Nederlandse School Tanzania DE PLEVIER

Transcriptie

1 Nederlandse School Tanzania DE PLEVIER

2 Inhoudsopgave 1 Woord vooraf Over de schoolgids Waarom een schoolgids voor ouders? Wat staat er in deze schoolgids? Een schets van onze school Naam en adres van de school Locatie van de school Directie en team Bestuur Waar de school voor staat Missie Visie Uitgangspunten Sfeer op school Onderwijs Organisatie van de school Groepering en groepsgrootte Doelen en methoden Basisonderwijs Voortgezet onderwijs Cultuuronderwijs Huiswerk Zorg voor kinderen Toelatingsbeleid, toelatingsprocedure en testen niveau van het kind Volgen van de ontwikkeling van de kinderen in de school Speciale zorg voor leerlingen met specifieke behoeften Vertrek van een leerling naar een andere school Leraren Vervanging bij ziekte of verlof Scholing van leraren Ouders Belang van betrokkenheid van ouders Contacten met ouders Ouderactiviteiten Klachtenregeling Inspraak Kwaliteitszorg Activiteiten ter verbetering van het onderwijs en prioriteiten voor het komende jaar Zorg voor de relatie school en omgeving Resultaten van het onderwijs Leerlingvolgsysteem Eindresultaten Cijfers over uitstroom en instroom Indeling naar NTC-Richting Praktische zaken Lesrooster en Schooltijden Gebruik van foto s Les- en vakantierooster en activiteiten Schoolgeld Schoolverzekering voor leerlingen Evacuatieplan Namen en adressen De school Van buiten de school Bijlage 1: Overzicht tussendoelen beginnende geletterdheid Bijlage 2: Kerndoelen basisonderwijs Bijlage 3: Kerndoelen onderbouw voortgezet onderwijs Bijlage 4: Eindtermen havo en vwo Bijlage 5: Examen doen in Nederlands Bijlage 6: CITO LOVS schoolresultaten Bijlage 7: Praktische tips voor thuis Bijlage 8: Toelatingsbeleid Bijlage 9: Plaatsingsbeleid Bijlage 10: Absentiebeleid

3 1 Woord vooraf Door te kiezen voor Nederlands taalonderwijs vergroot u de kans dat uw kind(eren), bij een eventuele terugkeer, een goede aansluiting op het Nederlandse/Vlaamse schoolsysteem bereiken. Het helpt uw kinderen om hun culturele identiteit te behouden, wat belangrijk is bij de ontwikkeling van het kind. Verder kunnen ze door het Nederlands bij te houden goed blijven communiceren met vrienden en familie in Nederland en Vlaanderen. 1.1 Over de schoolgids In deze nieuwe schoolgids voor het schooljaar kunt u algemene informatie vinden over onze school. In deze gids vindt u waar wij voor staan, wat wij willen bewerkstelligen, hoe wij dat aanpakken en met welke middelen. Daarnaast zijn beleidstukken en procedures opgenomen als bijlage van de gids. Ook vindt u in de schoolgids praktische informatie zoals de schoolkalender en contactgegevens. Het is daarom handig om deze gids te bewaren. 1.2 Waarom een schoolgids voor ouders? Deze schoolgids is bedoeld om u te informeren over het onderwijs op onze school. De gids geeft aan waar onze school voor staat en wat u van ons mag verwachten. Ouders van toekomstige leerlingen kunnen in de schoolgids lezen waarom onze school een goede keuze is. Aan ouders die al leerlingen op onze school hebben, leggen wij verantwoording af over onze manier van werken en de behaalde resultaten. 1.3 Wat staat er in deze schoolgids? Na een korte schets van onze school vindt u in deze schoolgids informatie over: praktische informatie over het reilen en zeilen van de school; wat de kinderen op onze school leren; de zorg voor de kinderen die extra hulp nodig hebben; wat ouders en school van elkaar mogen verwachten; de resultaten die onze school bereikt. Daarnaast sluit de schoolgids aan bij het schoolplan Hierin hebben wij voor een periode van vier jaar uitgebreid beschreven hoe ons onderwijs in elkaar zit en wat onze plannen zijn om een goede school te blijven. 2

4 2 Een schets van onze school 2.1 Naam en adres van de school De formele naam van de school is Stichting Nederlandse School Tanzania, kortweg. Sinds augustus 2011 is de roepnaam van de school De Plevier. Bezoekadres Nederlandse School Tanzania Haille Selassi Road IST Secondary School Campus Msasani Peninsula Dar es Salaam Tanzania Postadres Nederlandse School Tanzania Locatie 203/HMA Dar es Salaam Postbus DD Den Haag Nederland 2.2 Locatie van de school De is te gast op campus van de middelbare school van de International School of Tanganyika. De heeft hier twee eigen lokalen en een bibliotheek. De school bevindt zich op het schiereiland Masaki, een stadsdeel van Dar es Salaam waar veel leerlingen wonen. Het voordeel van deze locatie is de bereikbaarheid en de bekendheid. Bibliotheek De beschikt over een ruime bibliotheek. In het afgelopen jaren is deze uitgebreid met veel nieuwe boeken voor zowel het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs. Verder is er een afdeling met, cd s met liedjes en luisterboeken, dvd s, strips en cd-roms met taalspelletjes. De bibliotheek is geopend als er lesgegeven wordt op school. Ook kunnen Nederlandstaligen in Dar es Salaam, die geen kinderen hebben ingeschreven op de NST De Plevier, lid worden van de bibliotheek. Een jaarlidmaatschap kost Tsh ,- 2.3 Directie en team Het team bestaat uit de volgende personen (zie hoofdstuk elf voor adressen): Dewi Janssens (directeur) Karen Kurver Luana Doornbosch José Borghols (bibliothecaresse) 2.4 Bestuur De samenstelling van het bestuur is als volgt: Henk Zeggelaar voorzitter Roland van der Ven penningmeester Babette du Marchie Sarvaas secretaris Paulina Koster algemeen bestuurslid Brigit van Dijk algemeen bestuurslid 3

5 3 Waar de school voor staat 3.1 Missie De Stichting Nederlandse School Tanzania De Plevier heeft tot doel het verzorgen van Nederlands taal- en cultuuronderwijs voor Nederlandstalige kinderen. Om zo goed mogelijk aan te sluiten bij het onderwijs in Nederland en België, richten we ons in het basis- en voorgezet onderwijs op de kerndoelen van de Nederlandse taal. 3.2 Visie De Stichting Nederlandse School Tanzania (De Plevier) biedt kwalitatief hoogwaardig Nederlands taal- en cultuuronderwijs waarbij professionaliteit en continuïteit de kernwaarden zijn. 3.3 Uitgangspunten Onze school richt zich op het vergroten van de Nederlandse taalvaardigheid bij Nederlandse kinderen die wonen in Dar es Salaam, met het oog op een eventuele terugkeer naar Nederland. Om de aansluiting met Nederland/België en het Nederlandstalig onderwijs zo goed mogelijk te laten verlopen, maakt naast de Nederlandse taal ook de Nederlandse/Vlaamse cultuur deel uit van ons onderwijsaanbod. Bij kinderen die het Nederlands minder goed beheersen, richten we ons op het verwerven van mondelinge taalvaardigheden en het vergroten van de woordenschat. Daarnaast wordt voldoende aandacht besteed aan schriftelijke vaardigheden. 3.4 Sfeer op school De sfeer waarin een kind opgroeit is van groot belang om een volwaardig mens te worden. Pas als een kind zich veilig voelt, kan het zich ontwikkelen. Daarom bouwen wij bewust aan een positief schoolen klassenklimaat, en proberen we sociale verbondenheid te creëren tussen leerlingen. Leerlingen die het gevoel hebben dat zij gerespecteerd worden en relaties hebben met hun groepsgenoten zijn meer gemotiveerd om naar de les te komen. Om de tijd op school plezierig te houden voor iedereen worden ordeverstoringen niet getolereerd en de leerkracht zal deze op een positieve manier terugdringen. De school kent een aantal uitgangspunten die belangrijk zijn voor onze identiteit: alle leerlingen zijn gelijkwaardig wij waarderen ieders kwaliteiten er wordt alleen Nederlands gesproken op school 4

