Verslag over de doorlichting van Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE

Transcriptie

1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Verslag over de doorlichting van Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer 5363 Instelling Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn Directeur Izabel VAN DER BORGHT Adres Pamelsestraat LIEDEKERKE Telefoon Fax gki@liedekerke.be Website Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres Gemeentebestuur van Liedekerke Opperstraat LIEDEKERKE PAJOT Brusselstraat ROOSDAAL GO! CLB Dender Zonnestraat AALST Dagen van het doorlichtingsbezoek , Einddatum van het doorlichtingsbezoek Datum bespreking verslag met de instelling Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Christelle HAELTERS Katty HOUSSIAU DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 1/21

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING SAMENVATTING DOORLICHTINGSFOCUS Leergebieden in de doorlichtingsfocus Procesindicatoren of procesvariabelen in de doorlichtingsfocus RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJSREGLEMENTERING? Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden? Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen? Kleuteronderwijs: Nederlands Kleuteronderwijs: wetenschappen en techniek Kleuteronderwijs: Nederlands en wetenschappen en techniek Voldoet de school aan de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne? Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden? Respecteert de school de overige reglementering? BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? Evaluatiepraktijk Leerbegeleiding ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL Wat doet de school goed? Wat kan de school verbeteren? ADVIES BETREFFENDE DE ERKENNINGSVOORWAARDEN OVERIGE REGELGEVING: REGELING VOOR VERVOLG DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 2/21

3 INLEIDING De decretale basis van het onderzoek Tijdens een doorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de school 1. de onderwijsreglementering respecteert, 2. op systematische wijze haar eigen kwaliteit onderzoekt en bewaakt, 3. haar tekorten al dan niet zelfstandig kan wegwerken (zie artikel 38 van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs, 8 mei 2009). Een doorlichting is dus een onderzoek van 1. de onderwijsreglementering, 2. de kwaliteitsbewaking door de school, 3. het algemeen beleid van de school. Een onderzoek in drie fasen Een doorlichting bestaat uit drie fasen: het vooronderzoek, het doorlichtingsbezoek en het doorlichtingsverslag. Tijdens het vooronderzoek bekijkt het inspectieteam de gehele school aan de hand van het CIPOreferentiekader. Het vooronderzoek wordt afgesloten met een doorlichtingsfocus: een selectie van te onderzoeken aspecten tijdens het doorlichtingsbezoek. Tijdens het doorlichtingsbezoek voert de onderwijsinspectie het onderzoek uit aan de hand van observaties, gesprekken en analyse van documenten. Het doorlichtingsverslag beschrijft het resultaat van de doorlichting, bevat een advies over de verdere erkenning en wordt gepubliceerd op Een gedifferentieerd onderzoek 1. Omdat de onderwijsinspectie gedifferentieerd doorlicht, onderzoekt het inspectieteam in de school een selectie van de onderwijsreglementering: het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen Hiertoe selecteert de onderwijsinspectie een aantal leergebieden. Daarbij onderzoekt de onderwijsinspectie altijd de volgende procesvariabelen uit het CIPOreferentiekader: het onderwijsaanbod de uitrusting de evaluatiepraktijk de leerbegeleiding. een selectie van andere erkenningsvoorwaarden, waaronder de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. een selectie van overige regelgeving. 2. Om de kwaliteitsbewaking door de school na te gaan, selecteert het inspectieteam een aantal procesvariabelen. Het inspectieteam gaat met de kwaliteitswijzer na of de school voor deze procesvariabelen aandacht heeft voor doelgerichtheid: welke doelen stelt de school voorop? ondersteuning: welke ondersteunende initiatieven neemt de school om efficiënt en doelgericht te werken? doeltreffendheid: bereikt de school de doelen en gaat de school dit na? ontwikkeling: heeft de school aandacht voor nieuwe ontwikkelingen? DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 3/21

4 3. Het inspectieteam onderzoekt ten slotte het algemeen beleid van de school aan de hand van vier procesvariabelen: leiderschap, visieontwikkeling, besluitvorming, kwaliteitszorg. In dit luik rapporteert het inspectieteam ook over het zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid van de school. Het advies De adviezen die de onderwijsinspectie uitbrengt, hebben betrekking op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan drie adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een beperkt gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de erkenning van de school of van structuuronderdelen als de school binnen een bepaalde periode voldoet aan de voorwaarden vermeld in het advies. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Tot slot Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve doorlichtingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? en DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 4/21

