De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (hierna "de Commissie");

Transcriptie

1 1/10 De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer Beraadslaging STAT nr 16/2011 van 25 mei 2011 Betreft: Aanvraag van de Franse Gemeenschap (Direction générale de la Santé) om vanwege de algemene directie Statistiek en economische informatie gecodeerde studiegegevens uit de enquête volksgezondheid 2008 te ontvangen (STAT-MA ) De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (hierna "de Commissie"); Gelet op de wet van 4 juli 1962 betreffende de openbare statistiek (hierna "wet openbare statistiek"); Gelet op de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna "WVP"); Gelet op het koninklijk besluit van 13 februari 2001 ter uitvoering van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna "koninklijk besluit van 13 februari 2001"); Gelet op het koninklijk besluit van 7 juni 2007 tot vaststelling van de nadere regels met betrekking tot de samenstelling en de werking van het Statistisch Toezichtscomité opgericht binnen de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer; Gelet op de aanvraag van de Franse Gemeenschap (Direction Générale de la Santé) ontvangen op 04/04/2011;

2 Beraadslaging STAT 16 /2011-2/10 Gelet op de aanvraag van het technisch en juridisch advies gericht aan de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) op 11/04/2011; Gelet op het technisch en juridisch advies ontvangen op 26/04/2011; Gelet op het verslag van de Voorzitter; Beslist op 25 mei 2011, na beraadslaging, als volgt: I. ONDERWERP VAN DE AANVRAAG 1. De aanvraag strekt ertoe de Franse Gemeenschap (Direction générale de la Santé), hierna de onderzoeker genoemd, te machtigen om vanwege de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (hierna ADSEI) mededeling te verkrijgen van gecodeerde studiegegevens uit de gezondheidsenquête 2008 voor een statistisch onderzoek dat moet dienen als hulp bij de politieke besluitvorming.. 2. De aanvraag strekt er tevens toe het vertrouwelijkheidscontract goed te keuren dat ingevolge deze gegevensverstrekking, tussen ASDSEI en de onderzoeker moet worden afgesloten. II. ONDERZOEK VAN DE AANVRAAG A. TOEPASSELIJKE WETGEVING A.1. Wet openbare statistiek 3. Krachtens de artikelen 15 en 15bis van de statistiekwet, is het Statistisch Toezichtscomité bevoegd om enerzijds de doorgifte te machtigen van gecodeerde studiegegevens door ADSEI aan de bestemmelingen, vermeld in de statistiekwet en anderzijds om het vertrouwelijkheidscontract goed te keuren dat tussen de betrokken partijen wordt afgesloten. 4. Artikel 16 van het voormeld koninklijk besluit van 7 juni 2007 bepaalt dat de Commissie wordt belast met de opdrachten van het Statistisch Toezichtscomité tot aan de installatie en benoeming van de leden van dit comité.

3 Beraadslaging STAT 16 /2011-3/10 A.2. De WVP en het kb van 13 februari Op grond van artikelen 1, 1, en 3, 1 van de WVP en artikel 1, 3 van het kb van 13 februari 2001 zijn gecodeerde studiegegevens betreffende geïdentificeerde of identificeerbare personen, persoonsgegevens waarvan de verwerking slechts mag gebeuren onder de in de WVP en het kb van 13 februari 2001 gestelde voorwaarden. B. WETTELIJKE BASIS VAN DE AANVRAAG 6. De Franse Gemeenschap (Direction générale de la Santé) is één van de in de statistiekwet opgesomde bestemmelingen, meer bepaald in artikel 15, 1 ste lid, 2 van de statistiekwet. 7. De aanvrager kan dus een machtigingsaanvraag indienen om de bedoelde gegevens te verkrijgen. C. DOELEINDEN 8. Persoonsgegevens moeten worden verwerkt voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden (art. 4, 1, 2 van de WVP). 9. Artikel 15 van de Statistiekwet bepaalt dat gecodeerde gegevens moeten worden meegedeeld voor wetenschappelijke of statistische doeleinden. Uit de verstrekte documenten blijkt dat de gegevens worden gevraagd voor de opvolging van de gezondheidstoestand en -behoeften van de Belgische bevolking middels een statistisch onderzoek dat moet dienen als ondersteuning voor de politieke besluitvorming inzake gezondheid. De volgende domeinen worden onderzocht: - overdraagbare ziekten; - beleid voor de gezondheidsbevordering - vaccinatie - ziekteopsporing. 10. Deze doeleinden zijn welbepaald, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigd zoals bedoeld in artikel 4, 1, 2 van de WVP. D. GEGEVENS 11. Voor dit onderzoek heeft de onderzoeker alle individuele gegevens van doen uit de volksgezondheidsenquête 2008.

