Zwemwaterprofiel Speelvijver Europapark

Transcriptie

1 Zwemwaterprofiel Speelvijver Europapark Archimedesweg 1 Piet van der Wee postadres: Dianne Slot postbus 156 Afdeling Beleid en Planontwikkeling 2300 AD Leiden Registratienummer telefoon (071) telefax (071) april

2 2 Hoogheemraadschap van Rijnland

3 INHOUDSOPGAVE Samenvatting Inleiding Aanleiding Leeswijzer Uitgevoerde werkzaamheden Methode Locatiebezoeken Beschrijving zwemlocatie Situering en beschrijving Hydrologie en hydromorfologie Kenmerken van de zwemlocatie Begrenzing van de zwemwaterzone Analyse historisch waterkwaliteit Bacteriologische kwaliteit Beoordeling bacteriologische kwaliteit Maatregel ten behoeve van verbetering zwemwaterkwaliteit Analyse actuele data in relatie tot weersomstandigheden Onderzoek herkomst verontreinigingen Blauwalgenprofiel Toxische blauwalgen Toestandsvariabelen Beoordeling blauwalgen Mogelijke risicobronnen Beoordeling van gezondheidsrisico s Analyse Resultaat Conclusies en aanbevelingen Conclusies Aanbevelingen en aandachtspunten EU-locatie Actualisatie zwemwaterprofiel Literatuurlijst Bijlage 1. Invloedsfactoren Bijlage 2. Data blauwalgen en fysisch chemische toestandsvariabelen Bijlage 3. Berekening toetswaarden EU richtlijn 2006/7/EG Bijlage 4. Blauwalgenprotocol Hoogheemraadschap van Rijnland 3

4 Samenvatting Dit zwemwaterprofiel heeft betrekking op de locatie speelvijver Europapark. Dit is een bestaande locatie en is gelegen aan de zuidzijde van Alphen aan den Rijn in de wijk Kerk en Zanen. De beheerder van deze locatie is de gemeente Alphen aan den Rijn. De zwemwaterkwaliteit van de locatie speelvijver Europapark heeft een slechte waterkwaliteit. In 2015 zijn maatregelen uitgevoerd om de waterkwaliteit te verbeteren. Dit heeft niet geleid tot een betere waterkwaliteit. Het opstellen van een zwemwaterprofiel voor de zwemwaterlocaties is een verplichting uit de Europese zwemwaterrichtlijn (2006/7/EC). In een zwemwaterprofiel worden de bronnen, de verontreinigingsroutes en de locatiespecifieke eigenschappen in kaart gebracht en worden de eventueel benodigde maatregelen ter verbetering van de zwemwaterkwaliteit geïnventariseerd. De actualisatie van het zwemwaterprofiel is afhankelijk van het oordeel van de bacteriologische zwemwaterkwaliteit. Jaarlijks wordt het oordeel bijgesteld op basis van de gegevens vier aaneengesloten seizoenen. Bacteriologische zwemwaterkwaliteit De bacteriologische kwaliteit van het zwemwater in de speelvijver is op basis van de richtlijn 2006/7/EG beoordeeld als slecht. Dit oordeel berust op de gegevens van de periode De uitgevoerde maatregelen zijn niet toereikend geweest om de kwaliteit te verbeteren. Nader onderzoek moet uitwijzen of aanvullende maatregelen doeltreffend zijn om de kwaliteit te verbeteren. Bij gelijkblijvende slechte kwaliteit moet het zwemwaterprofiel na 2 jaar worden geactualiseerd. In 2017 is een negatief zwemadvies van toepassing. Mogelijke bronnen die de bacteriologische kwaliteit in de speelvijver negatief kunnen beïnvloeden zijn verontreinigd inlaatwater (verontreiniging van honden, vogels en humane afkomst) en verontreiniging in de speelvijver door vogels en zwemmers. (Bronopsporing herkomst fecale verontreiniging op zwemwaterlocaties met behulp van DNA technieken, ). Blauwalgen In de speelvijver is de kans op bloei van toxische blauwalgen klein. In de periode is de cyanochlorofyl concentratie met behulp van fluoroprobe bepaald. In de gehele periode geen waarde boven de waarschuwingsgrens van 12.5 ug/l gemeten. Voor de zwemwaternorm wordt nader onderzoek gedaan naar toxische blauwalgen bij een concentratie hoger dan 12.5 ug cyanochlorofyl per liter. Overige verontreinigingen Gezondheidsrisico s door andere ziekteverwekkers: In 2015 is zwemmersjeuk opgetreden in de speelvijver. In 2016 is wel een melding geweest van zwemmersjeuk maar onderzoek heeft dit niet aangetoond. Veilige zwemzone In het zwemwaterprofiel is de begrenzing van de zwemwaterzone bepaald. Het resultaat is dat de totale speelvijver als zwemzone is aangewezen. Op de zwemlocatie is geen ballenlijn aangebracht. Het zwemwatermeetpunt ROP003A03 ligt in de zwemwaterzone. De speelvijver Europapark heeft een totaal wateroppervlak van ca 3500 m². Het standje ligt aan de westzijde van de speelvijver en is ongeveer 85 meter lang en 8 meter breed. 4 Hoogheemraadschap van Rijnland

5 1. Inleiding 1.1 Aanleiding In de zwemwaterrichtlijn 2006/7/EG staat dat alle zwemwateren aan het einde van het badseizoen van 2015 ten minste moeten voldoen aan de kwaliteit aanvaardbaar. Tevens moeten dan realistische en evenredige maatregelen zijn genomen om het aantal zwemwateren als uitstekend of goed te doen toenemen. In deze EU-zwemwaterrichtlijn worden naast monitoring ook beheersmaatregelen van belang. Dit betekent dat per zwemwaterlocatie naast kwaliteitsgegevens van het oppervlaktewater vooral ook informatie beschikbaar moet zijn over de wijze waarop de zwemwaterkwaliteit wordt beïnvloed. Dit komt erop neer dat de waterkwaliteitsbeheerder van iedere zwemwaterlocatie een inschatting moet maken van de bronnen die de zwemwaterkwaliteit negatief kunnen beïnvloeden. De risico s en bedreigingen voor het zwemwater worden vastgelegd in een zwemwaterprofiel. Volgens de zwemwaterrichtlijn geeft een zwemwaterprofiel een compleet beeld van alle veiligheid- en gezondheidsrisico s op de zwemlocatie. De waterbeheerder is verantwoordelijk voor de waterkwaliteitsmaatregelen voor veiligheid en hygiëne. Een zwemwaterprofiel is in eerste instantie bedoeld om inzicht te krijgen in de fecale verontreinigingsbronnen en routes en richt zich op de indicatoren voor fecale verontreinigingen: Escherichia coli (E. coli) en Intestinale enterococcen (huidige zwemwaterrichtlijn 2006/7/EG). Daarnaast verschaft het zwemwaterprofiel inzicht in mogelijke problemen door cyanobacteriën, overige macroalgen en/of fytoplankton. Andere gezondheidsbedreigende risico s zoals ziekte van Weil, botulisme, zwemmersjeuk, et cetera worden niet specifiek genoemd in de richtlijn maar worden in dit zwemwaterprofiel wel meegenomen. Dit zwemwaterprofiel is opgesteld door het hoogheemraadschap van Rijnland om advies aan de provincie Zuid-Holland te geven over het effect van de maatregelen ter verbetering van de zwemwaterkwaliteit van de speelvijver. De speelvijver heeft in de periode van 2010 tot 2015 een slechte beoordeling voor de zwemwaterkwaliteit. In 2015 zijn voorafgaand aan het badseizoen maatregelen uitgevoerd om de zwemwaterkwaliteit te verbeteren. 1.2 Leeswijzer Na deze inleiding worden in hoofdstuk 2 de uitgevoerde werkzaamheden beschreven. In hoofdstuk 3 volgt een beschrijving van de zwemlocatie en hoofdstuk 4 bevat een analyse van de waterkwaliteit en het blauwalgenprofiel. Vervolgens komen de potentiële risicobronnen in hoofdstuk 5 aan bod. Een beschrijving van de gezondheidsrisico s en bronnenanalyse is uitgewerkt in hoofdstuk 6.Tot slot staan in hoofdstuk 7 de conclusies en aanbevelingen. Hoogheemraadschap van Rijnland 5

