NVvA Symposium Blootstelling aan biologische agentia in de vlees-, en vleesverwerkende sector. Vanessa Zaat & Remko Houba

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NVvA Symposium Blootstelling aan biologische agentia in de vlees-, en vleesverwerkende sector. Vanessa Zaat & Remko Houba"

Transcriptie

1 NVvA Symposium 2016 Blootstelling aan biologische agentia in de vlees-, en vleesverwerkende sector Vanessa Zaat & Remko Houba

2 Achtergrond Gedetailleerde RI&E biologische agentia (2012) Ook bij vleessector en vleeswarensector bestond de behoefte om meer helderheid te krijgen in de risico s van blootstelling aan biologische agentia. Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) Biologische agentia in de vleessector en vleeswarensector en een vertaling maken naar de arbocatalogus.

3 Risico s in de vleessector in het nieuws.

4

5

6 Hoe kan je een infectieziekten oplopen? Opname micro-organisme: Via inademing Via de mond (bijv. hand-mond-gedrag) Via wondjes Dus onder andere: Aanraken van de beesten Stofdeeltjes Waterdruppels bij schoonmaak Onvoldoende hygiëne tijdens de pauzes

7 Hoe zijn we te werk gegaan: Input van experts (oa IRAS/RIVM/NVWA/VION) selectie van agentia die potentieel voorkomen bij runderen, varkens, schapen en geiten en die als zoönose relevant kunnen zijn voor werknemers. Afwijkend van de huidige blauwdruk: Beoordeling hoe relevant deze agentia is (bijvoorbeeld Salmonella en Campylobacter continue relevant), en hoe frequent dit agens kan voorkomen bij dieren in slachthuizen. Beoordeling hoe relevant deze agentia is gedurende het slachtproces.

8 Per agens: Wat is het agens? Waarom is het voor de vleessector en vleeswarensector mogelijk relevant? Welk potentieel risico loopt men? Welke transmissieroute is relevant? Is vaccinatie voor dit agens een optie?

9

10 Risisco klasse Inademen Huidcontact Via de mond Risicoklasse en overdracht per agens Runder/kalverenslachterij

11 Hoe zijn risico s ingeschat? Proces analyse! Meerdere bedrijven bezocht Runder- en kalverenslachterij Varkensslachterij Schapenslachterij Vleesverwerkend bedrijf Processen, taken, handelingen en blootstellingsmomenten in detail bekeken (geen metingen)

12 Proces analyse

13 Proces analyse

14 Risicoprofiel

15 Voor ieder diersoort (varken, rund/kalf en schaap/geit) 2 RI&E s opgesteld Vleessector en vleesverwerkende sector In totaal 6 RI&E s Link naar de bestanden: of

16 Schoonmaak Schone slacht

17 Schoonmaak Vleesverwerking

18 Resultaten en conclusie 1. Aanscherping van de bestaande hygiëne protocollen. 2. Aanscherping van het gebruik van handschoenen. 3. Bij schoonmaakwerkzaamheden verplicht gebruik adembescherming bij hoge druk en handschoenen in het vuile gedeelte van het proces. Dit wordt tevens sterk aanbevolen bij de vleesverwerking.

19 Van verdiepende RI&E naar arbocatalogus Verdiepende RI&E Biologische agentia (6x) (met werkinstructie) Uitkomsten samen met de branche vertaald naar richtlijnen en goede praktijken (oa hygieneprotocol). Arbocatalogus en goede praktijken beschikbaar via of

20 Wie zijn wij NKAL Dr. Jos (J.) Rooyackers, longarts Drs. Erik (H) Stigter, klinisch arbeidsgeneeskundige Ing. Mischa (M.) Niederer, Physician Assistant Dr. Ir. Remko (R.) Houba, arbeidshygiënist Ing. Vanessa (V) Zaat, arbeidshygiënist Bernadette (B) Aalders, longfunctie-analiste IRAS Prof. Dr. Ir. Dick (D) Heederik, epidemioloog Waar kunt u ons vinden helpdesk@nkal.nl Volg ons op twitter.com/nkal_longen

21 Arbeidshygiëne Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde Longziekten Epidemiologie - Geneeskunde Universiteit Utrecht - Institute for Risk Assessment Sciences

Welkom bij de Arbomiddag voor de Vleessectoren de Vleeswarenindustrie

Welkom bij de Arbomiddag voor de Vleessectoren de Vleeswarenindustrie Welkom bij de Arbomiddag voor de Vleessectoren de Vleeswarenindustrie Arbomiddag 10 november 2015 te Bilthoven Programma: 13.30u Ontvangst 13.45u Welkom en opening door Kees Hoendervangers (Sociaal Secretaris)

Nadere informatie

Evidence-based richtlijn lasrook

Evidence-based richtlijn lasrook NVvA symposium 2013 Evidence-based richtlijn lasrook 18 april 2013 Remko Houba, arbeidshygiënist Andere betrokkenen & beroepsverenigingen bij de opstelling van de richtlijn: Dick Heederik, David Bruinvels,

Nadere informatie

Biologische bestrijdingsmiddelen: gezondheidsbewaking bij de producent. En de consument? 17 april 2013. Dr Jos M Rooijackers,

Biologische bestrijdingsmiddelen: gezondheidsbewaking bij de producent. En de consument? 17 april 2013. Dr Jos M Rooijackers, NVvA 2013 Biologische bestrijdingsmiddelen: gezondheidsbewaking bij de producent. En de consument? 17 april 2013 Dr Jos M Rooijackers, Dr ir Remko Houba, Vanessa Zaat Drs Erik Stigter Bernadette Aalders,

Nadere informatie

Op de bres voor arbeidshygiëne!

