Meldactie eigen bijdrage. februari 2016

Transcriptie

1 Meldactie eigen bijdrage februari 2016

2 Samenvatting De eigen bijdrage als blinde vlek In januari 2016 heeft Ieder(in) onderzoek gedaan via het Ieder(in) panel naar de eigen bijdragen die mensen betalen en de wijze waarop zij hierover geïnformeerd worden. De uitvraag is ook uitgezet bij de leden van Per Saldo. Met het onderzoek wil Ieder(in) in kaart brengen wat er gebeurt op het gebied van de eigen bijdragen in gemeenten. De vragenlijst is bedoeld voor mensen die zorg, ondersteuning, hulpmiddelen, een woningaanpassing of vervoer via de gemeente krijgen. De vragenlijst is ingevuld door 616 mensen die gebruik maken van zorg en ondersteuning vanuit de gemeente. 36% maakt hierbij gebruik van een PGB. Bij de onderzoeksopzet is nauw samengewerkt met Binnenlands Bestuur, die een vergelijkbare vragenlijst onder gemeentes heeft uitgezet. Het Ieder(in) onderzoek is geen representatief onderzoek. Maar de uitkomsten plus de gegeven toelichtingen bieden wel belangrijke informatie over de ervaringen van mensen met de eigen bijdragen en de informatievoorziening hierover door de gemeenten. De belangrijkste resultaten en aanbevelingen worden hieronder weergegeven. Kenmerken deelnemers Bijna driekwart van de respondenten ontvangt van het CAK een rekening voor de eigen bijdragen. Van deze groep betaalt 44% niet meer dan per 4 weken. Bijna 1/3 van deze groep betaalt een bedrag dat lager is dan het wettelijk minimum. Voor 56% ligt het bedrag dat zij betalen aan eigen bijdrage boven de 19,40 per 4 weken. 22% betaalt meer dan 100 euro per maand voor zorg en ondersteuning aan het CAK. Een kwart van de mensen zegt dat de eigen bijdrage in 2016 gelijk zal blijven en opzichte van Bijna 1 op de 5 mensen geeft aan dat de bijdrage hoger zal worden. Opvallend is dat meer dan de helft van mensen niet weet hoe hoog de eigen bijdrage in 2016 zal zijn. Van de ondervraagden geeft 21% aan dat de zorg t.o.v minder is geworden, 17% van de mensen geeft aan dit niet te weten. Gebrekkige informatie Bijna driekwart van de mensen uit het onderzoek geeft aan geen goed beeld te hebben gekregen van het bedrag dat ze voor hulp moeten neertellen. Ruim driekwart van de mensen laat weten voorafgaand aan het keukentafelgesprek niet geïnformeerd te zijn over de eigen bijdragen. Ruim 1 op de 10 mensen laat weten wel geïnformeerd te zijn. Het gros van de zorggebruikers (60%) geeft aan ook tijdens het keukentafelgesprek niet geïnformeerd te zijn over het feit dat een eigen bijdrage is verschuldigd noch over de hoogte daarvan. Slechts 7% heeft tijdens het gesprek een goede indicatie gekregen van de hoogte van de eigen bijdrage. Bij de toelichting op de vragen geven veel mensen aan dat ze zich overvallen voelen door de hoogte van de uiteindelijk rekening die ze kregen. Vaak moest er dan met terugwerkende kracht nog een fors bedrag worden betaald. Rapport Meldactie eigen bijdrage 2