6 2. Uitgevoerde werkzaamheden 2.1 Methode Voor het opstellen van zwemwaterprofielen zijn enkele handreikingen/rapporten opgesteld waarin een gestructureerde aanpak van diverse facetten wordt beschreven: Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel (RIZA/Grontmij, 2005): bacteriologische verontreinigingsbronnen KRW en oppervlaktewater (RIZA/DHV, 2005): afbakening van de zwemlocatie Handreiking zwemwaterprofiel blauwalgen (RIZA/DHV, 2007): blauwalgen Voor zover mogelijk, is voor het opstellen van dit zwemwaterprofiel bij deze handreikingen aangesloten. Figuur 2.1 Routekaart voor het opstellen van een zwemwaterprofiel (bron: Handreiking) Een zwemwaterprofiel omvat de volgende aspecten (zie ook figuur 2.1): Algemene beschrijving van de zwemwaterlocatie Er wordt een algemene beschrijving van de locatie gegeven waarin de volgende onderdelen aan de orde komen: algemene gebiedsbeschrijving, hydromorfologie en hydrologie, de begrenzing van de zwemwaterzone, gegevens ten aanzien van problemen en zwemverboden zoals meldingen van gezondheidsklachten (zwemmersjeuk, botulisme) en bloei van blauwalgen Analyse data historische waterkwaliteit De microbiologische data van de laatste drie à vijf jaar vormen de basis voor de historische waterkwaliteit. In geval van hoge concentraties wordt gekeken of er een trend zichtbaar is die wijst op invloed van weersomstandigheden, een relatie met bepaalde bronnen of een relatie met een bepaalde periode in het jaar waarop de verhogingen plaatsvinden Identificatie van potentiële bronnen van bacteriologische verontreiniging Op basis van de hiervoor beschreven gegevens, het locatiebezoek en het gesprek met de locatiebeheerder, wordt een lijst van alle potentiële verontreinigingsbronnen opgesteld 6 Hoogheemraadschap van Rijnland

7 Evaluatie en conclusies Alle gegevens uit de voorgaande stappen worden naast elkaar gelegd en bekeken. Hierbij wordt bepaald welk van de mogelijke bronnen daadwerkelijk relevant zijn voor de waterkwaliteit op de zwemlocatie Aanbevelingen Als er geen problemen worden geconstateerd bestaat er weinig aanleiding om maatregelen te nemen. Als er wel duidelijke verontreinigingsbronnen zijn gevonden of als er onduidelijkheid is over de betrouwbaarheid van de resultaten, wordt een doorkijk gegeven naar mogelijke maatregelen 2.2 Locatiebezoeken Bij voorkeur wordt een zwemwaterlocatie en de omgeving ervan een keer bezocht op een moment dat de locatie daadwerkelijk door bezoekers gebruikt worden. Immers dan kan een goede indruk van de hygiëne verkregen worden omdat ook zwemmers zelf een bron van bacteriële verontreinigingen kunnen zijn. Voor het opstellen van dit zwemwaterprofiel is op 22 mei 2015 een veldbezoek gedaan. Hoogheemraadschap van Rijnland 7

8 3. Beschrijving zwemlocatie 3.1 Situering en beschrijving De speelvijver Europapark is gelegen in de gemeente Alphen aan den Rijn, provincie Zuid-Holland ( zie figuur 3.1). De speelplaats is gelegen aan de zuidzijde van Alphen aan den Rijn in de wijk Kerk en Zanen. De speelplaats ligt in de woonwijk. Bij de speelplaats is horeca aanwezig. Figuur 3.1 zwemlocatie: Speelvijver Europapark Functies Behalve zwemwater heeft de waterspeelplaats geen andere functies KRW status geen Toekomstige plannen Geen 8 Hoogheemraadschap van Rijnland

9 3.2 Hydrologie en hydromorfologie De speelvijver Europapark is een onderdeel van polder Alpherhoorn, peilvak WW-21A met een oppervlak van 34 ha. Het waterpeil in deze polder is NAP -2,52 meter. Afwatering van het overtollige water vindt plaats via de verschillende waterlopen die doormiddel van duikers verbonden zijn. Het wateroppervlak van speelvijver Europapark bedraagt ongeveer m². Er zijn geen exacte gegevens van de waterdiepte bekend. De maximale waterdiepte wordt geschat op 1,5 meter. In de polder Alpherhoorn is een lichte wegzijging van circa 0 tot -0,4 mm/dag (bron: kwel/infiltratiekaart). Figuur 3.2 laat de verschillende waterlopen rond de speelvijver Europapark zien. Via een inlaatgemaal wordt vanuit de aan de oostzijde gelegen watergang langs de (Afrikalaan) water de vijver ingepompt. Aan de zuidzijde van de vijver wordt het overtollige water geloosd op het slotenstelsel (blauwe lijn), zie figuur 3.2. Het verversingswater voor de vijver is afkomstig uit de Alphense watering. De wijk Kerk en Zanen heeft een gescheiden rioolstelsel, waardoor kan worden verondersteld dat geen vervuiling optreedt als gevolg van riooloverstort. De kwaliteit van het inlaatwater wordt wel beinvloed door afspoeling van vogelpoep en hondenpoep. De aan de noordzijde gelegen watergang kan wel verontreinigd zijn door rioolwaterlozing uit oostelijk gelegen wijk (de wijk Hoge zijde). De oranje lijnen in de figuur geven de uitwisseling (aan en afvoer) van water aan met de overige watergangen. Figuur 3.2 Hydrologische situatie Speelvijver Europapark Hoogheemraadschap van Rijnland 9