4 Beraadslaging STAT 16 /2011-4/10 E. PROPORTIONALITEIT E.1. Noodzaak van het verkrijgen van de gecodeerde gegevens 12. De onderzoeker mag enkel de gecodeerde persoonsgegevens ontvangen indien de verwerking van anonieme gegevens niet de mogelijkheid biedt de statistische of wetenschappelijke doeleinden die hij betracht, te verwezenlijken (artikel 4 van de WVP). 13. De hier beoogde studie en onderzoek kunnen zich geen gegevensverlies veroorloven die zou ontstaan bij een eventuele anonimisering door ADSEI. 14. Alleen door het gebruik van individuele gecodeerde gegevens kan een zeer gedetailleerde analyse gemaakt worden. 15. Bijgevolg heeft de onderzoeker de gevraagde gecodeerde persoonsgegevens nodig. Het verstrekken van zuiver anonieme gegevens volstaat niet voor onderhavig geval. 16. De doeleinden rechtvaardigen dus de verwerking van gecodeerde persoonsgegvens. E.2. de hoeveelheid gegevens 17. Deze variabelen worden gevraagd : gezinssamenstelling, gezondheid en milieu, uitgaven voor gezondheidszorgen, huisvesting, ziekte en aandoeningen van lange duur, contact met de huisarts/ de specialist/ de nooddiensten van een ziekenhuis (die geen aanleiding geven tot een opname)/ de tandarts/ andere gezondheidsdiensten, hospitalisatie, tevredenheid van de patiënt, vaccinatie, voeding, socio-economisch profiel, houding tegenover AIDS, verbruik van tabak/alcohol/andere substanties, fysische activiteiten, pijn, mentale gezondheid, preventie cholesterol, diabetis en bloeddruk, levenseinde en opsporing kanker. 18. Gelet op het onderzoeksdoeleinde (opvolging van de toestand en behoeften van gezondheid van de Belgische bevolking middels een statistische studie teneinde het wetenschapsbeleid en het gezondheidsbeleid te ondersteunen), is de proportionaliteit voor elke variabele van de gezondheidsenquête 2008 voldoende aangetoond. Voor een dergelijk onderzoek is de gezondheidsenquête inderdaad een fundamentele bron.

5 Beraadslaging STAT 16 /2011-5/ Alle gegevens - namelijk de gehele gezondheidsenquête 2008 zal worden verstrekt voor het onderzoek - zijn dus toereikend, ter zake dienend en niet overmatig zoals bedoeld in artikel 4, 1, 3 van de WVP. E.3. Frequentie van de gegevensverstrekking 20. Het vertrouwelijkheidscontract bepaalt dat de gecodeerde gegevens binnen de dertig dagen nadat ze beschikbaar zijn, aan de onderzoeker worden verstrekt E.4. Bewaartermijn van de gegevens 21. De persoonsgegevens mogen niet langer worden de bewaard dan de tijd die nodig is om de doeleinden te verwezenlijken waarvoor die gegevens werden verkregen en waarvoor ze verder worden verwerkt (artikel 4, 1, 5 van de WVP). 22. De duur van het onderzoek en de bewaartermijn is vastgesteld op 8 jaar. Voor de ADSEI lijkt deze duur volledig aanvaardbaar. 23. Gegevens en back-ups worden onverwijld vernietigd zodra het statistisch doeleinde werd bereikt. 24. De bewaartermijn overschrijdt dus niet de tijd die noodzakelijk is om de doeleinden te verwezenlijken (art. 4, 1, 5 van de WVP). F. AANGIFTE 25. De aanvrager moet vooraleer hij begint met één of meerdere, gedeeltelijke of volledig geautomatiseerde verwerking(en) om de beoogde doeleinden te verwezenlijken, daarvan aangifte doen bij de Commissie (art. 17 van de WVP). G. BEVEILIGING G.1. Veiligheidconsulent 26. Het Ministerie van de Franse Gemeenschap beschikt over een voltijdse veiligheidsconsulent.

