Kadernota 2013 Versie 5 juni 2012

Transcriptie

1 Kadernota 2013 Versie 5 juni 2012

2

3 Inhoud Kadernota 1. Voorwoord 5 2. Uitgangspunten Uitgangspunten kadernota Uitgangspunten meerjarenbegroting Ontwikkelingen Toekomstvisie Decentralisaties Ontwikkelingen gemeentefonds Ontwikkelingen stelpost bezuinigingen Rijksoverheid Ontwikkelingen WMO Ontwikkelingen glas Lokale heffingen Overige ontwikkelingen 12 Doorontwikkeling van de organisatie 12 Dividenden 13 Grondexploitatie 13 Verkoop woonbedrijf 13 Verkoop losse woningen 13 Verkoop openbaar groen 14 Dorpsvernieuwing Rockanje 14 Wet HOF / EMU-saldo 14 Ontwikkeling weerstandsvermogen Financiën Jaarrekening Terugblik begroting Stand van zaken bezuinigingen Kadernota Voorstel dekking Voorstel dekking Samenvatting en conclusie 24 Bijlage 1: Investeringsprogramma omschrijvingen 27 Bijlage 2: Voorgestelde bezuinigingsopties college 35 Bijlage 3: (Nog) niet gekozen bezuinigingsopties 43 3

4 4

5 1. Voorwoord Voor u ligt de kadernota De kadernota is een instrument voor de raad om invulling te geven aan zijn kaderstellende taak met betrekking tot de begroting. De raad geeft van tevoren de kaders aan op hoofdlijnen. Vervolgens gaat het college op basis van de door de raad gestelde kaders de begroting uitwerken. De raad is eerst aan het woord. Het college werkt uit. Daarna beoordeelt de raad de uitkomsten van die uitwerking. Dit mondt uit in de vaststelling van de begroting. De kadernota moet gezien worden als een soort offerte voor het volgende jaar. Zij bestaat uit de ontwerp begroting 2013 met de daaraan ten grondslag liggende uitgangspunten. Er is op hoofdlijnen bepaald wat er gedaan gaat worden en de financiële randvoorwaarden zijn aangegeven. Cijfermatig is de kadernota uitgewerkt voor de jaren Nog niet doorgerekend zijn de consequenties voor Nadere aanpassing van de jaarschijf 2016 zal pas gebeuren in de aanloop naar de begroting. Ook de bij de begroting verplicht aan te leveren programma s en paragrafen zullen pas in de uitwerkingsfase aan bod komen. Wel in de kadernota opgenomen is het investeringsprogramma voor de jaren In de kadernota is uitgegaan van cijfers die half april 2012 bekend waren. De gevolgen van het onlangs gesloten lente akkoord zijn dus nog niet in de kadernota verwerkt. Deze kadernota was al klaar ten tijde van het sluiten van het akkoord. Duidelijk is dat het bestuursakkoord consequenties heeft voor de gemeente Westvoorne. Onbekend is echter wat deze consequenties zullen inhouden. Er zullen zowel financiële voordelen als nadelen in de begroting doorwerken. In de begroting 2013 zal e.e.a. zo veel als mogelijk verder uitgewerkt worden. Daarnaast is er nog geen rekening gehouden met de verkoop van het woonbedrijf. Ook zijn de financiële consequenties van de decentralisaties nog niet duidelijk. De verwachting is dat deze kunnen worden gedekt binnen de stelpost rijksbezuinigingen, zoals deze in de meerjarenbegroting is opgenomen. Het beeld voor 2013 en volgende jaren is er één van oplopende tekorten. Het eerder verwachte overschot voor 2013 wordt een tekort van ruim 4 ton, onder andere doordat de opbrengst uit verkoop van losse woningen verlaagd is van 1,25 miljoen naar Meerjarig is een oplopend te kort te zien tot 1,69 miljoen in Een bezuinigingsslag is daarom onvermijdelijk. Het college heeft een lijst met bezuinigingsopties voorbereid. De kadernota wordt met een sluitende jaarschijf 2013 aangeboden. Bij het opstellen van de (meerjaren) begroting zullen de tekorten met bezuinigingen op programmaniveau verder moeten worden ingevuld. In oktober zal de begroting inclusief bezuinigingen ter besluitvorming aan de raad worden voorgelegd. 5

6 6

7 2. Uitgangspunten Ten behoeve van de opstelling van de kadernota 2013 is een aantal uitgangspunten gehanteerd. De uitgangspunten en de financiële gevolgen, zoals in deze kadernota verwoord, vormen het taakstellende kader voor de opstelling van de begroting Uitgangspunten kadernota Uitvoering van het collegeprogramma heeft prioriteit. 2. Een eventueel tekort op de begroting wordt gedekt door bezuinigen of verhoging van inkomsten. Gelet op de financiële situatie van de gemeente Westvoorne kan dit tot gevolg hebben dat het collegeprogramma wordt opengebroken. 3. In de begroting een post onvoorzien opnemen van ,-. 4. Verhoging van alle budgetten met een prijsindex (pi) van 2%. Uitzondering: indien in de jaarschijf 2013 van de (meerjaren)begroting 2012 al hogere ramingen zijn opgenomen gelden deze als richtinggevend voor Voor gemeenschappelijke regelingen wordt uitgegaan van een percentage van - 0,1%. Dit uitgangspunt is gebaseerd op enerzijds een gecorrigeerd indexeringspercentage voor loon- en prijsmutatie van 0,9%, en anderzijds een bezuinigingstaakstelling van 1%. Uitzondering: aan de VRR is gecorrigeerd indexeringspercentage van 0,9% toegekend. die gevallen waarin al een hogere bijdrage (voor 2013) was opgenomen in de meerjarenbegroting van de gemeenschappelijke regeling anders dan a.g.v. loonen prijsmutatie. Dus een verhoging op basis van nieuw beleid. 6. Loonkosten met opslag indirecte kosten worden aangepast op basis van te verwachten loon- en premie ontwikkelingen. Voor 2013 zal nog een nieuwe CAO afgesloten moeten worden. Vooralsnog wordt uitgegaan van een loonkostenontwikkeling van 2%. Dit percentage wordt bij het opstellen van de begroting opnieuw beoordeeld. Tegen die tijd is meer bekend over de nieuwe CAO en de gevolgen van het lente akkoord en dient het percentage wellicht bijgesteld te worden. 7. De lasten die uit het investeringsprogramma voortvloeien zijn verwerkt binnen de programma s. 8. Aan investeringen wordt het eerste jaar geen rente toegerekend. Het jaar van uitvoering is het 1e jaar waarin wordt afgeschreven op de investeringskosten. Uitgangspunten m.b.t. de tarieven: 9. De kosten van riolering en reiniging worden voor 100% gedekt uit rioolrecht en afvalstoffenheffing. Voor het rioolrecht is de verhoging waartoe is besloten bij de vaststelling van het GRP (2009) leidend; De verhoging van het rioolrecht die voortvloeit uit het GRP wordt gecompenseerd door een evenredige verlaging van de afvalstoffenheffing; Op beide heffingen wordt een trendmatige verhoging toegepast van 2%. 10. Voor de ozb is het beleidsprogramma leidend, t.w.: trendmatige verhoging met 2%. 11. De overige tarieven worden eveneens trendmatig verhoogd met 2%. 7