Op de bres voor arbeidshygiëne! Op de bres voor arbeidshygiëne! NVvA 19 maart 2015 Workshop J Op de bres voor arbeidshygiëne! NVvA 19 maart 2015 Workshop J Drie kwarts - maat Deel 1 Deel 2 Deel 3 Gezondheidsbewaking Jos Rooijackers,

Nadere informatie

Biologische agentia. in de pluimveeverwerkende industrie

Biologische agentia. in de pluimveeverwerkende industrie Biologische agentia in de pluimveeverwerkende industrie Wat zijn Biologische agentia? Biologische agentia is een verzamelnaam voor allerlei micro-organismen. Denk aan bacteriën, virussen, parasieten en

Nadere informatie

BIoLoGIscHE AGENTIA. in de pluimveeverwerkende industrie. biologische agentia brochure.indd :51

BIoLoGIscHE AGENTIA. in de pluimveeverwerkende industrie. biologische agentia brochure.indd :51 BIoLoGIscHE AGENTIA in de pluimveeverwerkende industrie biologische agentia brochure.indd 1 26-05-15 10:51 WAT zijn BIoLoGIscHE AGENTIA? biologische agentia brochure.indd 2 26-05-15 10:51 Biologische agentia

Nadere informatie

Klinische Arbeidsgeneeskunde: longaandoeningen

Klinische Arbeidsgeneeskunde: longaandoeningen NVVA 16 april 2008 Klinische Arbeidsgeneeskunde: longaandoeningen Dr. Jos Rooyackers Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen www.nkal.nl Divisie Hart & Longen UMCU IRAS/UU Klinische arbeidsgeneeskunde

Nadere informatie

Als de rook om je hoofd is verdwenen

Als de rook om je hoofd is verdwenen Als de rook om je hoofd is verdwenen Parallelsessie 27 I have no, real or perceived, conflicts of interest that relate to this presentation. 19 juni 2015 Dr Jos M Rooijackers Dr ir Remko Houba, Vanessa

Nadere informatie

NVvA symposium Arbeidshygiënische beoordelingen bij werknemers met gezondheidsklachten. Jos Rooijackers & Remko Houba & Vanessa Zaat

NVvA symposium Arbeidshygiënische beoordelingen bij werknemers met gezondheidsklachten. Jos Rooijackers & Remko Houba & Vanessa Zaat NVvA symposium 2017 Arbeidshygiënische beoordelingen bij werknemers met gezondheidsklachten Jos Rooijackers & Remko Houba & Vanessa Zaat Reguliere route: preventie! Secundaire Preventie Primaire Preventie

Nadere informatie

NVVA 22 april 2009. Een korte blootstelling met blijvende gevolgen. Dr ir Remko Houba, ing Vanessa Zaat, arbeidshygiënisten

NVVA 22 april 2009. Een korte blootstelling met blijvende gevolgen. Dr ir Remko Houba, ing Vanessa Zaat, arbeidshygiënisten NVVA 22 april 2009 Inhalatietrauma: Een korte blootstelling met blijvende gevolgen Dr Jos Rooijackers, longarts Dr ir Remko Houba, ing Vanessa Zaat, arbeidshygiënisten Drs Frits van Rooy, drs Erik Stigter,

Nadere informatie

Beroepsziekten anno 2015: uitdaging voor de arbeidshygiëne!

Beroepsziekten anno 2015: uitdaging voor de arbeidshygiëne! NVvA symposium 2015 Beroepsziekten anno 2015: uitdaging voor de arbeidshygiëne! Remko Houba (NKAL, PreventPartner, DPSO Arbozorg) 18 maart 2015 De uitdaging anno 1907 Eastman, C. Work-accidents and the

Nadere informatie

Werkinstructie Blauwdruk voor RI&E Biologische agentia vleessector en vleeswarensector

Werkinstructie Blauwdruk voor RI&E Biologische agentia vleessector en vleeswarensector Werkinstructie Blauwdruk voor RI&E Biologische agentia vleessector en vleeswarensector Achtergrondinformatie Blootstelling aan infectieuze agentia blijft binnen het werkveld van de arbeidshygiëne vaak

Nadere informatie

Inhalatietrauma s vanuit zowel klinisch als blootstellingsperspectief

Inhalatietrauma s vanuit zowel klinisch als blootstellingsperspectief CGC 09 juni 2011 Inhalatietrauma s vanuit zowel klinisch als blootstellingsperspectief Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen NKAL-IRAS: www.nkal.nl Dr Jos Rooijackers, longarts Dr ir Remko

Nadere informatie

Onderzoek naar blootstelling aan endotoxinen in de agrarische sectoren van teelt, be- en verwerking en handel

Onderzoek naar blootstelling aan endotoxinen in de agrarische sectoren van teelt, be- en verwerking en handel Onderzoek naar blootstelling aan endotoxinen in de agrarische sectoren van teelt, be- en verwerking en handel drs. Suzanne Spaan ir. Inge Wouters dr. ir. Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences

Nadere informatie

NVvA Blootstelling aan biologische agentia? Extrinsieke allergische alveolitis (EAA): de arbeidshygiënist als medebehandelaar

NVvA Blootstelling aan biologische agentia? Extrinsieke allergische alveolitis (EAA): de arbeidshygiënist als medebehandelaar NVvA 2016 Blootstelling aan biologische agentia? I have no, real or perceived, conflicts of interest that relate to this presentation. Extrinsieke allergische alveolitis (EAA): de arbeidshygiënist als

Nadere informatie

Klinische Arbeidsgeneeskunde: longaandoeningen

Klinische Arbeidsgeneeskunde: longaandoeningen NVKA 4 december 2007 Klinische Arbeidsgeneeskunde: longaandoeningen Dr. Jos Rooyackers Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen www.nkal.nl Divisie Hart & Longen UMCU IRAS/UU Arbeidsgerelateerde

Nadere informatie

Werk en COPD. Roken: 80% Beroep/milieu: 15% + genetische factoren (α1-antitrypsine)

