Meten van micro-organismen bij binnenmilieu-klachten in kantoren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Meten van micro-organismen bij binnenmilieu-klachten in kantoren"

Transcriptie

1 Meten van micro-organismen bij binnenmilieu-klachten in kantoren Diny van Faassen, RAH/BVF Ineke Thierauf, AH/bestuurslid ISAQ-nl NVVA-symposium, biosafety consult

2 Inhoud presentatie 1. Aanleiding 2. Werkwijze en resultaten 3. Voorstel voor nieuwe richtwaarden 4. Cases 5. Vragen 6. Conclusies

3 Aanleiding Online Masterclass Herkennen, Evalueren en Beheersen Biologische agentia, 2015 Casus: nut van het meten van MO Zijn ze haalbaar of veroorzaken ze onnodige onrust? Wanneer wel, wanneer niet meten?

4 Werkwijze Literatuur-onderzoek RI&E Biologische Agentia Grenswaarden in lucht van clean rooms Voorstel voor nieuwe richtwaarden Toetsing voorstel aan cases

5 Kweekplaat van bacteriën in luchtmonster uit kantoor

6 Resultaten Grote verschillen in richtwaarden (totaal of per soort), soms gezondheidskundig onderbouwd Risico = risicoklasse; kans op blootstelling; individuele gevoeligheid Nieuw voorstel voor richtwaarden Cases: specifieke klachten, verontreiniging luchtbehandelingskast, vuil kantoor

7 Richtwaarden (max. KVE/m 3 ) en klachten (AI-9, VLA) Goed = 500 Goed = 100 Goed = 10 MO in stof (o.a. huidflora) Schimmels en gisten Potentieel infectieuze en allergene MO Bedompte lucht Irritatie ogen, slijmvliezen Overgevoeligheids reacties Infecties en allergieën

8 Internationale richtwaarden (max. KVE/m 3 ) Totaal bacteriën en/of schimmels; 500 per soort (NL,1989) Pathogene schimmels (NZ,1996) Pathogene bacteriën en/of schimmels (EU, 2013) 500 (EU,1993)

9 Nieuwe richtwaarden (max. KVE/m 3 per soort), onderbouwing en klachten Gram-pos. bacteriën van risicoklasse 1 of 2 (o.a. huidflora); Schimmels van risicoklasse 1 Gram-neg. bacteriën van risicoklasse 1 of 2 Spore-vormende bacteriën 500 per soort bron van endotoxines Schimmels van risicoklasse 2 gemiddelde clean-room Bacteriën van risicoklasse 3 OSHwiki.eu Bedompte lucht; Irritatie ogen, slijmvliezen Luchtwegklachten Sporen verspreiden zich via de lucht Infectie, allergie of toxische reactie bij gevoelige personen Infectie bij (bijna) iedereen

10 Casus specifieke klachten -1- Kunnen de klachten veroorzaakt zijn door een infectie, allergische of toxische reactie? Komen de klachten niet voor in andere ruimten? Verdwijnen de klachten bij beperken bron?

11 Casus specifieke klachten -2- Etterende huid-wondjes bij 4/5 medewerkers Bron is stof van radiatorbekleding: S. Aureus: 3400 KVE/m 3 ; ontelbaar op contactafdruk Referentieruimte 0 KVE/m 3 Gevoeligheid voor infectie door griep Schoonmaak van ruimte en weghalen bekleding: geen klachten meer

12 Muffe lucht, irritatie van ogen en slijmvliezen Micro-organismen Gemeten hoeveelheid (in KVE/m 3 ) Buiten Ruimte LBK (locatie 2b) Bacillus-species Casus vuile luchtbehandelingskast-1- Staphylococcusspecies Cladosporiumspecies Penicilliumspecies Aspergillus fumigatus

13 Casus vuile luchtbehandelingskast-2-

14 Casus vuile luchtbehandelingskast-3- Meer en andere MO in LBK dan in buitenlucht (overschrijding richtwaarde AI-9) Meer en andere MO in ruimte dan in buitenlucht (interne bron) Meer en zelfde MO in LBK dan in ruimte (LBK als bron) Allergische schimmel (Asp.fumigatus) beneden richtwaarde. PCR-test beter?

15 Discussie/vragen Wanneer niet meten? Wie heeft ervaring met PCR-metingen? Vastleggen nieuwe richtwaarden? Meer kennis bij arbo-deskundigen over microorganismen bij binnenmilieuklachten? Aanvullende onderzoekingen zoals T, RV, identificatie stammen in lucht en bij medewerker?

16 Conclusies Meten bij klachten specifiek voor infectie, overgevoeligheid bij > 1 persoon Meten bij slechte schoonmaak, verdachte bron (b.v. vuil klimaatbeheerssysteem of besmetting oppervlak) Tenminste meten op species-niveau (b.v. Staphylococcen); indien hoog: op soort

17 Referenties EU,1993: Report 12 of Joint Research Centre EU, 2016: Górny. NZ, 1996: Proc. Indoor Air, NL,1989: NVAB/NVVA rapport Protocol Onderzoeksmethoden MO in binnenlucht

18 Take home messages Risico zelden of hinder: 1000 KVE/m 3 Risico soms: 100 KVE/m 3 Risico altijd: 10 KVE/m 3 Let op vochtige of vuile plekken Ook altijd T(emperatuur) en RV meten biosafety consult

Micro-organismen en endotoxinen in de lucht meten

Micro-organismen en endotoxinen in de lucht meten Micro-organismen en endotoxinen in de lucht meten 13.45-14.45 lezingen Ineke Thierauf: Micro-organismen in lucht meten: wat doe je ermee? Anton Duisterwinkel: Argeloze chemisch technoloog versus micro-organismen

Nadere informatie

Workshop vuistregels micro-organismen op de werkplek

Workshop vuistregels micro-organismen op de werkplek Workshop vuistregels micro-organismen op de werkplek Aanleiding: bijeenkomst contactgroep 1 okt 2018 Initiatief: contactgroep Biologische factoren Ineke Thierauf, Ruud Konings, Ruud Hennep, Dick Verduin,