10 De speelvijver is ondiep en heeft een relatief klein watervolume, waardoor snel overschrijdingen op kunnen treden bij een hoog aantal bezoekers. Om de waterspeelplaats voldoende te kunnen doorspoelen en de kwaliteit te waarborgen moet het inlaatwater minstens van goede kwaliteit zijn (beter nog van uitstekende kwaliteit). Daarbij moet het debiet van het inlaatwater voldoende zijn om de ontstane verontreiniging snel te verdunnen of af te voeren. In 2015 zijn maatregelen uitgevoerd om de doorstroming van de speelvijver te verbeteren. Hiervoor is een schot geplaatst om een stroming langs het zandstrand te bewerkstellingen. In de vijver zijn twee extra geleiders geplaatst om de stroming van het inlaatwater te sturen. Op de geleiders zijn spandraden gemonteerd om vogels te weren. Figuur 3.3 gewijzigde situatie speelvijver Europapark Inlaat vanuit Alphense Watering Instroom speelvijver met afsluiting naar zuidzijde Toegang strand via hondenwerend rooster en hek Hondenstrand aan Alphense Watering 10 Hoogheemraadschap van Rijnland

11 3.3 Kenmerken van de zwemlocatie Algemeen Provincie Provincie Zuid-Holland. Beheerder Gemeente Alphen aan den Rijn Waterkwaliteitsbeheerder Hoogheemraadschap van Rijnland. Afmetingen zwemlocaties De vijver heeft grofweg een driehoekige vorm: lengte circa 100 meter en breedte circa 70 meter Afmetingen strand De lengte van het strand is circa 85 meter, de breedte is ongeveer 8 meter Bezoekersaantallen Onbekend Voorzieningen Kiosk Direct aan het zwemstrandje is restaurant de Lelie gevestigd. Sanitaire voorzieningen Nee, niet op het strand. Het restaurant de Lelie heeft toiletten in het restaurantgedeelte. Vuilnisbakken Het zwemstrand is voorzien van meerdere afvalbakken (circa vijf stuks). Drijflijnen Nee, drijflijnen ontbreken. Toezicht Nee, er is alleen toezicht op de hygiëne (toiletvoorzieningen), maar dat is niet permanent. Speeltoestellen Ja. Vanaf de zuidoever loopt een kabelbaantje over het water naar het eilandje in het midden van de speelvijver. Parallel aan de kabelbaan is een loopsteigertje van 30 cm breed van het eiland naar de vaste wal. Vanaf de vlonder aan de zuidzijde is een trekpontje naar het eilandje. Bodem Zand. Onderhoud Het strand wordt schoongehouden door de gemeente Alphen aan den Rijn. De vijver wordt in het zwemseizoen regelmatig geschoond door Rijnland (ongeveer een keer per zes weken). Hoogheemraadschap van Rijnland 11

12 Bijzonderheden Melding / klachten Zwemmersjeuk Blauwalgen De zwemwaterlocaties voldoet regelmatig niet aan de bacteriologische normen voor de zwemwaterkwaliteit. De overschrijding is in de meeste gevallen van korte duur. Toch heeft dit een aantal malen geleid tot een zwemverbod. In 2015 en 2016 zijn er meldingen geweest van zwemmersjeuk. In 2015 is Trichobilharzia Ocellata aangetoond. In 2016 is deze cercarie niet aangetroffen. Blauwalgen komen niet voor in de speelvijver. 12 Hoogheemraadschap van Rijnland

13 3.4 Begrenzing van de zwemwaterzone Voor het begrenzen van de zwemwaterzone is uitgegaan van het protocol zoals dat is beschreven in het rapport KRW en oppervlaktewater DHV juni 2005 (Verkennende studie naar de bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de KRW). Speelvijver (ROP003A03) De speelvijver is niet afgezet met drijflijnen de maximale diepte is niet bekend maar wordt geschat op circa 1,50 meter. Het water is vanaf alle kanten te betreden met uitzondering van de met waterplanten begroeide oevers. Vanwege het eiland in het midden wordt in de praktijk in bijna de gehele speelvijver gezwommen. Om deze reden wordt voorgesteld om de gehele speelvijver Europapark als zwemzone af te bakenen. Het zwemwatermeetpunt ROP003A03 ligt in de zwemzone en is voldoende representatief. Als zwemzone wordt het gehele wateroppervlak van de waterspeelplaats aangehouden (zie figuur 3.4). Figuur 3.4 meetlocatie (ROP003A03) en zwemzone speelvijver Europapark Hoogheemraadschap van Rijnland 13

14 4. Analyse historisch waterkwaliteit De locatie wordt sinds 1987 bemonsterd voor de zwemwaterkwaliteit. De beoordeling voor de zwemwaterkwaliteit is in 2008 gewijzigd van de beoordeling volgens de zwemwaternorm 76/160/EEG (parameters: thermotolerante coli s en totaal coli) naar de huidige zwemwaternorm 2006/7/EC (parameters: Escherichia coli en intestinale enterococcen). In deze rapportage worden alleen de parameters van de huidige zwemwaternorm gerapporteerd. Tabel 4.1 Meetpunten waterkwaliteit Speelvijver Omschrijving Code X-coördinaat Y-coördinaat WGS84 Speelvijver ROP003A N / E Inlaat ROP Aziëlaan ROP Figuur 4.1 meetlocaties waterkwaliteit speelvijver en omgeving De meetlocaties met gele stippen zijn locaties om de kwaliteit van het inlaatwater vast te stellen. De meetlocatie met de rode stip is de meetlocatie voor de beoordeling van de zwemwaterkwaliteit. De oranje lijn in de figuur geeft de aanvoer van water aan uit de wijk Hoge Zijde. 4.1 Bacteriologische kwaliteit In de zwemwaterrichtlijn 2006/7/EG zijn de bacterien Escherichia Coli en Intestinale Enterococcen opgenomen als indicatie voor ziekteverwekkende bacterien. In tabel 4.2 zijn de normen van de richtlijn weergegeven. In deze richtlijn zijn vier categorieën opgenomen (uitstekend, goed, aanvaardbaar en slecht). De eindbeoordeling berust op een aaneengesloten periode van vier meetseizoenen. Een toelichting op de zwemwaterbeoordeling volgens deze richtlijn is opgenomen in bijlage Hoogheemraadschap van Rijnland

