Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen"

Transcriptie

1 Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen Prof dr Toine Egberts UMC Utrecht en Universiteit Utrecht 30 januari 2018

2 Farmacotherapie op maat: what is in a name?

3

4 Farmacotherapie op maat: drie uitgangspunten 1. Elk recept is een n=1 experiment met variabele uitkomst 2. Farmacotherapie is meer dan een recept schrijven 3. Uitkomsten farmacotherapie zijn van meer afhankelijk dan een goede match molecuul - biosysteem

5 Elk recept is een n=1 experiment met variabele uitkomst Population trial evidence Individual patient clinical practice Aim Reality size represents degree of uncertainty about therapeutic outcome

6 Farmacotherapie is meer dan het schrijven van een recept

7 Uitkomsten farmacotherapie: meer dan goede match molecuul - biosysteem Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Optimaal gedrag zorgverlener compliance met evidence, guidelines shared decision making (patient, andere professionals) juist toedienen van geneesmiddelen monitoren, evalueren, bijstellen Optimaal gedrag patient bewaren geneesmiddelen willen en kunnen gebruiken geneesmiddelen Optimaal systeem beschikbaarheid geneesmiddelen transitiezorg

8 Optimaal systeem beschikbaarheid geneesmiddelen transitiezorg Uitkomsten farmacotherapie: meer dan goede match molecuul - biosysteem Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Optimaal gedrag zorgverlener compliance met evidence, guidelines shared decision making (patient, andere professionals) juist toedienen van geneesmiddelen monitoren, evalueren, bijstellen Optimaal gedrag patient bewaren geneesmiddelen gebruiken geneesmiddelen

9 Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Keuze actief molecuul: Shift phenotype based naar mechanism based Paul Ehrlich: Magic Bullet concept

10

11

12

13

14 Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Keuze dosering: - leeftijd, (over)gewicht, BSA - comedicatie - metaboliserend genotype - nierfunctie -.

15 Hoe te doseren bij een neonaat behandeld met hypothermie?

16

17 Uitkomsten farmacotherapie: meer dan goede match molecuul - biosysteem Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Optimaal gedrag zorgverlener compliance met evidence, guidelines shared decision making (patient, andere professionals) juist toedienen van geneesmiddelen monitoren, evalueren, bijstellen Optimaal gedrag patient bewaren geneesmiddelen willen en kunnen gebruiken geneesmiddelen Optimaal systeem beschikbaarheid geneesmiddelen transitiezorg

18

19

20

21 Adherence to monitoring in lithium treated patients Nederlof et al, in progress

22 Uitkomsten farmacotherapie: meer dan goede match molecuul - biosysteem Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Optimaal gedrag zorgverlener compliance met evidence, guidelines shared decision making (patient, andere professionals) juist toedienen van geneesmiddelen monitoren, evalueren, bijstellen Optimaal gedrag patient willen en kunnen gebruiken geneesmiddelen bewaren geneesmiddelen Optimaal systeem beschikbaarheid geneesmiddelen dossier

23 Willen en kunnen gebruiken geneesmiddelen Van Riet-Nales et al. Arch Dis Childhood 2013;98:725-31

24 Likelihood of drug adherent behaviour Child (age dependent) willing able willing not able not willing able not willing not able willing able willing not able Parent not willing able not willing not able

25 Bewaren geneesmiddelen om te kunnen gebruiken Beers, Notenboom et al. JAGS 2014

26 17 patients (6.7%) store biologicals between 2-8 C 62 patients (24.3%) store biologicals below 0 C Vlieland et al. Rheumatology 2016

27 My Fridge at home My Fridge in Pharmacy

28 Uitkomsten farmacotherapie: meer dan goede match molecuul - biosysteem Optimale match geneesmiddel met biosysteem farmacologie, (patho)fysiologie, mechanism of disease actief molecuul dosering Optimaal gedrag zorgverlener compliance met evidence, guidelines shared decision making (patient, andere professionals) juist toedienen van geneesmiddelen monitoren, evalueren, bijstellen Optimaal gedrag patient bewaren geneesmiddelen willen en kunnen gebruiken geneesmiddelen Optimaal systeem beschikbaarheid geneesmiddelen transitiezorg

29 Transitiezorg: een nog steeds haperend systeem vd Linden, et al. Arch Intern Med 2006

30 farmacotherapie op maat 4O s voor optimale Outcomes in de farmacotherapie: Optimale match geneesmiddel met biosysteem Optimaal gedrag zorgverlener Optimaal gedrag patient Optimaal systeem We weten steeds meer wat we doen in de farmacologie Het farmacogedrag is dat we in de praktijk minder doen dan we weten

Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence

Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence Evidence Based Practise versus Practice Based Evidence Dr. John Verhoef (Lector) Lectoraat Eigen Regie Hogeschool Leiden, Cluster Zorg verhoef.j@hsleiden.nl Waar hebben we het over? Evidence Based Practice

Nadere informatie

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam Pharmacotherapie Introductie- COIG-cursus Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam vanaf 9.15 uur registratie en koffie/thee 10.00 10.15 uur opening en inleiding

Nadere informatie

Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen met astma in Nederland?

Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen met astma in Nederland? Astma controle, is er ruimte voor verbetering? Walter Balemans, kinderlongarts Antonius ziekenhuis, Nieuwegein CAHAG conferentie, januari 2017 Gewetensvraag Hoe goed behandelen we kinderen en volwassenen

Nadere informatie

De patiënt als persoon

De patiënt als persoon De patiënt als persoon Prof. dr. Jan A.M. Kremer Radboudumc, Booz&co @JKNL, jan.kremer@radboudumc.nl ClaudicatioNet Jaarcongres Den Bosch, 13 maart 2014 Gynaecoloog Radboud IVF team Geïnspireerd door patiënten

Nadere informatie

Leren verbeteren met gegevens over voorgeschreven medicijnen. Bram Plouvier Predictive analytics consultant

Leren verbeteren met gegevens over voorgeschreven medicijnen. Bram Plouvier Predictive analytics consultant Leren verbeteren met gegevens over voorgeschreven medicijnen Bram Plouvier Predictive analytics consultant BI Podium Advanced Analytics 23 mei 2017 Advanced Analytics in de gezondheidszorg Santeon en de

Nadere informatie

Gestructureerde Medicatie Anamnese Maart 2010, Afdeling Geriatrie en Expertisecentrum Pharmacotherapie bij Ouderen en afdeling Farmacie UMC Utrecht

Gestructureerde Medicatie Anamnese Maart 2010, Afdeling Geriatrie en Expertisecentrum Pharmacotherapie bij Ouderen en afdeling Farmacie UMC Utrecht Gestructureerde Medicatie Anamnese Maart 2010, Afdeling Geriatrie en Expertisecentrum Pharmacotherapie bij Ouderen en afdeling Farmacie UMC Utrecht A Clara Drenth-van Maanen, Jonne Spee, Rob J van Marum,

Nadere informatie

Zorgstandaard. Problematisch Alcoholgebruik & Alcoholverslaving

Zorgstandaard. Problematisch Alcoholgebruik & Alcoholverslaving Zorgstandaard Problematisch Alcoholgebruik & Alcoholverslaving WORKSHOP - inleiding, dr. Peter Greeven, klinisch-psycholoog, lid werkgroep Zorgstandaarden, bestuurslid NIP - vervolg, Marcella Mulder, teamleider

Nadere informatie

KINDERFORMULARIUM. Tjitske van der Zanden Coordinator Kinderformularium Disclosure belangen spreker:

KINDERFORMULARIUM. Tjitske van der Zanden Coordinator Kinderformularium Disclosure belangen spreker: RIVM Off-label 07 maart 2017 1 KINDERFORMULARIUM Tjitske van der Zanden Coordinator Kinderformularium vanderzanden@nkfk.nl Disclosure belangen spreker: Potentiële belangverstrengeling: geen RIVM Off-label

Nadere informatie

Op weg naar gezinsgerichte zorg

Op weg naar gezinsgerichte zorg Op weg naar gezinsgerichte zorg 1 Op weg naar Gezinsgerichte Zorg Moeder en Kindcentrum Reinier de Graaf Madelon de Beer, senior verpleegkundige afdeling neonatologie Laura van der Meer, kinderarts-neonatoloog

Nadere informatie

Wat maakt een goede arts? Prof. dr. Wim Pinxten

Wat maakt een goede arts? Prof. dr. Wim Pinxten Wat maakt een goede arts? Prof. dr. Wim Pinxten Ik zal boven alles voor mijn patiënten zorgen, hun gezondheid bevorderen en hun lijden verlichten. Monty Python s The Meaning of Life, 1983 MEDISCHE PROFESSIONALITEIT?

Nadere informatie

DOORBRAAKPROJECT ROM. Het begin van het einde. Williams,

DOORBRAAKPROJECT ROM. Het begin van het einde. Williams, DOORBRAAKPROJECT ROM Het begin van het einde Williams, 151124 Doorbraakproject ROM Project Trimbos-instituut in opdracht van het Landelijk Platform GGZ, de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, het

Nadere informatie

Literatuurstudie Afstemmingskennis in de

Literatuurstudie Afstemmingskennis in de 2 Patiëntvoorkeuren in de verpleegkundige besluitvorming Literatuurstudie Afstemmingskennis in de Evidence-Based Ervaring van de professional Practice Ria den Hertog PhD 1 8 dec 2015 2 Inhoud Mr. Paul

Nadere informatie

SelfMED. Medicatie in eigen beheer van de patiënt gedurende de ziekenhuisopname Maken de voordelen de organisatorische uitdaging zinvol?

SelfMED. Medicatie in eigen beheer van de patiënt gedurende de ziekenhuisopname Maken de voordelen de organisatorische uitdaging zinvol? SelfMED Medicatie in eigen beheer van de patiënt gedurende de ziekenhuisopname Maken de voordelen de organisatorische uitdaging zinvol? Prof dr. Tinne Dilles drs. Toke Vanwesemael 1 Aanleiding SelfMED

Nadere informatie

Patient Empowerment. Prof. dr. W.H. van Harten, mei 2009

Patient Empowerment. Prof. dr. W.H. van Harten, mei 2009 Patient Empowerment Prof. dr. W.H. van Harten, mei 2009 Trends in Zorgstelsel Prestatie bekostiging/competitie. Technologische vernieuwing & personalised medicine. Investeringen vragen grootschaligheid

Nadere informatie

Therapeutic Drug Monitoring BiologicalDMARDs Utile or Futile

Therapeutic Drug Monitoring BiologicalDMARDs Utile or Futile Therapeutic Drug Monitoring BiologicalDMARDs Utile or Futile Dr. Bart van den Bemt, apotheker/onderzoeker Afdeling Farmacie Sint Maartenskliniek, Nijmegen Inhoud: 1) Is TDM bij anti-tnf bij reumatische

Nadere informatie

Pharmacogenetic testing: why and when?

