit de verschillende instellingen die in het interactieve planproces zijn betrokken wordt deze gedachte ook uitdrukkelijk ondersteund. De Slinger wordt niet zo maar een verzameling gebouwen met culturele voorzieningen, maar er komt een samenbindende openbare ruimte. Die openbare ruimte is bij uitstek geschikt als verblijfsruimte, met terrassen en zitgelegenheden, maar ook als ontmoetingsplek en als plek voor culturele manifestaties, zoals openluchtvoorstellingen en culturele markten. Die openbare ruimte zal er aan bijdragen dat de culturele instellingen hun doelstellingen van synergie optimaal kunnen realiseren. Andere programmafuncties die in het plangebied een plek zullen krijgen of die er al gevestigd zijn, vragen ook om een passende openbare ruimte. Zo hebben het Theater Aan de Slinger met College De Heemlanden een gezamenlijk voorplein. Het Haltnahuis heeft een entreeplein met een voorrijdmogelijkheid, ruimte voor laden en lossen, parkeerplaatsen en een zitgelegenheid. De nieuwe stationsvoorziening vraagt om een entreeplein met toegang tot het station en fietstransferium en een kiss & ride voorziening in de nabijheid. De Bredeschool vraagt om een schoolplein en een veilige kiss & ride voorziening. Al deze claims op de openbare ruimte moeten samengesmeed worden tot één heldere en herkenbare visie. centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P 21

24 drie verschillende visies op het cultuurplein Scenario A - Groot & Groen plein Voorbeeld van een groot plein met fraaie bomen is het Abdijplein in Middelburg. Scenario B - Intiem Plein Voorbeeld van een intiem plein met een atrium is Entredeux in Maastricht van Arn Meijs Architecten. Scenario C - Omsloten plein Een voorbeeld van het omsloten, stedelijk plein in het scenario Omsloten plein is het plein Am Grossen St-Martin in Keulen. 22

25 Scenariomethodiek 4 drie scenario s Al pratend en studerend is in het interactieve proces gebleken dat er drie totaal verschillende visies op die openbare ruimte kunnen worden ontwikkeld, drie standen van de hoofdkraan. Op basis daarvan is verder gebouwd aan drie duidelijk verschillende scenario s, die ieder een eigen naam hebben gekregen: Scenario A - Groot & Groen Plein Scenario B - Intiem Plein Scenario C Omsloten Plein In de hoofdstukken 6, 7 en 8 zijn de scenario s nader toegelicht. Bij elk scenario is voor iedere bouwsteen een specifieke variant gekozen; anders gezegd: is er een specifieke stand per kraan bepaald. Dit noemen we het Basisscenario. alternatieven per scenario De term basisscenario zou het misverstand kunnen wekken dat het een onwrikbaar eindplan zou zijn, zonder nadere keuzemogelijkheden of variatiemogelijkheden. Dat is uitdrukkelijk niet het geval. Ieder scenario laat nog een aantal keuzemogelijkheden open. Dat was al zo bij het Masterplan en dat is ook nu het geval. Om dat te illustreren zijn er per scenario twee soorten alternatieven uitgewerkt: Programma-alternatieven. Deze laten zien welke mogelijkheden er zijn om binnen het scenario op onderdelen voor een andere programmatische invulling te kiezen, zoals het uitwisselen van kantoren voor hotels. Dat tast echter de essentie van het scenario niet aan. Financieel optimalisatie-alternatieven. Deze laten zien op welke wijze er een beter financieel resultaat kan worden geboekt, bijvoorbeeld door middel van het toevoegen van bouwvolume. Deze planaanpassingen blijven steeds binnen de gestelde stedebouwkundige randvoorwaarden en tasten evenmin de essentie van het scenario aan. centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P 23

26 24

