StrlJdm.ee voor gezonde lucht engezonde longen. Wereldwijd zijn wetensdliali>pers het erever eens: fletsen, lopen en epenbaar vervoer dragen bij aan

Transcriptie

1 ~i"=>. 90/07-) milieudefensie anders kijken, anders kiezen Wandelnet Voorheen AstmaFonds StrlJdm.ee voor gezonde lucht engezonde longen MENSenSTRAAT Voor veilige en uitnodigende straten, voor gezonde mobiliteit van mensen Amsterdam, Geacht Raadslid, Wereldwijd zijn wetensdliali>pers het erever eens: fletsen, lopen en epenbaar vervoer dragen bij aan veel b:el~mgrijke 1iraatsdilafi)p.elijke waarden: D\lwrzaamheld lu h,tkwajiteit CGe:Z l'l'clheid Stitite Veili;gheid Leefhaarlitei l ~ereikbaarheicl $ch0onheid Het l1'ernen vafl meer maatregelen voer mobiliteit met deze waarden is dus goed voor de bewoners van uw gerneen<lîe. 11'1 welke maatregelen kwnt u het best investeren? Dat hangt natuurlijk sterk af van 110;e uw gemeente et' V00fstaat. Daarom hebben we dat voor u in beeld gebracht, Het is ns een groot g.en0egen lil de 'Benchmark actieve. gezonde. duurzame mobiliteit gemeenten' aan te bhui'el'l. De benchmark is gemaakt d00f onderzoeksbureau Cit Delft in opdracht van de c::oahtie leefsteden. De' bestaat ui,t N'a'twur &te Milieu, lfiets.ersbond, Miliewdefensie, MENSenS1RAAl, Rover, ll(\)ngfonds en Wandelnet. lin de benchmark kunt ti goed zien hoe uw

2 gemeente enqqr staa:t in verg,el'ijking met 29 and'ere gemeenten. 10a15: hoeveel' OV-metsen staan er in uw g,emeente en i,s dat veld 0f O;ok is er een' 311)arrte analyse gemaakt, waarin CE Delft kort hee'ft samengevait waal' uw gemeente extr~l stappen kan, zetten. De :Qal1,tie J.U's,teden wi,l: dra!t de s,tadi ge~0nd en klli!1fiaatvriel1ld.elijk is. Dat kan door in te zetten op aantrrekkel'rjike'strraterr'i', i)'ad'elill en rrwi,1fj;lles elilliflet goe' hll 'ifio,0'ziel'lil'lgea. Ook is het van groot belal1l1g dam die $,tad vei:tj:g en bel'eiklöaarr is \loo' ied'(m~efrl: m:0l'lg en 0wd, "ijk en arm, geed en slecht te b-ee1l1);. löja,t kallfli diq:oj1'!nq:qrr zqrrgenll, dlat auïl! ldel~l1igl1ij~e \f.00rzieni'flgel'l op 10,op- en fietsaifst3:nd zijn: en, OQ' >'J1' fi'lj:l1lmazig 0J1>el'lfuaaf Wij l1lo,pen diatt de hençhm:a'rk u extra, mobifltet1t. e'l'1l:ttil0usiiast ma'aktt 0,!1fi maattrregelen te nemen V00r duurzame Karin! Blaauw, PrrQgJ1aimmal~i'd'ef duul11am:e mobitiiteit Natuur i Milieu $aski'ai K'l;Jiit, 1D'i11@(tetl! Fiets@rsb0nd AAne Kfl' l~ (alitillp~lgm:ef:ei:d:el1 f\nqbiil:ttteiilt Miilteli.!:(ij'@f,erllsie Joep' N!aber, loiredellj:f Walildrelflet Micn'3\ell RliJitg~$, o;~j1'e ;tètu~ L01il,gffol1lds F-reek S(fl$, Di,redel!,lli' fe~2i)ger$:velieniigin'g R-0'1t r Jallneke Ql11l'el1'V)l1u~l!lt, Alig!f'1'eeFl' $@ l1etail'is M(lNi$;en;$TRMT PS Befi!lifrjk_:V~lfalt@' R~'adlsl'ed'el1t :s litil-obihteit 1Î' :tt u,w, d'o $si: '? M0b,ilit!it heeft veel Î1wl@eel 0J1> het sodate do,m;ei'fl!, ffrl'iue.l;ji, 8.e~gll1dhei((l" it,.l'~lfililtel'i]:ke ofd' rning, veiligheid en 011) de gem entelijke financiëll. De: oplegnotitie en il1llf~gf~ll1lhi:[ g, :vel1l' u' snel: in2ic:l'lt il'l cl'@ ben. hrnqrrk. We hoj1>@n dat u de tijd wnt t) emen 0,m deze te beki1kefrl.

