Stap 3. Ons zonnestelsel en de Aarde Opdracht 57 Filmpje bekijken

Transcriptie

1 Antwoordenboek Big history project Stap 3. Ons zonnestelsel en de Aarde Opdracht 57 Filmpje bekijken Opdracht 58 De diverse elementen gaan onderling allerlei verbindingen aan. Door steeds andere verbindingen aan te gaan ontstaan vele duizenden combinaties van elementen. Opdracht 59 De platte draaiende schijf van materie die om de zon van een beginnend zonnestelsel draait en waarin de planeten gevormd worden. Opdracht 60 We spreken van accretie wanneer materie samenklontert en uiteindelijk planeten vormt. Opdracht 61 Planeten hebben meer interne structuur en een complexere chemie. Opdracht 62 Planeet Afstand tot de Zon (in km) Afstand tot de Zon (in ae) Omlooptijd (in jaren Afstand tot de zon in je schaalmodel in cm Mercurius ,39 0,29 0,20 Venus ,72 0,62 0,36 Aarde ,0 1,00 0,50 Mars ,52 1,88 0,76 Jupiter ,20 11,86 2,60 Saturnus ,54 29,46 4,77 Uranus ,19 84,01 9,60 Neptunus ,07 164,79 15,04 Pluto ,49 248,50 19,75 Wanneer je de afstand van Pluto tot de zon op ca. 40 ae stelt kom je op een schaal van 0,5 cm per 1 ae. Alle hemellichamen in je overzicht worden aangegeven met een punt. De afstand van Mercurius tot de zon komt dan neer op 0,2 cm, et cetera (zie laatste kolom van bovenstaande tabel). Alle planeten

2 tot en met Neptunus moet je in één horizontaal vlak tekenen. Pluto is geen planeet en moet dus (nog) niet in je schaalmodel aangegeven worden. Opdracht 63 De baan die de planeet om de Zon aflegt wordt steeds groter hoe verder de planeet van de zon af staat. Die afstand af te leggen kost daarom meer tijd. Opdracht 64 Opdracht 65 Opdracht 66 Opdracht 67 Opdracht 68 Opdracht 69 Opdracht 70 Neem je schaalmodel van opdracht 62. Geef met een accolade de volgende groepen aan en schrijf de naam van de groep erbij: Steenplaneten: Mercurius, Venus, Aarde en Mars Gasreuzen: Jupiter en Saturnus IJsreuzen: Uranus en Neptunus Opdracht 71 Opdracht 72 Neem je schaalmodel van opdracht 62. Teken Ceres op een hoogte tussen Mars en Jupiter en Pluto op een afstand van 19,75 (ca. 20 cm) afstand van de zon. Echter laat beide ijsdwergen een hoek van 17 o maken ten opzichte van de lijn waarop je de punten gezet hebt van de planeten.

3 Opdracht 73 Op de noordpool begint de poolnacht het begin van de herfst en kan wel 6 maanden duren. Opdracht 74 Of: Opdracht 75

4 Een kapitein wil een kustlijn in kaart brengen en moet daarvoor regelmatig zijn positie bepalen. Het is 21 maart. Aan boord is een klok die de tijd van Greenwich aangeeft. Wanneer de Zon precies in het zuiden staat, is het op die klok 18 minuten voor vier in de middag. De hoogte van de Zon boven de horizon is dan precies 84 o.bereken de positie van het schip, schrijf de coördinaten uit en zoek de positie van het schip op in een atlas. Waar ligt het schip voor anker? Gegevens uit de tekst voor de berekening van de breedtegraad: Het is 21 maart (= geen correctiefactor, want de zon staat boven de evenaar); Wanneer de zon precies in het zuiden staat (als de zon passeert ten opzichte van de observeerder aan de zuidzijde, bevindt deze zich op het Noordelijk Halfrond t.o.v. de evenaar -dus NB. én de zon staat precies in het zuiden betekent dus dat het plaatselijk uur smiddags is) en de hoogte van de zon is dan [= om uur] precies 84 o (de gemeten hoek van de zon met de horizon -hoek is dan 84 o. Breedtegraad berekening: B = 90 o 84 o = 6 o NB [= 6 o NB] Gegevens uit de tekst voor de berekening van de lengtegraad: Aan boord is een klok die de tijd van Greenwich aangeeft. Wanneer de Zon precies in het zuiden staat, is het op die klok 18 minuten voor vier in de middag (Het is dus uur in Greenwich en uur ter plekke van de meting). Lengtegraad berekening: Het tijdsverschil is 15:42 12:00 = 3:42 uur [= 3 42 /60 uur verschil] 1 tijdszone is (360 o : 24 uur) 15 o [namelijk de tijd dat de aarde om haar as draait in 1 uur; één dag is nl. 360 graden in 24 uur] 3 42 /60 x 15 o = 55,5 o WL [Het is vroeger op locatie t.o.v. Greenwich, dus is het WL in graden, minuten en seconden is dat 55 o WL]; Positie: 6 o NB 55 o WL Atlas: Paramaribo (in Suriname). Opdracht 76 Apparaat maken, metingen verrichten en met je meetrapport inleveren voor en cijfer. Opdracht 77 In de winter is het gelukkig vroeg donker. Zodra het donker is kun je de Poolster vrij gemakkelijk vinden (zie opdracht 74). Meet in ieder geval 10x

