Transitiezorg. bij zeldzame aandoeningen. november Generiek zorgthema ten behoeve van zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen
|
|
- Lucas de Veer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 zorg bij zeldzame aandoeningen november 2012 Generiek zorgthema ten behoeve van zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen
2 Auteur: Drs. J.A. Willemse Accordering door: Nog in behandeling bij experts transitiezorg Vereniging Samenwerkende Ouder- en Patiëntenorganisaties (VSOP) Koninginnelaan DA Soest November van 12
3 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 Definities en uitgangspunten... 5 Transitie in de zorg: van kinderarts naar arts voor volwassenen... 5 Transitie vereist een zorgvuldige proces... 5 Transitie bij jongeren met intellectuele en/of fysieke problematiek... 6 Transitie versus transfer Indicatie (in- en exclusiecriteria) Behandeling en begeleiding... 7 Onderwerpen voor een goede transitie... 7 Voor behandelteams Kwaliteitscriteria Conclusie Literatuur / verwijzingen van 12
4 1 Inleiding Het proces van ontwikkeling van het oudere kind naar volwassenheid brengt veel veranderingen met zich mee. De verantwoordelijkheden nemen toe en er moeten keuzes gemaakt (gaan) worden: vervolgopleiding, een beroep, op jezelf wonen (al dan niet begeleid), een relatie etc. Al deze overgangen worden transities genoemd. Bij transities in de zorg gaat het over de voorbereiding en overstap van de kinderarts en/ of van de kinderrevalidatie naar het ziekenhuis of de revalidatie voor volwassenen. De overstap zelf is een moment maar de transitie houd meer in. Het is het proces van voorbereiding op de overstap, het overstap moment en de periode van gewenning daarna. Naast alle zaken waar gezonde kinderen mee te maken krijgen, moet het kind met een chronische (zeldzame) aandoening ook nog zelf de regie en zorg over de ziekte ter hand gaan nemen. Bij deze overgang zijn zelfmanagement, maar ook participatie belangrijke onderdelen. Transitie richt zich namelijk niet alleen op de jongeren, maar ook op behandelaars, ouders en overige betrokkenen. Voor een goed transitieproces zijn tien stappen nodig 1 (zie hoofdstuk 3 Behandeling en begeleiding ). De overstap van de kinderzorg naar volwassenzorg is ingrijpend omdat de jongere een jarenlange band hebben opgebouwd met het medisch team dat hen begeleidde in het (kinder-) ziekenhuis. Het garanderen van een veilige en effectieve transitie is een kernpunt voor de kwaliteit van de zorg voor adolescenten. Een optimale transitie in zorg is noodzakelijk voor de gezondheidstoestand van deze jongeren op lange termijn en heeft bovendien maatschappelijke relevantie. Aandacht voor transitiezorg in Nederlandse richtlijnen en standaarden worden in deze analyse gezien als een indicator voor de toepassing van deze kennis in de praktijk. Veelal ontbreekt bij de volwassenzorg een duidelijke organisatiestructuur die zowel de medische als maatschappelijke/ sociale aspecten benaderen. Met name jongeren met een chronische (Zeldzame) aandoening kennen vaak meer problemen op maatschappelijk/sociaal terrein dan gezonde jongeren. Een goede organisatiestructuur voorkomt ook dat medische en psychosociale informatie verloren gaat. Gestructureerde transitiezorg zal leiden tot het bevorderen van de kwaliteit van leven voor mensen met zeldzame ziekten en hun naasten in de breedste zin van het woord door: a. zichtbare continuïteit in het totale zorgproces van de kinderleeftijd naar de volwassenheid; b. mogelijkheden voor preventie en erger voorkomen van op volwassen leeftijd optredende problemen; c. beschikbaar blijven van medische en sociale informatie. 1 Dr. A. van Staa, project Op eigen benen, website 4 van 12
5 Definities en uitgangspunten In dit kader kunnen verschillende definities worden gehanteerd die bovenstaande omvatten: 1. Transities zijn overgangen van de ene levensfase, fysieke of psychische gesteldheid of van de ene sociale rol naar de andere, die het normale leven tijdelijk ontwrichten en om aanpassing vragen (Chick en Meleis 1986; Schumacher en Meleis 1994). 2. The purposeful, planned and timely transition from child and family-centered pediatric health care to patient-centered adult-oriented health care. (Society for Adolescent Medicine, 1993 ) Transitie in de zorg: van kinderarts naar arts voor volwassenen Jongeren met een chronische aandoening moeten rond het 18 e levensjaar de overstap maken van de kinderarts naar de arts voor volwassenen. Hoewel kinderen met een chronische/zeldzame aandoening veelal bij een gespecialiseerde kinderarts onder behandeling zijn, is er wel sprake van generalistische zorg die de kinderarts ook levert. Deze zorg bij de (gespecialiseerde) kinderarts vervalt en gaat over in een specialistische zorg bij de arts voor volwassenen. Voor jongeren is deze stap vaak moeilijk, temeer daar dit niet de enige stap is die zij moeten maken. Zoals in de inleiding gesteld, verandert ook hun wijze van participeren in de maatschappij (zie inleiding). Om die reden moet de transitie van de kinderarts naar de arts voor volwassenen in individueel transitieplan worden benaderd, waarin de maatschappelijke transities ook worden meegenomen. Transitie vereist een zorgvuldige proces Uit literatuuronderzoek blijkt dat bij het ontbreken van een goed georganiseerde transitie in de zorg de volgende problemen kunnen ontstaan: 'Drop-out' van jongeren uit behandelingsprogramma's (vooral bij jongens). Hierdoor gaat medische informatie verloren en worden complicatie en/of nieuw te ontwikkelen problemen niet of te laat opgespoord. Opstand tegen strakke behandelingsregimes, gebrekkige therapietrouw met als gevolg meer complicaties en verslechtering van de algemene conditie. Gebrekkige overdracht en discontinuïteit van zorg, met als gevolg ondermaatse zorgverlening. Om die redenen is een goed georganiseerde transitie nodig dat is gericht op de jongere in de ontwikkeling naar de volwassenheid waarbij hij/zij probleemeigenaar wordt van zijn aandoening en de ouders/verzorgers het probleemeigenaarschap dat zij voor hun kind (mu de jongere) hebben waargenomen leren los te laten en over te dragen aan de jongere. 5 van 12