27 Bouwstenen en varianten 5 Voor dat we de drie scenario s beschrijven gaan we allereerst dieper in op de vier bouwstenen en op de verschillende varianten die per bouwsteen kunnen worden onderscheiden. Wat zijn de standen waarin de kranen kunnen worden gesteld? 5.1 Bouwsteen openbare ruimte De openbare ruimte bestaat uit de volgende componenten: de ontmoetingsplek Hierboven is al uitgebreid ingegaan op het belang van een publieke ontmoetingsplek die het karakter van een cultuurplein heeft. Voor zo n plein zijn diverse opties mogelijk, verschillende standen van de kraan. De eerste optie is een grote, groene ruimte, een lommerrijk plein, met verschillende gebruiksmogelijkheden. Ook als er niet veel activiteiten plaats vinden is het er toch aangenaam, sfeervol en beschut, door het groene bomendak. Als referentie kan genoemd worden het Abdijplein in Middelburg, een centrum van culturele activiteiten en met een bijzondere afwisseling tussen druk-dynamisch en rustig-verstild. Nadeel van dit type plein is dat de voorzieningen verder uiteen liggen. Een totaal tegengestelde denkrichting is het atrium, of overdekt plein. Dat gaat meer de richting uit van een zoals beperking van mogelijkheden tot creëren van terrassen. Een derde optie is die van het omsloten stedelijke plein, begrensd door pleinwanden die beschutting bieden. Op de begane grond van deze gebouwen liggen de publieksfuncties van de culture instellingen. Daar vind je ook functies als zorg en ook horeca, met de bijbehorende terrassen. Op de hogere verdiepingen bevinden zich diverse voorzieningen, maar ook woningen, die met hun terrassen en woonkamers zijn gericht op het plein. Dat versterkt de levendigheid van het plein, ook in de avonduren. Ook dit type cultuurplein heeft vele gebruiksmogelijkheden, maar het moet er wel vrij permanent levendig zijn omdat ze vaak een erg stenig karakter hebben. Als het op De Slinger zou worden toegepast, vraagt het daarom om een hoogwaardige, groene inrichting, zodat het ook op rustiger momenten een aangename verblijfsruimte is. de verbinding tussen het Onderdoor en het Cultuurplein Het cultuurplein vormt straks één geheel met de andere pleinen van het centrum, met Het Rond en Het Kant. Daarvoor is een aantrekkelijke voetgangersverbinding nodig. Die komt in alle scenario s voor, eigenlijk zon- Agora, of overdekte feestzaal, zoals die in mediterrane landen voorkomt. Het atrium is in ieder jaargetijde te gebruiken, en de verschillende culturele instanties liggen dicht bij elkaar, zodat er veel uitwisselingsmogelijkheden zijn. Aan een overdekt plein zijn ook nadelen verbonden, centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P 25

28 der grote principiële verschillen. De route wordt steeds opgespannen tussen de entree van het gemeentehuis én het Theater Aan de Slinger. Er is steeds voor gezorgd dat het cultuurplein én theater van veraf al goed zichtbaar zijn. Ook wordt de route steeds begeleid door levendige voorzieningen op de begane grond, om de sociale kwaliteit te kunnen garanderen. de voorruimte van het Haltnahuis en de verbinding met het Imkerspark Levendig hof: het Rozenhofje Amsterdam. Bij deze openbare ruimte spelen twee essentiële functies: een groene verblijfsplek voor bewoners én de diverse verkeersfuncties, zoals voorrijden, laden en lossen en parkeren. Op deze plek sluit ook de wandelroute aan via de Ereprijshof, de route die de twee belangrijke torens van Houten verbindt en die, zoals beschreven in paragraaf 3.1, een symbolische verbinding legt tussen Oud Houten en Nieuw Houten. Al met al een veelheid aan ruimtefuncties die op deze plek tot een goed geheel moeten worden samengevoegd. Het op termijn verdwijnen van het trafogebouw van de KPN biedt hiervoor een unieke kans. Er ontstaat Intiem binnenhofje in Den Bosch. Wonen aan