6 4 Onderwijs 4.1 Organisatie van de school Het NTC-onderwijs op onze school is niet geïntegreerd in het dagprogramma van de internationale school in Dar es Salaam, en is dus een aanvulling op het onderwijs van de dagschool. Dit betekent dat de beschikbare lestijd beperkt is tot drie uur per week. 4.2 Groepering en groepsgrootte Het aantal aanmeldingen fluctueert jaarlijks. De groepen op De Plevier bestaan gemiddeld uit 5 leerlingen per groep. Verschillende jaargroepen worden daarom soms gecombineerd. Dit schooljaar is de verwachtte indeling in groepen en klassen als volgt (voorlopig, per 10 aug. 2015, totaal 57 leerlingen): Basisonderwijs groep aantal leerlingen Groep 1 4 Groep 2 8 Groep 3 4 Groep 4 7 Groep 5 4 Groep 6 6 Groep 7 1 Groep 8 8 Totaal 42 Voortgezet onderwijs klas aantal leerlingen klas 1 5 klas 2 t/m 4 10 Totaal Doelen en methoden We richten ons op de kerndoelen zoals deze geformuleerd zijn voor de deelvaardigheden van de Nederlandse taal (zie bijlagen 1-4). Het onderwijs in de Nederlandse taal is erop gericht dat de leerlingen: vaardigheden ontwikkelen waarmee ze de Nederlandse taal doelmatig kunnen gebruiken in situaties die zich in het dagelijks leven voordoen; kennis en inzicht verwerven omtrent betekenis, gebruik en vorm van de taal; plezier hebben of houden in het gebruiken en beschouwen van de taal. Uitgaande van de verschillende NTC-richtingen (zie hoofdstuk 9.4) worden de doelstellingen voor het taal- en leesonderwijs nader omschreven. Met name bij het opstellen van de onderwijsinhoud komt de complexiteit van ons NTC-onderwijs naar voren: hoe creëren we voldoende taal gebruik situaties die motiverend voor de leerlingen zijn, terwijl we toch voldoen aan de gestelde doelstellingen. Een gedegen voorbereiding, zowel didactisch en organisatorisch als wat betreft de keuze van materialen, vinden we noodzakelijk om kwalitatief goed werk te leveren. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is dat 5

7 we overlap met het dagonderwijs willen voorkomen. Wij richten ons met name op de doelstellingen met betrekking tot het taal- en leesonderwijs die in de dagschool niet aan bod komen. 4.4 Basisonderwijs Groepen 1 en 2 In groep 1 en 2 ligt de nadruk op activiteiten die gericht zijn op de taalontwikkeling. Daarom werken we met de zogenaamde tussendoelen beginnende geletterdheid. Dit zijn tussendoelen in de taal-, lees- en schrijfontwikkeling. Aan de hand van thema s komen alle aspecten aan de orde die van belang zijn voor de taalontwikkeling van het jonge kind. Kinderen leren beter tijdens voor hen betekenisvolle situaties. In het kader van een thema wordt intensief gewerkt aan de uitbreiding van de woordenschat. Daarnaast is er veel aandacht voor het samen spelen en spreken, en voor expressie. In groep 1 en 2 wordt de methode Schatkist gebruikt, maar het onderwijs wordt voornamelijk thematisch weergegeven. Groepen 3 tot en met 8 Mondelinge taalvaardigheid, leesvaardigheid, schrijfvaardigheid en taalbeschouwing. Een belangrijk uitgangspunt van de taalmethode Taal actief is het betekenisvol leren. Leren moet voor kinderen betekenis hebben en functioneel zijn voor de praktijk van alledag. In de methode ligt de nadruk op het interactief taalonderwijs: leren van en met elkaar. De leerlijnen taal, spelling en woordenschat zijn aan elkaar gekoppeld in thematiek en in overlap tussen de spellingwoorden en de themawoorden. Bovendien zijn de leerlijnen voor de meertalige en taalzwakke kinderen geïntegreerd. Taal actief is afgestemd op de meest recente kerndoelen. Hieronder vindt u een overzicht van de onderwijsplanning voor de NTC-richtingen 1 en 2 (zie voor meer informatie over de NTC-richtingen bijlage 8). vakgebied Doelen van de school methoden / materialen technisch lezen Groep 1-2: Beginnende geletterdheid: Schatkist verhaalbegrip/ woordenschat, taalbewustzijn en klanktekenkoppeling Veilig Leren Lezen Muiswerk (groep 2&3) Diverse leesboekjes Groep 3: Aanvankelijk lezen: de klanktekenkoppeling ingedeeld in niveaus en het leren lezen van voor groepen 3/8 Nederlandse woorden en zinnen. Voortgezet lezen: goed technisch leren lezen en begrijpen van moeilijkere woorden en teksten (AVI 4-9) begrijpend lezen mondelinge taalvaardigheid Groep 4-8: Voortgezet lezen: goed technisch leren lezen en begrijpen van moeilijkere woorden en teksten (AVI 4-9) Vergroten van spreek- en luistervaardigheid in verschillende situaties Taal actief 3 (ankerverhalen) Methode: Tekstverwerken Kidsweek Junior Kidsweek Nieuwsbegrip Taal actief 3 + NTCmodule Mondelinge vaardighe-den geïntegreerd met: taalbeschouwingsopdrachten, leesopdrach-ten, 6

8 stelopdrachten en informatieverwerkings -opdrachten Taalbeschouwing Inzicht krijgen in de opbouw van Taal actief 3 + NTCmodule woorden/zinnen/teksten in Nederlandse taal Stellen en Stelopdrachten met gevarieerde doelstellingen Taal actief 3 + NTCmodule informatieverwe kunnen maken (zie ook tussendoelen gevorderde r-king geletterdheid, strategisch schrijven en Toepassingsgerichte informatieverwerking) stelopdrachten, die zich lenen voor zelfstandige werkopdrachten in les en huiswerkopdrachten Woordenschat Verbreding en verdieping van de woordenschat Taal actief 3 + NTCmodule Spelling De spelling van de Nederlandse taal zo goed mogelijk kunnen hanteren Taal actief 3 Spelling in de lift Muiswerk 4.5 Voortgezet onderwijs Het onderwijs Nederlands is erop gericht dat leerlingen uit het voortgezet onderwijs: taal als communicatiemiddel kunnen gebruiken in verschillende taalsituaties, en strategieën leren hanteren om hun taalkennis zo goed mogelijk in te zetten in uiteenlopende situaties; taal receptief en productief, mondeling en schriftelijk kunnen gebruiken in informele en meer formele situaties; de gebruiksmogelijkheden van taal kunnen waarderen door gevoel te ontwikkelen voor effectieve communicatie en door plezier te beleven aan communicatieve situaties; inzicht verwerven in de rol en het belang van taal voor maatschappelijk functioneren; vaardigheden en kennis op het terrein van het Nederlands verwerven met het oog op beslissingen over vervolgopleidingen, latere beroepsuitoefening en maatschappelijk functioneren. Klassen 1 tot en met 4 De klassen 1 tot en met 3 werken met de methode Nieuw Nederlands. Leerlingen kunnen kiezen om in klas 4 het IGCSE- of NAVT examen (bijlage 5) te doen. Klassen 5 en 6 - IB Beleid biedt haar leerlingen de mogelijkheid om een IB examen Nederlands af te leggen. Het onderwijs en examen wordt (alleen) aangeboden op A Language & Literature, Standaard niveau. Een diploma met een behaald IB language A examen wordt in Nederland beschouwd als vwo-examen en geeft toelating tot HBO en universiteit, afhankelijk van andere toelatingseisen en de pakketsamenstelling van de leerling. Het IB-Language & Literature A programma wordt op aangeboden onder de volgende voorwaarden: De leerling heeft minimaal de laatste drie jaar voorafgaand aan het IB programma Nederlands onderwijs gevolgd via een erkende instantie zoals NTC school, Wereldschool etc. en kan hiervan bewijs overleggen; De docent Nederlands heeft een positief advies verstrekt aan de leerling m.b.t. het volgen van het IB programma Nederlands A; 7

9 Als er een docent beschikbaar is die zich voor twee jaar wil committeren aan het geven van het betreffende IB programma Nederlands en bij voorkeur hiervoor bevoegd is; De Plevier is niet verantwoordelijk voor continuering van het programma, mocht de betrokken docent onverhoopt toch niet twee jaar vol willen of kunnen maken; De Plevier zal jaarlijks de werkelijke kosten van de docent en materialen doorberekenen in het schoolgeld voor het betreffende IB-A programma. De kosten voor enig jaar zijn derhalve afhankelijk van het aantal leerlingen in het IB-A programma. De lessen, de examenvoorbereiding, de beoordeling van proefexamens en de mondelinge examens worden door de docent van de gedaan. Van de mondelinge examens worden bandopnames naar de IB-organisatie gestuurd. Het internationale schoolexamen wordt jaarlijks door de International School of Tanganyika (IST) aangevraagd bij de overkoepelende organisatie. 4.6 Cultuuronderwijs Per schooljaar streven wij ernaar dat alle leerlingen 20 uur cultuuronderwijs krijgen. Tijdens de lessen zal er aandacht besteed worden aan Nederlandse gewoontes en gebruiken, feestdagen, vaderlandse geschiedenis en aardrijkskundige kennis, boeken, films en televisieprogramma s. Ook zullen er, net als het vorige schooljaar, extra uren cultuuronderwijs gepland worden op de zaterdagochtend. Op de school wordt onder andere module NederLAND IN ZICHT, uitgegeven door stichting NOB, gebruikt voor de invulling van de cultuurlessen. 4.7 Huiswerk Vanaf groep 3 krijgen de leerlingen huiswerk. Over het algemeen bestaat het huiswerk uit het oefenen van de spelling categorieën, het lezen van teksten of boeken, het voorbereiden van schrijfopdrachten, spreekbeurten, boekbesprekingen en andere presentaties. Het huiswerk zal ongeveer een uur per week in beslag nemen, dit exclusief leestijd. Wij geven huiswerk als aanvulling op het aantal uren taalonderwijs aangezien het aantal uren op beperkt is tot drie uur per week. Huiswerk stelt leerlingen in staat om zelfstandig te oefenen met het verwerken van de lesstof. Bovendien biedt huiswerk ouders de mogelijkheid om inzicht te krijgen in de lesstof en het niveau van uw kind. 8

