Zwemwaterprofiel Noord Aa - naaktrecreatie

Transcriptie

1 Zwemwaterprofiel Noord Aa - naaktrecreatie 2019 Archimedesweg 1 postadres: postbus AD Leiden telefoon (071) telefax (071) CORSA nummer: versie: definitief auteur: Piet van der Wee datum: april 2019 projectnummer: dossier:

2 Pagina 2 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

3 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 3 Samenvatting Inleiding Aanleiding Leeswijzer Uitgevoerde werkzaamheden Methode Locatiebezoeken Beschrijving zwemlocatie Situering en beschrijving Hydrologie en hydromorfologie Kenmerken van de zwemlocaties Begrenzing van de zwemwaterzone speelvijver Naaktrecreatie Analyse historisch waterkwaliteit Bacteriologische kwaliteit Beoordeling bacteriologische kwaliteit Analyse actuele data in relatie tot weersomstandigheden Blauwalgenprofiel Toxische blauwalgen Toestandsvariabelen Beoordeling blauwalgen Mogelijke risicobronnen Beoordeling van gezondheidsrisico s Analyse Resultaat Conclusies en aanbevelingen Conclusies Aandachtspunten Aanmelding EU Actualisatie zwemwaterprofiel Literatuurlijst Bijlage 1. Invloedsfactoren Bijlage 2. Data fysisch chemische toestandsvariabelen Bijlage 3. Berekening toetswaarden EU richtlijn 2006/7/EG Bijlage 4. Blauwalgenprotocol Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 3 van 36

4 Samenvatting Dit zwemwaterprofiel heeft betrekking op de kandidaatslocatie Noord Aa - naaktrecreatie. Deze locatie is gelegen aan de noordzijde van Zoetermeer, ten oosten van de bestaande locaties Noord Aa strand en Noord Aa speelvijver. De beheerder van deze locatie is de gemeente Zoetermeer. De zwemwaterkwaliteit van de locatie Noord Aa -naaktrecreatie, in het vervolg beschreven als naaktrecreatie heeft een uitstekende waterkwaliteit. Het opstellen van een zwemwaterprofiel voor de zwemwaterlocaties is een verplichting uit de Europese zwemwaterrichtlijn (2006/7/EC). In een zwemwaterprofiel worden de bronnen, de verontreinigingsroutes en de locatie specifieke eigenschappen in kaart gebracht en worden de eventueel benodigde maatregelen ter verbetering van de zwemwaterkwaliteit geïnventariseerd. De actualisatie van het zwemwaterprofiel is afhankelijk van het oordeel van de bacteriologische zwemwaterkwaliteit. Jaarlijks wordt het oordeel bijgesteld op basis van de gegevens vier aaneengesloten seizoenen. Bacteriologische zwemwaterkwaliteit De bacteriologische kwaliteit van het zwemwater op de locatie naaktrecreatie is op basis van de richtlijn 2006/7/EG beoordeeld als uitstekend. Dit oordeel berust op de gegevens van de periode Er zijn geen externe bronnen die de bacteriologische waterkwaliteit nadelig beïnvloeden. Blauwalgen In de recreatieplas Noord Aa is de kans op bloei van toxische blauwalgen groot. In de periode zijn zeer regelmatig waarschuwingen en negatief zwemadviezen afgegeven voor hoge concentraties aan cyanobacteriën (blauwalgen). De concentratie aan vermestende stoffen ( stikstof en fosfor) zijn hoog. Overige verontreinigingen Niet bekend Veilige zwemzone In het zwemwaterprofiel is de begrenzing van de zwemwaterzone bepaald. Het resultaat is dat een zone van ongeveer 25 meter vanuit de oever als zwemzone is aangewezen. Op de zwemlocatie is geen ballenlijn aangebracht. Het zwemwatermeetpunt ROP24735 ligt in de zwemwaterzone. De Zoetermeerse plas is maximaal 30 meter diep, met een gemiddelde diepte van ongeveer 18 meter. De plas heeft een oppervlak van 88 hectare. Het oppervlak binnen de drijflijn is 1000 m². De diepte in de zwemzone is maximaal ongeveer 1,5 meter. Het strand is ongeveer 70 meter lang en 5 meter breed. Aan het strand grenst een ligweide Pagina 4 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

5 1. Inleiding 1.1 Aanleiding In de zwemwaterrichtlijn 2006/7/EG staat dat alle zwemwateren aan het einde van het badseizoen van 2015 ten minste moeten voldoen aan de kwaliteit aanvaardbaar. Tevens moeten dan realistische en evenredige maatregelen zijn genomen om het aantal zwemwateren als uitstekend of goed te doen toenemen. In deze EU-zwemwaterrichtlijn worden naast monitoring ook beheersmaatregelen van belang. Dit betekent dat per zwemwaterlocatie naast kwaliteitsgegevens van het oppervlaktewater vooral ook informatie beschikbaar moet zijn over de wijze waarop de zwemwaterkwaliteit wordt beïnvloed. Dit komt erop neer dat de waterkwaliteitsbeheerder van iedere zwemwaterlocatie een inschatting moet maken van de bronnen die de zwemwaterkwaliteit negatief kunnen beïnvloeden. De risico s en bedreigingen voor het zwemwater worden vastgelegd in een zwemwaterprofiel. Volgens de zwemwaterrichtlijn geeft een zwemwaterprofiel een compleet beeld van alle veiligheid- en gezondheidsrisico s op de zwemlocatie. De waterbeheerder is verantwoordelijk voor de waterkwaliteitsmaatregelen voor veiligheid en hygiëne. Een zwemwaterprofiel is in eerste instantie bedoeld om inzicht te krijgen in de fecale verontreinigingsbronnen en routes en richt zich op de indicatoren voor fecale verontreinigingen: Escherichia coli (E. coli) en Intestinale enterococcen (huidige zwemwaterrichtlijn 2006/7/EG). Daarnaast verschaft het zwemwaterprofiel inzicht in mogelijke problemen door cyanobacteriën, overige macroalgen en/of fytoplankton. Andere gezondheidsbedreigende risico s zoals ziekte van Weil, botulisme, zwemmersjeuk, et cetera worden niet specifiek genoemd in de richtlijn maar worden in dit zwemwaterprofiel wel meegenomen. Het Hoogheemraadschap van Rijnland is verantwoordelijk voor het waterkwaliteitsbeheer van 43 zwemwaterlocaties. Daarnaast zijn er vier locaties die mogelijk in toekomst worden aangewezen als zwemwaterlocatie. Eén van deze locatie is de zwemlocatie Noord Aa naaktrecreatie. Voor alle officiële locaties heeft het hoogheemraadschap van Rijnland een zwemwaterprofiel opgesteld. In dit rapport is het zwemwaterprofiel voor de potentiële locatie Noord Aa naaktrecreatie beschreven. In dit profiel wordt verwezen naar het kwaliteitsoordeel van de bestaande locaties Noord Aa- strand en speelvijver. Voor de ligging van deze locaties zijn kaartjes en foto s toegevoegd. Deze locaties maken geen deel uit van dit zwemwaterprofiel. 1.2 Leeswijzer Na deze inleiding worden in hoofdstuk 2 de uitgevoerde werkzaamheden beschreven. In hoofdstuk 3 volgt een beschrijving van de zwemlocatie en hoofdstuk 4 bevat een analyse van de waterkwaliteit en het blauwalgenprofiel. Vervolgens komen de potentiële risicobronnen in hoofdstuk 5 aan bod. Een beschrijving van de gezondheidsrisico s en bronnenanalyse is uitgewerkt in hoofdstuk 6.Tot slot staan in hoofdstuk 7 de conclusies en aanbevelingen. Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 5 van 36