8 2.2 Uitgangspunten meerjarenbegroting Meerjarenperspectief: De uitgangspunten voor het opstellen van de meerjarenbegroting sluiten grotendeels aan bij de uitgangspunten die worden gehanteerd bij het opstellen van de (kader)begroting. Algemene uitgangspunten: 1. Uitvoering van het collegeprogramma heeft prioriteit. 2. Een eventueel tekort op de begroting wordt gedekt door bezuinigen of verhoging van inkomsten. Gelet op de financiële situatie van de gemeente Westvoorne kan dit tot gevolg hebben dat het collegeprogramma wordt opengebroken.. Financiële uitgangspunten: 3. Bij de opstellingen van de ramingen voor 2014 e.v. wordt geen rekening gehouden met een verhoging voor loon- en prijsstijging. Alle budgetten worden begroot op prijsniveau Voor gemeenschappelijke regelingen is uitgegaan van de ramingen die zijn opgenomen in de meerjarenbegrotingen van die regelingen. De taakstellende bezuinigingen zijn daarin structureel verwerkt. Wel wordt rekening gehouden met mutaties op grond van nieuw beleid waaraan een besluit van het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling ten grondslag ligt. Daarnaast kunnen tussen de regiogemeenten afspraken gemaakt worden. 5. De toerekening van loonkosten vindt plaats op basis van urencalculaties. Voor de meerjarenbegroting wordt uitgegaan van een zelfde toedeling als in De lasten die uit het investeringsprogramma voortvloeien, worden verwerkt binnen de programma s. Uitgangspunten m.b.t. de tarieven: 7. De kosten van riolering en reiniging worden voor 100% gedekt uit rioolrecht en afvalstoffenheffing. Voor het rioolrecht is de verhoging waartoe is besloten bij de vaststelling van het GRP (2009) leidend. De verhoging van het rioolrecht zal in 2013 en 2014 gecompenseerd worden door een verlaging van de afvalstoffenheffing. Hierbij moet de kanttekening worden gemaakt dat dit uitsluitend kan als de ontwikkeling van de kosten op het product afvalinzameling dat toelaat. Aangezien 2015 in een nieuwe raadsperiode ligt, wordt er in eerste instantie vanuit gegaan dat dan zowel het tarief voor rioolheffing als voor afvalstoffenheffing uitsluitend trendmatig verhoogd zullen worden. 8. Voor de ontwikkeling van de gemeentelijke belastingtarieven is het collegeprogramma en de nota lokale heffingen leidend. 8

9 3. Ontwikkelingen Toekomstvisie Economie: Voorzieningen 1: - Opstellen gemeentelijk beleid detailhandel aan de hand van het detailhandelsonderzoek. - Afhankelijk van de uitkomsten van de DPO, inzetten op een tweede supermarkt in Rockanje. - Afhankelijk van de ontwikkelingen op de Tweede Maasvlakte de groenstrook bij de Kleidijk (Pinnepot) ontwikkelen. Voorzieningen 4: - Opstellen van het gemeentelijk beleid detailhandel wordt in samenwerking met de ondernemers en het OPW opgesteld. - Verdere economische ontwikkelingen worden in samenwerking met de ondernemers (OPW) opgepakt. Werken 1, 2 en 3: - Visie ontwikkelen op werken aan huis en omgaan met de ZZP ers in de gemeente. - In SVP verband inspannen om werkgevers naar Voorne-Putten te trekken. - De programmering en invulling van de bedrijventerreinen op Voorne-Putten zullen in goed overleg tussen de vijf gemeenten op het eiland blijven gebeuren. Eventuele ontwikkelingen bij de Pinnepot worden ook op SVP niveau afgestemd. Recreatie en Toerisme: Werken 4 en 5: - Verdere uitwerking van de beleidsnota Westvoorne natuurlijk-aktief!. - In SVP verband verder uitrollen van de TOP s en themaroutes op het eiland. - In samenwerking met de ondernemers een kwaliteitsslag maken in het recreatieve aanbod. - In 2013 opnieuw de Quality Coast Award aanvragen. - Promotieplan opstellen voor Voorne Putten als recreatieve en toeristische gemeente Decentralisaties Begeleiding Awbz In het regeerakkoord Rutte-1 staat dat de extramurale AWBZ-functie begeleiding naar gemeenten wordt overgeheveld. Dit is inclusief het vervoer dat aan de begeleidingsactiviteiten is verbonden. Dit voornemen sluit aan bij de visie van het kabinet dat zorg en ondersteuning dicht bij mensen via gemeenten georganiseerd moet worden. Per 1 januari 2013 zullen alle nieuwe gevallen onder het regime van de gemeente komen te vallen, per 1 januari 2014 alle huidige cliënten. In deze overheveling wordt nauw regionaal samengewerkt, toch zal in 2012 erg veel tijd in deze decentralisatie moeten worden gestoken. Jeugdzorg De provinciale jeugdzorg (Wet op de jeugdzorg), jeugdbescherming en jeugdreclassering, jeugd-ggz (Zorgverzekeringswet) en de zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jeugd (AWBZ) worden overgeheveld naar gemeenten. Samen met de tijdelijke regeling CJG komt er één financiering en een nieuw wettelijk kader voor al deze vormen van ondersteuning en hulp aan kinderen en hun opvoeders. 9

