De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (hierna "de Commissie");

Transcriptie

1 1/6 De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer Beraadslaging STAT nr 28/2009 van 28 oktober 2009 Betreft: Aanvraag van IDEA Consult om vanwege de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie mededeling te bekomen van gecodeerde studiegegevens (microgegevens van de Enquête naar de arbeidskrachten (EAK)) in functie van de ontwikkeling van een arbeidsmarkt- en competentieprognose-instrument (STAT/MA/09/025) De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (hierna "de Commissie"); Gelet op de wet van 4 juli 1962 betreffende de openbare statistiek (hierna "wet openbare statistiek"); Gelet op de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna "WVP"); Gelet op het koninklijk besluit van 13 februari 2001 ter uitvoering van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna "koninklijk besluit van 13 februari 2001"); Gelet op het koninklijk besluit van 7 juni 2007 tot vaststelling van de nadere regels met betrekking tot de samenstelling en de werking van het Statistisch Toezichtscomité opgericht binnen de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer; Gelet op de aanvraag van IDEA Consult ontvangen op 16/09/2009;

2 Beraadslaging STAT 28 /2009-2/6 Gelet op de aanvraag van het technisch en juridisch advies gericht aan de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) op 23/09/2009; Gelet op het technisch en juridisch advies ontvangen op 15/10/2009; Gelet op het verslag van de Voorzitter; Beslist op 28 oktober 2009, na beraadslaging, als volgt: I. VOORWERP VAN DE AANVRAAG 1. De aanvraag strekt ertoe om IDEA Consult, hierna de Onderzoeker genoemd, te machtigen om vanwege de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (hierna ADSEI) mededeling te bekomen van gecodeerde studiegegevens (microgegevens van de Enquête naar de arbeidskrachten (EAK) vanaf 1999) voor de ontwikkeling van een arbeidsmarkt- en competentieprognose-instrument in opdracht van het VIONA Arbeidsmarktonderzoeksprogramma van de Vlaamse Regering. Deze informatie is cruciaal om de aanbodzijde beter af te stemmen op de behoeften van de vraagzijde en de discrepanties tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt te verminderen. Een cruciaal deel van dit instrument is de berekening van de omvang en structuur van de tewerkstelling per beroep en sector en voor deze berekening wenst de Onderzoeker gebruik te maken van EAK-gegevens op niveau van de werkzame individuen. Over hen is informatie gewenst omtrent het aantal wekelijks gewerkte uren, het beroep, de industrie waarin zij werkzaam zijn, algemene kenmerken (leeftijd, geslacht, ), de opleiding, de jobkenmerken (status, aantal gewerkte uren, ),, waarop dan complexe econometrische technieken zullen worden gebruikt voor de prognoses (bvb. multivariabele regressies, shift-share analyses, ).. 2. De aanvraag strekt er tevens toe het ingevolge die mededeling af te sluiten vertrouwelijkheidscontract tussen ADSEI en de Onderzoeker goed te keuren. II. ADVIES BEHEERSINSTELLING 3. In het technisch en juridisch advies geeft ADSEI aan dat de Onderzoeker geen bestemmeling van gegevens is zoals bedoeld in artikel 15, eerste lid, 4 van de wet openbare statistiek, en wel om volgende redenen:

3 Beraadslaging STAT 28 /2009-3/6 -het commerciële karakter van de onderzoeker; -het onderzoeksproject is niet welomschreven; -een onderzoek is wetenschappelijk door de gebruikte methode maar moet ook een wetenschappelijk doeleinde hebben. Dat impliceert dat het wil bijdragen tot de wetenschappelijke kennis en een bijdrage wil leveren aan publicaties die door collega s worden erkend. Dat is hier niet het geval. III. ONDERZOEK VAN DE AANVRAAG A. TOEPASSELIJKE WETGEVING A.1. Wet openbare statistiek 4. Op grond van de artikelen 15 en 15bis van de wet openbare statistiek is ADSEI bevoegd, na toestemming van het Statistisch Toezichtscomité en mits een vertrouwelijkheidscontract goedgekeurd is door datzelfde Comité, gecodeerde studiegegevens te leveren aan de in de wet openbare statistiek vermelde bestemmelingen onder de in de wet openbare statistiek gestelde voorwaarden. 5. Op grond van artikel 16 van het koninklijk besluit van 7 juni 2007 is de Commissie, tot de installatie en de benoeming van de leden van het Comité, belast met de opdrachten die aan het Comité worden toebedeeld door de wet openbare statistiek. A.2. WVP en koninklijk besluit van 13 februari Op grond van artikel 1, 1 van de WVP en artikel 1, 3 van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 zijn gecodeerde studiegegevens betreffende geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke personen persoonsgegevens, waarvan de verwerking slechts mag gebeuren onder de in de WVP en het koninklijk besluit van 13 februari 2001 gestelde voorwaarden. B. RECHTSBASIS - FINALITEIT - WETENSCHAPPELIJKHEID 7. Artikel 15, eerste lid, 4 wet openbare statistiek bepaalt dat Onverminderd ( ), moet het Nationaal Instituut voor de Statistiek, na toestemming van het Statistisch Toezichtscomité en mits een vertrouwelijkheidscontract goedgekeurd is door datzelfde comité, gecodeerde studiegegevens meedelen aan natuurlijke en rechtspersonen die een wetenschappelijk onderzoeksdoel nastreven, wanneer een daartoe strekkende aanvraag wordt ingediend, tezamen met een welomschreven