15 Tabel 4.2 Risicowaarden zwemwaterparameters EU- richtlijn 2006/7/EG Parameter Uitstekende kwaliteit Goede kwaliteit Aanvaardbare kwaliteit In MWA/100 ml Escherichia coli 500 (95 percentiel) 1000 (95 percentiel) 900 (90 percentiel) Intestinale enterococcen 200 (95 percentiel) 400 (95 percentiel) 330 (90 percentiel) Beoordeling bacteriologische kwaliteit De beoordeling van de bacteriologische kwaliteit volgens de richtlijn is weergegeven in tabel 4.3. Hierin is een oordeel van de zwemwaterkwaliteit gegeven op basis van de periode (beoordeling voordat maatregelen zijn getroffen en van de periode ( beoordeling nadat de maatregelen zijn uitgevoerd). De zwemwaterkwaliteit de speelvijver wordt ook na het uitvoeren van de verbeteringsmaatregel als slecht beoordeeld. Tabel 4.3 Bacteriologische kwaliteit zwemwater volgens de EU-richtlijn (2006/7/EC) jaar Escherichia coli Int. enterococcen Eindoordeel 2008 goed uitstekend goed (j) 2009 goed goed goed (j) 2010 slecht slecht slecht (j) 2011 goed aanvaardbaar aanvaardbaar (j) 2012 slecht slecht slecht (j) 2013 slecht slecht slecht (j) 2014 slecht goed slecht (j) 2015 (maatregel uitgevoerd) slecht slecht slecht (j) 2016 aanvaardbaar goed aanvaardbaar (j) Eindoordeel slecht slecht slecht (t) Eindoordeel slecht slecht slecht (t) (j) berekend per jaar (t) berekend over een periode van 4 en 2 jaar Maatregel ten behoeve van verbetering zwemwaterkwaliteit In de periode is het eindoordeel van de zwemwaterlocatie Speelvijver Europapark slecht. Om die reden zijn in 2015 maatregelen uitgevoerd om de zwemwaterkwaliteit te verbeteren. Na uitvoeren van maatregelen wordt de meetreeks voor de zwemwaterbeoordeling (EU-richtlijn) opnieuw gestart. In tabel 4.4 zijn de officiële beoordelingsresultaten weergegeven (berekening over een voortschrijdende periode van vier jaar). In 2015 zijn er nog onvoldoende gegevens om een eindoordeel vast te stellen. Tabel 4.4 Beoordelingsresultaten speelvijver Speelvijver Europapark Escherichia coli G G S S S S S S Intestinale enterococcen U U S S S S S S Eindoordeel (2006/7/EG) G G S S S S S S G = goed, A = aanvaardbaar, S = slecht Voorafgaand van het badseizoen 2015 zijn door Rijnland maatregelen getroffen met als doel de waterkwaliteit in de speelvijver te verbeteren. Hiervoor is getracht de doorstoming in de speelvijver te verbeteren door het verversingswater langs het zandstrand te leiden. De inlaat vanuit de Alphense Wate- Hoogheemraadschap van Rijnland 15

16 ring is verbeterd, en is een schot aan de zuidzijde van de instroom aangebracht om een betere doorstroming in de speelvijver te bewerkstellingen. Er zijn geleiders in de vijver aangebracht om het instromende water langs het zandstrand te leiden. Met de watersysteembeheerder zijn in 2016 afspraken gemaakt om het inlaten van water uit de Alphense Watering af te stemmen op de neerslagverwachting. Bij een hoge neerslagverwachting wordt de inlaat stopgezet, zodat er geen verontreinigd water kan worden ingelaten. De geleiders in de vijver hebben als nadeel dat er veel drijfvuil en draadalgen ophopen tussen de geleiders. Daarom is in 2016 afgesproken dat de vijver zeer regelmatig wordt geschoond (stelregel: een keer per zes weken). Uit het bronnenonderzoek van 2014 blijkt dat verontreiniging van humane afkomst de oorzaak kan zijn voor de bacteriële verontreiniging van de vijver. Zowel bij de inlaat als de vijver is dit aangetoond. In 2015 is opnieuw DNA onderzoek gedaan. Bij de inlaat is wederom verontreininging van humane afkomst aangetoond, maar ook van honden. In de vijver zelf is verontreiniging van humane afkomst, van vogels en van honden aangetoond. Door een optelsom van verontreinigingen kunnen de bacteriële waarden in de vijver hoger zijn dan van het inlaatwater. Effect van de maatregel: Uit de meetresultaten van de bacteriologische waterkwaliteit van 2015 en 2016 blijkt dat er geen verbetering is opgetreden. Een grafische weergave van de gemeten concentraties staat in figuur 4.2 (Escherichia coli) en figuur 4.3 (Intestinale enterococcen). Figuur 4.2 Escherichia coli uitstekend goed aanvaardbaar slecht 500 (95 pct) 1000 (95 pct) 900 (90 pct) >900 (90 pct) De blauwe lijn in figuur 4.2 geeft de grens aan tussen een uitstekende en een goede kwaliteit (95 percentielwaarden). De oranje lijn geeft de grens aan tussen goede kwaliteit en een aanvaardbare kwaliteit (95 percentielwaarden). De rode lijn geeft de grens aan tussen een aanvaardbare en een slechte kwaliteit (90 percentielwaarden). In 2015 is op 28 juli een zeer hoge verontreiniging gemeten van het water 16 Hoogheemraadschap van Rijnland

17 in de speelvijver. Het aantal E-coli bacteriën per deciliter bedroeg ca kolonievormende eenheden. Het inlaatwater heeft op dat moment een E-coli gehalte van 270 Kve/dl. In 2016 is een zeer hoge waarde van 7100 Kve/dl in het inlaatwater gemeten. In de speelvijver is op dat moment een E-coli waarde van 270 Kve/dl. In de maand mei is op twee achtereenvolgende dagen gemeten. Op 18 mei waren er voorbereidingen om de speelvijver te schonen. Voorafgaand aan het schonen is een lage waarde van E-coli gemeten (46 Kve/dl). Op 19 mei is opnieuw gemeten. De E-coli waarde was sterk verhoogd naar een waarde van 830 Kve/dl. (in de grafiek zijn deze waarden aangeduid met een pijl) Deze laatste waarde is niet meegerekend voor het eindoordeel. Het toets oordeel voor Escherichia coli over de periode is slecht. Het toetsresultaat wordt bepaald op basis van logaritmische waarden, standaarddeviatie en percentielen van de meetwaarden en kan hierdoor afwijken ten opzichte van het beeld in bovenstaand figuur. Een toelichting op de beoordelingsmethode is opgenomen in bijlage 3. Figuur 4.3 Intestinale enterococcen uitstekend goed aanvaardbaar slecht 200 (95 pct) 400 (95 pct) 330 (90 pct) > 330 (90 pct) De blauwe lijn in figuur 4.3 geeft de grens aan tussen een uitstekende en een goede kwaliteit (95 percentielwaarden). De oranje lijn geeft de grens aan tussen goede kwaliteit en een aanvaardbare kwaliteit (95 percentielwaarden). De rode lijn geeft de grens aan tussen een aanvaardbare en een slechte kwaliteit (90 percentielwaarden). In 2015 is op 28 juli een hoge verontreiniging van intestinale enterococcen gemeten (9800 Kve/dl). De schoning van de speelvijver in 2016 is ook bij de meetresultaten van intestinale enterococcen terug te zien (zie de zwarte pijl in de grafiek) Voorafgaand aan de schoning is een zeer lage concentratie van 15 Kve/dl gemeten (gelijke waarde met inlaatwater). De dag na de schoning was het gehalte gestegen naar 570 Kve/dl.(overschrijding zwemwaternorm). Ook deze laatste waarde is niet van invloed op de eindbeoordeling van de zwemwaterkwaliteit van de speelvijver. Het toetsoordeel voor Intestinale enterococcen over de periode is slecht. Het eindoordeel voor de zwemwaterkwaliteit wordt bepaald door de slechtst scorende parameter. Op basis van beide parameters is het eindoordeel slecht. Het toetsresultaat kan afwijken van de bovenstaande figuur, omdat het toetsoordeel wordt bepaald op basis van logaritmische waarden, standaarddeviatie en percentielen van de meetwaarden. Hoogheemraadschap van Rijnland 17