10 5 Zorg voor kinderen 5.1 Toelatingsbeleid, toelatingsprocedure en testen niveau van het kind Toelatingsbeleid NTC-onderwijs kenmerkt zich door een grote diversiteit in leeftijdsgroepen en taalniveaus. Op basis van het niveau van de leerlingen wordt onderscheid gemaakt tussen NTC 1-, NTC 2- en NTC 3-leerlingen (zie bijlage 8). Als Nederlandse school hebben wij er voor gekozen alleen NTC 1- en NTC 2 -leerlingen aan te nemen op onze school. Dit houdt in dat de kinderen voldoende Nederlands moeten verstaan en spreken om de lessen te kunnen volgen. Het bestuur van de heeft een toelatingsbeleid opgesteld, dat als richtlijn dient bij aanname van nieuwe leerlingen (zie bijlage 8). Toelatingsprocedure De formele aanmelding vindt plaats via een aanmeldingsformulier waarop de gegevens van de leerling(en) en de ouders genoteerd worden. Bij aanmelding verstrekken ouders, indien mogelijk, aan de school het leerlingendossier dat ze bij het verlaten van de vorige school ontvangen hebben. Het leerlingendossier bevat idealiter: het onderwijskundig rapport; gegevens van het leerlingvolgsysteem of andere toets gegevens; het meest recente schoolrapport. Na ontvangst van de aanmeldingsdocumenten zullen de ouders worden uitgenodigd voor een intake gesprek. Indien een leerling geen erkend Nederlandstalig onderwijs heeft gevolgd, zal de leerling een toets moeten maken. Hierna wordt een plaatsingsbesluit genomen. 5.2 Volgen van de ontwikkeling van de kinderen in de school Leerlingvolgsysteem Om de vorderingen van de leerlingen te volgen en vast te leggen, maken wij gebruik van een zogenaamd leerlingvolgsysteem (CITO LOVS). Op vaste tijden en/of na afloop van bepaalde onderwijsonderdelen worden de leerlingen getoetst en/of geobserveerd. We gebruiken hierbij methode gebonden toetsen en methodeonafhankelijke toetsen, zoals de CITO toetsen. De uitkomsten daarvan worden opgenomen in het leerlingvolgsysteem. Onderdeel van het leerlingvolgsysteem is het leerling-dossier, de map die van iedere leerling wordt bijgehouden. Daarin worden, behalve de resultaten van toetsen en observaties, gegevens opgenomen over de leerling besprekingen, gesprekken met ouders, speciale onderzoeken, handelingsplannen en de rapporten van de verschillende jaren. De leerling map is alleen toegankelijk voor de groepsleraar en de directeur. Ouders kunnen altijd de leerling-map van hun kind inzien. De map wordt niet alleen gebruikt om de ontwikkeling van het kind te volgen, maar bij een eventuele overgang naar een andere school geeft deze map de nieuwe school een goed beeld van het kind. Bij een overgang van een kind naar een andere school krijgt u als ouder het originele dossier mee, zodat u deze informatie aan de nieuwe school kunt geven. Eventuele achtergebleven werk of informatie over uw kind wordt binnen een jaar vernietigd. 9

11 Toetskalender basisonderwijs 5.3 Speciale zorg voor leerlingen met specifieke behoeften Soms heeft een kind extra zorg nodig. Zowel zwakke resultaten als hoge resultaten kunnen aanleiding zijn voor extra zorg. Voor kinderen met heel goede resultaten worden waar mogelijk extra materialen en leeractiviteiten ingezet. Voor kinderen met zwakke resultaten kan in overleg met de ouders en de directeur een zogeheten handelingsplan worden opgesteld. Hierin staat welke extra zorg het kind krijgt en op welke manier. Na 12 weken wordt nagegaan of het handelingsplan werkt. Als het nodig is, wordt het plan bijgesteld. Handelingsplannen worden opgesteld in overleg met de ouders en de resultaten worden met hen besproken. De zorg vindt zo veel mogelijk plaats in de klas. Bij langdurige, structurele problemen wordt de ouders gevraagd om verder onderzoek te laten doen of wordt geadviseerd de leerling tijdens de zomervakantie in Nederland te laten testen. Stichting NOB geeft suggesties waar u dit kunt laten doen op de volgende link: Vertrek van een leerling naar een andere school In de laatste week voor het vertrek is er een eindgesprek tussen de ouders, de leerkracht en de directeur. U ontvangt dan het leerlingendossier, dat u meeneemt naar de nieuwe school. Het dossier omvat: het onderwijskundig rapport; het rapport; de gegevens uit het leerlingvolgsysteem; schriften en ander werk van uw kind. Het kind krijgt bij het afscheid een klein aandenken van de school. Als leerlingen vertrekken doordat ze eindexamen hebben gedaan, worden de eindexamenuitslagen rechtstreeks (door het IB secretariaat) naar het privéadres van de leerling verstuurd. 10

12 6 Leraren 6.1 Vervanging bij ziekte of verlof Er kunnen redenen zijn dat leraren niet aanwezig zijn, zoals ziekte. In de regel zal de vervanging intern worden opgelost, om zo veel mogelijk te voorkomen dat leerlingen vanwege afwezigheid van de leraar de school moeten verzuimen. Mocht de les onverhoopt toch komen te vervallen, dan wordt u zo spoedig mogelijk door de leerkracht op de hoogte gebracht. Zie ook bijlage 10, absentiebeleid. 6.2 Scholing van leraren Net als leerlingen zijn onze leraren nooit uitgeleerd. Het is belangrijk dat zij de ontwikkelingen in het onderwijs blijven volgen en steeds werken aan het vergroten van hun deskundigheid. Via vakbladen, andere tijdschriften, boeken en internet trachten docenten van nieuwe ontwikkelingen op de hoogte te blijven. Daarnaast krijgen onze leerkrachten de kans om in de zomer in Nederland bijscholingscursussen te volgen, georganiseerd door de Stichting NOB. 11

13 7 Ouders 7.1 Belang van betrokkenheid van ouders Het is belangrijk dat ouders steeds op de hoogte zijn van de vorderingen van hun kind(eren). Zeker in het kader van het NTC-onderwijs is het bovendien noodzakelijk dat ouders en school dezelfde doelen stellen ten aanzien van het te bereiken niveau van taalbeheersing van het Nederlands. Daarnaast is de mate waarin thuis Nederlands wordt gesproken ook belangrijk en bepalend. U kunt uw kind niet beter helpen dan door thuis Nederlands te spreken, Nederlandse boeken en tijdschriften in huis te hebben en Nederlandse films of televisie te kijken (bijlage 7). 7.2 Contacten met ouders probeert een goede samenwerking te creëren door de school toegankelijk te maken voor de ouders. De school houdt ouders zo veel mogelijk op de hoogte van relevante informatie. Indien deze voor de ouders onvoldoende is, kunnen zij altijd om een toelichting vragen. Met uitzondering van persoonlijke dossiers van leraren en leerlingen en specifieke vertrouwelijke stukken, zijn alle gegevens ter inzage, bijvoorbeeld het schoolplan, het jaarplan, het leerlingvolgsysteem, enzovoort. De Plevier gebruikt als voornaamste manier om ouders te informeren over schoolzaken. Ook beschikt De Plevier over een blog waarop informatie wordt geplaatst: Elke groep beschik bovendien over een eigen (besloten) blog waarmee de leerkracht ouders en leerlingen kan informeren over schoolzaken als huiswerk, maar ook foto s en werk van leerlingen kan tonen. In het begin van het jaar zullen ouders een uitnodiging van de leerkracht krijgen voor een informatiebijeenkomst over de groep/klas van hun kind. De leerkracht zal informatie geven over de gebruikte methoden, toetsen en werkwijze in de klas. Ouders hebben ook de mogelijk om vragen te stellen aan de leerkracht. In februari wordt er een open lesmiddag georganiseerd. Op deze lesmiddag laten leerlingen en leerkracht ouders zien wat zij tijdens de les doen. Zo krijgen ouders de gelegenheid een indruk te krijgen van de lessen op De Plevier. De leerlingen krijgen tweemaal per jaar een rapport van mee naar huis, in januari/februari en mei/juni. Daarnaast is er een 10-minutengesprek met de ouders in november. Indien gewenst kan er een afspraak gemaakt worden voor een extra gesprek. Verder is er twee maal per jaar, in september en in april/mei, een algemene oudervergadering met het bestuur. Aan het begin van het schooljaar staat deze avond in het teken van kennismaking en het uitwisselen van gedachten over algemene schoolzaken. Ook wordt tijdens deze vergadering het financieel en inhoudelijk verslag over het voorgaande schooljaar gepresenteerd, alsook het budget voor het komende schooljaar. Op de ouderavond in april/mei staat een terugblik op het afgelopen schooljaar centraal, maar wordt ook vast vooruitgekeken naar het komende jaar. 7.3 Ouderactiviteiten Onze school kan altijd hulp van ouders gebruiken. Deze hulp kan diverse vormen hebben. De leerkracht kan u bijvoorbeeld vragen om te helpen met lezen met kleine groepjes kinderen tijdens de les. Maar ook ouders die kleine klusjes kunnen doen aan het gebouw of die de computers kunnen onderhouden worden erg gewaardeerd. De school organiseert elk jaar een aantal culturele activiteiten, waarbij de ouders om medewerking wordt gevraagd. 12

