Reuven Feuerstein. Feuerstein s Intellectuele Erfenis. Feuerstein's Intellectuele Erfenis. 6 maart jo.lebeer@uantwerpen.be

Transcriptie

1 6 maart 2015 INCENA Inclusion & Enablement Feuerstein s Intellectuele Erfenis jo.lebeer@uantwerpen.be INSIDE INCLUES Clues to inclusive & cognitive education Daffodil Dynamic assessment of functioning for development towards inclusive learning DISTINC Developing In-service Trainingfor Inclusive Education Reuven Feuerstein Botosan (Roemenië) Jerusalem (IL) Bucharest onderwijzer 1944 Youth Alliah Israël 1949 Zwitserland, tbc Ontmoetingen met Piaget- Rey Jung Stage in vluchtelingenkampen Marseille- Marocco behoefte aan andere vormen van evaluatie en interventie mediatietheorie- IVP en LPAD 1962 Hadassah-Wizo-Canada Research Institute 1970 Doctoraat Psychologie Sorbonne Professor Bar Ilan Universiteit Tel Aviv 1980 first international workshop Shoresh-Israel 1993 International Centre for the Enhancement of Learning Potential, Jerusalem 2012 International Feuerstein Institute th International Workshops - Firenze J.Lebeer, 2015, Universiteit Antwerpen & APhogeschool 1

2 Waarom Feuerstein als inspiratiebron? 1. Sterke wortels in ervaring met achterstandskinderen 2. Degelijke theoretische onderbouwing 3. Praktisch arsenaal: mediatiecriteria, denktrainingprogramma, dynamisch leeronderzoek 4. Ontwikkelend onderwijs: domein-overstijgende (transversale) leervaardigheden ontwikkelen 5. Sterk uitgangspunt: modificeerbaarheid, geen vaststaande intelligentie 6. Nadruk op leerkracht-vaardigheden= mediatie 7. Nadruk op transfer naar domeinen van leren: schools, sociaal-emotionele, creatieve, dagelijks leven en werk 8. Leent zich tot differentiatie ( heterogene groepen) 9. Mogelijke groeps-toepassing of individueel 10. Inclusief kader Structurele cognitieve modificeerbaarheid en Gemedieerde leerervaring: wat is dat voor iets? Fragmenten uit BBC film The transformers J.Lebeer, 2015, Universiteit Antwerpen & APhogeschool 2

3 The Mind of a Child Fragment The Mind of a Child - L Esprit d un Enfant van Gary Marcuse (Face to Face Media Vancouver) over het werk van Feuerstein met autochtone Inuit in Canada en Afro-Americans in Washington en Ethiopische immigranten in Israel: alle drie achtergestelde groepen, met veel onderwijs- en sociale problemen. Illustratie van de mediatietheorie, en hoe je tekort aan mediatie leidt tot een tekort in cognitieve functies De persoon Feuerstein Reuven Feuerstein met één van zijn kleinkinderen Fragment uit het laatste interview met Reuven Feuerstein, maart 2014, waarin hij vertelt wat hem drijft J.Lebeer, 2015, Universiteit Antwerpen & APhogeschool 3

4 De Theorie: Structurele Cognitieve Modificeerbaarheid & Gemedieerde Leerervaring Modificeerbaarheid : vermogen van mensen om duurzaam gemodificeerd te worden door prikkels uit de omgeving Intelligentie ligt niet vast bij de geboorte Radicaal optimisme: iedereen is modificeerbaar Ondanks barrières zoals leeftijd, oorzaak, ernst Veranderen modificeren Toestand vs. Permanente kenmerken Voorbij de labels: verstandelijke beperking, PDD, ADD, ASS, etc. Voorbeelden van modificeerbaarheid Ondanks genetische afwijkingen, hersenschade, onvoldoende hersenontwikkeling De chromosomen hebben niet het laatste woord Wouter uit Leuven is nu student op Lemmens, met individueel, nietdiplomagericht programma Feuerstein met zijn kleinzoon El Hanan Peetjie Engels uit Schinnen haalde haar rijexamen J.Lebeer, 2015, Universiteit Antwerpen & APhogeschool 4