5 1 SAMENVATTING Dit verslag rapporteert over de doorlichting van de autonome Gemeentelijke Kleuterschool Dol-Fijn te Liedekerke. De school profileert zich terecht als een klein en gezellig schooltje waar kleuters optimaal kunnen groeien in een leuke leeromgeving. De school streeft naar kwaliteitsvol onderwijs, staat open voor vernieuwingen en heeft aandacht voor het welbevinden van alle schoolparticipanten. In haar oordeel houdt de onderwijsinspectie rekening met specifieke kenmerken van de school, de omgeving, het personeel en de leerlingen. Op basis van het vooronderzoek van 6 maart 2017 bepaalde de onderwijsinspectie de focus die ze tijdens deze doorlichting onderzocht. Ze ging de inspanningen van het schoolteam na om voor de leergebieden Nederlands en wetenschappen en techniek de ontwikkelingsdoelen na te streven. Daarnaast peilde de onderwijsinspectie naar de kwaliteit en de kwaliteitsbewaking van de leerbegeleiding, de evaluatiepraktijk en naar aspecten van het algemeen beleid. Ten slotte onderzocht ze ook een selectie van de regelgeving en de mate waarin de school aandacht heeft voor de bewoonbaarheid, de veiligheid en de hygiëne van de leeromgeving. Voor de leergebieden Nederlands en wetenschappen en techniek steunen de kleuteronderwijzers op een werkinstrument van het OVSG (de Onderwijskoepel van Steden en Gemeenten) dat geënt is op de leerplannen. De kleuteronderwijzers beschikken over eigen uitgewerkte thema's om hun onderwijsaanbod vorm te geven. De meeste kleuteronderwijzers zorgen voor een gevarieerd aanbod waar de kleuters op een actieve en speelse manier hun taal verder ontwikkelen. Het team maakte werk om voor Nederlands heel wat schoolafspraken te maken die de verticale samenhang van het aanbod tussen de verschillende leeftijdsgroepen versterken. De leerinhoudelijke afstemming en de graduele opbouw van het onderwijsaanbod in relatie met de doelen effectiever uitwerken is hierbij nog geen verworvenheid voor de kleuteronderwijzers. Voor wetenschappen en techniek bieden de meeste kleuteronderwijzers de kleuters waardevolle leer- en ervaringskansen. Zij stimuleren de kleuters door hen te laten experimenteren en exploreren. De kleuteronderwijzers observeren de kleuters voor diverse aspecten van Nederlands en wetenschappen en techniek en garanderen op deze manier een vrij brede evaluatie. Kleuters met ontwikkelingsvertraging, ontwikkelingsvoorsprong of specifieke noden kunnen rekenen op de professionele ondersteuning van de zorgcoördinator. Het onderzoek naar de kwaliteit en de kwaliteitsbewaking van de processen in de focus maakt duidelijk dat heldere en ondersteunende maatregelen een goede uitvoering van de evaluatiepraktijk bevorderen. De kleuteronderwijzers hebben een breed zicht op de vorderingen van de kleuters. Het ontbreekt de kleuteronderwijzers echter aan eenduidige criteria die nodig zijn om aspecten als welbevinden, betrokkenheid, spreekontwikkeling en andere cognitieve vaardigheden in groeiende lijn en gelijkgericht te beoordelen. Alle kleuters kunnen structureel rekenen op zorgondersteuning. De klasleerkrachten kunnen voor de brede basiszorg beroep doen op de zorgcoördinator. In onderling overleg ondernemen ze samen acties om alle kleuters met zorgnoden te ondersteunen. Een scherpe analyse stellen en een concrete zorgvraag formuleren door de kleuterleidsters, gevolgd door een deskundige systematische aanpak binnen de brede basiszorg vragen nog om extra aandacht. De globale zorgwerking baseren op de principes van handelingsgericht en handelingsplanmatig werken is nog in ontwikkeling. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 5/21

6 Het onderzoek naar het algemeen beleid toont aan dat de geëngageerde en gemotiveerde teamleden zich nauw betrokken voelen bij de hele schoolwerking en dat ze erin slagen om samen school te maken. De directeur zet als drijvende kracht haar schouders onder het schoolmanagement en de ontwikkeling van de school. Teamleden waarderen haar coachende, stimulerende en inspirerende leiderschapsstijl. Het gevoerde participatief beleid zorgt ervoor dat beslissingen en vernieuwingen een breed draagvlak hebben. Het onderzoek naar de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne van de leer- en werkomgeving wijst uit dat de school systematisch tekorten opspoort en wegwerkt. Het onderzoek naar de geselecteerde aspecten van de overige erkenningsvoorwaarden en regelgeving toont aan dat de school de onderzochte reglementering respecteert. Het is vermeldenswaardig dat de school een milieuvriendelijk en energiezuinig beleid voert. De onderwijsinspectie formuleert een gunstig advies voor de onderwijsdoelstellingen, voor de overige erkenningsvoorwaarden en voor de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. Binnen het schoolteam is het beleidsvoerend vermogen voldoende groot om de huidige ontwikkelingsprocessen op de ingeslagen weg verder te zetten. Hierbij kan het schoolteam zich laten inspireren door de aanbevelingen in dit verslag. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 6/21

7 2 DOORLICHTINGSFOCUS Op basis van het vooronderzoek en in het kader van een gedifferentieerde doorlichting selecteerde de onderwijsinspectie onderstaande leergebieden en procesindicatoren/procesvariabelen voor verder onderzoek. 2.1 Leergebieden in de doorlichtingsfocus Kleuteronderwijs - Leergebieden Nederlands wetenschappen en techniek 2.2 Procesindicatoren of procesvariabelen in de doorlichtingsfocus Onderwijs - Begeleiding Leerbegeleiding Onderwijs - Evaluatie Evaluatiepraktijk DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 7/21

