6 Nabespreking. 6.1 Gemeenschappelijk deel
|
|
- Oscar van der Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 6 Nabespreking De nabespreking van een informatief spel is de analyse van de ervaringen die de spelers tijdens het spel hebben opgedaan. Een deel van deze bespreking is al tussen de cruises door gebeurd, maar het blijft cruciaal om voldoende tijd uit te trekken voor een goede nabespreking. Afhankelijk van de doelgroep kunnen in de nabespreking verschillende accenten gelegd worden. Een deel van de nabespreking, die bestaat uit een herhaling van de leerinhouden die tijdens het spel aan bod zijn gekomen, is gemeenschappelijk. Dus zowel met ondernemers, studenten of leerlingen is het aan te raden stil te staan bij datgene wat de deelnemers nu geleerd hebben. Dit gemeenschappelijk deel komt eerst aan bod. Daarna reiken we een aantal thema s aan die de spelbegeleider doelgroepspecifiek kan hanteren. Bij de definitieve handleiding zal, onder meer op de steekkaarten, meer praktische informatie over de aanpak en didactiek van een nabespreking opgenomen worden. Hier beperken we ons tot de nodige achtergrondinformatie voor de spelbegeleider. 6.1 Gemeenschappelijk deel De deelnemers hebben nu spelenderwijs ondervonden waarvoor MVO staat, namelijk een proces waarbij ondernemingen vrijwillig streven naar verbetering op bedrijfs- en maatschappelijk vlak door op systematische wijze economische, milieu- en sociale overwegingen op een geïntegreerde en coherente manier in de gehele bedrijfsvoering op te nemen, waarbij overleg met stakeholders of belanghebbenden van de onderneming deel uitmaakt van dit proces. 1 De spelbegeleider kan op een interactieve manier stilstaan bij de leerinhouden die in de loop van het spel naar boven kwamen. Bij voorkeur zet de spelbegeleider de deelnemers aan om zelf naar voor brengen wat zij nu verstaan onder MVO. Hierbij kunnen volgende vragen gehanteerd worden: Wat zijn de kernpunten van MVO die in het spel tot uiting gekomen zijn? Wat was nu ook al weer het doel van de pionnen? Waarom heb je daar per cruise de nodige tijd en energie ingestoken? Waarom werden teams bestraft indien deze basisactiviteit onvoldoende correct uitvoerden? Er was ook een bestraffing wanneer de spreidstand tussen de drie P s te groot werd. Waarom? In de laatste cruise hebben we je op de opdracht meegegeven op zoek te gaan naar de andere stakeholders. Waarom is dit belangrijk dat je als onderneming zicht hebt op je belanghebbenden? Leg dit uit aan de hand van een uitdaging in het spel. Wat is dan de link tussen het benoemen van je stakeholders en het evenwicht tussen de drie P s? 1 ICDO, Referentiekader Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in België, 2006, p.7. 33
2 6.2 Voor economiestudenten en ondernemers 2 De spelbegeleider kan bij ondernemers en economiestudenten focussen op enkele MVO-thema s die dicht bij de bedrijfsrealiteit aanleunen. De primaire bedoeling is hier deelnemers te laten nadenken over de beweegredenen en de haalbaarheid om verantwoorder te gaan ondernemen Ingang van MVO in het bedrijfsleven In Vlaanderen zou, volgens een onderzoek van De Vos et al, Maatschappelijk verantwoord ondernemen de laatste jaren ingang gevonden hebben. 3 Ook elders groeit het bewustzijn dat het in de markt om meer gaat dan alleen maar financiële verplichtingen. 4 Een VBO-enquête over MVO bij 250 bedrijven wees uit dat 91% van de ondervraagde ondernemingen akkoord gaat met de stelling dat ondernemen meer is dan hoge winstcijfers realiseren en dat het ook aandacht besteden inhoudt aan sociale en milieuaspecten. 5 Het VBO concludeerde uit dezelfde enquête dat, in tegenstelling tot vroeger (zie De Vos et al), met steeds meer aspecten van MVO in de bedrijfsvoering rekening wordt gehouden: maatschappelijk verantwoord ondernemen houdt niet in dat de drie pijlers van duurzame ontwikkeling gelijktijdig worden gemaximaliseerd, maar dat veeleer naar een realistisch en gezond evenwicht tussen deze drie pijlers wordt gezocht Waarom kiest een bedrijf ervoor maatschappelijk verantwoord te ondernemen? Wat trekt bedrijven over de streep om maatschappelijk verantwoord te ondernemen (triggers) en wat maakt dat ze het volhouden (drivers)? In de praktijk is de aanleiding vaak ook een blijvende motivator en zijn in deze zin triggers en drivers met elkaar verweven. Bovendien zijn meestal meerdere argumenten tegelijkertijd aan het werk. Argumenten pro MVO De argumenten pro MVO kunnen opgedeeld worden in interne en externe drijfveren voor MVO. De VBO-enquête van 2007 over verantwoord ondernemen heeft het over twee redenen waarom ondernemingen in MVO investeren: enerzijds omwille van externe druk en anderzijds omdat het goed is voor de bedrijfsresultaten. MVO omwille van externe drijfveren We spreken van externe drijfveren, wanneer de motivaties voor MVO-acties voortkomen uit ideeën of eisen van stakeholders die extern zijn aan de onderneming, zoals de overheid, de media, leveranciers of afnemers. 2 Onderstaand deel is deels overgenomen uit: Devooght, K., Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen - Tools en Instrumenten: Een Tegendraads Pleidooi, (cursus EHSAL). en uit Ceulemans K. & De Prins M. (samenstellers), Docentenhandleiding. De Integratie van verantwoord ondernemen in opleidingsonderdelen. (In kader van het project HET IVOOR), De Vos, A., Buyens, D. en De Stobbeleir, K., Panel Survey of Organizations in Flanders (PASO) Editie Dossier: Mainstreaming van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Verwerking PASO-module, 2004, pp McIntosh, M. (red.) en Jonker, J. (red.),visies op maatschappelijk verantwoord ondernemen, 2000, p VBO, Dynamiek MVO versterken, niet fnuiken. In: Focus: Maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bijlage bij Infor VBO nr. 17, 2007, p.2. 6 VBO, Dynamiek MVO versterken, niet fnuiken. In: Focus: Maatschappelijk verantwoord ondernemen. Bijlage bij Infor VBO nr. 17, 2007, pp