4 Beraadslaging STAT 28 /2009-4/6 onderzoeksproject dat aan de geldende wetenschappelijke normen beantwoordt, een voldoende gedetailleerde opsomming van de te raadplegen gegevens omvat, de analysemethodes beschrijft en een raming geeft van de vereiste tijd. 8. Volgens ADSEI is de Onderzoeker geen bestemmeling van gegevens zoals bedoeld in dit artikel van de wet openbare statistiek om de supra vermelde redenen (randnummer 3). 9. De Commissie kan de standpunten van de beheersinstelling niet ten volle onderschrijven. 10. Al kon de omschrijving nog uitgebreider, voor de Commissie is het onderzoeksproject niet in die mate vaag omschreven om de aanvraag op dit punt af te wijzen. 11. De Commissie kan vervolgens aannemen dat een marktonderzoek voor louter commerciële doeleinden geen wetenschappelijk onderzoek uitmaakt, omdat het doel dan niet de vermeerdering van de wetenschappelijke kennis is. Het beleidsgericht arbeidsmarktonderzoek dat hier voorligt gebeurt echter in het kader van het Vlaams Interuniversitair Onderzoeksprogramma Arbeidsmarktrapportering (VIONA). In casu is het verhogen van innovatieve kennis in het onderzoeks- en beleidsveld arbeidsmarkt net de bedoeling van deze opdracht die aan Onderzoeker werd gegund door de Vlaamse Minister van Werk op 5 mei De onderzoeksresultaten zullen niet alleen worden gepubliceerd, maar op een structurele en duurzame wijze worden geïntegreerd in het beleid. In de aanvraag stelt de Onderzoeker dat Enkel de resultaten van dit econometrisch onderzoek zullen gerapporteerd worden. Het finale instrument zal daarna aan de Vlaamse overheid overhandigd worden (p. 3 aanvraag) en dat Enkel de prognoses met betrekking tot de arbeidsmarkt en competentiebehoeftes zullen gepubliceerd worden (p. 5 aanvraag). Ten slotte stelt de Commissie vast dat eerdere onderzoeken die werden uitbesteed aan Onderzoeker in het kader van VIONA steeds hun neerslag vonden in een volledig gepubliceerd onderzoeksrapport en een synthese, bij wijze van voorbeeld het onderzoek Een interimjob: opstap naar duurzaam werk, ook voor kansengroepen? 1. Over de wetenschappelijke disseminatie valt dus eigenlijk niet te twijfelen. 1 Te downloaden op

5 Beraadslaging STAT 28 /2009-5/6 12. ADSEI verklaart tenslotte dat het commerciële karakter van de Onderzoeker een probleem stelt vanuit haar eigen organieke wet openbare statistiek. De Commissie kan slechts akte nemen van dit standpunt 2, maar niet zonder erop te wijzen dat dit strikte standpunt van ADSEI meteen inhoudt dat wetenschappelijk en statistisch onderzoek op individuele ADSEI-studiegegevens dan enkel door nonprofit organisaties kan worden verricht 3. De Commissie kan en zal via een machtigingsbesluit ADSEI evenwel niet dwingen individuele gecodeerde gegevens aan een privébedrijf met handelsdoel te leveren, als ADSEI in haar advies meent dat de eigen organieke wet daartoe geen rechtsgrond biedt. De Commissie autoriseert immers enkel de gegevensstroom tussen bereidwillige partijen (leverancier en ontvanger) en voor zover de bestemmeling aan alle wettelijk voorziene voorwaarden voldoet. 13. De Commissie wijst nog op een ambiguïteit in het aanvraagdossier over de aard van de gegevens die worden verzocht door de Onderzoeker: Het is bovendien belangrijk om op te merken dat de individuele gegevens voor dit onderzoek anoniem mogen zijn en enkel gebruikt worden om een regressie te berekenen (p. 2 aanvraag) en De opgevraagde gegevens zijn anoniem, het is niet noodzakelijk om de naam van het individu te vermelden (p. 5 aanvraag). De Commissie is er, na kennisname van de pagina s 3 en 4 van de aanvraag (zie ook randnummer 1), vanuit gegaan dat, gelet op het detail van de gegevens van de werkzame individuen, niet-anonieme gegevens worden gevraagd. Voor zover als nodig wijst de Commissie de Onderzoeker er op dat ADSEI zonder tussenkomst van de Commissie geaggregeerde data op maat kan leveren indien dergelijke anonieme gegevens nog van waarde zijn voor het doel waarvoor de Onderzoeker ze wil inzamelen. 14. Gelet op wat voorafging ziet de Commissie geen reden om de aanvraag die voorligt nog verder te onderzoeken ten aanzien van andere pertinente normen inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer of persoonsgegevens. IV. SPECIFIEK BESLUIT 15. De Commissie: neemt er akte van dat ADSEI zich in haar technisch en juridisch advies verzet tegen de huidige aanvraag om de in randnummer 3 vermelde redenen; maakt de motieven van het negatief advies, inzonderheid deze waarvan sprake in randnummer 12, tot de hare. 2 Zie voor 'jurisprudentie' van de Commissie in die zin het advies nr. 02/2008 van 6 februari Zie ook meer recentelijk beraadslaging STAT nr 21/2009 van de Commissie van 2 september Hoewel artikel 15, eerste lid, 4 wet openbare statistiek rechtspersonen met winstoogmerk alvast niet expliciet uit haar toepassingsgebied uitsluit, zoals de wet dat bijvoorbeeld wel doet met de belastingsadministraties op de verschillende bestuursniveaus.

6 Beraadslaging STAT 28 /2009-6/6 OM DEZE REDENEN, De Commissie, -weigert aan IDEA Consult de mededeling van de gevraagde gecodeerde studiegegevens voor de gevraagde doeleinden; -stelt vast dat de vraag tot goedkeuring van het vertrouwelijkheidscontract zonder voorwerp is. Voor de Administrateur m.v., De Voorzitter, (get.) Patrick Van Wouwe (get.) Willem Debeuckelaere