Leerroutedocument. Leerroute 2

Transcriptie

1 Leerroutedocument Leerroute 2 1

2 Inleiding. Geachte ouder(s)/verzorger(s), Voor u ligt het leerroute plan van Mariëndael, met informatie over het onderwijsaanbod, onderwijsinhoud en organisatie van het onderwijs van uw zoon/dochter. Mariëndael wil maatwerk bieden aan al haar leerlingen. Afhankelijk van de mogelijkheden en behoeften en gericht op het ontwikkelingsperspectief, volgt de leerling onderwijs in de groep waar hij/zij zich optimaal kan ontwikkelen. De groep is aangeduid met de naam van een leerkracht en een leerroute. Het niveau van leren loopt sterk uiteen. Daarom hebben we 6 leerroutes die zijn gekoppeld aan het niveau van de leerling. Een leerroute leidt de leerling naar het perspectief dat bij hem of haar past. Dat kan dagbesteding, arbeid of vervolgonderwijs zijn. We willen dat onze leerlingen op een voor hen volwaardige wijze kunnen deelnemen aan de samenleving. Om ons doel te bereiken houden we ons niet uitsluitend bezig met het geven van onderwijs, maar richten we ons op de totale ontwikkeling van de leerling en daarbij is samenwerking en afstemming met revalidatie, zorg én ouders van groot belang. Met dit leerroutedocument willen we u informeren over de wijze waarop we dat doen in de leerroute waarin uw zoon/dochter zit. Meer algemene informatie over de school vindt u in de schoolgids en op onze website. Leeswijzer. In hoofdstuk 1 leest u de visie en de missie van De Onderwijsspecialisten, de stichting waar Mariëndael onderdeel van is. In hoofdstuk 2 vindt u algemene informatie over de schoolorganisatie en de leerlingenzorg. In hoofdstuk 3 leest u meer over de leerroute; kenmerken, ondersteuningsbehoefte, aanbod en aanpak. In hoofdstuk 4 schenken we aandacht aan de communicatie met ouders/verzorgers. Wij hopen dat u met vragen en opmerkingen bij ons komt zodat we ons onderwijs en de informatie hierover kunnen (blijven) verbeteren. Met vriendelijke groet, Namens het team Hester Dahm Directeur Mariëndael Doetinchem 2

3 1. De Onderwijsspecialisten. Mariëndael maakt deel uit van De Onderwijsspecialisten. De Onderwijsspecialisten is een overkoepelende stichting voor scholen voor speciaal onderwijs voor leerlingen met een lichamelijke, verstandelijke of meervoudige beperking, langdurig zieke kinderen (cluster-3)en leerlingen met gedrags- en/of psychiatrische problemen (cluster4) in de leeftijd van 4 tot 20 jaar. De 18 scholen liggen in de volgende vier regio s: - regio Arnhem (Arnhem, Oosterbeek) - regio Stedendriehoek (Apeldoorn, Deventer, Zutphen e.o.) - regio Oost-Gelderland (Aalten, Didam, Doetinchem, Lichtenvoorde e.o.) - regio Zuidwest-Veluwe (Ede e.o.) Daarnaast bieden medewerkers van De Onderwijsspecialisten specialistische ondersteuning in het regulier onderwijs aan leerlingen met een beperking en aan hun leraren en begeleiders. Missie Ons onderwijs en onze onderwijsbegeleiding hebben tot doel de leerlingen voor te bereiden en te begeleiden naar een zo zelfstandig mogelijk functioneren in de maatschappij op het gebied van wonen, werken, vrije tijd. De toekomst van onze leerlingen staat centraal in alles wat wij doen. De stap van SO naar V(S)O - en alle stappen daarna moeten zo goed mogelijk op elkaar aansluiten. We noemen dit transitie. Visie. Het motto van De Onderwijsspecialisten is: Samen laten we elk kind groeien. Met groei bedoelen we meer dan alleen de cognitieve ontwikkeling. We bieden specifieke ondersteuning op maat, zowel binnen ons eigen speciaal onderwijs als in het regulier onderwijs. Zo bereiden we samen met ouders en de onderwijsprofessionals onze leerlingen voor op hun toekomst. We hechten veel waarde aan deze samenwerking: met de ouders van onze leerlingen, (andere) scholen uit het speciaal onderwijs, scholen in het regulier onderwijs en organisaties op het gebied van onderwijs,- jeugd,- gezondheid,- en revalidatiezorg. Samen ondersteunen wij onze leerlingen, zodat ze een zo zelfstandig en prettig mogelijk leven in onze maatschappij opbouwen. 3

