syfilis hiv hepatitis B Algemene Gezondheidszorg

Transcriptie

1 syfilis hiv hepatitis B Algemene Gezondheidszorg JAARVERSLAG 2018

2 Inhoud Centrum Seksuele Gezondheid p.03 Centrum Seksueel Geweld Flevoland & Gooi en Vechtstreek p.11 Reizigerszorg p.17 Tuberculosebestrijding p.21 Mobiele Röntgen Unit p.25 Technische Hygiënezorg p.27 Milieu en Gezondheid p.32 Infectieziektebestrijding p.34 2

3 3 syfilis hiv hepatitis B CENTRUM SEKSUELE GEZONDHEID

4 Resultaten en cijfers van Centrum Seksueel Gezondheid Flevoland Consulten Het Centrum Seksuele Gezondheid (CSG) van GGD Flevoland biedt aanvullende seksuele Gezondheidszorg. Deze hulpverlening is gericht op groepen die meer risico lopen op een soa of op seksualiteitsproblemen: jongeren tot 25 jaar, mensen met klachten die kunnen wijzen op een soa, mensen die zijn gewaarschuwd voor een soa, mannen die seks hebben met mannen (MSM), sekswerkers en mensen afkomstig uit hiv/soa endemische gebieden consulten In 2018 zijn er bij CSG Flevoland soa-consulten uitgevoerd. Ten opzichte van 2017 (4.763) is het aantal consulten gestegen met 7%. De gemiddelde leeftijd van de cliënten was 27, de mediane leeftijd was 23. De jongste cliënt was dertien jaar, de oudste tachtig jaar. 35,5% van de cliënten had soa-gerelateerde klachten en 19,2% was gewaarschuwd voor een soa. 80 jaar 23 jaar 13 jaar waarvan soagerelateerde klachten 35,5% gewaarschuwd In 15,1% was de cliënt afkomstig uit een soa endemisch gebied. In 30,3% was de cliënt tweede generatie afkomstig uit een soa endemisch gebied. In totaal zijn 233 (4,6%) consulten uitgevoerd bij sekswerkers.van alle bezoekers was 50% vrouw, 21% MSM en 29% heteroman. Het merendeel van de consulten buiten regio (67%) betreft cliënten uit de regio Gooi en Vechtstreek. GGD Gooi en Vechtstreek had geen eigen CSG. Inwoners uit deze regio konden terecht bij andere CSG s. vrouw MSM heteroman 4

5 Resultaten en cijfers van Centrum Seksueel Gezondheid Flevoland Testbeleid Aan de hand van de anamnese en eventueel lichamelijk onderzoek wordt bepaald welke testen bij een cliënt afgenomen worden. Bij laagrisicogroepen wordt alleen op chlamydia en gonorroe getest. Bij hoog-risicogroepen (o.a. MSM) wordt daarnaast ook op hiv en syfilis getest en eventueel op hepatitis B. Jongeren tot 25 jaar kunnen, behalve voor een soa test, ook met seksualiteitsvragen terecht op het spreekuur seksuele gezondheid. Dit aanbod is landelijk bekend onder de naam Sense. Urk : 18 Buiten Flevoland : 890 Lelystad : 702 NOP : 107 Dronten : 136 Almere : Zeewolde : 62 Totaal :

6 Resultaten en cijfers van Centrum Seksueel Gezondheid Flevoland Absoluut aantal aangetoonde soa in Clamydia Gonorroe Syfilis Hepatitis B Hiv 6

7 Resultaten en cijfers van Centrum Seksueel Gezondheid Flevoland Trends Stijging 9,4% In 19,8% van de consulten werd één of meerdere soa aangetoond. Dit is ten opzichte van 2017 (18,1%) een stijging van 9,4%. Bijna bij alle risicogroepen is een stijging te zien. Alleen bij sekswerkers en cliënten met een eerste generatie herkomst uit een soa endemisch gebied was het vindpercentage stabiel. Meest gevonden: chlamydia Net als in voorgaande jaren is chlamydia de meest gevonden soa. In 2018 werd deze in 15,7% van de consulten geconstateerd. In 2017 was dit nog bij 14,6% van de consulten. Ook het aantal gonorroe-infecties is gestegen; in 2018 werd bij 5,3% van de consulten gonorroe aangetoond ten opzichte van 3,9% in Aantal aangetoonde infecties met syfilis, hiv en hepatitis B stabiel syfilis hiv hepatitis B Chlamydia vindpercentage <20 Opvallend is dat, bij een stijging van het absoluut aantal chlamydia-infecties met 15% en het aantal gonorroe-infecties met 45%, de stijging van het aantal cliënten waar tegelijkertijd chlamydia en gonorroe werd aangetoond erg hoog (67%) was. Het aantal aangetoonde infecties met syfilis, hiv en hepatitis B was relatief stabiel ten opzichte van het voorgaande jaar. De stijging van het chlamydia vindpercentage was het sterkst bij jongeren, cliënten die gewaarschuwd waren voor een soa, cliënten met soa-gerelateerde klachten, MSM en cliënten afkomstig uit een soa-endemisch gebied (eerste en tweede generatie samen). De stijging van het gonorroe vindpercentage was het sterkst bij MSM en cliënten afkomstig uit een soa-endemisch gebied (eerste en tweede generatie samen). Echter werd er ook een stijging gezien bij vrouwen en heteromannen. Aantal aangetoonde infecties met chlamydia en gonorroe ( ) 7