Pharmacogenetic testing: why and when? Pharmacogenetic testing: why and when? Teun van Gelder Afdelingen Interne Geneeskunde en Apotheek Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam Klinische Farmacologie Pharmacotherapy in special populations Children,

Nadere informatie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Symposium ter gelegenheid afscheid Ad van Dooren Zelfredzaamheid van patiënten bij gebruik van veilige medicatie. Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Rudolf van Olden, arts Medisch Directeur

Nadere informatie

Verbeteren van effectiviteit en efficiëntie van cognitieve gedragstherapie middels cliëntfeedback VGCt najaarsconferentie 2015

Verbeteren van effectiviteit en efficiëntie van cognitieve gedragstherapie middels cliëntfeedback VGCt najaarsconferentie 2015 Verbeteren van effectiviteit en efficiëntie van cognitieve gedragstherapie middels cliëntfeedback VGCt najaarsconferentie 2015 Prof. dr. Marc Verbraak, klinisch psycholoog / cognitief-gedragstherapeut

Nadere informatie

Patiëntenparticipatie in

Patiëntenparticipatie in Patiëntenparticipatie in Europees perspectief Marleen Kaatee Oprichter & voorzitter Patiëntenparticipatie in Europa: 1. PSC Patients Europe 2. EMA 3. ERNs, European Reference Networks Noodzaak: internationaal

Nadere informatie

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht Hoe vertaal ik resultaten uit de medische literatuur en richtlijnen naar de dagelijkse praktijk? Interpretatie van resultaten van geneesmiddelenonderzoek Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische

Nadere informatie

10-2-2015. Thuis bloeddrukmeten. Indeling presentatie

10-2-2015. Thuis bloeddrukmeten. Indeling presentatie Thuis bloeddrukmeten Anna van Ittersum, verpleegkundig specialist Afd. Interne Geneeskunde, Bronovo Den Haag Wilko Spiering, internist-vasculair geneeskundige Afd. Vasculaire Geneeskunde, UMC Utrecht Disclosure

Nadere informatie

Andrea van der Meulen, MDL-arts

Andrea van der Meulen, MDL-arts Andrea van der Meulen, MDL-arts IBD: Enkele cijfers 80.000 mensen met IBD in Nederland Piek leeftijd diagnose 18-25 jaar + 2.500 per jaar + 300 kinderen < 18 jaar Ontstekingen dunne en dikke darm Niet

Nadere informatie

Helpt het hulpmiddel?

Helpt het hulpmiddel? Helpt het hulpmiddel? Het belang van meten Zuyd, Lectoraat Autonomie en Participatie Faculteit Gezondheidszorg Dr. Ruth Dalemans, Prof. Sandra Beurskens 08-10-13 Doelstellingen van deze presentatie Inzicht

Nadere informatie

Een triagetool: het Kompas Kinder- en Jeugdpsychiatrie. Frits Boer & Frank Verhulst 8 oktober 2015 Ede

Een triagetool: het Kompas Kinder- en Jeugdpsychiatrie. Frits Boer & Frank Verhulst 8 oktober 2015 Ede Een triagetool: het Kompas Kinder- en Jeugdpsychiatrie Frits Boer & Frank Verhulst 8 oktober 2015 Ede Bij vermoeden psychische stoornis is de vraag: Is het nodig Jeugd-GGz/KJP te betrekken? Is het nodig

Nadere informatie

ICHOM en het belang voor de patiënt

ICHOM en het belang voor de patiënt DE PATIENT CENTRAAL Maarten de Wit Lent 12 oktober 2017 ICHOM en het belang voor de patiënt T2T Overarching principle B. The primary goal of treating patients with rheumatoid arthritis is to maximize long-term

Nadere informatie

Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood Anxiety Disorders Julliette Liber

Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood Anxiety Disorders Julliette Liber Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood Anxiety Disorders Friends or Foes? Predictors of Treatment Outcome of Cognitive Behavioral Therapy for Childhood

Nadere informatie

Maat houden met medisch handelen

Maat houden met medisch handelen Maat houden met medisch handelen Prof. dr. Niek J. de Wit, huisarts Julius Centrum for Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde UMC Utrecht Voorstellen Agenda : Definitie en omvang Indeling

Nadere informatie

Vakkundige zorg in balans: Individuele en team kwaliteiten verbinden

Vakkundige zorg in balans: Individuele en team kwaliteiten verbinden Vakkundige zorg in balans: Individuele en team kwaliteiten verbinden Professor in Clinical Nursing Clinical Schools Vakkundige Zorg Het is de ambitie van VWS om iedereen zo lang mogelijk gezond te houden

Nadere informatie

Client & zorgverlener: Samen beter beslissen? Dilemma s tussen verantwoordelijkheid en risico

Client & zorgverlener: Samen beter beslissen? Dilemma s tussen verantwoordelijkheid en risico Client & zorgverlener: Samen beter beslissen? Dilemma s tussen verantwoordelijkheid en risico Prof. Trudy van der Weijden Implementatie van richtlijnen Huisartsgeneeskunde School CAPHRI Maastricht University

Nadere informatie

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten PRO De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten Prof. dr. Saskia Middeldorp, internist Afdeling Vasculaire Geneeskunde Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat zegt de NHG standaard

Nadere informatie

De Bouw van een Zorgcircuit: Hoe gaan we te werk?