Werk en COPD. Roken: 80% Beroep/milieu: 15% + genetische factoren (α1-antitrypsine) WDH Zorggroep Synchroon 22 september 2016 Regionale COPD-zorg: hoe doen wij dat? I have no, real or perceived, conflicts of interest that relate to this presentation Werk en COPD COPD en werk Dr Jos M

Nadere informatie

Werkinstructie Blauwdruk voor RI&E biologische agentia

Werkinstructie Blauwdruk voor RI&E biologische agentia Werkinstructie Blauwdruk voor RI&E biologische agentia Achtergrondinformatie Blootstelling aan infectieuze agentia blijft binnen het werkveld van de arbeidshygiëne vaak een complex werkgebied. Goede (gevalideerde

Nadere informatie

NVVA 13 april 2011. Kassenteelt: Een glazen huis voor werknemers en arbeidshygiënist

NVVA 13 april 2011. Kassenteelt: Een glazen huis voor werknemers en arbeidshygiënist NVVA 13 april 2011 Kassenteelt: Een glazen huis voor werknemers en arbeidshygiënist Dr Jos Rooijackers, longarts Dr ir Remko Houba, ing Vanessa Zaat, arbeidshygiënisten Drs Frits van Rooy, drs Erik Stigter,

Nadere informatie

Risicobeoordeling biologische agentia. Christian Schumacher Directeur Toxicure en Toxicoloog & Arbeidshygiënist bij Arbo Unie

Risicobeoordeling biologische agentia. Christian Schumacher Directeur Toxicure en Toxicoloog & Arbeidshygiënist bij Arbo Unie Risicobeoordeling biologische agentia Christian Schumacher Directeur Toxicure en Toxicoloog & Arbeidshygiënist bij Arbo Unie Inhoud Arbeitsschutz - het Duits systeem van arbeidshygiëne Het begin van `Arbeiterschutz

Nadere informatie

RI&E zoönosen. 29 maart 2012 NVvA Symposium 2012

RI&E zoönosen. 29 maart 2012 NVvA Symposium 2012 RI&E zoönosen 29 maart 2012 NVvA Symposium 2012 nvwa Per 1-1-2012: Algemene Inspectiedienst (AID), Plantenziektenkundige Dienst (PD) Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) Werkzaamheden in vogelvlucht Diergezondheid

Nadere informatie

SAMENVATTING UITVOERDER P&O-BELEID, UITVOERDER ARBOBELEID EN LEIDINGGEVENDE INFORDOCUMENT TOOL

SAMENVATTING UITVOERDER P&O-BELEID, UITVOERDER ARBOBELEID EN LEIDINGGEVENDE INFORDOCUMENT TOOL INFORDOCUMENT TOOL SAMENVATTING UITVOERDER P&O-BELEID, UITVOERDER ARBOBELEID EN LEIDINGGEVENDE 1 SAMENVATTING Wat zijn biologische agentia? Biologische agentia zijn levende of niet levende organismen van

Nadere informatie

OVERZICHT VERPLICHTINGEN

OVERZICHT VERPLICHTINGEN INFORDOCUMENT TOOL OVERZICHT VERPLICHTINGEN 1 ARBOCATALOGUS BIOLOGISCHE AGENTIA OVERZICHT VERPLICHTINGEN 1. Beoordeel de risico s van blootstelling aan biologische agentia in de (verdiepende) RI&E. Algemene

Nadere informatie

Beroepsziekten: Wat kun je als bedrijfsarts zelf doen?

Beroepsziekten: Wat kun je als bedrijfsarts zelf doen? BG dagen 2019 Beroepsziekten: Wat kun je als bedrijfsarts zelf doen? dr ir Remko Houba (NKAL, PreventPartner, DPSO Arbozorg) 23 mei 2019 Wie ben ik Arbeidshygiënist (MSc 1988; PhD 1996) Onderzoek Advisering

Nadere informatie

GAP ANALYSE INFORDOCUMENT TOOL. Een GAP analyse geeft het verschil ( gap ) aan tussen de huidige en gewenste situatie.

GAP ANALYSE INFORDOCUMENT TOOL. Een GAP analyse geeft het verschil ( gap ) aan tussen de huidige en gewenste situatie. INFORDOCUMENT TOOL GAP ANALYSE Een GAP analyse geeft het verschil ( gap ) aan tussen de huidige en gewenste. 1 Algemene aspecten 1. Er is een (verdiepende) RI&E biologische agentia. Er is een functie-gevarenmatrix..

Nadere informatie

SAMENVATTING MEDEWERKER

SAMENVATTING MEDEWERKER INFORDOCUMENT TOOL SAMENVATTING MEDEWERKER 1 ARBOCATALOGUS BIOLOGISCHE AGENTIA SAMENVATTING MEDEWERKER SAMENVATTING Wat zijn biologische agentia? Biologische agentia zijn levende of niet levende organismen

Nadere informatie

Biologische agentia bij waterschappen. Algemene inleiding. Biologische agentia_werken met kadavers & zieke dieren 2013 v1.1

Biologische agentia bij waterschappen. Algemene inleiding. Biologische agentia_werken met kadavers & zieke dieren 2013 v1.1 Biologische agentia bij waterschappen Algemene inleiding Afbakening van de Toolboxmeeting Definities (toolbox, onderwerp)..... Doel / doelgroep......... Afbakening........... Tijdsduur en frequentie......

Nadere informatie

Welk inzicht hebben we in de relatie veehouderij en gezondheid? Dick Heederik IRAS Universiteit Utrecht

Welk inzicht hebben we in de relatie veehouderij en gezondheid? Dick Heederik IRAS Universiteit Utrecht Welk inzicht hebben we in de relatie veehouderij en gezondheid? Dick Heederik IRAS Universiteit Utrecht Emissies veehouderij Primair fijnstof voer, mestdeeltjes, haren, huidschilfers, veren,.. bacterien

Nadere informatie

Biologische agentia bij waterschappen. Algemene inleiding

Biologische agentia bij waterschappen. Algemene inleiding Biologische agentia bij waterschappen Algemene inleiding Afbakening van de Toolboxmeeting Definities (toolbox, onderwerp)..... Doel / doelgroep......... Afbakening........... Tijdsduur en frequentie......