3 Bij deze externe drijfveren wordt gekozen voor MVO vanuit het gevoel van bedreiging, MVO is dan voornamelijk schadebeperking en risicobeheersing. We denken hierbij aan zaken als MVO om te voldoen aan de wetgeving of aan reguleringen in de sector, overheidsregulering te voorkomen, merkreputatie en bedrijfsimago te verbeteren na een schandaal, een schandaal te voorkomen, kritiek van ngo s, de media of het publiek af te weren of te beantwoorden, Een crisissituatie of een gebeurtenis met grote maatschappelijke of milieu-impact kan leiden tot de introductie van MVO in bedrijven. De achterliggende motivatie is dan vooral het financiële verlies door reputatieschade te beperken door herstellende activiteiten te introduceren: herstellend wat betreft de aangerichte schade als wat betreft de opgelopen reputatieschade. Of misschien is het geweten van de bedrijven echt wakkergeschud? Het is duidelijk dat een schandaal de reputatie en de competitieve positie van een onderneming aanzienlijke schade kan toebrengen. Het is daarom belangrijk voor elk bedrijf om het risico op dergelijke crisissen en schandalen te beperken om financieel verlies te voorkomen. Voorkomen is beter dan genezen. Het verdedigen van de reputatie en het voorkomen van financieel verlies zijn daarom belangrijke motieven voor een bedrijf om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Belangrijk hierbij is dat het niet enkel om window dressing gaat. Als men vroeg of laat ontdekt dat het bedrijf helemaal geen duurzame praktijken voert, worden de financiële risico s zelfs groter. En de kans dat zoiets ontdekt wordt, is niet te onderschatten gezien de toenemende externe controle en druk. In de huidige informatie- en communicatiemaatschappij, met een belangrijke rol voor de media, worden bedrijven nu eenmaal veel meer blootgesteld aan het publieke oog. 7 Samenvattend: bedrijven ondernemen maatschappelijk verantwoord om zich tegen risico s van reputatieschade en financieel verlies in te dekken zodat ze uiteindelijk het vertrouwen van de stakeholders en de legitimering van hun activiteit kunnen blijven behouden. Met andere woorden, om de licence to operate te behouden ten opzichte van de gemeenschap waarin ze opereert. Ook ondernemingen zijn immers onderhevig aan de IJzeren Wet van Verantwoordelijkheid die zegt dat in the long run, those who do not use power in a manner which society considers responsible will tend to lose it. 7 MVO omwille van interne drijfveren De Business case van MVO Uit de MVO-enquête van het VBO bleek dat veel bedrijven gemotiveerd zijn voor MVO omdat het goed zou zijn voor de bedrijfsresultaten. MVO wordt dan als een opportuniteit gezien, we spreken dan over de business case van MVO. Voordelen die verbonden worden aan MVO zijn onder meer een verbetering van merkreputatie en bedrijfsimago, het aantrekkelijk maken van de onderneming voor (bestaande en potentiële) werknemers, het bereiken van concurrentievoordeel, het opbouwen van kostenvoordeel, het opbouwen van een goede relatie met de stakeholders, het stimuleren van creativiteit en innovativiteit, 7 Davis, K. & Blomstrom, R.L., Business, Society and Environment: Social Power and Social Response, New York: McGraw-Hill, 1971, p
4 Hierbij ligt de nadruk van ondernemers bij het voeren van MVO-acties volgens Geerardyn 8 in de eerste plaats op indirecte economische voordelen op langere termijn, eerder dan op de directe financiële voordelen die het gevoerde MVO-beleid kan opleveren. Het vermoeden dat MVO een positieve invloed heeft op de bedrijfsprestaties is misschien niet de enige reden waarom bedrijven met MVO beginnen. Het is dan toch wel een belangrijke voorwaarde om er te blijven mee doorgaan. Ongewild is het één van de eerste vragen die MVO-onkundige bedrijfsleiders vragen: (wat) brengt het op? En het antwoord dat ze verwachten is een ééndimensionaal antwoord: wat brengt het op in economische termen. Het moet hen nog duidelijk worden dat MVO een multidimensioneel gegeven is waarbij men meerdere doelstellingen simultaan nastreeft en dat winstmaximalisatie geen doel op zich is maar een middel om economisch een gezonde onderneming te blijven en zo in staat te zijn om ook op sociaal en ecologisch gebied meerwaarde te creëren. Het is vanuit het concept van MVO dus een foute veronderstelling om over de business case enkel te spreken in termen van economische of financiële meerwaarde. MVO wordt immers ook beschouwd als de inspanningen van bedrijven om maatschappelijke meerwaarde te creëren zonder afbreuk te doen aan de creatie van economische meerwaarde. Wat er ook van zij, economische meerwaarde blijft een belangrijke doelstelling. De vraag of MVO deze doelstelling dient blijft dan ook één van de belangrijkste vragen van ondernemers die MVOprojecten overwegen. In het deel hieronder wordt dieper ingegaan op de vraag of MVO loont. MVO vanuit een ethische overtuiging Het valt niet te onderschatten in hoeveel gevallen een ethisch bevlogen bedrijfsleider aan de basis ligt van het maatschappelijk verantwoord ondernemen van bedrijven. Meestal gaat het om de stichter of eigenaar of zelfs een enkele manager in een managementteam die met een grote persoonlijke gedrevenheid en overtuigingskracht er in slagen om het bedrijf warm maken voor MVO-activiteiten. Nadeel is dat deze bevlogenheid vaak persoongebonden is en met het verdwijnen van deze personen uit het bedrijf ook de motivatie om dergelijke projecten verder te zetten verschrompelt. De ethische redenen die dergelijke bevlogen leiders motiveren kunnen zeer uiteenlopend zijn. Het kan gaan om puur filantropische redenen, om persoonlijke, emotionele ervaringen, om religieus gemotiveerde waarden, om een gevoel van plicht ten opzichte van de samenleving, het besef dat het bedrijf als verantwoordelijke burger plichten heeft, Wat kost MVO? Brengt MVO op? In opdracht van VKW-Metena (de denktank van de werkgeversorganisatie VKW) heeft Xavier Carbonez (journalist verbonden aan het weekblad Trends) een overzicht gemaakt van de recente literatuur over de relatie tussen het implementeren van MVO en de economische performantie van de betrokken ondernemingen. De auteur belicht een aantal studies waarbij de hamvraag Brengt het op? onder de loep wordt genomen. Uit deze studies kunnen er drie stromingen worden onderscheiden: believers die de hypothese steunen dat MVO een bedrijf beter laat presteren, een neutrale tendens die meent dat 8 Geerardyn, A., Het goede doel als thema in de externe communicatie. Bedrijfscommunicatie met een sociaal gezicht, 2006, p
