Ondernemerscentrum Flevoland, samen aan de slag! t/m

Transcriptie

1 a. Projectgegevens Titel project Projectnummer Contactpersoon Begin- en einddatum van het project Ondernemerscentrum Flevoland, samen aan de slag! IA06007 Mw. A. Sijsling t/m A. Uitgangspunten voor project 1. Beschrijf kort en concreet de centrale gedachte achter het project. (Wat is de aanleiding of het probleem dat het project beoogt op te lossen? Op welke ontwikkelingen in de regio / sector / betrokken opleidingen heeft de innovatie betrekking? Beschrijf kort en concreet de centrale gedachte achter het project. In Flevoland vormt het midden- en klein bedrijf (MKB) de economische motor. Binnen het MKB is ongeveer 80 procent van het personeel MBO-geschoold. In onderstaande tabellen wordt Flevoland breed uitgesplitst naar sectoren, het aantal succesvolle starters aangegeven over de periode en de behoefte vanuit starters. Ruim 1/3 van de nieuwe ondernemers is deeltijdondernemer. Gemiddeld biedt de fulltime ondernemer 2 arbeidsplaatsen. 67% heeft bedrijfsruimte aan huis en 84% is gevestigd in een woonwijk. Sector: Aantal: Gemeente Aantal Behoefte vanuit starters (begeleiding): Percentage: Landbouw 102 Almere 1920 Bundeling van informatie op Internet inter- 24% Industrie 150 Lelystad 735 Eén fysiek contact en informatiepunt inter- 15% Bouw 657 Dronten 325 Branche en bedrijvenkring gericht maatwerk 15% Handel 867 Noordoost- 366 Individuele (meerjarige) coaching starters 13% Vervoer 179 Zeewolde 219 Maatwerk scholing gericht op levensfase 12% Zakelijke Dienstverle Urk 143 Oprichten startersnetwerken en support door 11% Zorg-onderwijs 217 Pro-actieve houding intermediairs/onderwijs 7% Overige diensten 396 Anders 3% Totaal Totaal: Bron: Provincie Flevoland/KvK/Etin (september 2006) Starters Flevoland Tot nu toe richten de initiatieven voor starters zich hoofdzakelijk op HBO niveau. Zo ook in Flevoland. Concrete stimulering, scholing en begeleiding richting zelfstandig ondernemerschap vanuit het VMBO en MBO-onderwijs vindt tot nu toe niet plaats. Voor de economische motor zijn ook de startende VMBO of MBO kapper of automonteur van belang. Het regionale HBO project De sterkste schakel van de Christelijke Agrarische Hogeschool (CAH) en Hogeschool van Amsterdam (HvA), waarin i.s.m. het bedrijfsleven al een aantal HBO ondernemerscompetenties en een digitale portal zijn ontwikkeld, wordt door deze partners ingebracht voor verdere uitbouw richting MBO en VMBO. Enige jaren geleden (2001) is het verplichte fenomeen van Algemene Ondernemersvaardigheden (AOV) afgeschaft. Op 6 oktober 2006 heeft staatssecretaris mevr. Van Gennip van EZ de kamer voorgesteld om de Vestigingswet Bedrijven uit 1954 in te trekken (AOV was hier een onderdeel van). De Vestigingswet biedt geen waarborg voor kwaliteit van ondernemerschap, maar belemmert de toetreding van startende ondernemers. Ook is een groot 1

2 nadeel van de vestigingswet dat het uitsluitend betrekking heeft op het ondernemerschap bij de start van de ondernemer. Toch blijkt het voor succesvol ondernemen noodzakelijk dat een ondernemer over deze kennis beschikt, en niet alleen bij de start. Een (regionaal) herkenbaar keurmerk in de vorm van een jaarlijkse ondernemers-apk wordt aanbevolen. De regionale partijen in Flevoland (KvK, Syntens, Rabobank en onderwijsinstellingen) willen dit gezamenlijk introduceren. Van start tot jaarlijkse APK wordt er een herkenbaar (bij o.a. banken, accountants) competentie gericht keurmerk doorlopende leerlijn ondernemerschap met deelcertificaten ontwikkeld. Daarnaast doet zich binnen de provincie Flevoland in het kader van ondernemerschap in toenemende mate het probleem van bedrijfsopvolging voor. Ook hier is het knelpunt groter dan in andere provincies. Er is dan ook behoefte om leerlingen via een soort traineeship Tante Agaath in een periode van 3 tot 5 jaar voor te bereiden (stimuleren) op bedrijfsopvolging, met hieraan vooraf een BPV Tante Agaath. Hiermee wordt bedoeld dat de student in alle onderwijsvormen zijn of haar BPV bij hetzelfde bedrijf gaat volgen. Gezamenlijke BPV coördinatie vanuit de onderwijsinstellingen is een must. De digitale tool de sterkste schakel van CAH en HvA kan hiervoor als basis dienen. Ook is er een toenemende vraag bij (niet)-studenten om in deeltijd, naast de studie, baan of uitkering, ondernemerschap te willen gaan uitoefenen (nu al 33% van de starters in Flevoland is deeltijd starter). De centrale gedachte van het project sluit ook aan bij de economische speerpunten van de Provincie Flevoland en bijvoorbeeld bij de concrete agenda Almere 2006/2010, zoals deze is opgesteld door VBA, Gemeente Almere, VNO/NCW en MKB Nederland. Hierin is de verplichting vanuit de politiek aan het MKB beschreven. De vraagstukken van de starters en de bedrijvenkringen vormen de basis voor het project om te komen tot krachtenbundeling stimulering en verankering ondernemerschap Flevoland breed. Samen aan de slag! 2. Beschrijf de doelen in termen van beoogde effecten en resultaten, d.w.z. specifiek, meetbaar, realistisch en tijdgebonden. Beschrijf het doel en de concrete resultaten waar het project naar streeft. Doelstelling Het doel van het project is om van VMBO tot HBO, (oud-)deelnemers te stimuleren richting zelfstandig ondernemerschap (fulltime en flexondernemerschap) of ondernemend werknemerschap en met een doorlopende gecertificeerde leerlijn ondernemerschap VMBO-MBO-HBO optimaal te faciliteren. Hierdoor zal er tevens een aantrekkelijker markt- en toekomstgericht ondernemend onderwijsaanbod ontstaan i.s.m. het bedrijfsleven in Flevoland op VMBO-, MBO-, en HBO- niveau en leven lang leren wordt duurzamer versterkt. Bestaande en nieuwe gemeenschappelijke kennis en expertise wordt gebundeld in een gemeenschappelijk Ondernemerscentrum Flevoland. Dit Ondernemerscentrum wordt nadrukkelijk gekoppeld aan de vraagstukken en inbreng van de bedrijven, bedrijvenkringen, maatschappelijk veld en overheid in Flevoland. Op deze wijze ontstaat er een dienstenpakket dat aansluit bij de regionale behoeften van nu en in de toekomst. In de volgende figuur wordt het project weergegeven. 2

