DIEPE GEO-THERMIE-LOGIE. Geologie van de Nederlandse ondergrond in een flits Drs. H.F. Mijnlieff
|
|
- Irma de Groot
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DIEPE GEO-THERMIE-LOGIE Geologie van de Nederlandse ondergrond in een flits Drs. H.F. Mijnlieff
2 KENNIS & KUNDE Kennis -Socratische wijsheid: hoe meer je weet, hoe meer je weet dat je niks weet, -Dunning-Krugereffect Kunde Bron: 2 UDG symposion
3 COMPETENTIE & BEWUST ZIJN Waar zijn wij als Stakeholders in de aardwarmte sector? Onbekwaam Bekwaam Onbewust onbekwaam 2. Bewust onbekwaam 3. Bewust bekwaam 4. Onbewust bekwaam Onbewust Bewust 2 UDG symposion
4 GEOLOGIE EEN INTRODUCTIE Er was eens een oerknal.. 13,7 miljard jaar geleden. Toen ±4,5 miljard jaar geleden: In den beginne was de aarde woest en ledig Nu jaar 2018: de aarde is gecultiveerd en vol. Wat gebeurde tussen toen en nu? En.. uitdaging dat de aarde niet terugkeert naar de in den beginne status 4 Geothermie in Nederland
5 ONTWIKKELING VAN FLORA EN FAUNA Dinantian Woest en leeg 5 Geothermie in Nederland From:
6 WAT TIJDSFEITEN Reservoirgesteente voor UDG in Nederland Andere geothermische reservoirgesteenten Mens komt Oudste in Nederland aangeboord gesteente Dino s dood? Reservoirgesteente van Groningen gasveld = grote uitsterf-episodes 6 Geothermie in Nederland Using time scale creator:
7 DE GEOLOGISCHE TIJDSREIS VAN NL 7 Geothermie in Nederland Source: de Jager 2007 Source:?RGD?
8 TYPE GESTEENTE Zandsteen Kleisteen (schalie) Kalksteen Mergel Dolomiet Steenzout bron: asu.edu 8 Geothermie in Nederland Foto's: Wikipedia, Geology.com
9 SEISMIEK IS ALS ECHO 9 Geothermie in Nederland
10 SEISMIEK IS ALS ECHO VAN MOEDER AARDE 10 Geothermie in Nederland
11 SEISMIEK IS ALS ECHO VAN MOEDER AARDE 11 Geothermie in Nederland
12 KIJKJE IN DE ONDERGROND VAN NL 12 Geothermie in Nederland Doornenbal, J.C. et al., 2010.
13 GESTEENTELAGEN IN DE ONDERGROND IN NL - 0 km Etage 7: Noordzee Groep (opslag radioactief, low temperature geothermal) Etage 6: Chalk Groep (zeer beperkt potentieel) Rijnland Group (oil/gas, medium temperature geothermal energy) - 1 km Altena, Schieland Groups (oil/gas, medium temperature geothermal energy) Trias Group (gas, medium temperature geothermal energy, storage, salt) - 2 km Etage 2: Zechstein Groep (zout, opslag, olie/gas) Rotliegend Group (gas, medium temperature geothermal energy, storage, buffering) Carboniferous (gas, high temperature / ultra deep geothermal energy, shale gas, CBM) - 3 km 13 Geothermie in Nederland - 4 km
14 'CONVENTIONELE' DIEPE GEOTHERMIE 0 <Porositeit> 25% 0.01 <Perm.> 1000 md 14 Geothermie in Nederland
15 2 PLUS 1 STELLINGEN Met moeder Aarde moet je, net als met je partner, integer en met liefde omgaan. Zonder gegevens en kennis van de ondergrond tast je in het duister. Een boorgat is pas een aardwarmteput als je er warm water uit putten kan! 15 Diepe Geo-thermie-logie
