Basisvorming outreach Dag 1

Transcriptie

1 Basisvorming outreach Dag 1

2 Inhoud 1. Kennismaking 2. Quickscan 3. Definitie 4. Visie 5. Doel 6. Doelgroep 7. Participatieve basishouding 8. De cirkel

3 REACH OUT! Voorgeschiedenis Straathoekwerk kreeg vragen Wat is outreach? veel vormen, veel namen Cera en Steunpunt Algemeen welzijnswerk Nadenken over visie Wetenschappelijk medewerkster Bevraging projecten, cliënten, online forum, wetenschappelijke literatuur, adviesgroep, straathoekwerk Quickscan outreachend werken

4 Quick-scan reflectie-instrument outreach

5 Basisprincipes Outreachend werken Is een (pro-) actieve werkvorm Is gericht op bevorderen van welzijn Richt zich op kwetsbare doelgroepen die niet of ontoereikend bereikt worden Vertrekt vanuit de participatieve basishouding Gebeurt in de leefwereld van mensen met respect voor diens eigen waarden en normen Overstijgt het individueel niveau (werker-cliënt), maar grijpt ook in op de directe leefomgeving, het sociale weefsel, instellingen, beleid en samenleving als geheel.

6 Definitie outreachend werken Outreachend werken is een werkwijze, die uitgaat van een actieve benadering en gericht is op het bevorderen van welzijn. De werker vertrekt vanuit de participatieve basishouding en richt zich op kwetsbare doelgroepen die niet of ontoereikend bereikt worden door het huidige dienst-, hulp- en zorgverleningaanbod. Dit door zich te begeven in hun leefwereld met erkenning van de daar geldende waarden en normen. Met outreachend werken streeft men naar een wederzijdse afstemming tussen de doelgroep, hun netwerk, het maatschappelijk aanbod en de ruimere samenleving. (Dewaele, De Maeyer & Beelen, 2012)

7 Visie? Visie geeft denken en handelen vorm

8 Mens-en maatschappijvisie Ruimer dan outreach alleen Iedereen heeft recht op een menswaardig bestaan 3 componenten Sociale grondrechten Individuele bestaansethiek Zorgethiek

9 Sociale grondrechten arbeid en vrije beroepskeuze, sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische bijstand, een behoorlijke huisvesting, bescherming van een gezond leefmilieu, culturele en maatschappelijke ontplooiing. recht op onderwijs

10 Zorgethiek verbinding, inclusie, erbij horen, meetellen, iets betekenen. Tegen uitsluiting: Iedereen hoort erbij

11 Individuele bestaansethiek Iedereen heeft het recht om het eigen leven vorm te geven volgens eigen wensen en behoeften, zelf keuzes maken

12 Zorgethiek BROEDERLIJKHEID Menswaardig Bestaan Sociale grondrechten GELIJKHEID liberalisme Individuele bestaansethiek VRIJHEID

13 Doel: quality of life Iedereen heeft recht op een menswaardig bestaan. Wat is dit?

14 Kwaliteit van leven is subjectief Mensen geven zelf vorm en inhoud aan hun bestaan Ze doen dit op zo n manier dat ze tevreden kunnen zijn met dit bestaan. Persoonlijke beleving = subjectief

15 Kwaliteit van leven is multidimensioneel Schalock en Verdugo: multidimensioneel concept 3 belangrijke factoren van levenskwaliteit: Onafhankelijkheid Sociale participatie Welbevinden

16 Kwaliteit van leven is multidimensioneel Acht specifieke domeinen : Materieel welzijn (W) Lichamelijk welzijn (W) Psychisch welzijn (W) Persoonlijke ontwikkeling (O) Zelfbepaling (O) Rechten (SP) Sociale relaties (SP) Inclusie (SP)

17 Kwaliteit van leven Is dynamisch Invulling kan veranderen doorheen de levensloop van mensen Verwachtingen Dromen Hoop Veranderende mogelijkheden

18 Doelgroep: maatschappelijke kwetsbaarheid

19 Maatschappelijke kwetsbaarheid Begint op jonge leeftijd Verhaal van kindje en tekeningen Schema:

20 Maatschappelijke kwetsbaarheid

21 Maatschappelijke kwetsbaarheid Machtsmechanismen (cultuur) in de samenleving zorgen ervoor dat kwetsbare groepen meer in contact komen met regulerende en sanctionerende aspecten van maatschappelijke instellingen dan met de positieve aspecten Uitsluiting wordt veroorzaakt door de werking van maatschappelijke structuren en voorzieningen

22 Maatschappelijke kwetsbaarheid Andere voorbeelden: eerlijkheid, kledij, omgaan met conflicten, huiswerk Leerkrachten (en andere) doen dit niet met opzet School staat symbool voor andere instellingen Middenklasse is maatstaf Middel tot integratie?

23 Participatieve basishouding Als je een vraag of een probleem hebt, en je wilt er met iemand over praten, wat vind je dan belangrijk aan die persoon? Onderzoeksresultaten vanuit Integrale jeugdhulp bij minderjarigen en hun ouders

24 Participatieve basishouding Echtheid (authenticiteit) Betrokkenheid (empathie) Gelijkwaardigheid Openheid Onvoorwaardelijkheid Positieve attitude Professionele nabijheid Betrouwbaarheid Respect

25 Werkrelatie Werkrelatie (werker cliënt ) schuift op 3 assen: As 1: Afstand nabijheid Probleem focus focus op inspanningen, positieve punten Werkers die zich gedragen als gewone mensen As 2: Bureaucratisch op maat Onpersoonlijk, zakelijk, specialistisch betrokken, bereidwillig en beschikbaar As 3: Betuttelend emancipatorisch Heeft te maken met de mate waarin mensen betrokken zijn bij en inspraak hebben in het proces