Nadere informatie

Blootstellingsrisico's in de gft-verwerking. Hester Dekker, ECTS Arbo Unie; NVvA symposium 29 maart 2012

Blootstellingsrisico's in de gft-verwerking. Hester Dekker, ECTS Arbo Unie; NVvA symposium 29 maart 2012 Blootstellingsrisico's in de gft-verwerking Hester Dekker, ECTS Arbo Unie; NVvA symposium 29 maart 2012 Project Opdrachtgever: Afdeling Bioconversie Vereniging Afvalbedrijven Uitvoering: Expertise Centrum

Nadere informatie

RAPPORT MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK

RAPPORT MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK Cleannovation T.a.v. Dhr. R van Luijn Limburghaven 2E 3433 PK Nieuwegein RAPPORT MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK Labnummer: Contactpersoon: P2016.11.0024 Dhr. E. de Wildt Rapportdatum: 19-12-2016 Project: Contactmonster

Nadere informatie

PLANTAARDIGE MATERIALEN EN ALLERGISCHE REACTIES

PLANTAARDIGE MATERIALEN EN ALLERGISCHE REACTIES PLANTAARDIGE MATERIALEN EN ALLERGISCHE REACTIES Gezondheidsrisico s kunnen ontstaan door contact met planten (sap, steel, bladeren, bloem, stuifmeel of pollen, etc.) en zaden (bijvoorbeeld wortelzaden).

Nadere informatie

Biologische agen-a. Presenta(e in het kader van de Handreiking Biologische Agen(a SW Mei 2015

Biologische agen-a. Presenta(e in het kader van de Handreiking Biologische Agen(a SW Mei 2015 Biologische agen-a Presenta(e in het kader van de Handreiking Biologische Agen(a SW Mei 2015 kadering Toelich(ng op de (ARBO)handreiking Beoordeling en beheersing werksitua(es (stappenplan) Voorbeelden

Nadere informatie

Omgaan met biologische agentia

Omgaan met biologische agentia Omgaan met biologische agentia Hoe omgaan met BA Werknemer Werkgever Instructie Procedure Besmettingswijze Besmettingsincident Informatie (RA) Communicatie Hygiëne-voorzieningen PBM BA Gezondheidstoezicht

Nadere informatie

Take home message. Actuele thema s: gebouw en hvac Luchtbehandeling in Doc 44. Luchtbehandeling in voedsel-productieruimtes

Take home message. Actuele thema s: gebouw en hvac Luchtbehandeling in Doc 44. Luchtbehandeling in voedsel-productieruimtes in voedsel-productieruimtes Ir. Frans Saurwalt Voorzitter EHEDG-NL Technisch manager Kropman Contamination Control Ervaring: EHEDG-NL Voorzitter EHEDG-INT: Lid van de subgroup Building Design Lid van de

Nadere informatie

Doel van deze opleiding:

Doel van deze opleiding: Doel van deze opleiding: Wat zijn biologische agentia? Hoe kan men besmet geraken? Waar zijn biologische agentia te vinden? Wat zit er in rioolwater? Wat zijn risicovolle werkzaamheden mbt biologische

Nadere informatie

ONDERZOEKSRAPPORT. Ecolamp International Koninginnedijk 34c 5361 CW Grave. lucht reiniging m.b.v. Ecolamp

ONDERZOEKSRAPPORT. Ecolamp International Koninginnedijk 34c 5361 CW Grave. lucht reiniging m.b.v. Ecolamp Ecolamp International Koninginnedijk 34c 5361 CW Grave ONDERZOEKSRAPPORT Project: lucht reiniging m.b.v. Ecolamp Onderzoek : 4 x Microbiologisch luchtonderzoek Onderzoeksnummer : 20070209 Datum onderzoek

Nadere informatie

Intensieve veehouderij en gezondheid. Henk Jans, arts MG/chemicus Renske Nijdam 15 juni 2009

Intensieve veehouderij en gezondheid. Henk Jans, arts MG/chemicus Renske Nijdam 15 juni 2009 Intensieve veehouderij en gezondheid Henk Jans, arts MG/chemicus Renske Nijdam 15 juni 2009 Inhoud presentatie Actualiteit Componenten Beleving Kansen en bedreigingen Onderzoeksvoorstel Actualiteit Handtekeningenactie

Nadere informatie

Voorkomen is beter dan Genezen

Voorkomen is beter dan Genezen Voorkomen is beter dan Genezen Micro organismen Resistentie Verspreiding & Veilig Werken Sylvia van Dijk-Salters, Deskundige Infectiepreventie UMC Utrecht Micro-organismen en verspreidingsweg Besmetting

Nadere informatie

Biologische agentia bij waterschappen. Algemene inleiding. Biologische agentia: Werken met oppervlakte water 2013 v1.1

Biologische agentia bij waterschappen. Algemene inleiding. Biologische agentia: Werken met oppervlakte water 2013 v1.1 Biologische agentia bij waterschappen Algemene inleiding Afbakening van de Toolboxmeeting Definities (toolbox, onderwerp)..... Doel / doelgroep......... Afbakening........... Tijdsduur en frequentie......

Nadere informatie

Biologische agentia. in de pluimveeverwerkende industrie

Biologische agentia. in de pluimveeverwerkende industrie Biologische agentia in de pluimveeverwerkende industrie Wat zijn Biologische agentia? Biologische agentia is een verzamelnaam voor allerlei micro-organismen. Denk aan bacteriën, virussen, parasieten en

Nadere informatie

Welkom bij de Arbomiddag voor de Vleessectoren de Vleeswarenindustrie

Welkom bij de Arbomiddag voor de Vleessectoren de Vleeswarenindustrie Welkom bij de Arbomiddag voor de Vleessectoren de Vleeswarenindustrie Arbomiddag 10 november 2015 te Bilthoven Programma: 13.30u Ontvangst 13.45u Welkom en opening door Kees Hoendervangers (Sociaal Secretaris)

Nadere informatie

Biologische agentia bij waterschappen. Algemene inleiding. Biologische agentia_werken met kadavers & zieke dieren 2013 v1.1

Biologische agentia bij waterschappen. Algemene inleiding. Biologische agentia_werken met kadavers & zieke dieren 2013 v1.1 Biologische agentia bij waterschappen Algemene inleiding Afbakening van de Toolboxmeeting Definities (toolbox, onderwerp)..... Doel / doelgroep......... Afbakening........... Tijdsduur en frequentie......