10 In het regeerakkoord staat dat het kabinet hiermee het volgende beoogt: Realiseren van inhoudelijke en organisatorische veranderingen in het geheel van de jeugdzorg. Terugdringen van de stijgende vraag naar gespecialiseerde zorg door de hulp dichtbij eerder en sneller in te zetten. Een structurele bezuiniging van 300 miljoen. De eerste bezuiniging van 80 miljoen euro staat ingeboekt voor Hoewel de jeugdzorg formeel pas per 1 januari 2014 overkomt naar de gemeente, zal de voorbereiding van deze meest complexe decentralisatie al in 2012 erg veel tijd gaan kosten. Wwnv In 2012 zal ook de geheel nieuwe Wet Werken naar Vermogen, die per 1 januari 2013 van kracht wordt, beleidsmatig moeten worden voorbereid. Essentie van de nieuwe wet is dat de sociale werkplaatsen (SW-bedrijven) en de Wajongregeling voor jonggehandicapten alleen worden opengesteld voor de zwaarste gevallen. Wie onder begeleiding in een reguliere baan kan werken, moet daar aan de slag. De consequenties van de val van het kabinet en het afgesloten lente akkoord zijn nu nog niet te overzien, dit wordt nader uitgewerkt bij de begroting Ontwikkelingen Gemeentefonds Opgenomen gemeentefondsuitkering in de kadernota 2013 Op basis van de decembercirculaire 2011 zijn de meerjarencijfers als volgt berekend: Jaarschijf Gemeentefondsuitkering Hieruit blijkt dat de uitkering meerjarig fors daalt, met een dieptepunt in Ter vergelijking: de werkelijk ontvangen uitkeringen 2009 t/m 2011 waren ( , en ). In 2015 betreft dit ten opzichte van 2011 een daling van Binnenkort wordt de mei/junicirculaire ontvangen, waarin de aangekondigde extra rijksbezuinigingen ook zijn opgenomen. Er zijn over het algemeen altijd nog grote schommelingen in de gemeentefondsuitkering tussen verschillende circulaires. Het is dus afwachten hoe de mei/juni circulaire eruit zal gaan zien. De begroting 2013 moet op basis van die circulaire worden opgesteld. Daarnaast is het de laatste jaren gebruikelijk om naar aanleiding van de septembercirculaire een begrotingswijziging tegelijk met de begroting vast te stellen. BAG aantal woonruimten Per zou de administratie van woonruimten zoals die in de BAG is vastgelegd leidend worden voor het bepalen van de gemeentefondsuitkering per gemeente. Dit zou gevolgen kunnen hebben voor de hoogte van de uitkering, omdat de recreatiewoningen en de capaciteit bijzondere gebouwen dan niet meer mee zouden tellen bij het aantal woonruimten. Een actiegroep waar wij als Westvoorne deel van uitmaken heeft bij het ministerie aandacht gevraagd voor de gevolgen die deze wijziging in de maatstaf woonruimten kan hebben voor gemeenten met relatief veel recreatiewoningen, studentenhuizen of verzorgingstehuizen. Daarnaast heeft de commissie financiën van de VNG de minister geadviseerd deze maatregel uit te stellen tot en een onderdeel te maken van de algehele herijking van het gemeentefonds. Dan kunnen ze op dat moment zien welke nadeel- en voordeel gemeenten er zijn na alle maatregelen en hoe ze daar mee om willen gaan. Formele duidelijkheid over de besluitvorming komt er pas in de mei/junicirculaire van het gemeentefonds. 10

11 3.4. Ontwikkelingen stelpost bezuinigingen Rijksoverheid In de meerjarenbegroting is voor een stelpost Rijksbezuinigingen opgenomen, waarvan het verloop er als volgt uitziet. Jaar Stelpost Kadernota Mutatie Toelichting Stelpost Begroting 2012 Kadernota 2013 Tekort in begroting soc.werkvoorz. (Welplaat) Naar reserve automatisering voor NUP Restant naar algemene reserve, eventueel nog in te zetten gedurende Tekort in begroting soc.werkvoorz. (Welplaat) Tekort in begroting soc.werkvoorz. (Welplaat) Tekort in begroting soc.werkvoorz. (Welplaat) Deze stelpost is in de kadernota 2013 nog gelijk gehouden aan de stelpost bij de begroting 2012, omdat we niet weten welke gevolgen de decentralisaties en de extra Rijksbezuinigingen voor het jaar 2013 zullen hebben. Deze zomer kan bij het opstellen van de begroting 2013 beoordeeld worden of de stelpost voldoende is om de extra tekorten die bij de decentralisaties verwacht worden en het teruglopen van de gemeentefondsuitkering te dekken. Met de val van het kabinet is het echter nog maar de vraag of hier ten tijde van het opstellen van de begroting duidelijkheid over bestaat Ontwikkelingen WMO In 2012 zal het nieuwe beleidsplan Wmo worden vastgesteld door de gemeenteraad. Hierin zal de Kanteling vorm worden gegeven en op een creatieve manier inhoud worden gegeven aan alle prestatievelden die onder bezuinigingsdruk staan. Daarnaast zal de begeleiding Awbz zoveel mogelijk aan de Wmo worden gekoppeld Ontwikkelingen Glas In de businesscase glas werd er tot voor kort vanuit gegaan dat de negatieve saldi van het intensiveringsgebied Tinte en de saneringslokaties gedekt konden worden door te realiseren inkomsten van de Drenkeling. Door de verslechterende financiële situatie (weerstandsvermogen) van de gemeente in combinatie met een verscherping van het provinciaal toezicht is dit niet meer mogelijk. Deze gewijzigde financiële situatie heeft gevolgen voor de uitvoering van het glasbeleid. Bij de jaarrekening 2011 was door het opheffen van de negatieve algemene reserve glasintensiveringsgebied Tinte niet langer dekking voor de voorziening glasintensiveringsgebied Tinte van ,-. Een saldo van ,- kon ten laste van het exploitatiesaldo 2011 worden gebracht. Voorgesteld is voor het tekort van ,- te beschikken over de reserve dorpsvernieuwing. Daarbij is ook voorgesteld om indien een toekomstig positief exploitatieresultaat op de Drenkeling het toelaat, nadat alle andere verplichtingen die daaruit gefinancierd moeten worden er vanaf getrokken zijn, de reserve dorpsvernieuwing in de toekomst weer aan te vullen met ditzelfde saldo van ,-. Overigens staat de planvorming door glastuinbouw bedrijven in het intensiveringgebied op dit moment als gevolg van de economische situatie op een laag pitje. Vanuit de gemeente zullen in 2013 eventuele initiatieven worden begeleid mits deze passen binnen het bestemmingsplan Tinte en de financiële kaders. Ook in het saneringsbeleid is er als gevolg van de gewijzigde financiële situatie sprake van een temporisering. De eerste tranche van de saneringsgevallen wordt afgerond. Hiermee kan ca 11 11

