Werken met tussendoelen in de onderbouw
|
|
- Joost de Lange
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Laura Punt 2013 Werken met tussendoelen in de onderbouw Interactief lees- en schrijfonderwijs
2 Inhoud Het waarom en het wat van tussendoelen Aansluiting tussen po en vo Werken met tussendoelen Voorbeelden van interactief lees- en schrijfonderwijs Verbeterpunten in uw onderwijs - tussendoelenscan
3 Handboek en website Handboek: Interactief lees en schrijfonderwijs. Werken met tussendoelen in de onderbouw van het vo. Website met tussendoelenscan:
4 Waarom deze materialen met tussendoelen? Referentieniveaus tot wet verheven: kader waar je niet omheen kunt. Behoefte aan verdere concretisering Meer nadruk op groei en niet alleen op toetsen van wat je beheerst Meer nadruk op het hoe met ruimte voor differentiatie Doelgericht onderwijs
5 Wat zijn tussendoelen? Primair onderwijs: Tussendoelen zijn markeringspunten in het taalontwikkelingsproces van leerlingen, tussendoelen zijn mijlpalen langs verschillende leerroutes = ontwikkelingsdoelen Voortgezet onderwijs: Tussendoelen zijn beheersingsdoelen. De natuurlijke ontwikkeling heeft voor een groot deel in het po plaatsgevonden. Sprake van doorontwikkelen. Onderwijsaanbod nog belangrijker
6
7 Aansluiting po en vo (Sub)domeinen Leesvaardigheid Schrijfvaardigheid Leesmotivatie Technisch lezen Leeswoordenschat Begrijpend lezen Lezen van fictie Strategisch schrijven Spelling en interpunctie Reflecteren op geschreven taal
8 Aansluiting po en vo - vervolg Elk subdomein kent de volgende paragrafen: - Casus - Terugblik op de tussendoelen van het primair onderwijs - Wat weten we over de verdere ontwikkeling van.? - Tussendoelen. - Stimulering van.
9 Een vraag aan u Wat gebeurt er op uw school op het gebied van: - Signalering en toetsing - Doelgericht werken aan lezen en schrijven - Didactische aanpak binnen de klas - Extra hulp buiten de klas - Sectie Nederlands - Andere secties - Overgang po/vo?
10 Werken met tussendoelen Schoolniveau Ontwikkeling taalbeleid Verbeteren aansluiting po en vo Team- of sectieniveau Keuzes voor en ontwerpen van onderwijsaanbod en lesmateriaal Klassen- of groepsniveau Onderlegger lesvoorbereidingen cyclische ontwikkeling en doelgericht werken Differentiatie in de klas of groep
11 Een voorbeeld Strategisch schrijven Ambitieuze tussendoelen in het po: Teksten met veelal correcte spelling en interpunctie; Herkennen en gebruiken van kenmerken van verschillende tekstsoorten; Schrijfdoel en lezerspubliek vaststellen; Informatie verzamelen, ordenen en in de tekst verwerken; Enkelvoudige en samengestelde zinnen gebruiken; Teksten reviseren; Reflecteren op schrijfproduct en schrijfproces.
12 Strategisch schrijven in de praktijk Lang niet alle tekstsoorten en tekstdoelen komen aan bod in po; Schrijfpubliek veelal bekenden in po; 60% van de scholen besteedt gemiddeld 45 minuten aan schrijven (van de 8 uur taal in totaal) in po; In vo vooral communicatieve functie van schrijfonderwijs; Schrijfonderwijs havo en vwo is schoolfunctioneel en procesgericht. Bronnen: Cito (2004) Inspectie van het Onderwijs (2011) Bonset & Braaksma (2008)
13 Tussendoelen strategisch schrijven Samenhang op zinsniveau Leerlingen formuleren hun gedachten en gevoelens in enkelvoudige en samengestelde zinnen. Leerlingen formuleren hun gedachten en gevoelens in enkelvoudige en samengestelde zinnen. Leerlingen formuleren hun gedachten en gevoelens in enkelvoudige en samengestelde zinnen. Ze gebruiken verwijswoorden. Ze gebruiken verwijswoorden veelal correct. Ze gebruiken verwijswoorden bijna altijd correct. Afstemming doel Leerlingen stellen schrijfdoel van tevoren vast. Ze stellen schrijfdoel van tevoren vast en blijven trouw aan dit doel. Ze stellen schrijfdoel vast en kunnen verschillende doelen hanteren en combineren.
14 Werken aan strategisch schrijven Werken met de tussendoelen: Breng focus aan bij schrijfopdrachten: welke tussendoelen staan centraal? Differentieer: welke tussendoelen zijn haalbaar voor welke groepen leerlingen? Maak de gewenste ontwikkeling zichtbaar, brainstorm samen met leerlingen, verzamel goede en minder goede voorbeelden. Breng dezelfde focus aan bij het geven of laten geven van feedback, revisie en beoordeling.