4 2. Schoolorganisatie. Mariëndael biedt speciaal onderwijs aan leerlingen met een lichamelijke, verstandelijke of meervoudige beperking en aan langdurig zieke kinderen in de leeftijd van 4 tot 13 jaar. Om het onderwijs goed in te kunnen richten is een aantal voorwaarden belangrijk. Ons gebouw is volledig rolstoeltoegankelijk; toiletruimtes en badkamers zijn aangepast en we hebben tilvoorzieningen. We hebben de beschikking over een speelzaal, snoezelkamer, diverse behandelruimtes, buitenspeelplaats en maken gebruik van het zwembad en sporthal Rozengaarde. Ons onderwijs is afgestemd op de ontwikkelingsmogelijkheden van leerlingen en is zo ingericht, dat er een ononderbroken ontwikkelingsproces plaats kan vinden. Op basis van de mogelijkheden van de leerling wordt het ontwikkelingsperspectief vastgesteld. Hierbij brengen wij de verwachtingen in beeld om het juiste onderwijsaanbod te bepalen. Dat onderwijsaanbod beschrijven we in het handelingsplan in doelen per ontwikkelgebied (vak). De doelen waar we naar streven zijn afhankelijk van het niveau en de ondersteuningsbehoefte van de leerling. Het niveau wordt bepaald door resultaten op het gebied van : - Cognitieve mogelijkheden (IQ) - Schoolse vaardigheden/didactiek - Communicatieve redzaamheid - Zelfredzaamheid/mobiliteit - Sociaal-emotionele redzaamheid - Leren leren Daarbij spelen zorgbehoefte en factoren die van invloed zijn op het functioneren van de leerling ook een belangrijke rol in het bepalen van het onderwijsaanbod en de aanpak. Leerroutes en leerlingvolgsysteem. Het onderwijsaanbod op onze school wordt gegeven in 6 leerroutes. De leerroutes zijn gekoppeld aan het niveau van een leerling. Leerroute 1 beschrijft het onderwijsaanbod op het laagste ontwikkelingsniveau en leerroute 6 op het hoogste ontwikkelingsniveau. Er wordt gewerkt met een digitaal leerlingvolgsysteem waarbij de leerlijnen per ontwikkelingsgebied vastliggen. Een leerlijn bestaat uit stappen/deelvaardigheden die door de leerling genomen/beheerst moeten worden om het einddoel te kunnen bereiken. Die einddoelen zijn landelijk geformuleerd en voorgeschreven. Er wordt gewerkt met de leerlijnen voor speciaal onderwijs voor zeer moeilijk lerende leerlingen in leerroutes 1,2,3,4, en met de leerlijnen voor speciaal onderwijs voor leerlingen die moeilijk of normaal leren in leerroutes 5 en 6. 4