5 Structurele cognitieve modificeerbaarheid Cognitieve functies worden structureel Piaget: cognitieve structuren ontstaan door sensomotorische ervaring + rijping Vygotsky, Bruner, Feuerstein : culturele oorsprong van cognitieve structuren ( Piaget). Belangrijke rol van gezin en school Feuerstein: gemedieerde leerervaring is nodig om tot cognitieve structuren te komen Verschillende manieren van leren Leren door directe blootstelling aan stimuli Gemedieerde Leerervaring S H O H R Schema om mediatietheorie van Feuerstein te verduidelijken: Stimulus organisme respons schema uit gedragspsychologie, aangevuld met de H van humane mediator, die stimuli filtert, verandert, vergelijkt, aandraagt, en ook de respons beïnvloedt, bv. je aandacht reguleert, je even doet denken voor je antwoordt, je helpt antwoorden te verwoorden, enz. J.Lebeer, 2015, Universiteit Antwerpen & APhogeschool 5

6 Gemedieerde Leerervaring Cognitieve functies Cognitieve kaart parameters Kind Stimulus De mediatiedriehoek van Feuerstein: hoe een kind functioneert in zijn denken, brengen we in kaart met de cognitieve functies. Hoe het materiaal eruit ziet en wat ermee kan gedaan worden, brengen we in kaart met de cognitieve kaart. Hoe de mediator medieert, brengen we in kaart met de mediatiecriteria Mediator MLE criteria Schema van oorspong van culturele deprivatie Endogene oorzaken (erfelijk, hersenen, zintuigen) Exogene oorzaken (emotioneel, sociaal, cultureel, socioeconomisch) Voldoende gemedieerde leerervaring Onvoldoende gemedieerde leerervaring Opbouw van de cognitieve functies Verhoogde modificeerbaarheid Deficiente cognitieve functies Verlaagde modificeerbaarheid J.Lebeer, 2015, Universiteit Antwerpen & APhogeschool 6

7 Wat bedoelt Feuerstein met culturele deprivatie? De toestand dat je verstoken bent van je eigen cultuur Cultuur = alles: gewoonten, manieren van kijken, eten, leren, kleden, waarden lage scholing maatschappelijke exclusie Minder gemedieerde leerervaring leerproblemen op school Verminderde modificeerbaarheid cognitieve functies worden minder ontwikkeld De methode van Feuerstein Theorie van de structurele cognitieve modificeerbaarheid LPAD: evaluatie van leerdispositie Instrumenteel Verrijkingsprogram ma = cognitieve interventie Een modificerende omgeving vormgeven De stimuli aanpassen Mediërende opvoedingspraktijk: 12 mediatiecriteria J.Lebeer, 2015, Universiteit Antwerpen & APhogeschool 7

8 Instrumenteel Verrijkingsprogramma Cultuur-onafhankelijk onderwijskundige interventie Inhoudsvrij: niet op kennis gericht Gericht op leren hoe te leren algemene probleemoplossende taken meer of minder abstract Bridging & transfert naar dagelijkse levensituaties, school, werk & relaties R. Feuerstein logo IVP Heterogene toepassingen: onderwijs, revalidatie, voorbereiding werk voor mensen met arbeidshandicap Instrumenteel Verrijkingsprogramma IVP Standaard versie IVP-basic versie Niv I Niv II Niv III Leeftijd 8jaar tot volwassenen Organisatie van Stippen; Oriëntatie in de Ruimte I; Vergelijken, Analytisch Waarnemen, Classificeren Illustraties Tijdsrelaties Familierelaties Instructies Oriëntatie in de Ruimte II Cijferreeksen Syllogismen, Transitieve relaties Sjablonen (RSDT) 4jaar+ SEN Organisatie van Stippen-basic Oriëntatie in de Ruimte-Basic; Van Eenheid tot Groep; Emoties herkennen; Van Empathie tot Actie; Vergelijk & Ontdek het absurde A; Trichannel Denk na om Geweld te voorkomen Leren vragen stellen en Begrijpend lezen; Weten & identificeren Ontdek en vergelijk het absurde B J.Lebeer, 2015, Universiteit Antwerpen & APhogeschool 8

