Transitie in zorg, zelfmanagement & participatie voor jongeren: wat is de stand van de wetenschap?
|
|
- Arthur Pauwels
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Transitie in zorg, zelfmanagement & participatie voor jongeren: wat is de stand van de wetenschap? Dr. AnneLoes van Staa, Hogeschool Rotterdam 7 april 2014
2 transitie van jongeren met chronische aandoeningen van kinder- naar volwassenenzorg: één van de grootste uitdagingen Viner 2008; Arch Dis Child
3 steeds meer jeugd met chronische aandoeningen in Nederland hebben ongeveer kinderen in de leeftijd van 6 tot 19 jaar een chronische aandoening, dit is ongeveer 14% van alle jongeren (Mokkink e.a., 2007) prevalentie van veel voorkomende chronische aandoeningen neemt toe dankzij betere behandeling en zorg incidentie van aantal aandoeningen neemt toe 90% van alle kinderen met chronische aandoeningen bereikt volwassen leeftijd (American Academy of Pediatrics, 1996)
4 en de keerzijde in vergelijking met gezonde leeftijdgenoten hebben jongeren met chronische aandoeningen te maken met vertraging in de psychoseksuele ontwikkeling en het later bereiken van ontwikkelingsmijlpalen (Calsbeek et al. 2002; Stam et al. 2006; Wiegerink et al. 2008) zijn vaak levenslang aangewezen op zorg en hebben grote kans op lange termijn gevolgen van ziekte en complicaties
5 en de keerzijde achterblijven van maatschappelijke participatie en welbevinden: meer eenzaamheid, minder (intieme) sociale relaties meer schooluitval, lagere opleiding, minder diploma s minder vaak betaald werk (Wiegerink et al. 2008; Heymans & Rijken 2004; Nieuwenhuijsen et al. 2009; Buffart et al. 2009)
6 zorgproblemen in de transitieperiode onzelfstandigheid, afhankelijkheid van ouders gebrekkige overdracht en discontinuïteit van zorg (uitval = lost-to-follow up uit specialistische behandelprogramma s) minder therapietrouw
7 ryrfmzm&feature=player_embedded
8 Philip (overleden aan een Addisonse crisis; 21 jaar oud)
9 transitie: geen moment maar proces transitie wordt vaak opgevat als de overdracht van kinderarts naar internist of van pediatrie naar volwassenen : dit is de transfer transitie: een doelbewust, gepland proces waarin aandacht wordt besteed aan medische, psychosociale en opleidings- en ontwikkelingsbehoeften van adolescenten en jongvolwassenen met chronische ziekte en lichamelijke beperkingen bij de overgang van kinderzorg naar volwassenenzorg, zodat er sprake is van allesomvattende, goed gecoördineerde en continue zorgverlening op het juiste moment in de ontwikkelingsfase (Blum e.a. 1993)
10
11
12 opvattingen van jongeren ervaren grote verschillen tussen kinder- en volwassenenzorg te weinig voorbereiding op deze verschillen overdracht en overgang is te abrupt te weinig toegankelijkheid en acceptatie van de diabeteszorg bij de interne geneeskunde toch geen algemene voorkeur voor de kinderzorg jongeren hebben duidelijke opvattingen over zorg en zorgverlening
13 uitdagingen voor zorgverlening vertraging in de overdracht of helemaal geen overdracht naar de gespecialiseerde diabeteszorg vertraging in eerste afspraak bij de interne geneeskunde nadat men bij de kinderzorg afscheid heft genomen ( gap between services ) toename van de no-show (tot 25%...) verslechtering van de bloedsuikerwaarden???
14 Lotstein et al. 2013; Pediatrics Lotstein et al. 2013; Pediatrics
15 evaluatie van transitie programma s meeste transitieprogramma s kennen meerdere componenten verschillende uitkomstmaten gemeten op verschillende manieren minimale research evidence; geen RCT s meer onderzoek nodig
16 er zijn wel consensus richtlijnen
17 principes voor goede transfer bij diabetes de overdracht moet gepland worden en de voorbereiding moet vroeg beginnen patiënt, familie en zorgverleners moeten als partners samenwerken voorbereiding op zelfmanagement is cruciaal en voorbereiding op de verschillen tussen kinderzorg en volwasssenenzorg tijdens het transitieproces moeten er passende voorzieningen en ondersteuning geboden worden samenwerking tussen teams rond kinderarts en internist noodzakelijk
18 maar wat is er zo specifiek aan diabetes?
19
20 onderzoeksprogramma Op Eigen Benen qualitative research into preferences and competencies On Your Own Feet I On Your Own Feet II quantitative research into preferences and competencies Action Program innovation of care On Your Own Feet Ahead SPIL self-management & social participation
21 wat jongeren er zelf van vinden ik ben net als ieder ander, alleen fysiek ben ik een beetje minder
22 partner in zorg: willen jongeren dat wel? jongeren willen gezien worden als expert in het dagelijks leven met de aandoening hebben sterke wens tot het gewone leven waarin aandoening niet centraal staat uiteenlopende visies over belang van therapietrouw (sommigen vinden lekker leven nu belangrijker ) weinig behoefte aan educatie of meer kennis willen dat de arts / verpleegkundige op hén gericht is, niet op ouders (van Staa et al. 2007; 2008)
23 partner in zorg: kunnen jongeren dat wel? vinden zichzelf al behoorlijk zelfstandig meeste jongeren vinden dat ze meer zelfstandig kunnen dan ze doen verantwoordelijkheid nemen voor zelfmanagement gedrag -thuis en op consult- hoeft (nog) niet gelukkig zijn mijn ouders er om me overal aan te herinneren (van Staa 2011 PEC; 960 jongeren jr.)