16 BACK-UP SLIDES SCHATTING ENERGIE VERMOGEN Geothermisch vermogen afhankelijk van reservoireigenschappen Dikte Permeabiliteit Diepte / temperatuur Saliniteit Onzekerheden!! Proefje 16 Geothermie in Nederland
17 GEOTHERMAL POWER ESTIMATION DOUBLETCALC 17 Geothermie in Nederland
18 GEOTHERMAL POWER ESTIMATION DOUBLETCALC Results Debiet Geothermisch Vermogen 18 Geothermie in Nederland
19 STEPS TO TAKE 4 A GEOTHERMAL PROJECT Operator activity Feasibility study Geologic & economic study Setting up project Role TNO-AGE Audit exploration lic. application document Audit RNES application document and / or Audit SDE application document On request of SodM audit boorplan document, Interference with oil&gas E&P Processing daily drilling reports Drilling & testing Production licence & Development plan Production Update Borehole database Audit RNES claim & Welltest evaluation for RNES Audit production licence application document Audit Winningsplan document Process production data Monitor production data Process art. 113 data-submission Abandon wells & Decommisioning
20 ThermoGis Aardwarmte Potentie datadichtheid & kennis Dikte Rotliegend Doorlatendheid Rotliegend Geothermisch Witte vlekken vermogen overlay Rotliegend
21 JAARLIJKSE WARMTEPRODUCTIE 21 Geothermie in Nederland
22 BEDANKT VOOR UW AANDACHT TNO.NL/ECNPARTOFTNO
Potentie voor (ultra) diepe geothermie in Twente. dr. Edo Veenstra en dr.ir. Paul de Groot 19 September 2018
Potentie voor (ultra) diepe geothermie in Twente dr. Edo Veenstra en dr.ir. Paul de Groot 19 September 2018 Inhoud Introductie dgb Earth Sciences Seismiek Beschikbare gegevens Interpretatie studie Waarom?
Nadere informatieOpsporing en winning van aardwarmte
Opsporing en winning van aardwarmte Aardwarmte in Nederland Principe aardwarmte ardwarmte Soorten aardwarmte normale aardwarmtewinning: doublet T = Tp-Ti Tp=70 C Ti=30 C Soorten aardwarmte Mijnwaterproject
Nadere informatieEven voorstellen. Auke Barnhoorn
Even voorstellen Auke Barnhoorn Universitair Docent in Petrofysica Department of Geoscience and Engineering Faculteit van Civiele Techniek en Geowetenschappen TU Delft 8 jaar in buitenland gewoond Nu 5
Nadere informatieGEOHEAT app Toelichting Activiteit 1 Geologische potentieel
17/06/2014 GEOHEAT app Toelichting Activiteit 1 Geologische potentieel D. Lagrou, S. Loveless, V. Harcouët Menou, B. Rombaut, B. Laenen (VITO) J.C. (H.) Doornenbal, M.P.D. Pluymaekers, J. ten Veen, L.
Nadere informatieHOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE
HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE JORIS KOORNNEEF DERDE NATIONAAL CONGRES BODEMENERGIE UTRECHT 29 JUNI 2018 GEOTHERMIE FAMILIE Ondiepe geothermische systemen
Nadere informatieSessie Geothermie; Onze nieuwe bron van energie!