Nadere informatie

10 jaar veiligheidsinformatiebladen biologische agentia

10 jaar veiligheidsinformatiebladen biologische agentia 10 jaar veiligheidsinformatiebladen biologische agentia een instrument dat zich heeft bewezen in de praktijk Jolanda Willems en Hans Francken, Expertise centrum toxische stoffen Hans Bos, Intervet U bent

Nadere informatie

Vocht, schimmels & gezondheid

Vocht, schimmels & gezondheid Vocht, schimmels & gezondheid Ongeveer 15 procent van de woningen in Nederland is vochtig. Te veel vocht vermindert de kwaliteit van de binnenlucht. Dit kan luchtweg- en andere gezondheidsklachten bij

Nadere informatie

BIoLoGIscHE AGENTIA. in de pluimveeverwerkende industrie. biologische agentia brochure.indd :51

BIoLoGIscHE AGENTIA. in de pluimveeverwerkende industrie. biologische agentia brochure.indd :51 BIoLoGIscHE AGENTIA in de pluimveeverwerkende industrie biologische agentia brochure.indd 1 26-05-15 10:51 WAT zijn BIoLoGIscHE AGENTIA? biologische agentia brochure.indd 2 26-05-15 10:51 Biologische agentia

Nadere informatie

Evaluatie schimmelcontaminatie

Evaluatie schimmelcontaminatie Brussel, 27 januari 2014 Dossier: 13007411 Tav Rudi Van Hoof Jubelpark 10 1000 Brussel Evaluatie schimmelcontaminatie Uitvoeringsdatum: 10 december 2013 Uitvoerder: C. Van Leeuw Dit verslag bestaat uit

Nadere informatie

Stof in composteerbedrijven

Stof in composteerbedrijven Stof in composteerbedrijven Wat zijn de gevaren van inademen? Wordt de longfunctie van werknemers na jaren minder? Frans Jongeneelen Themabijeenkomst Afdeling Bioconversie Vereniging Afvalbedrijven Duiven,

Nadere informatie

Argeloze chemisch technoloog versus micro-organismen in de lucht

Argeloze chemisch technoloog versus micro-organismen in de lucht Argeloze chemisch technoloog versus micro-organismen in de lucht Anton Duisterwinkel TNO Industrie en Techniek NVVA 06-03-22 1 Wie, wat en waarom TNO en VSR: gezond schoonmaken Gezonde werkomgeving Biocontaminanten

Nadere informatie

Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie

Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie Focuskliniek Orthopedie Laat u bewegen Binnenkort wordt er bij u een prothese geplaatst. Voorafgaand aan deze ingreep neemt u thuis

Nadere informatie

Gericht werken met biologische agentia en genetisch gemodificeerde organismen

Gericht werken met biologische agentia en genetisch gemodificeerde organismen Gericht werken met biologische agentia en genetisch gemodificeerde organismen Inleiding Biologische agentia zijn micro-organismen schimmels, bacteriën, uitscheidingsprodukten, virussen, celculturen en

Nadere informatie

Claim! Amerikaanse toestanden

Claim! Amerikaanse toestanden Claim! Amerikaanse toestanden Perspectief van de arbeidshygiënist Deventer, 25 april 2012 Rob Snippe, gecertificeerd arbeidshygiënist Arbeidshygiëne Arbeidshygiëne is de toegepaste wetenschap, welke zich

Nadere informatie

Hoe groot is het probleem? Om welke stoffen gaat het? Wat zegt de wet er over?

Hoe groot is het probleem? Om welke stoffen gaat het? Wat zegt de wet er over? Samenvatting Dossier Biologische agentia Wat zijn biologische agentia? Definitie Het begrip biologische agentia omvat: kleine levende organismen (bijvoorbeeld bacteriën of schimmels) materiaal van biologische

Nadere informatie

Moerdijk, belicht vanuit de bedrijfsgezondheidszorg

Moerdijk, belicht vanuit de bedrijfsgezondheidszorg Moerdijk, belicht vanuit de bedrijfsgezondheidszorg Expertise Centrum Toxische Stoffen (ECTS), Arbo Unie Drs.ing. Jolanda Willems, MBA 29 maart 2012 Voorstellen: Manager Arbo Unie Riskinzet (advies) Expertise

Nadere informatie

BREEAM-NL Goedgekeurde Innovatiecredit Ionisatie. mei 2017

BREEAM-NL Goedgekeurde Innovatiecredit Ionisatie. mei 2017 - BREEAM-NL Goedgekeurde Innovatiecredit mei 2017 Omschrijving innovatiecredit Doel van de innovatie Het bevorderen vaan een gezonde en goede kwaliteit van de binnenlucht en het reduceren van het energieverbruik

Nadere informatie

Samenvatting. Invloeden op de gezondheid en op het cognitief functioneren

Samenvatting. Invloeden op de gezondheid en op het cognitief functioneren Samenvatting Het kabinet stelde in 2008 dat de kwaliteit van het binnenmilieu op basisscholen te wensen overlaat. Het gaat dan vooral om de luchtkwaliteit tijdens het stookseizoen, de temperatuur in de

Nadere informatie

DESINFECTIE VAN DE OMGEVING. Deskundige Infectiepreventie - RadboudUMC

DESINFECTIE VAN DE OMGEVING. Deskundige Infectiepreventie - RadboudUMC DESINFECTIE VAN DE OMGEVING Suzan Cremers Deskundige Infectiepreventie - RadboudUMC Heidi Schaeken Expert Disinfection - HARTMANN Stichting Trainingen Infectie Preventie Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Plakproef

PATIËNTEN INFORMATIE. Plakproef PATIËNTEN INFORMATIE Plakproef 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u enige informatie geven over het onderzoek. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen.