Nadere informatie

Endotoxinenblootstelling bij werknemers van rioolwaterzuiveringsinstallaties

Endotoxinenblootstelling bij werknemers van rioolwaterzuiveringsinstallaties Endotoxinenblootstelling bij werknemers van rioolwaterzuiveringsinstallaties Suzanne Spaan Lidwien Smit Maaike Visser Huib Arts (ArboProfit) Inge Wouters Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences

Nadere informatie

Basisinspectiemodule

Basisinspectiemodule Basisinspectiemodule Blootstelling aan biologische agentia Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de wetenschap en is geschreven voor intern gebruik door de Inspectie

Nadere informatie

Endotoxinen. Het ontwikkelen van een meetprotocol voor endotoxinen. RIsk assessment in the Work Environment (RIWE)

Endotoxinen. Het ontwikkelen van een meetprotocol voor endotoxinen. RIsk assessment in the Work Environment (RIWE) Het ontwikkelen van een meetprotocol voor endotoxinen Endotoxinen Ingrid Links, Jody Schinkel, Erik Tielemans, Evelyn Tjoe Nij, Inge Wouters en Dick Heederik RIsk assessment in the Work Environment (RIWE)

Nadere informatie

Multidisciplinaire Leidraad. Participatieve Aanpak op de Werkplek

Multidisciplinaire Leidraad. Participatieve Aanpak op de Werkplek Multidisciplinaire Leidraad Participatieve Aanpak op de Werkplek Cliënt versie voor werkgevers en werkenden Versie maart 2016 Auteurs: Joyce Becker Msc, Dr. Maaike Huysmans, Dr. Frederieke Schaafsma, Drs.

Nadere informatie

Veterinarians Health Study

Veterinarians Health Study Veterinarians Health Study Onderzoek naar allergische en niet-allergische gezondheidsrisico s bij studenten Diergeneeskunde Waarom The Veterinarians Health Study? Als veterinaire student heeft u tijdens

Nadere informatie

10 jaar veiligheidsinformatiebladen biologische agentia

10 jaar veiligheidsinformatiebladen biologische agentia 10 jaar veiligheidsinformatiebladen biologische agentia een instrument dat zich heeft bewezen in de praktijk Jolanda Willems en Hans Francken, Expertise centrum toxische stoffen Hans Bos, Intervet U bent

Nadere informatie

VERDIEPENDE CHECKLIST

VERDIEPENDE CHECKLIST INFORDOCUMENT TOOL VERDIEPENDE CHECKLIST 1 Kruis per werksituatie aan of Werken met (zieke) dieren of kadavers komt voor, zoals bijvoorbeeld bij het verwijderen van (dode) dieren uit een val of voor een

Nadere informatie

Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia

Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia Invulling in de praktijk van artikel 4.91 Arbobesluit Inleiding In artikel 4.91 van het Arbobesluit (Onderzoek

Nadere informatie

Meten van micro-organismen bij binnenmilieu-klachten in kantoren

Meten van micro-organismen bij binnenmilieu-klachten in kantoren Meten van micro-organismen bij binnenmilieu-klachten in kantoren Diny van Faassen, RAH/BVF Ineke Thierauf, AH/bestuurslid ISAQ-nl NVVA-symposium, 14-4-2016 biosafety consult Inhoud presentatie 1. Aanleiding

Nadere informatie

LAATSTE MINUUT RISICO-ANALYSE

LAATSTE MINUUT RISICO-ANALYSE INFORDOCUMENT TOOL LAATSTE MINUUT RISICO-ANALYSE 1 ARBOCATALOGUS BIOLOGISCHE AGENTIA OVERZICHT VERPLICHTINGEN STOP voor 1 Kom ik in contact met zieke dieren of kadavers? Doe eerst een Laatste Minuut Beoordeel

Nadere informatie

Tabellenboek Naleefmonitor kleine/middelgrote roodvlees slachterijen (Gemiddelde naleving in de periode 1 juli juni 2018)

Tabellenboek Naleefmonitor kleine/middelgrote roodvlees slachterijen (Gemiddelde naleving in de periode 1 juli juni 2018) Tabellenboek Naleefmonitor kleine/middelgrote roodvlees slachterijen (e naleving in de periode 1 juli 201530 juni 2018) Datum: 22102018 Versie: 1 (definitief) Introductie De NVWA heeft het toezicht op

Nadere informatie

titel BELEIDSREGEL AANLEVERINGSTERMIJN VOEDSELKETEN INFORMATIE code VKI-03 versie 5 ingangsdatum pag. 1 van 6

titel BELEIDSREGEL AANLEVERINGSTERMIJN VOEDSELKETEN INFORMATIE code VKI-03 versie 5 ingangsdatum pag. 1 van 6 code VKI-03 versie 5 ingangsdatum 15-04-2016 pag. 1 van 6 versie datum toelichting 4 15-01-2013 Enkele kleine wijzigingen 5 21-03-2016 Format gewijzigd. Opnemen beoordeling VKI op afstand bij pluimvee,

Nadere informatie

Karaterisering van trends in blootstelling: cytostatica in Nederlandse ziekenhuizen als voorbeeld

Karaterisering van trends in blootstelling: cytostatica in Nederlandse ziekenhuizen als voorbeeld Karaterisering van trends in blootstelling: cytostatica in Nederlandse ziekenhuizen als voorbeeld Kenniscentrum RIWE (Risk Assessment in the Work Environment) Tim Meijster Department of Food & Chemical

Nadere informatie

Risico-inventarisatie & evaluatie

Risico-inventarisatie & evaluatie Risico-inventarisatie & evaluatie Dit is een uitgave van: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl September 2013 Deze brochure is ontwikkeld door het voormalig