6 2. Uitgevoerde werkzaamheden 2.1 Methode Voor het opstellen van zwemwaterprofielen zijn enkele handreikingen/rapporten opgesteld waarin een gestructureerde aanpak van diverse facetten wordt beschreven: Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel (RIZA/Grontmij, 2005): bacteriologische verontreinigingsbronnen KRW en oppervlaktewater (RIZA/DHV, 2005): afbakening van de zwemlocatie Handreiking zwemwaterprofiel blauwalgen (RIZA/DHV, 2007): blauwalgen Voor zover mogelijk, is voor het opstellen van dit zwemwaterprofiel bij deze handreikingen aangesloten. Figuur 2.1 Routekaart voor het opstellen van een zwemwaterprofiel (bron: Handreiking) Een zwemwaterprofiel omvat de volgende aspecten (zie ook figuur 2.1): Algemene beschrijving van de zwemwaterlocatie Er wordt een algemene beschrijving van de locatie gegeven waarin de volgende onderdelen aan de orde komen: algemene gebiedsbeschrijving, hydromorfologie en hydrologie, de begrenzing van de zwemwaterzone, gegevens ten aanzien van problemen en zwemverboden zoals meldingen van gezondheidsklachten (zwemmersjeuk, botulisme) en bloei van blauwalgen Analyse data historische waterkwaliteit De microbiologische data van de laatste drie à vijf jaar vormen de basis voor de historische waterkwaliteit. In geval van hoge concentraties wordt gekeken of er een trend zichtbaar is die wijst op invloed van weersomstandigheden, een relatie met bepaalde bronnen of een relatie met een bepaalde periode in het jaar waarop de verhogingen plaatsvinden Pagina 6 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

7 Identificatie van potentiële bronnen van bacteriologische verontreiniging Op basis van de hiervoor beschreven gegevens, het locatiebezoek en het gesprek met de locatiebeheerder, wordt een lijst van alle potentiële verontreinigingsbronnen opgesteld. Evaluatie en conclusies Alle gegevens uit de voorgaande stappen worden naast elkaar gelegd en bekeken. Hierbij wordt bepaald welk van de mogelijke bronnen daadwerkelijk relevant zijn voor de waterkwaliteit op de zwemlocatie Aanbevelingen Als er geen problemen worden geconstateerd bestaat er weinig aanleiding om maatregelen te nemen. Als er wel duidelijke verontreinigingsbronnen zijn gevonden of als er onduidelijkheid is over de betrouwbaarheid van de resultaten, wordt een doorkijk gegeven naar mogelijke maatregelen 2.2 Locatiebezoeken Bij voorkeur wordt een zwemwaterlocatie en de omgeving ervan een keer bezocht op een moment dat de locatie daadwerkelijk door bezoekers gebruikt worden. Immers dan kan een goede indruk van de hygiëne verkregen worden omdat ook zwemmers zelf een bron van bacteriële verontreinigingen kunnen zijn. Voor het opstellen van dit zwemwaterprofiel is op 20 maart 2019 een veldbezoek uitgevoerd. Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 7 van 36

8 3. Beschrijving zwemlocatie 3.1 Situering en beschrijving De Zoetermeerse plas is gelegen in de gemeente Zoetermeer, provincie Zuid-Holland. De plas grenst aan de zuidzijde aan het stedelijk gebied van Zoetermeer. De noordzijde van de plas is ingericht voor recreatie. De noordzijde van de plas is ingericht met een badstrand (meetlocatie ROP022A05) een speelvijver (meetlocatie ROP022A17) en naaktrecreatie (meetlocatie ROP24735) zie figuur 3.1. Figuur 3.1 zwemlocaties: strand (ROP022A17),speelvijver(ROP022A17) en naaktrecreatie ROP24735). Functies De zoetermeerse plas is een diepe zandwinput in de Nieuwe Driemanspolder die belangrijk is voor het bergen van water en voor het afvoeren van water van het stedelijk gebied van Zoetermeer. Naast de waterhuishoudkundige functie heeft de Zoetermeerse plas de volgende gebruiksfuncties: zwemwater (twee zwemlocaties), recreatievaart (zeilen, motorbootjes en surfen), viswater en een natuurfunctie (plas grenst aan Ecologische Verbindingszone). KRW status Pagina 8 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