6 Transitie bij jongeren met intellectuele en/of fysieke problematiek Indien de jongere om intellectuele of fysieke problemen niet in staat is om de totale verantwoordelijkheid te gaan dragen voor het probleemeigenaarschap, betekent niet dat er geen transitie plaats hoeft te vinden. In het proces moet gekeken worden naar de oplossingen, passend bij de zorgvraag. Ook hier is het van belang het proces in te zetten van voorbereiding, overstap en nazorg van de overgang van de kinderzorg naar volwassenzorg. Hierbij wordt het kind in een procesmatig traject geleerd probleemeigenaar te worden van de aandoening en de ouders/begeleiders worden begeleidt om dit eigenaarschap over te dragen naar het kind op weg naar volwassenheid, voor zover dit in het vermogen van het kind ligt. Het kan voorkomen dat het dragen van het probleemeigenaarschap niet in het vermogen van het kind ligt. Maar dan nog dient het kind met een individueel transitieplan te worden voorbereid op de veranderingen die gaan komen in de te leveren zorg. Transitie versus transfer Veelal is er wel sprake van een transfer van de kinderarts naar de arts voor volwassenen. Dit wordt veelal verward met transitie. De transfer beperkt zich veelal tot een schriftelijke overdracht tussen de zorgverleners. Transitie is een georganiseerd proces dat zich richt op de weg naar de transfer van de kinderarts naar de arts voor volwassenen en de periode hierna 2 Indicatie (in- en exclusiecriteria) Dit zorgthema heeft betrekking op alle jongeren die een ziektebeeld hebben met een chronisch karakter én die op de kinderleeftijd is ontstaan. Zo ook is transitie van toepassing bij jongeren met een zeldzame, erfelijke, aangeboren of verworven aandoening in principe in de leeftijd tussen 12 en 18 jaar. Jongeren met een verstandelijke beperking vragen een speciaal transitieproces omdat zij vaak, vanwege het ontbreken van specifieke ziektespecifieke problemen niet worden overgedragen naar een arts voor volwassenen. Gevaar is dat zij buiten het zicht van de medische zorg vallen wanneer specifieke medische klachten zich voordoen, evenals complicaties. Er mag niet van worden uitgegaan dat betrokkenheid van het transitieproces niet mogelijk is vanwege de verstandelijke beperking. Hoewel zij niet volledig probleemeigenaar kunnen worden van hun aandoening, is het van groot belang hen te betrekken bij het proces en na te gaan op welke elementen zij dit wel kunnen. Jongeren met een aandoening die een invaliderend karakter hebben blijken doorgaans goed in staat om volledig te participeren in de transitie. Het kan zijn dat zij, uit praktische overwegingen bepaalde verantwoordelijkheden zelf overdragen aan een naaste of zorgverlener. Deze zorgverlener dient wel te worden betrokken bij de transitie. 6 van 12
7 3 Behandeling en begeleiding Bij chronische, zeldzame aandoeningen is sprake van multidisciplinaire zorg. Dit vereist een multidisciplinair behandelteam. Dit team is betrokken bij het transitieproces en wijst een lid aan dat de transitie inzet en begeleidt. Indien deze zorgverlener níet de zorgcoördinator is, moet dit in nauw overleg met de zorgcoördinator of meest betrokken zorgverlener. Bij transitie staan centraal: de overgang van het kind zijn naar jong volwassenen en uiteindelijk naar volwassenheid, als onderdeel van het totale sociale leven. De transitie in de zorg is onderdeel van de totale transitie naar de volwassenheid naast studeren, werken, relaties, zelfstandig wonen etc. Alle zorgverleners betrokken bij de zorg voor volwassenen, worden direct in traject betrokken. De fases van transitie en voor transitie verantwoordelijke zorgverleners moeten worden vastgelegd in een (bij voorkeur) individueel zorgplan. Tevens wordt ook het medisch plan opgenomen in dit deel van de transitie. Daarnaast is het bij het transitieproces belangrijk om jongeren ook zorginhoudelijk voor te bereiden. Zo moeten zij leren probleemeigenaar van de aandoening te worden. In welke mate het probleemeigenaarschap kan worden vervuld, hangt van een aantal factoren af. Het is niet per definitie zo dat een jongere met een verstandelijke beperking en-of fysieke beperking geen probleemeigenaar kan zijn, maar het zal meer begeleiding vereisen. Het moment waarop de transitie wordt ingezet is in overleg met de jongere en ouders/verzorgers. Samen met de jongere wordt het traject uitgezet. De begeleiding van de kinderarts moet in het traject overvloeien naar begeleiding door de arts voor volwassenen. Dit vereist een periode van gezamenlijk optrekken via een vast omlijnd programma, waarbij het gehele multidisciplinaire behandelteam is betrokken. Onderwerpen voor een goede transitie Voor een goede transitie is het navolgende van belang 2 : I Begin vroeg: - Transitie is geen moment, maar een proces; - Breng de toekomstige transitie al ter sprake bij de diagnose; - Begin tijdig met voorbereiding van de transitie; - Verdeel het proces in stappen, uitgesmeerd over enkele jaren. 2 Dr. A. van Staa, project Op eigen benen, website 7 van 12
8 II Jongere centraal - Protocol moet uitgaan van wensen en mogelijkheden van de jongere; - Er is niet één blauwdruk voor iedereen; - Jongere moet centraal staan en nauw bij het transitieproces betrokken worden; - Geef jongeren een rol / opdrachten; betrek ze bij de overdracht. III Zelfstandigheid en zelfmanagement - Van jongs af aan de zelfstandigheid en het zelfmanagement bij de jongere bevorderen; - Maak concrete afspraken, stel een stappenplan op; - Uitgangspunt is dat de jongere voor zichzelf moet (leren) zorgen, zowel thuis bij de zelfzorg voor zijn behandeling, maar ook in de spreekkamer. IV Ouders erbij betrekken - Ouders zijn en blijven de voornaamste partners in zorg; - Ouders moeten betrokken worden bij alle fasen van de transitie; - Transitie is moeilijk voor ouders: toon begrip en sluit ze niet uit. V Transitie in zorg komt niet alleen Stem transitie in zorg af op andere overgangen (school, werk, wonen). Ga hierbij uit van voorkeuren, wensen en mogelijkheden van de jongere; Besteed aandacht aan alle ontwikkelingstransities, niet slechts aan transitie in zorg. VI Continuïteit van zorg Transitie in zorg is niet alleen zaak van de kinderzorg: betrek volwassenenzorg erbij. Voor behandelteams Om het transitieproces zo optimaal en gestructureerd mogelijk te laten verlopen zijn twee Transitie Toolkits beschikbaar. Deze toolkits zijn ontwikkelt in het kader van het project op eigen benen. De tools zijn ingedeeld naar: jongeren, professionals en organisatie. De tools zijn ook ingedeeld naar het raamwerk, zoals beschreven in hoofdstuk 4 Kwaliteitscriteria. Dit raamwerk met acht thema s in de transitiefase biedt toegang tot de tools. Op de website staan uitgebreide beschrijvingen van de tools of op het 10-stappenplan om direct aan de slag te gaan met transitie. Van hieruit zijn de interventies en instrumenten direct toegankelijk. Het Tien Stappenplan geeft richting aan het verbeterproces van transitiezorg en helpt behandelteams om aan de slag te gaan met transitie. De twee Transitie Toolkits bevatten interventies en instrumenten die bijdragen aan de verbetering van de transitiezorg voor jongeren met een chronische aandoening. De 8 van 12