5 er geen oorzakelijk verband is en uiteindelijk mensen die weigeren te geloven dat een uitgebouwd sociaal beleid leidt tot betere financiële resultaten. De overzichtsstudie door Orlitzky, Schmidt en Rynes (2003) 9 geeft het voordeel aan de believers. Met hun integratieve, kwalitatieve studie tonen ze aan dat maatschappelijk verantwoord ondernemen en in mindere mate ecologisch verantwoord ondernemen, lonen. Carbonez 10 splitst de positieve effecten op volgens de verschillende betrokkenen: het bedrijf, het personeel, de klanten en de aandeelhouders. Uit het overzicht van de literatuur dat Carbonez maakte, blijkt dat vooral de reputatie een belangrijke rol lijkt te spelen in het ganse MVO-proces. Het lijkt het bindmiddel te zijn tussen MVO en financiële resultaten. De link tussen reputatie en financiële prestatie zou wel gemedieerd wordt door stakeholdertevredenheid. De goede reputatie van het bedrijf zou tevens zorgen voor meer kansen bij het personeel en een hogere personeelstevredenheid. Nog volgens Carbonez wijzen verschillende studies op een positieve correlatie tussen MVO en klantenbeleid. Toch vertaalt MVO zich niet altijd in een groter marktaandeel. De aandeelhouder tenslotte mag er volgens Carbonez van uitgaan dat duurzaam investeren niet ten koste gaat van het rendement. Zoals hierboven reeds werd aangegeven is het vanuit MVO-standpunt verkeerd het lonende aspect vanuit een unidimensionele benadering te bekijken. We kunnen daarnaast ook nog verwijzen naar Koestenbaum die in 1987 schreef: To be ethical is profitable: but to be ethical because it is profitable is not ethical Hoe kunnen bedrijven MVO integreren in de onderneming? Er is geen kant-en-klaar recept voor een succesvolle invoering van MVO in een bedrijf. Een aantal essentiële onderdelen komen echter steeds terug in verschillende (top-down gerichte) ondersteunende instrumenten. Vooraleer een MVO-beleid kan vastgelegd worden, moet er eerst een visie op de bijdrage van het bedrijf aan duurzame ontwikkeling worden vastgelegd. Uiteraard is het essentieel dat de bedrijfsleiding deze visie ondersteunt en er een actief beleid rond voert. Vooraleer het beleid kan uitgestippeld worden, dient een inventarisatie van de huidige situatie en de huidige MVO-prestaties opgemaakt te worden. In deze eerste fase is het ook cruciaal om de verschillende stakeholders te identificeren. In de plan-fase kan dan vastgelegd worden wat er moet gedaan worden om de prestaties te verbeteren. Hierbij kan een stakeholderconsultatie zinvol zijn om te komen tot een actieplan. Door de uitvoering van dit actieplan zouden de MVO-prestaties moeten verbeterd worden en de missie en visie van de onderneming waargemaakt worden. Een bedrijf moet deze vooruitgang monitoren om tijdig bij te kunnen sturen waar nodig. Als laatste stap wordt de communicatie en het afleggen van verantwoording gezien. 9 Orlitzky, M., Schmidt, F.L. & Rynes, S.L., Corporate Social and Financial Performance: A Meta-Analysis., In Organizational Studies 24 (2003), pp Carbonez, X., Beleidsnota 15. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in Vlaanderen. VKW Denktank, Wilrijk, 2006, 36 p. 11 Koestenbaum, P., The Heart of Business, Ethics, Power & Philosophy
6 Volgende vragen kunnen tijdens een nabespreking gesteld worden: Waarom zou een bedrijf ervoor kiezen maatschappelijk verantwoord te ondernemen? Loont MVO? Moet het lonen (in zuiver economische betekenis) voor een bedrijf vooraleer het aandacht zal besteden aan mens en milieu? Welke zijn andere motieven om te werken aan MVO? Hoe kan een bedrijf MVO integreren in de onderneming? 6.3 Studenten uit niet-economische richtingen en leerlingen uit het secundair onderwijs Studenten zonder economische voorkennis en leerlingen uit het secundair onderwijs hebben tijdens de nabespreking vooral baat bij de vertaling van MVO en duurzame ontwikkeling naar hun eigen persoonlijke situatie. Ze zijn nieuwsgierig over de manier waarop ze hun bijdrage kunnen leveren, alsook naar de manieren waarop ze bedrijven kunnen aansporen duurzamer te ondernemen. Bij deze nabespreking kan de spelbegeleider gebruik maken van de bijlage bij de spelhandleiding, overzicht uitdagingen en gevolgen. Aan de hand van deze bijlage kan de spelbegeleider enkele uitdagingen van in het spel aanhalen en deze linken aan de realiteit Bijdrage als consument Als consument lijkt het vaak moeilijk of onmogelijk een actieve bijdrage te leveren aan meer maatschappelijk verantwoord ondernemen. Toch kan je als consument op 2 manieren bedrijven aanzetten zich verantwoordelijker te gedragen. Een eerste manier van beïnvloeding van bedrijven kan je bereiken door je consumptiepatroon aan te passen. Als je als consument op zoek gaat naar duurzame alternatieven, en er actief naar vraagt, kan je hiermee een bewustzijn bij de producenten teweegbrengen. Om deze rol als consument op te kunnen nemen is goede informatie essentieel. Verschillende labels kunnen je op weg helpen om door de bomen het bos te zien en duurzame producten te onderscheiden van niet-duurzame producten. Toch maakt de veelheid aan labels deze oefening soms net moeilijk. Een andere manier van beïnvloeding is misschien minder voor de hand liggend. Als consument kan je bij niet-verantwoorde praktijken je stem laten horen. Je kan je hiervoor eventueel aansluiten bij bestaande NGO s Kostenplaatje Kost het meer om een maatschappelijk verantwoorde consument te zijn? Hier is geen eenduidig antwoord op te geven. Voor een aantal duurzame producten ligt de prijs inderdaad een stuk hoger dan voor niet-duurzame producten. Dit komt omdat in een duurzaam product verschillende kosten zijn opgenomen die anders worden afgewenteld op de maatschappij (bijv. milieuvervuiling op 38
7 lange termijn). Toch hoef je als bewuste consument niet per se meer te betalen. Kiezen voor bijvoorbeeld streek- en seizoensproducten levert je zowel impact- als kostenvoordeel. Als je, net als de bedrijven die verantwoord ondernemen, als verantwoorde consument denkt op de lange termijn, zul je merken dat een aantal duurzame keuzes in het begin een extra investering vragen die zich op de langere termijn omzet in een positief voordeel. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de isolatie van een huis. Hierbij kunnen volgende vragen gehanteerd worden: Welke bedrijven en organisaties ken je die maatschappelijk verantwoord ondernemen? Hoe kan je als persoon of als consument invloed uitoefenen op bedrijven zodat ze zich meer maatschappelijk verantwoord gaan gedragen? Kost het meer om een maatschappelijk verantwoorde consument te zijn? 39
STAKEHOLDERS. Hoe gaan we daar mee om? Jacques van Unnik Manager Personnel Certification & Training 3 december 2015 BUSINESS ASSURANCE
BUSINESS ASSURANCE STAKEHOLDERS Hoe gaan we daar mee om? Jacques van Unnik Manager Personnel Certification & Training 3 december 2015 1 DNV GL 2014 Stakeholders 19 November 2015 SAFER, SMARTER, GREENER
Nadere informatieFair Tourism BELEIDSNOTA. Grant Agreement No.: UK01-KA
Fair Tourism BELEIDSNOTA Grant Agreement No.: 2014-1-UK01-KA200-000057 Inleiding Toerisme is de derde belangrijkste economische sector in de EU. Hoewel toerisme een positieve impact heeft op economische
Nadere informatieWat is maatschappelijk verantwoord ondernemen?
Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wordt ook wel maatschappelijk ondernemen, maatschappelijk betrokken ondernemen, duurzaam ondernemen of ethisch
Nadere informatie5 Verloop van het spel 1
5 Verloop van het spel 1 5.1 Voorbereiding Nadat al het materiaal is klaargezet, start de spelbegeleider de scorebord-applicatie op. Een gedetailleerde handleiding van deze applicatie is te vinden in het
Nadere informatieIN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM
IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder
Nadere informatieInhoudsopgave. Bewust willen en kunnen 4. Performance Support 5. Informele organisatie 5. Waarom is het zo moeilijk? 6
Inleiding De afgelopen vijftien jaar hebben we veel ervaring opgedaan met het doorvoeren van operationele efficiencyverbeteringen in combinatie met ITtrajecten. Vaak waren organisaties hiertoe gedwongen
Nadere informatierapporteren meten duurzaam
handelen interactie motivatie rapporteren verslag omgeving ontwikkelen barometer diversiteit mensen klanten stakeholders mobiliteit communiceren maatschappij scan actie 2.0 DUSCA lokale besturen ethisch
Nadere informatieMasterclass. Business Model Canvas gebruiken bij communicatie. Een visueel hulpmiddel om de brug tussen IT en business te slaan
Masterclass Business Model Canvas gebruiken bij communicatie Een visueel hulpmiddel om de brug tussen IT en business te slaan De laatste jaren hanteren organisaties steeds vaker het Business Model Canvas
Nadere informatieWAARDEN BEWUST ONDERNEMEN
WAARDEN BEWUST ONDERNEMEN EEN NIEUW SOORT ONDERNEMERSCHAP RESULTAAT KOERS VISIE PERSOONLIJK LEIDERSCHAP MEERWAARDE & RENDEMENT WAARDEN BEWUST WAARDEN BEWUST ONDERNEMEN ANNO 2013 Waarden Bewust Ondernemen
Nadere informatieNaar de kern. Thema 1: De kern van het ondernemen ...
Thema 1: De kern van het ondernemen overheid klanten leveranciers leefomgeving onderneming werknemers... mede-eigenaars drukkingsgroepen en actiecomités U Ondernemen doet iemand in de eerste plaats uit
Nadere informatieMaatschappelijk Betrokken Ondernemen
Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Maandag 30 januari 2012 Studiedag Duurzaam Betrokken Kinderboerderijen Stefanie Lap Opbouw workshop Definitie Motivatoren voor bedrijven Omvang Huidige ontwikkelingen
Nadere informatie5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT
5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT WAT BETEKENT DUURZAAM? Duurzaam betekent aansluiten op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in
Nadere informatieDieter Vander Beke. Maatschappelijk Verantwoorde Overheid ISO 26000 & GRI Provinciale milieudag provincie Antwerpen 24 juni 2014
Dieter Vander Beke Maatschappelijk Verantwoorde Overheid ISO 26000 & GRI Provinciale milieudag provincie Antwerpen 24 juni 2014 Overzicht van de presentatie 1. Vertrouwen in de overheid? 2. Maatschappelijke
Nadere informatieIn deze brochure vind je alles over de cursus. KPI s die wel werken. Integraal Performance Management van strategie tot werkvloer
In deze brochure vind je alles over de cursus KPI s die wel werken Integraal Performance Management van strategie tot werkvloer Cursus Stimuleer gewenst gedrag in de organisatie voor betere bedrijfsresultaten:
Nadere informatie6. Project management
6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,
Nadere informatieDEFINITIES COMPETENTIES
DEFINITIES COMPETENTIES A. MENSEN LEIDINGGEVEN A1 Sturen Geeft op een duidelijke manier richting aan een team, neemt de leiding op zich, zet mensen en middelen zodanig in dat doelen met succes worden bereikt.
Nadere informatieinspireren en innoveren in MVO
inspireren en innoveren in MVO Inleiding Gert Van Eeckhout Beleidsondersteuner MVO - Departement WSE Wat is MVO? Waarom MVO? Beleidslijnen Vlaamse overheid MVO? een proces waarbij ondernemingen vrijwillig
Nadere informatieCommunicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder
Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder Communicatieplan, 22 Augustus 2014 1 Voorwoord Duurzaamheid is geen trend, het is de toekomst. Het is niet meer weg te denken
Nadere informatieINTERNATIONAAL MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN: ONDERZOEK
INTERNATIONAAL MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN: ONDERZOEK INHOUD 1. Uitgangspunten 2. Doelgroep - achtergrondkenmerken 3. IMVO - algemeen 4. IMVO voor het eigen bedrijf/ bedrijf waar het voor werkt
Nadere informatieHuman Performance Contextscan Persoonlijke rapportage
Human Performance Contextscan Persoonlijke rapportage Bedrijf FlowQ Coach Max Wildschut Cliëntcode 2167 Wachtwoord u295gr Datum 26 oktober 2008 2008 FlowQ www.flowq.nl V-HPC0801 Rapportage 2167 Pagina
Nadere informatieInleiding: Waarom HET IVOOR. Inleiding. Waarom HET IVOOR?