24 ik doe liever zelf het woord, want ik ben de patiënt en ik zit daar voor mezelf het is wel makkelijk als mijn vader erbij zit, want die let wel goed op, ik vind het te moeilijk
25 kunnen is nog geen doen: het voorbeeld van het consult jongeren hoeven in de spreekkamer niet actief te worden zolang hun ouders er zijn jongeren worden actiever als het moet: zonder ouders, of als zorgverleners ze opdrachten geven / concrete vragen stellen de aanwezigheid van ouders in de spreekkamer is een belangrijke steun, maar ook een obstakel voor meer zelfstandigheid van jongeren toch: willen álle jongeren graag serieus genomen worden en actief bij hun eigen zorg betrokken worden (van Staa 2011 PEC)
26 jongeren trainen om partner in zorg te worden wat betekent dat voor jongeren? actievere rol spelen in zelfmanagement van de aandoening thuis en in contact met zorgverleners nieuwe kennis en vaardigheden leren verantwoordelijkheid leren nemen meer betrokken worden van kunnen naar doen (van Staa 2011 PEC)
27 jongeren trainen om partner in zorg te worden wat betekent dat voor ouders? minder actieve rol spelen in zelfmanagement van de aandoening thuis en in contact met zorgverleners zelf stapje terug doen en stapsgewijs de verantwoordelijkheid aan jongeren gaan overdragen WÉL betrokken blijven van doen naar laten
28 jongeren trainen om partner in zorg te worden: wat betekent dat voor zorgverleners? actievere rol spelen in het bevorderen van zelfstandigheid en zelfmanagement van jongeren jongeren en ouders faciliteren en stimuleren bij nieuwe rollen meer betrekken van jongere / ouders van laten naar doen
29 overbrug de kloof tussen onderzoek en actie
30 : Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! landelijk verbeterprogramma volgens de Doorbraakmethode
31
32 raamwerk voor goede transitiezorg
33 wat heeft het Actieprogramma aan tools en tips opgeleverd?
34 veel nieuwe interventies! Interventies om het transitieproces organisatorisch te verbeteren Structureel patiëntenoverleg tussen kinder- en volwassenenzorg (Transitie MDO) 21 (96%) Transitiepoli / Jongerenpoli 18 (82%) Transitieprotocol 14 (64%) Transitiecoördinator 10 (45%) Afstemming & gezamenlijk beleid tussen kinder- en volwassenenzorg 9 (41%) Groepsconsulten (GMA) / groepseducatie / groepsbehandeling 9 (23%) Interventies om zelfstandigheid en zelfmanagement jongeren te versterken Checklist voor professionals voor transitiethema s / Rotterdams Transitie Profiel 20 (91%) Individueel Transitie Plan of Groei-wijzer voor jongeren & ouders 17 (77%) Jongeren alleen in de spreekkamer 13 (59%) Informatiefolder over transitie 12 (55%) Kwaliteit van leven vragenlijsten 12 (55%)
35
36 Individueel Transitieplan Groei-wijzer Het Individueel Transitieplan (ITP) / Groeiwijzer is een actieplan voor zelfmanagement en zelfredzaamheid dat door jongeren en ouders wordt ingevuld.
37
38
39
40 vaker gesprek over niet-medische onderwerpen 1=nooit 5 = altijd
41 Jongeren alleen in de spreekkamer We zijn ons er veel bewuster van geworden dat het belangrijk is de jongere alleen te zien in de spreekkamer. We doen het steeds vaker het gesprek gaat heel anders als ze alleen komen. aan het einde roepen we de ouders erbij de jongere vertelt dan wat er is besproken. Kinderarts, Scheper Ziekenhuis
42 Jongeren alleen in de spreekkamer Het vergroten van (het gevoel van) zelfredzaamheid door jongeren alleen zonder aanwezigheid van ouders in de spreekkamer te ontvangen. Gevoelige onderwerpen bespreken waarbij de aanwezigheid van ouders een belemmering kan vormen, zoals roken, drugs- en alcoholgebruik, seksualiteit, maar die belangrijk zijn in de puberteit.
43 jongeren actiever in de spreekkamer
44 Transitiepoli Het voordeel is dat de transitiepoli een heel duidelijk moment voor de patiënt is: nu gaat het echt gebeuren. Het helpt die overstap wat makkelijker te maken, wat soepeler, het geeft meer vertrouwen ook bij ouders. Meer informatie betekent angstreductie. Maar een transitiepoli is wel heel lastig plannen. Kinderarts, CF team Erasmus MC
45 Transitiepoli Op de transitiepoli worden jongeren gezamenlijk behandeld door zorgverleners van zowel de kinderkant als de volwassenenkant. Doelen: de overgang vloeiender laten verlopen uitval na de transfer te voorkomen jongeren optimaal te begeleiden tijdens de transitie (coördinatie en continuïteit van zorg).
46 Nieuwe gecontroleerde studie: evaluatie transitiepoli s retrospectieve studie (jongeren die in laatste 5 jaar zijn overgestapt) mixed methods design (kwalitatief en kwantitatief) observaties, interviews, vragenlijsten, dossieronderzoek op niveau van jongeren en zorgverlening drie transitiepoli s in Erasmus MC vergeleken met drie controle-afdelingen in andere UMC s CF, IBD en endocrinologie
47 Uitkomstmaten evaluatie Healthcare utilization Date of transfer Location Medical follow-up Hospitalizations Emergency department visits Non-clinical patient-reported outcomes Psychosocial outcomes Transition/disease knowledge transitiepoli s Condition-specific outcomes Adherence to therapeutic regimen Clinical outcomes Health care characteristics Individual Transition Plan Patient satisfaction with (quality of) care and/or transition process Written transfer (patient summary) Self-management (medical domain) Self-efficacy Transition to adulthood, i.e. social participation, developmental milestones, independence etc. Background characteristics Age / age at diagnosis / age at transfer Comorbidity Treatments Ethnicity Gender Educational level Family situation