3 Afzien van zorg Een kwart van de respondenten zegt door de hoogte van eigen betalingen minder zorg of te nemen of zelfs helemaal af te zien van zorg. In de toelichting op deze vraag geven mensen aan dat ze zonder deze zorg moeilijker kunnen meedoen. Er zijn mensen die vertellen dat ze in een isolement raken, gedeprimeerd thuis zitten, vaker op bed liggen en nauwelijks de deur meer uitkomen. Een enkeling meldt ook dat opname in een instelling onvermijdelijk wordt. Iemand anders zegt dat een handicap een verdomd dure hobby is geworden. Een ander wijst op het lot van haar mantelzorgende partner: Moet mijn man, die 50 jaar hard en zwaar werk heeft gedaan, nu nog meer doen? Rekenmodule CAK Ruim de helft van de ondervraagden kent de rekenmodule van het CAK voor het berekenen van de eigen bijdrage. Iets minder dan de helft heeft deze module ook echt ingevuld voor de persoonlijke situatie. Van deze groep is een kwart van mening dat zij met de rekenmodule nog steeds geen goed beeld heeft gekregen van de eigen bijdrage. Onderzoek Binnenlands Bestuur Binnenlands Bestuur heeft in samenwerking met Ieder(in) gemeenten vragen voorgelegd over de eigen bijdragen. 66 gemeenten hebben hieraan meegedaan. De uitkomsten van het onderzoek van Binnenlands Bestuur komen op belangrijke punten overeen met de uitkomsten van het Ieder(in)- onderzoek. Zo meldt 18% van de gemeenten dat zorgvragers regelmatig afzien van zorg door de hoogte van de eigen bijdragen. 10% van de gemeenten weet het niet. De meeste gemeenten zeggen dat ze wel aangeven dat er een eigen bijdrage voor een Wmovoorziening geldt, maar dat ze niet (kunnen) aangeven hoe hoog deze zal zijn. Ruim de helft van de gemeenten weet ook niet of hun inwoners überhaupt inzicht hebben in de eigen bijdrage die ze moeten betalen voordat daadwerkelijk van de voorziening gebruik wordt gemaakt. Een kwart van de inwoners heeft dat wel, stellen gemeenten. Opvallend is dat er relatief weinig gemeenten gebruik maken van de mogelijkheid om eigen bijdragen naar beneden bij te stellen. 40% doet het helemaal niet. Zie verder de website van het Binnenlands Bestuur Aanbevelingen Het is duidelijk dat veel mensen door de hoogte van de eigen bijdragen in financiële problemen komen en dat veel mensen daardoor afzien van zorg. Hierbij speelt overigens ook mee dat chronisch zieken en mensen met een beperking sowieso al hoge meerkosten hebben door hun aandoening. De eigen bijdrage van de gemeente kan dan net de druppel zijn die de emmer doet overlopen. Op basis van de uitkomsten doet Ieder(in) de volgende aanbevelingen: - De informatievoorziening over eigen bijdragen moet sterk verbeteren, zowel van gemeente als van het CAK. - Gemeenten moeten de hoogte van de eigen bijdragen matigen, ook voor groepen boven het minimum. De gemeenten hebben daarvoor meerdere instrumenten ter beschikking. Dus het kan en er zijn ook nu al gemeenten die dat doen! - Gemeenten moeten veel meer per individu gaan kijken of de eigen bijdrage op te brengen is. Dat hoort bij maatwerk en passende zorg! - Voordat een burger gebruik gaat maken van een voorziening moet glashelderzijn welke kosten daaraan verbonden zijn. 3 Rapport Meldactie eigen bijdrage

4 Wat is uw gezinssamenstelling? Wat is de leeftijd van de persoon die zorg of ondersteuning gebruikt? Rapport Meldactie eigen bijdrage 4

5 Eigen bijdragen CAK Van welke zorg en ondersteuning maakt u gebruik? Regelt u uw zorg via een pgb? 5 Rapport Meldactie eigen bijdrage

6 Ontvangt u voor de zorg die u van de gemeente krijgt een rekening van het CAK? Welk bedrag betaalde u in december 2015 per 4 weken aan zorg via het CAK? Rapport Meldactie eigen bijdrage 6

7 Is de eigen bijdrage die u per januari 2016 via het CAK moet gaan betalen veranderd? Gaat de hoeveelheid zorg en ondersteuning die u in 2016 krijgt veranderen ten opzichte van de zorg die u kreeg in 2015? 7 Rapport Meldactie eigen bijdrage