9 De Zoetermeerse Plas is conform de Kaderrichtlijn Water geïdentificeerd als een kunstmatig waterlichaam met KRW watertype M20 (matig groot, diep en gebufferd meer). Toekomstige plannen De KRW-maatregelen bestaan uit het aanleggen van natuurvriendelijk oevers, aanleggen van een verflauwd talud (westelijk gedeelte Zoetermeerse Plas) en het aanbrengen van een vispassage. 3.2 Hydrologie en hydromorfologie De plas heeft een belangrijke functie voor berging van water uit het stedelijke gebied van Zoetermeer. Zoetermeer heeft een gescheiden rioolstelsel. Dit houdt in dat (regen)water dat op verharde oppervlakken valt via het regenwaterriool wordt afgevoerd naar het oppervlaktewater en dat het afvalwater via het vuilwaterriool wordt afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie. Daarnaast wordt de plas als schoonwaterbron gebruikt voor het doorspoelen van de watergangen in het stedelijk gebied van Zoetermeer (inlaat via het inlaatgemaal Lage Land). De wateraanvoer bestaat uit neerslag (op de plas en het stedelijke gebied van Zoetermeer) en afvoer van het wateroverschot van de Nieuwe Driemanspolder via het gemaal Leyens. Ook kan vanuit de Ringsloot van de Zoetermeerse Meerpolder water worden ingelaten (via het gemaal Nieuwe Polder). Het overtollige water in de Zoetermeerse plas wordt via het gemaal De Nieuwe Polder op de Noord Aasche Vliet uitgeslagen. In figuur 3.4 staat een overzicht van de wateraanvoer en -afvoer. In de Zoetermeerse plas treedt geen kwel of wegzijging op, het waterpeil komt globaal overeen met de stijghoogte van eerste watervoerend pakket. De verblijftijd van het water in de Zoetermeerse Plas is niet bekend, geschat wordt dat de verblijftijd meestal langer dan 1 jaar is. Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 9 van 36

10 Figuur 3.2 Hydrologische situatie Zoetermeerse plas De maximale diepte van de Zoetermeerse Plas is 30 meter, de gemiddelde waterdiepte wordt geschat op 18 meter. De huidige inrichting van de Zoetermeerse Plas wordt gekenmerkt door steile oevers met hard substraat. Circa 1,4 km van de westelijke oever is natuurvriendelijk ingericht, dit komt overeen met 15 % van de oeverlengte van plas. In het zuiden, zuidoosten en oosten is glooiende met stenen verharde oever. De oever aan de noordoostkant (aan de zijde van de autoweg) is met matten bedekt om de oever tegen windwerking te beschermen. In de Zoetermeerse plas zijn buiten de locatie naaktrecreatie nog twee andere zwemlocaties aanwezig. De locaties liggen allen aan de noordzijde van de Zoetermeerse plas. Van west naar oost: zwemlocatie strand, speelvijver en naaktrecreatie. Hieronder staat een korte beschrijving van de locaties. Zwemlocatie Strand Het zwemwater van het strand staat in open verbinding met de plas. Hierdoor is er een maximale uitwisseling met de plas, waardoor verontreinigingen afkomstig van strand (zwemmers en/of dieren) snel kunnen verdunnen. De kans op bacteriële overschrijdingen is hierdoor minder, dan op locaties die gedeeltelijk zijn geïsoleerd. Pagina 10 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

11 Figuur 3.3 Overzichtsfoto s van het Zwemstrand Zwemlocatie Speelvijver Het zwemwater van de Speelvijver wordt door een strekdam/schiereiland van de diepe Zoetermeerse Plas gescheiden. Aan weerszijden is de strekdam/schiereiland via bruggetjes met de vaste oever verbonden. Via de smalle doorstoomopeningen onder deze bruggetjes staat het water van de zwemlocatie met de rest van de plas in verbinding. De doorstroming van het water tussen het strand en de strekdam/schiereiland is onvoldoende wat een negatief effect heeft op de zwemwaterkwaliteit. Als blauwalgengroei wordt geconstateerd, wordt door de beheerder in de ochtenden een mobiele pomp ingezet om het water in de Speelvijver te verversen. De capaciteit van de pomp bedraagt circa 45 m³/ min er wordt in totaal circa 2 uur water vanuit de Speelvijver naar de westzijde van het eilandje verpompt.. Figuur 3.4 Doorstroomopening ter weerszijden strekdam/schiereiland bij de Speelvijver Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 11 van 36

12 Zwemlocatie naaktrecreatie Deze locatie ligt ten zuidoosten van de speelvijver en is weer een open verbinding met de plas. Voor de verversing van de zwemzone geldt hetzelfde als voor de locatie strand. Er is voldoende uitwisseling van water met de rest van de plas. Figuur 3.5 locatie Naaktrecreatie Foto 20 maart Figuur 3.6 zwemlocatie en zonneweide locatie naaktrecreatie Foto 20 maart 2019 Pagina 12 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

13 3.3 Kenmerken van de zwemlocaties Algemeen Provincie Beheerder Waterkwaliteitsbeheerd er Afmetingen zwemlocaties Bezoekersaantallen Provincie Zuid-Holland. Gemeente Zoetermeer. Hoogheemraadschap van Rijnland. Strand: de lengte van het zandstrand is circa 400 meter, de breedte varieert van 7 tot 40 meter ( oppervlak ca 1 ha) aan het strand grenst een grote ligweide. Speelvijver: de lengte van het strand is circa 100 meter en is op het breedste gedeelte ca 30 meter breed. ( oppervlak ca 3000 m²). Er is een ligweide die grenst aan het strand. Naaktrecreatie: de lengte van het strand is 70 meter en ongeveer 7 meter breed (oppervlak 550 m²). Er is een grote ligweide die grenst aan het strand Op een mooie zomerse dag, wordt in de Zoetermeerse plas rekening gehouden met ongeveer 3500 bezoekers (bron Internet). Voorzieningen Kiosk Toiletten Aan de noordkant van het Zwemstrand is een restaurant aanwezig. Zowel het Zwemstrand, Speelvijver en naaktrecreatie zijn voorzien van toiletten (toiletgebouw). Winter: toiletten niet toegankelijk (gesloten). Zomer: vanaf 1 april (Hemelvaart) tot 1 oktober dagelijks. Vuilnisbakken De stranden zijn voorzien van meerdere vuilnisbakken. Drijflijnen Bij het Zwemstrand zijn met drijflijnen verschillende zwemzones aangegeven. Op veel plekken is er een eerste drijflijn bij een waterdiepte van 0,5 meter, een tweede drijflijn bij 1,2 meter waterdiepte en een 3 e drijflijn die de uiterste begrenzing van de zwemzone aangeeft. De laatste drijflijn is vooral om surfers en zwemmers van elkaar te scheiden. De afstand van buitenste drijflijnen tot aan de oever bedraagt circa 30 meter Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 13 van 36