Inleiding: Waarom HET IVOOR Inleiding. Waarom HET IVOOR? 1 Inleiding: Waarom HET IVOOR Inhoudsoverzicht INLEIDING: WAAROM HET IVOOR?... 1 1. ESF-PROJECT HET IVOOR... 5 1.1 Noden... 5 1.2 Doelstellingen...
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord ondernemen in Vlaanderen: mainstream?
Maatschappelijk verantwoord ondernemen in Vlaanderen: mainstream? De Vos, A., Buyens, D. & De Stobbeleir, K. (2004). Panel Survey of Organizations in Flanders (PASO). Editie 2004. Dossier Mainstreaming
Nadere informatie2 Spelkenmerken. 2.1 Doel. 2.2 Speeldoel. 2.3 Doelgroep. 2.4 Duur. 2.5 Timing
2 Spelkenmerken 2.1 Doel MVO aan het roer is een informatief spel dat spelers laat ervaren wat maatschappelijk verantwoord ondernemen is en welke de basisbeginselen hieronder vallen. Het spel bestaat uit
Nadere informatieMissionstatement en core values
Missionstatement en core values Inhoud 1 Het formuleren van missionstatement en core values... 1 2 Het maken en uitdragen van missie en kernwaarden... 5 1 Het formuleren van missionstatement en core values
Nadere informatieMVO-PROFIEL Bedrijf X
MVO-PROFIEL Bedrijf X 2008 BouwMVO De in deze uitgave vermelde gegevens zijn strikt vertrouwelijk en alle hierop betrekking hebbende auteursrechten, databankrechten en overige (intellectuele) eigendomsrechten
Nadere informatieMENSENRECHTEN & BEDRIJFSLEVEN. ICCO Onderzoek 2015
MENSENRECHTEN & BEDRIJFSLEVEN ICCO Onderzoek 2015 Inhoud 1. Uitgangspunten 2. Onderzoek Demografie Bedrijfsgegevens Functie van de respondent Landen Wat zijn mensenrechten? Waarom mensenrechten? Six step
Nadere informatieBeleidsplan MVO 2015-2017
Beleidsplan MVO 2015-2017 CB Concreet Duurzaam April 2015 Inleiding Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) speelt een belangrijke rol binnen de prestatie- en groeistrategie van Cementbouw. Als een
Nadere informatieHet Wie, Wat en Hoe vanwelzorg in 2012
Het Wie, Wat en Hoe vanwelzorg in 2012 En hoe de puzzelstukjes Of hoe de puzzelstukjes precies in elkaar precies passen in elkaar passen Onze Visie Wie we willen zijn in 2012 1 1 Als marktleider in het
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord ondernemen
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Kruispunten tussen (maatschappelijk verantwoord) ondernemen en het (jeugd)welzijnswerk 25 november 2011 Prof. Dr. Aimé Heene Universiteit Gent Universiteit Antwerpen
Nadere informatieKortom, van visie naar werkelijkheid!
Wie zijn wij Scopeworks is een internationaal bureau wat zich richt op executive search, interim management en consulting. Ons kantoor is gevestigd in Nederland en vanuit hier worden onze diensten wereldwijd
Nadere informatieMVO. Workshop 1. Richting geven. Naam van uw begeleider hier
MVO Workshop 1 Richting geven. Naam van uw begeleider hier MVO Vlaanderen Naam van uw begeleider hier 2 01 02 03 04 05 06 3 4 Voorstelling Wie zijn jullie? o o o o Doel van de workshop Introductie sustatool
Nadere informatieWORKSHOP 1: RICHTING GEVEN
WORKSHOP 1: RICHTING GEVEN MVO Vlaanderen Naam van uw begeleider Agenda Voorstelling & toelichting Wat is duurzaamheid? Waarom deze stuurgroep? Start met de Sustatool! Waarden En nu? 1 Wie bent u? Voorstelling:
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatie7-stappen plan voor een duurzaam Work Life Balance beleid
Work-Life-Balance programma s moeten deel uitmaken van het algemeen HR-beleid. Wetgeving inzake veiligheid en gezondheid en kan een basis bieden bij het opstellen van een programma. Om te kunnen voldoen
Nadere informatieFood- en Farmaceutische Industrie. Nieuw in het SMART-SAFETY programma. Speciale Versie. Werkkleding in WIT
Beïnvloeden van veiligheidsgedrag en -cultuur Nieuw in het SMART-SAFETY programma Speciale Versie Food- en Farmaceutische Industrie Werkkleding in WIT SMART-SAFETY Drie PIJLERS Directie Hiërarchische lijn
Nadere informatieFocus Workshop 2 daagse
Focus Workshop 2 daagse Doelstelling Het is onze passie om bedrijven te ondersteunen in hun groei en andere ondernemers te helpen hun dromen te realiseren. HaRvest is ontstaan van uit onze overtuiging
Nadere informatiePROGRAMMA SUMMERSCHOOL OMGAAN MET DE GEMEENTE 2017
PROGRAMMA SUMMERSCHOOL OMGAAN MET DE GEMEENTE 2017 Is de gemeente voor jouw onderneming een belangrijke stakeholder? En wil je de samenwerking verbeteren? Dan is de Summerschool Omgaan met de gemeente
Nadere informatieStudiedag Agentschap Zorg & Gezondheid. Stakeholderanalyse
Studiedag Agentschap Zorg & Gezondheid Stakeholderanalyse 2 april 2015 Stakeholderdialoogvanuit MVO een proces waarbij ondernemingen vrijwillig streven naar verbetering op bedrijfs-en maatschappelijk vlak
Nadere informatieBeken Kleur Gooi je troeven op tafel. handleiding
Beken Kleur Gooi je troeven op tafel handleiding Deze tool werd ontwikkeld door het Flanders DC Kennis centrum aan Antwerp Management School. Het is gebaseerd op het onderzoeksrapport Dominante denkkaders