8 Informatievoorziening Bent u voorafgaand aan het keukentafelgesprek geïnformeerd over de (hoogte van de) eigen bijdragen die u aan het CAK moet betalen? Citaat: Ik heb pas in nov te horen gekregen wat mijn eigen bijdrage zou worden. Ik ben me rot. geschrokken over de hoogte ervan, nl. 220,20 per periode. Had ik dit in januari al te horen gekregen dan was ik per direct gestopt met het pgb. Helaas voor mij kon dit pas per 1 nov En kon ik een fikse rekening betalen. Op welke wijze bent u geïnformeerd? Rapport Meldactie eigen bijdrage 8

9 Bent u tijdens het keukentafelgesprek geïnformeerd over de (hoogte van de) eigen bijdrage? Citaten: Er is in 2015 tijdens het keukentafelgesprek met geen woord gerept over de hoogte van mijn eigen bijdrage. De eerste rekening van het CAK sloeg dan bij mij ook als een bom in. Dat wisten ze toen niet en we weten het nu nog niet 6 maanden later. Er is niks over gezegd, niet eens dat je een eigen bijdrage moet betalen. Men stelde dat ik zelf hiernaar kon informeren bij het CAK. Tijdens dat gesprek is al duidelijk geworden dat ik die eigen bijdrage niet kan betalen. In Heerenveen wordt gewerkt met een himmelsjek en dat houdt in dat ik 8,50 per uur betaal. Ik heb 18 uur zorg per 4 weken dus 157,- terwijl ik alleen AWO heb en geen reserve van betekenis. Dus mocht ik bijzondere bijstand aanvragen en die is tot mijn blijdschap toegekend. Het gaat over mijn zoon, die sinds de herindicatie begeleid woont. Ik wilde vooraf de eigen bijdrage weten: veel moeite gedaan: niet gelukt. We zijn nu 3 maanden verder en ondanks vele mails en telefoontjes naar de gemeente en het CAK weten we nog steeds niets. De gemeente geeft de gegevens niet door. Daarvoor had hij een pgb, maar ook daarover hebben we nooit iets betaald wat wel zou moeten. Ik heb in 2015 met het CAK gebeld en met de gemeente om te vragen hoe hoog de eigen bijdrage zou zijn. Men kon mij geen antwoord geven. Opeens kwam er in december een rekening over heel Omdat ik een Wajong uitkering heb was dat heel onverwacht en een bedrag van 240,- kan ik niet zomaar even betalen. Ze hebben mij in het gesprek toegelicht over de bedragen. Maar er werd besloten dat ik recht had op bijzondere bijstand. Zelf heb ik er naar geïnformeerd. Men heeft mij geen antwoord kunnen geven, behalve dat het uitbesteed is en vastgesteld gaat worden door het CAK. 9 Rapport Meldactie eigen bijdrage

10 Staat in de beschikking van de gemeente, waarin vermeld wordt welke zorg u krijgt, ook hoe hoog de eigen bijdrage wordt? Citaten: Alleen dat er een eigen bijdrage geldt, maar niet hoeveel. En er is nog niets vanuit het CAK berekend, niet over 2015 en niet over Er is geen schriftelijke beschikking gekomen. De beslissing over het aantal uren is meegedeeld door de huishoudelijke hulp. Er staat alleen in welke zorg ik krijg, maar niet de eigen bijdragen en zeer zeker niet de hoogte van eigen bijdrage. Heb geen nieuwe beschikking gekregen, er wordt alleen gesproken van een schoon huis. Nee ik kreeg een kort verslag van het gesprek. Rapport Meldactie eigen bijdrage 10

11 Kent u de rekenmodule van het CAK, waarmee u uw eigen bijdrage kan berekenen? Heeft u (eventueel samen met iemand anders) de rekenmodule voor uw persoonlijke situatie ingevuld? 11 Rapport Meldactie eigen bijdrage

