Anita Cremers Lectoraat Co-design, Hogeschool Utrecht

Transcriptie

1 Participatief ontwerpen van technologie ter bevordering van zelfredzaamheid bij cliënten met een cognitieve beperking Anita Cremers Lectoraat Co-design, Hogeschool Utrecht

2 Wat hebben we onderzocht? Onderzoeksvraag Hoe kunnen cliënten en zorgverleners samen met ontwerpers technologie ontwerpen, gericht op het door cliënten zelfstandig uitvoeren van algemene dagelijkse levensverrichtingen, zodanig dat de zelfredzaamheid van de cliënt verhoogd wordt?

3 Om wie gaat het? Henk is een volwassen man met autisme en een gemiddeld IQ. Hij is 36 jaar en woont al lang op zichzelf. Henk vindt eigen regie heel belangrijk. Amy is 20 jaar, heeft een licht verstandelijke beperking en woont begeleid. Ze kan dingen in huis wel zelf doen, maar ze vergeet ze ook vaak.

4 Wat hebben we gedaan? kennis en ervaringen vastleggen technologische interventies ontwikkelen kennis en ervaringen vastleggen effecten van het inzetten van interventies in de zorgpraktijk evalueren cliënten: leven, empowerment, welzijn zorgverleners: werkwijze, benodigde vaardigheden maart 2016 maart 2018

5 Wat hebben we opgeleverd? Powertoolkit mensen met een cognitieve beperking co-design & co-evaluatie methoden, technieken, tools en richtlijnen ontwerprichtlijnen voor interventies Interventies communiceren met anderen dagelijkse activiteiten plannen omgaan met stress

6 6

7 Evalueren van technologie in de zorg is lastig Kwaliteit van leven, welzijn, zelfredzaamheid veel diversiteit: persoonlijke kenmerken, levensloop, voorkeuren, Zorgpraktijk veel belanghebbenden, processen, situaties, perspectieven, Technologie introductie van technologie verandert de (sociale) context (bedoeld of onbedoeld) Zooming in : details van technologieontwerp Technologische artefacten (technologieën, instrumenten, apps, robots, etc.) Zooming out : socio-technische inbedding in de context (Oosterlaken, 2015, 15)

8 Integrale aanpak Community of practice : alle belanghebbenden betrekken Evaluatiesuite met verschillende meetinstrumenten Integratie-raamwerk Narratief interview Context map Service provider logs QoL vragenlijsten User experience vragenlijst

9 Evaluatie in de zorgcontext Verwachtingen De verwachtingen aan het begin van de evaluatie zijn vaak hoog. Het is belangrijk om vooraf over deze verwachtingen te spreken om teleurstelling achteraf te voorkomen. Bij het begin moet duidelijk zijn hoe co-evaluatie zich verhoudt tot co-design. Gaat het om de evaluatie van een product dat bijna af is, of is het eerder een iteratie binnen het co-design proces? Er moet duidelijk gemaakt worden in hoeverre het prototype al echt werkt, en welke inspanningen nog nodig zijn om het product echt bruikbaar te maken. Belang van werking van de technologie De technologie moet zo veel mogelijk echt werken, anders haken gebruikers snel af en wordt het prototype niet of nauwelijks gebruikt (incl. batterijduur). Kleine praktische onvolkomenheden leiden tot grote belemmeringen in het gebruik. Als er technische problemen optreden moet er voldoende ondersteuning zijn om dit op te lossen. Het is belangrijk dat het product een gevoel van veiligheid en vertrouwen oproept.

10 Cliënten en begeleiders Cliënten Cliënten die deelnemen aan de evaluatie moeten zorgvuldig geselecteerd worden. De begeleiders moeten hiervoor wel voldoende informatie hebben. Cliënten hebben veel tijd nodig om aan een nieuw product te wennen. Het is belangrijk voldoende tijd uit te trekken voor een evaluatieperiode (de periode van zes weken bij Powertools bleek te kort). Bij de keuze van methoden moet rekening gehouden worden met het niveau van de individuele cliënt: bv. aantal keuzemogelijkheden, gebruik van symbolen, een logboek bijhouden. Begeleiders Begeleiders moeten nauw betrokken zijn bij de evaluatie, bij voorkeur alle begeleiders. Begeleiders kunnen de rol van co-onderzoeker opnemen, aangezien zij vertrouwde personen zijn voor de cliënten. Begeleiders moeten dan wel goede instructies krijgen (bijvoorbeeld: hoe je zelf reageert, heeft invloed op hoe de cliënt reageert). Begeleiders moeten hulp kunnen inroepen bij vragen en problemen. Bij de keuze van methoden moet rekening gehouden worden met de voorkeuren van de begeleider. Logboeken zijn bijvoorbeeld lastig om goed bij te houden.

11 Meer inzichten? Powertoolkit!