5 De doelen, vorderingen en resultaten worden vastgelegd in het leerlingvolgsysteem (per leerling, per groep en per leerroute) en de voortgang wordt geregistreerd in het handelingsplan. Dit handelingsplan wordt, samen met het ontwikkelingsperspectief, jaarlijks met u besproken en geëvalueerd. De meeste leerlingen gaan na Mariëndael naar het Voortgezet (Speciaal) Onderwijs V(S)O: - via VSO-zml naar dagbesteding (leerroute 1,2,3), - via VSO-zml, PRO naar arbeid (leerroute 4,5), - via V(S)O, PRO/vmbo/havo naar vervolgonderwijs (leerroute 5,6) Begeleiding. Elke groep heeft een eigen leerkracht en klassenassistent. Voor alle leerlingen geldt dat we het onderwijs en de begeleiding op elkaar afstemmen en dat de klassenleiding, behandelaars en begeleiders nauw met elkaar samenwerken. De centrale rol is voor de klassenleiding. Het vak bewegingsonderwijs wordt gegeven door een vakleerkracht. Wanneer de leerling zich niet naar verwachting ontwikkelt, zal in overleg met betrokkenen gezocht worden naar oplossingen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de leerlingen die meer specifieke ondersteuning nodig hebben vanwege bijzondere leerproblemen, lichamelijke problemen en/of sociaal emotionele problemen (bijvoorbeeld dyslexie, hersenletsel, uitzonderlijk ziektebeeld), maar ook voor leerlingen die zich boven verwachting ontwikkelen. Zo nodig wordt aanvullend psychologisch en/of didactisch onderzoek verricht en kan interne expertise ingezet worden (schoollogopedie, speltherapie, orthopedagoog, psycholoog). Samenwerking met externe partners. Als de leerling een revalidatie-indicatie heeft worden de therapieën door behandelaars van RMC Groot Klimmendaal onder schooltijd gegeven. Naast individuele therapie geven behandelaars ook adviezen aan leerkrachten die specifieke vragen hebben over een leerling. In de Eén kind-één Plan Bespreking, worden met ouders én alle betrokken behandelaars en schoolmedewerkers doelen gesteld en geëvalueerd. In groepen waar leerlingen met ernstige beperkingen of een grote of specifieke ondersteuningsbehoefte zitten, zijn ook pedagogisch ondersteuners werkzaam. Dit zijn medewerkers van Zozijn die een aantal uren Zorg in Onderwijs leveren aan de leerling waarvan de ouders met een CIZ-indicatie extra zorg in het onderwijs hebben geregeld. Ook buiten schooltijd bieden we voor onze leerlingen, samen met Zozijn gespecialiseerde buitenschoolse opvang (SBSO en logeren). 5

6 3. Leerroute 2. (Voorheen Kleur Geel) Kenmerken Leerroute 2 bereidt voor op de overstap naar het VSO-ZML. Vanuit het VSO zal de leerling doorstromen naar een vorm van activerende dagbesteding De groepen worden geleid door een leerkracht en een klassenassistent. Daarnaast is er voor een aantal leerlingen extra specifieke zorg en ondersteuning nodig. Ouders wordt dan gevraagd om een indicatie aan te vragen bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). De geïndiceerde uren worden ingezet in overleg met de klas door een pedagogisch medewerker van Zozijn. Dit wordt Zorg In Onderwijs (ZIO) genoemd. Ondersteuningsbehoefte De leerlingen hebben houvast nodig om de dag, de activiteiten en de ruimte te overzien. Dit wordt o.a. geboden door een vaste indeling van de dag en een vast weekprogramma. De vaste dag- en weekstructuur helpt de leerlingen de dag en de week te overzien. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van visuele ondersteuning. Het dagprogramma wordt door picto s weergegeven (afhankelijk van het niveau ook door verwijzers e.o. foto s). Duidelijkheid wordt ook gecreëerd doordat alle leerlingen een vaste plek aan de groepstafel hebben. In de kring hebben de leerlingen een vaste plaats. De vaste plekken zijn herkenbaar door een foto of kleurkaartje voorzien van hun naam. Deze foto of kleurkaartje wordt ook gebruikt voor het mandje waarin alle benodigdheden voor de hele dag liggen. Bij de kapstokken is dit ook op dezelfde wijze gevisualiseerd zodat de leerlingen overal dezelfde structuur ervaren. Binnen het klaslokaal heeft het materiaal een vaste plek, ook weer aangegeven met behulp van picto s of foto s. Voor de ondersteuning in de communicatie maken wij gebruik van de gebaren vanuit de Nederlandse Gebarentaal (NGT). Aanbod Communicatie, de sociaal praktische vaardigheden en zelfredzaamheid van de leerlingen staan centraal. In de praktijk zien we dit terug in o.a. kring- en spelactiviteiten, lezen, wereldoriëntatieactiviteiten, het uitvoeren van taakjes in en buiten de klas, bij de kooklessen en de tweewekelijkse broodmaaltijd. Er wordt gewerkt met Leespraat. Bij Leespraat gaat het om het herkennen van globaalwoorden. Gericht op de toekomst is het belangrijk dat de leerling zo zelfstandig en zelfredzaam mogelijk is. Hier is binnen de lessen voortdurend aandacht voor de zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Dit komt op verschillende gebieden weer terug. 6