Nadere informatie

Leadership in Filtration. FreciousComfort filtratie van binnenruimtes Meer comfort Betere gezondheid

Leadership in Filtration. FreciousComfort filtratie van binnenruimtes Meer comfort Betere gezondheid Leadership in Filtration filtratie van binnenruimtes Meer comfort Betere gezondheid De uitdaging Allergie in cijfers 8 % >0 % van de volwassenen in Europa lijdt aan allergieën (Robert Koch-Institut, 017)

Nadere informatie

Bijsluiter Canesten foot 1 van 5 CANESTEN FOOT

Bijsluiter Canesten foot 1 van 5 CANESTEN FOOT Bijsluiter Canesten foot 1 van 5 CANESTEN FOOT Lees deze bijsluiter zorgvuldig door, want deze bevat belangrijke informatie voor u. Dit geneesmiddel is verkrijgbaar zonder doktersvoorschrift (recept),

Nadere informatie

Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie

Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie Focuskliniek Orthopedie Laat u bewegen Binnenkort wordt er bij u een prothese geplaatst. Als ziekenhuis doen we er alles aan om te

Nadere informatie

IndusTox Consult. Stof op de werkvloer van composteerbedrijven. Inhoud. Samenstelling van stof in composteerbedrijven

IndusTox Consult. Stof op de werkvloer van composteerbedrijven. Inhoud. Samenstelling van stof in composteerbedrijven Stof op de werkvloer van composteerbedrijven Wat is het risico van jarenlang dagelijks inademen? Hoe risico beheersen? Frans Jongeneelen Inhoud 1. Samenstelling GFT- en compoststof 2. Risicocomponenten

Nadere informatie

Contactmonsters lokaal 5 / 6 basisschool de Zeewinde te Rockanje

Contactmonsters lokaal 5 / 6 basisschool de Zeewinde te Rockanje Contactmonsters lokaal 5 / 6 basisschool de Zeewinde te Rockanje 18 september 2018 Verantwoording Titel Contactmonsters lokaal 5 / 6 basisschool de Zeewinde te Rockanje Opdrachtgever Gemeente Westvoorne

Nadere informatie

: Meetprotocol Luchtmetingen micro-organismen woningsector

: Meetprotocol Luchtmetingen micro-organismen woningsector Meetprotocol 2 A Luchtmetingen micro-organismen woningsector Meetprotocol: Luchtmetingen micro-organismen utiliteitssector : Kring Binnenmilieu Advies Uitgiftedatum : Oktober 2008 Pagina 21 van 23 Deelnemers

Nadere informatie

VLA Meetprotocol Scholen Luchtmetingen micro-organismen Deel 1C

VLA Meetprotocol Scholen Luchtmetingen micro-organismen Deel 1C VLA Meetprotocol Scholen Luchtmetingen micro-organismen Deel 1C Meetprotocol: Luchtmetingen micro-organismen utiliteitssector Deelnemers en ontwikkelaars van het meetprotocol... 3 Onderwerp en toepassingsgebied...

Nadere informatie

Checklist: Reinigen en desinfecteren van instrumenten, apparaten en oppervlakken

Checklist: Reinigen en desinfecteren van instrumenten, apparaten en oppervlakken Checklist: Reinigen en desinfecteren van instrumenten, apparaten en oppervlakken Op je instrumenten, apparaten, materialen en oppervlakken kunnen zich vuil en schadelijke microorganismen (bacteriën, virussen,

Nadere informatie

My five moments for hand hygiene: begrippenkader

My five moments for hand hygiene: begrippenkader Nationale Campagne Handhygiëne 2016-2017 My five moments for hand hygiene: begrippenkader Opleiding zorgverstrekkers Begrippenkader My five moments for hand hygiene Het theoretisch kader is een duidelijk,

Nadere informatie

Margriet Tensen 3 november 2012

Margriet Tensen 3 november 2012 Margriet Tensen 3 november 2012 Kernactiviteit: Het voorkomen van besmetting van patiënten en medewerkers, door initiëren, coördineren, bewaken en evalueren van infectiepreventiebeleid. Opdrachtgevers:

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Gentamicine-POS 3mg/ml, oogdruppels, oplossing. Gentamicinesulfaat

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Gentamicine-POS 3mg/ml, oogdruppels, oplossing. Gentamicinesulfaat BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Gentamicine-POS 3mg/ml, oogdruppels, oplossing Gentamicinesulfaat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke

Nadere informatie

Endotoxinenblootstelling bij werknemers van rioolwaterzuiveringsinstallaties

Endotoxinenblootstelling bij werknemers van rioolwaterzuiveringsinstallaties Endotoxinenblootstelling bij werknemers van rioolwaterzuiveringsinstallaties Suzanne Spaan Lidwien Smit Maaike Visser Huib Arts (ArboProfit) Inge Wouters Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences

Nadere informatie

Rapportage metingen stof, DME, endotoxines en micro-organismen bij de een huisvuilcentrale

Rapportage metingen stof, DME, endotoxines en micro-organismen bij de een huisvuilcentrale Rapportage metingen stof, DME, endotoxines en micro-organismen bij de een huisvuilcentrale. HUMAN-INVEST 16 september 2014 W.J.T. van Alphen, veiligheidskundige (V1) en arbeidshygiënist (12768) Rapportage

Nadere informatie

De strijd tegen nosocomiale infecties, een multidisciplinaire aanpak

De strijd tegen nosocomiale infecties, een multidisciplinaire aanpak De strijd tegen nosocomiale infecties, een multidisciplinaire aanpak Els Van Mechelen 19 december 2013 Micro organismen Overzicht Inleiding Biomoleculen Virussen : Bouw en vermenigvuldiging Bacteriën :

Nadere informatie

Binnenluchtmeting. School te Badhoevedorp

Binnenluchtmeting. School te Badhoevedorp R Briefrapport Binnenluchtmeting School te Badhoevedorp Opdrachtgever Auteur Dhr. R van Strien, GGD Amsterdam Martje Mooij Contact Martje Mooij Centrum Inspectieonderzoek, Milieucalamiteiten en Drinkwater

Nadere informatie

Project Gezond Wonen Resultaten

Project Gezond Wonen Resultaten Project Gezond Wonen Resultaten 20 juni 2019 12 Workshops 83 deelnemers NL: Sittard-Geleen, Kerkrade en Maastricht, totaal 27 huurders en 16 professionals BE: Bilzen, Hasselt en Maasmechelen, totaal 19

Nadere informatie

Ik ben verdacht voor BMRO/MRSA, wat nu?