15 Stimulering van lees- en schrijfontwikkeling Interactief onderwijs Sociaal leren Betekenisvol leren Strategisch leren
16 Sociaal leren observerend leren schrijven Bij Nederlands De schrijftaak zelf uitvoeren Observeren van twee leerlingen met de vraag Wie van de twee doet het minder goed en waarom? Observeren van twee leerlingen met de vraag Wie van de twee doet het beter en waarom vind je dat? Bron: Rijlaarsdam & Braaksma (2004)
17 Betekenisvol strategisch schrijven Bij Nederlands: Wie schrijft, wil gelezen worden. Multatuli schreef al: Ik wil gelezen worden! Werken met leertaken Betekenisvol reviseren Betekenisvol brieven schrijven
18 Strategische leren bij alle vakken Genredidactiek Genre Betoog Historisch verslag Doel Overtuigen Informeren of verklaren Tekststructuur Verbindingswoorden Andere talige kenmerken of specifiek taalgebruik Inleiding met stelling Argumenten voor met toelichting Argumenten tegen met weerlegging Conclusie Signaalwoorden opsomming, tegenstelling, conclusie Eigen mening schrijver, feiten om te overtuigen Gedetailleerde beschrijving gebeurtenis Mogelijke verklaringen Beschrijven gevolgen Chronologische volgorde, oorzaak en gevolg Vaak verleden tijd, bijvoeglijke naamwoorden
19 Een voorbeeld van technisch lezen
20 Verbeterpunten in uw onderwijs?
21 Tussendoelenscan (1)
22 Tussendoelenscan (2) Leesmotivatie Ik laat leerlingen zelf teksten uitkiezen die passen bij hun leesniveau en hun interesses. Ik lees mijn leerlingen voor. Ik laat de leerlingen hun leeservaringen met elkaar delen (erover praten, discussiëren, poster maken, recensies bespreken). Ik introduceer boeken in verschillende genres en soorten. Ik besteed aandacht aan vrij lezen in de les. Ik help de leerlingen om zicht te krijgen op hun eigen leesvoorkeuren, bijvoorbeeld d.m.v. het invullen van een leesenquête.
23 Overzicht tussendoelen Voorbeelden bij de suggesties uit het handboek Materialen uit de pilots Verwijzingen naar materiaal van derden Tussendoelenscan Hartelijk dank en veel succes met het doelgericht werken aan interactief lees- en schrijfonderwijs!
Schrijven groep 7-8. Didactische richtlijnen
Schrijven groep 7-8 Leerdoelen De leerlingen schrijven allerlei soorten teksten, waaronder verhalende, informatieve, directieve, beschouwende en argumentatieve teksten herkennen en gebruiken kenmerken
Nadere informatieCONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo
Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 h/v de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 h/v de betekenis
Nadere informatieKinderen leren schrijven. www.taalvorming.nl
Kinderen leren schrijven www.taalvorming.nl Uitgangspunten van taalvorming Taalvorming is een lang bestaande werkwijze die je ook kunt zien als schrijfdidactiek werken vanuit eigen ervaringen samenhang
Nadere informatieCONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo
Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 vmbo de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 vmbo de betekenis
Nadere informatieSchrijven leerjaar 1-2 vmbo-b/k
Schrijven leerjaar 1-2 vmbo-b/k De leerlingen in de onderbouw van het vmbo hebben de doelen voor referentieniveau 1F vaak nog niet of nog maar net bereikt. In de onderbouw van het vmbo moet deze basis
Nadere informatieAan het einde van leerjaar 2 moeten alle havo vwo leerlingen minimaal niveau 2f behaald hebben voor schrijfvaardigheid.
Schrijven leerjaar 1 en 2 havo/vwo Aan het einde van leerjaar 2 moeten alle havo vwo leerlingen minimaal niveau 2f behaald hebben voor schrijfvaardigheid. Leerdoelen De leerlingen schrijven allerlei soorten
Nadere informatie[DIA MET TITEL+COVER HIER]
[DIA MET TITEL+COVER HIER] Bijeenkomst 1 Beter schrijven in alle vakken Programma Aanleiding Schrijven in fasen Oriëntatiefase Opdrachtfase Schrijffase Revisiefase en publicatiefase (bijeenkomst 2) Voorwerk
Nadere informatieSchrijven leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t
Schrijven leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t De leerlingen in de onderbouw van het vmbo hebben de doelen voor referentieniveau 1F vaak nog niet of nog maar net bereikt. In de onderbouw van het vmbo moet deze basis
Nadere informatieOVERZICHT TUSSENDOELEN GEVORDERDE GELETTERDHEID. 1. Lees- en schrijfmotivatie
OVERZICHT TUSSENDOELEN GEVORDERDE GELETTERDHEID 1. Lees- en schrijfmotivatie 1.1 Kinderen zijn intrinsiek gemotiveerd voor lezen en schrijven. 1.2 Ze beschouwen lezen en schrijven als dagelijkse routines.