48 De kloof overbruggen: hoe nodig is dat nu eigenlijk???
49
50 longitudinale cohort studie T0 meting in 2006* n=1039 T1 meting in 2012 n= % in volwassenen zorg; 10% nog in kinderzorg; 25% niet meer in specialistische behandeling 315 jongeren hebben ervaringen met transfer gegeven (OYOF-TES) gemiddelde leeftijd: 20,7 (+1,9) jaar; 62.5% vrouw 74.9% transfer in Erasmus MC Op Eigen Benen gemiddelde leeftijd bij transfer 17,6 jaar (+1,8; range 12-24)
51 verschillen tussent0-t1* T0 mean (+SD) T1 mean (+SD) HRQoL (DISABKIDS-10) 78.7 (14.7) 74.9 (19.1).001 p* General score of independence during consultations [VAS; 1-10] 7.0 (1.9) 7.7 (1.4) <.001 Self-efficacy (OYOF-SES); 16 items 52.4 (7.1) 55.7 (6.6) <.001 kwaliteit van leven gaat achteruit self-efficacy & zelfgerapporteerd onafhankelijk gedrag tijdens consulten neemt toe * Paired samples t-test
52 % agree Sub-scale 1 Alliance between PC and AC I have confidence in my adult health care providers I can manage well on my own during hospital consultations, also without my parents I am happy with the care I receive in the adult care setting My new care provider was well informed about me and my condition I was taken care of very well in the adult care setting Treatment recommendations in the adult care setting are similar to those I used to receive in pediatric care There was good collaboration between pediatric and adult care The way of working and dealings with patients in adult care are similar to what I was used to in pediatric care I don t really experience many differences between pediatric and adult care When I first met my adult care provider, I knew exactly what was expected of me and what I could expect from him / her Before the transfer I had already met my new health care providers
53 % agree Sub-scale 2 Preparation for transfer The transfer to adult care was announced timely and did not come as a surprise My parents were ready to transfer to adult care I was ready to transfer to adult care The timing of the transfer was just about right I was well prepared for the transfer to adult care I received enough information about the transfer to adult care I had a say in the timing of the transfer
54 Tevredenheid met transfer (VAS) 20% niet tevreden over transfer (onvoldoende) mannen meer tevreden dan vrouwen degenen die binnen Erasmus MC waren overgestapt waren meer tevreden
55 Meeste jongvolwassenen vonden dat ze klaar waren voor de overstap en dat de timing goed was Meerderheid heeft niet geparticipeerd in de besluitvorming rond de overstap en slechts 45% vond zichzelf goed voorbereid Adolescenten moeten beter voorbereid worden en betrokken worden in besluitvorming rond transitie Een positievere houding ten opzichte van transitie en een hogere self-efficacy dragen bij aan meer positieve ervaringen Vergroten van zelf-management vaardigheden kan een positieve bijdrage leveren aan ervaringen met transfer
56 Meest jongvolwassenen zijn positief over volwassenenzorg en hebben vertrouwen in hun nieuwe zorgverleners Patiëntgerichtheid van de zorgverlener in volwassenenzorg is belangrijkste voorspeller van positieve ervaringen Een warm welkom krijgen in volwassenenzorg en het ervaren van een goede afstemming en samenwerking tussen kinderen volwassenenzorg lijken cruciaal voor een positieve transitie-ervaring Het is de eerste prioriteit om bruggen te bouwen tussen kinder- en volwassenenzorg
57
58 1 Stel een multidisciplinair projectteam samen 2 Bepalen van de huidige en gewenste situatie 3 Werk aan een gemeenschappelijke visie over zorg in de transitiefase 4 Selecteer passende interventies uit de Transitie Toolkit op 5 Stel doelen op aan de hand van het raamwerk en maak een plan van aanpak 6 Maak bewuste keuzes en probeer interventies op kleine schaal uit 7 Maak een meetplan en stel simpele indicatoren vast om de voortgang te monitoren 8 Evalueer na een periode van ongeveer één tot anderhalf jaar door de Zelfdiagnose te herhalen 9 Maak een plan voor communicatie over het transitieproject binnen en buiten de organisatie 10 Maak een plan voor borging om in de organisatie de transitiezorg te verankeren in de dagelijkse routines
59 Six core elements of health care transition 2.0
60
Transitie van kinderzorg naar interne: jongere met diabetes tussen wal en schip?
Transitie van kinderzorg naar interne: jongere met diabetes tussen wal en schip? Dr. AnneLoes van Staa Hogeschool Rotterdam & Erasmus Universiteit Rotterdam het Actieprogramma werd gefinancierd door het
Nadere informatieDe oogst van Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit!
De oogst van Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! De oogst van Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! Slotconferentie Nieuwegein 15 mei 2012 namens het projectteam: AnneLoes van Staa aanleiding en achtergrond
Nadere informatieBetere Transitie bij Diabetes
Betere Transitie bij Diabetes Startbijeenkomst 14 februari 2017 Welkom! 1 subsidiegevers Welkom! stuurgroep verbeterteam studenten onderzoeksteam Programma 14.15-14.30 14.30-16.45 14.30-14.35 14.35-15.30
Nadere informatieAfhankelijk maar toch autonoom Naar een betere transitie voor jongeren met NMA. AnneLoes van Staa
Afhankelijk maar toch autonoom Naar een betere transitie voor jongeren met NMA AnneLoes van Staa transitie: geen moment maar proces transitie wordt vaak opgevat als de overdracht van kinderrevalidatie
Nadere informatieTransitiezorg. bij zeldzame aandoeningen. november 2012. Generiek zorgthema ten behoeve van zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen
zorg bij zeldzame aandoeningen november 2012 Generiek zorgthema ten behoeve van zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen Auteur: Drs. J.A. Willemse Accordering door: Nog in behandeling bij experts transitiezorg
Nadere informatieActieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! presentatie TransitieNet. 19 mei 2010 Eindhoven
Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! presentatie TransitieNet 19 mei 2010 Eindhoven opzet presentatie 1. aanleiding voor ontwikkelen Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! 2. van onderzoek naar actie
Nadere informatieklaar voor de toekomst!