6 Beraadslaging STAT 16 /2011-6/10 G.2. Veiligheidsbeleid 27. Uit de documenten die de onderzoeker verstrekte, blijkt dat die laatste beschikt over een veiligheidsplan. 28. Aan de hand van het evaluatieformulier dat gevoegd werd bij de aanvraag voor de gegevensverstrekking en het vertrouwelijkheidscontract, kan worden vastgesteld dat op de 14 vragen/vereisten inzake veiligheid er slecht 6 niet volledig zijn uitgevoerd. Uit de opmerkingen bij de maatregelen kan evenwel worden opgemaakt dat er een project lopende is om daaraan te voldoen (CERBERE) en dat nu al een begin is gemaakt met de implementatie ervan. De operationalisering zou ten laatste klaar moeten zijn tegen eind G.3. Verantwoordelijke natuurlijke persoon 29. De identiteit van de natuurlijke persoon die voor de gegevens verantwoordelijk is, werd meegedeeld. Deze persoon is verantwoordelijk voor de naleving van alle verplichtingen van de statistiekwet, de WVP, hun uitvoeringsbesluiten en alle wettelijke, reglementaire en contractuele verplichtingen m.b.t. bescherming van de privacy, de bepalingen van onderhavige beslissing van de Commissie en de bepalingen van het vertrouwelijkheidscontract. 30. Hij is eveneens verantwoordelijk voor de daadwerkelijke controle van het rechtmatig gebruik van de verstrekte gegevens. 31. De maatregelen waarvan sprake onder punten G.1. tot en met G.3, die moeten garanderen dat de verstrekte gegevens veilig en beschermd zijn, zoals artikel 16 van de WVP en artikel 15bis van de statistiekwet het vereisen, zijn slechts doeltreffend indien ze in de praktijk strikt worden gecontroleerd en opgevolgd. G.4. Personen die de studiegegevens gebruiken en de lijst van die personen 32. Veel van de gevraagde gegevens zijn persoonsgegevens, zoals bedoeld in artikel 7 van de WVP (gezondheidsgegevens). 33. Gelet op de gevoelige aard van die gegevens moet de onderzoeker hoofdstuk II van het koninklijk besluit 2001 naleven, namelijk:

7 Beraadslaging STAT 16 /2011-7/10 - opstellen van een lijst waarop de personen of categorieën personen vermeld worden die toegang hebben tot de meegedeelde gegevens; deze lijst wordt voortdurend geactualiseerd en ter beschikking gehouden van de Commissie; - de betrokken personen moeten het vertrouwelijk karakter in acht nemen door een wettelijke, statutaire of contractuele verplichting; ze moeten tenminste een verklaring ondertekenen waarin zij zich ertoe verbinden de veiligheid en het vertrouwelijk karakter van de gegevens te bewaren; - De aangifte van de verwerking moet de wettelijke of reglementaire basis vermelden waardoor gevoelige gegevens, zoals bedoeld in de artikelen 7 en 8 van de WVP, mogen verwerkt worden. G.5. Scheiding van de andere verwerkingen 34. De onderzoeker moet de gegevensverwerking waarvan hier sprake is, apart houden van eventuele andere gegevensverwerkingen waarvoor hij de verantwoordelijke zou zijn. G.6. Verbod op decodering 35. De onderzoeker moet er zich contractueel toe verbinden om alles in het werk te stellen zodat de identiteit van de personen waarop de gegevens betrekking hebben, niet achterhaald kan worden. G.7. Koppelverbod 36. De onderzoeker mag niets ondernemen om de verkregen persoonsgegevens te koppelen aan gegevens die hij reeds in het kader van andere machtigingen verkreeg. G.8. Vertrouwelijkheid 37. De onderzoeker verbindt er zich tot om de vertrouwelijkheid van de studiegegevens te eerbiedigen en erop toe te zien dat die gegevens uitsluitend worden gebruikt door zijn personeel voor de uitvoering van het bedoelde onderzoek.

8 Beraadslaging STAT 16 /2011-8/10 H. ANDERE GEBRUIKSVOORWAARDEN H.1. Verspreiding van de resultaten 38. De onderzoeker mag uitsluitend de (geaggregeerde) statistische resultaten verspreiden. Het spreekt vanzelf dat de studiegegevens die aan de onderzoeker werden verstrekt niet rechtstreeks kunnen worden gebruikt door de besluitmakers maar dat aan hen uitsluitend de (geaggregeerde) statistische resultaten worden verstrekt. De formulering die hiervoor in het aanvraagformulier wordt gehanteerd kan verwarring zaaien (blz. 4 opsporing van kanker): ( ) de informatie die door de gezondheidsenquête werd ingewonnen, mag rechtstreeks (door ons onderstreept) worden gebruikt door de politieke besluitmakers voor het opstellen van preventie- en opsporingsprogramma s. 39. De onderzoeker moet ervoor zorgen dat, na analyse en gebruik van de gegevens, de gepubliceerde resultaten anoniem en globaal blijven, zodat de persoonsgegevens er niet rechtstreeks of onrechtstreeks uit geïdentificeerd kunnen worden. 40. De resultaten mogen dus uitsluitend onder globale en anonieme vorm worden verspreid. 41. Ten minste 15 dagen voor de verspreiding moet de onderzoeker de resultaten voorleggen aan de ADSEI die dan eventueel de verspreiding kan verbieden. De term "verspreiding" moet in brede zin worden begrepen want houdt rekening met de evolutie in de informatiemaatschappij en omvat elke schriftelijke, mondelinge of online verspreiding. H.2. Controle 42. De aanvrager stemt er uitdrukkelijk mee in dat vertegenwoordigers van de Commissie altijd en zonder voorafgaande ingebrekestelling toegang krijgen tot de lokalen en tot de informatica-infrastructuur waar de verstrekte gegevens worden bewaard om na te gaan of de bepalingen van de voorliggende machtiging en van de wet openbare statistiek en haar uitvoeringsbesluiten, alsook de bepalingen van het vertrouwelijkheidscontract worden uitgevoerd. 43. Op eenvoudig verzoek kan de Commissie toegang krijgen tot andere lokalen en ICTsystemen om te controleren of er geen inbreuk gepleegd wordt op de bepalingen van de beslissing van de Commissie en de wet openbare statistiek en haar uitvoeringsbesluit en de bepalingen van het vertrouwelijkheidscontract.