8 3 RESPECTEERT DE SCHOOL DE ONDERWIJSREGLEMENTERING? 3.1 Respecteert de school de erkenningsvoorwaarden? Voldoet de school aan de onderwijsdoelstellingen? Het onderzoek naar het voldoen aan de onderwijsdoelstellingen levert voor de geselecteerde leergebieden het volgende op Kleuteronderwijs: Nederlands Voldoet De kleuterafdeling streeft de ontwikkelingsdoelen voor het leergebied Nederlands in voldoende mate na. De kleuteronderwijzers hebben zicht op de leerplandoelen. Zij bieden doorgaans een doelgericht, samenhangend en evenwichtig aanbod en gebruiken ondersteunende materialen om de taalontwikkeling van de kleuters te stimuleren. De teamleden volgen de talige ontwikkelingsevolutie van de kleuters in voldoende mate op. De leerbegeleiding is ondersteunend voor het nastreven van de doelen Kleuteronderwijs: wetenschappen en techniek Voldoet De kleuterafdeling streeft de ontwikkelingsdoelen voor het leergebied wetenschappen en techniek in voldoende mate na. Het onderwijsaanbod getuigt van een doelgerichte aandacht voor beide domeinen van het leergebied binnen de thematische werking. In de kleuterwerking is het engagement om de uitgangspunten van de ontwikkelingsdoelen daadwerkelijk te concretiseren duidelijk zichtbaar. Kinderen krijgen ruime kansen tot exploreren en experimenteren in een stimulerende leeromgeving Kleuteronderwijs: Nederlands en wetenschappen en techniek Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren Het kleuterteam is zich bewust van de opdracht om de ontwikkelingsdoelen via de leerplandoelen na te streven. De kleuteronderwijzers maken hierbij efficiënt gebruik van het doelenboek van het onderwijsnet om de leerplandoelen gericht te integreren in de planning van het aanbod. Als bronnenmateriaal benutten zij enkele onderwijsleerpakketten. Het kleuterteam maakte een inventaris van de doelen van beide leergebieden die in de verschillende leeftijdsgroepen aan bod komen. Aan deze doelen formeel activiteiten en inhouden koppelen zodat het aanbod over de klassen heen volledig en gradueel opgebouwd is en afgestemd op de ontwikkeling van de kleuters heeft nog groeimarge. De planningsdocumenten van de kleuteronderwijzers getuigen van een kritische, doelbewuste en haalbare selectie van doelen bij de georganiseerde activiteiten. De kleuteronderwijzers beschikken over doelenfiches voor terugkerende activiteiten en voor de hoekenwerking. In elk thema putten zij uit dit aanbod om enkele doelen gericht in de focus te zetten. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 8/21

9 De digitale registratie van de doelen uit het doelenboek van de onderwijskoepel van zowel Nederlands als wetenschappen en techniek resulteert in een realistische weergave van de volledigheid en de variatie in het aanbod. Uit de themaplanningen van de kleuteronderwijzers blijkt de horizontale samenhang tussen de verschillende domeinen en de leergebieden. Om de gradatie over de kleutergroepen te garanderen, maakten de teamleden concrete afspraken over onder meer het gebruik van de kalenders, de begrippen en de streefwoordenschat die zij in de verschillende leeftijdsgroepen aanbrengen. In de planningsdocumenten is echter in mindere mate terug te vinden wanneer deze woorden en begrippen intentioneel aan bod komen. De thematische werking zorgt ervoor dat de verschillende domeinen van de onderzochte leergebieden evenwichtig en op geïntegreerde wijze aan bod komen. De kleuters krijgen voldoende luister- en spreekkansen via diverse werkvormen. Het kleuterteam investeert in woordenschatsuitbreiding en de meeste kleuteronderwijzers schenken voldoende aandacht aan uitspraak en articulatie. Bij de oudste kleuters werken zij op een speelse manier aan de ontluikende geletterdheid. Het domein techniek stond recent in de kijker. Vrijwel in elk thema krijgen de kleuters exploreer- en experimenteerkansen om hun technische vaardigheden te ontwikkelen. Functionele milieu-, gezondheids- en verkeerseducatie, ondersteund door extramurosactiviteiten, zijn belangrijke pijlers om de kleuters inzicht en respect bij te brengen voor de natuurlijke omgeving en het eigen lichaam. Tevens besteden de kleuteronderwijzers hierbij veel aandacht aan de zintuiglijke ontwikkeling van de kleuters. Het is echter nog geen verworvenheid voor de kleuteronderwijzers om door leerplanstudie de leerinhouden van het domein wetenschappen te bestuderen en een aangepast, gradueel onderwijsaanbod te garanderen. De kleuteronderwijzers benutten de schooltuin in zekere mate maar laten kansen liggen om deze optimaal te gebruiken in functie van het nastreven van ontwikkelingsdoelen voor het domein natuur. Het naleven van goede gewoontes inzake hygiëne en veiligheid op school heeft nog groeimarge. De kleuters krijgen in enkele klassen weinig kansen om een veilig en psychosociaal leer- en leefklimaat op te bouwen tijdens onder meer de eetmomenten en het opruimen van de klas. Leerkrachtafhankelijk werken de kleuteronderwijzers de hoekenverrijking doelgericht en sterk uit. De kleuters krijgen in verschillende klassen ruime kansen om binnen het thema te experimenteren en te exploreren. Via uitdagende werkvormen stimuleren de kleuteronderwijzers het actief leren en de zelfsturing bij de kleuters. In andere klassen is de hoekenverrijking minder uitdagend en zijn de activiteiten minder ontwikkelingsstimulerend. In deze klassen is er ook weinig transfer tussen het klassikale aanbod en het aanbod in de hoeken. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 9/21