3 Stimuleren ondernemerschap ondernemende werknemers en (enthousiasmeren of triggeren ), zal plaatsvinden op zowel het VMBO als het MBO en HBO. Tijdens de doorlopende leerlijn ontwikkelt de deelnemer naast het basisvak ondernemerschapcompe-tenties. Belangrijk onderdeel binnen deze doorlopende leerlijn vormt de behoefte aan een doorlopende BPV-lijn Tante Agaath VMBO, MBO en HBO. Tante Agaath duidt op één van de fiscale constructies om een bedrijf over te kunnen nemen. Het innovatieve hieraan is dat de deelnemer gedurende zijn leerloopbaan van VMBO via MBO naar HBO bij hetzelfde bedrijf zijn of haar BPV gaat vervullen. Per sector (Techniek & ICT, Economie en Zorg & Welzijn) zal een competentielijn ondernemerschap(met keurmerk en (deel)certificaten) worden ontwikkeld. Binnen deze sectorlijnen zal 20% specifiek zijn voor de betreffende sector. Deze sectorlijnen sluiten aan bij de nieuwe kwalificatie-structuur. Hierbij wordt de lector competentiegericht onderwijs van de CAH en KC Handel betrokken. Door het VMBO, MBO en HBO worden gezamenlijke competenties ondernemerschap geformuleerd. In deze competentielijn ondernemerschap wordt aandacht geschonken aan het ontwikkelen van competenties t.b.v. internationaal competentiegericht ondernemerschap (o.a. andere talen). (Deel)certificering van scholing ondernemerschap vindt tot nu toe alleen op het HBO plaats en is nog niet geheel competentiegericht. De doelstelling van het project is om ook de (deel)certificering te verbreden richting het VMBO en MBO. In haar brief van 6 oktober jl. Kwaliteit van ondernemerschap geeft de staatssecretaris van EZ aan dat niet eenmalig bij de start naar de ondernemerschapcompetenties gekeken dient te worden. Ook o.a. de KvK, Rabobank en Syntens onderschrijven dit. Er zal een APK-certificaat voor Flevoland ontwikkeld worden. Deze wordt gekoppeld aan keurmerk/certificering door-lopende leerlijn ondernemerschap met (deel) certificaten (van start tot jaarlijkse APK). Vanuit het gemeenschappelijke ondernemerscentrum zal begeleiding worden geboden m.b.t. bedrijfsopvolging. Daartoe zal een methode worden ontwikkeld, bijvoorbeeld d.m.v. een BBL route/ traineeship Tante Agaath en koppeling met de te ontwikkelen doorlopende BPV-lijn Tante Agaath. Flex- of deeltijdondernemerschap wordt al door 33% van de starters geambieerd boven fulltime ondernemerschap. De begeleidings-infrastructuur dient hier ook op aangepast te worden. Resultaten Het project streeft d.m.v. ontwikkelen en testen in de Flevolandse praktijk naar de volgende resultaten in 2009, waarbij wordt voortgebouwd op reeds bestaande zaken: 3

4 Projectonderdeel Resultaat Jaarlijks Operationeel Ondernemerscentrustaan Ondernemerscentrum met dislocaties. De dienstverlening zal in ieder geval be- - uit: vraagbaak/voorlichting studenten en bedrijvenkringen, startersdesk, website, ondersteuning huisvesting starters, excursiebox, gezamenlijke bedrijfsprojecten in de onderwijsketen, gezamenlijke pool van ondernemers voor gastlessen Operationele flexibele expertpool: de experts zijn voor minimaal 60% afkomstig uit het bedrijfsleven en de verschillende bedrijvenkringen in Flevoland Begeleiden fulltime- en flexstarters gekoppeld aan de verschillende bedrijvenkringen Begeleiden fulltime- en flexdoorstarters (doorverwezen door bijvoorbeeld KvK) gekoppeld aan de verschillende bedrijvenkringen in Flevoland Studentmatches/traineeships internationaal ondernemerschap gekoppeld aan de verschillende bedrijvenkringen Studentmatches/traineeships bedrijfsopvolging koppelen en begeleiden i.s.m. de verschillende bedrijvenkringen in Flevoland APK-certificering ondernemerschap bij deelgenomen fulltime en flexstarters. 1 keer Competentiegerichte gecertificeerde stimuleringslijn ondernemerschap en BPV-lijn Tante Agaath Competentiegerichte gecertificeerde sectorlijnen ondernemerschap VMBO-MBO- HBO Internationaal competentiegericht ondernemerschap MBO-HBO Bedrijfsopvolging Tante Agaath MBO,HBO Aantrekkelijker marktgericht (bedrijfsgericht) ondernemend onderwijs in de keten VMBO-MBO-HBO De ontwikkelde en geteste stimuleringslijn ondernemerschap en BPV-lijn Tante Agaath wordt in minimaal 50% van de opleidingen VMBO-MB0-HBO toegepast binnen het samenwerkingsverband in Flevoland, waarbij bij het ontwikkelen, testen en implementeren gebruik wordt gemaakt van de expertpool. Techniek, ICT en Creatieve Sector Economie Zorg & welzijn Getest bij VMBO, MBO en HBO deelnemers 5-8 gezamenlijke competenties ondernemerschap VMBO, MBO en HBO Student matches/traineeships gericht op internationaal ondernemerschap i.s.m. de verschillende bedrijvenkringen en KvK student matches/traineeships gericht op bedrijfsopvolging Thema s van het project a. het bevorderen van competentiegericht beroepsonderwijs, met als subthema s: 1. het versterken van de beroepspraktijkvorming; 2. het optimaliseren en flexibiliseren van de schoolorganisatie; en 3. het verbeteren van de begeleiding van de deelnemer tijdens zijn binnen- en buitenschoolse leertrajecten; b. het verbeteren van de programmatische aansluiting tussen het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs, het middelbaar beroepsonderwijs en het hoger beroepsonderwijs en de doorstroom van leerlingen in de beroepskolom; c. het optimaliseren van vernieuwing in het beroepsonderwijs met behulp van het bedrijfsleven en van vernieuwing in het bedrijfsleven, in het bijzonder het midden- en kleinbedrijf, met behulp van het beroepsonderwijs; d. Het bevorderen van ondernemerschap. Ja Ja 1 Ja 2 Ja 3 Ja Ja Ja Nee 4

