Leerroutedocument. Leerroute 5

Transcriptie

1 Leerroutedocument Leerroute 5 1

2 Inleiding. Geachte ouder(s)/verzorger(s), Voor u ligt het leerroute plan van Mariëndael, met informatie over het onderwijsaanbod, onderwijsinhoud en organisatie van het onderwijs van uw zoon/dochter. Mariëndael wil maatwerk bieden aan al haar leerlingen. Afhankelijk van de mogelijkheden en behoeften en gericht op het ontwikkelingsperspectief, volgt de leerling onderwijs in de groep waar hij/zij zich optimaal kan ontwikkelen. De groep is aangeduid met de naam van een leerkracht en een leerroute. Het niveau van leren loopt sterk uiteen. Daarom hebben we 6 leerroutes die zijn gekoppeld aan het niveau van de leerling. Een leerroute leidt de leerling naar het perspectief dat bij hem of haar past. Dat kan dagbesteding, arbeid of vervolgonderwijs zijn. We willen dat onze leerlingen op een voor hen volwaardige wijze kunnen deelnemen aan de samenleving. Om ons doel te bereiken houden we ons niet uitsluitend bezig met het geven van onderwijs, maar richten we ons op de totale ontwikkeling van de leerling en daarbij is samenwerking en afstemming met revalidatie, zorg én ouders van groot belang. Met dit leerroutedocument willen we u informeren over de wijze waarop we dat doen in de leerroute waarin uw zoon/dochter zit. Meer algemene informatie over de school vindt u in de schoolgids en op onze website. Leeswijzer. In hoofdstuk 1 leest u de visie en de missie van De Onderwijsspecialisten, de stichting waar Mariëndael onderdeel van is. In hoofdstuk 2 vindt u algemene informatie over de schoolorganisatie en de leerlingenzorg. In hoofdstuk 3 leest u meer over de leerroute; kenmerken, ondersteuningsbehoefte, aanbod en aanpak. In hoofdstuk 4 schenken we aandacht aan de communicatie met ouders/verzorgers. Wij hopen dat u met vragen en opmerkingen bij ons komt zodat we ons onderwijs en de informatie hierover kunnen (blijven) verbeteren. Met vriendelijke groet, Namens het team Hester Dahm Directeur Mariëndael Doetinchem 2

3 1. De Onderwijsspecialisten. Mariëndael maakt deel uit van De Onderwijsspecialisten. De Onderwijsspecialisten is een overkoepelende stichting voor scholen voor speciaal onderwijs voor leerlingen met een lichamelijke, verstandelijke of meervoudige beperking, langdurig zieke kinderen (cluster-3)en leerlingen met gedrags- en/of psychiatrische problemen (cluster4) in de leeftijd van 4 tot 20 jaar. De 18 scholen liggen in de volgende vier regio s: - regio Arnhem (Arnhem, Oosterbeek) - regio Stedendriehoek (Apeldoorn, Deventer, Zutphen e.o.) - regio Oost-Gelderland (Aalten, Didam, Doetinchem, Lichtenvoorde e.o.) - regio Zuidwest-Veluwe (Ede e.o.) Daarnaast bieden medewerkers van De Onderwijsspecialisten specialistische ondersteuning in het regulier onderwijs aan leerlingen met een beperking en aan hun leraren en begeleiders. Missie Ons onderwijs en onze onderwijsbegeleiding hebben tot doel de leerlingen voor te bereiden en te begeleiden naar een zo zelfstandig mogelijk functioneren in de maatschappij op het gebied van wonen, werken, vrije tijd. De toekomst van onze leerlingen staat centraal in alles wat wij doen. De stap van SO naar V(S)O - en alle stappen daarna moeten zo goed mogelijk op elkaar aansluiten. We noemen dit transitie. Visie. Het motto van De Onderwijsspecialisten is: Samen laten we elk kind groeien. Met groei bedoelen we meer dan alleen de cognitieve ontwikkeling. We bieden specifieke ondersteuning op maat, zowel binnen ons eigen speciaal onderwijs als in het regulier onderwijs. Zo bereiden we samen met ouders en de onderwijsprofessionals onze leerlingen voor op hun toekomst. We hechten veel waarde aan deze samenwerking: met de ouders van onze leerlingen, (andere) scholen uit het speciaal onderwijs, scholen in het regulier onderwijs en organisaties op het gebied van onderwijs,- jeugd,- gezondheid,- en revalidatiezorg. Samen ondersteunen wij onze leerlingen, zodat ze een zo zelfstandig en prettig mogelijk leven in onze maatschappij opbouwen. 3