12 ha verspreid liggend glas worden gesaneerd. Op dit moment (juni 2012) zijn er met 4 tuinders concrete afspraken vastgelegd in een overeenkomst. Voor die vier tuinders wordt in 2012 een bestemmingsplanprocedure doorlopen, die naar verwachting begin 2013 afgerond kan worden. Voor de andere 5 tuinders uit de eerste tranche wordt gewerkt aan een overeenkomst waarna ook voor die tuinders een bestemmingsplanprocedure kan worden doorlopen. Tenslotte kunnen contracten worden uitgewerkt met tuinders die kosten neutraal gesaneerd kunnen worden. Naast de jaarlijkse aanpassing van de businesscase en risico analyse zal ook in 2013 de saneringsopgave worden gemonitord in relatie tot de provinciale subsidie. Daarnaast wordt bezien in hoeverre een mogelijke contractering van het collectief Stuifakker aan de orde kan zijn. Uiteraard geldt ook hier dat dit afhankelijk is van de op dat tijdstip gerealiseerde opbrengsten uit Drenkeling Lokale heffingen Het beleid voor lokale heffingen is neergelegd in de Nota Lokale Heffingen Voor de belastingaanpassingen 2013 is dit beleid als uitgangspunt genomen. Wel is in de bezuinigingsvoorstellen voor 2013 t/m 2016 opgenomen dat één van de bezuinigingsopties kan zijn de lokale lasten meer dan trendmatig te verhogen. In 2014 zal een evaluatie plaatsvinden van de Nota Lokale Heffingen. Lokale lastendruk Wat gaat een gezin in 2013 betalen aan gemeentelijke heffingen in vergelijking met 2012? Uitgegaan wordt van een gezin van vier personen. Men is in het bezit van een eigen woning, deze heeft een taxatiewaarde van ,-. De woning is aangesloten op het riool. Heffing % Onroerende zaakbelastingen 249,70 244,80 + 2,0% Rioolrecht 327,42 305,23 + 7,3% Afvalstoffenheffing 271,95 282,70-3,8% Totaal verschuldigd 849,07 832,73 Het verschil in euro s is 16,34. Het verschil in procenten is 2,0%. Het stijgingspercentage rioolrecht is als volgt opgebouwd: + 5,3% (GRP) + 2,0% (PI) Het dalingspercentage afvalstoffenheffing is als volgt opgebouwd: - 5,8% (GRP) + 2,0% (PI) Uitgangspunt is namelijk dat de stijging van het rioolrecht die voortvloeit uit het GRP wordt gecompenseerd (in euro s) door een daling van de afvalstoffenheffing Overige ontwikkelingen Doorontwikkeling van de organisatie Na de invoering van de structuurwijziging per 1 januari 2011 en het opstarten van het cultuurtraject, is de volgende stap in de ontwikkeling van de organisatie de invoering van planmatig- outputgericht werken. Er zal hierdoor o.a. in de bedrijfsvoering effectiever kunnen worden gestuurd op resultaten en kwaliteiten. Heel 2012 zal nodig zijn om hiermee in 2013 een stevige start te maken als groeimodel. Met ieder personeelslid zal voor 2013 een werkplan worden besproken. 12

13 Dividenden Meerjarig mag aan dividend opbrengsten niet meer geraamd worden dan het werkelijk ontvangen dividend in het laatste uitkeringsjaar. De verwachte dividend uitkering van de BNG is in 2012 (over het jaar 2011) ± ,- lager dan geraamd. Meerjarig is dit dividend ook naar beneden bijgesteld. Gezien de positieve resultaten in 2011 bij Eneco en Evides is een stijging van de dividendinkomsten voor 2012 aangekondigd. Met name Eneco stijgt; de uitkering in 2012 (over 2011) is 45% hoger dan in het vorige jaar. Een stijging van ongeveer ± ,-. De meerjarenraming is naar boven bijgesteld. Grondexploitatie (incl. Drenkeling) Net zoals zoveel gemeenten in Nederland is in de jaarrekening 2011 flink afgeschreven op de exploitaties. Dit heeft alles te maken met de slechtere economische omstandigheden. Voor 2013 moet mogelijk opnieuw extra afgeschreven gaan worden op de exploitaties. Wij houden die ontwikkelingen scherp in de gaten en zullen tijdig reageren. Inmiddels is een aantal projecten helemaal stil gevallen: Het gaat hier om de Fazantenlaan, de golfbaan en de Nieuwe Achterweg. Wij verwachten voor 2013 hierin geen verandering. Voor het project Hoofdweg en Kerkplein wordt op dit moment een bestemmingsplanprocedure gevoerd. Wij verwachten dat deze bestemmingsplannen in 2013 kunnen worden vastgesteld. Het project De Rots is met behulp van burgerparticipatie tot stand gekomen en zou in 2013 tot uitvoering gebracht kunnen worden. Ook het project De Ruy 2 e fase komt in een stroomversnelling. Voor de Drenkeling verwachten wij in 2013 nog bezig te zijn met het bestemmingsplan. Verkoop woonbedrijf De verkoop van het Gemeentelijk woonbedrijf loopt op schema. Naar verwachting zal de raad mei 2012 de randvoorwaarden en dergelijke ten behoeve van de verkoop vaststellen. Het 2 e halfjaar van 2012 zal dan worden besteed aan de selectie van gegadigden en het daadwerkelijk nemen van het verkoop besluit. In de kadernota is er cijfermatig nog vanuit gegaan, dat het woonbedrijf in 2013 nog gemeentelijk bezit is. Mocht daadwerkelijk tot verkoop worden overgegaan, dan zal door onze accountant een liquidatierekening worden opgesteld en wordt er een begrotingswijziging voorgesteld. Verkoop losse woningen In de kadernota 2013 is rekening gehouden met de verkoop van vijf woningen van het woningbedrijf ten behoeve van de algemene dienst. Deze vijf verkopen komen bovenop het al bestaande verkoopprogramma vanuit het strategisch voorraad beleid van het woonbedrijf. Oorspronkelijk was uitgegaan van de verkoop van tien woningen, echter gezien de huidige crisis op de woningmarkt met veel aanbod, weinig transacties en dalende verkoopprijzen wordt verwacht dat dit aantal niet zal worden gerealiseerd. Het consumentenvertrouwen is nog steeds laag en banken zijn terughoudend met het verstrekken van hypotheken. Er wordt van uitgegaan dat de genoemde vijf extra verkopen ten behoeve van de algemene dienst wel kunnen worden gehaald, aangezien hiervoor in eerste instantie in koop geïnteresseerde zittende huurders worden benaderd voor de aankoop van de eigen woning. Zij kunnen daarbij aanspraak maken op de kortingsregeling van 10 % die geldt voor huurders van het Woonbedrijf. 13