een groene hof, Hilversum, Architectenbureau Massa. een mogelijkheid om juist aan de rustige kant van het Haltnahuis, grenzend aan de fraaie singel, een echte groene hof aan te leggen. Het Haltnahuis zou zich op deze groene hof kunnen richten door aan die zijde een recreatieve ruimte te realiseren, bijvoorbeeld met een horecavoorziening met een gezellig terras. De groene hof zou dan het karakter van een theetuin kunnen krijgen, met een sfeervolle zitplek aan het water van de singel, met uitzicht naar het Imkerspark. Ook omwonenden kunnen dan van deze voorzieningen gebruik maken. De groene hof kan verschillende verschijningsvormen krijgen. Het zou een boomgaard kunnen zijn zoals in het scenario Omsloten plein. Ook zou het een intieme woonhof kunnen zijn naar voorbeeld van de bekende historische hofjes. 26

29 Bouwstenen en varianten 5 Uitnodigend en transparant. Horeca op de Hightech Campus Eindhoven. Mediatheek Delft, ontworpen vanuit een integraal concept; DOK architecten. Direct omwonenden hebben in het interactieve proces hun zorg uitgesproken voor het ontstaan van een sluiproute voor gemotoriseerd langzaam verkeer vanuit het Imkerspark. Dat zou inderdaad het beoogde rustige karakter van de hof verstoren. Daarom is het van belang dat de openbare ruimte zo wordt ingericht dat alleen voetgangers de brug over de singel kunnen gebruiken. Ook de sociale kwaliteit van de hof is een belangrijk aandachtspunt. In dat kader kan overwogen worden om een voorziening te realiseren waarmee de hof na zonsondergang kan worden afgesloten. 5.2 Bouwsteen het bouwprogramma In Houten Groeikern is steeds zoveel mogelijk gestreefd naar programmamenging en multifunctionaliteit. In de afgelopen decennia is gebleken dat dit een belangrijke factor is van een duurzame stedebouw. Daarom is ook voor De Slinger deze benadering gevolgd. Bij alle scenario s is zoveel mogelijk gestreefd naar programmatische flexibiliteit. Dat is in de actuele marktomstandigheden ook dringend gewenst. Een kantoorprogramma kan bijvoorbeeld worden vervangen door een hotelprogramma of een woonprogramma. Deze programmaflexibiliteit is per scenario weergegeven in programma-alternatieven. Het gevraagde programma bevat de volgende componenten: een Bredeschool Een bredeschool waarin de twee huidige basisscholen onderdak vinden en met elkaar samenwerken. bibliotheek Een nieuwe bibliotheek die in de plaats komt van de bestaande bibliotheek, en die een meer toekomstgericht karakter zal krijgen, inspelend op nieuwe informatie- en communicatiemedia. Dit karakter uit zich in een soort winkel (mediarijk), hetgeen betekent dat de bibliotheek werkt met een basisplek van waaruit samenhang wordt gezocht met andere functies. Delen van de bibliotheek krijgen fysiek een plek bij de andere voorzieningen, zodat er een synergie ontstaat. De opzet van bibliotheek, verdeeld over en versterkend voor andere functies, vormt de basis voor de uiteindelijke fysieke invulling. De bibliotheek zal ook niet meer het karakter van een autonome instelling hebben, maar gaat deel uitmaken van een integraal cultureel concept; wellicht enigszins gelijkend op het Scandinavische model van het Kulturhuset. Er kunnen diverse combinaties gaan ontstaan tussen de bibliotheek enerzijds en anderzijds de Bredeschool, het theater, de horeca, zorginstellingen, een congresfunctie, de muziekschool In de drie scenario s zijn verschillende combinatiemogelijkheden onderzocht, maar van belang is dat elk scenario nog voldoende flexibiliteit heeft om nieuwe Loopbrug als kusntwerk, National Ballet; Londen; Wilkinson Eyre Architecten. Loopbrug als kusntwerk, National Ballet; Londen; Wilkinson Eyre Architecten. Loopbrug als kusntwerk, Cabot Center, Bristol; Wilkinson Eyre Architecten. centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P 27