14 Toezicht Speeltoestellen Bodem Onderhoud Bijzonderheden Klachten / meldingen Algemeen In de Speelvijver ligt een drijflijn bij een waterdiepte van ongeveer 1,5 meter. De afstand van de drijflijn tot de oever is globaal 12 meter. Voorbij deze drijflijn is tot aan de strekdam een zone met een waterdiepte meer dan 1,5 meter Bij de naaktrecreatie ligt de drijflijn bij een waterdiepte van 1,5 meter. De afstand van de drijflijn tot de oever is globaal 20 meter. Nee, niet permanent. Alleen op warme en drukke dagen wordt er door het team Handhaving toezicht gehouden op de hygiëne. In het weekend is de Zoetermeerse Reddingsbrigade aanwezig. Bij geen van de stranden zijn speeltoestellen in of langs het water. Aan de buitenzijde van de strekdam/schiereiland, die het zwemgedeelte bij de Speelvijver begrensd, is een steiger waar boten kunnen aanmeren en vissers kunnen vissen. De steiger ligt duidelijk buiten de zwemzones. Zand. Geen bijzonderheden bekend. Niet bekend Bij dreiging of constatering van blauwalgen wordt s ochtends met een aan een trekker bevestigde schuif door het water langs de stranden gereden, zodat het water in de Speelvijver wordt ververst en drijflagen van blauwalgen van de oevers worden verwijderd. Voor de Speelvijver wordt tevens een mobiele pomp gebruikt om het water in de Speelvijver te verversen. Pagina 14 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

15 3.4 Begrenzing van de zwemwaterzone Voor het begrenzen van de zwemwaterzones is uitgegaan van het protocol zoals dat is beschreven in het rapport KRW en oppervlaktewater DHV juni 2005 (Verkennende studie naar de bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de KRW). De zwemwaterzone van het zwemstrand en speelvijver zijn beschreven in het zwemwaterprofiel Zoetermeerse plas uit De speelvijver is bij de inrichting van de locatie Naaktrecreatie gewijzigd. De dam voor de speelvijver is ruim 80 meter ingekort, waarmee het wateroppervlak van de speelvijver globaal is gehalveerd van 8500 m² naar 4300 m². In het vrijgekomen gedeelte is de nieuwe locatie naaktrecreatie gerealiseerd speelvijver De Speelvijver wordt van de diepe plas gescheiden door een strekdam/schiereiland welke aan een zijde door een loopbrug met de vaste oever verbonden is. De Speelvijver is voorzien van een drijflijn welke op een afstand van maximaal 15 meter vanaf het zandstrand. De maximale waterdiepte in de Speelvijver bedraagt 1,50 meter ter hoogte van de drijflijnen. Het water van de Speelvijver is voor zwemmers vanaf twee zijden te benaderen namelijk: Vanaf het strand van de Speelvijver Vanaf de strekdam/schiereiland welke op circa 50 meter uit de vaste oever ligt De meest voor de hand liggende wijze om het water van de Speelvijver te betreden is vanaf het strand van de Speelvijver. Verwacht wordt dat jonge zwemmers (kinderen) alleen in het met drijflijnen afgezette gedeelte van de Speelvijver blijven. Als zwemzone wordt daarom de met de drijflijnen afgezette gedeelte gekozen. Het zwemwatermeetpunt ROP022A17 ligt een representatieve plek in de zwemzone. Deze voorgestelde zwemzone is identiek aan die van de provincie Zuid Holland. Figuur Begrenzing zwemzone en meetlocatie Speelvijver Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 15 van 36

16 3.4.2 Naaktrecreatie Het strand naaktrecreatie is afgezet met een drijflijn op een waterdiepte van 1,5 meter De afstand van de drijflijn tot de oever is wisselend. De drijflijn ligt op een afstand van maximaal 20 meter uit de oever. Hierna loopt de waterbodem steil af. Als zwemzone wordt het water binnen de drijflijn aangehouden. Dit komt globaal overeen met een strook langs de gehele strandlengte (70 meter) en variërend tot 20 uit de oever. Deze voorgestelde zwemzone is identiek aan die van de provincie Zuid Holland. Het zwemwatermeetpunt ROP24735 ligt binnen de zwemzone. Figuur Begrenzing zwemzone en meetlocatie Naaktrecreatie Pagina 16 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

17 4. Analyse historisch waterkwaliteit De locatie Naaktrecreatie wordt sinds 2017 bemonsterd voor de zwemwaterkwaliteit. Bij de start van de metingen was de locatie nog niet ingericht, waardoor het meetpunt tientallen meters oostelijker lag dan de huidige locatie. De metingen zijn uitgevoerd volgens de Europese zwemwaterrichtlijn 2006/7/EC ( parameters: Escherichia coli en intestinale enterococcen). In deze rapportage worden de parameters volgens deze zwemwaterrichtlijn gerapporteerd. Tabel 4.1 Meetpunt waterkwaliteit Naaktrecreatie Omschrijving Code X-coördinaat Y-coördinaat WGS84 Naaktrecreatie ROP N / E Bacteriologische kwaliteit In de zwemwaterrichtlijn 2006/7/EG zijn de bacteriën Escherichia Coli en Intestinale Enterococcen opgenomen als indicatie voor ziekteverwekkende bacteriën. In tabel 4.2 zijn de normen van de richtlijn weergegeven. In deze richtlijn zijn vier categorieën opgenomen (uitstekend, goed, aanvaardbaar en slecht). De eindbeoordeling berust op een aaneengesloten periode van vier meetseizoenen. Een toelichting op de zwemwaterbeoordeling volgens deze richtlijn is opgenomen in bijlage 3. Tabel 4.2 Risicowaarden zwemwaterparameters EU- richtlijn 2006/7/EG Parameter Uitstekende kwaliteit Goede kwaliteit Aanvaardbare kwaliteit In MWA/100 ml Escherichia coli 500 (95 percentiel) 1000 (95 percentiel) 900 (90 percentiel) Intestinale enterococcen 200 (95 percentiel) 400 (95 percentiel) 330 (90 percentiel) Beoordeling bacteriologische kwaliteit De beoordeling van de bacteriologische kwaliteit volgens de richtlijn is weergegeven in tabel 4.3. Hierin is een oordeel van de zwemwaterkwaliteit gegeven op basis van de periode Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 17 van 36