10 Het levend materiaal in de klassen en op het schoolterrein zorgt voor extra impulsen aan het kleuterleven. Spontane interesses van kleuters en/of bijzondere gebeurtenissen geven aanleiding tot extra activiteiten of groeien uit tot bijkomende thema s. De kleuteronderwijzers hebben tijdens het plannen aandacht voor het actief leren van de kleuters door een variatie aan organisatievormen. Om de zelfsturing te bevorderen, bieden de kleuteronderwijzers de oudste kleuters contractwerk aan. Materieel beheer Uitrusting Ontwikkelingsmaterialen Leermiddelen De kleuteronderwijzers beschikken over de nodige onderwijsmiddelen om het aanbod binnen de leergebieden Nederlands en wetenschappen en techniek te realiseren. In enkele klassen creëren de kleuteronderwijzers met aantrekkelijke ontwikkelingsmaterialen een rijke leeromgeving voor de kleuters. In andere klassen daarentegen hebben de hoeken een minder uitdagend karakter om taal en andere leeraspecten bij kleuters uit te lokken en hun ontwikkeling te stimuleren. Gradatie binnen de inrichting van de hoeken en in het materialenaanbod is nog in ontwikkeling. Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Kindvolgsysteem Gericht op bijsturing Op het einde van elk dagdeel reflecteren de kleuteronderwijzers met de kleuters over de voorbije activiteiten. Tijdens deze reflectiemomenten peilen zij voornamelijk naar het welbevinden en de betrokkenheid van de kleuters. In mindere mate tasten zij af of de inhoud van de activiteit verworven is. De kleuteronderwijzers observeren de kleuters voor diverse aspecten van Nederlands en wetenschappen en techniek en garanderen op deze manier een vrij brede evaluatie. Zij stellen per thema enkele observeerbare doelen voorop. De geselecteerde doelen zijn soms weinig concreet en moeilijk te observeren. De link met de activiteit in de planning is eveneens minder duidelijk. Het team heeft geen afspraken gemaakt rond de frequentie van observatie alvorens een evaluatie te registreren. De kleuteronderwijzers beschikken daarnaast over een schooleigen gradueel kindvolgsysteem waarmee zij deelaspecten van de taal- en wereldoriënterende ontwikkeling van de kleuters meermaals per schoolar in kaart brengen. Voor het domein techniek is de evaluatie beperkt tot drie doelen per schoolar. Ook de spreekontwikkeling van de kleuters volgen de kleuteronderwijzers in mindere mate op. De geselecteerde doelen richten zich weinig op een doorlopende leerlijn op schoolniveau. Bijgevolg mist het team de kans om met dit nochtans gebruiksvriendelijk instrument, effectieve gedragsverandering of leerontwikkeling in kaart te brengen en op te volgen. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 10/21

11 Het kleuterteam besteedt bij het screenen ruim aandacht aan het welbevinden en de betrokkenheid van de kleuters. De kleuteronderwijzers stellen weinig verwachtingen en duidelijke evaluatiecriteria voorop betreffende de taal- en wereldoriënterende ontwikkeling en het welbevinden en de betrokkenheid voor hun leeftijdsgroep. Hierdoor zijn de evaluaties en rapporteringen vaak intuïtief en persoonsgebonden. Bij de oudste kleuters nemen de kleuteronderwijzers genormeerde testen af. Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg Op het einde van elk thema is in de planningsdocumenten recent ruimte voorzien om te reflecteren over de voorbije activiteiten. De kleuteronderwijzers noteren hier in mindere mate zelfreflecties die eventueel leiden naar bijsturingen in het onderwijsaanbod. De kleuteronderwijzers verzamelen gegevens over de ontwikkeling van de kleuters via overgangsgesprekken, gegevens uit het kindvolgsysteem en uit formele en informele contacten. De zorgcoördinator zet zich in om de verhoogde zorg degelijk te organiseren en kleuters met noden te ondersteunen. De kleuteronderwijzers ervaren deze ondersteuning als positief. De brede basiszorg krijgt leerkrachtafhankelijk invulling. Enkele kleuteronderwijzers slagen er door hun hoekenverrijking en stimulerende onderwijsstijl in om de brede basiszorg vorm te geven. In andere klassen daarentegen gebeurt de differentiatie in mindere mate planmatig en doordacht. Sommige kleuters krijgen extra hulp bij de verwerving van de streefwoordenschat en de verhaallijnen via pré-teaching. Bij kleuters die uitvallen op bepaalde aspecten, worden via een diagnostische observatie de noden in kaart gebracht. Tijdens het (pré)multidisciplinair overleg bespreken de zorgcoördinator en de klasleerkracht kleuters met ontwikkelingsachterstand en -voorsprong. Door de vrij algemene probleemomschrijving slagen de kleuteronderwijzers er vaak niet in om een concrete zorgvraag te formuleren. Professionalisering van de kleuteronderwijzers hieromtrent zou een efficiënt verloop van het overleg bevorderen. Met de hulp van de zorgcoördinator komt een schriftelijke neerslag tot stand met conclusies en afspraken rond afstemming van specifieke acties binnen de brede basiszorg en de verhoogde zorg. Niettegenstaande er ruimte voorzien is in de planningsdocumenten zijn de acties binnen de brede basiszorg weinig terug te vinden. Ook is de differentiatie niet structureel voorzien in de weekplanning. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 11/21