9 Beraadslaging STAT 16 /2011-9/10 III. VETROUWELIJKHEIDSCONTRACT 44. De studiegegevens worden aan de onderzoeker verstrekt krachtens een vertrouwelijkheidscontract dat met de ADSEI werd afgesloten. 45. Het vertrouwelijkheidscontract, dat als bijlage bij de aanvraag werd gevoegd, legt de voorwaarden vast waaronder de studiegegevens door de ADSEI kunnen worden verstrekt en door de aanvrager gebruikt kunnen worden. 46. Het vertrouwelijkheidscontract bevat tenminste de verplichte, wettelijke bepalingen, zoals omschreven in artikel 15 van de statistiekwet, waaronder de bewaarduur van het vertrouwelijkheidscontract, in dit geval 8 jaar. 47. De contractuele bepalingen inzake privacy en vertrouwelijkheid maken integraal deel uit van onderhavige beslissing waardoor ook de personen vreemd aan het vertrouwelijkheidscontract zich kunnen wenden tot de Commissie om te laten controleren of de voorwaarden waaronder de aanvrager de gegevens mag gebruiken, worden nageleefd. IV. ALGEMEEN BESLUIT 48. De onderzoeker dient bij de verwerking van de verkregen persoonsgegevens rekening te houden met de WVP, de wet openbare statistiek, hun uitvoeringsbesluiten en elke andere wettelijke of reglementaire bepaling tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer, de bepalingen van de onderhavige beslissing van de Commissie, en de bepalingen van het vertrouwelijkheidscontract tussen ADSEI en de onderzoeker. V. SPECIFIEK BESLUIT 49. De Commissie oordeelt dat: de mededeling van de gevraagde studiegegevens aan de Franse Gemeenschap (Direction Générale de la Santé) voor de vermelde doeleinden gemachtigd is; de gegevens die niet beschikbaar zijn binnen de 30 dagen nadat het contract werd afgesloten, verstrekt moeten worden binnen de 30 dagen nadat ze beschikbaar zijn; de bewaartermijn is vastgesteld op maximum 8 jaar te rekenen vanaf de ontvangst van de bedoelde gegevens, zonder evenwel de tijd te overschrijden die nodig is om het onderzoek te verwezenlijken;

10 Beraadslaging STAT 16 / /10 de onderzoeker de planning en de implementatie van de veiligheidsmaatregelen die nog niet werden uitgevoerd, voorziet tegen ten laatste eind 2011; de onderzoeker in ieder geval hoofdstuk III van het KB van 13/02/2001 moet naleven gelet op de gevoelige aard van bepaalde gevraagde gegevens; de onderzoeker nadat het onderzoek is uitgevoerd uitsluitend de (geaggregeerde) statistische resultaten mag verspreiden (de ambiguïteit schrappen in het aanvraagformulier met betrekking tot de gebruikte formulering (blz. 4 opsporing van kanker)). OM DIE REDENEN, De Commissie Machtigt de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie om onder de voormelde voorwaarden aan de Franse Gemeenschap (Direction générale de la Santé) de bovenvermelde persoonsgegevens te verstrekken. Keurt het bijhorend vertrouwelijkheidscontract onder de voormelde voorwaarden goed. Deze machtiging heeft uitwerking zodra het contract werd ondertekend. Voor de Administrateur m.v., De Voorzitter, (get.) Patrick Van Wouwe (get.) Willem Debeuckelaere