18 Een toelichting op de beoordelingsmethode is opgenomen in bijlage Analyse actuele data in relatie tot weersomstandigheden Het oordeel over de periode voor de bacteriologische kwaliteit is slecht. In 2016 is op 28 juli een zeer hoge verontreiniging gemeten. Uit de neerslaggegevens op basis van radarbeelden is de dag voorafgaand aan de bemonstering en op de dag van de bemonstering veel neerslag gevallen. In tabel 4.5 is een overzicht weergegeven van de hoge meetwaarden en de som van de hoeveelheid neerslag ( radarbeelden en gemiddelde KNMI- station Schiphol en Voorschoten) van twee voorafgaande dagen en de bemonsteringsdag. Tabel 4.5 Hoge meetwaarden periode i.c.m neerslaggegevens speelvijver Inlaat Aziëlaan som: neerslag 3 dagen datum E-coli int. Ent E-coli int. Ent E-coli int. Ent radar KNMI * * < Met uitzondering van de meting op 28 juli 2015 is er geen duidelijk verband tussen neerslag en overschrijding. In de speelvijver worden ook hoge overschrijdingen gemeten met een geringe hoeveelheid neerslag. Het schonen van de vijver heeft eveneens tot gevolg dat de norm voor intestinale enterococcen wordt overschreden ( zie de datums gemarkeerd met *). Mogelijk is de aanvoer van water vanuit de watergang aan de Aziëlaan een bron voor bacteriële verontreininging. ( alleen in 2016 gemeten). 18 Hoogheemraadschap van Rijnland

19 4.1.4 Onderzoek herkomst verontreinigingen In 2015 en 2016 is de zwemwaterkwaliteit van het Inlaatwater (ROP23917) en op de zwemlocatie (ROP003A03) gemeten (locaties zie figuur 4.2). In 2016 is aanvullend is onderzoek gedaan naar de waterkwaliteit van de watergang aan de Aziëlaan. In deze watergang wordt water geloosd dat afkomstig is van de wijk Hoge Zijde waar een gemengd rioolstel bacteriële verontreiniging van het oppervlaktewater kan veroorzaken. In figuur 4.2 zijn regelmatig zeer hoge waarden van Escherichia coli bacteriën af te lezen. Figuur 4.2 meetresultaten E-coli en intestinale enterococcen In deze figuur zijn de meetwaarden van E-coli bacteriën en intestinale enterococcen weergegeven van het inlaatpunt (ROP23917), de speelvijver (ROP003A03) en de waterkwaliteit van de watergang aan de Aziëlaan (ROP23920). De hoge overschijding in de speelvijver op is waarschijnlijk het gevolg van de grote hoeveelheid neerslag. Of dit een interne verontreiniging is door afspoeling van het strand, of verontreinigd inlaatwater is niet duidelijk. De bemonstering van de inlaat en speelvijver vinden vrijwel gelijktijdig plaats. Verontreinigd inlaatwater kan dus al in de vijver aanwezig zijn terwijl op de locatie van het inlaat punt het water weer van goede kwaliteit kan zijn. Hoogheemraadschap van Rijnland 19

20 In 2014 en 2015 is DNA onderzoek uitgevoerd om de bron van verontreiniging vast te stellen. In 2014 is dit onderzoek uitgevoerd aan het einde van het badseizoen met een beperkt aantal meetgegevens van de bacteriologische kwaliteit. In figuur 4.5 zijn de meetgegevens grafisch weergegeven van het inlaatwater en de zwemlocatie. Figuur 4.5: DNA onderzoek 2014 Inlaatwater meetjaar 2014 Zwemlocatie meetjaar 2014 In bovenstaande figuur is af te lezen dat geen extreem hoge bacteriële waarden zijn gemeten. De bacteriële verontreiniging van het inlaatwater is van humane oorsprong In bovenstaande figuur is af te lezen dat geen extreem hoge bacteriële waarden zijn gemeten. De bacteriële verontreiniging in de zwemlocatie is afkomstig van vogels. In 2015 is het DNA onderzoek uitgevoerd tijdens het badseizoen. In figuur 4.6 zijn de meetgegevens grafisch weergegeven Figuur 4.6: DNA onderzoek 2015 Inlaatwater meetjaar 2015 Zwemlocatie meetjaar 2015 In bovenstaande figuur is af te lezen dat een verontreiniging van het inlaatwater is aangetoond van honden, humane oorsprong en in mindere mate van vogels. Bij de hoge bacteriologische overschrijding van zijn verontreinigingen van humane oorsprong aangetoond. In mei zijn verontreinigingen van vogel en hond aangetoond. 20 Hoogheemraadschap van Rijnland

21 4.2 Blauwalgenprofiel In vrijwel alle meren en plassen in het beheergebied van Rijnland komen blauwalgen voor. De aanwezigheid van deze algen is in de meeste gevallen het gevolg van eutroof water (water met veel meststoffen). Bij hogere watertemperaturen kunnen drijflagen ontstaan van cyanobacteriën, maar ook kunnen hoge concentraties aan cyanobacteriën ontstaan verdeeld in de waterfase. Dit is afhankelijk van de soort cyanobacteriën die in het oppervlaktewater aanwezig zijn Toxische blauwalgen Vanaf 2008 is in het zwemseizoen (mei t/m september) standaard onderzoek gedaan naar blauwalgen op alle zwemlocaties binnen het beheergebied van Rijnland. In zijn blauwalgmetingen uitgevoerd bij de speelvijver. De gegevens hiervan zijn in bijlage 2 opgenomen. De metingen zijn overeenkomstig het blauwalgprotocol 2012 uitgevoerd (zie bijlage 4). In de periode is geen blauwalgoverlast opgetreden in de speelvijver Europapark. Tijdens de bemonsteringen in is ook gecontroleerd op het voorkomen van drijflagen of algen. In de vijver ontstaan drijflagen van draadalgen. Deze algen worden regelmatig verwijderd Toestandsvariabelen Om in te schatten of in de nabije toekomst een kans op bloei van blauwalgen bestaat, zijn de historische data geanalyseerd conform de handreiking zwemwaterprofiel blauwalgen. Bijlage 2 bevat een overzicht van de beschikbare waterkwaliteitsgegevens in relatie tot mogelijke problemen met overmatige groei van blauwalgen. Op de locatie speelvijver (ROP003A03) zijn ph, temperatuur en doorzicht gelijktijdig met de zwemwaterparameters bepaald. De fysisch chemische waterkwaliteitsgegevens zijn metingen uit Het doorzicht op de locatie speelvijver (ROP003A03) is redelijk (gemiddeld 0,5 m.) Hierbij moet worden opgemerkt dat een aantal metingen begrensd worden door de waterdiepte. De zuurgraad varieert op deze locatie van 7,6 tot 8,5 (normaalwaarden: tussen 5,5 en 8,5). De nutriëntenconcentratie in de speelvijver Europapark (ROP003A03) is laag. Hierdoor is de kans op blauwalgenbloei in de speelvijver klein. In het zomerhalfjaar (meetjaar 2009 is de stikstofconcentratie lager dan de KRW norm voor het watertype M14 (ondiepe plassen, Norm goed: zomergemiddelde < 1,3 mg N/l). De fosforconcentratie is ook lager dan de KRW-norm voor het watertype M14 (Norm goed: zomergemiddelde < 0.09 mg P/l). In tabel 4.5 zijn de zomergemiddelden concentraties van stikstof en fosfor van de speelvijver weergegeven. Hoogheemraadschap van Rijnland 21