12 Heeft u zo een goed beeld gekregen van uw eigen bijdrage? Citaten: Omdat mijn man en ik allebei zorg van de gemeente hebben krijg ik geen goed beeld van onze eigen bijdrage. Gemeente Venlo blijft maar verwijzen naar de rekenmethode van het CAK. Was niet uit te rekenen met een zzp GGZ 4c. Zelfs niet door medewerker CAK. In oktober bleek het ineens 466 euro per maand te zijn, met terugwerkende kracht. Onbetaalbaar dus, toen bezwaar gemaakt bij gemeente en die heeft het bedrag verlaagd tot 190 euro i.v.m. overgangsrecht. Maar we weten niet wat we in 2016 gaan betalen, help alstublieft hierbij want 466 euro per maand is niet op te brengen naast alle extra zorgkosten! Wij hebben de tool gebruikt voor alle veranderingen. Doordat er een woonaanpassing is, wisten wij het blijft maximaal + het kortingsbedrag. Het is nu financieel een stuk lastiger doordat de woningaanpassing in 2014 is uitgevoerd en toen niet bekend was dat het nog meer zou worden. Rapport Meldactie eigen bijdrage 12

13 Was de hoogte van de eigen bijdrage voor u een reden om in bezwaar te gaan? Citaten: Bij het vaststellen van de eigen bijdrage aan het CAK (2015) kijken ze naar mijn inkomen van Mijn inkomen in 2014 is drastisch omlaag gegaan en in 2015 wordt dat nog lager. Ik heb geprotesteerd (bezwaar gemaakt) tegen de bijdrage omdat het CAK 2013 als inkomenstoets gebruikt. Reactie van het CAK: dat u in 2014 minder inkomen heeft en uw inkomen in 2015 nog lager wordt is iets waar wij niets mee te maken hebben, 2013 blijft voor u het toetsingsjaar en moet u gewoon de maximale bijdrage betalen. De rekenhulp op zich klopte wel, dus bezwaar maken zou zinloos zijn. Wel heb ik onder meer via de Nationale Ombudsman, het CAK, de SVB, diverse politieke partijen en via mijn psychiater naar de gemeente toe middels een brief laten weten dat deze situatie voor mij niet betaalbaar zou worden. Ik betaal de minimale eigen bijdrage aan de gemeente. Mijn moeder zegt dat daar weinig aan te doen is, net als de eigen bijdrage die wij aan de zorgaanbieder moeten betalen. Ik heb zelf geen inkomen, ben student, dus alle kosten worden door mijn ouders vergoed. Ik ga er van uit dat zij dan wel weten wat of het goed is of niet. Dit geldt ook voor mijn broer, die dezelfde zorg, kosten en inkomsten heeft. Ik heb schriftelijk bezwaar ingediend, kreeg als antwoord dat ik ergens in Brabant bij rechtbank kon komen (hoe??) om bezwaar nader toe te lichten. Daar ben ik verder niet op in gegaan. Ik ben hier zwaar depressief van, geen hulp. Altijd alles maar alleen oplossen. Net als belastingen, evengoed grote problemen. Ik werd van de gemeente Emmen naar het SVB doorgestuurd met mijn vraag, vervolgens moest ik maar contact opnemen met het CAK en deze stuurde mij door naar de Belasting, en deze vertelde mij dat ik dit met de gemeente moest regelen. Na een fors aantal telefoontjes heb ik de moed maar opgegeven en een lening moeten regelen om de rekening te kunnen betalen. 13 Rapport Meldactie eigen bijdrage

14 Ik wilde wel, maar kon niet meer. Ik ben het in beroep en bezwaar gaan zat. Ik werk 4 dagen in de week en in bezwaar gaan kost zoveel energie. Ik kan het psychisch niet meer aan om dit soort procedures aan te gaan. Het heeft ook direct effect op mijn werk dan, ik ben dan onstabiel. Heeft u door de hoogte van de eigen bijdrage besloten om minder zorg af te nemen of er zelfs helemaal vanaf te zien? Citaten: Gezien de voortdurende onduidelijkheid, na twee keer een bezoek aan de gemeentelijke balie, hebben we voorlopig de dagbesteding stopgezet. Als ik het geweten had, had ik een tweedehands hulpmiddel gekocht. En niet een veel te dure van de gemeente die ik zelf moet betalen. Gevolg is dat ik moet stoppen met sporten. Het ergste is dat mijn partner nu thuis zit en niet meer naar de dagbesteding gaat, zodat ik als mantelzorger nog meer op mijn bord krijg. Waar ik 2 dagen voor mij zelf had heb ik nu niets meer. Ik moet er nu 24 uur voor mijn partner zijn. Waarom loopt het hier niet door? Rapport Meldactie eigen bijdrage 14