14 Wilt u zich actief inzetten voor De Plevier of uw hulp af en toe inzetten meld u dan bij de directeur of leerkracht. 7.4 Klachtenregeling Onze school heeft een klachtenregeling. Uitgangspunt van de klachtenregeling is dat klachten, problemen, vragen en dergelijke in eerste instantie worden aangekaart met degene die direct met de kwestie te maken heeft. Een ouder met bijvoorbeeld een klacht over (het lesgeven van) een leraar, neemt hierover eerst contact op met de desbetreffende leerkracht. Wanneer dit niet tot een bevredigende oplossing leidt, kan contact worden opgenomen met de directeur en met het schoolbestuur. Stappenplan Bij een klacht wordt altijd een stappenplan gevolgd. Dat ziet er als volgt uit: Stap 1: De ouders nemen de klacht rechtstreeks op met de leraar. Stap 2: Vinden de ouders en/of leraar geen bevredigende oplossing voor het probleem, dan wordt de directeur van de school ingeschakeld. Deze kan overigens ook al in de eerste stap bij de kwestie worden betrokken, maar alleen met instemming van een van beide partijen. Stap 3: Indien ook na het overleg met de directeur de kwestie niet bevredigend kan worden opgelost, wordt de zaak voorgelegd aan het schoolbestuur. Deze zal in voortdurend overleg met de directeur de kwestie bezien en hopelijk tot een oplossing brengen. Vertrouwenspersonen Ook kan worden besloten om een aan de school verbonden vertrouwenspersoon in te schakelen. Deze zal in voortdurend overleg met alle betrokkenen nagaan of de klacht door bemiddeling bevredigend kan worden opgelost. Onze vertrouwenspersoon is Joost Noord-Holland de Jong (sinds 2010), voormalig bestuurslid/voorzitter. jnoordholland@gmail.com Telefoon: Klachtenregeling NOB Mocht de aard van de klacht afhandeling in onderling overleg niet mogelijk maken, of heeft de afhandeling niet naar tevredenheid plaatsgevonden, dan wordt een beroep gedaan op de Klachtenregeling Nederlands Onderwijs in het Buitenland. 7.5 Inspraak Alhoewel de school in rechtspositionele zin de vorm heeft van een stichting, wordt een aantal beslissingen steeds aan de ouders voorgelegd op de jaarlijkse ouderavond. Deze beslissingen zijn: benoeming bestuursleden; financiële jaarrapportage; begroting voor het komende jaar; Als tijdens de ouderavond bezwaren worden aangetekend tegen een door het bestuur genomen besluit of als er nieuwe voorstellen worden gedaan, dan zal hierover op zijn vroegst in de eerstvolgende bestuursvergadering een besluit worden genomen. In alle gevallen zullen ouders zo snel mogelijk op de hoogte worden gebracht van de uiteindelijke genomen beslissing door het bestuur. 13

15 8 Kwaliteitszorg 8.1 Activiteiten ter verbetering van het onderwijs en prioriteiten voor het komende jaar We proberen de kwaliteit van onze school te verbeteren door deze continue te monitoren, het goede te behouden, te kijken wat beter kan en die verbeteringen vast te houden. Hierbij maken we onder andere gebruik van het zelfevaluatie-instrument en het leerlingvolgsysteem. In het komend schooljaar krijgen de volgende punten bijzondere aandacht: Differentiatie in de klas; Het gebruik van ICT optimaliseren; Leespromotie; Het implementeren van de nieuwe methode Nieuw Nederlands in het VO 8.2 Zorg voor de relatie school en omgeving besteedt tijd en aandacht aan de contacten met andere scholen en instellingen. Er is een goed contact met de Nederlandse ambassade. De Nederlandse ambassade fungeert als postadres. Daarnaast zijn er goede contacten met de International School Tanganyika (IST), waar onze school gehuisvest is. Ook heeft De Plevier een samenwerkingsverband met HOPAC i.v.m. de examens voor IGCSE. De teamleden onderhouden ook contacten met Nederland, bijvoorbeeld met: Stichting NOB Andere NTC-scholen in de regio boekhandels uitgeverijen literaire clubs en manifestaties (Kinderboekenweek, poëzie wedstrijd, etc.) privécontacten met leerkrachten Nederlands en scholen ouders die teruggekeerd zijn naar Nederland 14

16 9 Resultaten van het onderwijs 9.1 Leerlingvolgsysteem Twee keer per jaar wordt bij alle leerlingen van De Plevier in het basisonderwijs een toets afgenomen om de vorderingen van de leerlingen te meten. Dit wordt het Leerling Volg Systeem (LOVS) genoemd. De Plevier gebruikt toetsen van het LOVS van CITO voor de onderdelen lezen (technisch & begrijpend lezen), woordenschat en spelling. De Plevier toetst de vorderingen van haar leerlingen om twee redenen. Als school willen we de individuele ontwikkeling van leerlingen volgen en bij onvoldoende vooruitgang de lesstof voor deze leerling kunnen aanpassen. Door middel van het LOVS van CITO kan de ontwikkeling van leerling van De Plevier vergeleken worden met die van de gemiddelde leerling in Nederland. Dit is ook relevant gezien de doelstelling van de Plevier: leerlingen zo goed mogelijk voorbereiden op en laten aansluiten bij eventueel Nederlandstalig vervolgonderwijs. Daarnaast wil de school de leeropbrengsten van de gehele school meten, om zo de sterke en zwakke kanten van ons onderwijs te kunnen vaststellen en eventuele aanpassingen te maken in het onderwijsaanbod. Gebruik makend van het LOVS kunnen er groepsoverzichten per onderdeel gemaakt worden en vervolgens met de gemiddelde leerling in Nederland worden vergeleken. Daarbij is het echter wel belangrijk te realiseren dat onze context op een aantal wezenlijke punten verschilt van die in Nederland, hetgeen de leeropbrengst beïnvloedt: De normtabellen van CITO zijn gebaseerd op leerlingen die volledig Nederlandstalig dagonderwijs volgen, terwijl onze leerlingen anderstalig dagonderwijs volgen, en slechts een aantal uur per week Nederlands onderwijs krijgen; Onze leerlingenpopulatie bestaat voor ongeveer 50% uit leerlingen met Nederlands als dominante thuistaal en voor 50% uit kinderen met Nederlands als tweede taal binnen het gezin. Deze leerlingen worden minder blootgesteld aan de Nederlandse taal dan de gemiddelde leerling in Nederland; Onze jaargroepen zijn relatief klein, waardoor groepsgemiddelden minder valide zijn. Na analyse van de toets resultaten vanaf schooljaar blijkt dat de leerlingen voor technisch lezen en begrijpend lezen vergelijkbare resultaten laten zien als de gemiddelde leerling in Nederland. Het niveau van spelling en woordenschat was matig en lag onder het niveau van de gemiddelde leerling in Nederland. Verder valt op dat het niveauverschil tussen de leerlingen op De Plevier en de gemiddelde leerling in Nederland met het aantal leerjaren toeneemt. Dit betekent dat hoe ouder de leerlingen zijn, hoe groter de afstand tot de gemiddelde leerling in Nederland wordt. Dit lijkt een consequentie van het feit dat de oudere leerlingen cumulatief minder uren Nederlandstalig onderwijs krijgen dan de controlegroep die Nederlandstalig dagonderwijs volgt. 9.2 Eindresultaten In februari 2014 hebben vier leerlingen deelgenomen aan de Cito Eindtoets Groep 8 Taal. Omdat deze vanaf schooljaar 2014/15 is afgeschaft en er nog geen geschikte eind toets voor NTC onderwijs is ontwikkeld heeft groep acht afgelopen schooljaar de standaard LOVS midden en eindschooljaar toetsen gemaakt. 15