3 Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit Gemeente Emmen Committed to the Environment

4 Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit Gemeente Emmen Dit rapport is geschreven door: Hans Voerknecht, Michiel van Bokhorst Delft, CE Delft, maart 2018 Publicatienummer: 18.4N74.010m Gemeenten / Beleid / Mobiliteit / Duurzaam / Gezondheid / Leefbaarheid / Milieu / ndicatoren / Vergelijkend onderzoek Opdrachtgever: Natuur & Milieu, Fietsersbond, Milieudefensie, MENSenSTRAAT, Rover, Longfonds en Wandelnet Alle openbare publicaties van CE Delft zijn verkrijgbaar via Meer informatie over de studie is te verkrijgen bij de projectleider Hans Voerknecht (CE Delft) copyright, CE Delft, Delft CE Delft Committed to the Environment CE Delft draagt met onafhankelijk onderzoek en advies bij aan een duurzame samenleving. Wij zijn toonaangevend op het gebied van energie, transport en grondstoffen. Met onze kennis van techniek, beleid en economie helpen we overheden, NGQ's el'llill!d:rijvelil structurele veranderingen te realiseren. A 40 jaar werken betrokken en kundige medewerkers bij CE Delft om dit waar te maken. 4.N74 - Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit - maart 2018

5 1 nleiding n dit document zijn de resultaten van de benchmark actieve, gezonde, duurzame mobiliteit uitgewerkt voor de gemeente Emmen. De verantwoording van de keuze van de indicatoren, de bronnen, de berekening van de indicatoren zelf en de totaalindicatoren is te vinden in het hoofdrapport. te vinden op u urza me-mobiliteit -gemeenten. n de tabel op de volgende bladzijde zijn de uitkomsten voor alle indicatoren gegeven, de positie die Emmen inneemt tussen de 30 geselecteerde gemeenten. Verder is een score per indicator van 1-10, waarbij een score van 6 het gemiddelde aangeeft. Een score van 8 of hoger betekent, dat de gemeente bij de hoogste 10% van de gemeenten zit en een score van 4 of lager, dat de gemeente bij de laagste 10% zit. Daarna zijn de resultaten voor Emmen in grafieken weergegeven, waarbij de afwijkingen naar boven en beneden ten opzichte van het gemiddelde zijn weergegeven, waarbij de gemiddelde waarde een score van 6 is. Vervolgens is een korte analyse van de resultaten en een duiding daarvan opgenomen, gevolgd door enkele aanbevelingen voor Emmen voor het bevorderen van actieve, gezonde, duurzame mobiliteit. Bij elke indicator zijn grote verschillen tussen steden zichtbaar, of het nu gaat om de uitstoot van schadelijke emissies, zero-emissie van bussen, beschikbaarheid van OV-fietsen, aantal vrij liggende fietspaden, aantal deelauto's en laadpalen of beleid rond verblijfsruimte (trottoirs, woonerven). De relatie tussen gemeentelijk beleid, de aanwezigheid van voorzieningen en de uitkomst daarvan is beleidsmatig gezien heel ingewikkeld. Historisch gegroeide ruimtelijke en stedenbouwkundige factoren (zoals de compactheid van het stedelijk gebied) zijn van grote invloed op de uitkomsten. Het is daarom van belang de benchmark te gebruiken als een hulpmiddel voor discussie: Hoe zorgen we ervoor dat onze steden actief, duurzaam en gezond worden en/of blijven? Deze discussie is ons inziens belangrijker dan de exacte positie van een gemeente in de benchmark. Het leren van goede voorbeelden elders en samenwerking tussen steden is daarbij een belangrijkere drijfveer dan het competitie-element. De scores van de benchmark zijn gebaseerd op een groot aantal verschillende bronnen, die allen een bepaalde mate van onzekerheid en soms incompleetheid kennen. Hier is door CE Delft zo goed mogelijk mee omgegaan en de kanttekeningen zijn aangegeven in het hoofdrapport. We constateren ook dat de meetmethode bij een aantal indicatoren voor verbetering vatbaar zijn en dat er achter elke deeluitkomst een verhaal zit 2 4.N74 - Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit - maart 2018