Nadere informatie

Q&A Q&A aanvullend onderzoek VGO

Q&A Q&A aanvullend onderzoek VGO Q&A Q&A aanvullend onderzoek VGO Kennisbericht ter ondersteuning van GGD Bureau GMV in Noord-Brabant naar aanleiding van de publicatie van het aanvullend onderzoek VGO. Versie 1, 2 november 2017 Versie

Nadere informatie

Workshop vuistregels micro-organismen op de werkplek

Workshop vuistregels micro-organismen op de werkplek Workshop vuistregels micro-organismen op de werkplek Aanleiding: bijeenkomst contactgroep 1 okt 2018 Initiatief: contactgroep Biologische factoren Ineke Thierauf, Ruud Konings, Ruud Hennep, Dick Verduin,

Nadere informatie

Belangenverklaring. Persoonlijke gegevens. Commissie Werkgroep Werknemers en Kinkhoest: criteria voor vaccinatie

Belangenverklaring. Persoonlijke gegevens. Commissie Werkgroep Werknemers en Kinkhoest: criteria voor vaccinatie 1 belangenverstrengeling, die u ook kunt vinden op de website van de 2014 - Gezondheidsraad (www.gezondheidsraad.nl], wordt alle beoogd betrokkenen hij 2005 2002 2013-2010 [betaald] Commissie Werkgroep

Nadere informatie

Longaandoeningen op het werk Patiënt tussen wal en schip. Klinische arbeidsgeneeskunde:

Longaandoeningen op het werk Patiënt tussen wal en schip. Klinische arbeidsgeneeskunde: Longaandoeningen op het werk Patiënt tussen wal en schip Klinische arbeidsgeneeskunde: van werkplek tot kliniek en andersom Voorzitter: Bas de Barbanson 14.10 u: Erik Stigter, bedrijfsarts: individueel

Nadere informatie

Stof in composteerbedrijven

Stof in composteerbedrijven Stof in composteerbedrijven Wat zijn de gevaren van inademen? Wordt de longfunctie van werknemers na jaren minder? Frans Jongeneelen Themabijeenkomst Afdeling Bioconversie Vereniging Afvalbedrijven Duiven,

Nadere informatie

Q&A Q&A geitenhouderij en gezondheid

Q&A Q&A geitenhouderij en gezondheid Q&A Q&A geitenhouderij en gezondheid Kennisbericht ter ondersteuning van GGD Bureau GMV in Noord-Brabant in verband met de mogelijke vestiging van een geitenhouderij in de gemeente Gemert/Bakel Versie

Nadere informatie

H y g i ë n e r i c h t l i j n e n. Evenementen met dieren

H y g i ë n e r i c h t l i j n e n. Evenementen met dieren H y g i ë n e r i c h t l i j n e n Evenementen met dieren Versie 1.0 - augustus 2016 Zijn er dieren op het evenement? Dan kunnen er extra risico s zijn. Dieren kunnen namelijk allerlei ziekteverwekkers

Nadere informatie

NVvA 2014. Longaandoeningen door ijzerstapeling bij lassers

NVvA 2014. Longaandoeningen door ijzerstapeling bij lassers NVvA 2014 Hypes: waar of waardeloos? Sessie C Rol van de arts in de zoektocht naar causaliteit I have no, real or perceived, conflicts of interest that relate to this presentation. Longaandoeningen door

Nadere informatie

Belang van diergezondheid en bioveiligheid in de intensieve varkenshouderij Prof. dr. D. Maes

Belang van diergezondheid en bioveiligheid in de intensieve varkenshouderij Prof. dr. D. Maes Belang van diergezondheid en bioveiligheid in de intensieve varkenshouderij Prof. dr. D. Maes Afdeling bedrijfsdiergeneeskunde varken Faculteit Diergeneeskunde UGent Brugge, 29 november 2013 1 Belang van

Nadere informatie

Fiche 9 (Analyse): Risicobeoordeling: Wetgeving

Fiche 9 (Analyse): Risicobeoordeling: Wetgeving Fiche 9 (Analyse): Risico: Wetgeving Referentie: artikels 6 tot 10 van het KB van 4 augustus1996, gewijzigd bij de artikels 4 en 5 van het KB van 29 april 1999. De werkgever verricht de in samenwerking

Nadere informatie

Hygiënisch werken Grote roodvleesslachthuizen

Hygiënisch werken Grote roodvleesslachthuizen De NVWA heeft het toezicht op slachthuizen aangescherpt. De naleefmonitor geeft de naleving van de regels weer op het gebied van hygiënisch werken bij grote roodvleesslachthuizen. Daar wordt % van productie

Nadere informatie

Tabellenboek Naleefmonitor grote roodvlees slachterijen

Tabellenboek Naleefmonitor grote roodvlees slachterijen Publicatie datum: 1812017 Introductie De NVWA heeft het toezicht op aangescherpt. Deze naleefmonitor geeft de naleving van de regels weer bij grote, waar 90% van de totale productie in Nederland wordt

Nadere informatie

Ziek van water? Verdiepende risico-inventarisatie en -evaluatie biologische agentia bij het werken met proceswater binnen Vlisco Netherlands B.V.

Ziek van water? Verdiepende risico-inventarisatie en -evaluatie biologische agentia bij het werken met proceswater binnen Vlisco Netherlands B.V. Ziek van water? Verdiepende risico-inventarisatie en -evaluatie biologische agentia bij het werken met proceswater binnen Vlisco Netherlands B.V. Man-So Wong Maart 2014 Opbouw presentatie Aanleiding Onderzoeksvraag

Nadere informatie

VOORSTEL AAN DE RAAD: VERGADERING d.d. 27 sept 2016 NR.: RI

VOORSTEL AAN DE RAAD: VERGADERING d.d. 27 sept 2016 NR.: RI VOORSTEL AAN DE RAAD: VERGADERING d.d. 27 sept 2016 NR.: RI-16-00186 Onderwerp: RIVM rapport "Veehouderij en gezondheid omwonenden" Agendapunt 14. Voorstel: Raadsvoorstelnummer 2016-45 1. Kennis te nemen

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn Arbeid en Lymeziekte

Multidisciplinaire richtlijn Arbeid en Lymeziekte Multidisciplinaire richtlijn Arbeid en Lymeziekte Gecoördineerd door NVAB & RIVM 1 December 2014 Fedor Gassner (namens het Multidisciplinaire team) RIVM Richtlijn, waarom? CBO Lymeziekte 2013 Vraag naar

Nadere informatie

Wat hebben wij nodig??