4 2. Schoolorganisatie. Mariëndael biedt speciaal onderwijs aan leerlingen met een lichamelijke, verstandelijke of meervoudige beperking en aan langdurig zieke kinderen in de leeftijd van 4 tot 13 jaar. Om het onderwijs goed in te kunnen richten is een aantal voorwaarden belangrijk. Ons gebouw is volledig rolstoeltoegankelijk; toiletruimtes en badkamers zijn aangepast en we hebben tilvoorzieningen. We hebben de beschikking over een speelzaal, snoezelkamer, diverse behandelruimtes, buitenspeelplaats en maken gebruik van het zwembad en sporthal Rozengaarde. Ons onderwijs is afgestemd op de ontwikkelingsmogelijkheden van leerlingen en is zo ingericht, dat er een ononderbroken ontwikkelingsproces plaats kan vinden. Op basis van de mogelijkheden van de leerling wordt het ontwikkelingsperspectief vastgesteld. Hierbij brengen wij de verwachtingen in beeld om het juiste onderwijsaanbod te bepalen. Dat onderwijsaanbod beschrijven we in het handelingsplan in doelen per ontwikkelgebied (vak). De doelen waar we naar streven zijn afhankelijk van het niveau en de ondersteuningsbehoefte van de leerling. Het niveau wordt bepaald door resultaten op het gebied van : - Cognitieve mogelijkheden (IQ) - Schoolse vaardigheden/didactiek - Communicatieve redzaamheid - Zelfredzaamheid/mobiliteit - Sociaal-emotionele redzaamheid - Leren leren Daarbij spelen zorgbehoefte en factoren die van invloed zijn op het functioneren van de leerling ook een belangrijke rol in het bepalen van het onderwijsaanbod en de aanpak. Leerroutes en leerlingvolgsysteem. Het onderwijsaanbod op onze school wordt gegeven in 6 leerroutes. De leerroutes zijn gekoppeld aan het niveau van een leerling. Leerroute 1 beschrijft het onderwijsaanbod op het laagste ontwikkelingsniveau en leerroute 6 op het hoogste ontwikkelingsniveau. Er wordt gewerkt met een digitaal leerlingvolgsysteem waarbij de leerlijnen per ontwikkelingsgebied vastliggen. Een leerlijn bestaat uit stappen/deelvaardigheden die door de leerling genomen/beheerst moeten worden om het einddoel te kunnen bereiken. Die einddoelen zijn landelijk geformuleerd en voorgeschreven. Er wordt gewerkt met de leerlijnen voor speciaal onderwijs voor zeer moeilijk lerende leerlingen in leerroutes 1,2,3,4, en met de leerlijnen voor speciaal onderwijs voor leerlingen die moeilijk of normaal leren in leerroutes 5 en 6. 4