6 2 Tabel met de resultaten Rangs(hikking1) Waarde Eenheid Prijs Score 0 c Effect verkeer!i:q~rem issie ,7 kg/inw/jr 29;2Q 5,8 ~ 0 opomgeving NO,-emissie ,3 g/inw/jr 38,91 6,4 3 D PM2.s-emissie 17 52,4 g/inw/jr 9,45 5,9 PMlO-emissie, niet PM ,1 g/inw/jr 3,18 5,9 Geluid 2 7% >61dB 23,89 8,7 Verkeersdoden 30 0,4 / inw. 12Q,14 1,8 Verskeer; ernstig gewonden 5 1,7 / inw. 51,81 7,9 Fietsongevallen 10 45,5 /mln km - 7,2 Totaaleffect omgeving 21-1' ,6 Vervoerswijze- Aandeel fiets 17 31% - 5,8 keuze Aandeel lopen 30 13% - 2,8 Aandeel km trein 29 6% - 3,1 Aandeel km bus/tram/metro 15 2% - 5,2 Aandeel niet-auto 29 46% - 3,3 < 0 Wandelen Wandelpad m/ha woon - 4,7 0 ~ Verblijfsruimte 19 nib - nib ii, ::,;.. Aandeel15 en 30 km wegen 11 62% - 6,8 D Totaal wandelen ,7 :: D :: Fiets OV-fietsen 29 0,2 /1.000 inw. - 4,1 CT D io Fietspad m/ha woon - 6,6 ii Bewaakte stallingen 30 3 /1.000 inw. - 4,2 (On-)bewaakte stallingen 30 9 /1.000 inw. - 3,7 Relatieve bereikbaarheid fiets 16 30% - 6,0 Totaal fietsen ,8 OV Schone bussen 10 6,5 /1.000 inw. - 6,5 Relatieve bereikbaarheid OV 19 54% 5,5 OV-fietsen 29 0,2 /1.000 inw. 4,1 Bewaakte stallingen 30 3 /1.000 inw. 4,2 (On-)bewaakte stallingen 30 9 /1.000 inw. - 4,2 TotaalOV ,6 Schoon en Oeelal'lto's / inw. - 3,7 efficiënt Laadpalen / inw. - 3,1 autogebruik Stadslogistiek ,0 Milieuzones ,0 Parkeertarieven 27 2,OCl - 4,0 Totaalschoon en efficiënt ,8 autogebruik Totaal Totaal Voorzieningen en Beleid ,1 1) Plaats van deze gemeente voor deze indicator binnen de 30 onderzochte gemeenten. Zie de toelichting in Bijlage A. 1 PMlO is de uitstoot van deeltjes van kleiner dan 10 urn. Deze omvat dus ook de fractie PM2.S (deeltjes kleiner dan 2,5 10 urn), maar omdat deze apart zijn opgenomen is hier alleen de fractie deeltjes opgenomen tussen 2,5 en 10 urn. 3 4.N74 - Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit - maart 2018