De Bouw van een Zorgcircuit: Hoe gaan we te werk? De Bouw van een Zorgcircuit: Hoe gaan we te werk? Dr. Jef Willems UZ Gent 12 Mei 2015 De bouw van een zorgcircuit Situering Zorgprogramma pediatrie Over netwerken en zorgcircuits Definities relaties Stap

Nadere informatie

Adherence aan HWO en meer bewegen

Adherence aan HWO en meer bewegen Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.

Nadere informatie

De DREAMeR-studie. Drug use Reconsidered in the Elderly using goal Attainment scales. during Medication Review

De DREAMeR-studie. Drug use Reconsidered in the Elderly using goal Attainment scales. during Medication Review De DREAMeR-studie Drug use Reconsidered in the Elderly using goal Attainment scales during Medication Review 1 Wat is de DREAMeR-studie? Aan dit onderzoek deden mee: Een groot gerandomiseerd gecontroleerd

Nadere informatie

Opleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud

Opleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud Opleiden voor Public Health Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud Public Health = alles wat we doen om de volksgezondheid te verbeteren Cellen > individuen -> maatschappij Preventie Effectiviteit

Nadere informatie

List of publications. List of publications 213

List of publications. List of publications 213 List of publications List of publications 213 Publications in English Bekkema N., Veer A. de, Hertogh C. & Francke A. Perspectives of people with mild intellectual disabilities on care-relationships at

Nadere informatie

COPDnet transmuraal ketenzorgmodel

COPDnet transmuraal ketenzorgmodel COPDnet transmuraal ketenzorgmodel integrale zorg in een geïntegreerde zorgketen LAN, Conferentie, 19 januari 2018 dr. A.J. (Alex) van t Hul Uitgangspunten/ aannames: 1. Uitkomsten van zorg voor mensen

Nadere informatie

VOICE Vertrouwen, Overleg, Integratie,Controle & Evaluatie Dr Agnes van den Hoogen WKZ Geboortecentrum UMC Utrecht

VOICE Vertrouwen, Overleg, Integratie,Controle & Evaluatie Dr Agnes van den Hoogen WKZ Geboortecentrum UMC Utrecht VOICE Vertrouwen, Overleg, Integratie,Controle & Evaluatie Dr Agnes van den Hoogen WKZ Geboortecentrum UMC Utrecht ahoogen@umcutrecht.nl Achtergrond Ouder worden van een extreem vroeg geborene geeft veel

Nadere informatie

Zorgpaden en verslavingszorg: een introductie. Lezing bij het Centrum Maliebaan op dinsdag 6 november 2012 door prof. dr.

Zorgpaden en verslavingszorg: een introductie. Lezing bij het Centrum Maliebaan op dinsdag 6 november 2012 door prof. dr. Zorgpaden en verslavingszorg: een introductie Lezing bij het Centrum Maliebaan op dinsdag 6 november 2012 door prof. dr.guus Schrijvers Introductie Inleiding Definitie Zorgpad Variantie analyse: evaluatie

Nadere informatie

Beloon meer gezondheid in plaats van meer zorg

Beloon meer gezondheid in plaats van meer zorg Beloon meer gezondheid in plaats van meer zorg Contractinnovatie voor gezondheid-zorg in samenwerking Martini 25 jaar Symposium 28 oktober 2016 Jurriaan Pröpper Directeur 1 Verwachting (jaren) WAAROM we

Nadere informatie

Position Paper #Not4Sissies

Position Paper #Not4Sissies huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde Position Paper #Not4Sissies Lizette Wattel Coördinator UNO-VUmc Coördinator Onderzoekslijn Geriatrische Revalidatie Ewout Smit AIOTO Ouderengeneeskunde Programma

Nadere informatie

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon

Nadere informatie

De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg

De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg De plaats van besluitvorming rond het levenseinde binnen het nieuwe kwaliteitskader palliatieve zorg Marjolein Rentinck Internist/oncoloog bij Tergooi Symposium Methoden voor besluitvorming rond het levenseinde

Nadere informatie

De toekomst van de ouderenzorg is al begonnen: alleen nog maar de innovaties verspreiden. Lezing op woensdag 9 november 2011 te Doetinchem

De toekomst van de ouderenzorg is al begonnen: alleen nog maar de innovaties verspreiden. Lezing op woensdag 9 november 2011 te Doetinchem De toekomst van de ouderenzorg is al begonnen: alleen nog maar de innovaties verspreiden. Lezing op woensdag 9 november 2011 te Doetinchem Ontwikkelingen in omgeving 1. Vraag naar klinische geriatrische

Nadere informatie

Addendum bij de multidisciplinaire richtlijn Dreigende Vroeggeboorte gepubliceerd in 2011. Opgesteld door de Otterlo Werkgroep, versie 2014

Addendum bij de multidisciplinaire richtlijn Dreigende Vroeggeboorte gepubliceerd in 2011. Opgesteld door de Otterlo Werkgroep, versie 2014 Addendum bij de multidisciplinaire richtlijn Dreigende Vroeggeboorte gepubliceerd in 2011 Opgesteld door de Otterlo Werkgroep, versie 2014 Uitgangsvraag: Leidt een rescue -behandeling met corticosteroïden

Nadere informatie

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE?

