Netwerkgericht werken binnen de jeugdhulp. Bie Melis en Mia Claes

Transcriptie

1 Netwerkgericht werken binnen de jeugdhulp Bie Melis en Mia Claes

2 Veel termen met meerdere invullingen Impliceert uiteenlopende doelstellingen Verschillende benaderingen = verschillende belangen.

3 Het netwerk in een veranderende samenleving Een ondersteunend netwerk : vergroot het zelfvertrouwen, vermindert de vatbaarheid voor stress zorgt voor praktische ondersteuning Een ondersteunend netwerk biedt: toegankelijkheid tot opvoedingsondersteuning; een protectieve factor voor de plaatsing van kinderen.

4 Beleid erkent het belang van een ondersteunend netwerk. Belang van een ondersteunend netwerk als onderdeel van een zorgende samenleving. Verbinding met een informeel netwerk als eerste opvangnet. want ook op beleidsniveau is zorg voor de hoge kost. - Compenseert de inkrimping van de professionele zorg - Versterken van netwerk kan de overgang van professionele naar nietprofessionele hulp vergemakkelijken. Netwerkversterking

5 Vermaatschappelijking van de zorg De nieuwe uitdaging voor het sociale werkveld om in netwerken te investeren Maar binnen een duidelijke visie die krachtgericht en netwerkgericht werken verbindt.

6 Vanuit het empowerment paradigma Empowerment is krachtgericht én verbindend werken. Empowerment kan niet gegeven worden, men moet het zelf verwerven. Anderen (en de context) kunnen dit proces van empowerment wel faciliteren en ondersteunen

7 Netwerkversterkend werken vraagt om herschikking van rollen Cliënt = betere integratie in de samenleving. Zelf hulpvraag meer aansturen (psychisch kapitaal) Zelf de regie over hulpverleningsproces Duidelijke verwachting naar een ondersteunend netwerk Affectieve, emotionele ondersteuning, cognitieve ondersteuning, praktische hulp, sociale contact Andere professionele rol voor de hulpverlener - Faciliteren voor inbreng van krachten van het netwerk - Stimuleren, ondersteunen op de achtergrond - Aansluiten bij het proces tussen cliënt en netwerk

8 Relationeel weven - Mens is sociaal, relationeel wezen - Identiteit en eigenwaarde: sociale constructen - Doel van hulpverlening: welbevinden vergroten (sociale inclusie, erbij horen, tegen sociaal isolement, onveiligheid, ) - Hulpverlening kan relationeel weven mee ondersteunen: micro, meso en macroniveau - Effect: duurzamer, betekenisvoller, Informele netwerk blijft bestaan, hulpverleners komen en gaan.

9 Oude wijn in nieuwe zakken? Visie is niet veranderd!= empowerment Focus is verlegd én verbreed: - Breedhoeklens, tussenruimten in beeld! Subsidiariteitsprincipe; volgorde is veranderd Netwerk ook zorgfunctie : doelgericht, actieplan Zo gewoon en toch zo bijzonder!

10 Veranderingen voor de professional - Andere manier van kijken, geeft andere manier van handelen/werken. - Van cliënt naar cliënt in zijn netwerk/context. - Glas is half leeg of glas is half vol - Van probleemdeficit naar oplossingsgericht, van klachten naar krachten - Ieder in z n kracht! - Van verleden naar toekomst

11 Rol van professional: algemeen - Niet wetende houding : oplossing, resultaat (verhaal van de blinde) - Wel weten : procesbegeleiding - Co-constructie; gedeelde kennis, bondgenootschap, partners - Op maat, aansluitend op betekenis en belevingswereld van cliënten, hun betekeniswereld = leidend - Toekomstgericht, perspectief, hoop op zoek naar uitzonderingen - Bevordering van participatie; (her)ontdekken van hulpbronnen - Continue onderhandelen, afstemmen, - Bruggenbouwer, werken aan samenwerking - Sleutel in handen van ontgrendelen of vergrendelen potentieel context - Bewaker van verschil, meerstemmigheid, multipele perspectieven, ieder in positie/rol -.

12 Rol van professional: concreet - Zorg en hulpverlener voor de cliënt EN - Casemanager: wie doet hier wat? Metaview - Activeren, uitbreiden, herstellen, inkrimpen, ondersteunen van informele netwerk - Organisator van EKC, familienetwerkberaden, plan, DOP, positieve oriëntering, In de plaats van zorgen voor zorgen dat Structurele zorg van het informele netwerk vereist langdurige inzet van de formele zorg

13 En/en En informeel en formeel netwerk En hulp-zorgverlener én facilitator En kracht én kwetsbaarheid En autonomie én verbondenheid En visie/attitude én methodieken En steun aan cliënt, én steun aan het netwerk En geven en nemen/wederkerigheid En regie van de cliënt, en regie professional, regie netwerk, regie maatschappij: samen-spel En individuele begeleider, team en organisatie. Verbinding, samen-spel, samenspraak Gepaste participatie, gepaste zorg

14 Uitdagingen Van meet af aan netwerk/context in vizier, proces! Geen of alleen maar functionele, normatieve of economische inzet van netwerk Je kan met één individu netwerkversterkend werken, je kan met een heel netwerk aan tafel weinig versterkend werken. Kleine verschillen doen er toe: ieder kan aan de slag Betekenissen blijven aftoetsen, dialogische discours, samen-spraak bevorderen in functie van gemeenschappelijke engagementen; methodieken/technieken zijn geen doel op zich Durven springen!

15 Nood aan open blik, zekere vasthoudendheid en kompas

16 Meer lezen? Melis, B. (2015), Netwerken versterken in de jeugdhulp. Zien praktijkwerkers dat zitten? Sociaal.net, Melis B. & Driessens, K. (2015), 'Hoe het net-werkt binnen de jeugdhulp.' Mogelijkheden en drempels voor het inzetten van netwerkversterkende methoden binnen de jeugdhulp. Karel de Grote Hogeschool, Expertisecentrum Krachtgericht Sociaal Werk, 99p. Melis B. & Driessens, K. (2014), 'Samen sterk en ik beslis'. Het verhaal van netwerkgroepen bij gezinnen die door een CKG worden begeleid. Antwerpen, Karel de Grote Hogeschool, Expertisecentrum Krachtgericht Sociaal Werk, 91p. Zie