7 ' 3 Grafieken Effect verkeer op omgeving COremissie N ox-ernissie PM<2. 5- emissi e PM<lO-emissie PM> 2,5 Geluid Verkeersdooen1'f Verskeer.;ernstiggewonde Fietsongevall-en Tota ale-ffect omgeving n Wa ndelen en fietsen 5,3 ~ 6,4 5]9 i Sp i, 1ii1_1113,7 1~7'r,- 7,2' 4,6~, J_ i Aan-deel Vervoer-swijzekeuze n,iet-auto Aandeel km bus tram metro Aandel kmtrein Aande-ellopen Aandeel ti ets 3,3,_ i '2,3. '3,1 _ ov! 5,21_1 5,1> l 1 W-andelped Verblijfsruimte Aandeel15- en 3O-km-\l'E; en Totaal wandelen OV -f ietsen Fietspad Bewaakte stall ingen (On-)t>ewaaktestallingen Relati E",e berai kbaa meid fiets Tota al fietsen 4,1-4,1_ l ,6 bewaakte stallingen 14,2 ~ '4 J!~ (On-beweakte stallingen r 5,_~_\ _6_i'_0_,_~._1 Schone bussen Relatieve bereikbaarheid DV Ov-ftetsen - ' :1 615 T_ot_aa_' D_V 5_6_1_' _ Schoon en efficiënt ~o_ autogebruik Tota al sen oon en effiö ënt.. 1 3'fT Parkeertarieven 1 Milieuz-onES 41,0_ Stad5logistiek ~,O_ Laadpalen 3,1,._1.: O<eel auto's 3,7_ C-. j Voorzien i ngen en belei d Tota al wandelen Totaa' fietsen Tot3aOV Tota al sen oon en e-ffici-ënt autogebrui ka uto Tot3alVoonieningen en BelEid 3,3~ 5,7 l 5,3 ' 5,6 S,ll~ _J 4 4.N74 - Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit - maart 2018

8 Totaalscores Totaaleffect omgeving Aa ndeel niet-auto 4,.~ Totaal Voorzieningen en Heleid 5 4.N74 - Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit - maart 2018

9 4 Analyse van de resultaten Het is voor Emmen lastig om voor diverse onderwerpen goed te scoren. De vergelijking met dichtbevolkte steden is in zekere zin unfair. Mede daardoor scoort Emmen scoort op alle punten gemiddeld of daaronder. Alleen op overlast van verkeersgeluid en ernstig verkeersgewonden scoort Emmen erg goed. Vooral op vervoerswijzekeuze scoort Emmen ondergemiddeld, met uitzondering van de fiets. Op het gebied van schone auto's bezet Emmen de laatste plaats, vooral door het lage aantal deelauto's en oplaadpalen. Bij het station zijn relatief weinig fietsenstallingen en OV-fietsen en de trein wordt weinig gebruikt. Dat komt waarschijnlijk door de ligging aan een uitloper van een nevenspoorlijn, ver weg van andere grote gemeenten. 6 4.N74 - Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit - maart 2018

10 5 Aanbevelingen n zekere zin is de vergelijking voor een stad als Emmen unfair. Veel kleiner in omvang dan de andere steden, vrij uitgestrekte ligging en ook geen goede spoorverbinding. Toch geeft een benchmark als deze een aantal richtingen aan, die Emmen uit zou kunnen gaan op het pad van duurzame,actieve, gezonde mobiliteit. Een geïntegreerde aanpak van actieve, gezonde duurzame mobiliteit zou voor Emmen de mogelijkheid bieden om over de gehele breedte van dit beleidsterrein winst te boeken. Het maken van een SUMP (Sustainable Urban Mobility Plan) is daarvoor een zeer geschikt en breed toegepast middel, waarvoor ook Europese standaards en werkwijze bestaan. Hierbij kan de samenwerking gezocht worden met buurtgemeenten in de regio als Assen, Coevorden en Hoogeveen, waarbij elk der gemeenten zich toelegt op een specifiek onderdeel van de actieve gezonde duurzame mobiliteit en daarvoor in overleg met de andere gemeenten een regionale aanpak opstelt zou ervoor kunnen zorgen dat op een efficiënte manier van de beschikbare menskracht wordt gebruik gemaakt. 7 4.N74 - Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit - maart 2018