14 Verkoop openbaar groen Taakstelling voor de jaren 2011, 2012 en 2013 is een totale opbrengst van ,--. In 2011 is een opbrengst verkregen van ,-- (605 m²). De opbrengst in 2012 en van de in behandeling zijnde aanvragen (stand februari 2012) bedraagt totaal ruim ,--. Deze opbrengsten komen voort uit verzoeken van inwoners. Verwacht wordt dat deze opbrengst zal toenemen door nieuwe verzoeken om verkoop. Daarnaast is gestart met het in beeld brengen van alle locaties waar er sprake is van in gebruik genomen grond zonder instemming van de gemeente. Op basis van deze inventarisatie wordt een plan van aanpak opgesteld en kan een inschatting worden gemaakt van de aan de uitvoering verbonden werkzaamheden. Gestreefd wordt het plan van aanpak uiterlijk in juli 2012 vast te stellen (college) om vervolgens met de uitvoering daarvan te starten. Verwacht wordt dat met deze actieve benadering van inwoners aan de taakstelling wordt voldaan. Dorpsvernieuwing Rockanje (RO) Eind 2011 hebben we een startnota opgesteld om een impuls te geven aan de ontwikkeling van het dorpscentrum. Deze nota is in maart besproken in de raad. Het is de bedoeling om in een interactief proces met bewoners, eigenaren en gebruikers van het centrum te komen tot een ontwikkelvisie. Uiteraard streven we naar spoedige afronding omdat het Dorpscentrum toe is aan een opknapbeurt. Omdat er bij het opstellen van deze kadernota in 2012 kansen waren is besloten om een paralleltraject te starten. Kansen die op korte termijn een impuls zouden kunnen geven aan de kwaliteit van het dorpscentrum. Zo zouden bepaalde ontwikkelingen naar voren getrokken kunnen worden. Afhankelijk van het vervolg in 2012 zal dit ook doorlopen in Alles bij elkaar streven we naar een budgettair neutrale ontwikkeling van het dorpscentrum van Rockanje. Wet Hof/ EMU saldo Nederland gaat de recente Europese afspraken ten aanzien van begrotingsdiscipline opnemen in de Wet Houdbare Overheidsfinanciën (HOF). De Europese regeringsleiders hebben afspraken gemaakt om de financiële stabiliteit van de EU en in het bijzonder de eurozone te waarborgen. De Europese eisen en afspraken over reductie van het begrotingstekort vormen de basis van de wet HOF. Dat betekent een maximaal toegestaan structureel tekort van de collectieve sector (EMU saldo) van 3% van het bruto binnenlands product (bbp). Omdat ook gemeenten, provincies en waterschappen bijdragen aan het begrotingstekort van de collectieve sector, bepaalt het wetsvoorstel dat niet alleen het Rijk maar ook de decentrale overheden zich moeten houden aan deze doelstelling. Invoering van de wet HOF heeft met name consequenties voor de gemeentelijke investeringen (ook al worden deze gedekt, bijvoorbeeld uit reserves). Gemeenten die meer uitgeven dan er aan inkomsten binnenkomt, en dus investeren, lopen straks kans op een boete, wat deze boete exact zal zijn is nog onduidelijk. De wet pakt voor gemeenten twee kanten op verkeerd uit: gemeenten zullen nog minder gaan investeren, waar de economie onder zal leiden. En als ze het toch wel doen, dat investeren, dan schaadt de boete de lokale economie en samenleving alsnog. De wet HOF is ter consultatie voorgelegd aan het VNG. Vervolgens zal het wetsvoorstel voor advies worden aangeboden aan de Raad van State. Het kabinet verwacht het wetvoorstel nog voor de zomer van 2012 aan de Tweede Kamer te sturen. De beoogde ingangsdatum was , het is niet duidelijk of de val van het kabinet gevolgen heeft voor de ingangsdatum van dit wetsvoorstel. 14

15 Ontwikkeling weerstandsvermogen Door de financiële ontwikkelingen was het noodzakelijk bij de jaarrekening een aantal grondexploitaties af te waarderen ten laste van de reserves voor ,-. De negatieve algemene reserve voor het vormen van de voorziening business-case glas wordt in deze tijd niet langer als financieel verantwoord beschouwd. In eerste instantie was voorgesteld de uitvoering van het glasbeleid bij te stellen door fasering. Dit voorstel heeft het niet gehaald, dus moest een alternatief gevonden worden ter dekking van de voorziening voor het glasintensiveringsgebied Tinte van ,-. Daarom is bij de jaarrekening 2011 een andere dekking voorgesteld voor deze voorziening waardoor de reserve positie nog eens gedaald is met ,-. De rest kon nog ten laste van het exploitatieresultaat 2011 gebracht worden. Ook dient in 2012 voor het buitengebied saneringslocaties nog een dekking gevonden te worden van ,- om de eerste tranche saneringen af te kunnen ronden. Per saldo is het totaal van alle reserves van de gemeente daardoor flink teruggelopen. Het weerstandsvermogen is het deel van de reserve positie (algemene reserve WOB, saldireserve) dat is bestemd voor het opvangen van risico s. Bij het opstellen van de nieuwe nota risicomanagement zal voorgesteld worden dat de gehele algemene reserve moet worden opgenomen in de berekening van het weerstandsvermogen. In het verleden was er voor gekozen de algemene reserve hier niet in op te nemen, omdat die regelmatig werd ingezet voor incidentele uitgaven en het saldo van dat deel van de algemene reserve daarom geen betrouwbare dekking vormde voor andere risico s. In de nota risicomanagement zijn spelregels voor de weerstandscapaciteit opgesteld. Jaarlijks worden de risico s geïnventariseerd en wordt berekend hoeveel weerstandsvermogen er nodig is. In 2012 is het weerstandsvermogen nog voldoende. Op de lange termijn loopt het weerstandsvermogen terug en moet gewaarborgd worden dat het weerstandsvermogen hoog genoeg is om de potentiële risico s van de gemeente te kunnen dekken. In mei zal opnieuw een risico inventarisatie plaatsvinden, op basis waarvan het benodigde weerstandsvermogen voor 2013 en volgende jaren berekend kan worden. Daarnaast worden in 2012 een nieuwe nota risicomanagement en een nota reserves en voorzieningen opgesteld. Deze onderwerpen hangen met elkaar samen. In de jaarrekening 2011 is het totaalsaldo van de algemene reserves toegenomen met ,- tot een totaalsaldo per van ,- Dit wordt vooral veroorzaakt door het opheffen van de negatieve algemene reserve business-case glas die per nog voor ,- op de balans stond. Deze kosten worden nu gedekt door dorpsvernieuwing dus per saldo is de vermogenspositie niet toegenomen. In de begroting ziet de ontwikkeling van deze algemene reserves in 2012 en 2013 er niet rooskleurig uit. De algemene bedrijfsreserve van het woonbedrijf, die onderdeel is van de algemene reserve, loopt in 2012 terug van ,- naar ,-. Dit wordt met name veroorzaakt door afschrijving van onrendabele toppen op 30 sociale huurwoningen Rialaan (1,425 milj) en op 29 starterswoningen aan de Voorweg (1,189 milj.). Daarmee daalt het totale saldo van de algemene reserve en dus het weerstandsvermogen met ,- en wordt het bijna gehalveerd. Bij de begroting 2013 en in de nota reserves en voorzieningen en de nota risicomanagement zal een richting aangegeven worden hoe het weerstandsvermogen de komende jaren op peil gehouden kan worden. Ook zal aandacht besteed worden aan welke reserves wel of niet als opvangreserves voor onze risico s bestempeld worden. 15