Nadere informatieMarleen van de Westelaken Vincent Peters Informatie over Participatieve Methoden
HANDOUT SCENARIO-ONTWIKKELING Marleen van de Westelaken Vincent Peters Informatie over Participatieve Methoden SCENARIO-ONTWIKKELING I n h o u d Scenario-ontwikkeling 1 1 Wat zijn scenario s? 1 2 Waarom
Nadere informatieDe Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie
De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie Feike Sijbesma, CEO Royal DSM In de loop der tijd is het effect van bedrijven op de maatschappij enorm veranderd. Vijftig tot honderd
Nadere informatieIn 7 stappen naar geïntegreerd rapporteren. Naar een toekomstbestendig mkb-bedrijf
In 7 stappen naar geïntegreerd rapporteren Naar een toekomstbestendig mkb-bedrijf Colofon De tekst van deze brochure is tot stand gekomen met medewerking van NEMACC, het mkb-kenniscentrum waarin de NBA
Nadere informatieAfstudeeropdracht Multimedia gebruik in muziekonderwijs
Multimedia gebruik in muziekonderwijs Naam: Studentnummer: 0235938 Opleiding: CMD deeltijd jaar 4 Afstudeercoördinator: Deborah Helmens Datum: november 2012 Afstudeeropdracht & Probleemstelling Met 2 jonge
Nadere informatieSKPO Profielschets Lid College van Bestuur
SKPO Profielschets Lid College van Bestuur 1 Missie, visie SKPO De SKPO verzorgt goed primair onderwijs waarbij het kind centraal staat. Wij ondersteunen kinderen om een stap te zetten richting zelfstandigheid,
Nadere informatieDE STAKEHOLDERS IN DE OMGEVING
DE STAKEHOLDERS IN DE OMGEVING ( uit boek Reputatie onder Druk van Frank Peters) Stakeholders zijn personen of instituties die een belang hebben bij de organisatie en omgekeerd. Het bouwen van relaties
Nadere informatieThema 4: Competentiemanagement
Thema 4: Competentiemanagement Competentiemanagement (of management van vaardigheden) is de praktijk van het begrijpen, ontwikkelen en inzetten van mensen en hun competenties. Hoewel competentiemanagement
Nadere informatieDe kracht van een sociale organisatie
De kracht van een sociale organisatie De toegevoegde waarde van zakelijke sociale oplossingen Maarten Verstraeten. www.netvlies.nl Prinsenkade 7 T 076 530 25 25 E mverstraeten@netvlies.nl 4811 VB Breda
Nadere informatieCommunicatieplan Breur IJzerhandel
Communicatieplan Breur IJzerhandel 4 Oktober 2014 4 OKT 2014 Communicatieplan Breur IJzerhandel 1. Voorwoord Duurzaamheid is geen trend, het is de toekomst. Het is niet meer weg te denken uit onze dagelijkse
Nadere informatieHR Performance Management
HR Performance Management Door: Bernadette van de Laak Inleiding Bij Performance Management (PM) gaat het erom dat menselijk kapitaal binnen een organisatie dusdanig wordt georganiseerd, dat stijging van
Nadere informatieAnalysekader: uw verandertraject in kaart!
Analysekader: uw verandertraject in kaart! Op weg naar een toekomstbestendige organisatie Met deelname aan In voor zorg! (IVZ) werkt u aan de toekomstbestendigheid van uw organisatie. De omgeving verandert
Nadere informatieVORIGE PAGINA Sociale firma s: een oplossing voor verloren arbeidskracht ARTIKEL - 28 JANUARI 2015
VORIGE PAGINA Sociale firma s: een oplossing voor verloren arbeidskracht ARTIKEL - 28 JANUARI 2015 Sociale firma s blijken van grote waarde te zijn voor mensen, die tot dan toe een grote afstand tot de
Nadere informatieCertificeren Waardevol?? KVGM B.V.
Certificeren Waardevol?? KVGM Improvement Solutions: + Specialisten in verbetermanagement + 20 jaar ervaring + 6 deskundige, gedreven en pragmatische professionals + Praktische aanpak waarbij de klantorganisatie
Nadere informatieBusiness Continuity Management conform ISO 22301
Business Continuity Management conform ISO 22301 Onderzoek naar effecten op de prestaties van organisaties Business continuity management gaat over systematische aandacht voor de continuïteit van de onderneming,
Nadere informatie2011 YOURREPUTATION 2
1 2011 YOURREPUTATION 2 Social media guidelines opstellen voor je organisatie Hoewel sommige managers nog tegen proberen te stribbelen is het al lang een feit: medewerkers zitten op social media, en doen
Nadere informatieBoodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010
Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie: Conferentie over Biodiversiteit in een veranderende wereld 8-9 september 2010 Internationaal Conventiecentrum
Nadere informatieManagementvoorkeuren
Toelichting bij de test Business Fit-ality Lange Dreef 11G 4131 NJ Vianen Tel: +31 (0)347 355 718 E-mail: info@businessfitality.nl www.businessfitality.nl Business Fit-ality Met welk type vraagstuk bent
Nadere informatie10 WEB DESIGN TIPS VOOR EEN SUCCESVOLLE WEBSITE
10 WEB DESIGN TIPS VOOR EEN SUCCESVOLLE WEBSITE Is uw website aan vernieuwing toe? Pas deze tips toe en haal meer uit je website De laatste jaren zien we grote veranderingen op het gebied van webdesign.