22 Tabel 4.5 zomergemiddelde concentraties stikstof en fosfor meetlocatie Stikstof zomergemiddelde mg N/l Fosfor zomergemiddelde mg P/l Speelvijver Europapark De chlorofylconcentratie (maat voor algen) is laag. De zomergemiddelden in de periode 2012 t/m 2016 ligt rond 10 ug/l (MKN 100 ug/l). De blauwalgconcentratie (cyanochlorofyl) is circa ug/l. De chlorideconcentraties liggen ruim onder de KRW norm voor het watertype M14 (norm van 200 mg/l) Beoordeling blauwalgen Op basis van de beschikbare informatie kan worden aangenomen dat de kans op een bloei van toxische blauwalgen nihil is. Uit fytoplanktononderzoek blijkt dat in de periode geen grote hoeveelheden blauwalgen zijn aangetroffen. 22 Hoogheemraadschap van Rijnland

23 5. Mogelijke risicobronnen Gezondheidsrisico s worden ingeschat op basis van waarnemingen tijdens de veldbezoeken, de monsternamen van het oppervlaktewater en gebiedskennis. Voor zwemwater is een goede bacteriologische waterkwaliteit van belang. Er kan onderscheid worden gemaakt tussen fecale verontreiniging ( Escherichia coli en Intestinale enterococcen) en het voorkomen van blauwalgen ( cyanobacteriën). Aansluitend kunnen zich problemen voordoen als zwemmersjeuk (Trichobilharzia ocellata), botulisme, ziekte van Weil (leptospirose). In onderstaand overzicht wordt een de mogelijke risico s en bronnen voor de zwemwaterlocatie speelvijver Europapark geïnventariseerd: Inventarisatie risico s Regenwaterlozingen/ overstorten Effluent RWZI Wegwater/afstromend hemelwater Ongerioleerde lozingen (Mest)water omringend agrarisch gebied Recreatievaart Jachthavens Beroepsvaart Wateraanvoer boezem Wateraanvoer (Blauw)algen Planten Dieren Menselijke belasting Algemene indruk hygiëne Meldingen ziekteverschijnselen na zwemmen in de speelvijver Niet op de waterspeelplaats zelf, maar wel mogelijk invloed op het inlaatwater: Riooloverstorten uit de wijk Hoge Zijde. Nee Ja, regenwaterafvoer (ook van wegkolken) Nee Nee Nee Nee Nee Nee Ja, Wateraanvoer vanuit Alphense Watering. Het water kan bacteriële verontreinigingen bevatten. Nee Ja. De speelvijver moet regelmatig worden geschoond. Ja. DNA onderzoek in 2014 heeft E.coli van vogels aangetoond. In 2015 zijn verontreinigingen aangetroffen van honden en vogels. Honden lijken aangelijnd te zijn toegelaten rondom de speelvijver maar niet op het zwemstrand. Op het zwemstrand staan verbodsborden. In Alphen aan de Rijn moeten honden overal aangelijnd en er is een opruimplicht van hondenpoep, behalve in de losloopgebieden. In het Europapark is een losloopgebied dat ten zuiden van de speelvijver is gelegen. Hier is een watergang (inlaatwater voor de speelvijver) waarin zij ook mogen zwemmen. In 2015/2016 is een koppel zwanen op het zwemstrand aangetroffen. Ja. DNA onderzoek in 2015 heeft E.coli van humane herkomst aangetoond. Goed Zwemmersjeuk Hoogheemraadschap van Rijnland 23

24 6. Beoordeling van gezondheidsrisico s De risico s en bronnen die in hoofdstuk 5 naar voren zijn gekomen voor de speelvijver, worden in dit hoofdstuk nader geanalyseerd. 6.1 Analyse Wateraanvoer boezem Door middel van het inlaatgemaal wordt vrijwel continu water ingelaten uit de Alphense Watering voor verversing van water in de waterspeeplaats. Bij grote neerslaghoeveelheden kan het inlaatwater verontreinigingen bevatten door afspoeling van straatvuil en van afspoeling van het hondenstrand en oevers van de watering (hondenpoep langs de oevers). De aanvoer van verontreinigd water vanaf de watergang aan de Aziëlaan kan van invloed zijn op de kwaliteit van het inlaatwater. Vanaf 2016 wordt de inlaat actief berheerd, zodat bij een verwachting van veel neerslag de inlaat wordt dichtgezet. Zwemmers Het aantal zwemmers is niet bekend. Daarom is een ruwe schatting gemaakt op basis van het gezamenlijke oppervlak van de ligweide en strand. Het oppervlak bedraagt 650 m². Als wordt uitgegaan van een benodigd oppervlak van minimaal 6 m 2 per bezoeker op een topdag, komt dat neer op 100 bezoekers/zwemmers op een topdag. Voor een normale zomerse dag zijn de aantallen op een topdag met een factor 3 gedeeld. Tijdens de monsternamen zijn niet veel zwemmers aangetroffen. Hierbij moet worden opgemerkt dat op vroege tijdstippen en bij regenachtig weer dit niet valt te verwachten. Het tellen van bezoekers tijdens monstername kan een indicatie geven, maar is niet representatief voor het werkelijk aantal bezoekers. Bij DNA onderzoek in 2015 is E.coli van humane herkomst van vogels en van honden aangetoond. In 2015 was er nog geen actief beheer op de waterinlaat, waardoor de oorzaak van verontreininging in de speelvijver het gevolg van verontreinigd inlaatwater kan zijn. Toiletten zijn in het restaurant bij de speelvijver aanwezig. Watervogels Tijdens de bemonsteringen zijn regelmatig watervogels in de zwemzone waargenomen. Bij DNA onderzoek in 2014 en 2015 is E.coli van watervogels aangetoond. Vogels binnen de zwemzone vormen een risico voor de bacteriologische beoordeling van de zwemlocatie. Bacteriën zijn niet homogeen verdeeld over de waterfase. Bij bemonstering van de locatie kan op het moment dat er veel vogels in de zwemzone aanwezig zijn toch leiden tot een overschrijding van de bacteriële normen voor zwemwater. Voor de zwemwaterkwaliteit is het van belang dat de zwemwaterlocatie onaantrekkelijk is voor de watervogels. Een aandachtspunt hiervoor is dat er geen etensresten nabij de plas achter blijft waardoor de watervogels worden aangetrokken. Het frequent legen van vuilnisbakken (of plaatsen van grotere afvalbakken) en het opruimen van zwerfvuil is daarom ook belangrijk. Ook is het wegvegen van vogelpoep van strand is van belang (niet wegspoelen richting het water) Blauwalgen Uit het blauwalgenprofiel (paragraaf 4.2) is gebleken dat de kans op een bloei van toxische blauwalgen nihil is in de speelvijver. 6.2 Resultaat Op basis van de risicoanalyse (en de metingen ondersteunen dit) kan worden verondersteld dat het gezondheidsrisico voor de speelvijver groot is. 24 Hoogheemraadschap van Rijnland