Jongeren met chronische aandoeningen klaar voor de toekomst! gratis Training Transitie, Zelfmanagement en Participatie voor zorgverleners Training Transitie, Zelfmanagement en Participatie voor zorgverleners
Nadere informatieTransitiezorg: niet zó, maar zó!
Transitiezorg: niet zó, maar zó! Conferentie Transitiezorg: niet zó, maar zó! PROGRAMMA 13.30-13.40 Zaal 11-12 Opening door dagvoorzitter Jeroen Havers 13.40-14.15 Betere Transitie bij Diabetes: Geen luxe
Nadere informatieTRANSITIE: de weg naar op eigen benen
TRANSITIE: de weg naar op eigen benen 3 November 2018 Bijeenkomst Stichting Hartekind & Centrum voor Congenitale Hartafwijkingen Groningen Theresia Kazemier, verpleegkundig specialist kindercardiologie
Nadere informatie18 plussers tussen wal en schip in de psychiatrie
18 plussers tussen wal en schip in de psychiatrie De overstap van Jeugd GGZ naar Volwassenenzorg Larissa van Bodegom 9 november 2018 1 Volwassenheid een periode vol veranderingen 2 Volwassenheid en autisme
Nadere informatieBijlage II Voorbeeld van een Meetplan passend bij de voorbeeld doelen in bijlage I
Bijlage II Voorbeeld van een Meetplan passend bij de voorbeeld doelen in bijlage I In onderstaand voorbeeld meetplan (tabel I) zijn voor de voorbeelddoelstellingen de bijbehorende indicatoren geformuleerd.
Nadere informatieHandleiding Individueel Transitieplan Mei 2012
Handleiding Individueel Transitieplan Mei 2012 Handleiding ITP mei 2012 1 Inhoudsopgave 1. Waarom deze handleiding? 2. Wat is het Individueel Transitieplan? 3. Waarom het Individueel Transitieplan gebruiken?
Nadere informatietips voor zorgverleners 1. geef speciale aandacht aan oudere kinderen in het kinderziekenhuis tips voor jongeren
tips en verbeterpunten tips en verbeterpunten tips e Uit het onderzoek Op Eigen Benen Verder zijn een aantal duidelijke aanbevelingen naar voren gekomen. De meeste kunnen vertaald worden naar verbeterpunten
Nadere informatieVan kinderzorg naar volwassenenzorg Hoe jongeren de transitie in zorg ervaren
Van kinderzorg naar volwassenenzorg Hoe jongeren de transitie in zorg ervaren Van kinderzorg naar volwassenenzorg Hoe jongeren de transitie in zorg ervaren Zorg én Perspectief Regie nemen moet je leren
Nadere informatieAndrea van der Meulen, MDL-arts
Andrea van der Meulen, MDL-arts IBD: Enkele cijfers 80.000 mensen met IBD in Nederland Piek leeftijd diagnose 18-25 jaar + 2.500 per jaar + 300 kinderen < 18 jaar Ontstekingen dunne en dikke darm Niet
Nadere informatieSlotbijeenkomst project Betere Transitie bij Diabetes 13 september 2018 Dr. Madelon Bronner
Slotbijeenkomst project Betere Transitie bij Diabetes 13 september 2018 Dr. Madelon Bronner CHRONISCHE ZIEKTE In Nederland groeiend aantal kinderen met een chronisch ziekte Volwassen worden met een chronische
Nadere informatieTelemonitoring van pijn bij kanker E-health toegepast in de praktijk
Verpleegkundig oncologie symposium - 3 oktober, 2014 Telemonitoring van pijn bij kanker E-health toegepast in de praktijk L. Hochstenbach, MSc Dr. A. Courtens Dr. S. Zwakhalen Prof. dr. M. van Kleef Prof.
Nadere informatieSeCZ TaLK: wie gaat het bordspel toepassen?
SeCZ TaLK: wie gaat het bordspel toepassen? Heleen van der Stege, Sander Hilberink, Adriaan Visser & AnneLoes van Staa Hogeschool Rotterdam, Kenniscentrum Zorginnovatie Bespreekbaar maken van seksualiteit
Nadere informatieOp Eigen Benen. Jongeren met chronische aandoeningen en hun preferenties en competenties voor de zorg
Op Eigen Benen Jongeren met chronische aandoeningen en hun preferenties en competenties voor de zorg Samenvatting van het proefschrift van AnneLoes van Staa De openbare verdediging zal plaatsvinden op
Nadere informatieTransitie in zorg Voor jongeren erg wennen
Drs. A.L. van Staa Transitie in zorg Voor jongeren erg wennen Rond hun achttiende maken de meeste kinderen met een chronische aandoening de transitie van de kinderzorg naar het ziekenhuis voor volwassenen.
Nadere informatieHandleiding voor het gebruik van Q zorgprofielen in de spreekkamer
Handleiding voor het gebruik van Q zorgprofielen in de spreekkamer Januari 2010 Susan Jedeloo & AnneLoes van Staa Deze handleiding is ontwikkeld binnen het ZonMW Parelproject Op Eigen Benen 1 Inhoudsopgave
Nadere informatieOrganisatie van de palliatieve zorg: zorgmodule, zorgpaden en gedeelde besluitvorming Masterclass Palliatieve Zorg. Kees Ahaus.