9 interventies verbeteren het transitieproces organisatorisch en versterken de zelfstandigheid en zelfmanagement van jongeren. De Tien Stappen zijn 3 : 1. Stel een multidisciplinair projectteam samen 2. Bepalen van de huidige en gewenste situatie 3. Werk aan een gemeenschappelijke visie over zorg in de transitiefase 4. Selecteer passende interventies uit de Transitie Toolkit op 5. Stel doelen op aan de hand van het raamwerk en maak een plan van aanpak 6. Maak bewuste keuzes en probeer interventies op kleine schaal uit 7. Maak een meetplan en stel simpele indicatoren vast om de voortgang te monitoren 8. Evalueer na een periode van ongeveer één tot anderhalf jaar door de Zelfdiagnose te herhalen 9. Maak een plan voor communicatie over het transitieproject binnen en buiten de organisatie 10. Maak een plan voor borging om in de organisatie de transitiezorg te verankeren in de dagelijkse routines 4 Kwaliteitscriteria Voor het transitieproces zijn er nog geen kwaliteitscriteria beschikbaar, deze zijn wel in ontwikkeling 4. Momenteel worden kwaliteitscriteria ontwikkeld voor de minimum transitiezorg. De kwaliteitscriteria zijn zowel gericht op de zorgverlener als op de jongere. De kwaliteitscriteria worden ontwikkeld aan de hand van het Raamwerk 5. Voor een jongere met een zeldzame aandoening zullen in eerste instantie dezelfde criteria gelden en mogelijk moeten worden aangepast op de gevolgen van hun aandoening. Raamwerk 1. Jongere als belangrijkste partner: bepaal in samenwerking met de jongere een individueel transitieplan. Dit zal voor elke jongere verschillend zijn, afhankelijk van behoeften, mogelijkheden, beperkingen en coping. 2. Toekomstgericht / planmatig: stappenplan met hoogtepunten van veranderingen. Bij elk gesprek transitie onderdeel van maken van de checklist die tijdens spreekuur wordt gebruikt Voor meer informatie: Dr. A. van Staa, Lector Transitie in de Zorg, Hogeschool Rotterdam 5 Dr. A. van Staa, project Op eigen benen, website 9 van 12
10 3. Coördinatie: het is in het kader van de zorg wenselijk dat er, zeker bij multidisciplinaire zorg een zorgcoördinator wordt aangesteld. Bij voorkeur coördineert deze ook het proces van transitie. Tevens is de zorgcoördinator het aanspreekpunt voor de jongere, de ouders en zorgverleners. De zorgcoördinator moet onderdeel uitmaken van het multidisciplinaire behandelteam. 4. Continuïteit: van te voren opstellen van meetmomenten ten aanzien van de continuïteit. Ontwikkelingen bij de jongere zelf kan ertoe bijdragen dat het proces moet worden bijgesteld, echter continuïteit moet zichtbaar blijven. Van belang is de bereidheid tot samenwerking, afstemming en uitwisseling van ervaringen en visies tussen specialistische teams in kinderzorg en volwassenenzorg. 5. Zelfstandigheid en zelfmanagement: Zelfmanagement stelt de chronisch zieke in staat om de gevolgen van de ziekte te beheersen, de ziekte in te passen in het leven en daarmee de ervaren kwaliteit van leven te verhogen. Bevordering en ondersteuning van zelfmanagement dient dan ook onderdeel van iedere zorgstandaard te zijn. 6 Zelfmanagement betekent uitgaan van die dingen die de patiënt zelf kan doen en waar deze zich prettig bij voelt. Dit veronderstelt dat zij weten wat hun aandoening inhoudt, wat de consequenties zijn en waar en hoe zij de juiste zorg kunnen ontvangen. Dit biedt de patiënt de mogelijkheid de regie in eigen hand te nemen in het zorgproces, waarbij wordt uitgegaan van de kracht van de patiënt en de actieve die hij/zij kan innemen. In het transitieproces wordt geleerd hoe de jongeren het zelfmanagement ter hand kunnen nemen. Dit kan aan de hand van het stappenplan dat in dit kader opgesteld wordt. De jongere kan aangeven welke stappen hij/zij wil zetten en hoe. Er kan gebruik worden gemaakt van drie basisvaardigheden (3): 1, wat wil je bereiken (doelen), maak een actieplan en houdt bij wat wel en niet werkt, 3. Problemen die je tegenkomt oplossen, al dan niet met hulp van zorgverleners. 6. Ouders betrokken: ouders moeten het probleemeigenaarschap gaan overdragen. Opgemerkt dient te worden dat dit niet bij alle aandoeningen mogelijk zal zijn. Ook met de ouders moet een (haalbaarheids-) plan worden opgesteld. 7. Integrale zorg: Om transitie zo optimaal mogelijk te laten verlopen, dient er een realistisch en eerlijk verwachtingspatroon te worden opgesteld. Er moet aandacht zijn voor vertrouwen en vertrouwelijkheid en respect voor eigen opvattingen, jongeren, culturele en sociale omgeving. 6 In het Raamwerk Zorgstandaarden van het Coördinatieplatform Zorgstandaarden (CPZ) uit 2010 wordt veel waarde gehecht aan het bevorderen van zelfmanagement en het stimuleren dat de patiënt zelf de regie voert over eigen ziekte en bestaan. Hierbij dient rekening worden gehouden met karakteristieken van de patiënt, zoals het vermogen tot zelfmanagement en de fase van het ziekteproces. ( 10 van 12
11 5. Conclusie Transitiezorg richt zich op de overgang van kinderzorg naar volwassenzorg waarin zelfmanagement en participatie belangrijke onderdelen zijn. Transitie richt zich niet alleen op de jongeren, maar ook op behandelaars, ouders en overige betrokkenen. Dit geldt voor zowel veel voorkomende chronische aandoeningen aan de zeldzaam voorkomende aandoeningen. Echter, het hebben van een zeldzame aandoening geeft vaak een extra band met de zorgverleners. Dit maakt het voor de jongere vaak extra moeilijk om de stap naar de volwassenzorg te maken. De jongere moet in het transitieproces leren vertrouwen dat ook bij de volwassenzorg alle aspecten van de benodigde zorg zijn geborgd. Ten aanzien van de borging is de betrokkenheid van de zorgverleners van de volwassenzorg onontbeerlijk. Daarmee is de multidisciplinaire benadering van het transitieproces noodzakelijk. 6. Literatuur / verwijzingen Websites Literatuur 1. van Staa, A.L. e.a 'Transitie in zorg van jongeren met chronische aandoeningen in Nederland nog onder de maat'. Nederlands Tijdschrift voor Kindergeneeskunde 78 (6): van Staa, A.L. e.a 'Overstappen: Transitie van chronisch zieke jongeren'. Nederlands Tijdschrift voor Kindergeneeskunde 78 (Supplement 1): Van Staa AL (2012) proefschrift on your own feet 4. OEBV; Jedeloo, Janssen & Van Staa, 2009 aan de zeven basisprincipes voor goede transitiezorg die zijn opgesteld in het kader van het Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! () 11 van 12
12 5. Van den Berg M, i.s.m. Van Staa, A & Havers GAP analyse richtlijnen en standaarden transitie in zorg xxscience, Rotterdam 6. Blum RW, Transition to adult health care: setting the stage, Adolesc Health Jul;17(1):3-5. Adolesc Health Oct;33(4): Rosen DS, Blum RW, Britto M, Sawyer SM, Siegel DM; Society for Adolescent Medicine Transition to adult health care for adolescents and young adults with chronic conditions: position paper of the Society for Adolescent Medicine, University of Michigan Medical School, Ann Arbor, Michigan, USA. J Adolesc Health Oct;33(4): Bloom SR, Kuhlthau K, Van Cleave J, Knapp AA, Newacheck P, Perrin JM. Health care transition for youth with special health care needs, J Adolesc Health Sep;51(3): doi: 1016/j.jadohealth Epub 2012 Mar 22. PMID: [PubMed - in process] 12 van 12
De oogst van Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit!
