Biologische agentia bij waterschappen. Algemene inleiding. Biologische agentia: Werken met oppervlakte water 2013 v1.1

Transcriptie

1 Biologische agentia bij waterschappen Algemene inleiding

2 Afbakening van de Toolboxmeeting Definities (toolbox, onderwerp)..... Doel / doelgroep Afbakening Tijdsduur en frequentie Benodigde middelen

3 Uniforme opbouw Taken en functies Herkenning nut en noodzaak Risico & (praktische) maatregelen Relatie met eigen praktijk

4 Onderverdeling 4 toolboxen Toolbox: Werken in het groen Werken met oppervlakte water Werken met afvalwater Werken met kadavers & zieke dieren

5 Biologische Agentia Werken met oppervlakte water

6 Taken en functies Situatie Werken in / met het oppervlakte water Voorbeeld functies (niet limitatief) Onderhoudsmedewerkers, Landmeters Inspecteurs / handhavers, Monsternemers Risico o.a.: contact met blauwalg botulisme ziekte van Weil

7 Herkenning nut en noodzaak Werken in/met oppervlaktewater Risico s: Blauwalg / Ziekte van Weil / Botulisme Blauw alg Ziekte van Weil - bacterie Botulisme/ vergif botuline

8 Belangrijkste maatregelen bij het werken met oppervlakte water 1. In Ri&E en aandacht voor risico s oppervlaktewater 2. Instructies geven over risico s (blauwalg, ziekte van Weil, botulisme)

9 Instructie over risico s bij het werken met oppervlakte water Ziekte: Blauwalg vergiftiging Veroorzaker: gifstoffen van bacterie Verschijnselen: - Hoofdpijn, huiduitslag, maagkramp, misselijkheid, braken, diarree, koorts, een pijnlijke of rode keel, oorpijn, oogirritaties. - De verschijnselen houden ongeveer vijf dagen aan en verdwijnen vanzelf. - Ook huisdieren kunnen ernstig ziek worden door het drinken van water met blauwalgen of door hun besmette vacht droog te likken. Herkennen van blauwalg? - groenblauwe drijflagen / groene verkleuring en blauw schuim - zwevend door water (moeilijker constateren)

10 Instructie over risico s bij het werken met oppervlakte water Blauwalgen Besmetting - Opname door de mond (tijdens zwemmen) - Spatten op lippen of mond - Vervuilde handen - Direct contact met huid (rode huiduitslag) Maatregelen - Voorkom contact met water met blauwalgen (afspoelen met kraanwater) Behandeling - Geen, huiduitslag en jeuk verdwijnen spontaan.

11 Instructie over risico s bij het werken met oppervlakte water Ziekte van Weil Veroorzaker: urine van geïnfecteerde knaagdieren Verschijnselen: - Ziekte treedt op in zomer/herfst - Griep verschijnselen met koorts, rillingen, moeheid, misselijkheid, braken en spierpijn - Spierpijn in kuit-, buik- en rugspieren, na een paar dagen volgt hevige hoofdpijn - Dag 4 tot 9: geelzucht zo ernstig dat de huid er oranje uitziet - Weinig of niet urineren - Schade aan de bloedvaten (neusbloedingen ook bloedingen in de huid) - Ziekte van Weil kan door een zwangere vrouw overgedragen worden op ongeboren kinderen

12 Instructie over risico s bij het werken met oppervlakte water Ziekte van Weil Besmetting - Direct contact met (dode) gastheer (urine / weefsel / bloed) - Via schaaf- snijwonden, slijmvliezen mond/keel/ogen - Inademen besmette fijne vochtdeeltjes (omgeving van kadavers) - Urine van (dode) gastheer in water, modder of op planten Maatregelen - Draag rubberen laarzen en handschoenen; - Handen wassen na het aanraken van dieren; - Handen wassen na hanteren van besmette kledingstukken/voorwerpen. - Hanteer gevangen (muskus)ratten altijd met handschoenen - Geen vaccinatie mogelijkheid tegen ziekte van Weil Behandeling - Belangrijk de diagnose van de ziekte van Weil in een vroeg stadium te stellen en onmiddellijk met de behandeling te beginnen met antibiotica