8 Resultaten en cijfers van Centrum Seksueel Gezondheid Flevoland Trends over meerdere jaren Groei voornamelijk onder cliënten jonger dan 25 jaar Over de jaren heen is er een forse toename van het aantal cliënten dat op soa is getest bij GGD Flevoland. Deze groei komt voornamelijk door cliënten jonger dan 25 jaar. Dit hangt onder andere samen met de aanpassing van de landelijke subsidieregeling welke strengere voorwaarden stelt aan personen van 25 jaar en ouder om voor een soa-test in aanmerking te komen. De huidige strengere selectie is deels een verklaring voor het toenemend percentage van geteste personen bij wie één of meerdere soa werd vastgesteld (het zogenaamde vindpercentage). Bij het vindpercentage bij jongeren is geen opvallende stijging te zien. Bij jongeren onder de 25 jaar is dit vindpercentage altijd al hoger geweest. Dit is wel zorgelijk wanneer dit wordt afgezet tegen het totaal aantal consulten dat wel stijgt. In 2018 werd bij 652 jongeren een soa aangetoond ten opzichte van 200 jongeren in Het aantal consulten van mensen die soa-gerelateerde klachten hebben of gewaarschuwd zijn laat een vergelijkbare trend zien met de toename van het totaal aantal consulten. Het vindpercentage bij deze doelgroepen laat een geleidelijke toename zien over de jaren. De stijging in het aantal consulten bij MSM en mensen met herkomst uit een soa-endemisch gebied laat een vergelijkbare trend zien. Het vindpercentage is daarbij relatief stabiel. In 2017 leek er een lichte daling te zijn, maar in 2018 was er opnieuw een toename. Het aantal consulten bij sekswerkers laat een mindere grote stijging zien. Het CSG zet zich actief in om deze doelgroep te benaderen. Dit gebeurt via outreach richting seksinrichtingen maar ook actieve benadering van sekswerkers die online adverteren. Soa consulten naar leeftijdsgroep ( ) % Aantal consulten % 20% 15% 10% 5% Vindpercentage % Consulten < 25 jaar Consulten 25 jaar Vindpercentage totaal Vincpercentage <25 jaar 8

9 Resultaten en cijfers van Centrum Seksueel Gezondheid Flevoland Soa consulten bij MSM, sekswerkers en cliënten afkomstig uit een soa-endemisch gebied ( ) ,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Consulten MSMC Consulten herkomst endemisch Vindpercentage sekswerkers onsulten sekswerker Vindpercentage MSM Vindpercentage herkomst endemisch Soa consulten vanwege klachten en waarschuwing ( ) ,%0 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Consulten klachten Vindpercentage klachten Consulten gewaarschuwd Vindpercentage gewaarschuwd 9

10 Resultaten en cijfers van Centrum Seksueel Gezondheid Flevoland Sense In 2018 zijn 437 Sense consulten geregistreerd. Het overgrote deel vindt plaats bij meisjes (86,5%). Van de 378 van de consulten bij meisjes had 70,6% betrekking op anticonceptie. 437 consulten Bij jongens waren de meest besproken onderwerpen seksualiteit of iets dat in de categorie anders viel (waaronder vragen over seksueel gedrag en sekstechnieken). Het aantal Sense consulten met onderwerp seksueel geweld is gedaald sinds 2016 omdat een deel van deze consulten nu worden geregistreerd via het Centrum Seksueel Geweld. Sense consulten naar besproken onderwerp ( ) ( ) Anticonceptie Zwangerschap Seksualiteit Seksueel geweld Anders Verdeling van onderwerpen van Sense consulten naar geslacht (2018) 100% 80% 60% 40% 20% 0% Man Vrouw Anticonceptie Zwangerschap Seksualtieit Seksueel geweld Anders 10

11 CENTRUM SEKSUEEL GEWELD

12 Centrum Seksueel Geweld Flevoland & Gooi en Vechtstreek Het Centrum Seksueel Geweld Flevoland & Gooi en Vechtstreek is opgezet ter verbetering van de hulpverlening voor slachtoffers van seksueel geweld. Het CSG biedt vanaf haar opening op 21 maart 2016 geïntegreerde, multidisciplinaire hulpverlening voor slachtoffers van acuut seksueel geweld. Medische, psychologische en forensische disciplines bieden samen zorg en onderzoek op één locatie. Ook krijgt ieder slachtoffer een casemanager toegewezen, die de zorg coördineert. GGD Flevoland is coördinator van het CSG en is verantwoordelijk voor het casemanagement. Verleende zorg in aanmeldingen 30% stijging t.o.v In 2018 is in 120 gevallen zorg verleend of advies gegeven door CSG Flevoland & Gooi en Vechtstreek (grafiek 1). Dit was een evidente stijging (30%) van het aantal aanmeldingen ten opzichte van De toename was net als in het voorgaande jaar sterker (49%) bij de acute aanmeldingen dan bij de niet acute aanmeldingen (16%). Dit sluit aan bij de wens om meer slachtoffers in de acute setting hulpverlening aan te kunnen bieden. Het CSG richt zich op zorg aan slachtoffers van acute gevallen van seksueel geweld (<7 dagen geleden). In grafiek 1 is meer informatie te vinden over de slachtoffers welke zijn aangemeld in Slachtoffers van niet-acute gevallen van seksueel geweld die zich melden bij CSG krijgen niet standaard een casemanager toegewezen. Hierbij vindt een beoordeling plaats van welke zorg iemand nodig heeft en zoekt Acuut Niet acuut Grafiek 1: Aantal aanmeldingen en consulten 12