De oogst van Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! De oogst van Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! Slotconferentie Nieuwegein 15 mei 2012 namens het projectteam: AnneLoes van Staa aanleiding en achtergrond
Nadere informatieklaar voor de toekomst!
Jongeren met chronische aandoeningen klaar voor de toekomst! gratis Training Transitie, Zelfmanagement en Participatie voor zorgverleners Training Transitie, Zelfmanagement en Participatie voor zorgverleners
Nadere informatieZelfmanagement en eigen regie van de oncologische patiënt. 33 e Oncologiedagen Workshop 18 november 2014 AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.
Zelfmanagement en eigen regie van de oncologische patiënt 33 e Oncologiedagen Workshop 18 november 2014 AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl wie staat hier? 33 e Oncologiedagen Workshop 18 november
Nadere informatietips voor zorgverleners 1. geef speciale aandacht aan oudere kinderen in het kinderziekenhuis tips voor jongeren
tips en verbeterpunten tips en verbeterpunten tips e Uit het onderzoek Op Eigen Benen Verder zijn een aantal duidelijke aanbevelingen naar voren gekomen. De meeste kunnen vertaald worden naar verbeterpunten
Nadere informatieBijlage II Voorbeeld van een Meetplan passend bij de voorbeeld doelen in bijlage I
Bijlage II Voorbeeld van een Meetplan passend bij de voorbeeld doelen in bijlage I In onderstaand voorbeeld meetplan (tabel I) zijn voor de voorbeelddoelstellingen de bijbehorende indicatoren geformuleerd.
Nadere informatieZelfmanagement. bij zeldzame aandoeningen. juni 2012. Generiek zorgthema ten behoeve van zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen
bij zeldzame aandoeningen juni 2012 Generiek zorgthema ten behoeve van zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen Auteur: Drs. A.E.R.M. Speijer, VSOP Accordering door: Drs. J. Havers Senior Adviseur Landelijk
Nadere informatieTRANSITIE: de weg naar op eigen benen
TRANSITIE: de weg naar op eigen benen 3 November 2018 Bijeenkomst Stichting Hartekind & Centrum voor Congenitale Hartafwijkingen Groningen Theresia Kazemier, verpleegkundig specialist kindercardiologie
Nadere informatieBetere Transitie bij Diabetes
Betere Transitie bij Diabetes Startbijeenkomst 14 februari 2017 Welkom! 1 subsidiegevers Welkom! stuurgroep verbeterteam studenten onderzoeksteam Programma 14.15-14.30 14.30-16.45 14.30-14.35 14.35-15.30
Nadere informatieINFO VOOR PATIËNTEN TRANSITIE IN DE KINDERNEFROLOGIE
INFO VOOR PATIËNTEN TRANSITIE IN DE KINDERNEFROLOGIE INHOUD 01 Wat is een transitie? 4 02 Zorg bij kinderen en volwassenen: wat verschilt er? 5 03 Start van de transitie 5 04 Verloop van de transitie
Nadere informatieTransitie van kinderzorg naar interne: jongere met diabetes tussen wal en schip?
Transitie van kinderzorg naar interne: jongere met diabetes tussen wal en schip? Dr. AnneLoes van Staa Hogeschool Rotterdam & Erasmus Universiteit Rotterdam het Actieprogramma werd gefinancierd door het
Nadere informatieHandreiking transitie van zorg bij adolescenten met een verstandelijke beperking
Handreiking transitie van zorg bij adolescenten met een verstandelijke beperking http://www.medianed.com Landelijke Werkgroep Transitie Gerard Hageman, kinderneuroloog, NVKN Annet Kuipers, revalidatiearts,
Nadere informatieTransitie in zorg Voor jongeren erg wennen
Drs. A.L. van Staa Transitie in zorg Voor jongeren erg wennen Rond hun achttiende maken de meeste kinderen met een chronische aandoening de transitie van de kinderzorg naar het ziekenhuis voor volwassenen.
Nadere informatieDisclosure belangen sprekers
Disclosure belangen sprekers (potentiële) Belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven n.v.t. Centrale zorgverlener Welke rol kan zij spelen? dr. ir. Helene Voogdt
Nadere informatieTransitiepolikliniek Overgang van kinderarts naar arts voor volwassenen
Transitiepolikliniek Overgang van kinderarts naar arts voor volwassenen Afdeling kindergeneeskunde Vooraf Binnenkort heb jij je eerste afspraak op het transitiespreekuur. In deze folder vind je informatie
Nadere informatieVan kinderzorg naar volwassenenzorg Hoe jongeren de transitie in zorg ervaren
Van kinderzorg naar volwassenenzorg Hoe jongeren de transitie in zorg ervaren Van kinderzorg naar volwassenenzorg Hoe jongeren de transitie in zorg ervaren Zorg én Perspectief Regie nemen moet je leren
Nadere informatieTransitiezorg: niet zó, maar zó!
Transitiezorg: niet zó, maar zó! Conferentie Transitiezorg: niet zó, maar zó! PROGRAMMA 13.30-13.40 Zaal 11-12 Opening door dagvoorzitter Jeroen Havers 13.40-14.15 Betere Transitie bij Diabetes: Geen luxe
Nadere informatieTransitie in zorg, zelfmanagement & participatie voor jongeren: wat is de stand van de wetenschap?