9 Wetenschappelijk onderzoek Lebeer, J. (2014) (red.) Transylvanian Journal of Psychology, Special Issue Clinical and educational applications of Reuven Feuerstein s Mediated Learning Experience Theory: current scientific evidence. Cluj University, te vinden via Ebsco Academic Premier databank of papierversie te bestellen via kinga.szabo@ubbcluj.ro Nederlandstalig Overzicht: Lebeer, J. (2012), Wetenschappelijke appendix. In: De Wit, M. (2012), Worden wie je bent. Een reis door de ontwikkelingsfilosofie van Reuven Feuerstein. Amstelveen: Feuersteincentrum Nederland Ruime basis wetenschappelijk onderzoek: effect hangt af van intensiteit, kwaliteit mediatie, kwaliteit van transfer + continuiteit Feuerstein in de wereld Feuersteincentrum aan de Babes-Bolyai Universiteit, Cluj-Napoca, Roemenië 85 Authorized Training Centers (ATC) in 26 countries Centro Imparole, Milaan Feuerstein met Tibetaanse leraren uit Dharamsala Fundación San Joaquin de Los Andes, Puero Montt, Chile Het Centro de Desarrollo Cognitivo, Santiago de Chile Hong Kong University J.Lebeer, 2015, Universiteit Antwerpen & APhogeschool 9

10 Feuerstein in België 1956, samenwerking met Mark Richelle, Ulg 1984 Project VVKBO Philippe Lamoral 1985 CEBCO Centrum ter Bevordering Cognitieve Ontwikkeling Kortrijk, opleidingen IVP, LPAD, Bright Start Haywood, Dynamic Assessment Tzuriel 1987 eerste internationale cursus in het Frans: Université de Mons Prof. Ghislain Magerotte & Nicole Montreuil; daarna oudercursussen 1990 Stedelijk Onderwijs Antwerpen Anita Sohie 1993 Int. Conferentie EAMC Antwerpen Project CREDIT Project Leer-en Inclusiebevordering Universiteit Antwerpen IVP later INCENA (Inclusion& Enablement)+ daarna opeenvolgende Europese projecten Inside, Inclues, Daffodil, Distinc, Enablin+; invoegen introweek in Banaba buitengewoon onderwijs APhogeschool Opleiding Gent Annie Weedaege + VELOO project Opleiding Leuven CESMOO Albert Janssens 2006 La Maison d Emeraude, St Hubert Centre Eclore Libramont (CHA) 1200 mensen opgeleid in Vlaanderen. Hoeveel continueren in de praktijk =? Feuerstein in Nederland J.Lebeer, 2015, Universiteit Antwerpen & APhogeschool 10

11 Verder lezen Feuerstein e.a., The Feuerstein Instrumental Enrichment Program, Jerusalem: ICELP Press Feuerstein e.a., The Dynamic Assessment of Cognitive Modifiability, Jerusalem: ICELP Press Feuerstein e.a.(1993), Laat me niet zoals ik ben, Rotterdam: Lemniscaat Lebeer J (Edit.) (2003), Bouwen aan leren leren, Cognitieve Leerbevordering bij kinderen met risico op ontwikkelings- of leerstoornissen, Leuven: Acco Janssens, A. (1999), Ontwikkeling stimuleren. Werkboek voor ouders en opvoeders, Leuven/Leusden: Acco 1999 Warnez, J. (2001), Mediërend agogisch handelen, Leuven/Leusden: Acco 2001 De Wit, M. (2012), Worden wie je bent. Een reis door de ontwikkelingsfilosofie van Reuven Feuerstein. Amstelveen: Feuersteincentrum Nederland J.Lebeer, 2015, Universiteit Antwerpen & APhogeschool 11