Organisatie van de palliatieve zorg: zorgmodule, zorgpaden en gedeelde besluitvorming Masterclass Palliatieve Zorg Kees Ahaus 9 september 2014 Ontwikkelingen in de gezondheidszorg Goed en duur: toegankelijk,
Nadere informatieFarmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen
Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen Prof dr Toine Egberts UMC Utrecht en Universiteit Utrecht 30 januari 2018 Farmacotherapie op maat: what is in a name? Farmacotherapie
Nadere informatie~ 1 ~ Protocol voor transitie van jongeren met Diabetes mellitus type I en die over gaan van Kindergeneeskunde naar Interne geneeskunde.
~ 1 ~ Protocol voor transitie van jongeren met Diabetes mellitus type I en die over gaan van Kindergeneeskunde naar Interne geneeskunde Rapportage S.v.p. alleen citeren met bronvermelding! Juli 2010 ~
Nadere informatieValue based healthcare door een quality improvement bril
Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really
Nadere informatieINFO VOOR PATIËNTEN TRANSITIE IN DE KINDERNEFROLOGIE
INFO VOOR PATIËNTEN TRANSITIE IN DE KINDERNEFROLOGIE INHOUD 01 Wat is een transitie? 4 02 Zorg bij kinderen en volwassenen: wat verschilt er? 5 03 Start van de transitie 5 04 Verloop van de transitie
Nadere informatieDe PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing
De PatiëntCoach als hulpmiddel bij zelfmanagementondersteuning, een praktische toepassing Jaap K. Sont, associate professor Afdeling Medische Besliskunde Leids Universitair Medisch Centrum j.k.sont@lumc.nl
Nadere informatie3 FASEN MODEL. Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement
3 FASEN MODEL Inhoud: - Introductie - Fase 1 - Fase 2 - Fase 3 - Verbeteren Zelfmanagement INTRODUCTIE Het aanmoedigen van chronisch zieke patiënten door zorgverleners in het nemen van dagelijkse beslissingen,
Nadere informatieOp Eigen Benen Vooruit! eindredactie AnneLoes van Staa Hans Schoots
Op Eigen Benen Vooruit! eindredactie AnneLoes van Staa Hans Schoots Partners Actieprogramma Het Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! is uitgevoerd binnen een samenwerkingsverband tussen Hogeschool Rotterdam
Nadere informatieLange termijn functioneren en participatie bij jongeren met chronische pijn en vermoeidheid. Tessa Westendorp
Lange termijn functioneren en participatie bij jongeren met chronische pijn en vermoeidheid Tessa Westendorp 24 januari 2014 Hoofdthema s binnen mijn onderzoek: Revalidatiebehandeling Jongeren met chronisch
Nadere informatieJudith Urban. Tien verbeterteams uit ziekenhuizen en revalidatiecentra door heel Nederland zijn in november 2008 gestart met
Op Eigen Ben De laatste jaren is er binnen de gezondheidszorg steeds meer aandacht voor problemen die met de transitie (de overgang van jeugd- naar volwassenenzorg) gepaard kunnen gaan. Het actieprogramma
Nadere informatieTransitie van kinderzorg naar volwassenenzorg: Revalidatie in actie
Transitie van kinderzorg naar volwassenenzorg: Revalidatie in actie A.L. van Staa, S.R. Hilberink, A.E. Eysink Smeets-van de Burgt, H.A. van der Stege, S. Jedeloo, M.E. Roebroeck INLEIDING Steeds meer
Nadere informatieHet Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017
Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Er is veel vraag naar nieuwe medicijnen voor zeldzame
Nadere informatieImplementatie PersoonsGebondenDossier
Implementatie PersoonsGebondenDossier Implementatie PGD Havenziekenhuis & Sint Franciscus Gasthuis Platform: Curavista ehealth Bianka Mennema, longarts Havenziekenhuis Disclosure belangen Voor bijeenkomst
Nadere informatieEffecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en
Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers
Nadere informatie1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?
First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
IMPLEMENTATIE: welke weg? Prof.dr. Rob Oostendorp Dr. Michel Wensing Prof.dr. Richard Grol Implementatie Kenmerken implementatie (ZON, 1997; Gezondheidsraad, 2000). Procesmatige en planmatige invoering.
Nadere informatieHealthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher
Healthy people want everything, sick people want only one thing. would love to see a Hospital Teacher Consultant Education Sick Pupils Educational Service Centre University Medical Centre The Netherlands
Nadere informatieTerugvalpreventie bij anorexia nervosa
Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Tamara Berends, Verpleegkundig Specialist GGZ Altrecht Eetstoornissen Rintveld Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Utrecht Research Group Eating disorders
Nadere informatieHandreiking transitie van zorg bij adolescenten met een verstandelijke beperking
Handreiking transitie van zorg bij adolescenten met een verstandelijke beperking http://www.medianed.com Landelijke Werkgroep Transitie Gerard Hageman, kinderneuroloog, NVKN Annet Kuipers, revalidatiearts,
Nadere informatieZelfmanagement en eigen regie van de oncologische patiënt. 33 e Oncologiedagen Workshop 18 november 2014 AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.
Zelfmanagement en eigen regie van de oncologische patiënt 33 e Oncologiedagen Workshop 18 november 2014 AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl wie staat hier? 33 e Oncologiedagen Workshop 18 november
Nadere informatieEVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
EVIDENCE-BASED ALLIED HEALTH CARE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut UMC St Radboud Hogeschool van Arnhem en Nijmegen NVLF 1 ORIËNTATIE op LOGOPEDIE NVLF Visie 2000-2005 NVLF
Nadere informatieHandhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen
Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Elise van Beeck Maatschappelijke Gezondheidszorg & Medische Microbiologie en Infectieziekten Erasmus MC Rotterdam Overzicht presentatie Introductie: waar is het
Nadere informatieSurvivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.
Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship
Nadere informatieDe familie beslist mee. Margo van Mol Psycholoog en IC-verpleegkundige 01 December 2015
De familie beslist mee Margo van Mol Psycholoog en IC-verpleegkundige 01 December 2015 De patiënt centraal De patiënt centraal Een veel gehoord begrip in diverse organisaties Goede, mensgerichte en toegewijde
Nadere informatieZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN
ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN Veerle Duprez Prof. dr. Ann Van Hecke AANLEIDING Beroeps- & opleidingsprofiel Mensen met chronische aandoening
Nadere informatieFysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50
De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and
Nadere informatieVerbeteren van gezondheidsvaardigheden van ouderen in Europa EU-FP7-IROHLA. NCVGZ April 2013 Andrea de Winter. Jaap Koot & Menno Reijneveld
Verbeteren van gezondheidsvaardigheden van ouderen in Europa NCVGZ April 2013 Andrea de Winter EU-FP7-IROHLA Jaap Koot & Menno Reijneveld Omvang en aard van problemen met gezondheidsvaardigheden Doelen
Nadere informatieDe Virus Groei-wijzer Hier ben ik (17+ jaar)
De Virus Groei-wijzer Hier ben ik (7+ jaar) Naam: Als je opgroeit verandert er veel voor jou en voor je ouders/verzorgers. Stap voor stap word je zelfstandiger, je regelt dingen zelf en krijgt eigen taken.
Nadere informatiePresentatie Onderzoek MijnCOPD Coach
Presentatie Onderzoek MijnCOPD Coach ONLINE WERKEN AAN VERBETERD ZELFMANAGEMENT VOOR COPD PATIENTEN Chantal Hillebregt Onderzoeker Jan van Es Instituut 1 Toename ziektelast van COPD 3 de plaats ranglijst
Nadere informatieSamen Beslissen in Bernhoven. Inge Blokzijl Chalmer Hoynck van Papendrecht Hans Maertens Mieke Klerkx
Samen Beslissen in Bernhoven Inge Blokzijl Chalmer Hoynck van Papendrecht Hans Maertens Mieke Klerkx 5 juli 2017 Waarom Samen Beslissen? De beste behandeling is voor iedere patiënt anders Onderzoek laat
Nadere informatieInnovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.
Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties
Nadere informatieSturen op kosten in de zorg. Patiënt, professional, politiek? Shared Decision Making. NFU-RVZ Utrecht 06-09-2013
Sturen op kosten in de zorg. Patiënt, professional, politiek? Shared Decision Making. NFU-RVZ Utrecht 06-09-2013 Trudy van der Weijden Huisartsgeneeskunde School CAPHRI MUMC+ Shared Decision Making Gezamenlijke
Nadere informatieKeuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie
1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011
Nadere informatieSamenwerking en communicatie binnen de anderhalvelijnszorg
Samenwerking en communicatie binnen de anderhalvelijnszorg Een beschrijvend/ evaluatief onderzoek naar de samenwerking en communicatie tussen huisartsen en specialisten binnen de anderhalvelijnszorg ZIO,
Nadere informatieOndersteuning van astma zelfmanagement in de huisartsenpraktijk via internet: Karakteristieken van patiënten en het PatiëntCoach webportaal
Ondersteuning van astma zelfmanagement in de huisartsenpraktijk via internet: Karakteristieken van patiënten en het PatiëntCoach webportaal Jaap K. Sont, associate professor Afdeling Medische Besliskunde
Nadere informatiePilotonderzoek behandeltraject constitutioneel eczeem Pilot research Treatment path atopic eczema
Pilotonderzoek behandeltraject constitutioneel eczeem Pilot research Treatment path atopic eczema Kinderen in een krabpak Esther Metting Mei 2010 Bachelorthese Opleiding psychologie Faculteit Gedrags-
Nadere informatieEen gezondheidscheck via het werk: wat vinden werknemers ervan?
Een gezondheidscheck via het werk: wat vinden werknemers ervan? Olga Damman Allard van der Beek Danielle Timmermans -0- Department of Public and Occupational Health Quality of Care EMGO Institute for Health
Nadere informatieDe patient centraal in de acute zorg
De patient centraal in de acute zorg Drs. Marjolein Kremers, promovenda acute geneeskunde/internist acute geneeskunde i.o. Dr. Prabath Nanayakkara, internist acute geneeskunde, Amsterdam UMC, lok. VU Prof.
Nadere informatieDoorsudderen of klaarstomen?
Workshop Doorsudderen of klaarstomen? Zelfmanagementondersteuning in de opleiding tot zorgverlener (ontwerpsessie) 2-5-2012 Doorsudderen of klaarstomen? 1 Doel workshop Ingrediënten verzamelen om de opleiding
Nadere informatieHet meten van de kwaliteit van leven bij kinderen met JIA
Het meten van de kwaliteit van leven bij kinderen met JIA Measuring quality of life in children with JIA Masterthese Klinische Psychologie Onderzoeksverslag Marlot Schuurman 1642138 mei 2011 Afdeling Psychologie
Nadere informatieCF Groei-wijzer 17 + jaar: Hier ben ik
CF Groei-wijzer 17 + jaar: Hier ben ik Naam: Als je opgroeit, verandert er veel voor jou en voor je ouders/verzorgers. Stap voor stap word je zelfstandiger, je regelt dingen zelf en krijgt verantwoordelijkheid.