16 4. Financiën De kadernota is een instrument voor de raad om invulling te geven aan zijn kaderstellende taak met betrekking tot de begroting. De raad geeft van tevoren de kaders aan. Op hoofdlijnen. Vervolgens gaat het college op basis van de door de raad gestelde kaders de begroting uitwerken. De raad is eerst aan het woord. Het college werkt uit. Daarna beoordeelt de raad de uitkomsten van die uitwerking. Dit mondt uit in de vaststelling van de begroting. De kadernota moet gezien worden als een soort offerte voor het volgende jaar. Zij bestaat uit de ontwerp begroting 2013 met de daaraan ten grondslag liggende uitgangspunten. Er is op hoofdlijnen bepaald wat er gedaan gaat worden, en de financiële randvoorwaarden zijn aangegeven. Zoals gezegd kan de kadernota worden gezien als een offerte voor Voor de kadernota 2013 hebben de cijfers uit de meerjarenbegroting, jaarschijf 2013, als basis gediend. Wel zijn deze cijfers geactualiseerd aan de hand van reële ontwikkelingen die zich hebben voorgedaan. 4.1 Jaarrekening 2011 De jaarrekening 2011 sluit met een netto saldo van ,-. Het bruto rekening saldo bedraagt ,-. Hierop komt echter nog een bedrag in mindering van ,- wegens nog lopende verplichtingen. Voor een gedetailleerde toelichting op dit saldo wordt verwezen naar de jaarrekening Een globale verklaring van het rekeningsaldo is als volgt: Bij de jaarrekening 2011 was door het opheffen van de negatieve algemene reserve glasintensiveringsgebied Tinte niet langer dekking voor de voorziening glasintensiveringsgebied Tinte van ,-. Een saldo van ,- kon ten laste van het exploitatiesaldo 2011 worden gebracht. Daardoor sluit de jaarrekening uiteindelijk met een tekort van ,-. Voor de dekking van dit tekort is voorgesteld om te beschikken over de reserve dorpsvernieuwing. Daarbij is ook voorgesteld om indien een toekomstig positief exploitatieresultaat op de Drenkeling het toelaat, nadat alle andere verplichtingen die daaruit gefinancierd moeten worden er vanaf getrokken zijn, de reserve dorpsvernieuwing in de toekomst weer aan te vullen met ditzelfde saldo van , Terugblik begroting 2012 Bij het opstellen van de begroting 2012 is het, na het doorvoeren van de uit de takendiscussie 2011 voortvloeiende bezuinigingen, gelukt een sluitende begroting 2012 aan te bieden. De meerjarenbegroting zag er voor de jaren 2013 t/m 2015 als volgt uit: ,- overschot (incl. stelpost rijksbezuinigingen van ,-) ,- tekort (incl. stelpost rijksbezuinigingen van ,-) ,- tekort (incl. stelpost rijksbezuinigingen van ,-) 16

17 4.3 Stand van zaken bezuinigingen Hieronder een overzicht met de bezuinigingen uit de takendiscussie, waarbij de bezuinigingen voor 2014 ook structureel doorwerken naar 2015 en 2016: Progr. Product Werk. Bezuiniging 2012 Werk. Bezuiniging 2013 Werk. Bezuiniging 2014 Omschrijving Vergoed.internet raadsleden & f.a. s Besparing uren op communicatie (niet te ramen) Sluiten burgerzaken Oostvoorne Doelmatigheid- en doeltreffendheidsonderzoeken Rekenkamer Integraal veiligheidsbeleid Realiseren uren op project gemeentelijk duinterrein Invest. waren al doorgeschoven naar Periode herstraten/overlagen met 6 jr verlengen stond al in wegenbeheerplan en in kadernota Aanvraag inritvergunning Budget toevoegen straatreinigen zwerfvuil + 2 veegbeurten Verlaging DTE (aansluitkosten lichtmasten) Kosten leges doorberekenen Besparing I/D baan (was al in kadernota verwerkt) Stopzetten verg.godsdienst- en vormingsonderwijs va Geen uitbreiding bieb Oostvoorne (bez.kap.lasten-bijdr.bieb) Budget versneld omvormen v.bosplantsoenen tot gazons % bosplantsoenen omgevormd tot gazon (minder onderhoud) Budget versneld omvormen van heestervakken tot gazons % heestervakken omgevormd tot gazon (minder onderhoud) Verkoop openbaar groen Gecomposteerde grond verkopen Verlagen budget vervangen speeltoestellen Halveren subsidie trefpunten wonen, zorg, welzijn Afbouwen van de subsidie voor het jeugd- en jongerenwerk dat door Push geleverd wordt Personeelsbudget dcmr ( ) Procedurekosten europoort Beeindiging ongediertebestrijding Verkoop oude begraafplaats aan stichting (betreft vooral uren, maar die zijn met afstoten begraafpl.nog niet bezuinigd) Realiseren uren op glas-project RO-advies Onderzoek bestemmingsplannen Alg.dekk.mid Verbetering rendement woonbedrijf Alg.dekk.mid. DIVERSE Besparing bedrijfsvoering en formatie Totaal Bij de kadernota 2012 is voor een aantal knelpunten m.b.t. deze bezuinigingen aangegeven hoe deze opgelost zijn. Hierna volgt nog even een opsomming in aanvulling op bovenstaande tabel: Activiteit Bedrag Dekking aanwezig Geen dekking Vacature vergunningverlening Structureel Taakstellend binnen formatiebudget Openhouden burgerzaken Oostvoorne (verg.voor uitvoeren werkz.h. burgerzaken) Bouwkundige werkzaamheden Vernieuwen hekwerk Structureel Incid./Struct incidenteel t.l.v. budget monumenten Reserve planmatig onderhoud Reserve monumenten Kap.l. struct. 17

18 Hierna wordt verder ingegaan op de huidige stand van zaken van bepaalde bezuinigingsopties: Omvormen groen: Het omvormen van groen verliep in 2011 langzamer dan in de bezuinigingen was opgenomen, doordat bleek dat een hogere mate van burgerparticipatie gewenst was. Het budget was daarom in 2011 niet volledig uitgegeven. In januari is gestart in de kern Rockanje. De bereidheid en het draagvlak onder de inwoners om aan deze taakstelling mee te werken zijn positief. 4.4 Kadernota 2013 Zoals in paragraaf 4.2 al is aangegeven was de uitgangssituatie voor 2013 een voordelig saldo van ,-. Vervolgens hebben mutaties plaatsgevonden op basis van de uitgangspunten, zoals deze zijn opgenomen in paragraaf 2.1. Daarnaast zijn de cijfers waar nodig aangepast aan autonome ontwikkelingen. Tot slot is de organisatie in de gelegenheid gesteld om andere mutaties aan te geven. In de kadernota zijn alleen de volgende mutaties opgenomen: - Gevolgen van eerder genomen besluiten (begrotingswijzigingen) - Uitvoering van amendementen - Uitgaven die voldoen aan elk van de 3 O s of waarvoor dekking bestaat. Daarnaast is nog eens goed gekeken naar de opbrengsten die structureel in de begroting waren opgenomen, waarvan nog eens beoordeeld is of deze opbrengsten ook in deze tijd realistisch zijn. Daarbij valt te denken aan huuropbrengsten, dividendopbrengsten, gemeentefondsuitkering en opbrengsten uit de verkoop van individuele woningen. Waar dit nodig of mogelijk was zijn de ramingen bijgesteld. Dit heeft geleid tot de volgende saldi voor de komende jaren: Overzicht tekorten Totaal kadernota Inclusief stelpost rijksbezuinigingen van Het tekort op de kadernota 2013 bedraagt na verwerking van verschillende mutaties ,- terwijl bij de begroting 2012 werd uitgegaan van een voordeel van ,-. Per saldo een verschil van ,-. Er zal dus gezocht moeten worden naar bezuinigingen / dekking voor een bedrag van ,-. 18