18 Tabel 4.3 Bacteriologische kwaliteit zwemwater volgens de EU-richtlijn (2006/7/EC) jaar Escherichia coli Int. enterococcen Eindoordeel 2017 uitstekend uitstekend uitstekend (j) 2018 uitstekend uitstekend uitstekend (j) Eindoordeel uitstekend uitstekend uitstekend (t) (j) berekend per jaar (t) berekend over een periode van 2 jaar Een grafische weergave van de gemeten concentraties staat in figuur 4.1 (Escherichia coli) en figuur 4.2 (Intestinale enterococcen). Figuur 4.1 Escherichia coli uitstekend goed aanvaardbaar slecht 500 (95 pct) 1000 (95 pct) 900 (90 pct) >900 (90 pct) De blauwe lijn in figuur 4.1 geeft de grens aan tussen een uitstekende en een goede kwaliteit (95 percentielwaarden). De rode lijn geeft de grens aan tussen goede kwaliteit en een aanvaardbare kwaliteit (95 percentielwaarden). De oranje lijn geeft de grens aan tussen een aanvaardbare en een slechte kwaliteit (90 percentielwaarden) Het toetsresultaat kan afwijken van de bovenstaande figuur, omdat voor het toetsoordeel berust op logaritmische waarden, standaarddeviatie en percentielen van de meetwaarden. Een toelichting op de beoordelingsmethode is opgenomen in bijlage 3. Het toetsoordeel voor Escherichia coli over de periode is uitstekend. Pagina 18 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

19 Figuur 4.2 Intestinale enterococcen uitstekend goed aanvaardbaar slecht 200 (95 pct) 400 (95 pct) 330 (90 pct) > 330 (90 pct) De blauwe lijn in figuur 4.2 geeft de grens aan tussen een uitstekende en een goede kwaliteit (95 percentielwaarden). De rode lijn geeft de grens aan tussen goede kwaliteit en een aanvaardbare kwaliteit (95 percentielwaarden). De oranje lijn geeft de grens aan tussen een aanvaardbare en een slechte kwaliteit (90 percentielwaarden) Het toetsresultaat kan afwijken van de bovenstaande figuur, omdat voor het toetsoordeel berust op logaritmische waarden, standaarddeviatie en percentielen van de meetwaarden. Een toelichting op de beoordelingsmethode is opgenomen in bijlage 3. Het toetsoordeel voor Intestinale enterococcen over de periode is uitstekend Analyse actuele data in relatie tot weersomstandigheden Het oordeel over de periode voor de bacteriologische kwaliteit is uitstekend. Hierdoor is geen nader onderzoek gedaan naar het verband tussen neerslag en bacteriële verontreinigingen. 4.2 Blauwalgenprofiel In vrijwel alle meren en plassen in het beheergebied van Rijnland komen blauwalgen voor. De aanwezigheid van deze algen is in de meeste gevallen het gevolg van eutroof water (water met veel meststoffen). Bij hogere watertemperaturen kunnen drijflagen ontstaan van cyanobacteriën, maar ook kunnen hoge concentraties aan cyanobacteriën ontstaan verdeeld in de waterfase. Dit is afhankelijk van de soort cyanobacteriën die in het oppervlaktewater aanwezig zijn. In de periode zijn er problemen geweest mbt blauwalgen op de locatie Naaktrecreatie en de andere locaties in de Zoetermeerse plas. Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 19 van 36

20 4.2.1 Toxische blauwalgen In onderstaande figuur 4.3 is de blauwalgen overlast weergegeven op de zwemlocaties strand en speelvijver in de Noord Aa van de afgelopen vier jaar ( ). (Naaktrecreatie ). Links in de figuur: In de horizontale as is het percentage weergegeven dat in het zwemseizoen overlast is geweest van blauwalgen. De gele balken in de grafiek geven de tijdsduur van een waarschuwing weer. De oranje balken tonen de tijdsduur van een negatief zwemadvies. Rechts in de figuur: De soortensamenstelling van de blauwalgen gemeten in De meest voorkomende blauwalg is Microcystis. Deze blauwalg vormt drijflagen. Figuur 4.3 blauwalgen Noord Aa WS = waarschuwing NA = negatief zwemadvies Pagina 20 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

21 Vanaf een biovolume van 2,5 mm³ per liter geldt een gezondheidsrisico (boven 2,5 mm³/l een waarschuwing en boven 15 mm³/l een negatief zwemadvies) Het schema van het protocol 2012 is weergegeven in bijlage Toestandsvariabelen Om in te schatten of in de nabije toekomst een kans op bloei van blauwalgen bestaat, zijn de historische dat geanalyseerd conform de handreiking zwemwaterprofiel blauwalgen. Bijlage 2 bevat een overzicht van de beschikbare waterkwaliteitsgegevens in relatie tot mogelijke problemen met overmatige groei van blauwalgen. Van het meetpunt ROP022A03 ( midden op de plas) zijn fysisch chemische waterkwaliteitsgegevens bekend. Deze locatie geeft een representatief beeld voor de zwemlocatie in Vlietland. Het doorzicht op genoemde locatie is goed ( zomergemiddelde in 2018 is 2.3 meter). Het zomergemiddelde van de zuurgraad op deze locatie is 8.6 (KRW norm goed: tussen 6,5 en 8,5). Hierdoor is de ph matig. Een beschouwing van de nutriënten op meetpunt ROP022A03 (midden in de plas) leert dat het water nutriëntrijk is, en dat de kans op bloei van blauwalgen groot is. In het zomerhalfjaar (meetjaren ) is stikstof ongeveer 2 keer de norm en fosfor ruim 5 keer de norm voor een goede waterkwaliteit (watertype M20) De opgeloste vorm van fosfor (ortho fosfaat) is ongeveer 0,12 mg/l. Het totaal gehalte van ammonium, nitriet en nitraat (anorganisch stikstof) in de zomermaanden ligt rond de 0.5 mg N/l. Ortho fosfaat en anorganisch stikstof zijn voor fytoplankton de direct opneembare vormen van fosfaat en stikstof. Bij een ortho fosfaat concentratie van 0,01 mg P/l en een anorganisch stikstofconcentratie van 0,08 mg N/l zijn deze elementen limiterend voor blauwalgen. De chlorofylconcentratie is niet hoog. De zomergemiddelden in de periode 2015 t/m 2018 liggen rond de 20 ug/l. De chlorideconcentraties liggen boven de KRW norm voor een goede kwaliteit (norm van 200 mg/l) en is hiermee ontoereikend. Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 21 van 36