Transitie in zorg, zelfmanagement & participatie voor jongeren: wat is de stand van de wetenschap? Dr. AnneLoes van Staa, Hogeschool Rotterdam 7 april 2014 transitie van jongeren met chronische aandoeningen
Nadere informatieSlotbijeenkomst project Betere Transitie bij Diabetes 13 september 2018 Dr. Madelon Bronner
Slotbijeenkomst project Betere Transitie bij Diabetes 13 september 2018 Dr. Madelon Bronner CHRONISCHE ZIEKTE In Nederland groeiend aantal kinderen met een chronisch ziekte Volwassen worden met een chronische
Nadere informatieTransitie. Cathelijne van de Sande Verpleegkundige in opleiding tot specialist kinderendocrinologie
Transitie Op tijd beginnen is het halve werk Cathelijne van de Sande Verpleegkundige in opleiding tot specialist kinderendocrinologie 30 3 2019 Inleiding Ouder: Zou ze de medicatie wel innemen op school?
Nadere informatie~ 1 ~ Protocol voor transitie van jongeren met Diabetes mellitus type I en die over gaan van Kindergeneeskunde naar Interne geneeskunde.
~ 1 ~ Protocol voor transitie van jongeren met Diabetes mellitus type I en die over gaan van Kindergeneeskunde naar Interne geneeskunde Rapportage S.v.p. alleen citeren met bronvermelding! Juli 2010 ~
Nadere informatieTijd voor de dood. Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen. Beleidsnotitie Palliatieve Zorg
Beleidsnotitie Palliatieve Zorg Tijd voor de dood Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen Beleidsnotitie Tijd voor de dood Auteur(s) A.Trienekens Datum September
Nadere informatie18 plussers tussen wal en schip in de psychiatrie
18 plussers tussen wal en schip in de psychiatrie De overstap van Jeugd GGZ naar Volwassenenzorg Larissa van Bodegom 9 november 2018 1 Volwassenheid een periode vol veranderingen 2 Volwassenheid en autisme
Nadere informatieHandleiding Individueel Transitieplan Mei 2012
Handleiding Individueel Transitieplan Mei 2012 Handleiding ITP mei 2012 1 Inhoudsopgave 1. Waarom deze handleiding? 2. Wat is het Individueel Transitieplan? 3. Waarom het Individueel Transitieplan gebruiken?
Nadere informatieOncologische zorg op maat twee aanpakken
Health Monitor Oncologische zorg op maat twee aanpakken Sjaak Bloem en AnneLoes van Staa 06-02-2019 overzicht Presentatie Health Monitor en Zelfmanagement Web Workshop 2 x 2 parallelle sessies 2 methoden
Nadere informatiePatiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model. Margo Weerts
Patiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model Margo Weerts De Hart&Vaatgroep De nieuwe organisatie van en voor mensen met een hart- of vaatziekte Ontstaan uit: - Vereniging van Vaatpatiënten
Nadere informatieZO dichtbij Zorg & Onderwijs passend in de reguliere leeromgeving
ZO dichtbij Zorg & Onderwijs passend in de reguliere leeromgeving Informatiegids voor ouders Wat kan ZO dichtbij voor u betekenen? Adelante ZO dichtbij versterkt het regulier onderwijs en ondersteunt leerlingen
Nadere informatieWe lichten de onderwerpen uit de kwaliteitsagenda hieronder verder toe.
Kwaliteitsagenda Zorg Thuis 2016 Mensen met een kwetsbare gezondheid blijven langer zelfstandig thuis wonen. Dat kan alleen als zorg thuis goed geregeld is. Mensen hebben recht op maatwerk van goede kwaliteit
Nadere informatieOp Eigen Benen Vooruit! eindredactie AnneLoes van Staa Hans Schoots
Op Eigen Benen Vooruit! eindredactie AnneLoes van Staa Hans Schoots Partners Actieprogramma Het Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! is uitgevoerd binnen een samenwerkingsverband tussen Hogeschool Rotterdam
Nadere informatieHet Individueel Zorgplan
Het Individueel Zorgplan Bedreiging of Gezamenlijke Kans? Hans in t Veen, longarts STZ Expertise Centrum Astma & COPD h.intveen@sfg.nl Wat is een IZP? Het IZP is de dynamische set van afspraken van de
Nadere informatieHandleiding voor het gebruik van Q zorgprofielen in de spreekkamer
Handleiding voor het gebruik van Q zorgprofielen in de spreekkamer Januari 2010 Susan Jedeloo & AnneLoes van Staa Deze handleiding is ontwikkeld binnen het ZonMW Parelproject Op Eigen Benen 1 Inhoudsopgave
Nadere informatieVisie Preall Auteur: Kerngroep/MR januari 2016 Definitief 1.0
Visie op integrale geboortezorg in Almere Aanleiding Met het verschijnen van het Stuurgroep rapport Een goed begin is de organisatie van de verloskundige zorg in Nederland in de aandacht komen te staan.
Nadere informatieZelfmanagement: Van model naar praktijk
Zelfmanagement: Van model naar praktijk Jos van Erp Psycholoog/Programmacoördinator Hart voor Mensen Nederlandse Hartstichting j.v.erp@hartstiching.nl www.hartvoormensen.nl Indeling 1. Ingrediënten 2.
Nadere informatieVSV-beleid Coördinerend Zorgverlener juli 2018 VSV. Werkgroep Coördinerend Zorgverlener. Opdracht
VSV Werkgroep Coördinerend Zorgverlener 1. Opdracht Opdracht werkgroep Coördinerend Zorgverlener Opdracht Scope Opdrachtgevers Stel een format en werkwijze op voor een Coördinerend Zorgverlener in ons
Nadere informatieIBD-transitiespreekuur
Maag-, Darm- en Leverziekten IBD-transitiespreekuur www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl MDL034 / IBD-transitiespreekuur / 25-02-2016 2 IBD-transitiespreekuur
Nadere informatieIs er een expertisecentrum?