30 Patiowoningen de Ribben, Heiloo. Wonen boven de school, De Pannehoef, Kaatsheuvel, Architechten Werkgroep. Wonen boven tweelaagse voorzieningenplint, Hilversum, EGM Architecten. programma-elementen en combinatiemogelijkheden in zich op te nemen. Enkele voorbeelden: 1. De bibliotheek kan middels een loopbrug gecombineerd worden met het theater Aan de Slinger. Het bouwvolume van de bibliotheek kan ruimten huisvesten die vanuit het theater gebruikt kunnen worden en visa versa, bijvoorbeeld oefenlocalen of vergaderruimte. 2. De bibliotheek kan gecombineerd worden met de Bredeschool op de locatie Regenboog. Bibliotheek en Bredeschool met naschoolse activiteiten kunnen bepaalde ruimten gezamenlijk gebruiken. woningbouw De gemeenteraad heeft opdracht gegeven om een passend aantal woningen in het plangebied te realiseren. Er is dus geen gefixeerd aantal vastgesteld. Dat biedt de mogelijkheid om per scenario verschillende accenten te leggen. Bijvoorbeeld een accent op grondgebonden gezinswoningen, of op grondgebonden seniorenwoningen; een accent op appartementen voor senioren die zelfstandig willen wonen, of op zorgappartementen voor de echte zorgbehoevende groep ouderen. Ook kan een accent worden gelegd op appartementen voor starters. Bij al deze verschillende vormen van woningbouw voor ouderen kan al dan niet een sterke relatie met het Haltnahuis worden gelegd, bijvoorbeeld in de vorm van levensloopbestendige woningen, met de mogelijkheid tot het inkopen van extramurale zorg. In de scenario s zijn steeds verschillende combinaties van woningtypologieën toegepast, zoals hofwoningen, appartementen en eengezinswoningen. Voor de woningsegmentering is er bij alle scenario s uitgegaan van een gelijke verhouding tussen de verschil- lende marktprijssegmenten: 30% in het sociale/goedkope segment, 50% in het middeldure segment en 20% in het dure marktsegment. kantoren De locatie aan het Onderdoor, langs het spoorviaduct, leent zich goed voor kantoren. Dit volume kan aan de spoorzijde een dove gevel krijgen en tevens als geluidsbuffer dienen voor naastgelegen bebouwing. Daarnaast speelt de ligging in de directe nabijheid van de vervoersknoop in op een specifiek marktsegment, op bedrijven die bewust kiezen voor een mobiliteitsbeleid en daarom een goede bereikbaarheid per openbaar vervoer en fiets voorop stellen. Te denken valt aan kantoren voor de overheid en de semi-overheidsinstellingen, of zorgorganisaties. hotel De locatie bij het vervoersknooppunt leent zich mogelijk ook voor de vestiging van een budgethotel. Een hotelprogramma biedt voordelen voor de combinatie met een restaurant en met congresvoorzieningen, als synergiepartner voor het theater. Door de nabijheid van het gemeentehuis zijn dan, via het hotel, verschillende gebruiksopties denkbaar, bijvoorbeeld met medegebruik van de raadszaal als conferentieruimte. Bij een keuze voor een hotelprogramma dient in het bijzonder aandacht besteed te worden aan de verkeerskundige vereisten, zoals voorzieningen voor laden en lossen en voor parkeren. commerciële en maatschappelijke voorzieningen De locatie aan het Onderdoor en de nieuwe voetgangersverbinding tussen Onderdoor en cultuurplein lenen zich goed voor voorzieningen op het gebied van zorg en ontspanning. Dit kan in de vorm van: - retailprogramma; beperkt en kleinschalig en aansluitend op de omliggende programmavoorzienin- 28