25 Risico s door fecale verontreinigingsbronnen Uit onderzoek met behulp van DNA-merkers is in 2015 aangetoond dat verontreinigingen zijn aangetroffen van humane herkomst. Dit oordeel berust slechts op één meting waarbij verhoogde concentraties van E-coli is gemeten. De zwemmers, de watervogels en het inlaatwater hebben samen een grote invloed op de zwemwaterkwaliteit van de speelvijver Europapark. Opgemerkt wordt dat deze resultaten voorzichtig moeten worden geïnterpreteerd. Er zal niet direct sprake van een normoverschrijding zijn, maar hiermee wordt vooral aangeduid dat de watervogels, de zwemmers en het inlaatwater wel van invloed kunnen zijn op de bacteriologische waterkwaliteit. In 2015 en 2016 zijn verhoogde bacteriële verontreinigingen gemeten, De bacteriologische zwemwaterkwaliteit wordt hierdoor beoordeeld als slecht. Risico s door blauwalgen Gezondheidsrisico s door blauwalgen zijn zeer klein. Tijdens de bemonsteringen zijn blauwalgen nooit in de waterspeelplaats aangetroffen. Ook in de watergang waaruit water naar de waterspeelplaats wordt ingelaten, is geen sprake van algengroei. Overige pathogene ziekteverwekkers Zwemmersjeuk komt regelmatig voor in de speelvijver. Hoogheemraadschap van Rijnland 25

26 Conclusies en aanbevelingen 6.3 Conclusies Bacteriologische kwaliteit In de periode zijn de bacteriologische parameters Escherichia Coli en Intestinale Enterococcen gemeten. Op basis van deze gegevens wordt de zwemwaterkwaliteit volgens de richtlijn (2006/7/EG) beoordeeld als slecht Hierdoor is voor de speelvijver Europapark in 2017 een negatief zwemadvies van kracht. Bacteriologische verontreinigingsbronnen In de speelvijver Europapark zijn de zwemmers, de watervogels en het inlaatwater de grootste negatieve beïnvloedingsfactor. Deze drie bronnen samen hebben een grote invloed op de zwemwaterkwaliteit. De zwemmers zijn op een topdag een belangrijke bron. Om de beïnvloeding door de zwemmers vast te kunnen stellen is het zinvol om op warme dagen in de vakantieperiode en in de weekenden tellingen van het aantal bezoekers en waterkwaliteitsbemonsteringen uit te voeren. Gezien het relatief kleine watervolume van de speelvijver (ca m³) en de kwetsbaarheid van de doelgroep (kleine kinderen) is het aan te bevelen de vijver continu te verversen met schoon inlaatwater. Uit metingen blijkt dat het inlaatwater vanuit de Alphense Watering van onvoldoende kwaliteit is om de speelvijver continu van schoon water te voorzien. Vogels binnen de zwemzone zijn een bedreiging voor de zwemwaterkwaliteit. Voor de zwemwaterkwaliteit is het van belang dat de toegang tot de waterspeelplaats voor de ganzen wordt beperkt. Een aandachtspunt hiervoor is dat er geen etensresten nabij de waterspeelplaats achter blijft waardoor de watervogels worden aangetrokken. Het frequent legen van vuilnisbakken (of plaatsen van grotere afvalbakken) en het opruimen van zwerfvuil is daarom ook belangrijk. Blauwalgen Op basis van de beschikbare informatie en ervaringen uit voorgaande jaren, is de kans op een bloei van toxische blauwalgen klein. Overige risico s In de speelvijver treedt regelmatig zwemmersjeuk (Trichobilharzia Ocellata) op. 26 Hoogheemraadschap van Rijnland

27 6.4 Aanbevelingen en aandachtspunten Op basis van de kwaliteitsklasse slecht zijn opnieuw aanvullende maatregelen nodig: De maatregel die in 2015 is uitgevoerd om de zwemwaterkwaliteit te verbeteren heeft niet geresulteerd in een betere bacteriologische waterkwaliteit. Aanvullende maatregelen kunnen bestaan uit: Op de inlaat moet actief (automatisch) beheer plaatsvinden, zodat bij hoge neerslagverwachting de inlaat wordt dichtgezet. Het heeft de voorkeur om een koppeling te hebben tussen de neerslagverwachting en het automatisch openen en sluiten van de inlaat. (Dit geeft echter geen garantie dat er schoon water wordt ingelaten in perioden dat het niet geregend heeft. De Alphense watering is een uitlaatgebied voor honden, waardoor grote hoeveelheden hondenpoep langs de oevers van de watering wordt aangetroffen.) Strandjes, steigers en pontons zijn over het algemeen verontreinigingsbronnen, omdat deze als zitplaats voor watervogels dienen: Aanwezig vogelpoep verwijderen en niet wegspoelen richting het water. De aanwezigheid van voldoende afvalbakken is belangrijk zodat geen etensresten of ander zwerfvuil op de oever blijft liggen. De bakken moeten regelmatig worden geleegd en zwerfvuil van het terrein worden verwijderd. 6.5 EU-locatie De speelvijver Europapark is een bestaande EU-locatie. Als gevolg van de slechte waterkwaliteit zijn in 2015 maatregelen uitgevoerd om de waterkwaliteit te verbeteren. Na het uitvoeren van de maatregelen mag een nieuwe meetreeks worden gestart en een nieuw zwemwaterprofiel worden opgegesteld.uit de analyse in dit zwemwaterprofiel (meetperiode ) is gebleken dat de zwemwaterkwaliteit van de locatie speelvijver slecht is: bacteriologische kwaliteit wordt beoordeeld als slecht. Blauwalgen zullen geen structureel probleem zijn. Voor de speelvijver is vanaf 2017 een negatief zwemadvies van kracht. Actualisatie zwemwaterprofiel Afhankelijk van de zwemwaterindeling waarin de zwemlocatie volgens de EU-zwemwaterrichlijn wordt ingedeeld, moet het zwemwaterprofiel regelmatig geactualiseerd worden (zie tabel 7.1). Tabel 7.1 Acualisatieschema zwemwaterprofiel Zwemwaterindeling Actualisatie zwemwaterprofiel vindt ten minste plaats om de uitstekend Alleen als de indeling verandert in goed, aanvaardbaar of slecht goed Vier jaar bevredigend/aanvaardbaar Drie jaar slecht Twee jaar De zwemwaterindeling wordt jaarlijks op basis van de meetreeks van de afgelopen vier badseizoenen vastgesteld. Op basis van de gegevens uit de badseizoenen kan een uitspraak worden gedaan met betrekking tot de zwemwaterkwaliteit. Van de locatie speelvijver wordt de bacteriologische waterkwaliteit ingedeeld in kwaliteitsklasse slecht. Totaal oordeel E. Coli intestinale Enterococcen Speelvijver - ROP003A03 slecht slecht slecht Op basis van bovenstaand toetsoordeel moeten aanvullende maatregelen worden getroffen om de waterkwaliteit te verbeteren. Bij gelijkblijvende kwaliteit moet het zwemwaterprofiel voor de waterspeelplaats na twee jaar (2018) worden geactualiseerd. Hoogheemraadschap van Rijnland 27