Hand-out Aplastische Anemie (AA) 15-02-2016 De ervaringen met de zorg van patiënten met Aplastische Anemie (AA) zijn door middel van een online enquête onderzocht, in het kader van het project Expertise
Nadere informatieRuimte voor duurzame innovatie in de zorg
Ruimte voor duurzame innovatie in de zorg De Doelen 22 november 2012 Kim Putters Erasmus Universiteit Rotterdam Koen Harms Achmea Programma Opening Kim Putters: Innoveren in een meervoudige omgeving Presentatie
Nadere informatie3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement
3 FASEN MODEL Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement INTRODUCTIE Het aanmoedigen van chronisch zieke patiënten door zorgverleners in het nemen van dagelijkse beslissingen,
Nadere informatieTransitie van kinderzorg naar volwassenenzorg: Revalidatie in actie
Transitie van kinderzorg naar volwassenenzorg: Revalidatie in actie A.L. van Staa, S.R. Hilberink, A.E. Eysink Smeets-van de Burgt, H.A. van der Stege, S. Jedeloo, M.E. Roebroeck INLEIDING Steeds meer
Nadere informatieSamenhang Zelfzorg Ondersteund, Persoonsgerichte Zorg en Positieve Gezondheid NvL, 2019
Samenhang Zelfzorg Ondersteund, Persoonsgerichte Zorg en Positieve Gezondheid NvL, 2019 Waarom dit document? Positieve Gezondheid, persoonsgerichte zorg en ondersteunde zelfzorg zijn initiatieven die vanuit
Nadere informatiePOLIKLINIEK JONGVOLWASSENEN
POLIKLINIEK JONGVOLWASSENEN Transitie van kind naar volwassene Mw.dr. Jetty van Meeteren revalidatiearts, Erasmus MC Waarom aandacht voor transitie? Zowel uit de klinische praktijk als uit het wetenschappelijk
Nadere informatieMen verwart regelgeving met kwaliteitsbewaking in de zorg.
Gezondheid s zorg Men verwart regelgeving met kwaliteitsbewaking in de zorg. Z o r g s Zorgstandaarden geven antwoorden Patiënten: weten welke zorg zij kunnen verwachten en hun bijdrage daarin Zorgverleners:
Nadere informatieOutline Zorgstandaard Kanker
Outline Zorgstandaard Kanker Opdrachtomschrijving en werkplan werkgroep Zelfmanagement & Individueel zorgplan Blaauwbroek bureau voor Vraaggestuurde Zorg Nieuwstad 100c 1381 CE WEESP tel. 0294 491 400
Nadere informatieSet generieke kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief
Set generieke kwaliteitscriteria vanuit patiëntenperspectief De hierna genoemde generieke kwaliteitscriteria zijn geldend voor iedere chronische patiënt en geformuleerd vanuit het perspectief van patiënten
Nadere informatieDe kloof tussen wat we weten en wat we doen Transitiezorg voor jongeren en adolescenten
De kloof tussen wat we weten en wat we doen Transitiezorg voor jongeren en adolescenten Een Gap-analyse van de richtlijnen en standaarden Mireille van den Berg xxscience, Rotterdam, 2010 In samenwerking
Nadere informatieZorginnovatie bij CZ
Zorginnovatie bij CZ Het zorglandschap verandert snel, innovatie is nodig CZ groep wil de zorg nu en op lange termijn breed toegankelijk, goed en betaalbaar houden. Wij voelen een grote verantwoordelijkheid
Nadere informatieLeer meer van de dagelijkse praktijk. KBA s als handvat voor aios en opleiders
Leer meer van de dagelijkse praktijk KBA s als handvat voor aios en opleiders disclosure belangen sprekers: geen (potentiële) belangenverstrengeling Structuur Huisartsopleiding Opleidingspraktijk 4 dagen
Nadere informatieIntro. Intro. Opbouw presentatie. Opbouw presentatie. Diagnostiek (1/3) Obesitaszorg voor kinderen Wat biedt de Zorgstandaard Obesitas?
Intro Obesitaszorg voor kinderen Wat biedt de Zorgstandaard Obesitas? : Nanette van der Pol Sanne Niemer Projectmedewerker PON Intro : Opbouw presentatie Rode draad: vs. gewenste situatie, aan de hand
Nadere informatieVisie Ehealth Longfonds
Visie Ehealth Longfonds Dit document beschrijft de visie en standpuntbepaling van het Longfonds in relatie tot E-health. En is de basis voor de ontwikkelde checklist voor toetsing van E-health initiatieven
Nadere informatieInformatie voor ouders
Informatie voor ouders Uw kind mag het ziekenhuis verlaten maar heeft daarbuiten ook nog (medische) zorg nodig. Wat betekent het Medische Kindzorgsysteem (MKS) voor u? Vier fasen Medisch/ Ontwikkeling/
Nadere informatiePlatform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION
Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven
Nadere informatieProtocol voor transitie van jongeren met het syndroom van Down die overgaan van het kinder- naar team voor volwassenen. Rapportage
Protocol voor transitie van jongeren met het syndroom van Down die overgaan van het kinder- naar team voor volwassenen Rapportage December 2009 Transitieprotocol voor adolescenten met het syndroom van
Nadere informatieVERDUIDELIJKING CASEMANAGEMENT
Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl info@zinl.nl T +31 (0)20 797 85 55 Contactpersoon drs. A.M. Hopman T +31 (0)20 797 86 01 VERDUIDELIJKING CASEMANAGEMENT
Nadere informatieSANDWICHSCHOLING COPD Goede COPD zorg: resultaat van goede samenwerking 28 juni Scharnierconsult. Uitgangspunt
SANDWICHSCHOLING COPD Goede COPD zorg: resultaat van goede samenwerking 28 juni 2012 Scharnierconsult, ziektelast en persoonlijk behandelplan Marion Teunissen en Rudy Bakker Werkgroep COPD Synchroon Scharnierconsult
Nadere informatietoolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte
toolkit persoons gerichte zorg Bouwen aan eerstelijns zorg op maat voor mensen met een chronische ziekte Over deze toolkit Welkom in het huis van persoonsgerichte zorg! Zoals je ziet is het huis nog in
Nadere informatieConcept zorgprotocol Beweeginterventies in de chronische ketenzorg 2014
Concept zorgprotocol Beweeginterventies in de chronische ketenzorg 2014 Uitgangspunten: Beweeginterventies zijn het geheel van activiteiten dat tot doel heeft een bijdrage te leveren aan het voorkomen,
Nadere informatieZorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee bij zorg voor ouderen! Optimale zorg voor ouderen in een kwetsbare positie
Zorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee bij zorg voor ouderen! Optimale zorg voor ouderen in een kwetsbare positie Nederland vergrijst. Er komen steeds meer ouderen met steeds meer en verschillende soorten
Nadere informatieMultiple Sclerose (MS) Informatie en behandeling
Multiple Sclerose (MS) Informatie en behandeling Multiple Sclerose (MS) De aandoening Multiple Sclerose (MS) kan beperkingen met zich meebrengen in uw dagelijkse leven. In deze folder leest u wat het behandelprogramma
Nadere informatieZelfmanagement: Thuis en in het ziekenhuis. Paul van der Boog Internist-nefroloog LUMC
Zelfmanagement: Thuis en in het ziekenhuis Paul van der Boog Internist-nefroloog LUMC Bespreekpunten Inleiding Rolverdeling binnen behandeling Zelfmanagement Verzamelen van meetgegevens Voorbeelden zelfmanagementsprojecten
Nadere informatieSamen op weg naar gezonde zorg voor ernstig zieke kinderen
Samen op weg naar gezonde zorg voor ernstig zieke kinderen Jacqueline Kasten, directeur KinderThuisZorg Meggi Schuiling Otten, directeur Stichting Pal Hester Rippen, directeur Stichting Kind & Ziekenhuis
Nadere informatieKinderrevalidatie: het bereiken van een optimale autonomie en participatie voor kinderen met beperkingen
Kinderrevalidatie: het bereiken van een optimale autonomie en participatie voor kinderen met beperkingen Anke Meester-Delver, kinderrevalidatiearts, afd. revalidatie, AMC Definitie kinderrevalidatie Kinderrevalidatie
Nadere informatieWerkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken. multi.