Nadere informatieIk zorg dus ik Phamous. Meten en verbeteren. Achtergronden: Multidisciplinaire Richtlijn Schizofrenie 2012 (1)
Implementatie van shared decision making in het behandelproces door invoering van FUR (Follow Up Rom) gesprekken 31 januari 2013 Marga van Leersum Verpleegkundig Specialist (MANP) UMCG, UCP Ik zorg dus
Nadere informatieAstma controle, is er ruimte voor verbetering? Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen met astma in Nederland?
Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Walter Balemans, kinderlongarts Antonius ziekenhuis, Nieuwegein CAHAG conferentie, januari 2017 Gewetensvraag Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen
Nadere informatieDisclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal
Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang
Nadere informatieGroei-wijzer jaar: Goed bezig
Groei-wijzer 12-16 jaar: Goed bezig Naam: Als je opgroeit verandert er veel voor jou en voor je ouders/ verzorgers. Stap voor stap word je zelfstandiger, je regelt dingen zelf en krijgt eigen taken. Zo
Nadere informatiePatiëntenparticipatie in
Patiëntenparticipatie in Europees perspectief Marleen Kaatee Oprichter & voorzitter Patiëntenparticipatie in Europa: 1. PSC Patients Europe 2. EMA 3. ERNs, European Reference Networks Noodzaak: internationaal
Nadere informatie5-12-2012 WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten
WELKOM 5 december 2012 Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes Caroline Lubach: senior verpleegkundig consulent diabetes VUmc Anita Faber: research coördinator Diabetes Research Centrum, Hoogeveen
Nadere informatiebij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie of Children with a Severe Form of Dyslexia Ans van Velthoven
Neuropsychologische Behandeling en Sociaal Emotioneel Welzijn bij Kinderen met een Ernstige Vorm van Dyslexie Neuropsychological Treatment and Social Emotional Well-being of Children with a Severe Form
Nadere informatieCommunication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education
Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University
Nadere informatieDe Epilepsie Groei-wijzer een hulpmiddel op weg naar zelfstandigheid!
Epilepsie Groei-wijzer Vaardigheden voor zelfstandig leven SEPION 01-06-2018 De Epilepsie Groei-wijzer een hulpmiddel op weg naar zelfstandigheid! Marion van Ool Verpleegkundig specialist 01-06-2018 specialist
Nadere informatiePsychiatrie & Psychologie bij 22q11DS
Studiedag Stichting 22Q11 19 november 2017 A.M. Fiksinski a.m.fiksinski@umcutrecht.nl Psycholoog & onderzoeker (PhD kandidaat) Department of Psychiatry, Rudolf Magnus Institute of Neuroscience, University
Nadere informatieQuick scan method to evaluate your applied (educational) game. Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation Model)
WHAT IS LITTLE GEM? Quick scan method to evaluate your applied (educational) game (light validation) 1. Standardized questionnaires Validated scales from comprehensive GEM (Game based learning Evaluation
Nadere informatieCF Groei-wijzer jaar: Goed bezig
CF Groei-wijzer 12-16 jaar: Goed bezig Naam: Als je opgroeit verandert er veel voor jou en voor je ouders/verzorgers. Stap voor stap word je zelfstandiger, je regelt dingen zelf en krijgt eigen taken.
Nadere informatieZELF DOEN: opzet van een onderzoek naar zelfmanagement en eigen regie. Tijn van Diemen
ZELF DOEN: opzet van een onderzoek naar zelfmanagement en eigen regie Tijn van Diemen Inhoud ZELF DOEN Inleiding Doel van onderzoek Onderzoeksopzet Meetinstrumenten Planning Inleiding Empowerment binnen
Nadere informatieVerschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten
Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Difference in Perception about Parenting between Parents and Adolescents and Alcohol Use of Adolescents
Nadere informatieHier ben ik. Nier Groei-wijzer 17 + jaar: Enkele tips: Naam:
Nier Groei-wijzer 17 + jaar: Hier ben ik Naam: Als je opgroeit, verandert er veel voor jou en voor je ouders/verzorgers. Stap voor stap word je zelfstandiger, je regelt dingen zelf en krijgt verantwoordelijkheid.
Nadere informatieVerslag staalkaart onderzoek SPIL in Erasmus MC Sophia (voorjaar 2012)
Wat zijn de huidige werkwijzen rondom de ondersteuning van zelfmanagement in de zorg voor jongeren met een chronische aandoening binnen het Erasmus MC Sophia? Verslag staalkaart onderzoek SPIL in Erasmus
Nadere informatieDr. Hilde Verbeek 15 april 2014. Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1
Dr. Hilde Verbeek 15 april 2014 Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Doelstelling Nurses on the Move Bijdragen aan verbetering kwaliteit van zorg in verpleeg- en
Nadere informatieOpdrachtgever: Nederlandse organisatie voor gezondheidszorgonderzoek en zorginnovatie (ZonMW)
ONDERZOEKSPROTOCOL Evaluatieonderzoek Actieprogramma OP EIGEN BENEN VOORUIT! Aanvraag voor toetsing METC* juni 2009 Titel project: Evaluatieonderzoek van Actieprogramma Op Eigen Benen Vooruit! voor bevordering
Nadere informatieImplementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen
Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen KCVG onderzoekers: M. Vukadin, F.G. Schaafsma, J.R. Anema Trimbos Instituut: H. Michon GGZ In geest - Actenz:
Nadere informatiePROfeel. Dr. Sanne Nijhof, kinderarts Merel Nap-van der Vlist, arts-onderzoeker
PROfeel Dr. Sanne Nijhof, kinderarts Merel Nap-van der Vlist, arts-onderzoeker Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties¹ Sponsoring
Nadere informatieVerschillen in het Gebruik van Geheugenstrategieën en Leerstijlen. Differences in the Use of Memory Strategies and Learning Styles
Verschillen in het Gebruik van Geheugenstrategieën en Leerstijlen tussen Leeftijdsgroepen Differences in the Use of Memory Strategies and Learning Styles between Age Groups Rik Hazeu Eerste begeleider:
Nadere informatieGroei-wijzer 17 + jaar: Hier ben ik
Groei-wijzer 17 + jaar: Hier ben ik Naam: Als je opgroeit verandert er veel voor jou en voor je ouders/ verzorgers. Stap voor stap word je zelfstandiger, je regelt dingen zelf en krijgt verantwoordelijkheid.