31 Bouwstenen en varianten 5 gen, zoals o.a. het station en het Haltnahuis. De omvang en branchering zal geen concurrentie voor het winkelcentrum aan de oostzijde van het spoor vormen. - zakelijke dienstverlening; - horeca; vooral aan de noord- en oostzijde van het cultuurplein; de zuidzijde met een zonnig terras op het zuiden. - maatschappelijke voorzieningen; gericht op cultuur en zorg. 5.3 Bouwsteen aansluiting op de context In de drie scenario s is onderzocht op welke wijze er aangesloten kan worden op de omliggende bebouwing. De omliggende bebouwing bestaat uit: theater Aan de Slinger en de Heemlanden. Zoals beschreven in paragraaf 3.2 is het van belang dat de geïsoleerde ligging van het theater wordt opgeheven door een looproute tussen Onderdoor en het theater te maken én door het theater onderdeel te maken van het cultuurplein. de stationsentree en entree fietstransferium Het station en het fietstransferium hebben een gezamenlijke entree aan de zijde van het cultuurplein. De nieuwe stationsvoorziening vraagt om een entreeplein, met een herkenbare entree tot het station en fietstransferium, en een kiss & ride voorziening in de nabijheid. het appartementencomplex de Boerenflat bibliotheek heeft zes verdiepingen en 15 appartementen. Deze appartementen hebben aan de achterzijde een galerijontsluiting. Deze galerij kan tevens gebruikt worden als buitenruimte doordat er op bepaalde plekken een verbreding van de galerij is aangebracht. De appartementen aan de westgevel hebben een tweede buitenruimte in de vorm van een balkon. Met de aansluiting van nieuwbouw aan de oosten zuidzijde is de hoogte en bebouwingsafstand van belang voor de bezonning van de appartementen en de privacy van de bewoners. Door middel van een bezonningsstudie is per scenario het het aantal zonuren in kaart gebracht en vergeleken met het huidige aantal zonuren. Deze studie is opgenomen in bijlage 3. haltnahuis Voor het Haltnahuis is het van belang om een sterke (zicht)relatie met het cultuurplein te verkrijgen. Daarnaast is er nu de mogelijkheid om een groene verblijfsplek, in de vorm van een besloten groene hof/ theetuin voor de bewoners te realiseren in combinatie, met een nieuwe recreatieve ruimte in het Haltnahuis. Tenslotte kan er belevingsnatuur worden toegevoegd, met ecologische waarden en biodiversiteit. woningen aan de Kamillehof De grondgebonden woningen aan de Kamillehof grenzen met de achtertuinen aan het plangebied. In de drie basisscenario s is rekening gehouden met de privacy (inkijk) en geluidsoverlast voor de bewoners. Een bezonningsstudie is hier niet uitgevoerd omdat de tuinen op het noorden en noordoosten zijn gelegen. Allereerst is er ruimte gereserveerd voor een groene bufferzone tussen de achtertuinen van de Kamillehof en de nieuwbouw. In deze zone is ruimte voor een bomenrij en het achterpad voor de nieuwbouw. Ten tweede is de oriëntatie of de ligging van de school zo gekozen dat er geen klaslokalen direct georiënteerd zijn op de achtertuinen van de woningen. Bestaande en te realiseren context. Het appartementencomplex naast de huidige centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P 29

32 Houtense fietsstraat, Strandmeer Haltnahuis: kans voor recreatieve ruimte. Groene ruimte achter woningen Kamillehof. In het plan is hier ruimte voor een buffergebied. 5.4 Bouwsteen verkeersontsluiting, kiss & ride en parkeerplan In de drie basisscenario s zijn de volgende componenten onderzocht: verkeersontsluiting Via de Molen en de Zuidtunnel wordt het plangebied De Slinger ontsloten voor de auto. Ook de fiets en de voetganger vanaf De Molen maken hier gebruik van. Daarnaast loopt er door het plangebied een belangrijke fietsroute in de noord-zuid richting. Deze route wordt vooral intensief gebruikt door de scholieren van De Heemlanden. Deze route zal ook intensief gebruikt gaan worden door de ouders en leerlingen van de