Wat hebben wij nodig?? Wat hebben wij nodig?? A. Kennis over infectieziekten in relatie tot het werk in de breedste zin: Kiza mindmap B. Samenwerking met alle betrokkenen in het veld Gezamenlijke onderwerpen 1 A. Kennissysteem

Nadere informatie

RI&E biologische agentia pluimveeverwerkende industrie

RI&E biologische agentia pluimveeverwerkende industrie RI&E biologische agentia pluimveeverwerkende industrie Een onderzoek in opdracht van Productschap Pluimvee en Eieren Utrecht, 12 september 2012 Vanuit IRAS: - Prof. dr. ir. Dick Heederik, hoogleraar gezondheidsrisico

Nadere informatie

Biologische agen-a. Presenta(e in het kader van de Handreiking Biologische Agen(a SW Mei 2015

Biologische agen-a. Presenta(e in het kader van de Handreiking Biologische Agen(a SW Mei 2015 Biologische agen-a Presenta(e in het kader van de Handreiking Biologische Agen(a SW Mei 2015 kadering Toelich(ng op de (ARBO)handreiking Beoordeling en beheersing werksitua(es (stappenplan) Voorbeelden

Nadere informatie

Effect van beheersmaatregelen op blootstelling aan dieselmotoremissies bij huisvuilophalers en asfalteerders

Effect van beheersmaatregelen op blootstelling aan dieselmotoremissies bij huisvuilophalers en asfalteerders IRAS, Universiteit Utrecht CE, Delft Effect van beheersmaatregelen op blootstelling aan dieselmotoremissies bij huisvuilophalers en asfalteerders Roy Veldhof, Hans Kromhout, Dick Heederik Institute for

Nadere informatie

Training Grenswaarden Welkom en Programma. Dr. Ir. Remko Houba Drs. Koen Verbist

Training Grenswaarden Welkom en Programma. Dr. Ir. Remko Houba Drs. Koen Verbist Training Grenswaarden Welkom en Programma Dr. Ir. Remko Houba Drs. Koen Verbist Disclaimer De "Training Grenswaarden voor leden NVvA 2014" is ontwikkeld door Arbo Unie op basis van onze huidige kennis

Nadere informatie

Risicoanalyse chemische agentia. Wettelijk kader

Risicoanalyse chemische agentia. Wettelijk kader Provikmo 10/10/2016 Risicoanalyse chemische agentia Wettelijk kader Prebes, 10/10/2016 Ing. Bart Muylle Zijn de risico s ten gevolge van blootstelling aan gevaarlijke chemische agentia op de arbeidsplaats

Nadere informatie

Opleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud

Opleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud Opleiden voor Public Health Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud Public Health = alles wat we doen om de volksgezondheid te verbeteren Cellen > individuen -> maatschappij Preventie Effectiviteit

Nadere informatie

Werkgerelateerde blootstelling aan enzymen; een introductie

Werkgerelateerde blootstelling aan enzymen; een introductie Werkgerelateerde blootstelling aan enzymen; een introductie Tim Meijster 1,2, Inge Wouters 1, Dick Heederik 1, Jelena Bogdanovic 1, Gert Doekes 1 1 Universiteit Utrecht, Institute for Risk Assessment Sciences

Nadere informatie

Micro-organismen en endotoxinen in de lucht meten

Micro-organismen en endotoxinen in de lucht meten Micro-organismen en endotoxinen in de lucht meten 13.45-14.45 lezingen Ineke Thierauf: Micro-organismen in lucht meten: wat doe je ermee? Anton Duisterwinkel: Argeloze chemisch technoloog versus micro-organismen

Nadere informatie

Protocol Persoonlijke Hygiëne Pluimveeverwerkende industrie

Protocol Persoonlijke Hygiëne Pluimveeverwerkende industrie Dit voorbeeld-hygiëneprotocol draagt bij aan een gemeenschappelijk beleid van hygiënemaatregelen binnen de pluimveesector. Het aspect persoonlijk hygiëne is hieraan soms ondergeschikt, en zou daarom meer

Nadere informatie

Gezondheidsrisico s voor omwonenden van intensieve veehouderijen. Prof Dr Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences Universiteit Utrecht

Gezondheidsrisico s voor omwonenden van intensieve veehouderijen. Prof Dr Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences Universiteit Utrecht Gezondheidsrisico s voor omwonenden van intensieve veehouderijen Prof Dr Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences Universiteit Utrecht MER bijeenkomst Utrecht 2013 Gezondheidsrisico s en effecten

Nadere informatie

Masterplan Rationeel Gebruik Antibiotica van de Nederlandse Kalversector

Masterplan Rationeel Gebruik Antibiotica van de Nederlandse Kalversector Masterplan Rationeel Gebruik Antibiotica van de Nederlandse Kalversector Masterplan Rationeel Gebruik Antibiotica van de Nederlandse Kalversector pagina 1 Inleiding In Nederland wordt een toename waargenomen

Nadere informatie

Tabellenboek Naleefmonitor kleine/middelgrote roodvlees slachterijen. Datum: Versie: 4 (definitief)