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? - Geplaatst in VISUS 4-2017 - EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? Om de verschillen tussen de kennis uit het laatste wetenschappelijk bewijs en de klinische praktijk kleiner te maken is de afgelopen

Nadere informatie

Eigen regie met ReumaNet. Prof. Dr. Piet van Riel

Eigen regie met ReumaNet. Prof. Dr. Piet van Riel Eigen regie met ReumaNet Prof. Dr. Piet van Riel 2 Different views Patients and Rheumatologists Identical questionnaire for 213 RA patients and 109 rheumatologists 58 factors, Different combinations of

Nadere informatie

Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016

Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016 Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016 Kijken vanuit verwondering Verwondering van epidemioloog: Kwetsbaarheid normaal Angst Depressie Verslaving Psychose 40% lifetime experience Wederkerigheid

Nadere informatie

Online inzage patientendossier

Online inzage patientendossier Online inzage patientendossier Workshop door: Eva Vroonland Janneke Tekstra Patiënt en Zorgverlener, partners in eheath 11 mei 2017 outline Voorstellen Online inzage UMC Utrecht Vragen inventariseren &

Nadere informatie

Sturen op kwaliteit. Theorie en praktijk. Dr. Wim Gorissen, Directeur Effectiviteit & Vakmanschap

Sturen op kwaliteit. Theorie en praktijk. Dr. Wim Gorissen, Directeur Effectiviteit & Vakmanschap Sturen op kwaliteit Theorie en praktijk Dr. Wim Gorissen, Directeur Effectiviteit & Vakmanschap Opbouw verhaal Wat willen we in het jeugdveld Evidence-based werken en vakmensschap Samen lerend doen wat

Nadere informatie

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid presentatie ESPRi Symposium 26-11-2015 Michiel Boog, klinisch psycholoog, psychotherapeut Titel:

Nadere informatie

Antimicrobial stewardship balans

Antimicrobial stewardship balans Franky Buyle, pharmd, phd Apotheek Multidisciplinair Infectie Team Hebben we nood aan een nationale infectiologie-gids? 12 maart 2019 VZA PUO Franky.buyle@uzgent.be Antimicrobial stewardship balans INDIVIDU

Nadere informatie

Henk Jan Out, Paul van Meurs en Rudolf van Olden. Van eerste humane toediening tot algemeen gebruik

Henk Jan Out, Paul van Meurs en Rudolf van Olden. Van eerste humane toediening tot algemeen gebruik VII 1 Introductie tot de farmaceutische geneeskunde................................ 1 Henk Jan Out, Paul van Meurs en Rudolf van Olden I Van eerste humane toediening tot algemeen gebruik 2 Exploratory

Nadere informatie

Kleine boefjes worden groot. Arne Popma

Kleine boefjes worden groot. Arne Popma Kleine boefjes worden groot Arne Popma Boodschap om mee naar huis te nemen Onderzoek & zorg op maat: - Heterogeniteit gedragsstoornissen, specifieke ontwikkelpaden - Relevant onderzoek vergt samenwerking

Nadere informatie

Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste?

Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste? Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste? Maarten de Wit 31 mei 2013 Lokatie Tilburg University Overzicht 1. Wat is het patiëntenperspectief? 2. Hoe krijg je als onderzoeker toegang tot de

Nadere informatie

Persoonsgerichte zorg in richtlijnen: contradictie of paradox? Trudy van der Weijden 16 juni 2017

Persoonsgerichte zorg in richtlijnen: contradictie of paradox? Trudy van der Weijden 16 juni 2017 Persoonsgerichte zorg in richtlijnen: contradictie of paradox? Trudy van der Weijden 16 juni 2017 Welkom Namens NHG en UM, CAPHRI, vakgroep HAG Speciaal welkom aan: - Familie en vrienden - Sprekers - Medewerkers

Nadere informatie

Toepassing van Farmacogenetica

Toepassing van Farmacogenetica Toepassing van Farmacogenetica Kansen en uitdagingen Marjolein Weda Centrum voor Gezondheidsbescherming; RIVM Aanleiding 2 Personalised medicine PM is een containerbegrip 3 Personalised therapy Factoren

Nadere informatie

Bij gebrek aan bewijs

Bij gebrek aan bewijs Bij gebrek aan bewijs kennis is macht! internet in de spreekkamer P.A. Flach Bedrijfsarts Arbo- en milieudienst RuG 09-10-2006 1 3 onderdelen 1. Wat is EBM 2. Zoeken in PubMed 3. Beoordelen van de resultaten

Nadere informatie

Familieparticipatie en mantelzorg: Shared decision making in zorgnetwerken rond mensen met dementie

Familieparticipatie en mantelzorg: Shared decision making in zorgnetwerken rond mensen met dementie Familieparticipatie en mantelzorg: Shared decision making in zorgnetwerken rond mensen met dementie Leontine Groen van de Ven en Carolien Smits Lectoraat Innoveren in de Ouderenzorg Moderne Dementiezorg,

Nadere informatie

Wat weten we over medicatie(on)veiligheid?