5 4. Beschrijf de samenstelling, inhoudelijke inbreng en expertise van het samenwerkingsverband Naam partner samenwerkingsverband Binnen(k)ring VNO-NCW Flevoland Boogaart I&O Advies Starship International Dutch Cups Miroda Marketing Shop Van Bragt Marketing Mac3Parc ABG Oreillon Kenniscentrum Handel Rabobank Omschrijving inhoudelijke inbreng VET karktrekkers binnen de binnen(k)ring Inbrengen vraagstukken stimuleren ondernemerschap, doorlopende BPV-lijn Tante Agaath, bedrijfsopvolging Tante Agaath, Internationaal ondernemerschap APK-ondernemerschap. Naast de bedrijven die reeds opgenomen zijn in het samenwerkingsverband zullen er in 2008 en 2009 nog meer leden van VNO-NCW worden benaderd. Projectboard/stuurgroep BPV-lijn Tante Agaath Sectorlijn ondernemerschap Bedrijfsopvolging Projectboard/stuurgroep BPV-lijn Tante Agaath Sectorlijn ondernemerschap BPV-lijn Tante Agaath Sectorlijn ondernemerschap Internationaal ondernemerschap BPV-lijn Tante Agaath Sectorlijn ondernemerschap BPV-lijn Tante Agaath Sectorlijn ondernemerschap Bedrijfsopvolging BPV-lijn Tante Agaath Sectorlijn ondernemerschap Internationaal ondernemerschap BPV-lijn Tante Agaath Sectorlijn ondernemerschap BPV-lijn Tante Agaath Sectorlijn ondernemerschap startershuisvestiging Internationaal ondernemerschap BPV-lijn Tante Agaath Sectorlijn ondernemerschap BPV-lijn Tante Agaath Sectorlijn ondernemerschap Inbrengen kennis en expertise; klankbordfunctie, ondernemersplein.nl, haalbaarheid startersinitiatieven MBO niveau, kwalificatie en toetsing en verspreiding projectresultaten binnen BVEsector Bedrijfsopvolging, flexstarters. Inbreng begeleiding, kennis, Omschrijving deskundigheid De vraagstukken en knelpunten vanuit de dagelijkse ondernemerspraktijk. De ervaring leert dat individuele bedrijven bij voorkeur niet rechtstreeks benaderd worden door een onderwijsinstelling, maar via hun vertrouwens c.q contactpersoon van VNO-NCW. Uitrol richting andere VNO-NCW afdelingen. Bedrijfsopdrachten en bedrijfspraktijk in een bepaalde sector Bedrijfsopdrachten en bedrijfspraktijk in een bepaalde sector Bedrijfsopdrachten en bedrijfspraktijk in een bepaalde sector Bedrijfsopdrachten en bedrijfspraktijk in een bepaalde sector Bedrijfsopdrachten en bedrijfspraktijk in een bepaalde sector Bedrijfsopdrachten en bedrijfspraktijk in een bepaalde sector Bedrijfsopdrachten en bedrijfspraktijk in een bepaalde sector Bedrijfsopdrachten en bedrijfspraktijk in een bepaalde sector Bedrijfsopdrachten en bedrijfspraktijk in een bepaalde sector Bedrijfsopdrachten en bedrijfspraktijk in een bepaalde sector Netwerk van kennis en totaal overzicht inzake ondernemerschap binnen BVE. Vraagbaakfunctie voor deelnemers en onderwijs. Inbedding en verspreiding binnen BVE en certificering Netwerk van kennis en contacten. Vraagbaakfunctie en matchfunctie 5

6 Countus netwerk en randvoorwaarden richting pilot deelnemers bijvoorbeeld op het gebied van financiering, overname, startershuisvesting, Jaarlijkse APK-ondernemerschap Projectboard/stuurgroep Bedrijfsopvolging, flexstarters. Inbreng begeleiding, kennis, netwerk en randvoorwaarden richting pilot deelnemers bijvoorbeeld op het gebied van financiering, overname, startershuisvesting, Jaarlijkse APK-ondernemerschap voor pilot deelnemers en onderwijs. Stimulator lokale en regionale inbedding en uitrol via netwerk van Rabobanken Netwerk van kennis en contacten. Vraagbaakfunctie en matchfunctie voor pilot deelnemers en onderwijs. Stimulator lokale en regionale inbedding en uitrol via netwerk van Countus Kamer van Koophandel Flevoland Provincie Flevoland De Meergronden ROC Flevoland Chr. Agrarische Hogeschool Bedrijfsopvolging, flexstarters. Inbreng begeleiding, kennis, netwerk en randvoorwaarden richting pilot deelnemers bijvoorbeeld op het gebied van financiering, overname, Startershuisvesting Jaarlijkse APK-ondernemerschap Projectboard/stuurgroep Randvoorwaarden stimuleren ondernemerschap, startersbeleid, bedrijfopvolging, startershuisvesting, samenwerking Projectboard/stuurgroep Aanleveren test deelnemers voor: Stimuleren ondernemerschap VMBO, BPV-lijn Tante Agaath, Sectorlijnen ondernemerschap Projectboard/stuurgroep Aanleveren test deelnemers voor: Stimuleren ondernemerschap MBO, BP-lijn Tante Agaath, Internationaal ondernemerschap Jaarlijkse APKondernernemerschap, Bedrijfsopvolging Tante Agaath, Sectorlijnen ondernemerschap Projectboard/stuurgroep Aanleveren test deelnemers voor: Stimuleren ondernemerschap HBO, BP-lijn Tante Agaath, Internationaal ondernemerschap Jaarlijkse APKondernernemerschap, Bedrijfsopvolging Tante Agaath, Sectorlijnen ondernemerschap Projectboard/stuurgroep Netwerk van kennis en contacten. Vraagbaakfunctie en matchfunctie voor pilot deelnemers en onderwijs. Stimulator regionale inbedding diepte innovatie en uitrol via netwerk KvK Netwerk van kennis en contacten. Provinciale randvoorwaarden en inbedding diepte innovatie Competentie gerichte onderwijs- en begeleidingsmethodieken ontwikkelen, testen en implementeren in het kader van de warme overdracht VM- BO/MBO die aansluiten bij de vragen vanuit de bedrijven, bedrijvenkringen en intermediairs Competentie gerichte onderwijs- en begeleidingsmethodieken ontwikkelen, testen en implementeren in het kader van de warme overdracht VM- BO/MBO die aansluiten bij de vragen vanuit de bedrijven, bedrijvenkringen en intermediairs Deelnemer landelijk HBO-certificaat ondernemerschap vertalen richting VMBO/MBO. Certificering Competentie gerichte onderwijs- en begeleidingsmethodieken ontwikkelen, testen en implementeren in het kader van de warme overdracht VMBO/MBO die aansluiten bij de vragen vanuit de bedrijven, bedrijvenkringen en intermediairs 6

7 Buiten(k)ring Technocentrum Flevoland (jong) MKB Flevoland Vereniging Bedrijfskring Almere Digikring Flevoland ABN-AMRO Syntens Echnaton/Helen Parkhurst Hogeschool van Amsterdam locatie Almere Stimuleren ondernemerschap, doorlopende BPV-lijn Tante Agaath, bedrijfsopvolging Tante Agaath, Internationaal richting de technische sector. In 2008 en 2009 zullen nog meer bedrijven uit het netwerk worden benaderd. Stimuleren ondernemerschap, doorlopende BPV-lijn Tante Agaath, bedrijfsopvolging Tante Agaath, Internationaal.In 2008 en 2009 zullen nog meer leden worden benaderd. Stimuleren ondernemerschap, doorlopende BPV-lijn Tante Agaath, bedrijfsopvolging Tante Agaath, Internationaal. In 2008 en 2009 zullen nog meer leden worden benaderd. Stimuleren ondernemerschap, doorlopende BPV-lijn Tante Agaath, bedrijfsopvolging Tante Agaath, Internationaal. In 2008 en 2009 zullen nog meer leden worden benaderd Bedrijfsopvolging, flexstarters. Inbreng begeleiding, kennis, netwerk en randvoorwaarden richting pilot deelnemers op het gebied van financiering, overname, startershuisvesting, Jaarlijkse APK-ondernemrschap Bedrijfsopvolging, flexstarters. Inbreng begeleiding, kennis, netwerk en randvoorwaarden richting pilot deelnemers richting techniek en innovatie Jaarlijkse APK-ondernemrschap Aanleveren test deelnemers voor: Stimuleren ondernemerschap VMBO, BPV-lijn Tante Agaath, Sectorlijnen ondernemerschap Aanleveren test deelnemers voor: Stimuleren ondernemerschap HBO, BPV-lijn Tante Agaath, Internationaal ondernemerschap APK-ondernernemerschap, Bedrijfsopvolging Tante Agaath, Sectorlijnen ondernemerschap Netwerk van kennis en contacten. Vraagbaakfunctie en matchfunctie voor pilot deelnemers en onderwijs. Stimulator regionale inbedding diepte innovatie en uitrol via netwerk van Technocentra Netwerk van kennis en contacten. Vraagbaakfunctie en matchfunctie voor pilot deelnemers en onderwijs. Stimulator regionale inbedding diepte innovatie en uitrol via netwerk van (jong) MKB Netwerk van kennis en contacten. Vraagbaakfunctie en matchfunctie voor pilot deelnemers en onderwijs. Netwerk van kennis en contacten. Vraagbaakfunctie en matchfunctie voor pilot deelnemers en onderwijs. Netwerk van kennis en contacten. Vraagbaakfunctie en matchfunctie voor pilot deelnemers en onderwijs. Stimulator lokale en regionale inbedding en uitrol via netwerk van ABN- AMRO Netwerk van kennis en contacten. Vraagbaakfunctie en matchfunctie voor pilot deelnemers en onderwijs. Stimulator regionale inbedding diepte innovatie en uitrol via netwerk van Technocentra Competentie gerichte onderwijs- en begeleidingsmethodieken ontwikkelen, testen en implementeren in het kader van de warme overdracht VM- BO/MBO Certificering Competentie gerichte onderwijs- en begeleidingsmethodieken ontwikkelen, testen en implementeren in het kader van de warme overdracht VMBO/MBO 7

