De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (hierna "de Commissie");

Transcriptie

1 1/11 De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer Beraadslaging STAT nr 09/2008 van 21 mei 2008 Betreft: Aanvraag van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid om vanwege de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie van de FOD Economie mededeling te bekomen van gecodeerde studiegegevens met het oog op een statistisch onderzoek betreffende verkeersongevallen met lichamelijk letsel (Dossier / STAT / MA / 08 / 010) De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (hierna "de Commissie"); Gelet op de wet van 4 juli 1962 betreffende de openbare statistiek (hierna "wet openbare statistiek"); Gelet op de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna "WVP"); Gelet op het koninklijk besluit van 13 februari 2001 ter uitvoering van de wet van 8 december 1992 (hierna "koninklijk besluit van 13 februari 2001"); Gelet op het koninklijk besluit van 7 juni 2007 tot vaststelling van de nadere regels met betrekking tot de samenstelling en de werking van het Statistisch Toezichtscomité opgericht binnen de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer; Gelet op de aanvraag van de vzw Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid, ontvangen op 3/04/2008;

2 Ber STAT 09/ /11 Gelet op de aanvraag van het technisch en juridisch advies gericht aan de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) op 14/04/2008; Gelet op het technisch en juridisch advies ontvangen op 28/04/2008; Gelet op het verslag van de Voorzitter; Beslist op 21/05/2008, na beraadslaging, als volgt: I. VOORWERP VAN DE AANVRAAG 1. Met het oog op een statistisch onderzoek vraagt Het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (hierna BIVV) om vanwege de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (hierna ADSEI) de mededeling te bekomen van gecodeerde studiegegevens betreffende verkeersongevallen op de openbare weg met doden en gewonden over de jaren 1991 tot Deze gegevens worden gevraagd met het oog op een analyse van de verkeersongevallen met lichamelijk letsel teneinde de verkeersveiligheid te verbeteren aan de hand van sensibiliseringscampagnes, informaties, adviezen en aanbevelingen voor de beleidsmakers en betrokken professionelen (parlementairen, lokale politiezones en federale politie, administraties, slachtoffer- en gebruikersorganisaties). 3. De aanvraag strekt er tevens toe het af te sluiten vertrouwelijkheidscontract tussen partijen goed te keuren. II. ONDERZOEK VAN DE AANVRAAG A. TOEPASSELIJKE WETGEVINGEN Wet openbare statistiek 4. Op grond van de artikelen 15 en 15bis van de wet openbare statistiek is de ADSEI bevoegd om, enerzijds gecodeerde studiegegevens te leveren aan de in de wet openbare statistiek vermelde bestemmelingen en anderzijds het vertrouwelijkheidscontract goed te keuren dat moet worden afgesloten tussen de betrokken partijen.

3 Ber STAT 09/ /11 5. Op grond van artikel 16 van het koninklijk besluit van 7 juni 2007 is de Commissie belast met de opdrachten die aan het Statistisch Toezichtscomité werden toebedeeld, tot de installatie en de benoeming van de leden van dit Comité. WVP en het koninklijk besluit van 13 februari Op grond van de artikelen 1, 1 en 3, 1 van de WVP en artikel 1, 3 van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 zijn gecodeerde studiegegevens betreffende geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke personen persoonsgegevens, waarvan de verwerking slechts mag gebeuren onder de in de WVP en het koninklijk besluit van 13 februari 2001 gestelde voorwaarden 1. B. RECHTSBASIS 7. De aanvrager is één van de in artikel 15, eerste lid, 1 van de wet openbare statistiek opgesomde bestemmelingen. 8. Inderdaad, onder deze bestemmelingen bevinden zich de natuurlijke- en rechtspersonen die een specifiek wetenschappelijk doeleinde nastreven, vergezeld van een precies onderzoeksproject dat beantwoordt aan de geldende wetenschappelijke normen. 9. Het BIVV kan derhalve een machtigingsaanvraag indienen om de mededeling van de gevraagde gegevens te bekomen. C. DOELEINDEN 10. In de aanvraag wordt de mededeling gevraagd van gecodeerde studiegegevens voor de onder punt 2 beschreven doeleinden. 11. Persoonsgegevens dienen voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden te worden verkregen (artikel 4, 1, 2 WVP). 1 Volgens artikel 1, 3 van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 tot uitvoering van de privacywet alsook de memorie van toelichting bij de wet van 11 december 1998 tot omzetting van de Richtlijn 95/46/EG van 24 oktober 1995 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens, 1566/1, 97/98, blz. 12, " Ook gecodeerde informatie waarbij door de verantwoordelijke voor de verwerking zelf niet kan nagegaan worden op welk individu de informatie betrekking heeft, vermits hij niet in het bezit is gesteld van de daarvoor noodzakelijke sleutels, wordt derhalve als "persoonsgegevens"beschouwd indien de identificatie nog door iemand anders kan verricht worden".