Wat weten we over medicatie(on)veiligheid? Wat weten we over medicatie(on)veiligheid? Patricia van den Bemt Sint Lucas Andreas Ziekenhuis Amsterdam/ disciplinegroep farmacoepidemiologie en farmacotherapie, Universiteit van Utrecht is er een probleem?

Nadere informatie

Geneesmiddelen en ouderen

Geneesmiddelen en ouderen Geneesmiddelen en ouderen Vrijdag 24 april 2015 9.00 17.00 uur Broederplein in Zeist PAO-H NASCHOLING VOOR HUISARTSEN Inleiding: Ouderen vormen het leeuwendeel van de medicijngebruikers. Zij lopen echter

Nadere informatie

Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma. Hedwig Blommestein

Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma. Hedwig Blommestein Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma ~Kansen en uitdagingen~ Hedwig Blommestein Inleiding Inhoud presentatie Uitkomstenonderzoek Casus rituximab maintenance Achtergrond Resultaten t Conclusie Uitkomstenonderzoek

Nadere informatie

De patient centraal in de acute zorg

De patient centraal in de acute zorg De patient centraal in de acute zorg Drs. Marjolein Kremers, promovenda acute geneeskunde/internist acute geneeskunde i.o. Dr. Prabath Nanayakkara, internist acute geneeskunde, Amsterdam UMC, lok. VU Prof.

Nadere informatie

AGAR trial: Adherence to Guidelines for use of Antibiotics in Respiratory infections

AGAR trial: Adherence to Guidelines for use of Antibiotics in Respiratory infections AGAR trial: Adherence to Guidelines for use of Antibiotics in Respiratory infections Gebruik van antimicrobiële middelen voor luchtweginfecties op afdelingen Interne Geneeskunde en Longziekten: kwaliteitsevaluatie

Nadere informatie

Aortaklepkeuze: Naar optimale beslisvorming

Aortaklepkeuze: Naar optimale beslisvorming Aortaklepkeuze: Naar optimale beslisvorming Prof Dr JJM Takkenberg Afdeling Thoraxchirurgie Erasmus MC Disclosures: none Deze presentatie Aortaklepvervanging: Hoe bepalen we de beste optie voor de individuele

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum IMPLEMENTATIE: welke weg? Prof.dr. Rob Oostendorp Dr. Michel Wensing Prof.dr. Richard Grol Implementatie Kenmerken implementatie (ZON, 1997; Gezondheidsraad, 2000). Procesmatige en planmatige invoering.

Nadere informatie

Evidence based nursing: wat is dat?

Evidence based nursing: wat is dat? Evidence based nursing: wat is dat? Sandra Beurskens Lector kenniskring autonomie en participatie van mensen met een chronische ziekte Kenniskring autonomie en participatie EBN in de praktijk: veel vragen

Nadere informatie

Consultverlening. Achterom zien en vooruit blikken Dr Hans Janssen 19 september 2013, De ReeHorst, Ede

Consultverlening. Achterom zien en vooruit blikken Dr Hans Janssen 19 september 2013, De ReeHorst, Ede Consultverlening Achterom zien en vooruit blikken Dr Hans Janssen 19 september 2013, De ReeHorst, Ede 1 2 3 4 5 6 C n a V 7 M r a a n Onder consultverlening door de laboratoriumspecialist wordt hier verstaan:

Nadere informatie

De goede dingen goed doen

De goede dingen goed doen De goede dingen goed doen O V E R K W A L I T E I T V A N B E S T A A N, B E L O N G I N G E N H A N D E L E N P R E S E N T A T I E V O O R H E T O N D E R Z O E K E R S P L A T F O R M D I S A B I L

Nadere informatie

Hoe is het revalidatie zorggebied op dit moment vormgegeven. Innovaties in de revalidatiezorg. Nieuwe vormen van revalidatie.

Hoe is het revalidatie zorggebied op dit moment vormgegeven. Innovaties in de revalidatiezorg. Nieuwe vormen van revalidatie. Inleiding in de revalidatiegeneeskunde 2011. Hoe is het revalidatie zorggebied op dit moment vormgegeven. De rol van de zorgverzekeraars. Innovaties in de revalidatiezorg. Wat is multidisciplinair. Pijnrevalidatie.

Nadere informatie

Verklaring van belangen

Verklaring van belangen Verklaring van belangen Reden voor invulling van dit formulier Maak uw keuze Ik werk reeds voor het CBG en vul de Verklaring van belangen opnieuw in Algemeen Titel(s) Voornaam Dr. Paul Tussenvoegsels Achternaam

Nadere informatie

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties

Nadere informatie

Is valpreventie kosteneffectief?

Is valpreventie kosteneffectief? Is valpreventie kosteneffectief? Prof. Dr. Lieven Annemans Ghent University, Brussels University Lieven.annemans@ugent.be Lieven.annemans@vub.ac.be Maart 2014 1 Reactie van de overheden op de crisis Jaarlijkse

Nadere informatie

Pijn bij kinderen verdient meer aandacht.

