Werkingssfeerzaken & publicaties

Transcriptie

1 Team Werkingssfeer

2 Het Team Werkingssfeer is gespecialiseerd in het voeren van gerechtelijke procedures alsook het adviseren over de werkings sfeer van bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen, zoals collectieve arbeidsovereenkomsten en collectieve pensioenregelingen. Bij het merendeel van de zaken dat door het Team Werkingssfeer wordt behandeld, is het de vraag of de werkzaamheden van werknemers van een onderneming onder de werkingssfeer van bepaalde bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen vallen. In het bevestigende geval is de betreffende onderneming pensioenpremies en cao-bijdragen aan bedrijfstak(caoen pensioen)fondsen verschuldigd. Ook dient deze onderneming dan de arbeidsvoorwaarden zoals vermeld in de bedrijfstak-cao-regelingen op zijn werknemers toe te passen. Indien een rechter in een werkingssfeerzaak oordeelt dat bepaalde werkzaamheden onder de werkingssfeer van bepaalde bedrijfstakregelingen vallen, dan kán dit precedentwerking hebben voor de bedrijfstakgenoten van de betreffende onderneming. Het is in het belang van de werkgevers, werknemers, bedrijfstakfondsen, uitvoeringsorganisaties, werkgeversorganisaties en werk nemersorganisaties dat werkingssfeervraagstukken worden opgelost. Met het voortschrijden van de techniek en andere maatschappelijke ontwikkelingen zullen altijd werkingssfeervraagstukken blijven bestaan. Om de toegankelijkheid van de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen in Nederland te bevorderen en behulpzaam te zijn bij het oplossen van werkingssfeervraagstukken, hebben wij alle werkingssfeerbepalingen van deze bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen in Nederland systematisch gerangschikt en in een wettenbundel weergegeven. Over deze werkingssfeer-wettenbundel treft u verderop in deze brochure nadere informatie aan. Hierna treft u enkele interessante gerechtelijke uitspraken en publicaties in werkingssfeerzaken aan, waarbij wij betrokken zijn geweest. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met: mr. Mathieu J.H. Halsema Loyens & Loeff N.V. Blaak 31, 3011 GA Rotterdam Postbus 2888, 3000 CW Rotterdam T : F : M :

3 Werkingssfeerzaken & publicaties Enkele van de gerechtelijke uitspraken en publicaties waarbij wij betrokken zijn geweest laten zich als volgt rubriceren naar de onderwerpen (a) communicatie toepasselijkheid werkingssfeer, (b) kwalitatieve & kwantitatieve criteria, (c) afbakening werkingssfeer bedrijfstakken en (d) bestuurdersaansprakelijkheid in werkingssfeerzaken. a. Communicatie toepasselijkheid werkingssfeer College van Beroep voor het bedrijfsleven (13 juni 2006, LJN AX 8793 en AB 14 oktober 2006, 334 Randridge). De brief van (een uitvoeringsorganisatie namens) bedrijfstak(caoen pensioen)fondsen aan een werkgever waarin staat vermeld dat de werkzaamheden van werknemers van deze werkgever onder de werkingssfeer van de betreffende bedrijfstakregelingen vallen, kwalificeert niet als een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Halsema (Beloning & Belasting, 26 februari 2009, nummer 5, pagina 1 tot en met 46, De bevoegde rechter). Dit artikel behandelt de navolgende elementaire vragen in werkingssfeerzaken en vrijstellingszaken. Is de brief van de uitvoeringsorganisatie namens de bedrijfstak(caoen pensioen)fondsen aan een werkgever waarin staat dat deze werkgever onder de werkingssfeer van de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen valt (a) een rechtshandeling, (b) van publiekrechtelijke aard en (c) afkomstig van dan wel te herleiden tot een bestuursorgaan? Valt deze brief te kwalificeren als een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht? Kwalificeert de betwisting door een werkgever van de toepasselijkheid van de werkingssfeer als een vrijstellingsverzoek? Is de sector bestuursrecht of de sector kanton van de rechtbank bevoegd kennis te nemen van werkingssfeergeschillen en/of vrijstellingsgeschillen? Het artikel bevat een analyse van de relevante wetsgeschiedenis, literatuur, rechtspraak en bedrijfstakregelingen. Ten slotte wordt geëindigd met enkele algemene conclusies voor werkingssfeerzaken en vrijstellingszaken van bedrijfstak(caoen pensioen)fondsen. b. Kwalitatieve & kwantitatieve criteria Hof Den Bosch (12 mei 2009, LJN BJ 0902 en PJ 2011/50 Mimeos). Een onderneming kwalificeert als werkgever in de bedrijfstak wanneer deze zowel aan de kwalitatieve als aan de kwantitatieve criteria van de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen voldoet.