4 Ber STAT 09/ / Op grond van artikel 15 van de wet openbare statistiek dienen de gecodeerde persoonsgegevens te worden verkregen voor statistische of wetenschappelijke doeleinden. De mededeling van gegevens voldoet aan deze voorwaarden. 13. Uit het vertrouwelijkheidscontract blijkt dat de onderzoeker deze gegevens enkel mag gebruiken voor de aangeduide analyse en studie en het opmaken van globale en anonieme statistieken en dat de meegedeelde gegevens niet aan derden mogen meegedeeld worden, noch gebruikt voor controle- of repressiedoeleinden. 14. De vereisten inzake doeleinde van de WVP en van de wet openbare statistiek zijn, wat de beschreven doeleinden betreft, nageleefd. D. PROPORTIONALITEIT Gevraagde gegevens 15. Al de gecodeerde studiegegevens betreffende verkeersongevallen met doden en gewonden over de jaren 1991 tot 2007 worden gevraagd (2007 is nog niet beschikbaar), met inbegrip van de bijwerkingen die gebeuren tijdens de geldigheidsduur van het contract. 16. Het BIVV vraagt de volledige ongevallengegevens met inbegrip van: gegevens betreffende de plaats ven het ongeval (juist adres, ongeval op een kruispunt of niet, agglomeratie, enz.); aard van het ongeval, lichtsterkte, weersomstandigheden, staat van de weg, lokale kenmerken, positie en beweging van de gebruikers, factoren verbonden aan het ongeval, positie en beweging van de voetganger en de fietser, diversen, informatie betreffende gevaarlijke voertuigen; informatie betreffende de betrokken personen (leeftijd, geslacht, plaats in het voertuig, gevolg, alcohol, staat, type gebruiker). Bijgevolg worden alle door de ADSEI over de verkeersongevallen verzamelde gegevens gevraagd met uitzondering van de nummers van de processen-verbaal en de nummerplaten.

5 Ber STAT 09/ /11 Noodzaak tot het verkrijgen van gecodeerde gegevens 17. De onderzoeker mag de gecodeerde persoonsgegevens enkel ontvangen indien een verwerking van anonieme gegevens niet de mogelijkheid zou bieden de beoogde statistische of wetenschappelijke doeleinden te verwezenlijken (artikel 4 WVP). 18. Uit de aanvraag blijkt impliciet dat enkel de mededeling van gecodeerde gegevens toelaat het onderzoek uit te voeren. Noodzaak tot het verkrijgen van elk gegeven 19. De mededeling van de gevraagde gecodeerde gegevens moet essentieel zijn voor het verwezenlijken van het in de aanvraag en in het ontwerp van vertrouwelijkheidscontract beschreven onderzoek (artikel 4, 1,3 van de WVP). 20. De ADSEI is van mening dat de proportionaliteit voor alle gevraagde variabelen is bewezen. De Commissie sluit zich aan bij dit advies. Frequentie van mededeling van de gegevens 21. Het vertrouwelijkheidscontract stelt dat de gecodeerde studiegegevens ter beschikking van de onderzoeker zullen gesteld worden binnen de 30 dagen na het afsluiten van het contract. De Commissie meent dat het de voorkeur verdient te vermelden dat het gaat om de thans beschikbare gegevens. De mededeling van de andere gevraagde gegevens zal moeten gebeuren binnen de 30 dagen na hun beschikbaarheid en dit in overeenstemming met het technisch en juridisch advies. Bewaringstermijn van de gegevens 22. Volgens de onderzoeker is de duur van het onderzoek niet bepaald. De bewaringstermijn van de gegevens werd vastgesteld op 10 jaar. De ADSEI acht deze termijn redelijk gelet op het doeleinde en de specifieke taken van het BIVV. De Commissie sluit zich hierbij aan. 23. De gegevens en back-ups worden door de aanvrager vernietigd uiterlijk wanneer het statistisch doeleinde is bereikt.