15 Omdat de regels zijn vastgelegd zoals beschreven in de folder, e.d. hebben we er van afgezien om bezwaar aan te tekenen. Het zou geen effect gehad hebben. Tevens hebben we meermalen contact gehad met gemeente en CAK om de bestaande rekeningen en regels verduidelijkt te krijgen. De gemeente kwam ons tegemoet en heeft een groot bedrag namens ons betaald aan CAK. Het restant van de schuld moet via een afbetalingsregeling nog worden voldaan. En we hebben voorkomen dat er grote rekeningen op ons afkomen door per direct in januari mijn pgb stop te zetten. Dat ik geen begeleiding meer krijg terwijl ik die wel nodig heb. Dat ik geen genoeg zorg en hulp krijg, dat ik nu meer op bed lig omdat ik het fysiek niet aan kan. De gemeente weigert geïndiceerde aanpassing te realiseren in mijn woning. Daarom moet ik worden opgenomen in een verzorgingshuis. Dit zal ik niet meer gaan meemaken. Het ergste gevolg is dat ik hierdoor vreselijk verdrietig en depressief ben geworden. Ik heb ASS en een chronische ziekte HME/MO. Ben echt op hulp aangewezen om een redelijk leven te kunnen leiden. Heb vele operaties gehad en ben lichamelijk redelijk slecht en sta helaas door deze ellende psychisch op instorten. Ik ben nu geïsoleerd, zal altijd het gevoel hebben dat de gemeente Den Helder mij in de kou laat staan. Mijn woningaanpassing kostte te veel, verhuizen lukte niet vanwege lange wachtlijst, huishoudelijke hulp, vervoersvoorziening en begeleiding zijn voor mij onbetaalbaar geworden. Vanuit de ABWZ had ik zes dagdelen begeleiding en had ik een menswaardig bestaan, was op div. gebieden heel actief. De voorgaande vraag kan Job niet beantwoorden. Hulp is essentieel. En minder hulp zal de gezondheid aantasten. Meer betalen met steeds minder inkomen wordt een duivels probleem. Ik weet de hoogte niet, maar zal zeker in de toekomst mogelijk afzien van zorg door de vele stapelingen van kosten voor chronisch zieken en gehandicapten. Dan maar verwaarlozen in deze participatiemaatschappij. Ik heb 50 procent van mijn huishoudelijke hulp in moeten leveren sinds februari Je kon nog weer 1 uur bijkopen (dan blijf ik nog steeds onder het aantal uren zorg dat ik nodig heb), maar dat moet je dan zelf betalen. Dat doe ik dus niet, want daar heb ik het geld niet voor. Tot op heden is het nog betaalbaar, maar het moet niet veel hoger worden. Je moet er andere zaken voor laten. We weten niet wat de eigen bijdrage wordt. Hulp is echter nodig eigen bijdrage is dan een noodzakelijk kwaad wat er aan gekoppeld is. Dit is zeker merkbaar, wat niet altijd prettig is omdat de hulpvrager het idee heeft dat het zijn schuld is en dat hij dan maar minder zorg moet krijgen Dit vind ik echter niet. De hulp is gewoon nodig. 15 Rapport Meldactie eigen bijdrage

16 Ieder(in) Bezoekadres Churchilllaan GV Utrecht Postadres Postbus AD Utrecht T E post@iederin.nl I ieder(in) Rapport Meldactie eigen bijdrage 16