Kennisconferentie Duurzame Ontwikkeling van de Ondergrond Sessie ; Onze nieuwe bron van energie! 1 L. Kramers (TNO) Roelof Migchelsen (Provincie Overijssel) Agenda Wat houdt geothermie in? Even voorstellen:
Nadere informatieTechnische haalbaarheid Geologische aspecten en risico s
Technische haalbaarheid Geologische aspecten en risico s Jan Tel 23 September 2013 Aardwarmte (Diepe Geothermie) Extractie van warmte / grondwater uit de diepe ondergrond Warmteproductie en/of electriciteitsproduktie
Nadere informatie11/3/13. Ruimtelijke Ordening van de Ondergrond. Voor een meer Verantwoorde Exploitatie CO 2 storage gas storage
Ondergrondse Activiteiten in NL 17 miljoen mensen: > 500 inwoners/km 2 Onshore Gasvelden Olievelden Producerend: 113 4 Abandoned: 35 8 Niet ontwikkeld: 46 9 14 zoutwinnings vergunningen sand & pipelines
Nadere informatieSamenvatting. Figuur 1: Onderzoeksgebied in paars
Samenvatting Geothermie duurzame energiebron De lat voor verduurzaming in de woningbouw, tuinbouw en industrie ligt hoog. Het blijkt uit onderzoek en praktijk dat geothermie een zeer kosteneffectieve manier
Nadere informatieRNES Aardwarmte Garantieregeling tegen het risico van misboring. Paul Ramsak/ Gerdi Breembroek RVO.nl. Informatiemiddag Geothermie 12 april 2017
RNES Aardwarmte 2017 Garantieregeling tegen het risico van misboring Paul Ramsak/ Gerdi Breembroek RVO.nl Informatiemiddag Geothermie 12 april 2017 RNES Aardwarmte Verlaagt het risico voor aardwarmteprojecten
Nadere informatieDe potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie
De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie Diepe geothermie heeft vele voordelen Characteristics Geothermal Geothermal
Nadere informatie15/06/2012. 15/06/2012 Geothermie in Limburg: enkele geologische aspecten Matsen Broothaers WAT IS GEOTHERMIE? 15/06/2012 2 2012, VITO NV
15/06/2012 Geothermie in Limburg: enkele geologische aspecten Matsen Broothaers WAT IS GEOTHERMIE? 15/06/2012 2 1 WAT IS GEOTHERMIE?» Warmte uit de kern van de Aarde» neemt toe met de diepte» Radioactief
Nadere informatieOndergrondse Ruimte in Beeld
Ondergrondse Ruimte in Beeld Op weg naar een onderbouwde beslissing S.F. van Gessel TNO Advisory Group Economic Affairs Bouwstenen Bouwstenen TNO TNO Structuurvisie Structuurvisie Overheid Overheid Realisatie
Nadere informatieDe potentie van geothermie op Europese en mondiale schaal. dr. Jon Limberger
De potentie van geothermie op Europese en mondiale schaal dr. Jon Limberger Mondiale geothermische capaciteit 25 Geïnstalleerde Capaciteit [GW] = 30 GW 20 15 Warmte 20,6 13.5 kolen, gas, 10 nucleair, wind
Nadere informatie2014 GreenPort NHN, All rights reserved. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede
. 2014 GreenPort NHN, All rights reserved GEOTHERMAL OUTLOOK 2015-2017 Ronald den Boogert AGENDA Waarom nu geothermie? Stand van zaken geothermie in Nederland in 2015 2020 Voorbeelden toekomstige innovaties
Nadere informatieWELKOM. #UDGseminar2018
WELKOM #UDGseminar2018 Marcel Hoenderdos Manager Communicatie & Public Affairs bij EBN B.V. #UDGseminar2018 Wie zit er in de zaal Programma 09.50 Welkom Jan Willem van Hoogstraten 10.05 Introductie EZK
Nadere informatieHoogeveen zoutpijler. Hoogeveen
Hoogeveen zoutpijler Hoogeveen Voorwoord Dit informatieblad geeft een technische-geologisch overzicht van individuele zoutpijlers binnen de Zechstein Groep in Noord Nederland. Per zoutpijler, waarbij de
Nadere informatieRNES Aardwarmte 2015. Garantieregeling tegen het risico van misboring. Paul Ramsak/ Gerdi Breembroek RVO.nl
RNES Aardwarmte 2015 Garantieregeling tegen het risico van misboring Paul Ramsak/ Gerdi Breembroek RVO.nl Informatiemiddag Geothermie 3 februari 2016 Garantieregeling Geothermie / RNES Aardwarmte Risk