6 Ber STAT 09/ / De bewaringstermijn overschrijdt dus niet de tijd die nodig is om de doeleinden te verwezenlijken (art.. 4, 1, 5 van de WVP) E. AANGIFTE 25. De verantwoordelijke voor de verwerking dient, voordat wordt overgegaan tot de verwerking van de bedoelde gecodeerde gegevens, daarvan aangifte te doen bij de Commissie (art. 17 van de WVP). F. VEILIGHEID 26. De onderzoeker moet waken over de bescherming en de veiligheid van de meegedeelde studiegegevens (art. 16 van de WVP en 15bis van de wet openbare statistiek). Consulent inzake informatieveiligheid 27. Het veiligheidsevaluatieformulier vermeldt dat het BIVV niet over een veiligheidsconsulent beschikt. Veiligheidsbeleid 28. Uit de evaluatievragenlijst met betrekking tot het BIVV blijkt dat: 1. veiligheidsmaatregelen werden voorzien om onnodige of ongeoorloofde fysieke toegang tot de gegevensdragers te beletten; om fysieke beschadigingen te voorkomen die de persoonsgegevens zouden kunnen in gevaar brengen; om de verschillende netwerken te beschermen waarmee de toestellen zijn verbonden waarmee de gegevens worden verwerkt; om de verschillende dragers te identificeren die persoonsgegevens bevatten; om het personeel te informeren over zijn veiligheids- en vertrouwelijkheidsverplichtingen; 2. een mechanisme van toegangsmachtigingen tot de informatiesystemen werd voorzien opdat de gegevens en verwerkingen enkel toegankelijk zouden zijn voor de uitdrukkelijk gemachtigde personen en toepassingen; 3. een regelmatige controle in de tijd van de geldigheid en de efficiëntie van de voorziene technische en organisatorische maatregelen is gepland;

7 Ber STAT 09/ /11 4. Zijn niet voorzien: een bijgewerkte lijst van personen die gemachtigd zijn om toegang te hebben tot de gegevens met hun respectievelijke toegangsniveaus; de evaluatie van de risico's en de eigen noden inzake veiligheid; een geschreven versie van het veiligheidsbeleid waarin de beveiliging van de persoonsgegevens is geïntegreerd; de veiligheidsdocumentatie; de registratie van de entiteiten die toegang hebben tot de gegevens; noodprocedures bij veiligheidsincidenten waarbij persoonsgegevens betrokken zijn. 29. Het technisch en juridisch advies verleent een positief advies wat betreft de veiligheidsmaatregelen maar beveelt aan om de ontbrekende documenten en procedures op te stellen om de veiligheid van de gegevens beter te verzekeren. De Commissie deelt dit standpunt. Verantwoordelijke natuurlijke persoon 30. De identiteit van de verantwoordelijke natuurlijke persoon werd meegedeeld. Het gaat om een persoon die verbonden is aan het BIVV. Deze persoon is verantwoordelijk voor het naleven van alle wettelijke, reglementaire en contractuele verplichtingen alsook de bepalingen van de onderhavige beslissing van de Commissie. Hij is bovendien verantwoordelijk voor de effectief toezicht op de rechtmatige aanwending van de verstrekte gegevens. Personen die de studiegegevens gebruiken en de lijst van deze personen 31. Uit de aan de Commissie meegedeelde elementen blijkt dat een beperkt aantal personeelsleden (5 personen) de verstrekte gegevens zullen gebruiken. 32. Verschillende van de gevraagde gegevens kunnen beschouwd worden als gevoelige gegevens in de zin van de artikelen 7 en 8 van de WVP. 33. De onderzoeker moet, gelet op de gevoelige aard van deze gegevens, hoofdstuk III van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 naleven, hetzij: - een lijst opstellen waarop de (categorieën van) personen vermeld worden die de meegedeelde gegevens zullen gebruiken. Deze lijst zal voortdurend geactualiseerd en ter beschikking van de Commissie gehouden worden;