Tabellenboek Naleefmonitor kleine/middelgrote roodvlees slachterijen. Datum: Versie: 4 (definitief) Tabellenboek Naleefmonitor kleine/middelgrote roodvlees slachterijen Datum: 20092017 Versie: 4 (definitief) Introductie De NVWA heeft het toezicht op aangescherpt. Deze naleefmonitor geeft de naleving

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief

Raadsinformatiebrief Raadsinformatiebrief Van: N. Lemlijn Aan: de leden van de Gemeenteraad Onderwerp: Boeren met buren Advies gezondheidsraad NR. 008 Steller: E. Paree Datum: 5 december 2012 Nr.: RIB-NL-1237 In september

Nadere informatie

Intensieve veehouderij en. hoe groot zijn de risico s? HWA Jans, arts Maatschappij en Gezondheid, profiel medische milieukunde en chemicus

Intensieve veehouderij en. hoe groot zijn de risico s? HWA Jans, arts Maatschappij en Gezondheid, profiel medische milieukunde en chemicus Intensieve veehouderij en gezondheid hoe groot zijn de risico s? HWA Jans, arts Maatschappij en Gezondheid, profiel medische milieukunde en chemicus 14 februari 2012 Historie 1997/98: varkenspest: virus

Nadere informatie

AH ondersteuning bij onderzoek naar gezondheidsklachten

AH ondersteuning bij onderzoek naar gezondheidsklachten AH ondersteuning bij onderzoek naar gezondheidsklachten Remko Houba Arbo Unie, Expertise Centrum Toxische Stoffen & Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen (NKAL) Inleiding (1) Zelf steeds

Nadere informatie

Hygiënisch werken Grote pluimveeslachthuizen

Hygiënisch werken Grote pluimveeslachthuizen De NVWA heeft het toezicht op pluimveeslachthuizen aangescherpt. De naleefmonitor geeft de naleving van de regels weer op het gebied van hygiënisch werken bij grote pluimveeslachthuizen. Daar wordt 99,9%

Nadere informatie

Gebruik van synthetische nanomaterialen bij Nederlandse onderzoekinstellingen

Gebruik van synthetische nanomaterialen bij Nederlandse onderzoekinstellingen Gebruik van synthetische nanomaterialen bij Nederlandse onderzoekinstellingen Ir. Ralf Cornelissen, Stichting FOM NVVK Veiligheidscongres 2015 - Veiligheid? Zoek het ff zelf uit! Dinsdag 31 maart 2015,

Nadere informatie

Datum Uw kenmerk Ons kenmerk 23 mei 2015 HA /01

Datum Uw kenmerk Ons kenmerk 23 mei 2015 HA /01 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid t.a.v. Dr. mr. L.F. Asscher, minister Postbus 90801 2509 LV Den Haag Datum Uw kenmerk Ons kenmerk 23 mei 2015 HA 230515/01 Onderwerp Stelsel arbeidsgerelateerde

Nadere informatie

Arbo deelcatalogus Infectiepreventie in de umc s

Arbo deelcatalogus Infectiepreventie in de umc s Arbo deelcatalogus Infectiepreventie in de umc s NFU-13.5078 versie d.d. 4 oktober 2013 Inleiding Biologische agentia is de verzamelterm voor micro-organismen (bacteriën, virussen, schimmels, parasieten

Nadere informatie

CGM/ Aanbieding onderzoeksrapport 'Recombinant Allergens: working safely with recombinant allergenic biologicals

CGM/ Aanbieding onderzoeksrapport 'Recombinant Allergens: working safely with recombinant allergenic biologicals Aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Mevrouw W.J. Mansveld Postbus 20901 2500 EX Den Haag DATUM 25 februari 2014 KENMERK ONDERWERP CGM/140225-01 Aanbieding onderzoeksrapport 'Recombinant

Nadere informatie

Tele-ARENA (Telefonisch Aangenaam Refereren En Netwerken AMPHI) Zoönose onderzoek

Tele-ARENA (Telefonisch Aangenaam Refereren En Netwerken AMPHI) Zoönose onderzoek Tele-ARENA (Telefonisch Aangenaam Refereren En Netwerken AMPHI) Zoönose onderzoek Alma Tostmann Epidemioloog @ Academische Werkplaats AMPHI Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Radboud universitair medisch

Nadere informatie

Huisartseneditie. ogen en neus, of gaan deze klachten aan het beroepsastma

Huisartseneditie. ogen en neus, of gaan deze klachten aan het beroepsastma Centra voor klinische arbeidsgeneeskunde: longaandoeningen Auteurs Trefwoorden J.M. Rooyackers, G.B.G.J. van Rooy en R. Houba arbeidsgerelateerde aandoeningen, belastbaarheid, blootstelling, klinische

Nadere informatie

De effecten van MRI gerelateerde magneetvelden op cognitieve functies en houdingsevenwicht

De effecten van MRI gerelateerde magneetvelden op cognitieve functies en houdingsevenwicht Faculty of Veterinary Medicine Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS) De effecten van MRI gerelateerde magneetvelden op cognitieve functies en houdingsevenwicht Lotte van Nierop NVvA symposium,

Nadere informatie

Infectiepreventiebeleid studenten

Infectiepreventiebeleid studenten Infectiepreventiebeleid studenten I Inleiding, reikwijdte voorstel In het Infectiepreventiebeleid studenten is uitgegaan van de kaderstelling die de Arbowet en de daarop berustende bepalingen bieden. Deze

Nadere informatie

Blootstellingsrisico's in de gft-verwerking. Hester Dekker, ECTS Arbo Unie; NVvA symposium 29 maart 2012

Blootstellingsrisico's in de gft-verwerking. Hester Dekker, ECTS Arbo Unie; NVvA symposium 29 maart 2012 Blootstellingsrisico's in de gft-verwerking Hester Dekker, ECTS Arbo Unie; NVvA symposium 29 maart 2012 Project Opdrachtgever: Afdeling Bioconversie Vereniging Afvalbedrijven Uitvoering: Expertise Centrum

Nadere informatie

ESBLs in de varkenshouderij Transmissie van dier naar mens

ESBLs in de varkenshouderij Transmissie van dier naar mens ESBLs in de varkenshouderij Transmissie van dier naar mens Vóórkomen van ESBLs in de voedselketen en bij de mens Symposium donderdag 11 oktober 2012 - Utrecht Wietske Dohmen IRAS - EEPI Inleiding (1) ESBLs

Nadere informatie

Slim gevaarlijke stoffenbeleid hoe krijg ik de beslissers in mijn bedrijf mee?