Nadere informatieLeerlingen beter leren schrijven
Leerlingen beter leren schrijven en zelf minder nakijken Naam Datum Marieken Pronk, m.pronk@aps.nl 23 januari 2015 Start Wanneer heeft u voor het laatst iets geschreven? Waar liep u toen tegen aan? Hoe
Nadere informatieTussendoelen Gevorderde Geletterdheid. 1. Tussendoelen lees- en schrijfmotivatie. 2. Tussendoelen technisch lezen
Tussendoelen Gevorderde Geletterdheid Bron: Aarnoutse, C. & Verhoeven, L. (red.), Zandt, R. van het, Biemond, H.(in voorbereiding). Tussendoelen Gevorderde Geletterdheid. Een leerlijn voor groep 4 tot
Nadere informatieTULE inhouden & activiteiten Nederlands. Kerndoel 8. Toelichting en verantwoording
TULE - NEDERLANDS KERNDOEL 8 130 TULE inhouden & activiteiten Nederlands Kerndoel 8 De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het schrijven van een brief, een verslag, een formulier of
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 13602 25 juli 2011 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 29 juni 2011, nr. VO/309740, houdende
Nadere informatieMethodeanalyse. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taaljournaal PO / SO / SBO. Uitgeverij en website Malmberg, Den Bosch
Methodeanalyse Stelonderwijs; Taaljournaal Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taaljournaal PO / SO / SBO Uitgeverij en website Malmberg, Den Bosch www.malmberg.nl www.taaljournaal.nl
Nadere informatieMethodeanalyse. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taalverhaal PO / SO / SBO. Uitgeverij en website ThiemeMeulenhoff Utrecht
Methodeanalyse Stelonderwijs; Taalverhaal Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taalverhaal PO / SO / SBO Uitgeverij en website ThiemeMeulenhoff Utrecht www.thiememeulenhoff.nl www.taalverhaal.nl
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Amber Van Geit Opleiding:
Nadere informatieToelichting rapportages DTT schrijfvaardigheid Nederlands
Toelichting rapportages DTT schrijfvaardigheid Nederlands Versie januari 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Toelichting leerlingrapportage DTT schrijfvaardigheid Nederlands 2 2.1 De diagnose 2 2.2 De
Nadere informatiePROGRAMMA (AALST) BIJEENKOMST VAKCOÖRDINATOREN NEDERLANDS April 2014 PROGRAMMA (SINT-NIKLAAS) PROGRAMMA (OUDENAARDE) Inleiding - rondleiding OLC
BIJEENKOMST VAKCOÖRDINATOREN NEDERLANDS April 2014 PROGRAMMA (AALST) Inleiding - rondleiding OLC Voorstelling vakgroep/school - ideeën uit de ontvangende school PB Intervisie Nieuws uit het vakgebied Koffie
Nadere informatieVerantwoording bij de lessenserie Redactioneel schrijven
Verantwoording bij de lessenserie Redactioneel schrijven Wij, Marita Swinkels en Jesse van Rijn, hebben de lessenserie Redactioneel schrijven met veel enthousiasme ontwikkeld. Deze lessenserie is een onderdeel
Nadere informatieLezen. Doelgroep Lezen. Omschrijving Lezen
Lezen Het programma is met name geschikt voor groepen waarin grote niveauverschillen bestaan en voor leerlingen die het gewone oefenen met teksten niet interessant meer vinden. Doelgroep Lezen Muiswerk
Nadere informatieLezen om te schrijven en schrijven om te lezen; samenhang met behulp van de onderwijsleercyclus
Ronde 1 Bart van der Leeuw & Theun Meestringa Nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Contact: b.vanderleeuw@slo.nl t.meestringa@slo.nl Lezen om te schrijven en schrijven om te
Nadere informatieNederlands ( 2F havo vwo )
Tussendoelen Nederlands Nederlands ( 2F havo vwo ) havo/vwo = Basis Leesvaardigheid zakelijke teksten Onderwerpen teksten over alledaagse onderwerpen, onderwerpen die aansluiten bij de leefwereld van de
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Het onderwijs in het schrijven van teksten (stellen) Stelonderwijs; Basiskaart
KWALITEITSKAART Stelonderwijs; Basiskaart Het onderwijs in het schrijven van teksten (stellen) PO Belangrijk! Goed leren schrijven is belangrijk. Om in de maatschappij te kunnen functioneren, moeten leerlingen
Nadere informatieOnderdeel: Grammatica -- RKW Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
PIT IG3 2017-2018 Trimester 2 Vak: Nederlands Onderdeel: Grammatica -- RKW Woordsoorten Week 13 t/m 24 Aantal lessen per week: 3 Nieuw Nederlands 5 e editie 1, 2 en 3 De leerling kent de onderstaande woordsoorten:
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: PO / SO / SBO. Uitgeverij en website Malmberg, Den Bosch 073 628 88 11
KWALITEITSKAART Taal actief Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: PO / SO / SBO Uitgeverij en website Malmberg, Den Bosch 073 628 88 11 www.malmberg.nl www.taalactief.nl Eerste uitgave
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taal op maat PO / SO / SBO
KWALITEITSKAART Taal op maat Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taal op maat PO / SO / SBO Uitgeverij en website Wolters-Noordhoff, Houten 030 638 34 41 www.woltersnoordhoff.nl www.taalopmaat.nl
Nadere informatieStappenplan. Stap 1: Kies per periode uit aan welke doelen je wilt gaan werken.