Nadere informatieGeothermie. Wat is Geothermie? 1. Hoe het werkt en hoe veilig het is. 2. Mogelijkheden in de regio Helmond. Flank van de Roerslenk zit onder Helmond
Geothermie Wat is Geothermie? 1. Hoe het werkt en hoe veilig het is 2. Mogelijkheden in de regio Helmond Flank van de Roerslenk zit onder Helmond Er is veel interesse voor energie met een konstante prijs:
Nadere informatieGeologie voor geothermische warmtewinning. Masterclass Houten 7 mei 2014 Richard Rijkers
Geologie voor geothermische warmtewinning Masterclass Houten 7 mei 2014 Richard Rijkers Agenda Hoe krijg ik goede geologische informatie voor een betrouwbaar geothermisch reservoirmodel? Met welke risico
Nadere informatieBourtange zoutpijler Bourtange Legenda
Bourtange zoutpijler Bourtange Legenda Zoutpijlers mogelijk geschikt voor cavernes >300m hoog Mogelijk geschikt voor aanleg lage cavernes 0 15 30 60 km Voorwoord Dit informatieblad geeft een technische-geologisch
Nadere informatieInformatiebladen aardwarmtewinning
Informatiebladen aardwarmtewinning Voorwoord, disclaimer 1. Beschrijving a. Algemeen b. Winning met aardwarmtedoubletten c. Warmtekrachtcentrales (EGS) 2. Potentieel in Nederland a. Vergunningen b. Geotechnische
Nadere informatieSingle hole geothermische systemen - Wat kun je er mee? Guus Willemsen, IF Technology
Single hole geothermische systemen - Wat kun je er mee? Guus Willemsen, IF Technology Veel onderzoek, weinig commerciële toepassingen Ondiep (tot 200 m-mv) zijn concepten met single hole geothermische
Nadere informatieDiepe geothermie Nationaal Onderzoek Programma Geothermie (NOPG) Waarom geothermie en waarom het NOPG?
Diepe geothermie Nationaal Onderzoek Programma Geothermie (NOPG) Breed inzetbare goedkope duurzame energie Waarom geothermie en waarom het NOPG? In geothermie worden meerdere toepassingen onderscheiden
Nadere informatieDe potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie
De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie IF Technology: advies en ingenieursbureau duurzame bodemenergie (WKO en geothermie);
Nadere informatieGasselte-Drouwen zoutpijler. Gasselte-Drouwen
Gasselte-Drouwen zoutpijler Gasselte-Drouwen Gasselte-Drouwen: Geografische ligging Gasselte-Drouwen: Vergunningen, Boringen, Cavernes De zoutpijler onder Gasselte-Drouwen is relatief klein, smal en spits
Nadere informatieSamenvatting. Geothermische energie uit Trias aquifers in de ondergrond van Noord-Brabant
1 Samenvatting Geothermische energie uit Trias aquifers in de ondergrond van Noord-Brabant De gemeenten Breda, Tilburg en Helmond hebben in samenwerking met de Provincie Noord-Brabant, Brabant Water en
Nadere informatieSupplement op rapport regionale studie aardwarmtepotentie provincie Limburg
TNO-rapport TNO 2012 R11208 Supplement op rapport regionale studie aardwarmtepotentie provincie Limburg Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31 88 866 42 56 F +31
Nadere informatieGeothermie in Nederland
Geothermie in Nederland Wat is het potentieel, wat is het alternatief en wat moet ú er mee? Frank Schoof, Platform Geothermie Oude Delft 37, Delft 06 1323 0736 www.geothermie.nl Platform Geothermie Non-profit
Nadere informatieOlie- en gasvelden volgens het Plan-MER
Pasop Roden Midlaren Een Norg Vries Noord Vries Centraal Annerveen Norg Zuid Vries Zuid Gieterveen Gasselternijveen Olie- en gasvelden volgens het Plan-MER Olievelden Appelscha Witten Eleveld Witterdiep
Nadere informatieToepassing van boorgatmetingen bij geothermische projecten. Toegevoegde waarde voor de geothermie-operator en anderen.