Ik ben verdacht voor BMRO/MRSA, wat nu? Ik ben verdacht voor BMRO/MRSA, wat nu? Bacteriën, virussen en schimmels worden micro- organismen genoemd, omdat deze organismen alleen met een microscoop zichtbaar gemaakt kunnen worden. Iedereen draagt

Nadere informatie

Nieuws van TerraLife. TerraLife nieuwsbrief. Geachte klant,

Nieuws van TerraLife. TerraLife nieuwsbrief. Geachte klant, Nieuws van TerraLife Geachte klant, Wij zijn erg verheugd u hierbij onze eerste nieuwsbrief te mogen toesturen. In de nieuwsbrief van TerraLife willen we u graag informeren over actuele gezondheidsklachten,

Nadere informatie

Deeltjes management in de Cleanroom. Koos Agricola

Deeltjes management in de Cleanroom. Koos Agricola Deeltjes management in de Cleanroom Koos Agricola Inhoud Cleanroom ISO 14644 en 14698 Deeltjes in een voorbeeld cleanroom Deeltjesbronnen in een cleanroom Deeltjesoverdracht op een schoon product Deeltjesneerslag

Nadere informatie

Voorwoord. Over de auteurs A CHEMISCHE FACTOREN 1

Voorwoord. Over de auteurs A CHEMISCHE FACTOREN 1 Inhoudsopgave Voorwoord Over de auteurs V IX A CHEMISCHE FACTOREN 1 1 Effecten van gevaarlijke stoffen op de mens 1 1.1 Giftigheid van stoffen 1 1.2 Toxicologische beoordeling van een stof 5 1.3 Herkennen

Nadere informatie

INFECTIES VOORKOMEN KANKERCENTRUM UZ GENT. Onco_hemato_015

INFECTIES VOORKOMEN KANKERCENTRUM UZ GENT. Onco_hemato_015 INFECTIES VOORKOMEN KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_015 INHOUDSTAFEL 01 Wat is een infectie? 3 02 Verhoogd risico op infectie 3 03 U beschermen tegen infecties 4 04 Belangrijke aandachtspunten bij het

Nadere informatie

Gezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes

Gezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes Gezond Wonen Binnenmilieu en gezondheid Ad Dilven Monique Scholtes Stichting Futura November 2010 Inhoud Bureau: voorstellen Binnenmilieu en gezondheid Wat doet Bureau GMV? Casuïstiek (5X) Samenwerking?

Nadere informatie

Basisinspectiemodule

Basisinspectiemodule Basisinspectiemodule Blootstelling aan biologische agentia Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de wetenschap en is geschreven voor intern gebruik door de Inspectie

Nadere informatie

Samenvatting. Vraagstelling

Samenvatting. Vraagstelling Samenvatting Vraagstelling Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid leidt de Commissie Gezondheid en beroepsmatige blootstelling aan stoffen (Commissie GBBS; één van de vaste commissies

Nadere informatie

Bijsluiter Canesten foot strooipoeder, crème 1 van 5 CANESTEN FOOT

Bijsluiter Canesten foot strooipoeder, crème 1 van 5 CANESTEN FOOT Bijsluiter Canesten foot strooipoeder, crème 1 van 5 CANESTEN FOOT Lees deze bijsluiter zorgvuldig door, want deze bevat belangrijke informatie voor u. Dit geneesmiddel is verkrijgbaar zonder doktersvoorschrift

Nadere informatie

Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009

Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven ir. Henk Versteeg Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Lichtveld Buis & Partners BV Raadgevende ingenieurs

Nadere informatie

Minimalisatie MDI blootstelling in de gipskamer

Minimalisatie MDI blootstelling in de gipskamer Minimalisatie MDI blootstelling in de gipskamer Amsterdam UMC - locatie VUmc Jan Bakker - klinisch arbeidsgeneeskundige Jan Cees Reijnders teammanager gipskamers gipsverbandmeester Babs van Manen - arbeidshygiënist

Nadere informatie

Werkgroep Infectie Preventie en desinfectiebeleid

Werkgroep Infectie Preventie en desinfectiebeleid Werkgroep Infectie Preventie en desinfectiebeleid dr. Arlène van Vliet Secretaris richtlijnontwikkeling Werkgroep Infectie Preventie LUMC, Leiden KNB/WIP minisymposium 14 november 2016 Belangenverklaring

Nadere informatie

Risicobeoordeling biologische agentia. Christian Schumacher Directeur Toxicure en Toxicoloog & Arbeidshygiënist bij Arbo Unie

Risicobeoordeling biologische agentia. Christian Schumacher Directeur Toxicure en Toxicoloog & Arbeidshygiënist bij Arbo Unie Risicobeoordeling biologische agentia Christian Schumacher Directeur Toxicure en Toxicoloog & Arbeidshygiënist bij Arbo Unie Inhoud Arbeitsschutz - het Duits systeem van arbeidshygiëne Het begin van `Arbeiterschutz

Nadere informatie

van Biobeheer Laboratorium Afdeling Laboratorium en Technische Dienst (KvK-nummer: )

van Biobeheer Laboratorium Afdeling Laboratorium en Technische Dienst (KvK-nummer: ) egistratienummer: L 281 (s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Folkert Elsingastraat 42 3067 NW otterdam Nederland Afkorting Folkert Elsingastraat 42 3067 NW otterdam Nederland