Routeboekje Taal 1 Stappenplan Stap 1: Kies per periode uit aan welke doelen je wilt gaan werken. Stap 2: Stem deze doelen af met je juf en/of meester. (Kleur de vakjes achter het doel bij de juiste periode)
Nadere informatieMethodeanalyse. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taal in beeld PO / SO / SBO. Uitgeverij en website Zwijsen, Tilburg
Methodeanalyse Stelonderwijs; Taal in beeld Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taal in beeld PO / SO / SBO Uitgeverij en website Zwijsen, Tilburg www.zwijsen.nl www.taalinbeeld.nl Eerste
Nadere informatieCollege voor Toetsen en Examens Februari 2017
College voor Toetsen en Examens Februari 2017 Voor u ligt de toelichting op de rapportages van de Diagnostische Tussentijdse Toets (DTT) schrijfvaardigheid Nederlands. Deze toelichting is bedoeld om u
Nadere informatieDe Referentieniveaus Taal. BAVO Eemlanden 14 maart 2012
De Referentieniveaus Taal BAVO Eemlanden 14 maart 2012 2 Wat komt aan de orde? Aanleiding tot de referentieniveaus Wat zijn referentieniveaus? Status en ontwikkelingen rond de referentieniveaus Referentieniveaus
Nadere informatieHoofdstuk 5 De vijf fasen van het schrijfproces
Hoofdstuk 5 De vijf fasen van het schrijfproces Een geoefend schrijver lijkt zijn teksten zo uit zijn mouw te schudden. Of dat ook zo is, weten lezers lang niet altijd. Wie weet hoeveel moeite en tijd
Nadere informatieDidactische richtlijnen
Didactische richtlijnen Voor leerkrachten om modern, activerend en geïntegreerd schrijfonderwijs te geven Methodeonafhankelijk Richtlijn 1: Zorg voor een moderne en functionele schrijfopdracht Richtlijn
Nadere informatieToetsvragen bij domein 6 Stellen
bijvoorbeeld Exemplarische opleidingsdidactiek voor taalonderwijs op de basisschool Toetsvragen bij domein 6 Stellen Bart van der Leeuw (red.) Jo van den Hauwe (red.) Els Moonen Ietje Pauw Anneli Schaufeli
Nadere informatieVoor SE-3 (in de derde SE-periode van het jaar) schrijf je een uiteenzetting aan de hand van documentatie die door de docent is gebundeld.
PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING 2015-2018 Vak: Nederlandse taal en literatuur 2 f vwo Inleiding Voor het vak Nederlands ben je bezig met de onderdelen taalvaardigheid, taalkunde en literatuuronderwijs.
Nadere informatieEen overtuigende tekst schrijven
Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen
Nadere informatiePTA Nederlands TL voor overstappers uit 3H Houtrust cohort 14-15-16
Examenprogramma PTA Nederlands TL voor overstappers uit 3H Houtrust cohort 14-15-16 NE/K/1 Oriëntatie op leren en werken De kandidaat kan zich oriënteren op de eigen loopbaan en op het belang van Nederlands
Nadere informatieOnderdeel: lezen Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Onderdeel: lezen Lesperiode: 1 Nieuw Nederlands 1 en 2 De leerling kent en herkent vaste tekststructuren. De leerling kent de besproken tekststructuren. (probleem/oplossingstructuur, verklaringstructuur,
Nadere informatieCSG Groene Hart, vestiging Lyceum Opdrachten maken uit de basiscursus. De behandelde stof samenvatten
Studieplanner Jaarlaag: VWO 4 Vak: Nederlands Toetsperiode 1 Week Vaklessen Vakles / opdrachten Extra 35 Je hebt drie vaklessen Nederlands per week. In deze periode behandelen we: Leesvaardigheid: je maakt
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD School : basisschool Pater van der Geld Plaats : Waalwijk BRIN-nummer : 13NB Onderzoeksnummer : 111245 Datum
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing (PIT)
Onderdeel: Grammatica zinsdelen H1-H3 (RTTI) Aantal lessen per week: 4 Hoofdstuk: 1-3 Extra materiaal: Nieuw Nederlands Online Cambiumned.nl De leerling kent de theorie m.b.t. de zinsdelen: - persoonsvorm