17 9.3 Cijfers over uitstroom en instroom Instroomcijfers (voorlopig, per 7 aug. 2015): In augustus 2015 verwachten we 5 nieuwe leerlingen op school. We verwachten het schooljaar te starten met 57 leerlingen. Uitstroomcijfers In juni 2015 hebben wij afscheid genomen van 15 leerlingen, waarvan 13 door verhuizing. 9.4 Indeling naar NTC-Richting Het onderwijs in de Nederlandse Taal en Cultuur (NTC) kenmerkt zich door een grote diversiteit in leeftijdsgroepen en taalniveaus. Sinds 2012 adviseert Stichting NOB de leerling populatie niet meer te verdelen op basis van de taal die thuis gesproken wordt maar op basis van het taal niveau van de leerling. Stichting NOB maakt onderscheid tussen NTC Richting 1, 2 en 3. NTC Richting 1: De leerling heeft het niveau van jaargroep genoten in Nederland. Als de leerling zich op deze manier blijft ontwikkelen, zal hij of zij op 12-jarige leeftijd ten minste het in Nederland minimaal vereiste eindniveau van de basisschool hebben bereikt. NTC Richting 2: De leerling heeft een achterstand van maximaal twee jaar op jaargroep genoten in Nederland. Als de leerling zich op deze manier blijft ontwikkelen, zal hij of zij op 14-jarige leeftijd ten minste het in Nederland minimaal vereiste eindniveau van de basisschool hebben bereikt. NTC Richting 3: De leerling heeft een achterstand van meer dan twee jaar op jaargroep genoten in Nederland. Of en wanneer het minimaal vereiste eindniveau van de basisschool in Nederland wordt bereikt, verschilt per individuele leerling. Zoals eerder vermeld bestaat de leerling populatie van De Plevier enkel uit richting 1 en -2 leerlingen. 16

18 10 Praktische zaken 10.1 Lesrooster en Schooltijden Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Dewi Groep 7 & 8 Groep 5 & 6 VO 1 Groep 4 Karen Groep 1 & 2 Groep 3 Luana VO 2/3/4 Bibliotheek José José José Regels voor aanvang en einde schooltijd verwacht van de leerlingen dat ze op tijd komen, zodat er van de beperkte lestijd niets verloren gaat en de lessen niet gestoord worden. Leerlingen zijn vanaf een kwartier voor aanvang van de les welkom zij kunnen deze tijd gebruiken om alvast een boek of DVD te lenen. Na anderhalf uur vindt er een korte pauze van 15 minuten plaats. Ook na de pauze worden de leerlingen geacht op tijd in de klas te zijn. Maatregelen preventie schoolverzuim gaat er vanuit, dat de leerlingen die op school zijn ingeschreven ook daadwerkelijk naar school komen. In principe geeft de school geen toestemming voor afwezigheid tijdens schooltijd. Mocht een leerling om een of andere reden verhinderd zijn op school te komen, dan rekent NST De Plevier op een bericht van de ouders aan de leerkracht. Daarna zal bekeken worden hoe de gemiste les ingehaald kan worden. Zie ook bijlage 12, Absentiebeleid. Regels voor vervroegde vakantie of verlate terugkomst We vragen ouders hun verlof zoveel mogelijk met de schoolvakanties te laten samenvallen. Indien dit niet lukt, kan de leerling opdrachten mee krijgen voor de betreffende periode. Van de leerling wordt dan zelfstandigheid verwacht bij het opgegeven werk. De ouders zijn verantwoordelijk voor het daadwerkelijk laten uitvoeren van het schoolwerk Gebruik van foto s Gedurende het jaar zullen er foto s van leerlingen gemaakt worden tijdens de les en school verbonden activiteiten. Deze foto s zullen o.a. worden gebruikt voor onze blog en presentaties. Ook sturen wij foto s naar Stichting NOB, die deze foto s kan plaatsen op de website of in andere uitgaven van NOB. Mocht u bezwaar hebben tegen het gebruik van foto s waarop uw kind staat, laat ons dit dan weten. 17

19 10.3 Les- en vakantierooster en activiteiten 2015/2016 Z M D W D V Z Vakanties Vrije dagen Activiteiten Augustus e Eerste schoolweek September e Extra les groep 1 t/m e Algemene Oudervergadering, 24 e Tentatief Offerfeest Oktober t/m 18 Herfstvakantie (14 e : Nyerere Day) t/m 25 Kinderboekenweek Thema Raar maar waar! e & 31 e intensieve lessen taal gr 4 t/m 7 November e & 14 e intensieve lessen taal groep 8 & VO e Sint knutselen voor groep 1 t/m t/m 3 Sint surprise voor groep 6 t/m VO in de klas December e Onafhankelijksdag Tanzania t/m 3 Kerstvakantie Januari e Revolution Day e Toetsdag groep 4 t/m 8 + VO Februari t/m 4 Rapportweek t/m 11 Oudergesprekken t/m 21 Voorjaarstvakantie Maart e Voorleesavond t/m 20 Inloop week e goede vrijdag, 25 t/m 3 Paasvakantie April e Karume Day e Union Day, 30 e Cultuuractiviteit: Koningsdag Mei e Dag van de Arbeid e Algemene Oudervergadering e Toetsdag groep 3 t/m 8 & VO Juni e Eindfeest t/m 9 Rapportweek e start zomervakantie Eventuele wijzigingen zullen zo spoedig mogelijk worden meegedeeld. Vrije dagen zijn gekoppeld aan het vakantierooster van IST. blokje geel: NST activiteiten; blokje paars: public holidays 18

20 10.4 Schoolgeld Er wordt een jaarlijkse bijdrage van de ouders gevraagd: Groep 1 en 2 Euro 700 Groep 3 t/m klas 4 Euro 850 U ontvangt een factuur betreffende de bijdrage aan het begin van het schooljaar. Voor 30 september moet de bijdrage betaald zijn. Leerlingen, die in de eerste helft van het schooljaar vertrekken, betalen de helft van de bijdrage. Leerlingen, die in de tweede helft van het schooljaar vertrekken, betalen de volledige bijdrage. Uit het schoolgeld worden alle noodzakelijke voorzieningen die met de school en het lesgeven te maken hebben en de buitenschoolse activiteiten betaald. Het bestuur geeft op de jaarvergadering inzicht in de besteding van de gelden en de financiële situatie van de school. Ook de Stichting NOB krijgt inzicht in de besteding van de gelden Schoolverzekering voor leerlingen Onze school is via de Stichting NOB verzekerd voor de wettelijke aansprakelijkheid (WA) tegenover derden. Het betreft schade die is ontstaan door foutief toedoen of nalaten van leraren en/of leerlingen onder toezicht van een leerkracht. Deze verzekering is in die zin beperkt, en vaak zal bij schade in eerste instantie uw verzekeraar aangesproken worden Evacuatieplan Gedurende het jaar al er in alle groepen een brand- en een calamiteiten oefening worden gedaan. 19

21 11 Namen en adressen 11.1 De school Het adres van de school is: Teamleden Dewi Janssens Directeur Leerkracht Groep 4 t/ VO 1 dewi@nstdeplevier.nl Karen Kurver Leerkracht Groep 1 t/m 3 karen@nstdeplevier.nl Luana Leerkracht VO 2 t/m 4 luana@nstdeplevier.nl Doornbosch Jose Borghols Bibliothecaresse jose@nstdeplevier.nl Schoolbestuur Henk Zeggelaar Voorzitter 1221hz@gmail.com Roland van de Ven Penningmeester rall.vandeven@gmail.com Babette Du Marcie Secretaris secretaris@nstdeplevier.nl Servaas babettedms@gmail.com Paulina Koster Algemeen bestuurslid paulinakoster@yahoo.com Brigit van Dijk Algemeen bestuurslid brigit.van.dijk01@gmail.com Vertrouwenspersoon Joost Noordholland de Jong jnoordholland@gmail.com Van buiten de school Inspecteur primair en voortgezet onderwijs buitenland Postbus GS Utrecht Meldpunt Vertrouwensinspecteurs Rijksinspectiekantoor Utrecht Postbus GS Utrecht Stichting NOB Parkweg 20a 2271 AJ Voorburg Nederland info@stichtingnob.nl 20

22 Bijlage 1: Overzicht tussendoelen beginnende geletterdheid 1 Boekoriëntatie 1 Kinderen begrijpen dat illustraties en tekst samen een verhaal vertellen. 2 Ze weten dat boeken worden gelezen van voor naar achter, bladzijden van boven naar beneden en regels van links naar rechts. 3 Ze weten dat verhalen een opbouw hebben. 4 Ze kunnen aan de hand van de omslag van een boek de inhoud van het boek al enigszins voorspellen. 5 Kinderen weten dat je vragen over een boek kunt stellen. Deze vragen helpen je om goed naar het verhaal te luisteren en te letten op de illustraties. 2 Verhaalbegrip 1 Kinderen begrijpen de taal van voorleesboeken. Ze zijn in staat om conclusies te trekken naar aanleiding van een voorgelezen verhaal. Halverwege kunnen ze voorspellingen doen over het verdere verloop van het verhaal. 2 Kinderen weten dat de meeste verhalen zijn opgebouwd uit een situatieschets en een episode. Een situatieschets geeft informatie over de hoofdpersonen, de plaats en tijd van handeling. In een episode doet zich een bepaald probleem voor dat vervolgens wordt opgelost. Kinderen kunnen een voorgelezen verhaal naspelen terwijl de leerkracht vertelt. 3 Kinderen kunnen een voorgelezen verhaal navertellen, aanvankelijk met steun van illustraties. 4 Kinderen kunnen een voorgelezen verhaal navertellen zonder gebruik te hoeven maken van illustraties. 3 Functies van geschreven taal 1 Kinderen weten dat geschreven taalproducten zoals briefjes, brieven, boeken en tijdschriften een communicatief doel hebben. 2 Kinderen weten dat symbolen zoals logo s en pictogrammen verwijzen naar taalhandelingen. 3 Kinderen zijn zich bewust van het permanente karakter van geschreven taal. 4 Kinderen weten dat tekenen en tekens produceren mogelijkheden bieden tot communicatie. 5 Kinderen weten wanneer er sprake is van de taalhandelingen lezen en schrijven. Ze kennen het onderscheid tussen lezen en schrijven. 4 Relatie tussen gesproken en geschreven taal 1 Kinderen weten dat gesproken woorden kunnen worden vastgelegd, op papier en met audio/visuele middelen. 2 Kinderen weten dat geschreven woorden kunnen worden uitgesproken. 3 Kinderen kunnen woorden als globale eenheden lezen en schrijven. Voorbeelden: de eigen naam en namen van voor het kind belangrijke personen/dingen, logo s en merknamen. 5 Taalbewustzijn 1 Kinderen kunnen woorden in zinnen onderscheiden. 2 Kinderen kunnen onderscheid maken tussen de vorm en betekenis van woorden. 3 Kinderen kunnen woorden in klankgroepen verdelen zoals bij kin-der-wa-gen. 4 Kinderen kunnen reageren op en spelen met bepaalde klankpatronen in woorden; eerst door eindrijm ( Pan rijmt op Jan ) en later met behulp van beginrijm ( Kees en Kim beginnen allebei met k ). 5 Kinderen kunnen fonemen als de kleinere klankeenheden in woorden onderscheiden, zoals bij p-e-n. 21