13 Centrum Seksueel Geweld Flevoland & Gooi en Vechtstreek 89% (49 mensen) casemanagement In subacute gevallen (<4 weken) wordt regelmatig gekozen om wel een deel van het casemanagement aan te bieden. In andere gevallen wordt iemand begeleid naar reguliere zorg en hulpverlening. Derhalve is er over de groep slachtoffers van niet recent seksueel geweld minder achtergrondinformatie beschikbaar in de registratie. Van de gevallen van acuut seksueel geweld hebben 49 mensen (89%) casemanagement ontvangen. Dit wil zeggen dat er tenminste eenmaal contact is geweest met de casemanager. Dit cijfer betrekt zich, zoals boven beredeneerd, alleen op slachtoffers van acuut seksueel geweld (55 in totaal). Het casemanagement werd wel aan alle slachtoffers van acuut seksueel geweld aangeboden. Sommige slachtoffers weigerden dit, waren onbereikbaar of de nazorg was reeds elders geborgd. acuut seksueel geweld 16% actueel huiselijk geweld Van de 49 mensen die casemanagement hebben ontvangen, gaven 7 cliënten (16%) aan dat er ook sprake was van actueel huiselijk geweld. Of er sprake is van huiselijk geweld wordt vastgesteld aan de hand van een expliciete uitvraging van het slachtoffer of komt naar voren uit eerdere rapportages, zoals een melding bij Veilig Thuis. Het gaat hier met nadruk dus niet om mogelijke vermoedens van de hulpverlener alleen vrouwen In 2018 hebben alleen vrouwen zich gemeld voor hulpverlening bij acuut seksueel geweld. Wel is er bij 8 jongens en mannen advies gegeven bij situaties van niet recent seksueel geweld. Dit betrof in alle gevallen advies aan professionals of omgeving van het slachtoffer. In de voorgaande jaren waren er ook maar enkele aanmeldingen van mannen in de acute setting. Dit past bij een landelijk beeld dat mannen weinig gebruik maken van de hulpverlening van het Centrum Seksueel Geweld. heidszorg (AGZ) van GGD Jaarverslag Flevoland 2018 afdeling Algemene Gezondheidszorg (AGZ) van GGD Flevoland 13

14 Centrum Seksueel Geweld Flevoland & Gooi en Vechtstreek 120 meldingen 55 acuut ( 7 dagen) 65 niet acuut (>7 dagen) Gemiddelde leeftijd 22,4 (range 6-45) Minderjarig Vrouw Eerder seksueel geweld Actueel huiselijk geweld Medische zorg ontvangen FMO* ondergaan Aangifte gedaan (volgens slachtoffer) Casemanegement ontvangen Indicatie traumabehandeling 32,7% 100% 20,9% 16,3% 88,4% 53,5% 32,6% 89,1% 27,9% *(forensisch medish onderzoek) Tabel 1: Overzicht meldingen

15 Centrum Seksueel Geweld Flevoland & Gooi en Vechtstreek In grafiek 2 en 3 is te vinden wat de herkomst is van de meldingen. Aanmeldingen worden geregistreerd op basis van waar iemand zich bevond op het moment van aanmelding. Slachtoffers ontvangen in de acute setting altijd zorg van het dichtstbijzijnde centrum. Wanneer iemand buiten het eigen verzorgingsgebied woont, wordt verdere zorg over het algemeen overgedragen naar het centrum daar. Het aantal aanmeldingen bij CSG Flevoland & Gooi en Vechtstreek verhoudt zich enigszins tot de grootte van de betreffende gemeenten. Echter zijn er ook gemeenten waaruit in heel 2018 geen acute of niet acute aanmelding ontvangen is (Laren, Urk en Wijdemeren). Het aantal acute meldingen uit de regio Gooi en Vechtstreek lijkt nog iets achter te blijven op basis van de verhouding van het aantal inwoners. Dit is minder het geval waar het gaat om niet acute aanmeldingen. Almere Hilversum Lelystad Huizen Dronten Weesp Noordoostpolder Gooise Meren Zeewolde Buiten regio Grafiek 2: Aantal aanmeldingen van acuut seksueel geweld 2018 Blaricum Almere Hilversum Dronten Zeewolde Blaricum Hilversum Noordoostpolder Gooise Meren Grafiek 3: Aantal aanmeldingen van niet-acuut seksueel geweld