Toepassing van boorgatmetingen bij geothermische projecten Toegevoegde waarde voor de geothermie-operator en anderen. Inhoud 1. Introductie Wouter van Leeuwen 2. Boorgatmetingen: een overzicht 3. Doelen
Nadere informatieWinschoten zoutpijler. Winschoten
Winschoten zoutpijler Winschoten Voorwoord Dit informatieblad geeft een technische-geologisch overzicht van individuele zoutpijlers binnen de Zechstein Groep in Noord Nederland. Per zoutpijler, waarbij
Nadere informatieInformatiebladen olie- en gaswinning
Informatiebladen olie- en gaswinning Voorwoord, disclaimer 1. Beschrijving a. Ontstaansgeschiedenis b. Conventionele winning c. Niet-conventionele winning (schaliegas en steenkoolgas) 2. Potentieel in
Nadere informatieAardwarmte in Nederland. Eveline Rosendaal / Geothermie symposium Twente 19 september 2018
Aardwarmte in Nederland Eveline Rosendaal / Geothermie symposium Twente 19 september 2018 Energieverbruik Nederland 2015 3144 PJ 38% gas www.ebn.nl 2 CO 2 emissie Nederland 1990 100% 222,2 Mton CO 2 -eq
Nadere informatieGEOTHERMIE IN VLAANDEREN. Dr. David Lagrou, Geoloog, VITO
GEOTHERMIE IN VLAANDEREN Dr. David Lagrou, Geoloog, VITO VITO, VISION ON TECHNOLOGY HOOFDKANTOOR: Boeretang 200, 2400 Mol, België Ook afdelingen in Geel, Berchem en binnenkort in Genk (ENERGYVILLE)» Een
Nadere informatieHooghalen zoutpijler Hooghalen Legenda
Hooghalen zoutpijler Hooghalen Legenda Zoutpijlers mogelijk geschikt voor cavernes >300m hoog Mogelijk geschikt voor aanleg lage cavernes 0 15 30 60 km Voorwoord Dit informatieblad geeft een technische-geologisch
Nadere informatieHAALBAARHEIDSONDERZOEK GEOTHERMIE IN DE SLOCHTEREN FORMATIE PROVINCIE UTRECHT. PETROFYSISCH ONDERZOEK Fase 1
RAPPORT betreffende HAALBAARHEIDSONDERZOEK GEOTHERMIE IN DE SLOCHTEREN FORMATIE PROVINCIE UTRECHT PETROFYSISCH ONDERZOEK Fase 1 Opdrachtnummer:414207-201147 FRBV project: 40-178 Fugro Robertson B.V. Opdrachtgever
Nadere informatieQuantitatieve risico analyse. Nedmag VE 5/6
Quantitatieve risico analyse Nedmag VE 5/6 Veendam VDM-05 & VDM-06 Auteurs: Goedgekeurd: Versie: 2.0 Datum: 22-03-2018 1 Referentie documenten 1. Handleiding Risicoberekeningen Bevi versie 3.3, 1 juli
Nadere informatieAardbevingen en gaswinning. Bernard Dost KNMI
Aardbevingen en gaswinning Bernard Dost KNMI Aardbevingen in Nederland (1300-2013) Natuurlijke aardbevingen Rood: 1980-2013 Roze: 1904-1980 Licht roze: 1986
Nadere informatieGeothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet
Geothemie Nieuwe kansen voor het warmtenet 06 54268181 1 Accelerate energy innovation Drs. Ronald den Boogert Ronald@inimpact.nl By the implementation of innovative technologies and a close cooperation
Nadere informatieAardwarmteproject in Koekoekspolder (Overijssel)
Aardwarmteproject in Koekoekspolder (Overijssel) 16 maart 2018 Blue Terra Radboud Vorage Projectdirecteur Greenhouse GeoPower Opzet presentatie Het tuinbouwgebied Koekoekspolder Energie in de tuinbouw
Nadere informatieIs een Geothermisch Warmtenet Haalbaar in Castricum?