12 Professionalisering Deskundigheidsbevordering Nascholingen Het schoolteam investeerde recent in een studie van het leerplan Nederlands. Het werkte per domein een leerlijn uit en richtte zich op een uitdagend onderwijsaanbod en dito materialen. De kleuteronderwijzers bieden een evenwichtiger aanbod sedert ze meer zicht hebben op het doelen- en inhoudelijke aanbod van de verschillende domeinen. Ook voor het domein techniek kregen de kleuteronderwijzers kansen om na te scholen. Zij focusten zich daarna vooral op inzetbare, uitdagende materialen die toelaten dat de kleuters kansen krijgen om te experimenteren en te exploreren in functie van hun technische ontwikkeling Voldoet de school aan de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne? De school gaat op systematische wijze haar situatie op het vlak van bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne na. Dat blijkt uit de regelmaat waarmee ze controles en risicoanalyses uitvoert. Daardoor kent ze de tekorten en is ze waakzaam voor ongunstige veranderingen in de leer- en werkomgeving van het personeel en de leerlingen. De werkwijze van de school toont aan dat ze gebruik maakt van de analyses van deskundigen en dat ze rekening houdt met de opmerkingen. Opgemerkte tekorten neemt ze op in de plannen die voldoende uitgeschreven zijn en een adequate opvolging krijgen. De school krijgt een gunstig advies voor de erkenningsvoorwaarde bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne. Omwille van de systematiek waarmee ze tekorten opspoort en wegwerkt en de realisatie van oplossingen, vertrouwt de onderwijsinspectie op het beleidsvoerend vermogen van de school en de blijvende opvolging door het schoolbestuur Voldoet de school aan de overige erkenningsvoorwaarden? Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde erkenningsvoorwaarden levert het volgende op. Onderzochte erkenningsvoorwaarden Leeft de school de bepalingen na over de taalregeling in het onderwijs? (decreet bao - art. 62,6 ) Neemt de school de reglementering inzake vakantieperioden en de aanwending van de onderwijstijd, zoals bedoeld in artikel 50 in acht? (decreet bao - art. 62,8 ) Heeft de school een beleidscontract of beleidsplan met een centrum voor leerlingenbegeleiding waarin de vereiste bepalingen zijn opgenomen? (decreet bao - art. 62,10 ) Wordt de officiële school begeleid door de begeleidingsdienst van het GO!, OVSG of POV? (decreet bao - art. 62, 2,4 ) DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 12/21

13 3.2 Respecteert de school de overige reglementering? Het onderzoek naar het voldoen aan de geselecteerde reglementering levert het volgende op. Onderzochte regelgeving Is er een schoolreglement waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? (decreet bao - art. 37) geldelijke en niet-geldelijke ondersteuning die niet afkomstig is van de Vlaamse gemeenschap en de rechtspersonen die ervan afhangen de bijdrageregeling de engagementsverklaring tussen de school en de ouders waarin wederzijdse afspraken worden opgenomen over het oudercontact, voldoende aanwezigheid, vormen van individuele leerlingenbegeleiding en het positieve engagement ten aanzien van de onderwijstaal het recht op inzage door de ouders en hun recht op toelichting bij de gegevens die op de leerling betrekking hebben, waaronder de evaluatiegegevens die worden verzameld door de school informatie over extra-murosactiviteiten de afspraken in verband met het rookverbod de afspraken in verband met onderwijs aan huis de wijze waarop de leerlingenraad, de schoolraad en de ouderraad in voorkomend geval wordt samengesteld de vermelding dat bij schoolverandering leerlingengegevens worden overgedragen naar de nieuwe school tenzij, en voor zover de regelgeving de overdracht niet verplicht stelt, de ouders er zich expliciet tegen verzetten na op hun verzoek deze gegevens te hebben ingezien Is het schoolreglement conform het inschrijvingsrecht? (decreet bao - art. 37) Is er een schoolwerkplan waarin de verplichte bepalingen correct zijn opgenomen? (decreet bao - art. 47) de omschrijving van het pedagogisch project zijnde het geheel van fundamentele uitgangspunten dat het schoolbestuur voor de school vastlegt de organisatie van de school en voornamelijk de indeling in leerlingengroepen de wijze waarop de school het leerproces van de leerlingen beoordeelt en daarover rapporteert de voorzieningen in het gewoon onderwijs voor leerlingen met een handicap of die leerbedreigd zijn, inclusief de werkvormen met andere scholen van gewoon/buitengewoon onderwijs de wijze waarop de school via haar zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid werkt aan de optimale leer- en ontwikkelingskansen van al haar leerlingen Bezorgt de school de verplichte informatie aan de ouders correct bij de eerste inschrijving? (decreet bao - art. 28) Voert de school een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid met het oog op de optimale leer- en ontwikkelingskansen van alle leerlingen? (decreet bao - art. 153 septies) Respecteert de school het recht op 28 lestijden per week? (decreet bao - art. 48) DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 13/21