7 Leerlingen wordt geleerd om een taakje zo zelfstandig mogelijk te doen. Hierbij kan gedacht worden aan het overdragen van een boodschap aan de buurklas, het wegbrengen van de was etc. Hierbij leert de leerling zich te oriënteren in de omgeving. Ook het dekken van de tafel, het opruimen hoort hierbij. Wat betreft de zelfredzaamheid is er aandacht voor het zelf aan- en uitkleden, de zindelijkheid, het zichzelf verzorgen, bijv. het wassen van de handen. Ook voor het aanleren van praktische vaardigheden is aandacht, zoals het meehelpen tijdens het koken. Samen met de leerlingen worden eenvoudige gerechten klaargemaakt die uiteraard vervolgens gezamenlijk gegeten worden. Aan de hand van picto s of globaalwoorden kunnen recepten gelezen worden. Ook afruimen en afwassen hoort hierbij. Tijdens de broodmaaltijd is er aandacht voor het zelf smeren en snijden. Er is aandacht voor het zelf maken van keuzes, het nemen van initiatief en eigen verantwoordelijkheid. De leerling leert zich houden aan (spel)regels en afspraken en leert om te gaan met gevoelens en voor jezelf opkomen. In het handelingsplan staan de doelen, vorderingen en resultaten van de leerling. De klassenleiding bespreekt en evalueert met u de voortgang van uw zoon/dochter aan de hand van het handelingsplan. Aanpak Een groot aantal activiteiten vinden met de hele groep plaats. Bijv. kringgesprekken, zwemmen, bewegen, creatieve vaardigheden. Daarnaast wordt veel gewerkt in kleine groepjes. Er wordt naast een uitleg voor de hele groep ook individueel instructie gegeven. Deze instructie is kort en duidelijk, in kleine stapjes en wordt vaak herhaald door de klassenleiding. Er wordt ingezet op het zo zelfstandig mogelijk werken voor de kinderen. Indien nodig wordt een werkplek afgeschermd door bijv. een kamerscherm. Als de leerling (nog) niet voldoende zelfstandig kan werken, wordt één op één gewerkt. Binnen het werken aan een opdracht wordt structuur gegeven. Een timetimer kan hierbij worden ingezet. Deze aftelklok geeft de leerling overzicht over de tijd dat hij zelfstandig moet werken. 7

8 4. Communicatie met ouders/verzorgers. U bent een belangrijke gesprekspartner voor ons. Afstemming over de ontwikkeling en andere belangrijke zaken vinden wij van groot belang. We stellen een actieve betrokkenheid van u zeer op prijs. De leerkracht is het eerste aanspreekpunt en daar kunt u (na schooltijd of op afspraak) terecht als u vragen, ideeën of opmerkingen heeft. In dit hoofdstuk beschrijven we op welke wijze wij aandacht besteden aan de communicatie met u. Bij de start van het schooljaar is er een informatieavond waar het programma van elke klas wordt toegelicht. Aan het begin van ieder schooljaar wordt met u het handelingsplan en het ontwikkelingsperspectief besproken. In januari en in juni bespreken we met u de voortgang. Aan het einde van het schooljaar volgt een advies (nieuwe doelen) voor plaatsing in de groep voor het volgende schooljaar. Als uw kind ook een revalidatieprogramma heeft, vindt er twee keer per schooljaar een Eén kind-één plan Bespreking plaats. Dit is een overleg tussen school, revalidatie en ouders over de prioriteiten voor de komende periode Via het communicatieschrift, mail, of telefonisch is er de mogelijkheid om contact te hebben. Op de website van de school vindt u allerlei actuele en relevante informatie. Over het algemeen vindt er jaarlijks een huisbezoek plaats door leerkrachten en klassenassistenten. Deze huisbezoeken zijn vooral bedoeld om de leerling in de thuissituatie te leren kennen. 8