23 6 Alfabetisch principe 1 Kinderen ontdekken dat woorden zijn opgebouwd uit klanken en dat letters met die klanken corresponderen en leggen de foneem-grafeemkoppeling. 2 Kinderen kunnen door de foneem-grafeemkoppeling woorden die ze nog niet eerder hebben gezien, lezen en schrijven. 7 Functioneel schrijven en lezen 1 Kinderen schrijven functionele teksten, zoals lijstjes, briefjes, opschriften en verhaaltjes. 2 Kinderen lezen zelfstandig prentenboeken en eigen en andermans teksten. 8 Technisch lezen en schrijven, start 1 Kinderen kennen de meeste letters; ze kunnen de letters fonetisch benoemen. 2 Kinderen kunnen klankzuivere (km-, mk- en mkm-)woorden ontsleutelen zonder eerst de afzonderlijke letters te verklanken. 3 Kinderen kunnen klankzuivere woorden schrijven. 9 Technisch lezen en schrijven, vervolg 1 Kinderen lezen en spellen klankzuivere woorden (van het type mmkm, mkmm en mmkmm). 2 Kinderen lezen korte woorden met afwijkende spellingpatronen en meerlettergrepige woorden. 3 Kinderen maken gebruik van een breed scala van woordidentificatietechnieken. 4 Kinderen herkennen woorden steeds meer automatisch. 10 Begrijpend lezen en schrijven 1 Kinderen tonen belangstelling voor verhalende en informatieve teksten en boeken en zijn ook gemotiveerd die zelfstandig te lezen. 2 Kinderen begrijpen eenvoudige verhalende en informatieve teksten. 3 Kinderen gebruiken geschreven taal als een communicatiemiddel. 22

24 Bijlage 2: Kerndoelen basisonderwijs Mondeling taalonderwijs 1 De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 2 De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven en vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het instrueren en bij het discussiëren. 3 De leerlingen leren informatie te beoordelen in discussies en in een gesprek dat informatief of opiniërend van karakter is en leren met argumenten te reageren. Schriftelijk taalonderwijs 4 De leerlingen leren informatie te achterhalen in informatieve en instructieve teksten, waaronder schema s, tabellen en digitale bronnen. 5 De leerlingen leren naar inhoud en vorm teksten te schrijven met verschillende functies, zoals: informeren, instrueren, overtuigen of plezier verschaffen. 6 De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale. 7 De leerlingen leren informatie en meningen te vergelijken en te beoordelen in verschillende teksten. 8 De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of een werkstuk. Zij besteden daarbij aandacht aan zinsbouw, correcte spelling, een leesbaar handschrift, bladspiegel, eventueel beeldende elementen en kleur. 9 De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. Taalbeschouwing, waaronder strategieën 10 De leerlingen leren bij de doelen onder mondeling taalonderwijs en schriftelijk taalonderwijs strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken en te beoordelen. 11 De leerlingen leren een aantal taalkundige principes en regels. Zij kunnen in een zin het onderwerp, het werkwoordelijk gezegde en delen van dat gezegde onderscheiden. De leerlingen kennen regels voor het spellen van werkwoorden; regels voor het spellen van andere woorden dan werkwoorden; regels voor het gebruik van leestekens. 12 De leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Onder woordenschat vallen ook begrippen die het leerlingen mogelijk maken over taal te denken en te spreken 23

25 Bijlage 3: Kerndoelen onderbouw voortgezet onderwijs Het Nederlands in de onderbouw wordt getypeerd door tien globaal beschreven kerndoelen: 1 De leerling leert zich mondeling en schriftelijk begrijpelijk uit te drukken. 2 De leerling leert zich te houden aan conventies (spelling, grammaticaal correcte zinnen, woordgebruik) en leert het belang van die conventies te zien. 3 De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn woordenschat. 4 De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven teksten. 5 De leerling leert in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf en anderen. 6 De leerling leert deel te nemen aan overleg, planning, discussie in een groep. 7 De leerling leert een mondelinge presentatie te geven. 8 De leerling leert verhalen, gedichten en informatieve teksten te lezen die aan zijn belangstelling tegemoet komen en zijn belevingswereld uitbreiden. 9 De leerling leert taalactiviteiten (spreken, luisteren, schrijven en lezen) planmatig voor te bereiden en uit te voeren. 10 De leerling leert te reflecteren op de manier waarop hij zijn taalactiviteiten uitvoert en leert op grond daarvan en van reacties van anderen conclusies te trekken voor het uitvoeren van nieuwe taalactiviteiten. In de meeste van de tien kerndoelen zijn de taalvaardigheden geïntegreerd. De kerndoelen 1, 2 en 3 hebben bijvoorbeeld betrekking op zowel schrijf- als spreeksituaties. Taalvaardigheid wordt in de vernieuwde onderbouw gezien als een mengvorm van mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid. In taalsituaties combineer je met andere woorden zowel spreek-, luister-, lees- als schrijfvaardigheid. Geïsoleerd gebruik van een van de vaardigheden komt zelden voor. Kerndoelen 3 en 4 laten zien dat Nederlands taalonderwijs tot doel heeft strategieën aan te leren. Woordenschatuitbreiding heeft met een apart kerndoel een belangrijke status gekregen binnen de tien kerndoelen. Bij kerndoel 4 staan strategieën centraal om informatie te verwerven uit gesproken en geschreven teksten. Deze informatievaardigheden gebruiken de leerlingen uiteraard niet alleen in het vak Nederlands maar hebben sterke verwantschap met alle andere vakken waarin leerlingen onderwijs volgen. Lees- en luisterstrategieën spelen in deze kerndoelen een cruciale rol. Informatievaardigheden spelen niet alleen in kerndoel 4 maar ook in kerndoel 5 een prominente rol. In dit kerndoel worden schriftelijke en digitale bronnen genoemd. Leerlingen moeten getraind worden in het zoeken, het ordenen en het beoordelen van informatie op waarde voor henzelf en anderen. De persoonlijke inschatting van de waarde, het belang van de informatie zowel voor jezelf als voor anderen - wordt expliciet in dit kerndoel genoemd. Een kritische omgang met informatie wordt hier gepropageerd. In de kerndoelen 6 en 7 worden de mondelinge tekstsoorten genoemd waarin de leerlingen getraind moeten worden: deelnemen aan overleg, planning, discussie in een groep, en het geven van een mondelinge presentatie. Kerndoel 8 gaat in op het lezen van zowel fictie als non-fictie. Ook noemt het kerndoel een criterium voor de keuze van teksten: de teksten moeten tegemoetkomen aan de belangstelling van de leerling én zijn belevingswereld uitbreiden. 24

26 Kerndoel 9 en 10 benoemen de metacognitieve vaardigheden die bij alle overige kerndoelen gebruikt kunnen worden: een planmatige aanpak van taalactiviteiten en beter de taal leren door te reflecteren op taalactiviteiten. 25