14 4 BEWAAKT DE SCHOOL DE EIGEN KWALITEIT? Het onderzoek naar de kwaliteit en de kwaliteitsbewaking van de geselecteerde procesindicatoren of procesvariabelen levert het volgende op. 4.1 Evaluatiepraktijk Doelgerichtheid Ondersteuning Het schoolteam heeft een schooleigen, gezamenlijk gedragen visie over wat zij met de evaluatiepraktijk als bouwsteen in het ontwikkelen van kleuters willen bereiken. In deze visie stelt het schoolteam dat evalueren vanuit een breed perspectief gebeurt en dat er afstemming is met de doelen en onderwijsactiviteiten. Bij de evaluatie wil het schoolteam ook sterk rekening houden met de evolutie van de kleuters. Tijdens personeelsvergaderingen en andere overlegmomenten stemmen de kleuteronderwijzers hun evaluatiepraktijk af op de schooleigen visie en op de visie van het OVSG. Er zijn duidelijke en ondersteunende maatregelen die een goede uitvoering van de evaluatiepraktijk bevorderen. De kleuteronderwijzers benaderen de leerlingen op een positieve manier, bevestigen hen in hun kunnen en moedigen hen aan via motiverende waardering. Het schoolteam evalueert de kleuters via genormeerde toetsen en observaties. Daarnaast beschikt het over een schooleigen kindvolgsysteem gebaseerd op de visie rond evalueren van het OVSG. Het schoolteam evalueert breed in het kindvolgsysteem. Het heeft aandacht voor welbevinden, betrokkenheid, werkhouding en de cognitieve aspecten. Muzische vorming vormt hierop een uitzondering. De zorgcoördinator maakt foutenanalyses van de genormeerde toetsen. Daarna bekijkt zij aantal en aard van de fouten met de klasleerkrachten. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 14/21

15 Doeltreffendheid De evaluatiepraktijk is erop gericht om de bereikte onderwijseffecten op te sporen. De kleuteronderwijzers zien de evaluatie als middel om de ontwikkeling van de kleuters in kaart te brengen en erover te rapporteren. Zij zien de evaluatie ook in groeiende mate als kritische reflectie op het eigen didactisch handelen. Voor de observaties zijn echter geen afspraken naar frequentie waardoor de kleuteronderwijzers niet steeds voldoende zicht hebben op de evolutie die kleuters doormaken. Ook stelt het kleuterteam geen verwachtingen voorop over de mate waarin een bepaald doel nagestreefd wordt binnen de verschillende leeftijdsgroepen. Dit verhindert het ontwikkelingsgericht evalueren. Het kleuterteam onderzoekt arlijks de effectiviteit van haar evaluatiepraktijk en stuurt deze indien nodig bij. Zo pasten zij al verschillende keren de te observeren doelen in het kindvolgsysteem aan. Ook reflecteren de kleuteronderwijzers regelmatig over de resultaten van de genormeerde testen en screenings. Bij opvallende zaken maakt het kleuterteam afspraken om hun aanbod of handelen bij te sturen. Nog niet alle leergebieden zijn opgenomen in de evaluatiepraktijk. Ontwikkeling De evaluatiepraktijk was de voorbije ren vaak onderwerp van discussie en leidde tot heel wat bijsturingen. Het vormt een uitdaging voor het kleuterteam om de evaluatiepraktijk volledig, concreet en gegradueerd uit te werken zodat deze de totale ontwikkeling van de kleuters optimaal volgt en in kaart brengt. 4.2 Leerbegeleiding Doelgerichtheid De school bouwde onder leiding van een enthousiaste zorgcoördinator (directeur) een sterke zorgwerking uit. Het zorgbeleid richt zich zowel op kleuter- als op leerkracht- en schoolniveau en draagt welbevinden en betrokkenheid hoog in het vaandel. Vanuit een duidelijke visie op zorg realiseert de school een degelijke brede basiszorg en een voortreffelijke verhoogde zorg. Het schoolteam streeft naar een maximale ouderbetrokkenheid, zowel via informele contacten en oudercontacten als via het multidisciplinair overleg rond bijzondere zorgvragen. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 15/21