5 De doelen, vorderingen en resultaten worden vastgelegd in het leerlingvolgsysteem (per leerling, per groep en per leerroute) en de voortgang wordt geregistreerd in het handelingsplan. Dit handelingsplan wordt, samen met het ontwikkelingsperspectief, jaarlijks met u besproken en geëvalueerd. De meeste leerlingen gaan na Mariëndael naar het Voortgezet (Speciaal) Onderwijs V(S)O: - via VSO-zml naar dagbesteding (leerroute 1,2,3), - via VSO-zml, PRO naar arbeid (leerroute 4,5), - via V(S)O, PRO/vmbo/havo naar vervolgonderwijs (leerroute 5,6) Begeleiding. Elke groep heeft een eigen leerkracht en klassenassistent. Voor alle leerlingen geldt dat we het onderwijs en de begeleiding op elkaar afstemmen en dat de klassenleiding, behandelaars en begeleiders nauw met elkaar samenwerken. De centrale rol is voor de klassenleiding. Het vak bewegingsonderwijs wordt gegeven door een vakleerkracht. Wanneer de leerling zich niet naar verwachting ontwikkelt, zal in overleg met betrokkenen gezocht worden naar oplossingen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de leerlingen die meer specifieke ondersteuning nodig hebben vanwege bijzondere leerproblemen, lichamelijke problemen en/of sociaal emotionele problemen (bijvoorbeeld dyslexie, hersenletsel, uitzonderlijk ziektebeeld), maar ook voor leerlingen die zich boven verwachting ontwikkelen. Zo nodig wordt aanvullend psychologisch en/of didactisch onderzoek verricht en kan interne expertise ingezet worden (schoollogopedie, speltherapie, orthopedagoog, psycholoog). Samenwerking met externe partners. Als de leerling een revalidatie-indicatie heeft worden de therapieën door behandelaars van RMC Groot Klimmendaal onder schooltijd gegeven. Naast individuele therapie geven behandelaars ook adviezen aan leerkrachten die specifieke vragen hebben over een leerling. In de Eén kind-één Plan Bespreking, worden met ouders én alle betrokken behandelaars en schoolmedewerkers doelen gesteld en geëvalueerd. In groepen waar leerlingen met ernstige beperkingen of een grote of specifieke ondersteuningsbehoefte zitten, zijn ook pedagogisch ondersteuners werkzaam. Dit zijn medewerkers van Zozijn die een aantal uren Zorg in Onderwijs leveren aan de leerling waarvan de ouders met een CIZ-indicatie extra zorg in het onderwijs hebben geregeld. Ook buiten schooltijd bieden we voor onze leerlingen, samen met Zozijn gespecialiseerde buitenschoolse opvang (SBSO en logeren). 5

6 3. Leerroute 5 (Voorheen kleur Blauw) Kenmerken Leerroute 5 bereidt de leerlingen voor op de overstap naar vervolgonderwijs variërend van Praktijkonderwijs tot VMBO-BBL. Dit kan zowel gericht zijn op regulier als speciaal vervolgonderwijs. Naar welk vervolgonderwijs de leerling doorstroomt, hangt af van de didactische vorderingen en sociaal-emotionele ontwikkeling gedurende de schooltijd. Na het voortgezet onderwijs zullen de leerlingen doorstromen naar (beschermde) arbeid of MBO (niveau 1). De leerlingen zijn in staat om de lessen in niveau groepjes te volgen of er is behoefte aan individuele verlengde instructie. Er wordt enige mate van zelfstandigheid in het werken aan schoolse vaardigheden verwacht. De groepen worden begeleid door een leerkracht en een klassenassistent. Ondersteuningsbehoeften Leerlingen hebben over het algemeen een lichamelijke en/of verstandelijke beperking of chronische ziekte. Zij hebben een IQ dat ongeveer ligt tussen de 70 en 79. Dit maakt dat we bij het onderwijs meer ondersteuning moeten bieden dan in het reguliere onderwijs, zodat de leerlingen zich kunnen ontwikkelen naar vermogen. Om goed door te kunnen stromen naar het praktijkonderwijs of VMBO-BBL, is het onderwijsaanbod gericht op het behalen van de einddoelen van midden groep 5. Het uitstroomniveau varieert van midden groep 5 tot en met eind groep 5 niveau. Om dit niveau te halen moeten de ondersteuningsbehoeften duidelijk zijn voor elke specifieke leerling. Wanneer de leerlingen op jonge leeftijd de school binnen komen, is hun ondersteuningsbehoefte vaak nog niet duidelijk. Er wordt veel geïnvesteerd om deze behoeften in kaart te brengen, zodat de leerling zo vroeg mogelijk de juiste ondersteuning krijgt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de kennis van het onderwijsen revalidatieteam. Naast het ontwikkelen van de schoolse vaardigheden en de juiste didactische aanpak, wordt gewerkt aan het verbeteren van de communicatieve redzaamheid, zelfstandigheid, ADL-vaardigheden, mobiliteit, sociaal-emotionele redzaamheid en het leren leren. Aanbod Aan het einde van de basisschool moeten alle leerlingen bepaalde dingen kennen en kunnen. De wettelijk verplichte vakken zijn voor de leerlingen op alle basisscholen hetzelfde. Deze verplichte vakken zijn: Sociaal- emotionele ontwikkeling Leren leren / planning 6