Nadere informatieA. LEER EN TOETSPLAN 2014-2015
Vak: Leerjaar: 1 Onderwerp: fictie (creatief lezen) Kerndoel(en): (nr)-2, 3, 4, 5, 7, 10. 1-smaakontwikkeling bevorderen 2-soorten verhalen onderscheiden 3-beoordelingswoorden 4-begrippen: spanning en
Nadere informatieOnderdeel: Vakvaardigheden EBR Nieuwsbegrip: Leesvaardigheid en woordenschat Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
- NEX Klas: IG2 HV Onderdeel: Vakvaardigheden EBR Nieuwsbegrip: Leesvaardigheid en woordenschat Lesperiode: 2 1 Nieuwsbegrip en Nieuwsbegrip XL Materiaal: Leerlingschrift A4 Snelhechter Markeerstift Al
Nadere informatieVoor ons als leermiddelenontwikkelaars dienden zich twee hoofdvragen aan:
Ronde 6 Paul de Maat & Marianne Molendijk CED-groep Contact: P.demaat@cedgroep.nl M.Molendijk@cedgroep.nl Actueel Schrijven. Teksten leren schrijven bij Nieuwsbegrip 1. Inleiding Schrijven is de moeilijkste
Nadere informatieToelichting rapportages DTT schrijfvaardigheid Engels
Toelichting rapportages DTT schrijfvaardigheid Engels Versie januari 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Toelichting leerlingrapportage DTT Engels schrijfvaardigheid 2 2.1 De diagnose 2 2.2 De diagnose
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing (PIT)
Vak: Nederlands, onderdeel taalportfolio /HV Lesperiode: 1 Taalportfolio deel 1 In je taalportfolio komen 4 opdrachten die gedurende het jaar worden uitgedeeld en uitgelegd. In de eerste rapportperiode
Nadere informatieNederlands ( 3F havo vwo )
Nederlands Nederlands ( 3F havo vwo ) havo/vwo bovenbouw = CE = Verdiepende keuzestof = SE Mondelinge taalvaardigheid Subdomeinen Gespreksvaardigheid Taken: - deelnemen aan discussie en overleg - informatie
Nadere informatieMethodeanalyse Talent
Methodeanalyse Talent Wij hebben gekozen voor de methode Talent. Voornamelijk omdat Tessa en Wouter er veel mee hebben gewerkt. Wouter en Tessa hebben wel hele verschillende ervaringen met de methode.
Nadere informatiePTA Nederlands KBL Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier Waldeck cohort 15-16-17
Exameneenheden Nederlands NE/K/1 Oriëntatie op leren en werken De kandidaat kan zich oriënteren op de eigen loopbaan en op het belang van Nederlands in de maatschappij. NE/K/2 Basisvaardigheden De kandidaat
Nadere informatieEindtermen Nederlands algemeen secundair onderwijs (derde graad)
Eindtermen Nederlands algemeen secundair onderwijs (derde graad) Bron: www.ond.vlaanderen.be/dvo 1 Luisteren 1 De leerlingen kunnen op structurerend niveau luisteren naar uiteenzettingen en probleemstellingen
Nadere informatieRonde 6. Beter worden in schrijven gaat niet vanzelf. 1. Inleiding. 2. Het schrijfproces en de didactiek
Ronde 6 Bert de Vos APS Contact: b.devos@aps.nl Beter worden in schrijven gaat niet vanzelf 1. Inleiding De afgelopen jaren heeft een verschuiving plaatsgevonden naar meer communicatief en meer procesgericht
Nadere informatieLTP klas 2 2014-2015. periode 1 september grammatica blok 1+2 (weging 2x)
LTP klas 2 2014-2015 periode 1 september grammatica blok 1+2 (weging 2x) oktober boekverslag 1 met recensie (weging 1x) spelling blok 1 + 2 (weging 1x) taalschat blok 1+2 (weging 1x) november leesvaardigheid
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing
Onderdeel: leesvaardigheid Lesperiode: 1 Hoofdstuk: 1 + 2 Theorie blz. 7-8, 50 aantekeningen oefeningen uit het leerboek stappenplan lezen De leerling kent de termen onderwerp, deelonderwerp, hoofdgedachte,
Nadere informatieHANDLEIDING HANDLEIDING. Inleiding. 3 e leerjaar groep 5
Schrijfpalet HANDLEIDING Inleiding HANDLEIDING 3 e leerjaar groep 5 In het onderwijs heeft het traditionele schrijven van een opstel steeds meer plaats gemaakt voor een meer gestructureerde activiteit.