5 opnieuw de hoek van de Poolster met de horizon per leerling in het groepje. Dit kun je op één avond diverse malen doen. Opdracht 78 Inleveren deelopdracht 3 voor een cijfer. Opdracht 79 David wil aantonen dat de zwaarste deeltjes onderin terecht komen (aarde: ijzer en nikkelkern), de lichtere materialen daarboven (mantel en korst) en de lichtste ingrediënten zelfs als damp ontsnappen (atmosfeer). Opdracht 80 Kern (binnenkern voornamelijk van ijzer; buitenkern voornamelijk van nikkel), mantel, korst, atmosfeer Opdracht 81 Pangaea is het oer-continent dat er was aan het begin van het Trias, waarbij de huidige continenten tezamen één continent vormden. Opdracht 82 Door het over elkaar heen schuiven van de continentale platen over de zeebodemplaten verschuiven (subductie) de continenten ten opzichte van elkaar. Stap 4. Biodiversiteit Opdracht 83 Opdracht 84 - metabolisme = het vermogen van levende organismen om energie te maken of op te nemen uit haar omgeving. - homeostase = het vermogen van levende organismen of cellen om haar inwendige milieu te reguleren. - reproductie = het vermogen van levende organismen om kopieën van zichzelf te maken - adaptatie = het vermogen van levende organismen om van generatie op generatie te veranderen en zo beter aangepast te zijn aan de omgeving Opdracht 85

6 DNA vermeerderd zichzelf en houdt zichzelf zo via de soorten in stand. DNA bevat alle informatie voor een levend organisme om te overleven en te reproduceren. Opdracht 86 Natuurlijke selectie is het mechanisme waarin een variatie in een organisme haar kansen van overleven en van haar nakomelingen verbeterd. Opdracht 87 De enige voorwaarde voor leven lijkt water te zijn! Wij kennen geen levensvormen die zonder water kunnen. Alle andere voorwaarden kennen uitzonderingen (= opdracht 88) Opdracht 88 Er zijn organismen die kunnen leven zonder voedsel en deze zelf maken (planten en sommige bacteriën). Er zijn organismen die kunnen leven zonder zuurstof (anaerobe bacteriën), et cetera. Er zijn voor elke situatie wel uitzonderingen te vinden, behalve organismen die zonder water kunnen. Opdracht 89 - Chemische elementen zijn cruciaal voor leven - Energie, maar niet te veel - Aanwezigheid van water Opdracht 90 Deze kon helaas niet worden uitgevoerd in Naturalis Opdracht 91 Door op de grafiek te kijken ter hoogte van 1/3 van de oorspronkelijke hoeveelheid 14 C (y-as) kun je de ouderdom aflezen op de x-as. Je vind een antwoord tussen de jaar oud. Opdracht 92 De T. rex kende géén groot verspreidingsgebied en resten worden zelden gevonden. Dit zijn twee van de drie voorwaarden waar aan een gidsfossiel moet voldoen. Opdracht 93

7 Wanneer aardlagen geplooid zijn geraakt of door elkaar zijn gegooid kunnen oudere fossielen boven jongere terecht zijn gekomen. Dan lijkt het of de oude fossielen jonger zijn, omdat ze dichter aan de oppervlakte liggen. Opdracht 94 Genen zijn de erfelijke eigenschappen (die coderen voor eiwitten). Chromosomen zijn de erfelijkheidsdragers ; lange eiwitketens met daarop honderden tot duizenden genen. Opdracht 95 - GCGUAC - CGCAUG - Alanine - Tyrosine Opdracht 96 DNA is dubbelstrengs en RNA bestaat uit een enkele streng die een kopie is van een stuk van één streng van het DNA Opdracht 97 mrna: trna: rrna: Enkele streng met de Gevouwen streng met Complex gevouwen streng die code voor een eiwit anti-codon voor mrna de aan-/uitknop vormt van aan ene kant en een de ribosomen aminozuur aan de andere kant Opdracht 98 Het mrna wordt maar eenmaal afgelezen door de ribosomen. Een fout zal dus maar tot eenmaal de productie van een verkeerd eiwit zorgen. Een fout in het

8 DNA levert elke keer opnieuw een fout mrna op en in het slechtste geval wordt dit doorgegeven aan de nakomelingen. Opdracht 99 Een mutatie in het DNA van de eierstokken wordt doorgegeven aan het nageslacht (via eicel). Een afwijking in een levercel wordt niet doorgegeven aan het nageslacht en levert alleen ongemak op voor het individu. Opdracht 100 Deeltoets 4 zal dit schooljaar gemaakt worden via informatie verzamelen via internet i.v.m. verbouwing Naturalis. Opdracht 101 Helaas is de workshop niet doorgegaan i.v.m. verbouwing Naturalis