Pijn bij kinderen verdient meer aandacht. Pijn bij kinderen verdient meer aandacht. Nog maar veertig jaar geleden kreeg een kind geen pijnbehandeling rond een operatie. Pijn bij vroeg geborenen werd ontkend. Behandeling van chronische pijn en

Nadere informatie

Sturen op kosten in de zorg. Patiënt, professional, politiek? Shared Decision Making. NFU-RVZ Utrecht 06-09-2013

Sturen op kosten in de zorg. Patiënt, professional, politiek? Shared Decision Making. NFU-RVZ Utrecht 06-09-2013 Sturen op kosten in de zorg. Patiënt, professional, politiek? Shared Decision Making. NFU-RVZ Utrecht 06-09-2013 Trudy van der Weijden Huisartsgeneeskunde School CAPHRI MUMC+ Shared Decision Making Gezamenlijke

Nadere informatie

De Rol van de Verantwoordelijk Persoon

De Rol van de Verantwoordelijk Persoon De Rol van de Verantwoordelijk Persoon Weefsels over de grens Dr. Richard van der Linden Senior QA/RA Consultant Signifix BV Professor Bronkhorstlaan 10, Building 48 3723 MB Bilthoven The Netherlands http://www.signifix.com/

Nadere informatie

Ondersteuning van astma zelfmanagement in de huisartsenpraktijk via internet: Karakteristieken van patiënten en het PatiëntCoach webportaal

Ondersteuning van astma zelfmanagement in de huisartsenpraktijk via internet: Karakteristieken van patiënten en het PatiëntCoach webportaal Ondersteuning van astma zelfmanagement in de huisartsenpraktijk via internet: Karakteristieken van patiënten en het PatiëntCoach webportaal Jaap K. Sont, associate professor Afdeling Medische Besliskunde

Nadere informatie

Bevlogenheid in de Context van het Voortgezet Onderwijs. Impact van Vermoeidheid, Leeftijd en Werkervaring

Bevlogenheid in de Context van het Voortgezet Onderwijs. Impact van Vermoeidheid, Leeftijd en Werkervaring Bevlogenheid in de Context van het Voortgezet Onderwijs Impact van Vermoeidheid, Leeftijd en Werkervaring Engagement in the Context of Secondary Education Impact of Fatigue, Age and Experience Wiel Frins

Nadere informatie

Wijs bewijs. Werkcollege Evidence based toezicht. Congres Leren loont, 10 november 2011

Wijs bewijs. Werkcollege Evidence based toezicht. Congres Leren loont, 10 november 2011 Wijs bewijs Werkcollege Evidence based toezicht Congres Leren loont, 10 november 2011 Dr. Marielle Klerks, IvhO en MJP Effecten van toezicht Dr. Marianne van Ooyen, WODC, EUR en Tier Werkcollege 1. Theorie

Nadere informatie

Medicatie overdracht, klopt er iets van?

Medicatie overdracht, klopt er iets van? Medicatie overdracht, klopt er iets van? Karen Keijsers, aios geriatrie, klinisch farmacoloog Namens: dr PAF Jansen, klinisch geriater, klinisch farmacoloog Kenmerken van de oudere patiënt Multimorbiditeit

Nadere informatie

Therapietrouw bij hartfalen: Wat kan de huisapotheker doen? CARDIO 017 Apr. Lieven Zwaenepoel

Therapietrouw bij hartfalen: Wat kan de huisapotheker doen? CARDIO 017 Apr. Lieven Zwaenepoel Therapietrouw bij hartfalen: Wat kan de huisapotheker doen? CARDIO 017 Apr. Lieven Zwaenepoel APB MISSIE Het stimuleren, ontwikkelen en promoten van de meerwaarde van de OFFICINA-APOTHEKER waarbij GEZONDHEID

Nadere informatie

Zorgpaden en ketenzorg NVKVV 21 maart 2012

Zorgpaden en ketenzorg NVKVV 21 maart 2012 Jij steunt anderen. Wie steunt jou? Zorgpaden en ketenzorg NVKVV 21 maart 2012 Dr. P. Persyn Inhoud presentatie 1. (R)evoluties i.d. (gezondheids)zorg 2. Nieuwe spanningsvelden 3. Chronische zorg goede

Nadere informatie

Uzelf. Samenwerken aan Utrecht gezond. Dr. Jaap Trappenburg (UMCU, HU) Uzelf kernteam

Uzelf. Samenwerken aan Utrecht gezond. Dr. Jaap Trappenburg (UMCU, HU) Uzelf kernteam Uzelf Samenwerken aan Utrecht gezond Dr. Jaap Trappenburg (UMCU, HU) Uzelf kernteam UMC Utrecht Hogeschool Utrecht Universiteit Utrecht EBU Gemeente Utrecht U CREATE Rabobank Raedelijn Thinc. One Shoe

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Faber, A. (2006). Stimulant treatment in children: A Dutch perspective s.n.