16 Ondersteuning Het schoolteam beschikt over degelijke zorgformulieren om kleuters aan te melden en op te volgen en organiseert structureel ingebouwde overlegmomenten. Het schoolteam brengt de noden en behoeften van de kleuters in kaart en volgt ze systematisch op. Leerkrachtafhankelijk besteden de kleuteronderwijzers aandacht aan preventie door in te spelen op onderlinge verschillen tussen de kleuters met activerende werkvormen en differentiatie. Kleuters met ontwikkelingsvoorsprong krijgen de nodige uitdaging, zowel klasintern als - extern. Taalzwakke kleuters krijgen gerichte ondersteuning in een homogene of heterogene groepering. Het behoort tot de schoolcultuur om de ouders bij elke interventie te betrekken. De zorgcoördinator realiseert een gerichte aanpak van ontwikkelingsproblemen, onder meer door verdere diagnostisering gevolgd door remediëring. Naast de ondersteuning op kleuterniveau, biedt de zorgcoördinator waar nodig hulp aan de kleuteronderwijzers. Het zoeken naar doelgerichte oplossingen evolueert stilaan van opdracht van de zorgcoördinator naar een gezamenlijke opdracht. Doeltreffendheid Het schoolteam evalueerde recent de zorgwerking. Doorgaans was het team tevreden waardoor er slechts een zeer beperkt aantal aanpassingen plaatsvonden. Vaststellingen vanuit de resultaten van het kindvolgsysteem leiden tot bijzondere initiatieven, vooral voor Nederlands en wiskundige initiatie. De hoeken verrijken in functie van zorg is nog geen verworvenheid voor alle kleuteronderwijzers. Het schoolteam geeft aan de effecten van de zorgwerking op kindniveau geregeld te evalueren en bij te sturen. Niettegenstaande het schoolteam over functionele documenten beschikt, vormt het een uitdaging voor de kleuteronderwijzers om - in de groei naar een meer handelingsgerichte werking zich verder te professionaliseren in het concreet formuleren van een scherpe analyse en een specifieke zorgvraag. De acties binnen de brede basiszorg systematisch en structureel inplannen heeft eveneens nog groeimarge. Ontwikkeling De voorbije ren ontwikkelde de zorgcoördinator een breed draagvlak voor zorgwerking bij het kleuterteam. Het team staat open voor vernieuwingen binnen de zorgaanpak. De digitalisering van het leerlingvolgsysteem en de zorgdossiers is dit schoolar prioriteit. Handelingsgericht- en planmatig werken evolueert in positieve zin. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 16/21

17 5 ALGEMEEN BELEID VAN DE SCHOOL Het onderzoek naar het algemeen beleid van de school levert volgende vaststellingen op. Leiderschap Visieontwikkeling Besluitvorming Kwaliteitszorg De directeur weet door haar passie de teamleden te motiveren en te stimuleren. Ze hanteert een transparante en democratische leiderschapsstijl en vindt haar rol als coach prioritair. De directeur staat dicht bij het team en rekent op het initiatief en de medewerking van alle teamleden. Deze weten haar bereikbaarheid, openheid, inzet en betrokkenheid ten aanzien van alle onderwijsparticipanten sterk te waarderen. De directeur pakt vernieuwingen geleidelijk en planmatig aan en evalueert systematisch met het oog op eventuele bijsturing. Zij stimuleert overleg en samenwerking waardoor zij iedereen bij de onderwijsverbetering betrekt en creëert hiervoor de nodige organisatorische structuren en onderwijskundige randvoorwaarden. Zij besteedt bijzondere aandacht aan het integreren van nieuwe collega s en schept een kader dat de intrinsieke motivatie bevordert. Deze doelmatigheidsbeleving is voor leren een sterke motor. De kerntaak binnen een krachtige leeromgeving doelgericht werken aan de realisatie van goed onderwijs krijgt voorrang in deze kleinschalige school. De school wil zich vooral profileren als een kleinschalige school met een familiaal karakter waar aandacht is voor elke kleuter. Het schoolteam draagt welbevinden en betrokkenheid van alle schoolparticipanten hoog in het vaandel. De visieontwikkeling krijgt tijdens formele en informele overlegmomenten voldoende aandacht. Basisteksten van het eigen onderwijsnet geven richting aan het overleg en ondersteunen het schoolteam bij de vorming van een schooleigen visie op verschillende aspecten van het schoolleven. De directeur hanteert voor de beleidsvoering in haar school een schoolwerkplan. De inhoud ervan is gekend door de teamleden en richtinggevend voor het onderwijsgebeuren. Het intern leiderschap steunt op een sterke participatieve besluitvorming. Formele overlegstructuren regelen de betrokkenheid en de inspraak van de teamleden, de ouders en andere participanten bij de beslissingen die de school neemt. Door de kleinschaligheid van de school is er heel veel informeel overleg en een vlotte informatiedoorstroming. Deze open communicatie draagt bij tot een hoge betrokkenheid van de teamleden bij het beleid. De directeur plant met regelmaat personeelsvergaderingen. Zij benut deze overlegmomenten om onderwijskundige onderwerpen uit te diepen en gelijkgericht aan te pakken. De directeur initieert en ondersteunt op schoolniveau regelmatig zelfevaluatieprocessen. Deze kaderen binnen het interne kwaliteitszorgsysteem en de schoolwerkplanning. De analyse van leerprestaties en de resultaten uit tevredenheidsonderzoeken bij alle partners (ouders, team en leerlingen) worden gebruikt om prioriteiten te kiezen, om acties voor verbetering te ondernemen en om er een nascholingsbeleid op te enten. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 17/21