16 Centrum Seksueel Geweld Flevoland & Gooi en Vechtstreek Organisatorische ontwikkelingen Eind 2017 is gewerkt aan een wijziging van de landelijke verdeling van verzorgingsgebieden van de verschillende centra in het land. Dit omdat in januari 2018 de landelijke dekking door 16 centra gerealiseerd zou worden. Hierbij is naast Flevoland ook de regio Gooi en Vechtstreek officieel ingedeeld in het verzorgingsgebied. Om dit ook duidelijk uit te dragen naar buiten toe is per januari 2018 de naam aangepast naar Centrum Seksueel Geweld Flevoland & Gooi en Vechtstreek. In 2018 zijn samenwerkingsafspraken gemaakt met Veilig Thuis Gooi en Vechtstreek. Daarnaast is het bedoeling dat zij ook convenantpartner zullen worden binnen CSG Flevoland & Gooi en Vechtstreek. Met andere convenantpartners heeft afstemming plaatsgevonden over de uitbreiding van het werkgebied, waarbij in de meeste gevallen Gooi en Vechtstreek ook binnen hun werkgebied viel. Met het oog op samenwerking voor verwijzing voor traumabehandeling voor volwassen cliënten uit regio Gooi en Vechtstreek loopt nog een traject om te komen tot een samenwerking met een nieuwe convenantpartner. In 2019 zal gekeken worden naar verdere versterking van bekendheid van het CSG in regio Gooi en Vechtstreek. Financiële inbedding Met het oog op deze borging heeft GGD Flevoland ook in 2018 contact onderhouden met de gemeenten van Flevoland via centrumgemeente Almere. In 2018 is in samenwerking met Regio Gooi en Vechtstreek gekeken naar de financieringsmogelijkheden voor het nieuwe verzorgingsgebied Gooi en Vechtstreek. Hierdoor zal de financiering van de geboden zorg met ingang van 2019 verdeeld zijn over deze twee regio s. 16

17 vorige menu volgende REIZIGERSZORG

18 Reizigerszorg Consulten In 2018 zijn er reizigersconsulten uitgevoerd op de diverse locaties van de GGD Flevoland. Dit is een stijging van 16% ten opzichte van 2017 (8.217). (Grafiek 1) consulten Grafiek 1. Aantal consulten Het merendeel van de bezoekers kwam net als afgelopen jaren uit Almere. Er werd een toename gezien in het aantal bezoekers op alle locaties. (GGD Flevoland heeft op drie locaties spreekuur namelijk Almere, Lelystad en Emmeloord). In 2018 zijn er van het totaal aantal bezoekers in Flevoland 64% in Almere (6.114), 26% in Lelystad (2.517) en 10 % in Emmeloord (937) gezien (Grafiek 2). locaties, 2018 Emmeloord Lelystad Almere Grafiek 2. Verdeling bezoekers naar bezochte locaties in

19 Reizigerszorg Het aantal eerste consulten was Dit is een stijging van 20% ten opzichte van 2017 (5.878) (Grafiek 3). Eerste consulten betreffen klanten die voor een nieuwe reis bij de GGD komen eerste consulten Totaal aantal vaccinaties +13% jan feb mrt apr mei juni juli aug sept okt nov dec Grafiek 3. Aantal eerste consult verdeeld over het jaar Het aantal herhalingsconsulten is in 2018 met 8% toegenomen (2.531 in 2018 versus in 2017). Herhalingsconsulten zijn consulten van klanten die komen om een vervolg te geven aan een vaccinatie. Het totaal aantal gegeven vaccinaties aan reizigers in 2018 was , dit is een stijging van 13% t.o.v (12.259) De meeste populaire bestemming onder de bezoekers van GGD Flevoland in 2017 en 2018 India Thailand Suriname Kaapverdië 232 Gambia Ghana Z-Afrika Sri Lanka Egypte 289 Indonesië Vietnam

20 Reizigerszorg Vakantiebeurs VAKANTIEBEURS 2018 LANDELIJKE VEILIGHEIDSDAG ALMERE 2018 GGD reisvaccinaties had ook dit jaar weer een stand verzorgd met als doel naamsbekendheid van GGD reisvaccinaties. Twee verpleegkundigen van GGD Flevoland hebben meegewerkt op de vakantiebeurs in Utrecht. Er werd voorlichting gegeven aan bezoekers van de beurs. Net als vorige jaar werd de stand zeer goed bezocht. Landelijke Veiligheidsdag Almere 26 mei 2018 VOORLICHTINGSAVOND De afdeling reizigerszorg en infectieziekten waren vertegenwoordigd op de landelijke veiligheidsdag. Er is promomateriaal meegegeven aan bezoekers en mondeling voorlichting gegeven. Veel publieksvragen gerelateerd aan reizigers- en infectieziekten zijn beantwoord. Voorlichtingsavond 1 november 2018 Het Aeres College in Almere organiseert voorlichtingsavonden over buitenlandstages voor ouders en leerlingen. Twee verpleegkundigen van de GGD waren aanwezig en hebben vele ouders en leerlingen te woord gestaan over welke gezondheidsrisico s er zijn in de betreffende landen. Veel vragen van ouders en leerlingen konden worden beantwoord en zo nodig werd verwezen naar de reizigersspreekuren van de GGD. 20