7 Omgaan met media en technologische hulpmiddelen Praktische redzaamheid Nederlandse taal Technisch lezen Begrijpend lezen Spelling Taal Schrijven Rekenen en Wiskunde Oriëntatie op mens en wereld Engels (bovenbouw) Kunstzinnige oriëntatie (muziek, drama en beelden vormen) Bewegingsonderwijs (inclusief zwemmen) Het onderwijsproces wordt zo goed mogelijk aangepast aan de specifieke leer- en ontwikkelingsmogelijkheden van onze leerlingen. In het handelingsplan staan de (individuele) doelen en vorderingen van de leerling. Om de einddoelen van leerroute 5 te halen zal de leerling per schooljaar, didactisch gemiddeld een half tot driekwart jaar moeten vorderen. Op jonge leeftijd zal dit tempo lager liggen aangezien de ondersteuningsbehoeften nog niet voldoende duidelijk zijn en de leerling meer therapie nodig heeft. Aanpak Er wordt lesgegeven aan de hand van reguliere methoden uit het basisonderwijs. Daar waar nodig worden extra middelen en maatregelen ingezet om het leren te bevorderen zoals: Werken op eigen beheersingsniveau en op eigen tempo. Minimalisering/inkorten van verwerkingsstof, gericht op de gestelde doelen in het handelingsplan. Bevorderen van het werken met uitgestelde aandacht gericht op het vergroten van zelfstandigheid, met behulp van onder andere de Time-Timer en de dobbelsteen met rood/groen. Klassikale en individuele (verlengde) instructie. Werken met dag- en weektaken, huiswerk en agenda. Bevorderen van onderlinge hulp en samenwerking, Werken met de stop-denk-doe-methode ; vaste structuur in aanpak van activiteiten (wat ga ik doen, wat heb ik nodig, wat is mijn eerste stap etc), De inzet van tekstverwerken op (Smart)computer of laptop en/of mondelinge verwerking i.p.v. schrijven. Verlengde instructietafel, vaste werkplek en plek om school spullen op te bergen. Visualisatie van taken en activiteiten met behulp van pictogrammen ten behoeve van structuur en overzicht. Extra tijd bij toetsen voor leerlingen met dyslexie of visusproblemen. De inzet van aangepaste hulpmiddelen, bijvoorbeeld Kurzweil, spraakcomputer, speciaal meubilair enz. Daar waar nodig kan het klassenpersoneel de hulp van de intern begeleider of orthopedagoog inschakelen. 7

8 4. Communicatie met ouders/verzorgers. U bent een belangrijke gesprekspartner voor ons. Afstemming over de ontwikkeling en andere belangrijke zaken vinden wij van groot belang. We stellen een actieve betrokkenheid van u zeer op prijs. De leerkracht is het eerste aanspreekpunt en daar kunt u (na schooltijd of op afspraak) terecht als u vragen, ideeën of opmerkingen heeft. In dit hoofdstuk beschrijven we op welke wijze wij aandacht besteden aan de communicatie met u. Bij de start van het schooljaar is er een informatieavond waar het programma van elke klas wordt toegelicht. Aan het begin van ieder schooljaar wordt met u het handelingsplan en het ontwikkelingsperspectief besproken. In januari en in juni bespreken we met u de voortgang. Als uw kind ook een revalidatieprogramma heeft, vindt er twee keer per schooljaar een Eén kind-één plan Bespreking plaats. Dit is een overleg tussen school, revalidatie en ouders over de prioriteiten voor de komende periode Via het communicatieschrift, mail, of telefonisch is er de mogelijkheid om contact te hebben. Op de website van de school vindt u allerlei actuele en relevante informatie. Over het algemeen vindt er jaarlijks een huisbezoek plaats door leerkrachten en klassenassistenten. Deze huisbezoeken zijn vooral bedoeld om de leerling in de thuissituatie te leren kennen. 8