Nadere informatieVisiedocument en Activiteitenplan 2013
Visiedocument en Activiteitenplan 2013 1. Inleiding In Leusden is in september 2006 gestart met het project Maatschappelijk Betrokken Ondernemen. De Gemeente Leusden, het bedrijfsleven en de maatschappelijke
Nadere informatieLeergang Leiderschap voor Professionals
Leergang Leiderschap voor Professionals Zonder ontwikkeling geen toekomst! Leergang Leiderschap voor Professionals Tijden veranderen. Markten veranderen, organisaties en bedrijven veranderen en ook de
Nadere informatieNotitie. Inleiding. Stakeholderindentificatie
Notitie Datum: 19 maart 2012 Project: NEN zelfverklaring ISO 26.000 Uw kenmerk: - Locatie: Holten Ons kenmerk: V076381aa.00002.jlv Betreft: Stakeholderanalyse Versie: 01_002 Inleiding In deze notitie wordt
Nadere informatieGEDRAGSMANAGEMENT. Inleiding. Het model. Poppe Persoonlijk Bas Poppe: 06 250 30 221 www.baspoppe.nl info@baspoppe.nl
GEDRAGSMANAGEMENT Dit kennisitem gaat over gedrag en wat er komt kijken bij gedragsverandering. Bronnen: Gedragsmanagement, Prof.dr. Theo B. C. Poiesz, 1999; Samenvatting boek en college, A.H.S. Poppe,
Nadere informatieDe weg naar sociaal ondernemen
De weg naar sociaal ondernemen Interview met Karen Maas en Carly Relou door Ard Jan Biemond en Laura Zwiers, werkzaam bij het Erasmus Institute for Business Economics Gepubliceerd op: 29-06-2019. 2019,
Nadere informatie' Dit is de tijd die niet verloren gaat: iedre minuut zet zich in toekomst om.' M. Vasalis
IDENTITEITS- BEWIJS ' Dit is de tijd die niet verloren gaat: iedre minuut zet zich in toekomst om.' M. Vasalis 2 Onderwijs draait om mensen Als wij in onze onderwijsinstelling iets willen bereiken, dan
Nadere informatieMVO vanuit marktperspectief - een strategische aanpak -
MVO vanuit marktperspectief - een strategische aanpak - Een praktische training over maatschappelijk verantwoord ondernemen voor KMO s Harelbeke, 6 juni 2007 Agenda De omgeving van KMO s hecht steeds meer
Nadere informatieGOVERNANCE, RISK & COMPLIANCE WHITEPAPER
GOVERNANCE, RISK & COMPLIANCE De wereld van vandaag wordt gekenmerkt door de snelle ontwikkeling van nieuwe technologieën en disruptieve marktomstandigheden. Deze ontwikkelingen hebben verregaande gevolgen
Nadere informatieBijlage 2: De indicatoren van beleidsvoerend vermogen
Bijlage 2: De indicatoren van beleidsvoerend vermogen 1 2 3 4 1. Wat is beleidsvoerend vermogen? De scholen die een succesvol beleid voeren, gebruiken hun beleidsruimte maximaal zodat de onderwijskwaliteit
Nadere informatieOpleiding Systemische Burn-out Preventie
Opleiding Systemische Burn-out Preventie Onmisbaar voor iedereen die werkt met burn-out in een organisatie. Écht zinvol werk leveren rond burn-out. OPLEIDING SYSTEMISCH ORGANISATIE MANAGEMENT Het doel
Nadere informatieDon t wait for a miracle Make one!
Don t wait for a miracle Make one! Durf dromen. We dromen immers allemaal van een betere, duurzame en welvarende wereld waarin dynamisme en ondernemerschap worden aangemoedigd bij onze jongeren en waarin
Nadere informatieSAMENWERKEN MET BEDRIJVEN
KENNISCENTRUM MAATSCHAPPELIJKE BETROKKENHEID SAMENWERKEN MET BEDRIJVEN DR. LONNEKE ROZA POST-DOCTORAAL ONDERZOEKER TBV: STICHTING PRESENT JANUARI 2017 WIE BEN IK? Betaald werk: Post-Doctoral Researcher
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord ondernemen
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wint aan terrein in het bedrijfsleven en in de samenleving als geheel. Het verwachtingspatroon
Nadere informatieOptimaal benutten, ontwikkelen en binden van aanwezig talent
Management Development is een effectieve manier om managementpotentieel optimaal te benutten en te ontwikkelen in een stimulerende en lerende omgeving. De manager van vandaag moet immers adequaat kunnen
Nadere informatieUNICEF/INDA /SINGH KINDERRECHTEN EN BEDRIJVEN ZAKGIDS
UNICEF/INDA2012-00288/SINGH KINDERRECHTEN EN BEDRIJVEN ZAKGIDS UNICEF/NYHQ2011-1415/PAGE Er zijn meer dan 2,2 miljard kinderen in de wereld dat is bijna 1/3 van de totale wereldbevolking. Het doel van
Nadere informatieDuurzame inzetbaarheid in de HR praktijk Onderzoeksrapport 2012
Duurzame inzetbaarheid in de HR praktijk Onderzoeksrapport 2012 Zicht krijgen op duurzame inzetbaarheid en direct aan de slag met handvatten voor HR-professionals INHOUDSOPGAVE 1. Duurzame inzetbaarheid
Nadere informatieGESCHIEDENIS 1898: 1959: 1989: 1995: 1999: 2007: 2009: 2010:
Kijk! dit doen wij. IDENTITY-KIT GESCHIEDENIS 1898: Start Drukkerij Wils - Wiels 1959: Oprichting vennootschap Drukkerij Ignace Wils pvba 1989: omvorming vennootschap naar Drukkerij Ignace Wils nv 1995:
Nadere informatieDuurzaamheidverslag: ook voor u? Koen Vanbrabant FEBEM, 10 maart 2015
Duurzaamheidverslag: ook voor u? Koen Vanbrabant FEBEM, 10 maart 2015 Mission: Creating Responsible Business in society Vision: Sustainability Coach Values: Responsibility & Respect Ons Engagement geïntegreerd
Nadere informatieResultaat break-out sessies. 2 september: toekomst van ISO 26000
Resultaat break-out sessies 2 september: toekomst van ISO 26000 1 Inhoud A. Integratie groep 1 B. Integratie groep 2 C Erkenning D. Branchespecifiek E: MVO en innovatie 2 De vragen per focusgebied 1. Wat
Nadere informatieKiezen voor coaching als managementstijl
Kiezen voor coaching als managementstijl Druk, druk druk! Bijna iedere manager kent wel dit gevoel. Beter leren delegeren dus! Om te kunnen delegeren heb je echter verantwoordelijke en zelfsturende medewerkers
Nadere informatiebedrijfsfunctie Harm Cammel
Legal als geïntegreerde bedrijfsfunctie Harm Cammel Legal als Business functie Observatie 1. Door veranderende klantbehoefte verandert (een deel van) de Legal functie van ad hoc en vak gedreven naar continu
Nadere informatieDuurzaam ondernemen. Wouter Scheepens Partner Triple Value Strategy Consulting
Duurzaam ondernemen Wouter Scheepens Partner Triple Value Strategy Consulting Stelling Aangezien duurzaam ondernemen een hype is, hoef ik er niets mee te doen 2 Kamer van Koophandel - datum Belang van
Nadere informatieSOCIAL MEDIA AGENDA 2014
SOCIAL MEDIA AGENDA 2014 Key Opinion Formers onderzoek Martin Kloos & Bram Draaijer SOCIAL MEDIA AGENDA 2014 Wat kunnen we dit jaar verwachten van de social media inzet door merken? Minder focus op likes,
Nadere informatieBriefing V1. interactieve content
Briefing V1 interactieve content Marianne Meijers m.b.meijer-meijers@hva.nl Wat is interactieve Content?. Definitie Interactieve content is de inhoudelijke bijdrage van een medium die bestaat uit tekst,
Nadere informatieFOOD2MARKET INNOVATIE TRAINING. 14 november 2013
FOOD2MARKET INNOVATIE TRAINING 14 november 2013 Edwin Palsma The Food Agency Specialisten in food marketing Wij verbinden voedingskennis, technologie, marketing en sales om de marktpositie van agro & food
Nadere informatieBalanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.