8 Ber STAT 09/ /11 - deze personen moeten door een wettelijke of statutaire verplichting of door een evenwaardige contractuele bepaling gehouden zijn het vertrouwelijk karakter van de betrokken gegevens in acht te nemen. Deze personen zullen ten minste een verklaring moeten ondertekenen waarin zij zich ertoe verbinden de veiligheid en het vertrouwelijk karakter van de informatiegegevens te bewaren; - in de aangifte van de geautomatiseerde verwerking van de verkregen gegevens wordt melding gemaakt van de wet of verordening op grond waarvan de verwerking van dergelijke persoonsgegevens is toegestaan. Scheiding van andere verwerkingen 34. De onderzoeker dient de onderhavige gegevensverwerking gescheiden te houden van andere verwerkingen van persoonsgegevens waarvoor hij eventueel verantwoordelijk is. Verbod op decodering 35. De onderzoeker verbindt er zich toe alle middelen te zullen inzetten om te vermijden dat de identiteit zou worden achterhaald van de personen waarvan de persoonsgegevens worden verwerkt. Koppelverbod 36. De onderzoeker verbindt er zich toe dat hij geen pogingen zal ondernemen om de bekomen persoonsgegevens te koppelen aan persoonsgegevens die hem reeds met toepassing van andere machtigingen werden overgemaakt. 37. De gegevens zullen voor de onderzoeker slechts toegankelijk zijn in het raam van het door het vertrouwelijkheidscontract beoogde onderzoeksproject en uitsluitend gebruikt worden door personeelsleden die betrokken zijn bij het onderzoek. G. ANDERE GEBRUIKSVOORWAARDEN Verspreiding van de resultaten 38. Na de analyse en het gebruik van de gegevens moet de onderzoeker erover waken dat de resultaten in een globale en anonieme vorm gepubliceerd worden zodat de persoonsgegevens