Is een Geothermisch Warmtenet Haalbaar in Castricum? Hans van Dongen Werkgroep Geothermisch Warmtenet Castricum CALorie Publieksavond Van het Gas af! Gemeentehuis Castricum, 14 november 2017 Werkgroep
Nadere informatieMeer (dan) warmte onder Delft
MV KIVI Caspar lezing 2012: Meer (dan) warmte onder Delft Chris den Boer Stichting Delft Aardwarmte Project 25 April, 2012 DAP 3-O s bijvangst Injectiviteit Introductie stichting DAP Opgericht door Mijnbouw
Nadere informatieQuickscan geothermie Energielandgoed Wells Meer
Quickscan geothermie Energielandgoed Wells Meer Betreft Quickscan geothermie voor locatie Wells Meer in de gemeente Bergen Behandeld door M. de Kruijf Gecontroleerd door R. Dirkx Versienummer Definitief
Nadere informatieAgentschap NL T.a.v. Paul Ramsak Postbus AA SITTARD 6130AA17. Geachte heer Ramsak,
Retouradres: Postbus 80015, 3508 TA Utrecht Agentschap NL T.a.v. Paul Ramsak Postbus 17 6130 AA SITTARD 6130AA17 Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31 88 866 42
Nadere informatieZuidwending zoutpijler. Zuidwending
Zuidwending zoutpijler Zuidwending Voorwoord Dit informatieblad geeft een technische-geologisch overzicht van individuele zoutpijlers binnen de Zechstein Groep in Noord Nederland. Per zoutpijler, waarbij
Nadere informatieGeothermie als Energiebron
Geothermie als Energiebron Even voorstellen: Paul Mast -- Geoloog Johan de Bie --Technical Sales manager ESPs Ynze Salverda -- BD Analist Er zijn verschillende vormen van duurzame energie. Daarvan is geothermie
Nadere informatieToepassing van wet- en regelgeving voor de diepe ondergrond
Toepassing van wet- en regelgeving voor de diepe ondergrond Pieter Jongerius De Mijnbouwwet 2 1 De Mijnbouwwet Invloedssfeer Wat is de diepe ondergrond? 100 m 500 m ~ 5 km 3 De Mijnbouwwet Vergunningen
Nadere informatieGeothermie Terschelling
Geothermie Terschelling Opdrachtgever Gemeente Ameland Postbus 22 9160 AA Hollum Contactpersoon: Sicco Boorsma Adviseur Energie en Geologie IF Technology bv Velperweg 37 Postbus 605 6800 AP Arnhem T 026
Nadere informatieWordt (diepe) geothermie de nieuwe energiebron voor datacenters? Strukton Worksphere Raymond van den Tempel
Wordt (diepe) geothermie de nieuwe energiebron voor datacenters? Strukton Worksphere Raymond van den Tempel Deze lezing wordt u aangeboden door Introductie Strukton STRUKTON GROEP Strukton Rail Strukton
Nadere informatieNAM UGS Norg. Presentatie 9 september UGS NORG BRON VAN ONZE ENERGIE
Presentatie 9 september UGS NORG 1 Mei 2015 Agenda 1. Schade aan panden in Steenbergen e.o. 2. Opslagplan Norg - reservoirdruk 3. Vragen 2 Mei 2015 Schade aan panden in Steenbergen 1/2 NAM onderzoekt de
Nadere informatieIs Aardwarmte Haalbaar in Castricum?
Is Aardwarmte Haalbaar in Castricum? Hans van Dongen Werkgroep Aardwarmte Castricum CALorie Publieksavond Van het Gas af! Gemeentehuis Castricum, 21 februari 2018 Werkgroep Geothermisch Warmtenet 1 Werkgroep
Nadere informatieKansen voor ondiepe geothermie
Kansen voor ondiepe geothermie Ondiepe Geothermie Onttrekken van aardwarmte uit ondiepe formaties Diepte tot circa 1.250 meter Temperatuur 15 tot 45 C Technologie Dieptes (m) Gebruikelijke toepassing WKO
Nadere informatieGeothermie glastuinbouwgebied Harmelerwaard
Geothermie glastuinbouwgebied Harmelerwaard Haalbaarheidsstudie Opdrachtgever Provincie Utrecht Postbus 80300 3508 TH UTRECHT T 030-25 82 980 F 030-25 82 243 E stef.roell@provincie-utrecht.nl Contactpersoon:
Nadere informatieAgentschap NL T.a.v. Paul Ramsak Postbus AA SITTARD 6130AA17. Geachte heer Ramsak,
Retouradres: Postbus 80015, 3508 TA Utrecht Agentschap NL T.a.v. Paul Ramsak Postbus 17 6130 AA SITTARD 6130AA17 Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31 88 866 42
Nadere informatieBreak-out sessie Kennis & Innovatie