27 Bijlage 4: Eindtermen havo en vwo De examenstof is omschreven in eindtermen die zijn ingedeeld in domeinen en subdomeinen. Domein A: Leesvaardigheid Subdomein: Analyseren en interpreteren De kandidaat kan: 1 tekstsoorten vaststellen op grond van het belangrijkste schrijfdoel. 2 De teksten behoren tot de tekstsoorten uiteenzetting, beschouwing en betoog. 3 Een uiteenzetting houdt in dat objectief uitleg gegeven wordt, indelingen worden aangeduid en samenhangen en processen worden verduidelijkt. Een beschouwing houdt in dat interpretaties, verklaringen en opinies ter overweging worden aangeboden. Een betoog houdt in dat een duidelijk standpunt wordt bepaald dat met voldoende steekhoudende argumentatie wordt gerechtvaardigd. 4 Bij schrijfdoelen kan gedacht worden aan informeren, uiteenzetten, ter overweging aanbieden, overtuigen en tot actie aanzetten. 5 onderwerpen en hoofdgedachten van gehele teksten en tekstgedeelten aanwijzen of parafraseren voor zover expliciet aanwezig en verwoorden voor zover impliciet aanwezig. 6 inhoudelijke en functionele relaties benoemen die ex- of impliciet tussen tekstonderdelen aanwezig zijn. 7 Inhoudelijke en functionele relaties zijn bijvoorbeeld: verwijzingsrelaties; de relatie van oorzaak-gevolg; de relatie doel-middel; de relatie van stelling-argument-subargument; de relatie van algemene uitspraak-toelichting. 8 teksten analyseren conform de eindtermen 19 tot en met 21 van het domein Argumentatieve vaardigheden. Subdomein: Beoordelen 1 De kandidaat kan een oordeel geven over een tekst of tekstgedeelte conform de eindtermen 22 en 23 bij het domein Argumentatieve vaardigheden. Subdomein: Samenvatten 1 De kandidaat is in staat teksten en tekstgedeelten beknopt samen te vatten, dat wil zeggen te reduceren tot de hoofduitspraak (hoofduitspraken) met bijbehorende ondersteuning of (belangrijke) ondergeschikte uitspraken. 2 De maximale omvang van de samenvatting is ongeveer 10% van de oorspronkelijke tekst. 3 De samenvatting moet een goed geformuleerde tekst zijn die los van de uitgangstekst te begrijpen valt. Dit impliceert een eigen redactie met mogelijk een andere ordening dan de uitgangstekst waarin echter wel plaats is voor woorden en zinswendingen uit de uitgangstekst. Domein B: Mondelinge taalvaardigheid Subdomein: Een voordracht met vragen na De kandidaat kan: 1 relevante inhoudselementen verzamelen, ordenen en formuleren en daarbij gebruik maken van schriftelijke, mondelinge en audiovisuele bronnen, mede met behulp van ICT. 2 de inhoud op een voor de doelgroep adequate wijze presenteren en daarbij zonodig gebruik maken van audiovisuele hulpmiddelen. 26

28 3 Het gaat bij de voordracht om een uiteenzetting, beschouwing of betoog. Een uiteenzetting houdt in dat objectief uitleg gegeven wordt, indelingen worden aangeduid en samenhangen en processen worden verduidelijkt. Een beschouwing houdt in dat interpretaties, vergelijkingen, verklaringen en opinies ter overweging worden aangeboden. Een betoog houdt in dat een duidelijk standpunt wordt bepaald dat met voldoende steekhoudende argumentatie wordt gerechtvaardigd. 4 inhoudelijk en vormelijk adequaat reageren op vragen en kritiek die door luisterende medekandidaten naar voren worden gebracht. Subdomein: Een discussie De kandidaat kan: 1 relevante inhoudselementen verzamelen, ordenen en formuleren en daarbij gebruikmaken van schriftelijke, mondelinge en audiovisuele bronnen, mede met behulp van ICT. 2 inhoudelijke bijdragen leveren zoals (voorlopige) meningen en standpunten, argumenten pro en contra, oplossingen. 3 De discussie kan betrekking hebben op een of meer van de drie fasen die bij besluitvormingsprocessen in groepen een rol spelen, namelijk: beeldvorming; oordeelsvorming; besluitvorming. 4 De discussie kan het karakter hebben van: een groepsdiscussie; een debat; een combinatie van groepsdiscussie en debat. 5 Bij de groepsdiscussie ligt de nadruk meer op coöperatie, bij het debat meer op het beargumenteerd verdedigen dan wel bestrijden van een bepaald standpunt. 6 de gespreksbijdragen presenteren op een adequate wijze. 7 inhoudelijk en vormelijk adequaat reageren op bijdragen van andere deelnemers. 8 Het betreft hier: het adequaat volgen en beoordelen van bijdragen van anderen; het nemen van initiatief; het geven van informatie; het stellen van problemen; het samenvatten, het verhelderen van bijdragen; het vragen om verheldering; het zodanig deelnemen aan de gedachtewisseling dat aan alle deelnemers mogelijkheden geboden worden om aan de gedachteontwikkeling bij te dragen. Domein C: Schrijfvaardigheid Subdomein: Informatie verzamelen en verwerken De kandidaat kan: 1 vanuit verstrekte en/of verzamelde informatie relevante inhoudselementen ontwikkelen, kiezen en ordenen voor een te schrijven tekst. 2 hierbij gebruikmaken van schriftelijke, mondelinge en audiovisuele bronnen, mede met behulp van ICT. Subdomein: Informatie verstrekken De kandidaat kan: 27

29 1 de verkregen informatie verwoorden in overeenstemming met het gegeven doel en in een voor het aangeduide publiek adequate stijl, met een correct gebruik van de regels van de spelling, de interpunctie en de zinsbouw en van inhouds- en vormconventies. 2 Het gaat bij het schrijven op basis van verzamelde informatie om de tekstsoorten: uiteenzetting; beschouwing; betoog. Een uiteenzetting houdt in dat objectief uitleg gegeven wordt, indelingen worden aangeduid en samenhangen en processen worden verduidelijkt. Een beschouwing houdt in dat interpretaties, vergelijkingen, verklaringen en opinies ter overweging worden aangeboden. Een betoog houdt in dat een duidelijk standpunt wordt bepaald dat met voldoende steekhoudende argumentatie wordt gerechtvaardigd. De drie tekstsoorten kunnen in allerlei vormen worden gegoten, bijvoorbeeld: - artikel; - ingezonden stuk; - notitie (= paragraafsgewijs kort stuk); - essay. De inhoudsconventies zijn afhankelijk van de gegeven tekstsoort, doel en publiek. Bij vormconventies gaat het in ieder geval om: - correcte verwijzingen naar bronnen; - een adequate typografische verzorging. Overige vormconventies zijn afhankelijk van de gekozen tekstsoort. Bij schrijfdoelen kan gedacht worden aan: - informeren; - uiteenzetten; - ter overweging aanbieden; - overtuigen; - tot actie aanzetten. Bij publiek moet gedacht worden aan een lezerspubliek dat breder is dan de leraar: - medekandidaten (bijvoorbeeld klasgenoten of lezers van de schoolkrant); - een buitenschools publiek (bijvoorbeeld ouders, wijkbewoners, natuurbeschermers, lezers van een bepaalde krant of een bepaald tijdschrift). 3 zijn tekst reviseren, mede op basis van geleverd commentaar. opmerking: Het commentaar kan vaker dan eenmaal gegeven worden en leiden tot meer dan een revisie van een tekst. 4 bij het formuleren, reviseren en presenteren gebruik maken van de mogelijkheden van ICT waaronder tekstverwerking en telecommunicatie. Domein D: Argumentatieve vaardigheden Subdomein: Analyseren van een betoog De kandidaat kan: 1 standpunten en argumenten identificeren en interpreteren. 2 verschillende argumenten onderscheiden, zoals argumenten op basis van feiten, geloof, gevolgen, gezag, intuïtie, nut of wetenschap. 3 typen redeneringen onderkennen op basis van: oorzaak en gevolg; voor- en nadelen; overeenkomst of vergelijking. 28

30 Subdomein: Beoordelen van een betoog De kandidaat kan: 1 een betoog op aanvaardbaarheid beoordelen: op grond van type redenering, consistentie, controleerbaarheid en relevante gegevens over de bron; op grond van benodigde ondersteuning, geldigheid van redeneringen en correct gebruik van typen redeneringen. 2 drogredenen onderkennen zoals: onjuist beroep op causaliteit; het maken van een verkeerde vergelijking; het autoriteitsargument; de overhaaste generalisatie; de cirkelredenering; de persoonlijke aanval; het ontduiken van de bewijslast; het vertekenen van een standpunt; het bespelen van publiek. Subdomein: Opzetten van een correct en overtuigend betoog De kandidaat kan: 1 materiaal verzamelen en ordenen voor het opzetten van een betoog. 2 een betoog op adequate wijze structureren en presenteren. Domein E: Literatuur Subdomein: Literaire ontwikkeling 1 De kandidaat is in staat leerervaringen op te doen door het lezen van een gevarieerd aanbod aan teksten zodat hij in aansluiting op zijn persoonlijke voorkeuren zijn leessmaak kan ontwikkelen. 2 De kandidaat is in staat aan de hand van literaire teksten een aantal leerervaringen op te doen ten aanzien van aspecten van de maatschappij op grond waarvan hij zijn visie op de werkelijkheid en zijn plaats daarin kan ontwikkelen. De kandidaat kan: 3 op grond van de leerervaringen, genoemd in eindterm 26 en 27, van zijn persoonlijke leeservaringen beargumenteerd verslag uitbrengen aan de hand van een persoonlijke selectie van acht werken. De werken moeten oorspronkelijk in de Nederlandse taal geschreven zijn en een erkende literaire kwaliteit hebben. De selectie van werken moet naast proza of toneel ook poëzie bevatten. 4 adequate tekstbenaderingswijzen hanteren waarmee minder direct toegankelijke teksten of genres gelezen kunnen worden. Wezenlijke aandachtspunten daarbij zijn: - het inlevingsvermogen van de kandidaat; - het oog krijgen voor het bestaan (in heden en verleden) van geheel verschillende opvattingen over aard en functie van literatuur. Het is noodzakelijk aandacht te besteden aan het leesproces en de wijze waarop een literaire tekst kan worden benaderd. Men zou hierbij bijvoorbeeld kunnen denken aan het leren omgaan met: - ironie; - dubbele bodems; - historiciteit; 29