18 Talenbeleid Het schoolteam detecteert de talige noden van de kleuters. Leerkrachten zorgen voor een klasklimaat en een inrichting waarin kleuters met talige noden zich veilig voelen. Het klasmanagement is erop gericht om kleuters met talige noden voldoende aan bod te laten komen tijdens het onderwijsleerproces. Leerkrachten bieden binnen de verschillende leergebieden taken aan die de kleuters voldoende kansen geven om ook op talig vlak te ontwikkelen. Leerkrachten hanteren in de verschillende leergebieden werk- en groeperingsvormen die de communicatie en de interactie tussen de kleuters bevorderen. Leerkrachten houden bij de evaluatie van de verschillende leergebieden rekening met de talige mogelijkheden van de kleuters om te vermijden dat elke toets een taaltest is en de taalzwakkere kleuters hierdoor lager scoren. Het schoolteam neemt initiatieven om met de ouders mondeling, op een heldere en verstaanbare wijze te communiceren. Gezien de kleinschaligheid en laagdrempeligheid van de school deed het schoolteam nog geen schriftelijke aanpassingen. GOK- en zorgbeleid Het schoolteam baseert zijn zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid op de analyse van data die de meest relevante noden van leerlingen(groepen) in kaart brengt. Het schoolteam heeft een visie over de wijze waarop het zijn zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid vorm wil geven. Het team organiseert de acties vanuit operationele doelen die aansluiten bij de noden van de kleuters. De schoolorganisatie zorgt er in toenemende mate voor dat het team de vooropgestelde doelen binnen het zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid bereikt. De acties (op leerling-, leraren- en schoolniveau) die het schoolteam uitwerkt, sluiten grotendeels aan op de vooropgestelde doelen. Hierbij is er ook aandacht voor kleuterparticipatie en voor het afstemmen van de eigen acties op het beleid van de scholengemeenschap. Het zorgteam evalueert de effecten van de acties binnen het zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid. Het schoolteam heeft in zijn professionaliseringsbeleid aandacht voor de deskundigheidsbevordering van alle teamleden met het oog op het schooleigen zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid en neemt expliciete initiatieven om de opgedane inzichten en vaardigheden te implementeren op de werkvloer. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 18/21

19 6 STERKTES EN ZWAKTES VAN DE SCHOOL 6.1 Wat doet de school goed? Wat betreft de erkenningsvoorwaarden De kleuteronderwijzers plannen hun onderwijspraktijk voor Nederlands en wetenschappen en techniek vanuit een gezamenlijke visie en steunen daarbij op de uitgangspunten bij de ontwikkelingsdoelen en leerplannen. De kleuteronderwijzers realiseren een doelgericht onderwijsaanbod dat aansluit bij de leef- en belevingswereld van de kleuters. De kleuteronderwijzers bieden voor Nederlands en wetenschappen en techniek een leerplangericht, evenwichtig onderwijsaanbod met oog voor alle domeinen. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen Het schoolteam voert een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid met het oog op optimale leer- en ontwikkelingskansen van alle kleuters. Het schoolteam ontwikkelt procedures en werkdocumenten die de leerbegeleiding ondersteunen. De kleuteronderwijzers beschikken over een samenhangend observatie- en evaluatiesysteem om de ontwikkeling van de totale persoonlijkheid van de kleuters in beeld te brengen. Wat betreft het algemeen beleid Het schoolteam zorgt voor een warm pedagogisch klimaat met duidelijke structuren en afspraken voor de kleuters en de teamleden. Het schoolteam beschikt over zelfevaluerend vermogen en ontwikkelingsdynamiek om de eigen onderwijspraktijk systematisch en effectief bij te sturen. De participatieve besluitvorming, de ondersteunende leiderschapsstijl en het enthousiasme van de directeur dragen bij tot een grote betrokkenheid en hoge motivatie van de teamleden. Het intern leiderschap realiseert een uitgebreide dataverzameling over output en tevredenheid en zet initiatieven op voor een interne en integrale kwaliteitszorg. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 19/21

20 6.2 Wat kan de school verbeteren? Wat betreft de erkenningsvoorwaarden De kleuteronderwijzers kunnen de graduele opbouw van het onderwijsaanbod en het materialenaanbod effectiever uitwerken in relatie met de doelen. De kleuteronderwijzers kunnen het zelfstandig spel en het transferabel leren doelgerichter opnemen binnen het klasmanagement. Enkele kleuteronderwijzers kunnen gerichter aan een veilig psychosociaal leef- en leerklimaat werken. De kleuteronderwijzers kunnen de observeerbare doelen concretiseren om effectieve evolutie of stagnatie te detecteren. Wat betreft de kwaliteit/kwaliteitsbewaking van de processen De kleuteronderwijzers kunnen de zorgmomenten structureel inplannen om de zorg aan kleuters systematisch aan te bieden. Het schoolteam kan de preventieve basiszorg en de verhoogde zorg versterken door een scherpere probleemanalyse van de beginsituatie en van de leerresultaten en door het formuleren van een concrete hulpvraag. Het schoolteam kan de evaluatiepraktijk volledig, concreet en gegradueerd uitwerken zodat deze de totale ontwikkeling van de kleuters optimaal volgt en in kaart brengt. Wat betreft het algemeen beleid Het schoolteam kan de eigen prioriteiten uit het schoolontwikkelingsplan verder optimaliseren. DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 20/21

21 7 ADVIES BETREFFENDE DE ERKENNINGSVOORWAARDEN In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor het kleuteronderwijs. voor de erkenningsvoorwaarde 'bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne'. voor de overige erkenningsvoorwaarden. 8 OVERIGE REGELGEVING: REGELING VOOR VERVOLG Op de gecontroleerde overige regelgeving werden door het inspectieteam geen inbreuken voor verder gevolg door de onderwijsinspectie vastgesteld. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Christelle HAELTERS de inspecteur-verslaggever Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school Izabel VAN DER BORGHT de directeur DL 5363 bao Gemeentelijke Kleuterschool - Dol-Fijn te LIEDEKERKE (Schoolar ) 21/21