OVER PARIJS EN HOE SLIMMER DE FINANCIËN TE ORGANISEREN

Transcriptie

1 OVER PARIJS EN HOE SLIMMER DE FINANCIËN TE ORGANISEREN WORKSHOP STEDELIJKE RAIL 25 JUNI 2018 Tymon de Weger Erik van der Kooij 1

2 INHOUD 1. De inhoudelijke opgave 2. De financiële opgave 3. Parijs 4. Inhoudelijke oplossingen 5. Financiële oplossingen 2

3 DE INHOUDELIJKE OPGAVE (I) Woningbehoefte Randstad woningen Vooral binnenstedelijk bouwen 3

4 DE INHOUDELIJKE OPGAVE (II) Economie floreert: files nemen toe 4

5 DE INHOUDELIJKE OPGAVE (III) Klimaatopgave ook mobiliteitsopgave 5

6 DE INHOUDELIJKE OPGAVE (1V) De steden en de stedelijke infrastructuur loopt vol Capaciteit weg en rail bereikt 6

7 DE INHOUDELIJKE OPGAVE (V) Problemen zitten niet meer tussen, maar in de stedelijke agglomeraties REOS-gebied 7

8 DE INHOUDELIJKE OPGAVE (VI) Inzetten op fiets + OV 8

9 DE INHOUDELIJKE OPGAVE (VII) Schaalsprong OV nodig. Plannen zijn beschikbaar: Den Haag Rotterdam Amsterdam Utrecht Eindhoven Nadruk op metropolitane infrastructuur 9

10 FINANCIËLE OPGAVE (I) BEPERKTE FINANCIËLE RUIMTE Reguliere middelen Rijk onvoldoende en laat beschikbaar Vrij besteedbare ruimte BDU onder druk 10

11 FINANCIËLE OPGAVE (II) AARDGASBATEN DROGEN OP Aardgasbaten en brandstofheffing drogen op Behoefte aan regionale financieringsbronnen neemt navenant toe 11

12 FINANCIËLE OPGAVE (III) ELDERS INVESTEREN STEDEN MASSAAL In Nederland geen geld, terwijl urgentie groot is! Wie neemt de regie? Bron: Jaap Bierman (HTM) 12

13 ONZE WIJZE VAN BEKOSTIGEN EN FINANCIEREN MOET ANDERS Drie dilemma s voor de bekostiging: 1. Te weinig middelen beschikbaar bij reguliere bekostiging 2. Reguliere middelen te laat beschikbaar 3. Brede/integrale en regionale benadering nodig 13 13

14 BEKOSTIGEN VS. FINANCIEREN Programma/ project Betaler Bekostiging: een partij neemt de kosten van de investering voor zijn rekening. Programma/ project Lening Financier Financiering: tijdelijk ter beschikking stellen financiële middelen tegen een rentevergoeding om na verloop van tijd te worden afgelost. Aflossing + rente Financiering is geen alternatief voor bekostiging. 100% van het project bekostigd worden. 14

15 IN PARIJS KAN HET WEL Parijs: 2 mln, Ile de France 10 mln inwoners Groot Parijs: omvang van de Randstad: 20 mrd tot 2030 nodig Grand Paris Expres Bovenop de Metro en de RER Vooral in de banlieu: dus in de stedelijke regio Metro: M14 M18 Lightrail: T1 T11, Sud en Ouest 15

16 GRAND PARIS EXPRESS 16

17 HOE BETAALT MEN DAT IN FRANKRIJK? VERSEMENT TRANSPORT 1975 Regionale heffing werkgevers (>25 werknemers) regionale werkgevers praten mee visionaire ondernemers grote betrokkenheid Bijdrage Staat ca. 15% Regio s werken met haalbare plannen Slim faseren, geleidelijke uitbouw Steden met metro, tram aantal steden 17

18 INHOUDELIJKE OPLOSSINGEN INVESTEER IN 4 INNOVATIES VOOR MASSA-VERVOERSTROMEN 1. Tussen steden: Tempo 200: Sneller, klokvaste knopen, Randstad Ruit 2. Regionaal: Lightrail regionaal spoor tot in de stad investering 10x lager dan ondergronds 18

19 INHOUDELIJKE OPLOSSINGEN INVESTEER IN 4 INNOVATIES VOOR MASSA-VERVOERSTROMEN 3. Digitalisering: apps voor plannen, boeken en betalen 4. Last mile: e-fiets, flexibel vervoer 19

20 INHOUDELIJKE OPLOSSINGEN INVESTEER NIET IN 1. Zelfrijdende auto s lopen vast in de stad 2. Kleinschalig vervoer lost capaciteitsvraag in steden niet op 20

21 FINANCIËLE OPLOSSING (1) SCHIJF VAN VIJF Overheden: Rijk, regionaal, lokaal (G4) Vervoerbedrijven Vanuit iedere schijf een bijdrage Financiers / pensioenfondsen Ontwikkelaars / bouwers Consumenten / inwoners / bedrijfsleven 21

22 Bijdragen in en beheren van regionaal mobiliteitsfonds Overheden: Rijk, regionaal, lokaal (G4) Vervoerbedrijven Efficiencywinsten Voorfinancieren / PPS Financiers / pensioenfondsen Ontwikkelaars / bouwers Per m3 bouwwerken FINANCIËLE OPLOSSING (II): REGIONALE MOBILITEITSFONDSEN Consumenten / inwoners / bedrijfsleven Werkgevers: heffing per werknemer Vrachtverkeer: Kilometerheffing Consumenten OV: tickets Automobilisten: km-beprijzing ipv opcenten / parkeergelden Lokale belastingbetaler: ozb 22

23 ELDERS IS DIT AL DE PRAKTIJK 23

24 GENERIC VALUE CAPTURE TARGETED VALUE CAPTURE PRIVATE-TO-PUBLIC TRANSFERS GENERIEKE WAARDEOVERDRACHT GERICHTE WAARDEOVERDRACHT OVERDRACHT PRIVÉ-NAAR-OPENBAAR 24

25 Generieke waarde overdracht 25

26 Gerichte waarde overdracht 26

27 Overdracht middelen privé-naar-openbaar 27

28 OPLOSSING (III) REGIO S NEEM DE REGIE! Regio s en regionale (plan)procedures leidend Rijk in meer bescheiden rol Systeemverantwoordelijke voor afstemming alle schaalniveau s: m.n. capaciteitsverdeling regionaal en (inter)nationaal en vanuit dat landelijke belang 1/3 bijdrage 28

29 CONCLUSIE EN OPDRACHT Grote inhoudelijke opgave m.n. in de REOS steden Bekostiging is het echte probleem: keuze uit veel opties. Deze kabinetsperiode regelen! De regio in zijn kracht zetten, dan komt versnelling tot stand Reiziger krijgt meer waar voor zijn geld Maakt de steden sterker en meer leefbaar Regio s zijn aan zet, mèt hun regionale stakeholders. 29

30 TWEE CASUSSEN 1. Doortrekken Noord-Zuidlijn Amsterdam <> Schiphol/Hfdorp 2. Koningscorridor Den Haag 30

31 VRAAG VOOR DE CASUSUITWERKINGEN Vragen: Wie zijn stakeholders volgens schijf van 5 op regionaal niveau? Welke bijdragen uit de schijf van vijf zijn realistisch? Wie is de regisseur? Wat zijn zijn eerste stappen? 31