21 21 vorige menu volgende TUBERCULOSEBESTRIJDING

22 Tuberculosebestrijding Aantal patiënten In 2018 had de GGD totaal 36 patiënten met TBC in zorg, 12 daarvan kwamen uit een andere regio. Bij de overnames ging het om asielzoekers die naar onze regio s verhuisden. 3 daarvan werden weer gedurende hun behandeling opnieuw overgeplaatst, 1 vertrok met onbekende bestemming. totaal Nadere definiëring van de 24 bij GGD Flevoland gemelde TBC patiënten Type: TBC 15 longtuberculose (waarvan 6 open) 9 extra pulmonale tb: o 3 Pleuritis o 2 wervel o 3 perifere klieren o 1 peritonitis Van de gemelde patiënten in onze regio werden er 2 uitgeplaatst naar Italië, dit betrof asielzoekers die terug moesten naar het land waar ze als eerste geregistreerd stonden. 1 Persoon is tijdens de behandeling overleden. De doodsoorzaak was niet tuberculose. Etnische afkomst: 3 Nederlandse nationaliteit 1 Oost Europa 9 Afrika 8 Azië 1 Midden Oosten 2 Zuid Amerika 22

23 Tuberculosebestrijding Aantal patiënten in Asielzoekerscentra (AZC) 2 AZC Almere (waarvan 1 overname) 5 AZC Luttelgeest (waarvan 4 overnames) 7 AZC Dronten (waarvan 5 overnames) 1 AZC Zeewolde (waarvan 1 overname) In de loop van 2018 is het AZC in Zeewolde gesloten. Opvallend was in 2018 het relatief groter aantal minderjarige asielzoekers. Zij verbleven in AZC Dronten. 49 Latente tuberculose infecties: = 49 gevonden na klachten of voorafgaand aan start biologicals gevonden in contactonderzoek Het betrof een Pilot waar gedetineerden werden gescreend op een latente tuberculose infectie in plaats van op de ziekte Tuberculose. Mogelijk volgt hier gewijzigd landelijk beleid uit voort. gevonden in een Pilot in een Penitentiaire Inrichting LATENTE TUBERCULOSE INFECTIES 23

24 Tuberculosebestrijding Zoals de grafiek laat zien was er in 2018 een lichte stijging ten opzichte van 2017 te zien, van het aantal tuberculosepatiënten die zorg en behandeling kregen vanuit GGD Flevoland. Het aantal latente infecties liet een aanzienlijke daling zien ten opzichte van het jaar ervoor toen een groot aantal asielzoekers werd gescreend in het kader van een pilot. 70 TBC en LTBI

25 25 MOBIELE RÖNTGEN UNIT

26 Mobiele Röntgen Unit GGD Flevoland beschikt over drie Mobiele Röntgen Units (MRU) die worden ingezet voor de screening van risicogroepen in het kader van de Tuberculosepreventie en - bestrijding. Inzet van de Mobiele Röntgen Units van GGD Flevoland: In totaal zijn met MRU6 dit jaar röntgenfoto s gemaakt MRU6 werd het gehele jaar 4 dagen per week ingezet voor screening op locaties van de Dienst Justitiële Inrichtingen en het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA). Ook werd met MRU6 wekelijks spreekuur-assistentie verleend aan GGD Gooi en Vechtstreek, GGD Hollands Noorden en GGD Zaanstreek Waterland. MRU6 is eind 2018 volledig voorbereid op de komst van itbc. Het nieuwe tbc-registratieprogramma, waarmee o.a. de in de MRU gemaakte röntgenfoto s direct vanuit de MRU naar het landelijke fotoarchief (IMS) worden gestuurd. In totaal zijn met MRU6 dit jaar röntgenfoto s gemaakt. MRU7 is het gehele jaar verhuurd aan het COA. Deze MRU, met personeel van GGD Brabant-Zuidoost, werd op locatie AZC Cranendonck te Budel ingezet als statische röntgenkamer voor het screenen van nieuwe bewoners van AZC Cranendonck. In totaal zijn met MRU7 op locatie Cranendonck dit jaar röntgenfoto s gemaakt. In totaal zijn met MRU7 dit jaar röntgenfoto s gemaakt In totaal zijn met MRU8 dit jaar 929 röntgenfoto s gemaakt MRU8 is t/m 6 februari 2018 aan het COA verhuurd. Deze MRU, met personeel van GGD Groningen, werd op locatie AZC Veenhuizen ingezet als statische röntgenkamer voor het screenen van nieuwe bewoners van AZC Veenhuizen. In totaal zijn met MRU8 op locatie Veenhuizen dit jaar 564 röntgenfoto s gemaakt. Van mei tot augustus is MRU8 verhuurd aan GGD Twente. Deze MRU, met personeel van GGD Twente, werd in deze periode tijdens verbouwingswerkzaamheden van het TBC-bureau van GGD Enschede 5 dagen per week ingezet als statische röntgenkamer voor het screenen van cliënten van GGD Enschede. In totaal zijn met MRU8 dit jaar op locatie GGD Enschede 365 röntgenfoto s gemaakt. 26