8 5. Beschrijf de innovatie in het project Beschrijf de innovatie in het project: Het project is een research en development project en heeft dan ook een experimenteel karakter. De belangrijkste dieptestrategische innovaties zijn: Kweekvijver warme overdracht stimuleren ondernemerschap VMBO-MBO-HBO: De ondernemerspad groeilijnen zullen binnen het VMBO-MBO-HBO warm op elkaar aansluiten, te weten: Route 1 Route 2 Route 3 Route 4 Route 5 Route 6 Route 7 Route 8 Stimuleren, voorlichting ondernemerschap Werving, Selectie assessment Formeren talentgroepen Studieresultaten Maatwerktraject Netwerk- Bijeenkomsten Koppeling leerlingen aan bedrijven en/of starten eigen bedrijf Begeleiding Coaching Opzetten expertpool ondernemerschap 60% afkomstig uit het bedrijfsleven: oriëntatie leert dat bij vele HBO instellingen ondernemerschapsbegeleiding voor 60-80% gebeurd door docenten/niet ondernemers. Door meer gebruik te maken van experts en ondernemers uit de praktijk (minimaal 60%) en alleen ondernemende docenten in te zetten is de verwachting dat er duurzamere ondernemerschap gekomen kan worden bij de studenten op VMBO, MBO en HBO. Vroegtijdig stimuleren en enthousiasmeren ondernemerschap in de keten VMBO-MBO- HBO: Tot nu wordt er nog nergens in de onderwijsketen samengewerkt om vroegtijdig ondernemerschap te stimuleren en te enthousiasmeren VMBO-MBO-HBO waarbij er gebruik wordt gemaakt van een gezamenlijke expertpool ondernemerschap. APK-certificering en VMBO/MBO-certificaat ondernemerschap: het HBO-certificaat richt zich op éénmalige certificering in de voorbereiding- c.q. opstartfase van de eigen onderneming. Middels een periodieke APK-check met ondersteuning van de vaste expertpool van het ondernemerscentrum Flevoland is de verwachting dat er minder starters zullen uitvallen. Ook zou dit de toegankelijkheid richting o.a banken moeten vergroten. Conform de HBO-certificaat systematiek wordt er een VMBO/MBO-certificaat ondernemerschap ontwikkeld. Doorlopende BPV-lijn Tante Agaath VMBO-MBO-HBO: jong talent op VMBO, MBO en HBO kan middels een natuurlijke doorlopende leerlijn een band opbouwen met een bepaald bedrijf en ondernemer door gedurende zijn of haar gehele onderwijsloopbaan bij hetzelfde bedrijf de BPV in te vullen. Het bedrijfsopvolgingsvraagstuk wordt steeds nijpender in Flevoland. Een dergelijk experiment is nieuw. De verwachting is dat hierdoor meer actieve bedrijfsopvolgingen tot stand kunnen komen. Gezamenlijk R&D centrum Ondernemerschap Flevoland: Kennis en kunde van VMBO t/m HBO, expertpool vanuit bedrijfsleven, bedrijvenkringen en intermediairs, banken, accountants en provincie worden gebundeld op één plaats: het ondernemerscentrum Flevoland. Om gezamenlijk en niet versnipperd te komen tot stimulering van ondernemerschap bij studenten op het VMBO, MBO en HBO alsmede het begeleiden van starters en doorstarters en/of bedrijfopvolging. 8

9 Overzicht van vernieuwingsprojecten binnen het samenwerkingsverband Naam partner Naam project Korte omschrijving ROC Flevoland Ondernemen Flevoland ESF-1 stimuleren ondernemerschap laatste fase studenten ROC Flevoland en Christelijke Agrarische Hogeschool Dronten Internationaal traineeship ondernemen ESF-1 stimuleren internationaal ondernemerschap MBO-HBO ROC Flevoland en Christelijke Agrarische Hogeschool Dronten Bedrijfsopvolging ESF-1 bedrijfsopvolging/franchise MBO-HBO Digikring Flevoland, ROC Flevoland, Hogeschool van Amsterdam locatie Almere en Syntens Meergronden en ROC Flevoland Echnaton/Helen Parkhurst en ROC Flevoland Bedrijfsvereniging Almere diverse onderwijsinstellingen en gemeentelijke instellingen Christelijk Agrarische Hogeschool Dronten en Hogeschool van Amsterdam, Almere PABO, IIE/Hogeschool van Amsterdam, ROC Flevoland Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Christelijk Agrarische Hogeschool Dronten, Rabobank, Fontys Hogescholen, Hanzescholen Groningen, Hogeschool Inholland Creakring Flevoland Stimuleren ondernemerschap Stimuleren ondernemerschap Kleurrijk Almere De sterkste schakel Streaming Media HBO-certificaat ondernemerschap Heeft het samenwerkingsverband zich georiënteerd op vergelijkbare innovatieve projecten? Creative Challenge Call inrichten samenwerkingsverband tussen ICT-bedrijven, creatieve sector en onderwijsinstellingen Stimuleren ondernemerschap in het kader van convenant Meergronden en ROC Flevoland Stimuleren ondernemerschap in het kader van convenant Echnaton/Helen Parkhurst en ROC Flevoland Gezamenlijke activiteiten m.b.t doelgroepen autochtoon / allochtoon waaronder allochtone ondernemers EFRO/ESF- Bedrijfscase integreren in onderwijs Toepassing streaming media in het onderwijs HBO-certificaat ondernemerschap Zo ja, omschrijf de wijze van oriëntatie, de resultaten van de oriëntatie, hoe gebruik is gemaakt van deze resultaten en waarin het eigen project onderscheidend is. Ja Ja Nee Projecten genoemd in het ingediende projectvoorstel - De sterkste schakel (Instituut voor Information Engineering IEE; Pro Retail; Christelijke Agrarische Hogeschool) Binnen het project De Sterkste Schakel zullen de Flevolandse HBO opleidingen (Christelijke Agrarische Hogeschool en het Institute for Information Engineering) samen een leeromgeving ontwikkelen voor de economische vakken. Het bijzondere aan De Sterkste Schakel is dat de leeromgeving gevuld gaat worden met opdrachten die voortkomen uit het Flevolandse bedrijfsleven. Met als doel het ondernemen in Flevoland naar een hoger niveau te brengen. Het projectplan kent unieke componenten die enerzijds het ondernemerschap binnen het HBO onderwijs op een hoger niveau wil brengen, 9

