Werken op het laboratorium. Monstername. Proces hydrobiologische analyse. Monstername. Uitzoeken (sorteren) 19/09/2010.

Transcriptie

1 Groep Monitoring Werken op het laboratorium Kwaliteitszorg in de hydrobiologie Michiel Wilhelm 20 m/v actief in het water: Vissen Vegetatie, Fytoplankton, Zoöplankton Fytobenthos, Macrofauna en Marien benthos 2 Proces hydrobiologische analyse Fase 1 Monstername Monstername Het nemen van een net monster.. Zo: Fase 2 Fase 3 Analyse(uitzoeken en determinatie) Invoer in database en verder gebruik Monstername Uitzoeken (sorteren) Zo: Of zo: 1

2 Determineren Determineren vroeger nu Invoer, controle en vastlegging Wat kan er mis gaan op het lab? Monsterconservering niet goed Veel Monster zoek Uitzoeken teveel / te weinig Erwtenmosseltjes missen Deelmonsters niet itgenoteerd Schattingen vergeten te noteren of invoeren Vrijgelaten beesten (veld) niet ingevoerd Werkstaat: achterkanten niet ingevoerd Determinatiefouten Processen: Methodes vastleggen in protocollen Goede inwerkprocedures Controles inbouwen Netjes werken Leren van fouten en van elkaar Middelen Goede apparatuur (microscopen) Monstervolgsysteem database Juiste literatuur Juiste mensen 2

3 Zijn we er dan? Determinatie van een kokerjuffer: Glyphotaelius pellucidus Handboek: Volg de standaard literatuur Werk netjes en maak geen fouten! De literatuur klopt prima. 3 stekels waarvan 1 geel 2 stekels, 1 licht, 1 donker voordij Fouten identificeren en deze kennis delen Als analist A zich kan vergissen dan analist B ook. Verslaglegging: nuttig ook voor analisten C en D. Systeem: centraal toegankelijke maken (website). De 3e stekel doet niet mee maar hij is er wel! Voordelen: Kennisborging Opleidings traject Limnodata kwalitatief beter Waar kunnen fouten toe leiden? Uit validatie onderzoek Grontmij (2008) 0.4 EKR bij meerdere monsters mafa beek monster 2 monsters 3 monsters 4 monsters 5 monsters 6 monsters 7 monsters Resultaten validatie onderzoek Spreiding 0,08 punt in KRW score. Alle monsters wel binnen 1 KRW klasse. 1 monster bevat 55 % van het totaal aantal soorten op deze locatie op monsterdag. Te onderzoeken: Invloed op KRW score bij maximale variatie? Ervaring collega labs met soortgelijke onderzoeken?

4 Gevoeligheidsanalyse oorspronkelijke monster geslacht ipv soort weglaten 2 soorten EKR 0,33 0,37 0,29 Beoordeling ontoereikend ontoereikend ontoereikend Berekeningselementen uit deelmaatlatten: 3.0 totale abundantie voor berekening positief dominanten + kenm. taxa % abund negatief dominanten % abund kenmerkende taxa % aantal Lijnscontroles: 1 e lijns door analist zelf 2 e lijns onafhankelijk van analist 3 e lijns onafhankelijke externe Voorbeelden van controles van jezelf: Juiste monsterplek Etiketten en werkstaat vergelijken Gebruik van blanco, duplo (niet bij macrofauna) Referentiecollectie (foto of echte beestjes) Voorbeelden van 2 e lijnscontroles: Afstemming monsternemers Herintroductie monsters Interne coaching Blinde monsters (niet bij macrofauna) Samen met andere labs? Voorbeelden van 3 e lijnscontroles: Ringonderzoeken (Buitenlandse) experts raadplegen Opleiding Geen opleiding tot hybi analist Wel belangrijk voor standaardisatie Bij wie ligt deze taak? In ieder geval helpt jong beginnen?? Willen en kunnen leren van eigen en (andermans) fouten Wat moet een externe controle ons eigenlijk opleveren 4

5 einde Discussie (I) 1e lijnscontroles bestaan niet in de hydrobiologie De fout die monstername met zich meebrengt, overschaduwt het gehele proces. De daarna gemaakte fouten vallen in het niet. Wat verstaan we onder 2 e lijnscontroles en wat niet. Discussie (II) Moeten er landelijke normen komen betreffende reproduceerbaarheidscijfers? Heeft het zin om landelijk alle beschikbare validatieslagen eens te laten beschouwen? Discussie (III) Wat monsterneming betreft is het zeer aan te bevelen om in Nederland een jaarlijkse bemonsteringsdag te organiseren met veldwerkers van diverse instituten om standaardisatie te bewerkstelligen Discussie (IV) 5