27 27 TECHNISCHE HYGIËNEZORG

28 Technische hygiënezorg (THZ) Publieksevenementen Door gemeenten wordt aan de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) advies gevraagd over vergunningen rondom evenementen. Een onderdeel van de vraag kan betrekking hebben op het gebied van de THZ. Binnen GGD Flevoland werken GHOR en THZ intensief samen betreffende bovengenoemde advisering. GHOR 45 adviezen THZ GHOR t.a.v. aanvraag vergunning evenementen 2018 In 2018 zijn door het team van de Technische Hygiënezorg 45 adviezen uitgebracht bij het aanvragen van een vergunning voor een publieksevenement. Bij evenementen met een middelgroot en/of groot risico in kader van infectieziekten worden naast het advies ook een inspectie uitgevoerd tijden het evenement. Bij 14 evenementen zijn inspecties uitgevoerd. Naast de reguliere evenementen zoals Lowlands, Defqon, en de Libellezomerweek is in 2018 als nieuw meerdaags evenement de Hiswa bezocht. Tattoo-, piercingshops en shops voor permanente make-up (PMU) Op basis van de Warenwet is GGD Flevoland belast met het inspecteren van bedrijven die tatoeëren, piercen en permanente make-up aanbrengen. De GGD verstrekt namens de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) vergunningen aan bedrijven die voldoen aan de hygiëne-eisen. Na het verlopen van de termijn van drie jaar moet een ondernemer een nieuwe aanvraag voor een vergunning indienen bij de GGD. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is namens VWS toezichthouder op de wet. Bij klachten en meldingen werken GGD en NVWA dan ook nauw samen. 28

29 vorige menu volgende Technische hygiënezorg (THZ) Inspecties 38 vergunningen In 2018 zijn 38 vergunningen verleend. Er zijn twee herinspecties uitgevoerd bij een PMU- en een Tattooshop. Er werd hierbij een verbeterlijst uitgeschreven en nadat de verbeteringen waren doorgevoerd kon alsnog een vergunning afgegeven worden. Bij één bedrijf dat zowel tatoeëren als piercen uitvoerde, is de vergunning voor 24 het piercen ingetrokken. permanente make-up 13 NOP 1 Lelystad Dronten tattooshop Almere Zeewolde tattoo piercing PMU 0 Combi van tattoo, piercing en PMU combinatie Figuur 1. Overzicht van verleende vergunningen per gemeente en type 29

30 Technische hygiënezorg (THZ) Overige activiteiten Hygiëne-onderzoeken In 2018 zijn in totaal 7 seksbedrijven geïnspecteerd in Almere en Lelystad. Het betrof zowel escortservices, privéhuizen, parenclub als massagesalons. Op basis van afspraken met het Centraal Orgaan Asielzoekers voert de GGD hygiëne-onderzoeken uit bij asielzoekerscentra in Flevoland. In 2018 zijn 3 reguliere onderzoeken uitgevoerd bij asielzoekerscentra. Eén centrum is in de loop van 2018 gesloten en daar is geen onderzoek meer uitgevoerd. Tevens inspecteert de GGD Regionale Opvangvoorzieningen. Dit zijn centra voor Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen. Flevoland kent 1 locatie die gekoppeld is aan het AZC in Dronten. In 2018 heeft de tweejaarlijkse controle plaatsgevonden bij de ambulanceposten. Er zijn in totaal 6 onderzoeken uitgevoerd. Overige activiteiten Projecten In 2017/2018 is in samenwerking met het team infectieziekten het project Thuiszorg gestart. Er heeft een onderzoek plaatsgevonden om te inventariseren hoe de infectiepreventie gehanteerd en geborgd is binnen thuiszorginstellingen en er is in het bijzonder gekeken naar afspraken en maatregelen in kader van antibioticaresistentie. In het najaar zijn de resultaten van het onderzoek gepresenteerd aan de deelnemers. Hieruit blijkt dat er behoefte is aan voorlichting/ kennisoverdracht op gebied van infectiepreventie. In samenspraak met de Gemeente Lelystad, de Brandweer en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit is een project Marktkramen opgestart. De insteek van het project is hygiëne en veiligheid. De voorbereiding is inmiddels afgerond en in 2019 zal de praktijktoets uitgevoerd worden. 30