10 maar anderzijds het regionaal bedrijfsleven tot een betere benutting laat komen van de kennis en kunde, maar ook capaciteit, van het Flevolandse HBO. Componenten die zijn voortgekomen uit een inventarisatieronde bij CAH te Dronten, IIE te Almere en Proretail in Zeewolde. Daarnaast zal er een gezamenlijk een digitale leeromgeving ontwikkeld worden, die ingezet kan worden door alle HBO opleidingen in Flevoland. De digitale leeromgeving die ontwikkeld zal worden binnen De Sterkste Schakel zal enerzijds studenten laat ervaren welke competenties nodig zijn om te kunnen ondernemen, maar hen anderzijds laten kennismaken met Flevolandse ondernemers. Het netwerk dat door het project ontstaat, zal bevorderen dat het Flevolandse bedrijfsleven de weg weet te vinden naar de HBO instellingen. ROC Flevoland werkt binnen het project samen met onder meer de CAH. Binnen deze samenwerking kunnen de mogelijkheden om een dergelijke leeromgeving tevens voor het MBO geschikt/toegankelijk te maken. Link met consortium innovatiearrangement: Christelijke Agrarische Hogeschool - Rotterdams Rossen In samenwerking met de Hogeschool Rotterdam en een aantal partners uit het bedrijfsleven levert Rotterdams Rossen een innovatieve aanpak voor het ondernemersonderwijs voor het roc. Een belangrijk onderdeel van dit ondernemersonderwijs bestaat uit een studentenbedrijf waarin studenten met ondernemerstalenten in het laatste jaar van hun beroepsopleiding een eigen bedrijf opzetten. Het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam stelt hiervoor een bedrijvencentrum ter beschikking waar studenten facilitaire dienstverlening een jaar als studentenbedrijf diensten verlenen. Na het jaar wordt het studentenbedrijf overgedragen aan de volgende groep. De ROS (Rotterdamse Ondernemersschool) en de Hogeschool Rotterdam maken een programma waarin hbo-studenten de minor ondernemerschap kunnen volgen bij ROC Albeda. Startende ondernemers van ROC Albeda nemen producten en opleidingen af van de Hogeschool Rotterdam. Een dergelijk concept wordt tevens bij ROC Flevoland toegepast, en kan worden geschaard onder stimulering. Het project Ondernemerscentrum Flevoland richt zich op zowel op stimulering, als vele overige zaken. Op deze wijze bieden ze een totaalpakket, van interesse voor een dergelijke vorm van ondernemen onderwijs tot het bieden van begeleiding bij de start van een eigen bedrijf. Daarnaast wordt een methode ontwikkeld voor deeltijdondernemerschap en bedrijfsopvolging. - (V)MBO Business School (Bureau Overleren) (V)MBO Business School is een vorm van ondernemend onderwijs. Leerlingen zetten (onder schooltijd) een eigen bedrijf op. Een dergelijk concept wordt tevens bij ROC Flevoland toegepast, en kan worden geschaard onder stimulering. Het project Ondernemerscentrum Flevoland richt zich op zowel stimulering, als vele overige zaken. Op deze wijze bieden ze een totaalpakket, van interesse voor een dergelijke vorm van ondernemen onderwijs tot het bieden van begeleiding bij de start van een eigen bedrijf. Daarnaast wordt een methode ontwikkeld voor deeltijdondernemerschap en bedrijfsopvolging. Link met consortium innovatiearrangement: Rabobank 10

11 - Doorlopende leerroute ondernemerschap MBO-HBO, Fontys Hogescholen Veel leerlingen besluiten een vervolgopleiding op HBO-niveau te volgen maar ondervinden hierbij problemen. Een hoog percentage valt uit tijdens de propedeuse. In dit project wil men deze uitval terugdringen met een doorlopende leerroute. Men is van plan om een aantal modules op het gebied van ondernemerschap te ontwikkelen die MBO-deelnemers in de laatste twee semesters van hun opleiding volgen. Bij het project Ondernemerscentrum Flevoland wordt niet een doorlopende leerroute van de laatste twee semesters van de opleiding MBO naar HBO ontwikkeld, maar een doorlopende leerroute ondernemerschap VMBO-MBO-VMBO ontwikkeld. Op deze wijze worden in het ondernemerschap geïnteresseerde deelnemers eerder begeleid. Link met consortium innovatiearrangement: Lectoraat Ondernemerschap (middels CAH) - Kennismaken met het ondernemerschap, Hogeschool Brabant Het kennismaken met en oriënteren op het ondernemerschap en het MKB als alternatief voor het grootbedrijf. Een dergelijke opzet zal worden gehanteerd bij het onderdeel sensibilisering. Bij het project Ondernemerscentrum Flevoland worden deelnemers die na een dergelijke kennismaking serieuze interesse tonen in het ondernemerschap, opgepikt en verder begeleid tot zelfs een aantal jaren na de studie. Link met consortium innovatiearrangement: Lectoraat Ondernemerschap (middels CAH) - Starterstraject Kamer van Koophandel Voor de startersbegeleiding zal gebruik worden gemaakt van de bestaande methode van de startersbegeleiding van, en samengewerkt worden met, de Kamer van Koophandel. Het verschil is echter dat de Kamer van Koophandel de potentiële starters oppikt en begeleid wanneer ze reeds van school zijn. Bij dit project wordt deelnemers reeds tijdens de opleiding startersbegeleiding aangeboden. Daarnaast is er in een aantal gevallen sprake van starters met een kennistekort. Deze starters zullen door de Kamer van Koophandel worden doorverwezen naar het Ondernemerscentrum om daar een traject te volgens, zodat de deelnemer kan worden begeleid, en het kennistekort kan wordt aangevuld. Link met consortium innovatiearrangement: Kamer van Koophandel Flevoland Tevens zijn deze en andere methodes van buiten het onderwijs niet ontwikkeld volgens het competentiegericht onderwijs. Tijdens het project zullen dan ook methodes van buiten het onderwijs geschikt worden gemaakt voor het competentiegericht onderwijs. Daarnaast is er tevens de mogelijkheid voor een traject bedrijfsopvolging. ROC Flevoland zal bij het project gebruik maken van zoveel mogelijk kennis en expertise die reeds binnen de bedrijfsleven en/of onderwijswereld aanwezig is. Deze aanwezige kennis zal geschikt worden gemaakt voor het competentiegericht onderwijs. Zo wordt voor de intake het assessment van de Rabobank aangepast (geschikt en competentiegericht gemaakt). Daarnaast worden trajecten als deeltijdondernemen en bedrijfsopvolging opgestart. Niet genoemd in projectvoorstel, maar wel naar voren gekomen bij het zoeken naar referentieprojecten voor het projectplan 11