22 4.2.3 Beoordeling blauwalgen Op basis van de beschikbare informatie kan worden aangenomen dat de kans op een bloei van toxische blauwalgen als gevolg van hoge nutriëntconcentraties groot is. Uit fytoplanktononderzoek blijkt dat de laatste twee jaren op de locatie Naaktrecreatie gedurende een lange periode grote hoeveelheden blauwalgen zijn aangetroffen. Hierdoor kan worden geconcludeerd dat de kans op bloei van toxische blauwalgen aanwezig is. Aandachtspunten en maatregelen Op dit moment hebben de zwemlocaties in de Zoetermeerse Plas ongeveer de helft van het zwemseizoen last van overmatige groei van blauwalgen. De plas is echter wel een locatie waar blauwalgen goed tot ontwikkeling zouden kunnen komen. Vooral Microcystis en Anabaena die beide drijfvermogen hebben en tevens licht brak water tolereren. Het is daarom wenselijk om fysisch chemisch onderzoek en onderzoek naar de soortensamenstelling van het fytoplankton jaarlijks te continueren zodat veranderingen tijdig gesignaleerd kunnen worden Er komen meer voedingsstoffen de plas in dan er uitgaan. Het watersysteem wordt als het ware met voedingsstoffen opgeladen. Een optie is om de plas hydrologisch van de omgeving te isoleren. Hierdoor wordt de invloed van gebiedsvreemd (stedelijk) nutriëntenrijk water kleiner. Deze maatregel is ook al in het KRW-traject voorgesteld maar na gebiedsconsultatie geschrapt omdat het hele watersysteem van Zoetermeer op de huidige hydrologische situatie van de Zoetermeerse Plas is aangepast. Bovendien verliest de plas dan de waterbergende functie. De blauwalgenproblematiek wordt nog niet als zo ernstig ervaren dat men tot zulke rigoureuze maatregelen wil overgaan De nutriënten komen met name uit de drooggemaakte Grote Polder. Deze polder ligt ten westen van Zoetermeer en is in agrarisch gebruik. Het overtollige water uit deze polder wordt via de Driemanspolder (via Zoetermeer) afgevoerd naar de Zoetermeerse Plas. In het kader van de Landinrichting Leidschendam worden plannen ontwikkeld om de afvoer van de Drooggemaakte Grote Polder via de boezem van Rijnland te laten plaatsvinden. Voor de waterkwaliteit in de Zoetermeerse Plas is het van belang dat deze plannen doorgaan. De KRW-maatregelen zoals aanpassen oevertalud en natuurvriendelijke oevers zullen geen effect hebben op blauwalgen. Hiervoor is verregaande verondieping van de plas nodig Dit betekent dat voorlopig alleen ingezet kan worden op beheersmaatregelen. Luchtmengen is voor diepe watersystemen een bewezen alternatief om groei van blauwalgen te onderdrukken Mogelijke risicobronnen Gezondheidsrisico s worden ingeschat op basis van waarnemingen tijdens de veldbezoeken, de monsternamen van het oppervlaktewater en gebiedskennis. Voor zwemwater is een goede bacteriologische waterkwaliteit van belang. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen fecale verontreiniging ( Escherichia coli en Intestinale enterococcen) en het voorkomen van blauwalgen ( cyanobacteriën). Aansluitend kunnen zich problemen voordoen als zwemmersjeuk (Trichobilharzia ocellata) of botulisme. In onderstaand overzicht wordt een de mogelijke risico s en bronnen voor de zwemwaterlocatie in dew Noord Aa geïnventariseerd: Pagina 22 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

23 Inventarisatie risico s Regenwaterlozingen/ overstorten Effluent RWZI Wegwater/afstromend hemelwater Ongerioleerde lozingen (Mest)water omringend agrarisch gebied Recreatievaart Jachthavens Beroepsvaart Wateraanvoer boezem Wateraanvoer uit nabijgelegen polders (Blauw)algen Planten Dieren Menselijke belasting Algemene indruk hygiëne Meldingen ziekteverschijnselen na zwemmen in de Noord Aa Ja. Zoetermeer heeft een gescheiden rioolstelsel. Het regenwater uit het stedelijke gebied van Zoetermeer in de Nieuwe Driemanspolder wordt direct op de Zoetermeerse Plas geloosd of indirect via gemaal de Leyens. Nee. Nee. Nee Nee. Er is geen agrarisch land dat in de nabije omgeving van de zwemlocaties afwatert. Ja, Op de Zoetermeerse Plas is recreatievaart toegestaan (surfers en zeilboten en motorboten). Ja. Langs de zuidoever van de Zoetermeerse Plas is ter hoogte van Het Lange Land een jachthaven aanwezig. De afstand van de jachthaven tot de zwemlocaties bedraagt circa 1000 meter. Nee. Nee Ja Ja, op de zwemlocaties zijn ieder jaar wel drijflagen van blauwalgen aanwezig maar tot nu tot wordt dit door de beheerder (nog) niet als groot probleem ervaren. Nee. Voor zover bekend is er geen overmatige plantengroei in de zwemzones. Ja, honden en watervogels: Honden. Op de stranden en ligweiden van beide locaties geldt een permanent verbod voor honden. Bij de toegangspaden naar de zwemlocaties staan duidelijke verbodsborden. In het aangrenzende gebied zijn loslopende honden wel toegestaan. Toch komen honden af en toe op de stranden, gezien de pootafdrukken in het zand welke tijdens het veldbezoek zijn waargenomen. Voor honden is er een hondenstrand aan de zuidkant van de Zoetermeerse Plas. De gemeente heeft aan alle hondeneigenaren een kaart uitgedeeld waarop is aangegeven welke locaties geen honden mogen worden uitgelaten Nihil, er zijn toiletten aanwezig Goed Geen Veiligheid Er is geen onveilige situatie waargenomen. Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 23 van 36