11 A Overzicht van indicatoren en eenheden Hieronder staat de lijst met indicatoren en de eenheden, waarin ze zijn uitgedrukt. De complete verantwoording van deze cijfers is te vinden in het hoofdrapport dat te vinden is op Subgroep A: Groep effect verkeer op de omgeving Hieronder vallen: ndicator Eenheid 01 ro,-emissie wegverkeer kg/inwoner/jaar 02 PM2.s-emissie wegverkeer mg/inwoner/jaar 03 NO,-emissie wegverkeer mg/inwoner/jaar 04 Geluidsbelasting door wegverkeer Percentage blootgestelden > 61dB(A) verkeerslawaai 05 Verkeersveiligheid Aantal slachtoffers fietsongevallen per 1 miljoen fietskm Subgroep B: Vervoerswijzekeuze Hieronder vallen: ndkator Eenheid 06 Modal split fiets Aandeel fiets in totaal aantal verplaatsingen 07 Modal split wandelen Aandeel wandelen in totaal aantal verplaatsingen 08 Modal split trein Aandeel kilometrage trein in alle kilometers van verplaatsingen van en naar de gemeente 09 Modal split BTM Aandeel kilometrage bus/tram/metro in alle kilometers van verplaatsingen van en naar de gemeente Subgroep C: Voorzieningen en Beleid Wandelen Hieronder vallen: ndicator Eenheid VBl Vrijliggend wandelpad Lengte in meter per ha woonoppervlak VB2 Voetgangersruimte Percentage voetgangerseutmte van (;je 'nietgr-oene' openbare ruimte VB3A 15 km wegen Het percentage weglengte van 15 km wegen van de totale weglengte van wegen met een maximumsnelheid tussen 15 km/h en 50 km/h VB3B 30 km wegen Het percentage weglengte van 15 km en 30 km wegen van de totale weglengte van wegen met een maximumsnelheid tussen 15 km/h en 50 km/h Voor subgroep C is een totaalindicator in beeld gebracht. De berekeningswijze daarvan is te vinden in Paragraaf N74 - Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit - maart 2018

12 Subgroep 0: Voorzieningen en Beleid Fietsen Hieronder vallen: ndicator Eenheid VB4 Ov-ftetserr? Aantal per l.000 inwoners VB5 Vrijliggend fietspad Vrijliggend fietspad m per ha woonoppervlak VB6 Bewaakte fietsenstallingplaatsen station') Aantal/l.OOO inwoners VB? Bewaakte en onbewaakte fietsenstalling- Aantal/l.OOO inwoners plaatsen station,) VB8 Relatieve bereikbaarheid fiets versus auto Verhouding aantal inwoners bereikbaar per fiets vs. auto in 15 minuten al Deze indicatoren zijn zowelondergebracht zowel bij Groep D: Voorzieningen en Beleid Fietsen als bij Groep E: Voorzieningen en Beleid av. Subgroep E: Voorzieningen en Beleid Openbaar vervoer Hieronder vallen: ndicator Eenheid VB4 Ov-fietsen,) Aantal per l.000 inwoners VB6 Parkeerplaatsen fiets station bewaakt,) Aantal/l.OOO inwoners VB? Parkeerplaatsen fiets station bewaakt en Aantal/l.OOO inwoners onbewaakt a] VB9 Schone bussen Maatstaf luchtverontreiniging bussen (zie Paragraaf 2.5.) VB10 Relatieve bereikbaarheid av versus auto Verhouding aantal inwoners bereikbaar per av vs. auto in 30 minuten al Deze indicatoren zijn zowelondergebracht zowel bij Groep D: Voorzieningen en Beleid Fietsen als bij Groep E: Voorzieningen en Beleid av. Subgroep F: Voorzieningen en Beleid Schoner en effectiever vervoer Hieronder vallen: ndicator Eenheid VBll Oe-elalilte! s Aantal/l.OOO inwoners VB12 laadpalen Aanta1/ inwoners VB13 Stadslogistiek Deelnemer Green Deal ZES Ja/Nee VB14 Milieuzones AamwezigAeid milieljzenes.vra ht/liestel1llerseneaauto's/ scooters VB15 Parkeertarieven Per uur in binnenstad 9 4.N?4 - Uitkomsten benchmark duurzame, actieve, gezonde mobiliteit - maart 2018