nieuwe brede school en door de bezoekers van de bibliotheek. Op Het Kant wordt een verkeersknip voor auto s gerealiseerd. Richting Kamillehof en Ereprijshof blijft een strikte verkeersknip voor auto s gehandhaafd. varianten: 1. een ruime eenrichtingsverkeerslus over het plein met hieraan de kiss & ride voor het station en de taxistandplaatsen. Een deel van deze lus is gecombineerd met de fietsroute in noord-zuid richting, de zogenaamde fietsstraat. Dit is een verkeerskundige principe dat in fietsstad Houten vaker wordt toegepast en dat zich bewezen heeft als verkeersveilig. Een groot deel van het verkeer zal gebruik maken van de rijlus en weer via de Zuidtunnel het gebied verlaten. Het bestemmingsverkeer voor het Haltnahuis, de Boerenflat en de stallingsgarage kan het gebied verder inrijden en keren bij het Haltnahuis. 2. het verkeer wordt langs het plein geleid naar een keerlus aan de westzijde van de Slinger, vóór de achteringang van het Haltnahuis. Ook hier wordt vanuit het oogpunt van verkeersveiligheid gebruik gemaakt van het in Houten bekende principe van de fietsstraat. In deze variant is de auto in twee richtingen te gast op het fietspad. Het bestemmingsverkeer voor de Boerenflat en voor de stallinggarage slaat af op de fietsstraat. Het overige verkeer zal altijd gebruik moeten maken van de keerlus aan de westzijde van De Slinger. kiss & ride voor het station Voor het ophalen van en wegbrengen naar het station is er in de nabijheid van de stationsentree aan het cultuurplein parkeergelegenheid benodigd. varianten: 1. kiss & ride station en taxi standplaatsen dichtbij het station aan de westzijde van het fietspad De Slinger óp het cultuurplein. Voorbeeld van Houtense fietsstraat, Strandmeer. 2. kiss & ride station en taxi standplaatsen gecombineerd met de parkeerplaatsen van Haltnahuis en schoolparkeerplaatsen aan de oostzijde van het fietspad De Slinger. 30

33 Bouwstenen en varianten 5 kiss & ride voor de school Voor het ophalen en wegbrengen van de kinderen is er in de nabijheid van de school parkeergelegenheid benodigd. varianten: 1. kiss & ride school, gecombineerd met de parkeerplaatsen bestemd voor het Haltnahuis. 2. kiss & ride school, gecombineerd met het schoolplein. In de laatste jaren is dit bij enkele scholen gerealiseerd. Naast het gewone speelplein is er een pleingedeelte dat s morgens en s middags tijdens het halen en brengen opengesteld is voor auto s en de mogelijkheid biedt om hier te parkeren. Na het halen en brengen wordt dit plein afgesloten voor auto s en zijn de parkeerplaatsen niet meer toegankelijk. Dan wordt het plein benut als schoolplein. Er is nader onderzoek nodig naar de ervaringen die met dit principe van dubbelgebruik worden opgedaan. parkeerplan Algemeen uitgangspunt voor het parkeren in het plangebied De Slinger is als volgt: - parkeren voor eigen bezit wordt opgenomen in het plangebied door middel van ondergrondse stallingsgarage, gebouwde parkeervoorziening op maaiveld en enkele parkeerplaatsen op maaiveld. - parkeren voor bezoekers wordt toegerekend aan de parkeergarage Kruitmolen (Spilgarage) aan de oostzijde van het spoor. Voor voetgangers is de Spilgarage goed bereikbaar via de Zuidtunnel. - Voor het parkeren ten behoeve van het Haltnahuis worden in het plangebied 15 parkeerplaatsen gerealiseerd op maaiveld voor het Haltnahuis. Deze zijn bestemd voor bewoners en werknemers, bijvoorbeeld de werknemers met nachtdienst. Het parkeren voor de overige werknemers van het Haltnahuis wordt, na overleg tussen de gemeente en het Haltnahuis, buiten het plangebied opgelost. Zoen & Zoef strook, Roombeek, Enschede. centrumontwikkeling De Slinger - scenariostudie Geurst&Schulze - RG&P 31