24 5. Beoordeling van gezondheidsrisico s De risico s en bronnen die in hoofdstuk 5 naar voren zijn gekomen voor de locatie Naaktrecreatie, worden in dit hoofdstuk nader geanalyseerd. 5.1 Analyse Wateraanvoer polder Het regenwater van de woonwijken in Zoetermeer wordt direct op het oppervlaktewater geloosd. De situering van de dichtstbijzijnde regenwateruitlaten ten opzichte van de zwemlocatie is ongeveer meter Zwemmers De locatie Naaktrecreatie staat in open verbinding met de plas, waardoor de invloed van zwemmers gering is. Watervogels In de zwemzone van het Zwemstrand zijn regelmatig watervogels waargenomen (meerkoeten en meeuwen). Op de (loop)steiger waren uitwerpselen van watervogels te zien. Gezien de vele pootafdrukken die tijdens het veldbezoek op het strand zijn waargenomen, vertoeven veel watervogels op diverse plekken op de stranden. De vogeleilanden die aan de zuidoostzijde van het grote strand zijn aangelegd kunnen de waterkwaliteit nadelig beïnvloeden. Honden Bij de Zoetermeerse Plas worden ondanks de verbodsbepaling soms toch honden uitgelaten. Het is niet uit te sluiten dat in sommige gevallen water in de zwemzone met hondenuitwerpselen in contact komt. Rioolwateroverstort Het regenwater van de woonwijken in Zoetermeer wordt direct op het oppervlaktewater geloosd. De situering van de dichtstbijzijnde regenwateruitlaten ten opzichte van de zwemlocatie is ongeveer meter.voor het schatten van het overstortend volume is uitgegaan van een verhard oppervlak van 275 ha (ruwe schatting op basis van topografische kaart), een neerslagintensiteit van 62 mm/m 2 (T2, is een situatie die zich theoretisch één keer in de twee jaar voordoet) en een overstortend volume van 62 mm/m 2 (bron: Richtgetallen overstorten, Tauw/RIZA, 2004). Dit komt voor het stedelijk gebied dat is gelegen in de Nieuwe Driemanspolder neer op een totaal van m 3. Recreatievaart Aantallen zijn niet bekend. Op de Zoetermeerse Plas varen voornamelijk kleine open zeilboten maar ook kajuitboten komen voor. Bij de zwemlocaties is een aanlegmogelijkheid op de steiger bij de strekdam/schiereiland. De afstand tot de zwemlocaties is ongeveer 20 meter. Om een indicatie te krijgen van het effect van afgemeerde pleziervaartuigen wordt vooralsnog uitgegaan van 5 pleziervaartuigen (met onderwatertoilet) op een gemiddelde dag, 10 op een topdag en een afstand tot de zwemzone van 20 meter Blauwalgen Blauwalgen (cyanobacteriën) komen voor in eutrofe wateren (water met veel meststoffen). Bij hogere temperaturen kunnen drijflagen ontstaan van blauwalgen, maar ook kunnen hoge concentraties aan blauwalgen ontstaan verdeeld over de waterfase. Dit is afhankelijk van de soort blauwalgen die aanwezig zijn. Pagina 24 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

25 Uit het blauwalgenprofiel (paragraaf 4.2) is gebleken dat de kans op een bloei van toxische blauwalgen als gevolg van hoge nutriëntconcentraties in de Noord Aa aanwezig is. Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 25 van 36

26 5.2 Resultaat Op basis van de risicoanalyse, en de metingen ondersteunen dit, kan worden verondersteld dat het gezondheidsrisico voor de locatie Naaktrecreatie niet groot is. Risico s door fecale verontreinigingsbronnen Nihil Risico s door blauwalgen Kans op blauwalgenoverlast is groot. Overige pathogene ziekteverwekkers Er zijn geen meldingen van ziekteverschijnselen bekend bij de waterkwaliteitsbeheerder en de provincie Zuid-Holland. Pagina 26 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

27 6. Conclusies en aanbevelingen 6.1 Conclusies Bacteriologische kwaliteit In de periode zijn de bacteriologische parameters Escherichia Coli en Intestinale Enterococcen gemeten. Op basis van deze gegevensset wordt de zwemwaterkwaliteit volgens de nieuwe richtlijn (2006/7/EG) beoordeeld als uitstekend Bacteriologische verontreinigingsbronnen In de Zoetermeerse plas zijn geen duidelijke verontreinigingsbronnen aanwezig. Eventuele verontreiniging kan ontstaan door afvoerwater stedelijk gebied, vogels, honden en zwemmers. Blauwalgen Op basis van de beschikbare informatie wordt geconcludeerd dat de kans op een bloei van toxische blauwalgen als gevolg van hoge nutriëntconcentraties aanwezig is. Uit fytoplanktononderzoek blijkt dat de laatste twee jaren grote hoeveelheden blauwalgen zijn aangetroffen. Hierdoor kan worden aangenomen dat de kans op langdurige overlast van toxische blauwalgen kan ontstaan. Overige risico s Gezondheidsrisico s door andere ziekteverwekkers in de Noord Aa zijn niet te verwachten. 6.2 Aandachtspunten Op basis van de kwaliteitsklasse uitstekend behoeven er geen aanvullende maatregelen worden getroffen. Toch zijn er enkele aandachtspunten: Strandjes, steigers en pontons zijn over het algemeen verontreinigingsbronnen, omdat deze als zitplaats voor watervogels dienen. Er moeten voldoende afvalbakken worden geplaatst zodat geen etensresten of ander zwerfvuil op de oever blijft liggen. De bakken moeten regelmatig worden geleegd. De kans op bloei van toxische blauwalgen is groot. Het aanleggen van een luchtmenginstallatie kan de blauwalgengroei beperken. Rijnland zal tijdens het zwemseizoen de blauwalgen structureel meten conform het blauwalgenprotocol 6.3 Aanmelding EU Noord Aa Naaktrecreatie is momenteel geen officiële zwemwaterlocatie. Uit de analyse in dit zwemwaterprofiel is gebleken dat de zwemwaterkwaliteit van de locatie Naaktrecreatie goed is: bacteriologische kwaliteit is beoordeeld als uitstekend. Blauwalgen kunnen een probleem vormen tijdens het zwemseizoen. Gezien de uitstekende bacteriologische waterkwaliteit kan de provincie Zuid-Holland deze locatie bij Europa aanmelden. Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 27 van 36

28 6.4 Actualisatie zwemwaterprofiel Afhankelijk van de zwemwaterindeling waarin de zwemlocatie volgens de EUzwemwaterrichlijn wordt ingedeeld, moet het zwemwaterprofiel regelmatig geactualiseerd worden (zie tabel 6.1). Tabel 6.1 Acualisatieschema zwemwaterprofiel Zwemwaterindeling Actualisatie zwemwaterprofiel vindt ten minste plaats om de uitstekend Alleen als de indeling verandert in goed, aanvaardbaar of slecht goed Vier jaar bevredigend/aanvaardbaar Drie jaar slecht Twee jaar De zwemwaterindeling wordt jaarlijks op basis van de meetreeks van de afgelopen vier badseizoenen vastgesteld. Op basis van de gegevensset uit de badseizoenen kan een redelijk betrouwbare inschatting voor de indeling worden gedaan. Van de locatie Naaktrecreatie wordt de bacteriologische waterkwaliteit ingedeeld in kwaliteitsklasse uitstekend. Totaal E. Coli intestinale oordeel Enterococcen Naaktrecreatie - ROP24735 Uitstekend Uitstekend Uitstekend Op basis van bovenstaand toetsoordeel hoeven geen maatregelen worden getroffen om de waterkwaliteit te verbeteren. Bij gelijkblijvende kwaliteit hoeft het zwemwaterprofiel voor Noord Aa Naaktrecreatie niet te worden geactualiseerd. Pagina 28 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