12 - De ondernemende BVE-cursist, Albeda College Binnen dit project wordt een begeleidingsmethodiek voor de begeleidende docenten en ondernemers ontwikkeld. Het project Ondernemerscentrum Flevoland onderscheidt zich van bovengenoemd project, daar het project een bredere aanpak behelst. Niet alleen wordt een competentiegerichte begeleidingsmethodiek ontwikkeld, maar dit wordt tevens vooraf gegaan door sensibilisering en gekoppeld aan een competentiegerichte doorlopende leerlijn ondernemerschap, een ondernemerscentrum en begeleiding tot een aantal jaren na de studie. Tevens is er speciale aandacht voor bedrijfsopvolging en internationaal ondernemerschap. - De ondernemende kunstenaar, Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten Omdat veel studenten pas kort na het afstuderen beseffen dat ze kennis en vaardigheden op zakelijke aspecten nodig hebben, wil men ze de mogelijkheid bieden om een module over ondernemerschap te volgen. In dit project ontwikkelt men de module "De Ondernemende Kunstenaar", geschikt voor alle studenten en pas afgestudeerden. Het programma wordt aangeboden in de vorm van een website. Het project Ondernemerscentrum Flevoland onderscheidt zich van hiervoor genoemd project, daar het zich richt op het stimuleren van ondernemerschap en het begeleiden daarbij. Hiervoor genoemd project richt zich op het bieden van een module De Ondernemende Kunstenaar, daar deelnemers zich pas na de studie beseffen dat ze deze kennis en vaardigheden nodig hebben. Het project van Ondernemerschap Flevoland richt zich echter met name op de fase hieraan voorafgaand, door deelnemers reeds vroeg te wijzen op de mogelijkheden van het ondernemerschap, ze te wijzen op de benodigde competenties en vervolgens een passende leerlijn naast de studie bieden. Tevens is het project gericht op zowel deelnemers van de sector Economie, Techniek, ICT als de Creatieve Sector en Zorg en Welzijn. Omschrijf hoe docenten en management bij de ontwikkeling van de innovatie zijn betrokken. Vertegenwoordigers op docent en management niveau bij de binnen(k)ring partners zijn vroegtijdig betrokken bij het formuleren van het projectidee, inhoud en aanpak. In de periode mei t/m oktober 2006 hebben er een 3-tal gesprekken, waarvan 1 met vertegenwoordigers van alle partners met de procesmanager Utrecht/Flevoland van Het Platform Beroepsonderwijs plaatsgevonden. Alle binnen(k)ring partners zijn actief betrokken geweest bij het opstellen van de volledige projectaanvraag. De coördinatiefunctie is vervuld door de projectmanager ondernemerschap van ROC Flevoland richting de partners. Ondernemerschap is door het CvB van ROC Flevoland in 2005 vastgesteld als speerpunt voor ROC Flevoland (sector c.q domein overstijgend alsmede ketensamenwerking met VMBO en HBO). In 2006 is er een aparte afdeling op gericht die tot hoofdtaak heeft om middels vernieuwende R&D projecten ondernemerschap te stimuleren bij leerlingen en oud leerlingen i.s.m VMBO en HBO. Vanuit de Almeerse school waarin VMBO, MBO en HBO samenwerking is afgesproken dat onder de regie van ROC Flevoland de nu nog versnipperde ondernemerschapsactiviteiten worden gebundeld. Hiermee is reeds een voorzichtige aanvang gemaakt op docentniveau in de 2 e helft van het schooljaar 2005/

13 B. Operationaliseren van aanpak 6. Beschrijf de operationele activiteiten (desgewenst kunt u de samenhang tussen de activiteiten in een schema weergeven) In het volgend schema wordt de samenhang tussen de 6 fasen weergegeven. Er is bewust voor gekozen om met een binnen(k)ring van partners te starten. De reeds geworven bedrijven worden ingezet bij BPV- Tante Agaath, internationaal ondernemerschap en bedrijfsopvolging. De buiten(k)ring wordt vanaf fase 4 actief bij het project betrokken. Voor deze fase zullen ook nog andere bedrijven via de bedrijvenkringen worden geworven. Als rodedraad loopt door de fasen heen het onderzoek dat wordt uitgevoerd onder regie van de lector van de Christelijke Agrarische Hogeschool Dronten. Het onderzoek richt zich op: hoe ervaren de deelnemers de ondernemerschapsresultaten? Hoe verloopt de samenwerking (zelfreflectie) en inbedding in de organisaties en regio van de diepte innovaties? Beschrijf de samenhang en planning van fasering, (operationele) activiteiten en mijlpalen in het project (zoals de tussenrapportage). Voorafgaand: Business Case Fase 1 Definitiefase looptijd:maart april 2007 mijlpaal: Kick-off bijeenkomst Activiteit 1: Inrichten projectorganisatie Activiteit 2: Kick-off bijeenkomst Activiteit 3: Projectmanagement/ opzetten projectadministratie Activiteit 4: Accountantscontrole Activiteit 5: Vaststellen plan van aanpak fase 2 (stuurgroep) 13

14 Fase 2 Ontwerpfase looptijd: maart 2007 september 2007 mijlpaal: tussenevaluatie + plenaire bijeenkomst Activiteit 1: Inventarisatie instrumenten, methodes & gebruik binnen samenwerkingsverband. Activiteit 2: Opstellen plan van aanpak gehele project, inclusief planning Activiteit 3: Opstellen format projectevaluaties/nulmeting onderzoek Activiteit 4: Opstellen basis implementatie- en verspreidingsplan Activiteit 5: Projectmanagement, monitor voortgang Activiteit 6: Vaststellen plan van aanpak fase 3 (stuurgroep) Fase 3 Ontwikkelfase looptijd: april 2007 jan 2009 mijlpaal: tussenrapportage Activiteit 1: Opzet stimulering ondernemerschap en inrichting Ondernemerscentrum Activiteit 2: Ontwikkelen + doorontwikkelen methode BPV-lijn Tante Agaath VMBO-MBO-HBO en gecertificeerde competentiegerichte sectorlijnen ondernemerschap VMBO-MBO-HBO Activiteit 3: Ontwikkelen + doorontwikkelen methode internationaal competentiegericht ondernemerschap MBO-HBO Activiteit 4: Ontwikkelen + doorontwikkelen methode bedrijfsopvolging Tante Agaath MBO-HBO Activiteit 5: Plenaire bijeenkomsten, ronde tafel bijeenkomsten, bijeenkomsten stuurgroep, werkgroepen en responsgroepen Activiteit 6:Uitvoeren implementatie- en verspreidingsplan Activiteit 7: Tussenevaluaties, onderzoek Activiteit 8: Projectmanagement, rapportage hpbo en monitoring voortgang Activiteit 9: Vaststellen plan van aanpak fase 4 (stuurgroep) Fase 4 Testfase Sept 2007 Okt 2009 Mijlpaal: tussenevaluatie Activiteit 1: Testen stimulering ondernemerschap en inrichting Ondernemerscentrum Activiteit 2: Testen methode BPV-lijn Tante Agaath VMBO-MBO-HBO en gecertificeerde competentiegerichte sectorlijnen ondernemerschap VMBO- MBO-HBO Activiteit 3: Testen methode internationaal competentiegericht ondernemerschap MBO-HBO Activiteit 4: Testen methode bedrijfsopvolging Tante Agaath MBO-HBO Activiteit 5: Tussenevaluaties, onderzoek Activiteit 6: Projectmanagement Activiteit 7: Vaststellen plan van aanpak fase 5 (stuurgroep) Fase 5 Implementatie-fase Sept 2009 december 2009 Activiteit 1: Implementatie stimuleren ondernemerschap, opzet en inrichting Ondernemerscentrum Activiteit 2: Implementatie methode BPV-lijn Tante Agaath VMBO-MBO- HBO en gecertificeerde competentiegerichte sectorlijnen ondernemerschap VMBO-MBO-HBO Activiteit 3: Implementatie methode internationaal competentiegericht ondernemerschap MBO-HBO 14