19 De grootste mutaties t.o.v. de oude meerjarenschijf 2013 bij de begroting 2012 zijn: Voordelig/ Structureel/ Mutatie Resultaat Nadelig Incidenteel Prijsindex en loonkostenontwikkeling Nadelig Structureel (saldo van prijsindex volgens uitgangspunten op kosten- en opbrengstenbudgetten minus stelposten prijs en loonkostenstijging) Salarislasten sportdocenten Voordelig Structureel (salarislasten sportdocenten dubbel door verpl.naar breedtesport en verwijderen stelpost bezuinigingen) Uitkering Gemeentefonds Nadelig Incidenteel (bijstelling o.b.v. verwachtingen Rijk) Verkoop aantal woningen Nadelig Structureel (bijstelling o.b.v. verwachte verkoop van max. 5 woningen per jaar) Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP) ICT Nadelig Incidenteel (n.a.v. septembercirculaire 2011) MFC De Meander Nadelig Structureel (bijstelling o.b.v. werkelijke kosten) Sociale werkvoorziening Voordelig Structureel (bijstelling o.b.v. meerjarenbegroting Welplaat) Financieringsresultaat Voordelig Structureel (bijstelling o.b.v. verwachtingen en realisaties voorgaande jaren) Opbrengst bouwleges Nadelig Structureel (bijstelling o.b.v. verwachte opbrengst leges) Oud papier Budg.neutr. Structureel (bijstelling o.b.v. nieuwe aanbesteding) Inzameling afval Budg.neutr. Structureel (explicieter verantwoorden van de kosten) Opbrengst afvalstoffenheffing Budg.neutr. Structureel (bovenstaande kostenstijgingen worden geëgaliseerd via de reserve afvalstoffenheffing) Uren Saneringslocaties Glas Nadelig Structureel (minder uren activeren op glas; kosten ten laste van exploitatie) Openbare bibliotheek Voordelig Structureel (bijstelling budget) Toeristenbelasting Voordelig Structureel (bijstelling o.b.v. actuele verwachtingen) Onroerende zaakbelastingen Voordelig Structureel (bijstelling o.b.v. actuele verwachtingen) Dividend BNG Nadelig Structureel (bijstelling o.b.v. verwachtingen BNG) Dividend Nutsvoorzieningen Voordelig Structureel (bijstelling o.b.v. verwachte hogere dividenduitkering Eneco) Opbrengsten accommodaties Voordelig Structureel (door meer activiteiten hogere huuropbrengsten) Diverse kleine mutaties Voordelig Saldo kadernota Nadelig Om invulling te geven aan de kaderstellende rol van de raad worden zowel in deze kadernota als in bijlage 2 bezuinigingsopties aangedragen waarover de raad een uitspraak moet doen. Welke taken wil de raad blijven uitvoeren en welke taken worden voortaan minder intensief of zelfs helemaal niet meer uitgevoerd? En wat doen we om extra inkomsten te realiseren? Uitgangspunt van het college is dat alle opties bespreekbaar moeten zijn, ook als daarmee bepaalde uitgangspunten van het coalitieprogramma niet meer in stand gehouden kunnen wor- 19

20 den. Dit betekent bijv. dat ook een eventuele lastenverzwaring met meer dan alleen de prijsindex inzichtelijk moet worden gemaakt. 4.5 Voorstel dekking 2013 Het is aan de raad om te bepalen welke bezuinigingen zij door wenst te voeren in de begroting Voorgesteld wordt om bij de kadernota 2013 te kiezen welke maatregelen voor 2013 gekozen worden, zodat er in oktober een begroting vastgesteld kan worden waar de bezuinigingen voor 2013 ook cijfermatig al helemaal in het begrotingsboekwerk verwerkt zijn. Overzicht tekorten Totaal kadernota Inclusief stelpost rijksbezuinigingen van Het college heeft zich gerealiseerd dat meerjarig forse bezuinigingen nodig zijn. Omwille van de tijd stelt het college op basis van door de organisatie aangeleverde opties voor om de volgende bezuinigingen te realiseren: Voorgestelde maatregelen: Raadsuitje alleen bij aantreden van nieuwe raad. (stond nu tweejaarlijks in de begroting) Begrotingsdiner (2.500) afschaffen en na de vergadering even wat drinken met een hapje Congresbezoek college minimaliseren (niet meer daags VNG congres; slechts vertegenwoordiging om te stemmen) Kritisch kijken naar alle recepties/ontvangsten Geen of minder relatiegeschenken uitdelen Max.2 pagina's Gemeentepagina en meer verwijzen naar website op gemeentepagina. Doelmatigheid en doeltreffendheids-onderzoeken tweejaarlijks uitvoeren. Indien het toeristenbelastingtarief verhoogd wordt van 0,60 naar 0,70 (een stijging van 16,67%), dan levert dat op. Financieringsresultaat kan verhoogd worden. Is een boekhoudkundige maatregel. Eventuele tekorten worden incidenteel gedekt uit egal.reserve. Extra kosten toerekenen aan afvalstoffenheffing en rioolheffing. Dit betreft straatreiniging, straatmeubilair, kolken en kwijtschelding. Dit heeft tot gevolg dat er meer uit de reserve riolering en afvalstoffenheffing wordt onttrokken. Persoonsdocumenten: Afschaffen van de rijbewijs- en paspoortomslagen. Openbare orde: stoppen met de geluidsmetingen door DCMR bij evenementen Integraal veiligheidsbeleid: geen poepzuiger aanschaffen Integraal veiligheidsbeleid: geen ambtelijke capaciteit voor klachtenmeldpunt