28 Literatuurlijst - Europese Zwemwaterrichtlijn, 2006/7/EG - Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel, RIZA/Grontmij, KRW en oppervlaktewater, RIZA/DHV, Handreiking zwemwaterprofiel blauwalgen, RIZA/DHV, Europese zwemwaterrichtlijn 76/160/EEG - prioritering blauwalgenoverlast en luchtmenginstallaties, RPS/BCC, december blauwalgenprotocol Schoon Water Rijnland, informatiebladen, juli Hoogheemraadschap van Rijnland

29 Bijlage 1. Invloedsfactoren In onderstaande tabel zijn de veldwaarnemingen weergegeven. Invloedsfactoren Datum Tijd sanitair aanwezig Pleziervaart Beroepsvaart aantal bezoekers aan de oever :35 ja bewolkt < :24 ja bewolkt < :45 ja bewolkt < :00 ja regen < :50 ja bewolkt < :25 ja zon > :40 ja bewolkt < :25 ja regen < :20 ja bewolkt < :00 ja bewolkt :30 ja bewolkt < :40 ja bewolkt < 19 aantal bezoekers in het water vogels in water vogels op de oever algen cat 1,2,3 Weersomstandigheden Luchttemperatuur :00 ja zon < :15 ja zon < :03 ja bewolkt < :30 ja bewolkt :00 ja regen < :30 ja bewolkt :20 ja regen < :20 ja zon :45 ja bewolkt < :15 ja zon :15 ja bewolkt :15 ja zon Hoogheemraadschap van Rijnland 29

30 Bijlage 2. Data blauwalgen en fysisch chemische toestandsvariabelen Speelvijver Europapark: overzicht van de gegevens blauwalgenonderzoek Blauwalgen fluorescentiemetingen In onderstaande figuur zijn de metingen van de speelvijver die zijn uitgevoerd met een fluoroprobe weergegeven. Uit de grafiek is af te lezen dat het gehalte aan cyanochlorofyl ver onder de veiligheidsgrens van 12.5 ug/l ligt. 30 Hoogheemraadschap van Rijnland

31 Fysisch-chemische parameters Concentratie stikstof (mg/l.) van het meetpunt ROP003A03 speelvijver Europapark is laag. De KRWnorm voor het type water van kleine vijvers (watertype M14) is 1.3 mg N/l. Hiermee voldoet het water aan de norm. Concentratie totaal fosfor in mg/l. van het meetpunt ROP003A03 speelvijver Europapark is laag. De speelvijver voldoet aan het watertype M14 (norm 0.09 mg P/l). Hoogheemraadschap van Rijnland 31

32 Chloride speelvijver Europapark (ROP003A03), (KRW norm 200 mg/l jaargemiddelde) Zuurgraad speelvijver, (KRW norm tussen 5.5 en 8.5 voor type water M14). 32 Hoogheemraadschap van Rijnland

33 Doorzicht speelvijver watertemperatuur speelvijver Hoogheemraadschap van Rijnland 33

34 Bijlage 3. Berekening toetswaarden EU richtlijn 2006/7/EG In de beoordelingssystematiek van de richtlijn 2006/7/EG wordt uitgegaan van een meetreeks over een periode van 4 jaren (het afgelopen badseizoen en de 3 voorgaande badseizoenen). De toetswaarden worden als volgt berekend: Van de gemeten hoeveelheid bacteriën in meest waarschijnlijke aantallen / 100 ml wordt de log 10 - waarde bepaald. (Als het resultaat een nulwaarde is, wordt de log 10 -waarde van de detectielimiet/rapportagegrens van de gebruikte analytische methode gebruikt) Van deze reeks wordt de rekenkundig gemiddelde waarde (1) en de standaarddeviatie (2) berekend De 90- en 95-percentielwaarden zijn de uitkomsten van de formules (3) en (4) 1) log10m1...log10mn Q n 2) Std (reeks log10_m1 t/m log10_mn) 3) Q * Std 90-percentielwaarde = 10 4) Q * Std 95-percentielwaarde = 10 Indeling in vier verschillende kwaliteitsklassen (voor binnenwateren) Nieuwe EU-richtlijn Uitstekende kwaliteit Goede kwaliteit Aanvaardbare kwaliteit Slechte kwaliteit E Coli <500 ( 95-percentiel) <1.000 (95-percentiel) <900 ( 90-percentiel) >900 ( 90-percentiel) Intestinale Enterococcen <200 ( 95-percentiel) <400 (95-percentiel) <330 ( 90-percentiel) >330 ( 90-percentiel) in meest waarschijnlijke aantallen per 100 ml (MWA/100 ml) Presentatie grafieken en berekening toetsresultaten: Voor het berekenen van de toetsresultaten en het presenteren van de grafieken zijn voor de meetresultaten die de waarden hebben van de rapportagegrens, getalswaarden van de helft van de rapportagegrens gebruikt. Analysemethode bacteriologische kwaliteit: Het microbiologisch onderzoek voor de parameters Escherichia coli en Intestinale enterococcen is in 2011 en 2012 verricht volgens de volgende methoden: Parameter methode techniek Escherichia coli (MWA) NEN EN ISO microtiterplaat Intestinale enterococcen NEN ISO microtiterplaat 34 Hoogheemraadschap van Rijnland

35 Bijlage 4. Blauwalgenprotocol Schema blauwalgenprotocol 2012 Hoogheemraadschap van Rijnland 35