15 Mijlpaal Activiteit 4: Implementatie methode bedrijfsopvolging Tante Agaath MBO-HBO Activiteit 5: Projectmanagement Activiteit 6: Vaststellen plan van aanpak fase 6 (stuurgroep) Fase 6 Fase evaluatie & continuering looptijd: juli december 2009 mijlpaal: tussenevaluatie + plenaire bijeenkomst Activiteit 1: Projectmanagement, monitoring en eindrapportage Activiteit 2: Uitvoeren promotie / verspreiding projectresultaten binnen en door samenwerkingsverband (uitvoeren verspreidingsplan) Activiteit 3: eindbijeenkomst + eindevaluatie Activiteit 4: accountantscontrole Definitiefase Activiteit 1: Inrichten projectorganisatie Allereerst wordt een stuurgroep geïnstalleerd. Tevens wordt het projectteam en de 5 werkgroepen samengesteld en worden er vergaderschema s opgesteld. In het projectteam worden personen op basis van kennis en expertise opgenomen. 2 maanden Operationele projectorganisatie met stuurgroep, projectteam, werkgroepen en responsgroepen. Activiteit 2: Kick-off bijeenkomst Belangrijk onderdeel van de definitiefase is het organiseren van een kick-off bijeenkomst. Hiervoor worden zowel de partijen uit de binnen(k)ring als buiten(k)ring uitgenodigd op management en uitvoerend niveau. Het doel is het project van idee naar operationele fase te brengen met maximaal draagvlak. Onder meer wordt het idee gepresenteerd en worden verwachtingspatronen en te verwachten knelpunten geïnventariseerd. Er worden heldere doelstellingen geformuleerd. 2 maanden Een kick-off bijeenkomst, waarbij in samenwerking met partners heldere doelstellingen worden geformuleerd. Activiteit 3: Projectmanagement/ opzetten projectadministratie In samenwerking met een projectadviseur wordt de projectadministratie ingericht conform de eisen van de subsidieverstrekker. Er wordt een administratieve organisatie opgezet en ingericht conform de richtlijnen van de subsidieverstrekker en projectaccountant. 2 maanden 15

16 Een ingerichte, werkende projectadministratie conform de eisen van de subsidieverstrekker. Activiteit 4: Accountantscontrole Bij de start van het project wordt de projectaccountant betrokken bij de wijze van inrichting van de projectadministratie. 2 maanden Een projectadministratie die de goedkeuring van de accountant heeft. Activiteit 5: Vaststellen plan van aanpak fase 2 (stuurgroep) Tijdens de definitiefase wordt het plan van aanpak voor de ontwerpfase opgesteld en vastgesteld door de stuurgroep. Op deze wijze wordt op een planmatige manier gewerkt. 1 maand Een vastgesteld plan van aanpak voor de ontwerpfase. Ontwerpfase In deze fase worden de kaders uitgestippeld waarbinnen de instrumenten worden ontwikkeld. Activiteit 1: Inventarisatie producenten, methodes en gebruik daarvan binnen samenwerkingsverband Er is reeds binnen het samenwerkingsverband geïnventariseerd welke producten en methodes reeds binnen het samenwerkingsverband aanwezig zijn of reeds worden ontwikkeld. Bij het project wordt optimaal gebruik gemaakt van reeds binnen het samenwerkingsverband aanwezige producten en methodes opdat het wiel niet opnieuw wordt uitgevonden. 3 maanden Een inventarisatieoverzicht met relevante binnen het samenwerkingsverband aanwezige producten, methodes en experts of in gang gezette ontwikkeling daarvan. Activiteit 2: opstellen plan van aanpak gehele project, inclusief planning Om het project in lijn te brengen, en aan te geven welke producten en methodes dienen te worden ontwikkeld, wordt voorafgaand aan de daadwerkelijke uitvoering een plan van aanpak opgesteld (één voor gehele project). 6 maanden Een vastgesteld plan van aanpak voor het gehele project voorzien van een planning. 16

17 Activiteit 3: opstellen format projectevaluaties/nulmeting Er wordt een format ontwikkeld om het project gedurende de projectperiode te kunnen evalueren. Dit format vormt tevens de basis voor de nulmeting, tussen- en eindevaluatie. Het onderzoek wordt uitgevoerd door lectoren van de Chr. Agrarische Hogeschool (competentiegricht onderwijs en ondernemerschap), waarbij er actief wordt geklankbord met de lectoren ondernemerschap van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en Saxion Hogechool Enchede. Als kapstok voor het onderzoek wordt de niveau indeling van Het Platform Beroepsonderwijs gekoppeld aan deelnemersbeleving VMBO, MBO en HBO. In de volgende tabel wordt dit schematisch weergegeven. Onderzoeksniveau: Nulmeting: Meting 1 Meting 2 Eind meting Meting 1 jaar na afronding project Deelnemersbeleving VMBOondernemerschap X X X X X Deelnemersbeleving MBOondernemerschap X X X X X Deelnemersbeleving HBOondernemerschap X X X X X Leerdoelen X X X X X Begeleiding X X X X X Leeromgeving X X X X X Lerende school X X X X X Externe samenwerkingsverbanden X X X X X Innovatievermogen en- bereidheid X X X X X Er is bewust voor gekozen om ook 1 jaar na afronding van het project een meting uit te voeren. Hiermee kan bekeken worden of het voorgenomen beklijvende effect in Flevoland ook daadwerkelijk gaat gebeuren. 1 maanden Een vastgesteld format voor de projectevaluatie/onderzoek gedurende de looptijd van het project Activiteit 4: opstellen basis implementatie- en verspreidingsplan Om de implementatie en verspreiding van de projectinformatie structureel te laten plaatsvinden, worden plannen opgesteld: - een verspreidingsplan - een implementatieplan, met onderscheid naar implementatie binnen en buiten het samenwerkingsverband 6 maanden Vastgestelde basis implementatie- en verspreidingsplannen. 17