Slim gevaarlijke stoffenbeleid hoe krijg ik de beslissers in mijn bedrijf mee? Laan van Kronenburg 14 1183 AS AMSTELVEEN Tel. +31 6 1825 1713 Koen.verbist@cosanta.nl Slim gevaarlijke stoffenbeleid hoe krijg ik de beslissers in mijn bedrijf mee? Koen Verbist, MSc NVvA Symposium 2017

Nadere informatie

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Voorstellen (1) Gecertificeerd arbeidshygiënist/toxicoloog, ook opgeleid

Nadere informatie

Minimalisatie MDI blootstelling in de gipskamer

Minimalisatie MDI blootstelling in de gipskamer Minimalisatie MDI blootstelling in de gipskamer Amsterdam UMC - locatie VUmc Jan Bakker - klinisch arbeidsgeneeskundige Jan Cees Reijnders teammanager gipskamers gipsverbandmeester Babs van Manen - arbeidshygiënist

Nadere informatie

Tabellenboek per grote roodvleesslachterij (Gemiddelde naleving per slachterij in de periode 1 juli december 2017)

Tabellenboek per grote roodvleesslachterij (Gemiddelde naleving per slachterij in de periode 1 juli december 2017) Tabellenboek per grote roodvleesslachterij (Gemiddelde naleving per slachterij in de periode 1 juli 2017-31 december 2017) Datum: 26-03-2018 Versie: 1 (definitief) Introductie Dit tabellenboek van de Naleefmonitor

Nadere informatie

Biologische agentia bij waterschappen. Algemene inleiding. Biologische agentia: Werken met oppervlakte water 2013 v1.1

Biologische agentia bij waterschappen. Algemene inleiding. Biologische agentia: Werken met oppervlakte water 2013 v1.1 Biologische agentia bij waterschappen Algemene inleiding Afbakening van de Toolboxmeeting Definities (toolbox, onderwerp)..... Doel / doelgroep......... Afbakening........... Tijdsduur en frequentie......

Nadere informatie

Introductie Stefan de Bijl Barbara de Kort Adviseur Kleemans Adviseur Kleemans

Introductie Stefan de Bijl Barbara de Kort Adviseur Kleemans Adviseur Kleemans Programma Veilig ondernemen begint met het managen van risico s Interactieve sessie / Barbara de Kort / Stefan de Bijl Beantwoorden van vragen Afsluiting Introductie Stefan de Bijl Adviseur Kleemans Barbara

Nadere informatie

PAGO. 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner

PAGO. 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner PAGO 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner Opzet PAGO / PMO Preventief Medisch Onderzoek Bewaken en bevorderen van gezondheid & inzetbaarheid. Doelstelling

Nadere informatie

Infectieziektebestrijding en de rol van arboprofessionals

Infectieziektebestrijding en de rol van arboprofessionals Infectieziektebestrijding en de rol van arboprofessionals Karin Heimeriks, Arbeidshygiënist, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM 1 14 april 2011 Wat kunnen jullie verwachten? Infectieziektebestrijding

Nadere informatie

Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen

Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen voor de praktijk Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen J.M.Rooyackers Zie ook het artikel op bl. 1218. In 2000 is het Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen (NKAL) als een kenniscentrum

Nadere informatie

DE (VERDIEPENDE) RI&E

DE (VERDIEPENDE) RI&E DE (VERDIEPENDE) RI&E Jan Kegelaer 17 juni 2019 rpsgroup.com RPS NEDERLAND GEZOND WERKEN 1. de praktische uitoefening van het beroep arbeidshygiënist stimuleren en de kwaliteit daarvan bevorderen 2. de

Nadere informatie

Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie

Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie Centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie Het centrum Zoönosen en Omgevingsmicrobiologie (Z&O) doet onderzoek naar microbiële risico s veroorzaakt door besmet voedsel, door pathogenen (ziekteverwekkers)

Nadere informatie

Aan: Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit T.a.v. inspecteur-generaal

Aan: Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit T.a.v. inspecteur-generaal > Retouradres Postbus 43006 3540 AA Utrecht Aan: Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit T.a.v. inspecteur-generaal Betreft advies over de waarde van de conclusie van een onderzoeksrapport van IRAS over

Nadere informatie

Risico beheersing. Joeke Nijboer. Exotische diervoeding Plaagdierbestrijding Veiligheid www.nijboerconsultancy.nl

Risico beheersing. Joeke Nijboer. Exotische diervoeding Plaagdierbestrijding Veiligheid www.nijboerconsultancy.nl Risico beheersing Joeke Nijboer Exotische diervoeding Plaagdierbestrijding Veiligheid www.nijboerconsultancy.nl Wat is risico beheersing? Wikipedia: Risico beheersing is een continu proces dat ten aanzien

Nadere informatie

Een introductie op de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E)

Een introductie op de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) Een introductie op de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) WHITEPAPER Een introductie op de Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) 2 Wettelijk kader De Arbowet stelt een Risico Inventarisatie &

Nadere informatie

Schimmels verwijderen: een klus met risico

Schimmels verwijderen: een klus met risico Schimmels verwijderen: een klus met risico Kees Snepvangers Athene Noctua Binnenmilieuadvies Lid ISO/TC 146/SC 6/WG 10 Fungi Foto s: Hans Bosch, Kees Snepvangers Inhoud Plan van aanpak Praktijk in buitenland

Nadere informatie