De tijd van èn-èn is voorbij

Transcriptie

1 De tijd van èn-èn is voorbij Keuzes maken in openbaar vervoer Henk Meurs MuConsult/Radboud Universiteit m.m.v. Frans Blanker en Edward Rosbergen MuConsult BV Postbus CB Amersfoort T +31 (0)

2 Nieuw kabinet, grote veranderingen Stadsvervoer grote steden aanbesteden BDU drie grote stadsregio s: mln. BDU generiek: - 5% & 1,1% reële groei verdwijnt (- 200 mln.) ABvM stopgezet: kans op 5% vervoergroei OV weg Stadsregio s verdwijnen HRN: sterke verbetering kwaliteit en effectiviteit leidend tot grote besparingen (- 160 mln.) Wat gaan we doen? Bij de pakken neerzitten of aanpakken? 2

3 Aanpakken vraagt om (nieuwe) keuzes t.a.v.: De rol en functie van OV De focus van decentrale overheden en vervoerbedrijven 3

4 Rol en functie OV Op welke doelgroepen moet het OV zich richten? En is het OV daarbij sturend of volgend? Moet OV vooral inzetten op de bereikbaarheid van economische centra en zo bijdragen aan het herstel van de economie? Hoe ver gaat de verantwoordelijkheid als het gaat om de sociale functie? Moet iedere boerderij met OV ontsloten worden? Wat mogen/kunnen we van OV verwachten als het gaat om leefbaarheid? Vraagt om een fundamentele discussie, geen kaasschaaf 4

5 Focus decentrale overheden en vervoerbedrijven Oriëntatie Veronderstelling en focus Productie Reizigers vooral geïnteresseerd in beschikbaarheid en prijs OV Focus op efficiencyverbetering en kostenverlaging Tendens Gewenst Product Verkoop Reizigers vooral geïnteresseerd in kwaliteit OV Focus op kwaliteitsverbetering Mensen hebben zekere weerstand om met OV te reizen die overwonnen moet worden Focus op aantrekken en behouden van reizigers (goede verkoopafdeling) Marketing Mensen hebben wensen en verlangens die vervuld moeten worden Focus op vinden en vervullen vervoerbehoeften (Ken je klanten) 5

6 Focus op product/productie dan: Doel: OV zoveel mogelijk in stand houden door Terughoudend te zijn met stellen hoge kwaliteitseisen Eisen vaker af te stemmen op behoeften specifieke doelgroepen (scholierenvervoer kan ook per touringcar, lagevloerbus niet strikt noodzakelijk) Zoeken naar combinatie van vervoervormen (bijv. toegankelijk OV en WMO-vervoer) Beroep op vrijwilligers (buurtbussen) Met het risico dat steeds minder mensen gebruik van OV gaan maken en dat we in een neerwaartse spiraal terecht komen 6

7 Focus op verkoop/marketing dan: Doel: Gebruik en opbrengsten OV vergroten Overheden richten zich op vervoerbehoeften en niet op systemen Juiste financiële prikkels maken reizigers voor vervoerders belangrijkste klant Vervoerders hebben voldoende ruimte om met aanbod en tarieven op de vervoervraag van reizigers in te spelen Vervoerders zoeken naar nieuwe opbrengstenbronnen En daarbij wel realiseren dat Dit een omslag binnen overheden en vervoerbedrijven vergt Winst maken mag Controlemogelijkheden overheden afnemen 7

8 Opbrengstvergroting (1) Herziening tarievenstructuur (kan via chipkaart): Afschaffen ouderen / scholierenkorting (ten minste in de spits) Grotere relatie OV-tarief met kosten (meer spits/dal-differentiatie, tarief landelijk gebied) Tarief als marketing-instrument (plat fare voor P+R, best price-optie OVchipkaart) Meereisrecht in daluren Internet als verkoopkanaal Is eigenlijk oud nieuws, waarom doen we dit niet in stads- en streekvervoer? 8

9 9

10 Opbrengstvergroting (2) Derdenfinanciering / betrokkenheid: Winkels/instellingen: winkelcentrum koopt gratis OV (meer klanten), gemeente koopt kortingen voor lage inkomens in Bedrijven(terreinen): TFMM/Mobiliteitsmanagement, Rijnstate-kaart (collectief abonnement) Combinatie met gebiedsontwikkeling: bedrijven financieren aanleg tramlijn naar bedrijven/winkelgebied Ossendorf (Köln) voor Sponsoring: Deutsche Telekom sponsort sneltramlijn in Bonn (Telekom- Express), IKEA betaalt aanleg spoorstation bij winkel Samenwerking: toegangsbewijs als OV-ticket (bijvoorbeeld beurzen, bioscopen, theaters, voetbalstadions) Gemeenten kopen dagkaarten voor mensen met lage inkomens (voorbeeld Zwitserland) Reclame en sponsoring interessant ruilmiddelen / inkomstenbronnen 10

11 11

12 Opbrengstvergroting (3) Vervoergroei: Nu: 70% van budget naar 30% van de reizigers. Investeren in kansrijke relaties, o.a. congestie-trajecten en markten die Niet alleen investeren in harde infrastructuur, waar vooral ook in zachte factoren (kwaliteit, belevingswaarde) Basiskwaliteit op orde brengen (reinheid, informatie, punctualiteit etc) Slimme combinaties ontwikkelen: fiets + OV, auto + OV, OV + deelauto, denk multi-modaal Maar vooral: investeren in marketing: Laat potentiële klanten weten welke kwaliteiten het OV biedt! Verleid potentiële klanten om het OV te proberen! Noodzakelijke voorwaarde: zorg dat de basis-kwaliteit op orde is. 12

13 13

14 Tot slot Regeerakkoord daagt uit tot maken van keuzen t.a.v. Rol en functie OV: bereikbaarheid, sociale functie of leefbaarheid Focus OV: Product/productie of verkoop/marketing Maak een duidelijke keuze en accepteer vervolgens de consequenties. Dit vraagt om durf van u en uw politieke bazen. 14