9 Ber STAT 09/ /11 niet rechtstreeks of onrechtstreeks kunnen geïdentificeerd worden. Het BIVV vermeldt in de aanvraag dat geen enkele variabele zal gepubliceerd worden die toelaat een persoon te identificeren. Geen enkele tabel met kleine aantallen wordt verspreid. 39. Tenminste vijftien dagen vóór de verspreiding moet de onderzoeker de voorgenomen publicatie aan de ADSEI voorleggen. Deze laatste kan de verspreiding eventueel verbieden. De term "verspreiding" moet verstaan worden in zeer ruime zin waarbij rekening wordt gehouden met de evolutie van de informatiemaatschappij. Hij omvat dus elke verspreiding, ongeacht of deze schriftelijk, mondeling of online plaatsvindt. Controle 40. De onderzoeker stemt er uitdrukkelijk mee in dat vertegenwoordigers van de Commissie te allen tijde en zonder voorafgaande ingebrekestelling toegang krijgen tot de lokalen en tot de informatica-infrastructuur waar de verstrekte gegevens worden bewaard, om na te gaan of de bepalingen van de onderhavige machtiging, van de wet openbare statistiek en haar uitvoeringsbesluiten, alsook deze van het vertrouwelijkheidscontract worden uitgevoerd. 41. Op eenvoudig verzoek kan de Commissie toegang krijgen tot andere lokalen en ICT-systemen om te controleren of er geen inbreuk gepleegd wordt op de bepalingen van de machtiging, op de wet openbare statistiek en haar uitvoeringsbesluiten of op het vertrouwelijkheidscontract. Onderzoek in de zin van artikel 15, 1 ste lid,4 van de wet openbare statistiek 42. De aanvraag preciseert de analysemethodes en onderzoeksnormen die zullen gehanteerd worden door de onderzoeker. De ADSEI is van mening dat het onderzoek overeenkomstig de geldende wetenschappelijke normen en met de gepaste analysemethodes gevoerd wordt. De Commissie sluit zich aan bij dit advies. III. HET VERTROUWELIJKHEIDSCONTRACT 43. Het vertrouwelijkheidscontract dat de voorwaarden vastlegt waaronder de studiegegevens aan de onderzoeker worden medegedeeld moet beantwoorden aan de vereisten van artikel 15bis van de wet openbare statistiek. 44. Na de uitvoering van het contract mag de vertrouwelijkheid van de gegevens zelf niet worden verbroken. Deze vertrouwelijkheid dient dus onbeperkt in de tijd nageleefd te worden.

10 Ber STAT 09/ / Het contract mag op generlei wijze afbreuk doen aan de voorwaarden waartoe de Commissie heeft beslist met betrekking tot de mededeling van de gegevens. 46. De contractuele bepalingen die te maken hebben met privacy en vertrouwelijkheid die in het vertrouwelijkheidscontract staan zijn opgenomen in onderhavige beslissing van de Commissie, waardoor een persoon vreemd aan het vertrouwelijkheidscontract zich ook kan wenden tot de Commissie om de naleving van de voorwaarden waaronder de gegevens door de onderzoeker gebruikt mogen worden te controleren. IV. ALGEMENE BESLISSING 47. Bij de verwerking van de verkregen persoonsgegevens dient de onderzoeker rekening te houden met de WVP, de wet openbare statistiek, hun uitvoeringsbesluiten en elke andere wettelijke of reglementaire bepaling tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer, de bepalingen van de onderhavige beslissing van de Commissie, en de bepalingen van het vertrouwelijkheidscontract dat hij heeft afgesloten met de ADSEI. V. SPECIFIEKE BESLISSING 48. de Commissie is van oordeel dat : - de gevraagde mededeling van studiegegevens aan het BIVV toegelaten is voor de vermelde doeleinden; - de gegevens die niet beschikbaar zijn binnen de 30 dagen na het afsluiten van het contract meegedeeld zullen worden binnen de 30 dagen na hun beschikbaarheid; - de bewaringstermijn vastgesteld wordt op maximum 10 jaar vanaf de ontvangst van de bedoelde gegevens, zonder dat deze termijn langer mag zijn dan deze die nodig is om het onderzoek te verwezenlijken; - het wenselijk is dat het BIVV rekening houdt met de veiligheidsmaatregelen vermeld onder punt 28-4 zonder dat de onderhavige mededeling evenwel in het gedrang gebracht wordt indien deze maatregelen niet onmiddellijk uitgevoerd worden; - gelet op de gevoelige aard van een deel van de gevraagde gegevens, de onderzoeker in elk geval hoofdstuk III van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 moet naleven.

11 Ber STAT 09/ /11 OM DEZE REDENEN, De Commissie, Machtigt de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie om de bedoelde gecodeerde studiegegevens onder de hogervermelde voorwaarden mee te delen aan het BIVV; Keurt het vertrouwelijkheidscontract goed. De machtiging tot mededeling krijgt slechts uitwerking na de ondertekening van het contract. Voor de Administrateur m.v., Het afdelingshoofd, De Voorzitter (get.) Patrick Van Wouwe (get.) Willem Debeuckelaere