Citation for published version (APA): Faber, A. (2006). Stimulant treatment in children: A Dutch perspective s.n. University of Groningen Stimulant treatment in children Faber, Adrianne IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the

Nadere informatie

Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering

Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering In deze presentatie Palliatieve zorg bij Stichting Prisma Definitie van palliatieve zorg Kenmerken van de palliatieve

Nadere informatie

Terugkomdag Richtlijnontwikkeling

Terugkomdag Richtlijnontwikkeling Terugkomdag Richtlijnontwikkeling Martine Versluijs, PGOsupport Ilse Raats, CBO 5 maart 2015 Programma 10.00 Afgeleide producten van richtlijnen Patiëntenversies Keuzehulpen en gedeelde besluitvorming

Nadere informatie

Het Effect van Voortgangsfeedback aan Behandelaars op de Uitkomsten van Psychologische Behandelingen; een Pilot Onderzoek

Het Effect van Voortgangsfeedback aan Behandelaars op de Uitkomsten van Psychologische Behandelingen; een Pilot Onderzoek Het Effect van Voortgangsfeedback aan Behandelaars op de Uitkomsten van Psychologische Behandelingen; een Pilot Onderzoek The Effect of Progress Feedback to Therapists on Psychological Treatment Outcome;

Nadere informatie

ACCOMPLISH studie: naleving van handhygiene in Nederlandse ziekenhuizen. Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC

ACCOMPLISH studie: naleving van handhygiene in Nederlandse ziekenhuizen. Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC ACCOMPLISH studie: naleving van handhygiene in Nederlandse ziekenhuizen Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC ACCOMPLISH studie Actively Creating COMPLIance Saving Health ZonMw

Nadere informatie

Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie

Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie 10de PICU Thanksgiving symposium 26 November 2015 Dr. Jef Willems Intensieve Zorgen Pediatrie Kinderziekenhuis Prinses Elisabeth Antibiotic

Nadere informatie

Fysiotherapie bij patiënten met Hart-, Vaat- en / of Longaandoeningen, een blik naar de toekomst

Fysiotherapie bij patiënten met Hart-, Vaat- en / of Longaandoeningen, een blik naar de toekomst Fysiotherapie bij patiënten met Hart-, Vaat- en / of Longaandoeningen, een blik naar de toekomst 24 april 2013, Deventer Leendert Tissink Msc Fysiotherapeut Van Zuilichem / Partners Oud Gastel; Docent

Nadere informatie

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker

Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker Zelfmanagement en eigen regie bij borstkanker AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl Mariëtte Bergmans (BVN) 1 wie staat hier? AnneLoes van Staa PhD RN MD a.van.staa@hr.nl 1 Definitie zelfmanagement

Nadere informatie

Zelfmanagementondersteuning of regelmatige controles bij COPD patiënten in de huisartspraktijk? Een gerandomiseerd gecontroleerd experiment

Zelfmanagementondersteuning of regelmatige controles bij COPD patiënten in de huisartspraktijk? Een gerandomiseerd gecontroleerd experiment Zelfmanagementondersteuning of regelmatige controles bij COPD patiënten in de huisartspraktijk? Een gerandomiseerd gecontroleerd experiment British Medical Journal 2012; 345: e7642. Erik Bischoff, huisarts

Nadere informatie

Value based contracteren

Value based contracteren Value based contracteren Voorwaarde voor succes? It take s 2 to tango! Dr. Eric van der Hijden, beleidsadviseur Strategie en Analyse Zilveren Kruis 20 juni 2016 congres Triple Aim: van belief naar bewijs!

Nadere informatie

Transitie van kinderzorg naar interne: jongere met diabetes tussen wal en schip?

Transitie van kinderzorg naar interne: jongere met diabetes tussen wal en schip? Transitie van kinderzorg naar interne: jongere met diabetes tussen wal en schip? Dr. AnneLoes van Staa Hogeschool Rotterdam & Erasmus Universiteit Rotterdam het Actieprogramma werd gefinancierd door het

Nadere informatie

Value based healthcare door een quality improvement bril

Value based healthcare door een quality improvement bril Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really

Nadere informatie

Wetenschappelijk Onderzoek Is Evidence Based Practice informatie beschikbaar voor iedereen? Jef Adriaenssens RN, MsN, PhD

Wetenschappelijk Onderzoek Is Evidence Based Practice informatie beschikbaar voor iedereen? Jef Adriaenssens RN, MsN, PhD Wetenschappelijk Onderzoek Is Evidence Based Practice informatie beschikbaar voor iedereen? Jef Adriaenssens RN, MsN, PhD Evidence Based Practice 2 "the integration of the best research evidence with clinical

Nadere informatie

Personalized nutrition

Personalized nutrition Personalized nutrition voor buik en brein 25 ste Folia rthica symposium 21 september 2017 Prof. Dr. Ir. Huub Savelkoul Drs. Anna Kruyswijk- v.d. Heijden Stelling (zie app) Zodra personalized nutrition

Nadere informatie

Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar. Tim Kreuger, Margot Metz

Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar. Tim Kreuger, Margot Metz Shared Decision Making met ROM: Het gezamenlijke proces van cliënt en behandelaar Tim Kreuger, Margot Metz Inhoud Shared Decision Making (SDM): wat is het? Samenhang SDM & herstelvisie. Meerwaarde en mate

Nadere informatie

Een framework voor waardegedreven zorg

Een framework voor waardegedreven zorg 14/01/2019 1 Een framework voor waardegedreven zorg Kees Ahaus UMCG/RUG 10 januari 2019 14/01/2019 2 Het vraagstuk Hoe kunnen we het gefragmenteerde zorgsysteem vernieuwen? Er wordt betaald voor volume

Nadere informatie

COPD Individueel behandelen

COPD Individueel behandelen COPD Individueel behandelen Wolfheze, Bomen over COPD 2017 Janneke Bins, AIOS Hans in t Veen, longarts COPD: meer dan FEV1 COPD Integrale gezondheid 1 GOLD 2017 Inhoud workshop COPD basaal assessment (Integrale)

Nadere informatie