26 positieve werkrelatie Noodzakelijk om te komen tot volwaardig partnerschap Ideaal: nabije, persoonlijke en emancipatorische werkrelatie De relatie is gericht op dialoog en samenwerking Er is spraken van een affectieve band Werker en cliënt kunnen tot een gemeenschappelijk doel komen Realiteit: vaak een heen en waar schipperen op de assen Tempo van de cliënt

27 Hoe participatief werken? Participatieve hulpverlening is niet te herleiden tot het inzetten van participatieve methodieken en technieken Participatief werken is het proces van delen van beslissingen die iemands leven/dat van zijn omgeving raken Mee nadenken, mee beslissen, mee verantwoordelijkheid dragen Feedback krijgen én feedback geven

28 De cirkel:

29 De Cirkel Reflectie-instrument Zicht krijgen op verschillende dimensies van outreachend werken Reflecteren op de eigen manier van werken Reflecteren op de werking van je organisatie Overzicht van de: Opdrachten Doelstellingen Mogelijke acties Niet los zien van visie en theoretische kaders!!!

30 De Cirkel 3 concentrische cirkels Gemeenschappelijk middelpunt: positieve werkrelatie en participatieve basishouding Outreachend werken op 3 niveaus: De ruimere samenleving De leefwereld van de doelgroep Relaties met individuele cliënten Drie strategische doelstellingen: Inzicht verwerven Het streven naar een inclusieve samenleving Het bevorderen van de toegankelijkheid van de hulp- en dienstverlening

31 Inzicht verwerven Microniveau Opdracht: Zicht krijgen op de verschillende levensdomeinen, sterktes en risicosituaties van je cliënt Doelstellingen: Aansluiten bij de individuele leefsituatie van de cliënt Integraal werken Zicht krijgen op de hulpvragen van de cliënt Acties: Tijd nemen en actief luisteren Verdiepen van contacten,

32 Inzicht verwerven Mesoniveau Opdracht: Zicht krijgen op de noden en de leefwereld van de doelgroep Doelstellingen: Aanbod afstemmen op de noden van de doelgroep De doelgroep betrekken bij het uitwerken van het aanbod Acties: Signalen terugkoppelen naar de organisatie,

33 Inzicht verwerven Macroniveau Opdracht: Zicht krijgen op maatschappelijke tendensen Doelstellingen: De individuele ondersteuning laten aansluiten bij de maatschappelijke context Een evenwicht zoeken tussen het algemene goed en de individuele noden en behoeften van je cliënt Acties: Participerende observatie Opvolgen van actuele, maatschappelijke tendensen,

34 Inclusieve samenleving Microniveau Opdracht: De cliënt hoort erbij Doelstellingen: In kaart brengen, mobiliseren en versterken van het sociaal netwerk Bemiddelen Het ontwikkelen van een sociale identiteit en aanleren van sociale vaardigheden Zelfredzaamheid bevorderen Acties: Zelfreflecteren Spiegelen Reflecteren op niveau van de omgeving,

35 Inclusieve samenleving Mesoniveau Opdracht: Inwerken op de leefomgeving Doelstellingen: Bevorderen van het deel uitmaken van de doelgroep in de directe leefomgeving (buurt, wijk) Vertolken van de leefwereld Acties: Stimuleren van buurtgebonden activiteiten Activeren Communicatie verbeteren,

36 Inclusieve samenleving Macroniveau Opdracht: Diversiteit en inclusie bevorderen Doelstellingen: Stimuleren van een verdraagzame maatschappij Mogelijkheden tot participatie stimuleren Acties: Sensibiliseren Opzetten van sociale acties Breder draagvlak creëren,

37 Toegankelijkheid: WAT? 7 parameters van toegankelijkheid (De Bie, 2005; Sels, 2009): Bekendheid Bereikbaarheid Beschikbaarheid Bruikbaarheid Betaalbaarheid Begrijpbaarheid Betrouwbaarheid

38 Toegankelijkheid Microniveau Opdracht: Toegankelijkheid bevorderen van de hulp-, zorg en dienstverlening op microniveau Doelstellingen: Acties: Cliënten individueel ondersteunen in het krijgen van een duurzame band met maatschappelijke voorzieningen Cliënten linken aan het aanbod dat beantwoordt aan hun noden Informeren Adviseren Doorverwijzen Toeleiden en begeleiden naar diensten Belangenbehartiging,

39 Toegankelijkheid Mesoniveau Opdracht: Toegankelijkheid bevorderen van de hulp-, zorg en dienstverlening op mesoniveau Doelstellingen: Goede kennis van de sociale kaart Bekendheid van jouw functie en de samenhangende doelstellingen Acties: Samenwerken op niveau van de doelgroep en netwerk Uitbouwen en onderhouden van contacten met netwerk Ondersteunen van het netwerk Belangenbehartiging,

40 Toegankelijkheid Macroniveau Opdracht: Toegankelijkheid bevorderen van de hulp-, zorg en dienstverlening op macroniveau Doelstellingen: Acties: Hulpverleningsaanbod bekendmaken bij de bredere bevolking Noodzaak van outreachend werken in de verf zetten Beleid adviseren Signaleren Signalen rapporteren Belangenbehartiging,

41 Conclusie Zicht krijgen op comfort en non-comfortzones Stof voor interne werkbesprekingen en functioneringsgesprekken Positionering als organisatie Niet noodzakelijk op elke dimensie actief te zijn Wél belangrijk om inzicht te krijgen op de verschillende niveaus (micro, meso en macro) en werkterreinen Belang van samenwerking en netwerken uit te bouwen

42 Reach Out! Cis Dewaele Marie Van der Cam Sandra Beelen