18 Activiteit 5: projectmanagement, rapportage hpbo en monitor voortgang Het projectmanagement zorgt voor het projectmanagement en monitoring van het project. Hierbij wordt zij bijgestaan door een projectadviseur. Zij overleggen met de projectleider en het projectteam. Tevens zorgt de stuurgroep van monitoring en bijsturing van het project op hoofdlijnen. Er wordt een (tussen)rapportage opgesteld voor het hpbo, met daarin een plan van aanpak en de stand van het project op dat moment (producten/resultaten/e.d.). 6 maanden Projectmanagement/projectinrichting conform eisen subsidieverstrekker, een rapportage aan het hpbo en monitoringsverslag. Activiteit 6: Vaststellen plan van aanpak fase 3 (stuurgroep) Het opstellen van een plan van aanpak voor de ontwikkelfase. Vervolgens wordt het plan van aanpak vastgesteld door de stuurgroep. 2 maanden Vastgesteld plan van aanpak. Ontwikkelfase (fase 3) Activiteit 1: Opzet stimulering ondernemerschap en inrichting Ondernemerscentrum Omschrijving stimulering ondernemerschap en inrichting Ondernemerscentrum: Activiteiten die (door)ontwikkeld worden: - ondernemerscentrum met dislocaties. De dienstverlening zal bestaan uit: vraagbaak/voorlichting studenten, bedrijven en bedrijvenkringen, startersdesk, website, ondersteuning huisvesting starters, excursiebox, gezamenlijke bedrijfsprojecten in de onderwijsketen, gezamenlijke pool van ondernemers voor gastlessen, etc. - operationele flexibele expertpool: de experts zijn voor minimaal 60% afkomstig uit het bedrijfsleven en intermediairs in Flevoland - Begeleiden fulltime- en flexstarters gekoppeld aan de bedrijven en bedrijvenkringen - Begeleiden fulltime- en flexstarters (doorverwezen door bijvoorbeeld KvK) gekoppeld aan de verschillende bedrijvenkringen - Studentmatches/traineeships internationaal ondernemerschap gekoppeld aan verschillende bedrijven en bedrijvenkringen - Studentmatches/traineeships bedrijfsopvolging koppelen en begeleiden i.s.m. de verschillede bedrijven en bedrijvenkringen in Flevoland - Jaarlijkse APK-certificering ondernemerschap bij deelgenomen fulltime en flexstarters 2 jaren Operationeel Ondernemerscentrum Format APK-certificaat 18

19 Activiteit 2: ontwikkelen en doorontwikkelen methode BPV-lijn Tante Agaath VMBO-MBO-HBO en gecertificeerde competentiegerichte sectorlijnen ondernemerschap VMBO-MBO-HBO Omschrijving BPV-lijn Tante Agaath VMBO-MBO-HBO: BPV-lijn Tante Agaath VMBO-MBO-HBO is een groeiproces voor een leerling. De ene leerling komt tot de conclusie na een oriëntatie op ondernemerschap dat hij of zij zich verder wil ontplooien richting zelfstandig ondernemerschap naast het aanleren van een vak Deze mogelijkheden wordt in een groeipad van VMBO-MBO-HBO geboden. De primaire routing voor de deelnemers is in onderstaande tabel aangegeven. No Onderdeel Toelichting: 1 Stimuleren/voorlichting ondernemerschap Enthousiasmerende ondernemerschapclinics en ondernemerschap games op VMBO, MBO en HBO. Ondernemen is leuk en is niet eng! 2 Werving/selectie/assessment Via warme overdracht, gereguleerde aanmelding (o.a. Startersdesk en scouten van talent alle laatste jaars VMBO, eerste jaars MBO en HBO (m.n. opleidingen Ondernemerschap en Learning en College Company) en spontane aanmelding. Een assessment maakt deel uit van de selectieprocedure. 3 Formeren talentgroepen Op basis van genoemd assessment worden leerlingen voor dit deel van het programma in groepen geplaatst. 4 Koppeling leerlingen aan bedrijven en/of starten eigen bedrijf Groepjes leerlingen worden via BOL/BBL-opleiding, BPV-lijn Tante Agaath, gerichte opdrachten/projecten via projectenbureau (bijvoorbeeld financieel, marketing, HRM) gedurende de gehele studieloopbaan gekoppeld aan specifieke bedrijven en/of start eigen bedrijf. 5 Studieresultaten Worden gevolgd via inzetten reguliere portfolio s en dienen overdraagbaar te zijn. 6 Maatwerktraject Per leerling wordt een maatwerktraject uitgezet 7 Netwerkbijeenkomsten Periodiek worden netwerkbijeenkomsten georganiseerd t.b.v. betrokken bedrijven, docenten en studenten VM- BO-MBO-HBO. 8 Begeleiding coaching Door experts uit de praktijk 60% en ondernemende docenten Om bovenstaande uit te kunnen voeren dient een methode te worden ontwikkeld in samenwerking met verschillende partijen. Omschrijving sectorlijnen ondernemerschap VMBO-MBO-HBO: Deze activiteit is onder te verdelen in een drietal deelactiviteiten: - activiteit 3 a : ontwikkeling sectorlijn Techniek & ICT en Creatieve Sector - activiteit 3 b : ontwikkeling sectorlijn Economie - activiteit 3 c : ontwikkeling sectorlijn Zorg & Welzijn Naast meer generieke ondernemerschapcompetenties die niet sector afhankelijk zijn, zijn er ook competenties die sterk gekoppeld zijn aan het vak of binnen het domein waar de leerling voor wordt opgeleid. Er wordt voor de drie bovenstaande sectorlijnen (domeinlijnen) een set van maatcompetenties ontwikkeld, wederom via de lijn VMBO-MBO-HBO. Bijvoorbeeld een student die een kinderdagverblijf wil opzetten krijgt met andere ondernemerschapscompetenties te maken dan een student die een netwerkbeheerbedrijf wil opzetten. Domeinspecifieke ondernemerschap competenties gekoppeld aan vaktechnische competenties zijn dan een must. 19

20 2 jaren BPV-lijn 6 maanden per sectorlijn Ontwikkelde methode BPV-lijn Tante Agaath VMBO-MBO-HBO Drie ontwikkelde gecertificeerde sectorlijnen ondernemerschap Activiteit 3: ontwikkelen en doorontwikkelen methode internationaal competentiegericht ondernemerschap Binnen iedere sectorlijn zal speciale aandacht worden besteed aan het internationaal ondernemerschap. Flevoland is sterk internationaal georiënteerd. Veel bestaande bedrijven willen jong talent de kans geven om internationale activiteiten op te zetten. Uit diverse onderzoeken van o.a. de KvK volgt dat een gebrek aan internationale ondernemerschapscomptenties vaak leidt tot een mislukking. In onderstaande tabel worden de noodzakelijke competenties kort weergegeven. Competentie: Toelichting: Gebrekkige internationale productkennis en marktverkenningen Internationale ontwikkelingen, kostenbaten analyses Te weinig culturele kennis en vaardigheden de internationale handel Gewoontes van landen kennen en de rol hiervan voor Verschillen in kwaliteitsdenken tussen Verschillende modellen en denkwijzen over kwaliteitsmanagement landen Verschillende klantbenaderingen Inspelen op de verschillende wensen van de klant Verschillen in innovatief en creatief Alternatieve handelswijzen in een internationale context kunnen plaatsen handelen Gebrek aan Flexibiliteit Verschillende handelswijzen gebruiken en het verschillend kunnen interpreteren van gegevens. Gebrek aan kennis van talen en culturen basiskennis Engels en een tweede moderne vreemde Te weinig kennis in taal en cultuur. Vaak onvoldoende taal (Duits, Frans, Spaans, Italiaans, Russisch) Adviesvaardigheden Adviesvaardigheden naast productkennis Aanpassen aan buitenlandse exportactiviteiten Inspelen op actuele processen Tabel 1: Vaak onvoldoende internationale competenties in het MKB Bovenstaande competenties dienen vorm en inhoud te krijgen in een internationaal competentiegericht ondernemerschapsroute. 6 maanden Ontwikkelde methode gecertificeerde internationaal competentiegericht ondernemerschap. 20