31 Technische hygiënezorg (THZ) Overige activiteiten Voorlichting en advies Er zijn twee voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd met als thema basis hygiëne, reinigen en desinfectie. De doelgroepen waren medewerkers van een thuiszorgorganisatie en vrijwilligers van een publieksevenement. In samenwerking met de afdeling Jeugdgezondheidzorg is een vervolg gegeven aan het voorlichtingsproject Handjes wassen. Het betreft praktische voorlichting en uitleg aan leerlingen van groep 1 & 2 van basisscholen. Er is voorlichting gegeven op 14 scholen in Lelystad en Dronten voor 31 groepen. Er is een les verzorgd voor Praktijkverpleegkundigen van de Hoge School Groningen over infectieziektepreventie en bestrijding bij kinderboerderijen. GGD Flevoland heeft enkele jaren terug onderzoek gedaan met betrekking tot de hygiënestatus en kennis bij kinderboerderijen in Flevoland. De resultaten hiervan zijn gebruikt bij de les. Daarnaast wordt GGD regelmatig geraadpleegd door burgers en/of instellingen met vragen op het gebied van Technische Hygiënezorg. In 2018 zijn in totaal 130 vragen binnengekomen over diverse onderwerpen. Indien er veel vragen over een bepaald onderwerp of probleem binnenkomen dan kan dit voor de GGD aanleiding zijn tot een gerichte actie zoals bijvoorbeeld het geven van voorlichting of een bezoek naar aanleiding van klachten. 31

32 32 MILIEU EN GEZONDHEID

33 Milieu en gezondheid Meldingen en incidenten Het team Milieu en Gezondheid van GGD Flevoland houdt zich bezig met de invloed van het milieu op onze gezondheid. In 2018 zijn er 146 vragen in behandeling genomen. Dat is een stijging van 26% ten opzichte van 2017 (116 vragen en in 2016: 137). Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door mensen uit de gemeente Almere. Waar voorgaande jaren maximaal 50% van de vragen uit Almere kwamen, was dat in %. (2017: 47% en 2016: 50%) Meldingen Almere Lelystad Dronten Zeewolde NOP Urk Overig Totaal Binnenmilieu Buitenmilieu Overig/onbekend 1 1 Totaal Dronten 5% NOP 5% Zeewolde 3% Urk 1% Overig 3% Lelystad 27% Almere 57% 33

34 34 artikel 26 INFECTIE ZIEKTE- BESTRIJDING

35 Infectieziektebestrijding De afdeling Infectieziektebestrijding staat 24 uur per dag, 7 dagen in de week paraat voor de signalering, bestrijding en preventie van infectieziekten ten behoeve van de volksgezondheid in Flevoland. In het jaarverslag van 2018 presenteren wij de informatie over de dalende vaccinatiegraad in Flevoland, de belangrijkste activiteiten en surveillancecijfers. 12 Infectieziekten in RVP De dalende vaccinatiegraad in Flevoland In Flevoland wordt het Rijksvaccinatieprogramma (het RVP) uitgevoerd door verschillende organisaties. Er wordt gevaccineerd tegen 12 infectieziekten. Sinds 1 mei 2018 worden kinderen van 14 maanden tegen MenACWY in plaats van MenC gevaccineerd. In het najaar van 2018 werden de 14 jarigen gevaccineerd tegen MenACWY. In 2018 waren er geen grote uitbraken van RVP-ziekten. De vaccinatiegraad in Flevoland is al enkele jaren onder het Nederlandse gemiddelde, zie tabel 1. Soort vaccinatie Almere Dronten Lelystad NOP Urk Zeewolde Gemiddeld Flevoland Gemiddeld Nedelrand BMR volledig afgesloten DKTP volledig afgesloten HPV volledig afgesloten Hib volledig afgesloten Hepatitis B volledig afgesloten Meningokokken C volledig afgesloten Pneumokokken volledig afgesloten VOLLEDIGE DEELNAME RVP 87% 88% 88% 87% 59% 87% 85% 90% 87% 89% 88% 87% 59% 88% 85% 90% 32% 39% 28% 31% 8% 33% 31% 46% 92% 91% 89% 90% 58% 89% 88% 92% 93% 92% 90% 91% 61% 88% 89% 93% 92% 93% 90% 90% 58% 86% 88% 93% 93% 92% 89% 91% 59% 87% 89% 93% 89% 90% 86% 87% 54% 85% 85% 90% Tabel 1. Meest recente vaccinatiegraden in Flevoland ten opzichte van Nederland (verslagjaar 2018). Volledig afgesloten zijn kinderen die alle (re)vaccinaties tegen deze ziekte volgens RVP ontvangen. 35