Nadere informatieHet Individueel Zorgplan
Het Individueel Zorgplan Bedreiging of Gezamenlijke Kans? Hans in t Veen, longarts STZ Expertise Centrum Astma & COPD h.intveen@sfg.nl Wat is een IZP? Het IZP is de dynamische set van afspraken van de
Nadere informatieCoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies
'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies Center of Research on Psychology in Somatic diseases Lonneke van de Poll Franse, Integraal Kankercentrum
Nadere informatieDe ontwikkeling, implementatie en evaluatie van een zorgpad geriatrische revalidatiezorg
De ontwikkeling, implementatie en evaluatie van een zorgpad geriatrische revalidatiezorg Jolanda van Haastregt 03-06-2016 Irma Everink, Ruud Kempen, Jos Schols Health Services Research Focusing on Chronic
Nadere informatieGroei-wijzer 17 + jaar: Hier ben ik
Groei-wijzer 17 + jaar: Hier ben ik Naam: Als je opgroeit verandert er veel voor jou en voor je ouders/ verzorgers. Stap voor stap word je zelfstandiger, je regelt dingen zelf en krijgt verantwoordelijkheid.
Nadere informatieGezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie
Gezondheid en arbeidsparticipatie: determinanten, gevolgen en bouwstenen voor reïntegratie Prof Dr Lex Burdorf Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Gezondheid van uitkeringsgerechtigden
Nadere informatieKanker en naasten: 'Vergeet ons niet te lezen'
Kanker en naasten: 'Vergeet ons niet te lezen' Mies van Eenbergen Saskia van Vliet Nicole Ezendam 16 maart 2018 NVPO Congres Onderzoek naar naasten Wie zijn naasten? Soort onderzoek: Kwalitatief interviews,
Nadere informatieMulti-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing
Date 7-12-2011 1 Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing Prof. Dr. Inge Hutter Demographer, anthropologist Coordinator Healthy Ageing Alpha Gamma RUG Dean Faculty Spatial Sciences Date 7-12-2011
Nadere informatieUtrecht: Hart van Gezondheidszorg Kansen voor samenwerking
Kansen voor samenwerking Prof. dr. Douwe Biesma Voorzitter Raad van Bestuur St. Antonius Ziekenhuis Utrecht/Nieuwegein Allereerst welkom in ons nieuwe ziekenhuis St. Antonius altijd dichtbij Ziekenhuis
Nadere informatieHerstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap. Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN
Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN Geen belangen Disclosure Persbericht 15 oktober 2014 Veranderend zorglandschap vraagt om vernieuwde
Nadere informatieGroei-wijzer Vaardigheden voor zelfstandig leven. Ieteke Vos November 2011
Groei-wijzer Vaardigheden voor zelfstandig leven Ieteke Vos November 2011 Wat is de Groei-wijzer? Vragenlijst en overzichtelijk schema met leeftijdsgebonden ontwikkelingstaken Voor jongeren en ouders Vanaf
Nadere informatiePROMOTIEONDERZOEK ARBEIDSPARTICIPATIE VAN JONGVOLWASSENEN MET LICHAMELIJKE BEPERKINGEN. Joan Verhoef
PROMOTIEONDERZOEK ARBEIDSPARTICIPATIE VAN JONGVOLWASSENEN MET LICHAMELIJKE BEPERKINGEN Joan Verhoef PROMOTIEONDERZOEK Eigen promotieonderzoek: Verbeteren arbeidsparticipatie van jongvolwassenen met lichamelijke
Nadere informatieOp Eigen Benen Verder Competenties, preferenties en kwaliteit van leven: jongeren met chronische aandoeningen in beeld
Op Eigen Benen Verder Competenties, preferenties en kwaliteit van leven: jongeren met chronische aandoeningen in beeld Resultaten van een internetenquête onder jongeren met chronische aandoeningen in de
Nadere informatiePOLIKLINIEK JONGVOLWASSENEN
POLIKLINIEK JONGVOLWASSENEN Transitie van kind naar volwassene Mw.dr. Jetty van Meeteren revalidatiearts, Erasmus MC Waarom aandacht voor transitie? Zowel uit de klinische praktijk als uit het wetenschappelijk
Nadere informatieAPPROACHING THE FAMILY
1 Journalists Workshop Organ Donation and Transplantation APPROACHING THE FAMILY COLENBIE LUC TRANSPLANTATION COORDINATION 9 October 2012 2 Everybody arriving hospital Start the fight for saving life Family
Nadere informatieDe Virus Groei-wijzer Goed bezig (12-16 jaar)
De Virus Groei-wijzer Goed bezig (-6 jaar) Let op; disclosure! Kent het kind de diagnose al? Naam: Als je opgroeit verandert er veel voor jou en voor je ouders/verzorgers. Stap voor stap word je zelfstandiger,
Nadere informatieVerantwoordelijkheid delen
Verantwoordelijkheid delen Inhoud: blz. 1. Achtergrond 1 2. Betrokken blijven: hoe? 3 3. Communiceren over verantwoordelijkheid: hoe? 5 4. Diabetestaken: Wie doet wat? 6 Achtergrond Zoals we allemaal weten,
Nadere informatie