Nadere informatie

Keuringsdienst van Waren Zuid Afdeling signalering samengestelde monsters Sector: Laboratorium

Keuringsdienst van Waren Zuid Afdeling signalering samengestelde monsters Sector: Laboratorium Keuringsdienst van Waren Zuid Afdeling signalering samengestelde monsters Sector: Laboratorium MICROBIOLOGISCH ONDERZOEK VAN GEBAK IN NEDERLAND in 2001 H.A.P.M. Jansen A.M.H..v. Lith P. H. in t Veld Keuringdienst

Nadere informatie

INFECTIERISICO VERMINDEREN

INFECTIERISICO VERMINDEREN INFECTIERISICO VERMINDEREN In deze folder leest u welke maatregelen het UCCZ Dekkerswald treft om de kans op een infectie voor u zo klein mogelijk te maken. Wat is een infectie? Infecties w orden veroorzaakt

Nadere informatie

Resultaat Initieel onderzoek Luchtkwaliteit KunstKring Ruurlo

Resultaat Initieel onderzoek Luchtkwaliteit KunstKring Ruurlo Resultaat Initieel onderzoek Luchtkwaliteit KunstKring Ruurlo Steenwijk, 8 maart 2016 Inleiding Aanleiding van het onderzoek Naar aanleiding van vragen en zorgen van een aantal deelnemers en vrijwilligers

Nadere informatie

Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid

Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid ISSO-studiedag - 'Luchtfilters voor comfortinstallaties 6 oktober 2005 MediaPlaza te Utrecht Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid ir. Atze Boerstra BBA Boerstra Binnenmilieu Advies bba@binnenmilieu.nl

Nadere informatie

Miconazolnitraat Mylan 20 mg/g, hydrofiele crème miconazolnitraat

Miconazolnitraat Mylan 20 mg/g, hydrofiele crème miconazolnitraat 1.3.1 : Bijsluiter Bladzijde : 1 Miconazolnitraat Mylan 20 mg/g, hydrofiele crème miconazolnitraat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken, want er staat belangrijke informatie

Nadere informatie

Keurmerkregeling Reinheid luchtbehandeling- en ventilatiesystemen

Keurmerkregeling Reinheid luchtbehandeling- en ventilatiesystemen Keurmerkregeling Reinheid luchtbehandeling- en ventilatiesystemen van het Nederlands Verbond Reinigingspecialisten Luchtbehandelingsystemen Deel A Stof en micro-organismen 5 February 2013 1 Voorwoord NVRL

Nadere informatie

Keurmerkregeling Reinheid luchtbehandeling- en ventilatiesystemen

Keurmerkregeling Reinheid luchtbehandeling- en ventilatiesystemen Keurmerkregeling Reinheid luchtbehandeling- en ventilatiesystemen van het Nederlands Verbond Reinigingspecialisten Luchtbehandelingsystemen Deel A Stof en micro-organismen 22 January 2015 versie 5 1 Voorwoord

Nadere informatie

Evaluatie van surveillance hemoculturen bij hematologische patiënten onder immunosuppressiva

Evaluatie van surveillance hemoculturen bij hematologische patiënten onder immunosuppressiva Evaluatie van surveillance hemoculturen bij hematologische patiënten onder immunosuppressiva An Joosten 30/03/2010 30/03/2010 1 Surveillance hemoculturen Inleiding Bloedstroom infecties (BSI) Predisponerende

Nadere informatie

Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia

Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia Notitie Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (AGO) in de context van werk en biologische agentia Invulling in de praktijk van artikel 4.91 Arbobesluit Inleiding In artikel 4.91 van het Arbobesluit (Onderzoek

Nadere informatie

Antibiotica behandeling bij discogene pijn

Antibiotica behandeling bij discogene pijn Antibiotica behandeling bij discogene pijn Anesthesie alle aandacht Achtergrond Deze folder is bestemd voor patiënten met lage rugklachten, die in aanmerking komen voor behandeling met antibiotica bij

Nadere informatie

Allergie. Allergische rhinitis: een loopneus of verstopte neus

Allergie. Allergische rhinitis: een loopneus of verstopte neus Allergie Allergische rhinitis: een loopneus of verstopte neus 2 Deze folder geeft u informatie over wat de KNO-arts in het CWZ met u bespreekt, zodat u zich kunt voorbereiden op het gesprek of na het gesprek

Nadere informatie

Publicatieblad van de Europese Unie COMMISSIE

Publicatieblad van de Europese Unie COMMISSIE 10.1.2004 L 6/29 II (Besluiten waarvan de publicatie niet voorwaarde is voor de toepassing) COMMISSIE AANBEVELING VAN DE COMMISSIE van 19 december 2003 betreffende een gecoördineerd programma voor 2004

Nadere informatie

Welkom bij de presentatie van Multi Clean Air

Welkom bij de presentatie van Multi Clean Air Welkom bij de presentatie van Multi Clean Air Ozon is een natuurlijk gas wat we dagelijks inademen. Het ontstaat wanneer zuurstof (O2) moleculen worden gespleten in twee seperate atomen met behulp van

Nadere informatie

Evaluatie van nano-tools voor veilig werken met nano-materialen op de werkplek

Evaluatie van nano-tools voor veilig werken met nano-materialen op de werkplek Evaluatie van nano-tools voor veilig werken met nano-materialen op de werkplek NVvA Symposium, april 2019 dr.ir. Daan Huizer Caesar Consult Nijmegen dr.ir. Maaike Visser RIVM Centre for Safety of Substances

Nadere informatie

Meetprotocol Luchtmetingen micro-organismen industrie Deel 3A

Meetprotocol Luchtmetingen micro-organismen industrie Deel 3A Meetprotocol Luchtmetingen micro-organismen industrie Deel 3A Meetprotocol: Luchtmetingen micro-organismen Industriesector Deelnemers en ontwikkelaars van het meetprotocol 3 Inleiding 4 Onderwerp en toepassingsgebied