Werkt Guided Care in jouw huisartsenpraktijk? Resultaten van een pilot bij vijf Nederlandse huisartsenpraktijken multi morbiditeit Nieuwe werkwijze voor mensen met meerdere chronische aandoeningen Werkt
Nadere informatieKWALITEITSONTWIKKELING GGZ
KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Kwalitatief goede zorg tegen aanvaardbare kosten Door Sebastiaan Baan Korte uitleg animatie: https://youtu.be/dl6n5hix2d Y 2 NETWERK KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Landelijk Platform
Nadere informatieActieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! presentatie TransitieNet. 19 mei 2010 Eindhoven
Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! presentatie TransitieNet 19 mei 2010 Eindhoven opzet presentatie 1. aanleiding voor ontwikkelen Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! 2. van onderzoek naar actie
Nadere informatieEigen regie in de palliatieve fase
Verwante begrippen Eigen regie in de palliatieve fase zelfmanagement Hanke Timmermans Opdracht film ZM Er volgt zo meteen een korte film van ca. 6 minuten, waarin zes mensen met een chronische ziekte aan
Nadere informatieNationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online?
Nationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online? Mecheline van der Linden Afdeling medische oncologie VU medisch centrum 2011 1 Kanker: incidentie en prevalentie Incidentie:
Nadere informatieAfhankelijk maar toch autonoom Naar een betere transitie voor jongeren met NMA. AnneLoes van Staa
Afhankelijk maar toch autonoom Naar een betere transitie voor jongeren met NMA AnneLoes van Staa transitie: geen moment maar proces transitie wordt vaak opgevat als de overdracht van kinderrevalidatie
Nadere informatieBrug naar de toekomst
Brug naar de toekomst Kwalitatief & kwantitatief onderzoek naar de rol van de transitiecoördinator tijdens de transitie van jongeren met chronisch, somatische aandoeningen naar de volwassenenzorg L.M.
Nadere informatieNaar nieuwe zorg en zorgberoepen
Datum 10 april 2015 Zorginstituut Nederland Strategie, Communicatie & Bestuursondersteuning Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl info@zinl.nl T +31 (0)20 797
Nadere informatieZELFMANAGEMENT IN DE ZORGSTANDAARDEN
ZELFMANAGEMENT IN DE ZORGSTANDAARDEN Sanne Niemer Anne-Margreet Strijbis Corrine Brinkman Emiel Rolink Helene Voogdt (PON) (Platform Vitale Vaten) (NDF) (LAN) (LAZ/CBO/CPZ) PROGRAMMA 1. QUIZ: wat is een
Nadere informatiePsychologische uitdagingen in FA
Psychologische uitdagingen in FA Esther van den Bergh, klinisch psycholoog, Apeldoorn oktober 2016 Overzicht presentatie Inleiding en terugblik Transitie (Chronische) vermoeidheid Gewoon opvoeden van een
Nadere informatieUw huisarts uit de regio Berlicum, Rosmalen, Empel en Den Bosch
Het aantal patiënten met chronische zorg zoals diabetes, COPD en andere chronische ziektebeelden neemt toe. Dit vraagt om een beter gestructureerde organisatie van de gezondheidszorg. Uw huisarts uit de
Nadere informatieHoofdstuk 3. Doel, middel en organisatie van het Chronic Care Model in termen van epilepsiezorg
Hoofdstuk 3. Doel, middel en organisatie van het Chronic Care Model in termen van epilepsiezorg Wanneer we de kernelementen van het Chronic Care Model toepassen op de epilepsiezorg dan praten we over de
Nadere informatieOpdrachtgever: Nederlandse organisatie voor gezondheidszorgonderzoek en zorginnovatie (ZonMW)
ONDERZOEKSPROTOCOL Evaluatieonderzoek Actieprogramma OP EIGEN BENEN VOORUIT! Aanvraag voor toetsing METC* juni 2009 Titel project: Evaluatieonderzoek van Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! voor bevordering
Nadere informatiekijk. Naar mogelijkheden. Informatie over: COPD
kijk. Informatie over: COPD Naar mogelijkheden. Uw leven zo goed mogelijk oppakken met COPD. Laurens helpt u daarbij. In deze folder leest u meer over ons aanbod. meer dan zorg COPD is een verzamelnaam
Nadere informatieFunctionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur
Functionele omschrijving van de voedingsprofessional BeweegKuur Inleiding Dat goede voeding een bijdrage levert aan de gezondheid van mensen, is algemeen bekend. Toch eet slechts een klein percentage van
Nadere informatieHet organiseren van palliatieve zorg voor kinderen met kanker: wensen en ervaringen van ouders
Het organiseren van palliatieve zorg voor kinderen met kanker: wensen en ervaringen van ouders De afgelopen vijf jaar is, mede door de inzet van de VOKK, meer kennis opgebouwd en beschikbaar gemaakt over
Nadere informatie- kiezen voor het gebruik van goede digitale informatiesystemen in de zorgpraktijk.
SAMENVATTING Het aantal mensen met een chronische aandoening neemt toe. Chronische aandoeningen leiden tot (ervaren) ongezondheid, tot beperkingen en vermindering van participatie in arbeid en in andere
Nadere informatieVRM en de zorgverzekeraar
VRM en de zorgverzekeraar Achmea Divisie Zorg & Gezondheid en Menzis Dinsdag 11 december 2012 Zwolle 1 Wat gaan we doen Introductie visie verzekeraar op chronische zorg Hoe gaat de verzekeraar om met de
Nadere informatieZelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012
Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Programma Inleiding Inleefoefening zelfmanagement met nabespreking Rol patiëntenverenigingen
Nadere informatieOp Eigen Benen. Jongeren met chronische aandoeningen en hun preferenties en competenties voor de zorg
Op Eigen Benen Jongeren met chronische aandoeningen en hun preferenties en competenties voor de zorg Samenvatting van het proefschrift van AnneLoes van Staa De openbare verdediging zal plaatsvinden op
Nadere informatieEigen Regie Maakt Zorg Beter
Eigen Regie Maakt Zorg Beter 31 maart 2011 Siska de Rijke Beleidsmedewerker Zorg CG-Raad Termen Zelfmanagement Eigen regie Eigen verantwoordelijkheid Deelnemer in plaats van afnemer Verbindende schakel
Nadere informatieDe patiënt en cardiovasculair risicomanagement Koos van Staveren en Karin Idema. k.idema@hartenvaatgroep.nl
De patiënt en cardiovasculair risicomanagement Koos van Staveren en Karin Idema k.idema@hartenvaatgroep.nl Onze boodschap vandaag? Sluit aan bij de persoonlijke situatie! Dus: wie bent u & waarom bent
Nadere informatieDeze samenvatting is onderdeel van het rapport The social position of adolescents and young adults with chronic digestive disorders van Hiske Calsbeek uitgegeven door het NIVEL in 2003. De gegevens mogen
Nadere informatieWaarom jij wel en ik niet?