4 Hof Den Haag (3 november 2006, LJN AZ 4151 en PJ 2008/24 Clean = Clean). Autoreconditioneringsondernemingen vallen onder de werkingssfeer van de bedrijfstak (caoen pensioen)regelingen voor het Motorvoertuigenbedrijf en het Tweewielerbedrijf. Halsema (Beloning & Belasting, 24 juni 2010 en 8 juli 2010, nummers 13 en 14, respectievelijk pagina 9 tot en met 16 en pagina 17 tot en met 25, Electroformeren is Metaalbewerking). In twee opvolgende artikelen wordt antwoord gegeven op de vraag of een vennootschap onder firma, waar door middel van de techniek electroformeren compact-discmatrijzen worden vervaardigd, onder de werkingssfeer van de bedrijfstak (caoen pensioen)regelingen van het Metaalbewerkingsbedrijf valt. Halsema (Beloning & Belasting, 17 juli 2008, nummer 15, pagina 18 tot en met 34, De kwalitatieve en kwantitatieve criteria binnen de Metaal en Techniek). In dit artikel wordt aan de hand van een voorbeeldsituatie inzicht gegeven in de kwalitatieve en kwantitatieve criteria van de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen van de Metaal en Techniek. Met andere woorden, wanneer vallen bepaalde werkzaamheden naar aard en omvang onder de werkingssfeer van (bepaalde) bedrijfstak(caoen pensioen) regelingen van de Metaal en Techniek? Of nog anders gezegd: wanneer kwalificeert een werkgever als een Werkgever in de Metaal en Techniek? Halsema (Beloning & Belasting, 13 maart 2008, nummer 6, pagina 14 tot en met 25, Hardware- en softwarewerkzaamheden behoren tot de Metaal en Techniek). In dit artikel wordt een antwoord gegeven op de vraag of een hardware- en/of een softwareonderneming valt te kwalificeren als een Werkgever behorend tot de bedrijfstak van het Technisch Installatiebedrijf. c. Afbakening werkingssfeer bedrijfstakken Rechtbank Limburg (23 juli 2014, ECLI:NL:RBLIM:2014:6684, PJ 2014/184 Stinissen Rioolservice). Werkzaamheden aan het private rioolstelsel vallen onder de werkingssfeer van de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen in de Metaal en Techniek. Rechtbank Breda (18 juli 2012, LJN BX 2990 Vevon). Het monteren en plaatsen van verkeersborden kwalificeert niet als het aanbrengen van wegmarkering of civieltechnische werkzaamheden zoals bedoeld in de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen in de Bouwnijverheid. Hoge Raad (27 mei 2011, LJN BQ 0010, NJ 2011/258, RvdW 2011/684, RAR 2011/111 en PJ 2011/107 BAM). De bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen in Nederland vormen een dusdanig samenhangend geheel dat geen overlap van werkingssferen tussen de Bouwnijverheid en de Metaal en Techniek toelaat. Hoge Raad (15 april 2011, LJN BP 6601 (Van der Tas), Hof Den Bosch, 12 april 2011, LJN BQ 1268, (Laudam), Rechtbank Arnhem, 28 september 2009, LJN BK 3281 (Pro-techno), Rechtbank Zutphen, 7 februari 2002, JAR 2002/80 (Oldenhave). Een in een bepaalde bedrijfstak gespecialiseerde uitzendwerkgever is verplicht aangesloten bij de betreffende bedrijfstak(caoen pensioen)fondsen. Halsema (Beloning & Belasting, 27 maart 2014, nummer 6, pagina 1 tot en met 44, Uitzendondernemingen in het polderlandschap van bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen in Nederland). Dit artikel biedt houvast voor de beoordeling van grensgeschillen tussen de werkingssferen van de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen in de Uitzendbranche en andere bedrijfstakken, zoals die van de Metaal en Techniek. Halsema (Beloning & Belasting, 28 april 2011, nummer 9, pagina 13 tot en met 24, Hiërarchie van werkingssferen). In dit artikel wordt aan de hand van een voorbeeld inzichtelijk gemaakt dat er een zekere hiërarchie van werkingssferen tussen verschillende bedrijfstakregelingen bestaat, waardoor geen sprake is van overlappende werkingssferen van deze bedrijfstakregelingen en zelfs zou kunnen worden gesproken van een systematisch verband tussen de te onderscheiden bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen in Nederland. Halsema (Beloning & Belasting, 25 september 2008, nummer 18, pagina 11 tot en met 31, Wanneer behoren rioleringsondernemingen tot de Metaal en Techniek?). Kort samengevat vallen rioleringswerkzaamheden aan het private rioolstelsel onder de werkingssfeer van de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen van de Metaal en Techniek en vallen rioleringswerkzaamheden aan het openbare deel van het rioolstelsel onder de werkingssfeer van de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen van de Bouwnijverheid. Halsema (Beloning & Belasting, 5 juli 2007, nummer 14, pagina 20 tot en met 24, Reiniging is onderhoud in werkingssfeerzaken in de Metaal en Techniek). Er bestaan reinigingswerkzaamheden die onder de werkingssfeer van de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen van de Metaal en Techniek vallen en derhalve niet onder de werkingssfeer van de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen voor het Schoonmaak bedrijf vallen. d. Bestuurdersaansprakelijkheid Rechtbank Rotterdam (14 juni 2013, ECLI:NL:RBROT:2013: Dudok Groep). De bestuurders (zowel rechtspersonen als natuurlijke personen) zijn aansprakelijk voor de betaling van niet-afgedragen pensioenpremies en cao-bijdragen ingevolge de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen in de Horeca.