Nadere informatiePTA Nederlands BBL Kijkduin, Statenkwartier Waldeck cohort 15-16-17
Exameneenheden Nederlands (verschillen tussen BBL en KBL zijn in de tekst aangegeven) NE/K/1 Oriëntatie op leren en werken De kandidaat kan zich oriënteren op de eigen loopbaan en op het belang van Nederlands
Nadere informatieProgramma van toetsing en afsluiting
Programma van toetsing en afsluiting Leerwerktraject (LWT) Locatie Etten-Leur 04YX-00 COHORT 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Nederlands... 4 Beroepsgericht programma... 8 Inleiding
Nadere informatieDe Diagnostische Tussentijdse Toets in theorie en in de praktijk
Ronde 1 Roelien Linthorst & Uriël Schuurs Cito Contact: roelien.linthorst@cito.nl Uriel.Schuurs@cito.nl De Diagnostische Tussentijdse Toets in theorie en in de praktijk 1. Inleiding Voor de onderdelen
Nadere informatieChecklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + +
Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands? - + + De gebruikte methoden stellen duidelijke (toetsbare) doelen en leerlijnen voor begrijpend lezen. Zwakke lezers krijgen een aanvullend
Nadere informatieROUTE 2F, Nederlands voor niveau 2F
ROUTE 2F, Nederlands voor niveau 2F Schrijfvaardigheid * Kan samenhangende teksten schrijven met een eenvoudige, lineaire opbouw, over uiteenlopende vertrouwde onderwerpen uit de (beroeps)opleiding en
Nadere informatieDe theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan
De theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan 1. Globaal lezen a. Lees eerst altijd een tekst globaal. Dus: titel, inleiding, tussenkopjes, slot en bron. b. Denk na over het onderwerp,
Nadere informatieOnderdeel: Grammatica zinsdelen Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Onderdeel: Grammatica zinsdelen Lesperiode: 2 1, 2 en 5 Extra materiaal: PowerPoint Stappenplan zinsdelen op blz. 268 t/m 270 zinsdelen: Onderwerp Werkwoordelijk- en naamwoordelijk gezegde Lijdend voorwerp
Nadere informatieINFORMATIE- BIJEENKOMST DTT. LOCATIE: Zwolle, Utrecht en Tilburg DATUM: 6, 10 en 17 november 2015
INFORMATIE- BIJEENKOMST DTT LOCATIE: Zwolle, Utrecht en Tilburg DATUM: 6, 10 en 17 november 2015 AGENDA 1. Welkom & animatie a. Quiz 2. Wat is de DTT? a. Wat maakt de DTT bijzonder? b. De meerwaarde van
Nadere informatieHypertekst schrijven en observerend leren als aanvullende didactiek 1
Ronde 2 Martine Braaksma & Gert Rijlaarsdam Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Contact: braaksma@uva.nl Hypertekst schrijven en observerend leren als aanvullende didactiek 1
Nadere informatieVoor alle leraren Nederlands. 'Vergelijkend schema', eindtermen vaardigheden van de 3 graden: tekstsoorten, procedures/strategieën en attitudes.
Voor alle leraren Nederlands 'Vergelijkend schema', eindtermen vaardigheden van de 3 graden:, procedures/strategieën en attitudes. 1 Luisteren 1e graad 2e graad 3e graad uiteenzetting leerstofonderdeel
Nadere informatieVak: Nederlands EBR Klas: IG 2 mh/hv Onderdeel: Leesvaardigheid Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Vak: Nederlands EBR Klas: IG 2 mh/hv Onderdeel: Leesvaardigheid Lesperiode: 5 Nieuw Nederlands 5 e editie Hoofdstuk: 4 Blz. 127 t/m 12 Nieuw Nederlands Online H 1 t/m 4, onderdeel Lezen extra en Test Nieuwsbegrip
Nadere informatieVoorwoord. Veel succes met de schrijftraining! Amsterdam, februari 2012. Freek Bakker Joke Olie. 6 Voorwoord
Voorwoord Schrijven op B2 is een takenboek dat hulp biedt bij de training in het schrijven van korte en langere teksten in het Nederlands, die geschreven moeten worden op het Staatsexamen NT2 II. Schrijven
Nadere informatieOnderdeel: Spelling (RTTI) Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Onderdeel: Spelling (RTTI) Lesperiode: 1 3 Nieuw Nederlands 5 e editie Hoofdstuk: 1 t/m 5 Theorie blz 3, 78, 122, 165, 166, 209 De leerling kent de volgende vormen van beeldspraak: Metafoor Vergelijking
Nadere informatieMethodeanalyse. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taalleesland PO / SO / SBO. Uitgeverij en website Bekadidact, Baarn
Methodeanalyse Stelonderwijs; Taalleesland Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Taalleesland PO / SO / SBO Uitgeverij en website Bekadidact, Baarn www.bekadidact.nl www.taalleesland.nl
Nadere informatieOPZET LEERJAAR 3. Leerjaar 3. Lessenserie Soort Aantal lessen. Korte omschrijving Lesstof Mogelijke afsluiting
OPZET LEERJAAR 3 Edities: - vmbo-b - vmbo-k - vmbo-gt - havo - vwo N.B. Onderstaande omschrijving van de inhoud is onder voorbehoud. Ten eerste moeten sommige series nog geschreven worden. Ten tweede worden
Nadere informatieMaak je eigen folder! Leerkrachtenbundel
Maak je eigen folder! Leerkrachtenbundel Doelgroep: Wij denken dat dit een geschikte opdracht is voor de 2 de en 3 de graad aso, voor tso (vooral voor grafische richtingen, vormgeving) en voor kso. De
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PANTA RHEI. Onderzoeksnummer :
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP PANTA RHEI School : Panta Rhei Plaats : Almere BRIN-nummer : 12QK Onderzoeksnummer : 112991 Datum schoolbezoek : 15 mei 2009 Datum vaststelling
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Nena Vandersmissen
Nadere informatieC2-taken uitvoeren met een B2-niveau: kunst- en vliegwerk?