Balanced Scorecard Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 DE
Nadere informatieWHITE PAPER STAKEHOLDERMANAGEMENT
WHITE PAPER STAKEHOLDERMANAGEMENT Van strategie naar implementatie in 4 stappen. 2018 leansixsigmatools.nl versie 3.00-2019-2020 Dit werk is gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen
Nadere informatieProfessionaliteit is een mindset. Eerlijk kijken naar imperfectie
Doelgericht verbinden van Organisatiecultuur en Strategie. Professionaliteit is een mindset. Eerlijk kijken naar imperfectie ligt aan de basis van perfectie. Een gerichte actie is meer waard dan vijftig
Nadere informatieFamiliebedrijven en Maatschappelijk Betrokken Ondernemen
Familiebedrijven en Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Door: Dr. Lonneke Roza (Onderzoeker Maatschappelijk Betrokken Ondernemen) Deze paper is deels gebaseerd en soms vrij vertaald vanuit het werk van
Nadere informatieWij leggen rekenschap af over:
VRAGEN Het afleggen van rekenschap. ANTWOORDEN TOELICHTING / VOORBEELDEN VRAAG 1. Onze organisatie legt rekenschap af over onze effecten op de maatschappij, de economie en het milieu. Welke activiteiten
Nadere informatieKlantonderzoek: de laatste inzichten!
: de laatste inzichten! Hoe tevreden bent u over de door ons bedrijf geleverde producten en diensten? Veel bedrijven gebruiken deze vraag om de klanttevredenheid te meten. Op een schaal van zeer ontevreden
Nadere informatieWorkshop. De inzet van uitkeringsgerechtigden: hoe maken we er een win-win-win van?
Workshop De inzet van uitkeringsgerechtigden: hoe maken we er een win-win-win van? Programma Welkom en kennismaking Het onderzoek van TNO Hoe brengen we de kennis in praktijk? Vijf aanbevelingen Toetsen
Nadere informatieNieuw relatiemanagement- SCRM. Bestaande communities. Doelstellingen en strategie
Nieuw relatiemanagement- SCRM 1 Social media audit Bestaande communities Doelgroep Doelstellingen en strategie Bestaande online communities Op welke social Media is het bedrijf Proximus reeds aanwezig?
Nadere informatieAfwegingsmodel Aanpak agressie en geweld
Afwegingsmodel Aanpak agressie en geweld Organisaties worden steeds vaker gevraagd om maatregelen te nemen ter bescherming van hun werknemers tegen agressie en geweld. Dat houdt in: normen stellen, inventariseren
Nadere informatieBron: Handleiding bij feedbackkader, Marjoleine Dobbelaer, Onderwijsinspectie 2013
Effectief feedback geven en ontvangen Bron: Handleiding bij feedbackkader, Marjoleine Dobbelaer, nderwijsinspectie 2013 Inleiding Deze handleiding is geschreven ter ondersteuning van het gebruik van het
Nadere informatieLeergang Allround Leiderschap
Leergang Allround Leiderschap Zonder ontwikkeling geen toekomst! Leergang Allround Leiderschap Tijden veranderen. Markten veranderen, organisaties en bedrijven veranderen en ook de kijk op leiderschap
Nadere informatieStrategische Issues in Dienstverlening
Strategische Issues in Dienstverlening Strategisch omgaan met maatschappelijke issues Elke organisatie heeft issues. Een definitie van de term issue is: een verschil tussen de verwachting van concrete
Nadere informatieUtrecht Business School
Cursus Persoonlijke Effectiviteit De cursus Persoonlijke Effectiviteit duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties
Nadere informatieWORKSHOP MARKTWERKING EN SOCIAAL WERK PETER RAEYMAECKERS
WORKSHOP MARKTWERKING EN SOCIAAL WERK PETER RAEYMAECKERS Structuur Inleiding Panel Belgian Homeless Cup Staan vzw Emino Minderhedenforum Besluiten Ben Suykens (Ugent) Fatima Laoukili (UAntwerpen) Discussie!
Nadere informatieMEERJARENBELEIDSPLAN Editie 2017 BEKNOPTE SAMENVATTING
MEERJARENBELEIDSPLAN 2015-2018 Editie 2017 BEKNOPTE SAMENVATTING Inleiding De bewegingen van de Krajicek Foundation We leven in een dynamische tijd. De maatschappij waarvan de Krajicek Foundation en haar
Nadere informatieInwoners en organisaties in de burgersamenleving. Sociaal domein
Betreft: Vragen m.b.t. Transformatie Agenda Sociaal Domein Datum : 14 augustus 2017 1 Inleiding De PAR is gevraagd een advies uit te brengen aangaande de Transformatie Agenda Sociaal Domein. Met nadruk
Nadere informatieHoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie?
Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie? De externe omgeving wordt voor meer en meer organisaties een onzekere factor. Het is een complexe oefening voor directieteams om
Nadere informatieProcessMinded. Progress in Process. Goed voor elkaar. Missie & Visie
ProcessMinded Progress in Process Goed voor elkaar Missie & Visie MISSIE & VISIE / Voorwoord 2? reiken we da e be t? o H gaan we voo r a r? Wa bestaan rom we a a W Voorwoord Waarom bestaan we, waar gaan
Nadere informatie