Nadere informatie

VOCHT. (1) vocht al dan niet met. (2) schimmelvorming. insijpelend doorslaand opstijgend condensatie bouwvocht occasioneel

VOCHT. (1) vocht al dan niet met. (2) schimmelvorming. insijpelend doorslaand opstijgend condensatie bouwvocht occasioneel (1) vocht al dan niet met insijpelend doorslaand opstijgend condensatie bouwvocht occasioneel (2) schimmelvorming Insijpelend Fenomenen : concentrische en kringvormige verkleuring van het oppervlak effectieve

Nadere informatie

Bouwbesluit: Regeling formaldehyde voor alle gebouwen Hoofdstuk: Eisen en bepalingsmethoden voor formaldehyde ten gevolge van bouwmaterialen

Bouwbesluit: Regeling formaldehyde voor alle gebouwen Hoofdstuk: Eisen en bepalingsmethoden voor formaldehyde ten gevolge van bouwmaterialen TNO Ruimte en Infrastructuur Van Mourik Broekmanweg 6 Postbus 49 2600 AA Delft www.tnomi T 0152763000 F 0152763023 B -92-o468 Bouwbesluit: Regeling formaldehyde voor alle gebouwen Hoofdstuk: Eisen en bepalingsmethoden

Nadere informatie

VOCHT EN SCHIMMEL. Nathalie Hoef. Gezondheidseffecten

VOCHT EN SCHIMMEL. Nathalie Hoef. Gezondheidseffecten VOCHT EN SCHIMMEL Gezondheidseffecten Nathalie Hoef AFDELING PREVENTIE VAN AGENTSCHAP ZORG EN GEZONDHEID Valt onder Vlaams departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (WVG). Werkt rond 5 thema s: 1.

Nadere informatie

RI&E zoönosen. 29 maart 2012 NVvA Symposium 2012

RI&E zoönosen. 29 maart 2012 NVvA Symposium 2012 RI&E zoönosen 29 maart 2012 NVvA Symposium 2012 nvwa Per 1-1-2012: Algemene Inspectiedienst (AID), Plantenziektenkundige Dienst (PD) Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) Werkzaamheden in vogelvlucht Diergezondheid

Nadere informatie

Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren.

Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren. Overzicht H-zinnen (Hazard) H-zin Gevarenaanduidingen voor materiële gevaren. H200 Instabiele ontplofbare stof. H201 Ontplofbare stof: gevaar voor massa-explosie. H202 Ontplofbare stof, ernstig gevaar

Nadere informatie

Ziek van water? Verdiepende risico-inventarisatie en -evaluatie biologische agentia bij het werken met proceswater binnen Vlisco Netherlands B.V.

Ziek van water? Verdiepende risico-inventarisatie en -evaluatie biologische agentia bij het werken met proceswater binnen Vlisco Netherlands B.V. Ziek van water? Verdiepende risico-inventarisatie en -evaluatie biologische agentia bij het werken met proceswater binnen Vlisco Netherlands B.V. Man-So Wong Maart 2014 Opbouw presentatie Aanleiding Onderzoeksvraag

Nadere informatie

Titel. Tekst. Orange Nano Guardon SelfClean Hygiene

Titel. Tekst. Orange Nano Guardon SelfClean Hygiene Titel Tekst Orange Nano Guardon SelfClean Hygiene Voorwerpen zijn vaak een besmettingsbron van ziekmakers Mensen komen continu in contact met bacteriën, virussen en schimmels. Besmettelijke ziekten worden

Nadere informatie

Algemeen Aangemaakt: Documentbeheerders. Beoordeling. Opmerkingen. Hyperlinks (migratiegebruiker) (Timmermans, Manon)

Algemeen Aangemaakt: Documentbeheerders. Beoordeling. Opmerkingen. Hyperlinks (migratiegebruiker) (Timmermans, Manon) Algemene voorzorgsmaatregelen H&I (V&V 7918) v. 2, te gebruiken tot 24 uur na 28-11-2016 Map: Zuyderland\Care\Zuyderland Care (V&V) Titel: Algemene voorzorgsmaatregelen H&I (V&V 7918) Versie: 2 Status:

Nadere informatie

Rapportage Klimaatonderzoek Gemeentehuis Drimmelen Archiefruimte

Rapportage Klimaatonderzoek Gemeentehuis Drimmelen Archiefruimte Rapportage Klimaatonderzoek Gemeentehuis Drimmelen Archiefruimte Datum: 11-11-2014 Projectnummer: 125003A Versie: 02 Opgesteld door: Klictet Advies bv Postbus 470 5140 AL Waalwijk 0416 66 99 99 0416 33

Nadere informatie

Hygiëne/infectiepreventie

Hygiëne/infectiepreventie Hygiëne/infectiepreventie Hoe we ervoor zorgen dat u bij een verblijf in het ziekenhuis geen infectie oploopt. Van elke honderd patiënten, die in de Nederlandse ziekenhuizen worden opgenomen, lopen ongeveer

Nadere informatie

MES - Drukdauwpunt. Voorblad. 1 Algemeen. 2 Absolute en Relatieve vochtigheid

MES - Drukdauwpunt. Voorblad. 1 Algemeen. 2 Absolute en Relatieve vochtigheid Voorblad MES - Drukdauwpunt 1 Algemeen Atmosferische lucht bevat verscheidene verontreinigingen zoals roet, pollen, stof, organische verbindingen maar vooral waterdamp. Gezien een compressor atmosferische

Nadere informatie

Huisflora. Ken de bewoners in uw productie-omgeving. Petra Van Hauwe 27 september 2016

Huisflora. Ken de bewoners in uw productie-omgeving. Petra Van Hauwe 27 september 2016 Huisflora Ken de bewoners in uw productie-omgeving Petra Van Hauwe Invloeden vanuit de omgeving Apparatuur Buitenlucht Transport van vuil naar schoon: hulpmaterialen Mens, Dier, Plant Productie ruimte

Nadere informatie

De arbeidsomstandigheden zijn enorm verbeterd en we hoeven nu aanzienlijk minder schoon te maken.