5 Werkingssfeer-wettenbundel De werkingssfeer van bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen in Nederland Redactie: M.J.H. Halsema Private label Loyens & Loeff N.V. / Boom Juridische uitgevers Den Haag 2015 (2.174 pagina s) Deze op 18 november 2015 gepresenteerde bundel bevat de werkingssfeerbepalingen van alle wettelijk verplicht gestelde bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen in Nederland. Als bijlagen zijn de daarmee verband houdende wet- en regelgeving, de sectorindeling voor de sociale verzekeringen en de standaard-bedrijfsindeling van de Kamers van Koophandel opgenomen, welke behulpzaam kunnen zijn bij de uitleg van de werkingssfeer van deze bedrijfstakregelingen. Deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds, in een bedrijfstak-cao-fonds en toepassing van bepalingen van een cao kan op aanvraag van werknemersverenigingen en werkgeversverenigingen met voldoende representativiteit door de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor ondernemingen binnen een bedrijfstak verplicht worden gesteld. Indien een onderneming kwalitatief (naar aard) en kwantitatief (naar omvang) onder de gedefinieerde werkingssfeer van door de minister verplicht gestelde bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen valt, dan dient deze onderneming de betreffende regelingen toe te passen en voor haar werknemers pensioenpremies en cao-bijdragen aan de relevante bedrijfstak(caoen pensioen)fondsen te voldoen. Voor werkgevers, werknemers, (uitvoeringsorganisaties, tevens vaak vermogens beheerders van) bedrijfstakfondsen, sociale partners en de adviseurs van al deze partijen is niet altijd volkomen duidelijk of de activiteiten van een onderneming onder de werkingssfeer van bepaalde wettelijk verplicht gestelde bedrijfstakregelingen vallen. Deze bundel, met vooral de werkingssfeerbepalingen van de bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen in Nederland beoogt de toegankelijkheid van deze bedrijfstakregelingen te bevorderen en behulpzaam te zijn bij de oplossing van werkingssfeervraagstukken. Nu zo n 90% van de Nederlandse werknemers onder een collectieve pensioenregeling valt, 92% van de Nederlandse werknemers is gebonden door en aan een collectieve arbeidsovereenkomst en er redenen zijn om te veronderstellen dat het gedurende decennia geëvolueerde systeem van verplichte bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen met werkingssfeerbepalingen zal voortbestaan, lijkt de toegevoegde waarde van deze bundel gegeven. Het Financieele Dagblad, Pensioen Pro, week 48, 26 november 2015: Resultaat is een kloek boekwerk van ruim pagina s met regels die vrijwel iedere werkgever en werknemer raken.

6 Advies, procedures en seminars U kunt vrijblijvend contact opnemen voor: - advies met betrekking tot de werkingssfeer van bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen; - gerechtelijke procedures over werkingssfeergeschillen; - verstrekking van de werkingssfeer-wettenbundel. Het Team Werkingssfeer van Loyens & Loeff geeft ook presentaties met betrekking tot de werkingssfeerproblematiek van bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen. Mathieu Halsema Werkingssfeerzaken bedrijfstak(caoen pensioen)regelingen mathieu.halsema@loyensloeff.com advocaat sinds 1992 Robert Goedhart Juridisch-wetenschappelijke ondersteuning robert.goedhart@loyensloeff.com support lawyer sinds 2010

7 Amsterdam Arnhem Brussel Dubai Hong Kong Londen Luxemburg New York Parijs Rotterdam Singapore Tokyo Zürich