36 Infectieziektebestrijding 4/6 gemeenten scoren onder gemiddelde voor vaccinatiegraad De invloed van Urk op de Flevolandse cijfers is niet heel bepalend voor de slechte score van Flevoland als provincie. Dit komt omdat de bevolking van Urk nog geen 5% van de Flevolandse bevolking uitmaakt. Ook zonder Urk scoort onze regio slecht. Vier van de zes gemeenten (Lelystad, Noordoostpolder, Urk en Zeewolde) scoren bij alle vaccinaties onder het Nederlandse gemiddelde. Dronten en Almere doen het iets beter, maar scoren ook vaak onder gemiddeld. Opvallend is dat alle Flevolandse gemeenten bijzonder slecht scoren ten opzichte van het landelijk gemiddelde als het gaat om de HPV-vaccinatie, de vaccinatie tegen baarmoederhalskanker. De reden hiervoor is onduidelijk. Urk scoort zelfs het slechtst van alle Nederlandse gemeenten. Lage vaccinatiegraad voor HPV-vaccinatie De norm van 95% van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die nodig is om uitbraken van mazelen te voorkomen, wordt in Flevoland (conform Nederland) niet gehaald. Doordat het normpercentage voor groepsimmuniteit voor bepaalde vaccinaties niet wordt gehaald, neemt het risico op een uitbraak van infectieziekten toe. Dit levert risico s op voor de volksgezondheid. Vaccinatie zwangere vrouwen en werknemers tegen kinkhoest 495 kinkhoestvaccinaties bij zwangeren De Gezondheidsraad heeft het advies uitgebracht om zwangere vrouwen en werknemers die in direct contact komen met jonge kinderen een vaccinatie tegen kinkhoest aan te bieden. GGD Flevoland biedt deze groepen de mogelijkheid om zich te laten vaccineren tegen kinkhoest. In 2017 hebben 81 zwangere vrouwen en werknemers gebruik gemaakt van de mogelijkheid om zich tegen kinkhoest te laten vaccineren door GGD Flevoland. In 2018 is dit aantal opgelopen naar

37 Infectieziektebestrijding Besmettingsaccidenten Prik-, bijt-, snij- en spataccidenten zijn vormen van besmettingsaccidenten, zie figuur 1. Hierbij kan menselijk bloed of een andere lichaamsvloeistof in het lichaam van een ander komen waardoor er een risico bestaat op besmetting met hepatitis B, hepatitis C en/of hiv. Het aantal meldingen (c.q. verzoeken tot afhandeling) van besmettingsaccidenten was in 2018 niet afwijkend van voorgaande jaren. Bij 33 van de accidenten was geen actie nodig. Bij de overige 24 accidenten werd bloedonderzoek verricht en/of vaccinatie verstrekt. Figuur 1. Besmettingsaccidenten Consulten voor rabiës postexpositie (PEP) In 2018 consulteerden 23 personen, die mogelijk risico op rabiës hadden gelopen, het team infectieziektebestrijding (in 2017 waren dat 27 personen). Bij 22 van de 23 personen indiceerde het team postexpositieprofylaxe. Van deze 22 personen waren 13 personen al begonnen met de profylaxe in het land waar de blootstelling plaatsvond. Het team maakte het vaccinatieschema verder af. Bij 7 personen werd naast de vaccinaties, menselijk anti-rabiës immunoglobuline (MARIG) toegediend. Figuur 2 en 3 laten zien in welk land het incident zich afspeelde en welk dierensoort hierbij betrokken was. 37

38 Infectieziektebestrijding 4% 4% 9% 35% 22% 26% Figuur 2. Type dier betrokken bij de (dieren)beet Nederland 5% Macedonië 5% Turkije 5% Costa Rica 5% Colombia 5% Frankrijk 5% Griekenland 5% Suriname 5% Vietnam 5% Filipijnen 5% Bolivia 5% Chili 5% Thailand 18% Indonesië 27% Figuur 3. De landen waar de dierenbeet plaatsvond 38

39 Infectieziektebestrijding Surveillance In tabel 2 staat het overzicht van meldingsplichtige infectieziekten die in 2018 (en voorgaande jaren) door GGD Flevoland zijn gemeld aan het RIVM. Opvallend is de afname van het totaal aantal meldingsplichtige infectieziekten in Dit is met name te danken aan minder meldingen van kinkhoest en legionella. Deze cijfers kunnen fluctueren over de jaren heen Zikavirus Buiktyfus Hepatitus A Hepatitus B Hepatitus C Invasieve groep A-streptokokkeninfectie Kinkhoest Paratyfus Shigellose STE/E.coli infectie Bof Invasieve Hib-infectie Hantavirus Invasieve pneumokokken-zeikte (geboren na 2006) Legionellose Leptospirose Listeriose Malaria Mazelen Meningokokkose MRSA (cluster buiten ziekenhuis) Psittacose Q koorts Creutzfeldt-Jakob s Disease Klassiek Brucellose Voedselinfectie Totaal Tabel 2 Overzicht meldingsplichtige infectieziekten in 2018 t.o.v. voorgaande jaren 39

40 Infectieziektebestrijding In 2018 zijn er 656 vragen via de telefoon of mail binnengekomen, waarvan o.a. 151 reizigersvragen, 105 vragen over meningokokken(vaccinatie) en 68 Zikavirus gerelateerde vragen. 656 vragen In 2018 zijn er 52 artikel 26 meldingen geregistreerd. Op basis van artikel 26 van de Wet publieke gezondheid, dienen hoofden van instellingen een ongewoon aantal zieken met maag- en darmaandoeningen, geelzucht of huidaandoeningen, of een andere ernstige aandoening van vermoedelijk infectieuze aard te melden bij de GGD. Doel van deze meldingsplicht is om de GGD in staat te stellen naar aanleiding van deze signalen nader onderzoek te doen. Zo nodig worden maatregelen getroffen om verdere verspreiding van de ziekte naar personen, zowel binnen als buiten de instelling te voorkomen artikel