21 Vervolg voorgestelde maatregelen: Jeugd en veiligheid: oprichten stichting Halt Project parking watchers: door inzet professionele organisatie op termijn minder kosten. EHBO dienst op het strand: subsidie taakstellend bezuinigen met 10%. Reddingsbrigade op het strand: subsidie taakstellend bezuinigen met 10%. Plaatselijk overleg handel en ambacht: budget halveren. Overige voorzieningen openbaar onderwijs: extra uitkering voor schoolreis en verkeersonderwijs: afschaffen. Overige voorzieningen bijzonder basisonderwijs: extra uitkering voor schoolreis en verkeersonderwijs: afschaffen Overige voorzieningen bijzonder speciaal onderwijs: extra uitkering voor schoolreis en verkeersonderwijs: afschaffen. Onderwijsbeheer algemeen: lidmaatschap vereniging leerplichtambt., Rochade: beëindigen. Alleen nog subs.old Tafo Ghana handhaven ( 520,-) Onderwijsbegeleiding: stoppen met ondersteunen onderwijsbegeleiding. Bezuiniging 2013 kan direct, de rest op zijn vroegst in Openbare bibliotheken: subsidie taakstellend verlagen met 10% Volksontwikkeling: subsidie muziekonderwijs taakstellend verlagen met 10% Vormings- en ontwikkelingswerk: subsidie aan verenigingen taakstellend verlagen met 10%. Sport- en accommodatiebeleid: afschaffen adviesraad sport en accommodaties. Sport: subsidie sportverenigingen taakstellend verlagen met 10%. Kunst en cultuur: subsidie verenigingen taakstellend verlagen met 10% Gemeentelijke monumenten: afschaffen subsidieregeling gemeentelijke monumenten Subsidie historische vereniging taakstellend verlagen met 10% Oudheidkunde: gedeeltelijk afschaffen subsidie, maar jaarlijkse expositie in gemeentehuis van Oostvoorne en tegemoetkoming voor de energiekosten van de Biberbunker in stand houden. Opzeggen lidmaatschappen ondersteuning natuur: Zuidhollands Landschap, KMTP, Kon. Ned. Natuurhistorische vereniging enz. Toerisme: geen bijdrage meer vanuit Westvoorne voor gezamenlijke regionale projecten Masterplan Subsidie Cultevo en Probaro taakstellend verlagen met 10% Afschaffen van de Rotterdampas als vorm van bijzondere bijstand

22 Vervolg voorgestelde maatregelen: Afschaffen budget voor algemeen beleid Sociale Zekerheid: Subsidie voor Algemeen Maatschappelijk werk stopzetten en zelf een maatschappelijk werker aannemen. Subsidie aan ouderenorganisaties taakstellend verlagen met 10% Subsidie voor de trefpunten voor ouderen taakstellend verlagen met 10% Taakstellende bezuiniging van 10% op projecten voor ouderen: klussendienst, meer bewegen voor ouderen, ouderenmiddag, Kras, grote letterboeken Taakstellende bezuiniging van 10% op faciliteren van vrijwilligers. Invoeren eigen bijdrage WMO voor vervoersvoorzieningen Afschaffen jeugdtheater Subsidie aan jeugdinstellingen taakstellend verlagen met 10%. Subsidie aan de peuterspeelzalen taakstellen verlagen met 10%. Subsidie aan instellingen m.b.t. gezondheidszorg taakstellend verlagen met 10%. Verhardingen > herstraatbuget verlagen waardoor er geen bijdrage beschikbaar is voor projecten. Herinrichtingsprojecten in de periode tot en met 2016 schrappen (Brielseweg, Stationsweg, centrumgebied Oostvoorne, Vogelgaarde en Oranjelaan Rockanje) Bomen> bomen niet meer vervangen. Preventieve ziektebestrijding bomen niet meer uitvoeren. Bosplantsoen > geen beplanting vervangen en geen bosplantsoenranden meer knippen.tevens onderhoudsniveau geleidelijk versoberen. Heesters > geen beplanting meer vervangen, geen bemesting en ziektebestrijding meer toepassen. en onderhoudsniveau geleidelijk versoberen. Hagen > geen haagbeplanting meer vervangen en niet meer knippen. Kruidachtige gewassen > geen perkgoed meer planten Gazons > de gazonschade niet meer herstellen o.a.langs wegen en speelplaatsen.tevens grasranden langs wegen en trottoirs niet meer snijden en opruimen. Grasbermen > het machinaal maaien van ruige bermen verminderen. RO-advies > minder externe inhuur expertise bestemmingsplannen procedures en onderzoeken

23 Vervolg voorgestelde maatregelen: Startersleningen > In totaal is voor 5 ton aan startersleningen verstrekt, deze staan als vordering op de balans. Totaal is er ca aan renteverplichtingen. Bij aflossing (aanname aflossing per jaar) kan er voor gekozen worden om het bedrag niet opnieuw in te zetten voor starters, maar te gebruiken binnen de algemene dienst, dit geeft rentebaten. Taakstellende bezuiniging college op de algemene bedrijfsvoering TOTAAL VOORGESTELDE BEZUINIGINGEN Dit zou betekenen dat er voor 2013 meer bezuinigd wordt dan strikt noodzakelijk om het tekort te dekken. Voorstel is het voordelige saldo op 2013 van ( =) ,- toe te voegen aan de algemene reserve om het weerstandsvermogen te versterken en toekomstige incidentele tegenvallers te kunnen dekken of om enige ruimte te creëren voor incidentele uitgaven van een nieuw te vormen college in Bijlage 2 bevat een overzicht van de door het college voorgestelde bezuinigingsopties met meer toelichting over de consequenties. Bijlage 3 bevat een overzicht met opties die besproken zijn maar waarvoor het college (nog) niet heeft gekozen. 4.6 Voorstel dekking Indien de voorgestelde bezuinigingen structureel worden doorgevoerd, resteert er meerjarig nog een tekort van: Overzicht restant meerjarige tekorten (na structurele bezuinigingen 2013) Totaal kadernota Inclusief stelpost rijksbezuinigingen van Gedurende de zomer zal verder gezocht worden naar aanvullende bezuinigingsopties. Bij de begroting 2013 zal het college met aanvullende voorstellen komen om de begroting meerjarig te dekken. Uitgangspunt is dat alle niet wettelijke taken en plustaken beoordeeld worden om te bepalen of deze taken nog op dezelfde manier voortgezet zullen worden. In de begrotingscirculaire van de provincie is aangegeven dat het noodzakelijk is dat de raad een uitspraak doet over de invulling van meerjarige bezuinigingsmaatregelen. Bovendien worden de in de begroting opgenomen bezuinigingsmaatregelen op hardheid en haalbaarheid beoordeeld. Wanneer in de (meerjaren)begroting bezuinigingsmaatregelen c.q. taakstellingen zijn opgenomen waaraan geen of onvoldoende invulling is gegeven, dan worden deze posten door de provincie in mindering gebracht op de structurele budgettaire ruimte. 23