13 Instructie over risico s bij het werken met oppervlakte water Ziekte: botulisme Veroorzaker: gifstof bacterie (in oppervlakte water) Symptomen bij Watervogels: Verlammingsverschijnselen aan kop en vleugels. Tevens kunnen de vogels diep in het water liggen met hangende vleugels. Aan botulisme gestorven dieren worden meestal aangetroffen met gestrekte poten en slappe enigszins gedraaide kop en nek. Symptomen bij Mens: Ongeveer 12 tot 36 uur na infectie: Misselijkheid, overgeven, buikklachten; Moeheid; Duizeligheid; Droge mond; Moeite met slikken; Dubbel of wazig zien; Slecht verdragen van licht; Moeite met spreken; Slappe arm- en beenspieren.

14 Instructie over risico s bij het werken met oppervlakte water Ziekte: botulisme Oorzaak: - Bacteriën die een gifstof uitscheiden. - Infectie via de mond of wondje op huid (zeldzaam) - Risico: ondiep en stilstaand water (warme zuurstofloze omgeving) Maatregelen - Handschoenen (persoonlijke beschermingsmiddelen) - Communicatie medewerkers informeren bij constatering botulisme

15 Relatie met praktijk van ons waterschap Casus: Wat doet ons waterschap om risico op biologische agentia via oppervlakte water te voorkomen? Wat doe jij als je biologische agentia in het wateroppervlakte constateert?

16 Samenvatting risico s Belangrijkste risico's Besmetting door contact met besmet oppervlakte water (ziekte van Weil, blauwalgen, Botulisme) Belangrijkste maatregelen Ri&E Communicatie en voorlichting Persoonlijke beschermingsmiddelen

17 Verdiepende info Arbo-catalogus waterschappen: deel biologische agentia

18 Vragen?

19

20 Definities Definitie biologische agentia: micro-organisme, celculturen en menselijke endoparasieten, al dan niet genetische gemodificeerd, die infecties, allergie of toxiciteit kunnen veroorzaken Voorbeelden: - Ziek van Lyme: werken in het groen - Tularemie : werken met kadavers / zieke dieren - Ziekte van Weil : werken in/met oppervlakte water.

21 Doel van deze instructie Doel Herkennen van situaties en informatie geven over de belangrijkste risico's en maatregelen. Koppeling maken met werkzaamheden uit de praktijk. Herhalen van grootste risico s en belangrijkste maatregelen Doelgroep Alle medewerkers van waterschappen die tijdens hun werkzaamheden risico lopen in aanraking te komen met biologische agentia.

22 Doelgroepen Indicatieve lijst taken en functies volgens arbocatalogus waterschappen: Situatie Voorbeeld functies Risico Werken in groen Medewerkers groen, onderhoudsmedewerkers, toezichthouders, muskusrattenbestrijders o.a. ziekte van lyme Kadavers of zieke dieren Muskusrattenbestrijders, buitendienstmedewerkers, onderhoudsmonteurs o.a. botulisme, q-koorts Oppervlakte water Onderhoudsmedewerkers, inspecteurs, landmeters Blootstelling blauwalg Weil Botulisme

23 Afbakening, tijdsduur en frequentie Afbakening De toolbox is bedoeld om medewerkers bewust te maken over het risico biologische agentia en te informeren over maatregelen die het waterschap hier tegen genomen heeft. Tijdsduur 20 á 30 minuten Frequentie De werkgroep adviseert om jaarlijks een toolboxmeeting te houden (geen wettelijke verplichting)

24 Benodigde middelen Computer/laptop Beamer Projectiescherm Hand-outs van de toolbox