31 - experimentele vormen; - poëtisch taalgebruik. Een tekst kan op verschillende wijzen benaderd, begrepen en gewaardeerd worden: - vanuit de lezer(s); - de opvattingen van de auteur; - biografische gegevens; - de maatschappelijke context; - de conventies die voor het betreffende genre gelden; - tijdgenoten, e.d. 5 relevante achtergrondinformatie verzamelen en selecteren en daarbij gebruik maken van schriftelijke, mondelinge en audiovisuele bronnen, mede met behulp van ICT. relevante achtergrondinformatie: - bekende naslagwerken voor Nederlandse literatuur; - voor de kandidaat toegankelijke letterkundige publicaties; - recensies en besprekingen in dag- en weekbladen en audiovisuele bronnen (boekenprogramma s, interviews met auteurs, enzovoort). 6 zijn persoonlijke leeservaring beschrijven, verdiepen en evalueren. De beschrijving: In de beschrijving geeft de kandidaat een persoonlijke reactie op het werk, motiveert zijn boekkeuze en geeft de inhoud kort weer. De verdieping is gekoppeld aan een specifieke verwerkingsopdracht. De opdracht kan gericht zijn op: - het bespreken van de belangrijkste passages; - de bespreking van lezersactiviteiten, zoals het opbouwen van verwachtingen en het zich identificeren met bepaalde verhaalpersonen; - de analyse van de eigen respons in relatie tot de tekst of ter beschikking gestelde achtergrondinformatie; - de vergelijking van de eigen leeservaring met die van medekandidaten of professionele lezers (critici, docent); - de karakterisering van de personages; - de analyse van de spanningsopbouw; - de behandeling vanuit de biografie van de schrijver en diens opvattingen; - de vergelijking met andere werken van de betreffende auteur; - de vergelijking met andere auteurs of literaire werken; - de behandeling vanuit cultuur-historische of maatschappelijke context. De evaluatie houdt een eindoordeel in over het boek en een evaluatie van de eigen leeservaring en verdieping waarbij de kandidaat onder meer aandacht besteedt aan wat hij moeilijk, verwarrend of onduidelijk vond. Opmerking: De beschrijving, verdieping en evaluatie van (fragmenten uit) literaire werken kan plaatsvinden rond een bepaald thema of aspect van de maatschappij. Subdomein: Literaire begrippen De kandidaat kan: 1 literaire tekstsoorten onderscheiden en aangeven waarin deze zich qua leesdoel en leeswijze onderscheiden van niet-literaire en non-fictionele tekstsoorten. 2 het gangbare begrippenapparaat toepassen. 3 Tot het gangbare begrippenapparaat behoort onder meer: algemeen: fictie, literatuur, lectuur, thema, motief, metafoor, symbool, ironie, literaire stijl, poëtica; proza: verteller, perspectief, verteltijd/vertelde tijd, fabel/sujet, vooruitwijzing/terug verwijzing, ruimte, personage, genre of tekstsoort; 30

32 poëzie: bladspiegel (wit), rijm, metrum, ritme, enjambement, dichtvorm. Opmerking: Het is uitdrukkelijk de bedoeling dat het begrippenapparaat in dienst staat van de reflectie op en de communicatie over literatuur. Het dient niet apart te worden geëxamineerd. 4 met behulp van zijn kennis van literaire begrippen, genoemd in eindterm 33, (fragmenten uit) literaire teksten analyseren, interpreteren en waarderen. 5 Dit ten aanzien van verhalend proza, toneelstukken en poëzie. Domein F: Oriëntatie op studie en beroep 1 De kandidaat heeft informatie ingewonnen over vervolgopleidingen waarin het vak Nederlandse taal en letterkunde een rol speelt. 2 De kandidaat is nagegaan in hoeverre hij een studiehouding, belangstelling en vaardigheden bezit die wenselijk dan wel noodzakelijk worden geacht voor zulke vervolgopleidingen. 31

33 Bijlage 5: Examen doen in Nederlands Leerlingen van de Nederlandse school kunnen examen doen in het vak Nederlands. Er zijn verschillende mogelijkheden. Belangrijk is hierbij ook of het examen toegang geeft tot hoger onderwijs in Nederland. NB. Mogelijkheden wijzigen vrijwel elk jaar. Onderstaande informatie is een algemene richtlijn, maar voor actuele informatie kunt u de genoemde websites raadplegen. Examenmogelijkheden vak Nederlands: Staatsexamen certificaat Nederlands vmbo-t, havo, vwo Nederlands binnen het Internationaal Baccalaureaat(IB) Nederlands binnen het International General Certificate of Secondary Education (IGCSE) Staatsexamen Nederlands als tweede taal (NT2) Certificaat Nederlands als Vreemde taal (CNaVT) Staatsexamen vak Nederlands Het staatsexamen benadert het meest de Nederlandse situatie Voor moedertaalsprekers niveau vmbo-t, havo of vwo Leerkracht werkt met reguliere methodes Wordt zonder meer erkend door Nederlandse onderwijsinstellingen Voor het mondeling deel van het examen moet de leerling altijd naar Nederland; het schriftelijk gedeelte kan worden afgenomen op de ambassade. Eén maal per jaar kan het examen worden afgenomen. Informatie over inhoud, aanmelden en afname: Examen vak Nederlands binnen het IB Nederlands als moedertaal (Language and Literature A, HL of SL) of tweede taal (Language B, HL of SL) Kan alleen gevolgd worden binnen examenprogramma IB (International school) Niveau Language A is vrij hoog Begeleiding van leerlingen bij IB moedertaal vereist specifieke kennis en ervaring en betekent doorgaans een grote tijdsinvestering voor de NTC leerkracht docent Materiaal voor de docent is in het Engels, veel materiaal moet worden gemaakt door de docent Mogelijk om dit op afstand te volgen via IBID, Wereldschool en Edufax Internationaal bekend en goed erkend diploma Zie ook: Nederlands binnen IGCSE Nederlands als moedertaal (first language) IGCSE, O-levels gericht op leeftijdsgroep 4VO. Wordt niet erkend omdat 2 van de 4 taaldomeinen niet worden getoetst IGCSE, A-levels gericht op leeftijdsgroep 5 en 6VO. Wordt wel erkend. Niveau van het diploma komt niet overeen met een bestaand diploma in Nederland (ergens tussen vmbo-t en havo) 32

34 Staatsexamen NT2 Nederlands als tweede taal Programma 1: toereikend voor vakopleiding Programma 2: geldt als basiseis voor toelating tot het hoger onderwijs, maar geeft geen garantie! Examens worden zonder meer erkend in Nederland Examens worden in Nederland afgenomen. Dit kan wekelijks CNaVT Nederlands als vreemde taal Keuze uit 5 profielen Twee profielen interessant: Educatief Professioneel, niveau VO5, 6 en Educatief Starbekwaam, niveau VO3, MBO 4 Examen kan op locatie in het buitenland worden afgenomen Leerlingen kunnen zich in eigen tempo voorbereiden Voor hogeropgeleide volwassenen (18+) of jongeren (16+) aan het einde van het voortgezet onderwijs in het land van oorsprong Erkenning examens in Nederland Het diploma van de dagschool verleent toegang tot hogescholen en universiteiten Diploma Nederlands kan vrijstelling geven voor taaltoets - Leerling moet aantoonbaar voldoen op domeinen: lezen, schrijven, spreken en luisteren Hogescholen en universiteiten bepalen hun eigen aannamebeleid! Dit kan per studie verschillen Staatsexamens worden in Nederland algemeen erkend, IB wordt internationaal erkend, IGCSE is onvergelijkbaar en in Nederland vrij onbekend, CNaVT wordt erkend maar is nog vrij onbekend Neem tijdig contact op met bureau toelating Relevante links en landenmodules) 33

35 Bijlage 6: CITO LOVS schoolresultaten De CITO scores van NST de Plevier zijn met ingang van het schooljaar gedigitaliseerd, en kunnen daardoor niet meer worden vergeleken met de resultaten van eerdere schooljaren. In deze bijlage een samenvatting van de CITO schoolresultaten van NST de Plevier eind op het gebied van begrijpend lezen, spelling, woordenschat, leestempo en leestechniek. De groene stippellijn geeft het niveau van de gemiddelde leerling in Nederland aan. De onderlijn geeft de gemiddelde resultaten per groep (niet alle toetsen worden in alle groepen afgenomen). 34