De Kenniskring Transities in zorg Waarom jij wel en ik niet? `De transitie van meervoudig complex gehandicapten jongeren van kinderzorg naar volwassenenzorg Gabriëlle Bruin HBO-Verpleegkunde Hogeschool
Nadere informatieZELFMANAGEMENT. Ramon Daniëls Hogeschool Zuyd. Jaarcongres Ergotherapie 24 november 2011
ZELFMANAGEMENT Ramon Daniëls Hogeschool Zuyd Jaarcongres Ergotherapie 24 november 2011 Er is iets gaande! Er is iets gaande! Google combinatie zelfmanagement en zorg: 106.000 hits Er is iets gaande! LandelijkActieprogrammaZelfmanagement
Nadere informatieTRANSITIE IN DE GGZ Introductie van de basis ggz
TRANSITIE IN DE GGZ Introductie van de basis ggz Fennie Zwanepol, directeur Indigo Centraal, 4 november 2013 / 1 2 vragen Wat is in 2020 de ideale situatie in Lelystad op het gebied van de basis-ggz? Waar
Nadere informatieAchmea: Gebruik declaratie data ter verbetering van de zorg
Achmea: Gebruik declaratie data ter verbetering van de zorg 7 februari 2013 Koen Harms Jan van Es instituut Leergang populatie management 1 Verbeteren door inzicht Achmea praktijk status Verbeteren via
Nadere informatieInhoud Deel I Algemeen 1 2 3 4
V Inhoud Deel I Algemeen 1 1 Inleiding 5 2 Wat is kinderrevalidatie? 5 3 Ontwikkelingen in de kinderrevalidatie in de eenentwintigste eeuw 8 4 Doelgroepen in de kinderrevalidatie en indicatiestelling 12
Nadere informatie`De transitie van meervoudig complex gehandicapte jongeren van kinderzorg naar volwassenenzorg
`De transitie van meervoudig complex gehandicapte jongeren van kinderzorg naar volwassenenzorg Naam Ingeborg van Vliet- 0763701 Studie HBO- Verpleegkunde Eerste beoordelaar Heleen van der Stege Tweede
Nadere informatieRegionaal ketenzorg protocol COPD
Bijlage 1. Regionaal Ketenzorgprotocol Titel Regionaal ketenzorg protocol Verwijzing naar formulier Verwijzing naar protocol Protocol case finding Kwaliteitsbeleid Zorggroep Privacyreglement Zorggroep
Nadere informatieZorgstandaard Chronische Pijn een leidraad tot betere zorg? Albère Köke
Zorgstandaard Chronische Pijn een leidraad tot betere zorg? Albère Köke Disclosure Companies Research funnding GEEN GEEN Dr. RSGM Perez Projectgroep Drs. A.H. van Dalen-Kok (vanaf 9-12-2014), Verenso M.G.
Nadere informatieInformatie voor professionals
Informatie voor professionals Bent u betrokken bij de zorg voor (ernstig) zieke kinderen in of buiten het ziekenhuis? Wat betekent het Medische kindzorgsysteem (MKS) voor u? Vier fasen Medisch/ Ontwikkeling/
Nadere informatieTRAJECT: AAN HET WERK!? Module Arbeidstoeleiding. Joan Verhoef Monique Floothuis Natascha van Schaardenburgh Leonard de Vos
TRAJECT: AAN HET WERK!? Module Arbeidstoeleiding Joan Verhoef Monique Floothuis Natascha van Schaardenburgh Leonard de Vos TRAJECT: TRansitie naar Arbeidsparticipatie van Jongeren met Een Chronische ziekte
Nadere informatieEindtermen voor de vervolgopleiding tot kinderverpleegkundige
Eindtermen voor de vervolgopleiding tot kinderverpleegkundige De beschrijving van de eindtermen voor de vervolgopleiding tot kinderverpleegkundige is ontleend aan het deskundigheidsgebied kinderverpleegkundige
Nadere informatieInleiding. Geachte leden,
(Ook) Inleiding Geachte leden, Het bestuur is gevraagd om namens de achterban een oordeel vanuit patiëntenperspectief te geven over de kwaliteit van een XX. Dit verzoek heeft de VSOP namens de NFU aan
Nadere informatieDe overstap naar het AZU: Transitie Kinderhartcentrum
Wilhelmina Kinderziekenhuis De overstap naar het AZU: Transitie Kinderhartcentrum Wat staat er in deze folder De overstap van het WKZ naar het AZU: transitie 2 Het transitietraject 3 Het transitietraject
Nadere informatieVoorwoord door staatssecretaris Martin van Rijn van het ministerie van VWS
Inhoud Voorwoord door staatssecretaris Martin van Rijn van het ministerie van VWS DEEL I: Inleiding 1. Een vak met geschiedenis en toekomst 1.1 Begeleiding van ziekte en zorg thuis 1.2 Leren balanceren
Nadere informatieDag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie
Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie Workshop Paul Vogelaar, verpleegkundig expert palliatieve zorg en pijn Lux Nova, palliatieve zorg & training 2 Work-shoppen 3 Dementie Combinatie
Nadere informatieOpschalen implementatie zelfmanagement Mensen met een chronische aandoening
Opschalen implementatie zelfmanagement Mensen met een chronische aandoening Gecoördineerde implementatie en bundeling van krachten een vereiste voor succes NIA ZN KNMG NPCF Taskforce ehealth Inhoudsopgave
Nadere informatieComplexiteit vraagt maatwerk. Henk Mathijssen 12 oktober 2017
Complexiteit vraagt maatwerk Henk Mathijssen 12 oktober 2017 Welkom Deze foto van Onbekende auteur is gelicentieerd onder CC BY-NC-SA Deze foto van Onbekende auteur is gelicentieerd onder CC BY-SA Arnoud
Nadere informatie