C2-taken uitvoeren met een B2-niveau: kunst- en vliegwerk? Ineke de Bakker Universiteit van Amsterdam Instituut voor Nederlands Taalonderwijs en Taaladvies (INTT) E.: r.t.debakker@uva.nl Programma II van
Nadere informatieMethodeanalyse. Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Zin in taal PO / SO / SBO. Uitgeverij en website Zwijsen, Tilburg
Methodeanalyse Stelonderwijs; Zin in taal Methodeanalyse van de leerlijn stellen in taalmethode: Zin in taal PO / SO / SBO Uitgeverij en website Zwijsen, Tilburg www.zwijsen.nl www.taalinbeeld.nl Eerste
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE VLIER
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE VLIER School : Basisschool De Vlier Plaats : Winterswijk BRIN-nummer : 07SY Onderzoeksnummer : 113576 Datum schoolbezoek :
Nadere informatieNederlands ( 3F havo vwo )
Einddoelen Nederlands Nederlands ( 3F havo vwo ) havo/vwo bovenbouw = CE = Verdiepende keuzestof = SE Mondelinge taalvaardigheid Subdomeinen Gespreksvaardigheid Taken: - deelnemen aan discussie en overleg
Nadere informatieSchrijven. Titel samenkomst 15 februari Naam van de spreker of dienst 1. Intro. Intro. Kennismaking. Aanpak. Kennismaking.
Schrijven Intro Kennismaking Aanpak Input, samenvatting onderzoeken Tussendoor denkoefeningen Ervaring(en) uitwisselen 2 Intro Kennismaking Aanpak Input, samenvatting onderzoeken Tussendoor denkoefeningen
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing (PIT)
2015-2016 Onderdeel: Spelling Lesperiode: week 1 t/m week 3 Aantal lessen per week: 4 Methode: Nieuw Nederlands 5 e editie Hoofdstuk: 1F Spelling: verdubbeling en verenkeling. 1F Spelling: vorming van
Nadere informatieNAAM:... Voornaam:... Klas: 4T... Volgnr.:... Datum:... LEERVAK:Nederlands... Leerkracht:... Gebundelde Controletoets periode Einde schooljaar
NAAM:... Voornaam:... Klas: 4T...... Volgnr.:... Datum:...... LEERVAK:Nederlands...... Leerkracht:... Gebundelde Controletoets periode Einde schooljaar Kranten in de klas: een lezersbrief schrijven: kladversie
Nadere informatieNaam leerlingen. Groep BBL 1 Nederlands. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen.
Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL 1 Nederlands Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 5 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.
Nadere informatieROUTE 2F, Nederlands voor niveau 2F
ROUTE 2F, Nederlands voor niveau 2F Schrijfvaardigheid * Kan samenhangende teksten schrijven met een eenvoudige, lineaire opbouw, over uiteenlopende vertrouwde onderwerpen uit de (beroeps)opleiding en
Nadere informatieLeren schrijven met peer response en instructie in genrekennis
Mariëtte Hoogeveen SLO, Enschede Contact: m.hoogeveen@slo.nl Leren schrijven met peer response en instructie in genrekennis 1. Problemen in de praktijk De schrijfvaardigheid van leerlingen in het basisonderwijs
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing
Onderdeel: Grammatica zinsdelen (RTTI) Lesperiode: 1 Hoofdstuk: 1, 2,3 & 5 Theorie blz 28, 68, 108, 188, 189 De leerling moet de volgende zinsdelen kennen: persoonsvorm onderwerp werkwoordelijk gezegde
Nadere informatieTeksten leren schrijven in het basisonderwijs
Teksten leren schrijven in het basisonderwijs Schrijfonderwijs - brandende kwesties waarvan wij horen: Heel veel kinderen hebben een hekel aan schrijven Kinderen die het VO binnenkomen kunnen niet zelfstandig
Nadere informatie1 Luisteren (koppeling Spreken/gesprekken voeren)
1 Bijlage 5. Eindtermen Nederlands van de tweede graad tso 1 Luisteren (koppeling Spreken/gesprekken voeren) 1 De leerlingen kunnen op structurerend niveau luisteren naar uiteenzettingen, probleemstellingen
Nadere informatieSpoor je leerlingen dus aan om een verzorgde taal te hanteren tijdens en buiten de lessen. Je maakt hen enkel sterker!