De arbeidsomstandigheden zijn enorm verbeterd en we hoeven nu aanzienlijk minder schoon te maken. Klantuitspraken We hebben voor en na de installatie van het luchtreinigingssysteem metingen uitgevoerd en een groot verschil geconstateerd. Lars-Erik Andersson, directeur, ICA Maxi Hälla, Västerås (SE)

Nadere informatie

Miconazolnitraat 20 PCH, strooipoeder 20 mg/g miconazolnitraat

Miconazolnitraat 20 PCH, strooipoeder 20 mg/g miconazolnitraat 1.3.1 : Bijsluiter Bladzijde : 1 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Miconazolnitraat 20 PCH, 20 mg/g miconazolnitraat Lees goed de hele bijsluiter, want deze bevat belangrijke informatie - Dit geneesmiddel

Nadere informatie

Titel: H & I Desinfectie (V&V 7953) Versie: 2Uitgeprint document is maximaal 24 uur geldig. Printdatum: Huidige datum:

Titel: H & I Desinfectie (V&V 7953) Versie: 2Uitgeprint document is maximaal 24 uur geldig. Printdatum: Huidige datum: H & I Desinfectie (V&V 7953) v. 2, te gebruiken tot 24 uur na 28-11- Map: Zuyderland\Care\Zuyderland Care (V&V) Titel: H & I Desinfectie (V&V 7953) Versie: 2 Status: Gepubliceerd Algemeen Aangemaakt: Wijzigingsdatum:

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Betadine alcohol, oplossing voor cutaan gebruik 50 mg/ml/ 0,72 mg/ml, oplossing (povidonjood en ethanol)

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Betadine alcohol, oplossing voor cutaan gebruik 50 mg/ml/ 0,72 mg/ml, oplossing (povidonjood en ethanol) BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Betadine alcohol, oplossing voor cutaan gebruik 50 mg/ml/ 0,72 mg/ml, oplossing (povidonjood en ethanol) Lees de hele bijsluiter zorgvuldig door, want deze

Nadere informatie

Gebruiksaanwijzing voor de WS 9420 Digitale COMFORT INDEX thermometer-hygrometer met programmeerbare alarmfunctie en dooipuntweergave P.

Gebruiksaanwijzing voor de WS 9420 Digitale COMFORT INDEX thermometer-hygrometer met programmeerbare alarmfunctie en dooipuntweergave P. Gebruiksaanwijzing voor de WS 9420 Digitale COMFORT INDEX thermometer-hygrometer met programmeerbare alarmfunctie en dooipuntweergave P. 1 Eigenschappen extra groot LCD-scherm Binnentemperatuur C /F -weergavemodus

Nadere informatie

Allergie voor huisdieren

Allergie voor huisdieren Allergie voor huisdieren Longgeneeskunde Locatie Hoorn/Enkhuizen Allergie voor huisdieren. Normaal zorgt ons afweersysteem ervoor dat lichaamsvreemde en mogelijk ziekteverwekkkende organismen die ons lichaam

Nadere informatie

SOMS MOET JE OM VOORUIT TE GAAN EVEN TERUG IN DE TIJD

SOMS MOET JE OM VOORUIT TE GAAN EVEN TERUG IN DE TIJD SOMS MOET JE OM VOORUIT TE GAAN EVEN TERUG IN DE TIJD CITY M AIR PURIFIER VAN CAMFIL Camfil Clean Air Solutions 1 FEITEN: MET ONZE LUCHTREINIGERS GAAT U DUIZENDEN JAREN TERUG IN DE TIJD. In enkele uren

Nadere informatie

Gezondheidsrisico s bij gebruik formaldehyde?

Gezondheidsrisico s bij gebruik formaldehyde? Gezondheidsrisico s bij gebruik formaldehyde? Paulien Oosterveld, arbeidshygiënist Veiligheid, Gezondheid en Milieu Universiteit Leiden en LUMC Doel presentatie Volgende vragen beantwoorden: Hoe is de

Nadere informatie

Asbest is emotie (?) NVvA-symposium, 12 april Presentatie opgesteld door: René Bekman, voorzitter Stichting VIA Geke van Meer

Asbest is emotie (?) NVvA-symposium, 12 april Presentatie opgesteld door: René Bekman, voorzitter Stichting VIA Geke van Meer Asbest is emotie (?) NVvA-symposium, 12 april 2018 Presentatie opgesteld door: René Bekman, voorzitter Stichting VIA Geke van Meer 1 Miljoenen verspild bij opruimen asbest door te strenge regels Huizenbezitters

Nadere informatie

: BRISE - KAARS ANTI TABAK

: BRISE - KAARS ANTI TABAK 1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET MENGSEL EN VAN DE ONDERNEMING Productinformatie Productbenaming Gebruik van de stof of het mengsel : : Luchtverfrisser Firma : S.C. Johnson Benelux N.V./S.A. Groot Mijdrechtstraat

Nadere informatie

Boots Pharmaceuticals Antischimmelpoeder Miconazolnitraat 20 mg/g, strooipoeder miconazolnitraat

Boots Pharmaceuticals Antischimmelpoeder Miconazolnitraat 20 mg/g, strooipoeder miconazolnitraat BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Boots Pharmaceuticals Antischimmelpoeder Miconazolnitraat 20 mg/g, strooipoeder miconazolnitraat Lees goed de hele bijsluiter, want deze bevat belangrijke informatie

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. CREMICORT 1 % CREME Hydrocortisone

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. CREMICORT 1 % CREME Hydrocortisone BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS CREMICORT 1 % CREME Hydrocortisone Lees goed de hele bijsluiter want deze bevat belangrijke informatie Dit geneesmiddel kunt u zonder voorschrift krijgen. Maar gebruik

Nadere informatie