29 Literatuurlijst - Europese Zwemwaterrichtlijn, 2006/7/EG - Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel, RIZA/Grontmij, KRW en oppervlaktewater, RIZA/DHV, Handreiking zwemwaterprofiel blauwalgen, RIZA/DHV, Europese zwemwaterrichtlijn 76/160/EEG - prioritering blauwalgenoverlast en luchtmenginstallaties, RPS/BCC, december blauwalgenprotocol Schoon Water Rijnland, informatiebladen, juli 2008 Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 29 van 36

30 sanitair aanwezig sanitair geopend aantal bezoekers aan de oever aantal bezoekers in het water vogels in water Drijflaag algen Zon % Max temperatuur Bijlage 1. Invloedsfactoren Omdat op de zwemlocatie Noord Aa - Naaktrecreatie geen overschrijdingen van de bacteriologische kwaliteit zijn gemeten, is er geen onderzoek gedaan naar de relatie van neerslag en de bacteriologische kwaliteit. Invloedsfactoren Zwemlocatie Naaktrecreatie datum Tijd : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Temperatuur en zon: KNMI station Voorschoten Pagina 30 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

31 Bijlage 2. Data fysisch chemische toestandsvariabelen Noord Aa Fysisch-chemische parameters Zoetermeerse plas KRW-waterlichaam watertype M20 Concentraties opgelost en totaalstikstof mg/l. van het meetpunt ROP022A03 midden van de plas Het stikstofgehalte daalt in de zomer en stijgt in de winter. De rode lijnen geven de KRW norm voor stikstof aan (zomergemiddelde 0.9 mg N/l. - goede kwaliteit). De blauwe lijnen zijn de zomergemiddelden (mei-september). Oordeel KRW norm: slecht Concentraties opgelost en totaal fosfor in mg/l. van het meetpunt ROP022A03 midden van de plas In de maanden april-mei zijn de fosforconcentraties het laagst. De rode lijnen geven de KRW norm aan voor fosfor (zomergemiddelde 0.03 mg P/l. goede kwaliteit). De blauwe Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 31 van 36

32 lijnen zijn de zomergemiddelden ( mei-september). Oordeel KRW norm: slecht Chlorofyl metingen (laboratorium methode) Chlorofyl midden Zoetermeerse plas (ROP022A03). De blauwe lijnen zijn de zomergemiddelden Zuurgraad Zoetermeerse plas ( ph) midden van de plas, ROP022A03. De rode lijnen geven de range voor een goede kwaliteit weer (ph 6,5 8,5 ). De blauwe lijnen zijn de zomergemiddelden. In 2018 is de kwaliteit van de zuurgraad matig (KRW norm). Pagina 32 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

33 Doorzicht Zoetermeerse plas midden van de plas, ROP022A03 (KRW norm goed > 1.7 m zomergemiddelde). De rode lijnen in de grafiek geven de norm aan. De blauwe lijnen zijn de zomergemiddelden van de metingen. In alle gevallen is het zomergemiddelde boven de ondergrens van 1.7 meter Oordeel KRW norm: goed Chloride Zoetermeerse plas midden van de plas, ROP022A03. (KRW norm goed 200 zomergemiddelde) Oordeel KRW norm: ontoereikend. Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 33 van 36

34 Overzicht van maxima fecale verontreiniging MWA/100 ml.) zicht (in m) en zuurgraad (dimensieloos). datum E-coli Intestinale enterococcen Doorzicht in m Zuurgraad Hoogste / laagste MWA/100 ml MWA/100 ml n.v.t n.v.t Pagina 34 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland

35 Bijlage 3. Berekening toetswaarden EU richtlijn 2006/7/EG In de beoordelingssystematiek van de richtlijn 2006/7/EG wordt uitgegaan van een meetreeks over een periode van 4 jaren (het afgelopen badseizoen en de 3 voorgaande badseizoenen). De toetswaarden worden als volgt berekend: Van de gemeten hoeveelheid bacteriën in meest waarschijnlijke aantallen / 100 ml wordt de log 10 -waarde bepaald. (Als het resultaat een nulwaarde is, wordt de log 10 - waarde van de detectielimiet/rapportagegrens van de gebruikte analytische methode gebruikt) Van deze reeks wordt de rekenkundig gemiddelde waarde (1) en de standaarddeviatie (2) berekend De 90- en 95-percentielwaarden zijn de uitkomsten van de formules (3) en (4) 1) log 10M1...log10Mn Q n 2) Std (reeks log10_m1 t/m log10_mn) 3) 90-percentielwaarde = 10 4) 95-percentielwaarde = 10 Q * Std Q * Std Indeling in vier verschillende kwaliteitsklassen (voor binnenwateren) Nieuwe EUrichtlijn Uitstekende kwaliteit Goede kwaliteit Aanvaardbare kwaliteit <500 ( 95- <1.000 (95- <900 ( 90- E Coli percentiel) percentiel) percentiel) Intestinale <200 ( 95- <400 (95- <330 ( 90- Enterococcen percentiel) percentiel) percentiel) in meest waarschijnlijke aantallen per 100 ml (MWA/100 ml) Slechte kwaliteit >900 ( 90- percentiel) >330 ( 90- percentiel) Presentatie grafieken en berekening toetsresultaten: Voor het berekenen van de toetsresultaten en het presenteren van de grafieken zijn voor de meetresultaten die de waarden hebben van de rapportagegrens, getalswaarden van de helft van de rapportagegrens gebruikt. Analysemethode bacteriologische kwaliteit: Het microbiologisch onderzoek voor de parameters Escherichia coli en Intestinale enterococcen is in 2011 en 2012 verricht volgens de volgende methoden: Parameter methode techniek Escherichia coli (MWA) NEN EN ISO microtiterplaat Intestinale enterococcen NEN ISO microtiterplaat Hoogheemraadschap van Rijnland Pagina 35 van 36

36 Bijlage 4. Blauwalgenprotocol Schema blauwalgenprotocol 2012 Pagina 36 van 36 Hoogheemraadschap van Rijnland