Jongeren en chattaal geen probleem, standaardtaal is ook een must in ons systeem! September Aandacht voor Standaardnederlands Taal verbindt en maakt van een groep mensen een samenleving. Een rijke taal
Nadere informatieSubdomein schrijven. De lijn in vogelvlucht
Subdomein schrijven Schrijven is een complexe vaardigheid, die nauw samenhangt met lezen. Een lezer is bezig een boodschap van een schrijver te begrijpen. Andersom probeert een schrijver zijn boodschap
Nadere informatieTeksverklaringen!!!!! Samenvattingen!! - Meerkeuzevragen! - Open! !!!! Nederlands! 1. Spellen! 2. Samenvatting schrijven
NEDERLANDS Nederlands Teksverklaringen Samenvattingen 1. Hoofdgedachte 2. Meerkeuzevragen 3. Tekstverbanden 4. Open vragen 5. Argumentatie 6. Mening en doel van de schrijver 1. Spellen 2. Samenvatting
Nadere informatieProgramma van Inhoud en Toetsing (PIT)
Klas: IG3v (Docent: RKW) D Week: 13 t/m 24 Onderdeel: Grammatica Woordsoorten Nieuw Nederlands. 3 vwo. 5 e editie Hoofdstuk 1, 2 en 3 2 uur per week Werkwoorden en persoonlijke, bezittelijke, wederkerende,
Nadere informatieOnderdeel: Grammatica zinsdelen Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
Onderdeel: Grammatica zinsdelen week 6 en 7 1 en 2 Stappenplan zinsdelen op blz. 268 t/m 270 De leerling kent de volgende zinsdelen: Onderwerp Werkwoordelijk- en naamwoordelijk gezegde Lijdend voorwerp
Nadere informatieVan praktijk naar theorie naar praktijk D O O R L O P E N D E L E E R L I J N E N T A A L I N H E T O P E N B A A R O N D E R W I J S Z W O L L E
Van praktijk naar theorie naar praktijk D O O R L O P E N D E L E E R L I J N E N T A A L I N H E T O P E N B A A R O N D E R W I J S Z W O L L E Openbaar Onderwijs Zwolle 28 scholen voor primair onderwijs
Nadere informatieGenres als uitgangspunt voor lezen en schrijven in de onderbouw
Ronde 3 José van der Hoeven (a), Amos van Gelderen (b) & Kris Verbeeck (a) (a) KPC Groep (b) Kohnstamm Instituut; Hogeschool Rotterdam Contact: j.vdhoeven@kpcgroep.nl Genres als uitgangspunt voor lezen
Nadere informatieNiveau en referentieniveau in Taal op Maat
Pagina 1 van 7 Niveau en referentieniveau in Taal op Maat Op welk (referentie)niveau krijgen leerlingen taalonderwijs aangeboden in Taal op maat? Tiddo Ekens 1 Oktober 2015 Op welk(e) referentieniveau(s)
Nadere informatiePIT HAVO-2 +HAVO/VWO Onderdeel: Spelling H1 en H2 Algemene informatie: Wat moet je kennen: Wat moet je kunnen: Toetsing:
PIT HAVO-2 +HAVO/VWO-2 2016-2017 Vak: Nederlands Onderdeel: Spelling H1 en H2 Lesperiode: 1 Aantal lessen per week: 4 Hoofdstuk: 1 en 2 Extra materiaal: Nieuw Nederlands Online De leerling kent de volgende
Nadere informatieIk wist niet dat ik zo goed kon schrijven
Ik wist niet dat ik zo goed kon schrijven Beestachtig goed leren schrijven in het basisonderwijs HSN 2014 Hiske Feenstra Renske Bouwer Monica Koster Aanleiding (1) Leerlingen presteren aan het einde van
Nadere informatieBIJLAGEN DOCENTENHANDLEIDING. Doel van de lessenserie
BIJLAGEN DOCENTENHANDLEIDING Doel van de lessenserie De lessenserie is ontworpen met het oog op inzicht te geven over het schrijfproces. Als de leerlingen nu weten hoe een tekst te schrijven en die kennis
Nadere informatieSamenvatting door Manou 656 woorden 24 mei keer beoordeeld. Nederlands. Samenvatting Nederlands leesvaardigheid.
Samenvatting door Manou 656 woorden 24 mei 2016 6 24 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands Samenvatting Nederlands leesvaardigheid Leesvaardigheid Schrijfdoelen en Tekstsoorten Er zijn
Nadere informatie05-02-2013. 1 Doorlopende toetslijn Nederlandse taal en rekenen TAAL EN REKENEN IN EXAMINERING ONDERWERPEN
TAAL EN REKENEN IN EXAMINERING Vmbo conferentie Nijkerk 31 januari 2013 André Coenders Maaike Beuving ONDERWERPEN 1 Doorlopende toetslijn Nederlandse taal en rekenen 2 Invoering referentieniveaus examen
Nadere informatieLees voor gebruik eerst de uitgebreide handleiding, deel 2: Werken met beoordelingsmodellen productieve vaardigheden.
Beoordelingsmodel Schrijven 3F Toetsopdracht: opdrachtspecifiek Stap 1 Preconditie Leesbaarheid Niet beoordelen indien het schrijfproduct niet of onvoldoende leesbaar is, omdat er bijvoorbeeld sprake is
Nadere informatiePTA Nederlands TL/GL Bohemen, Houtrust, Kijkduin, Media&Design cohort 14-15-16
Examenprogramma PTA Nederlands TL/GL Bohemen, Houtrust, Kijkduin, Media&Design cohort 14-15-16 NE/K/1 Oriëntatie op leren en werken De kandidaat kan zich oriënteren op de eigen loopbaan en op het belang
Nadere informatie