Project Geothermie versterken en versnellen Break-out sessie Kennis & Innovatie Paul Ramsak / Gerdi Breembroek Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) New Babylon, Den Haag 13 september 2017 Opzet
Nadere informatieTrillingen in het Noorden: De oorzaak van bodemdaling en aardbevingen in Groningen
Leidse Winterlezing 11 November, 2018 Trillingen in het Noorden: De oorzaak van bodemdaling en aardbevingen in Groningen Prof. Chris Spiers Hoge Druk en Temperatuur Laboratorium (HPT Lab) Faculteit Geowetenschappen
Nadere informatieEr is inderdaad veel kennis en ervaring, maar er zijn ook nuance verschillen tussen de branches
Uitwisseling van kennis tussen geothermie en olie- en gassector Geothermie Partners, maart 2019 Samenvatting Om geothermie op grotere schaal te ontwikkelen in Nederland is onder andere meer kennis en ervaring
Nadere informatieOpschaling aardwarmte en in de Glastuinbouw. Presentatie, 8 maart 2019
Opschaling aardwarmte en in de Glastuinbouw Presentatie, 8 maart 2019 Over EBN EBN is een staatsdeelneming EBN investeert namens de Nederlandse Staat van oudsher in de opsporing en winning van olie en
Nadere informatieGasproductie in Nederland
Schaliegas Winning in Nederland Een Introductie Rien Herber KNAW Minisymposium 12 Juni 2013 Gasproductie in Nederland Slochteren Slochteren Offshore Offshore Land Land Gas Consumptie (41.5 BCM) industrie
Nadere informatieProject: Kennisdocument Onderwerp: p90 Datum: 23 november 2009 Referentie: p90 onzekerheid Wat betekent de p90 (on)zekerheid?
Project: Kennisdocument Onderwerp: p90 Datum: 23 november 2009 Referentie: p90 onzekerheid Wat betekent de p90 (on)zekerheid? De p90 onzekerheid staat in het kader van de garantieregeling voor aardwarmte
Nadere informatieTNO-rapport TNO 2013 R11836 2 / 30
TNO-rapport TNO 2013 R11836 Specificaties geologisch onderzoek voor geothermieprojecten Rapportagevereisten SDE+ Olie en Gas Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31
Nadere informatieGasvondst Slochteren-1 (1959) De Wereldreis van Nederland 550 miljoen jaar geleden - nu. Bron: SPB Atlas, 2011 Bron: Berendsen 2004 6!
Bevingen in Hoe zit dat nu? Gasvondst Slochteren-1 (1959) NL Gas Productie Slochteren Rien Herber Infoversum, 22 november Source: EBN 2010 Rotliegend Zandsteen Reservoir De Wereldreis van Nederland 550
Nadere informatieOntmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning
Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning New emmergy 17 mei 2017 Berend Scheffers Ons energiesysteem 2 Energiesysteem Nederland 2015. Bron: NEV 2016, ECN, PBL, CBS, RVO Rol van gas
Nadere informatieOpschaling aardwarmte in warmtenetten Een analyse van de meerwaarde van de play-based portfoliobenadering
Opschaling aardwarmte in warmtenetten Een analyse van de meerwaarde van de play-based portfoliobenadering Referentie Betreft Behandeld door Gecontroleerd door Versienummer 67282/RK/20181217 Opschaling
Nadere informatieInformatiebladen zoutwinning
Informatiebladen zoutwinning Voorwoord, disclaimer 1. Beschrijving a. Ontstaansgeschiedenis b. Zoutwinning door oplosmijnbouw c. Cavernes 2. Potentieel in Nederland a. Vergunningen b. Geotechnische randvoorwaarden
Nadere informatieWe boren (te?) diep op zoek naar aardwarmte
We boren (te?) diep op zoek naar aardwarmte De belangstelling voor de winning van aardwarmte groeit. Maar toezichthouder SodM ziet een jonge onervaren sector. Op sommige plekken is een verhoogd risico
Nadere informatieEindexamen aardrijkskunde vwo 2009 - II
Actieve aarde Opgave 7 Geologie en klimaat in Nevada (VS) Gebruik de bronnen 13 en 14 van het bronnenboekje. Bron 13 geeft een foto weer van een landschap in Nevada. Bron 14 is een geologische doorsnede
Nadere informatieSlim hole Drilling for Geothermal. wells
Slim hole Drilling for Geothermal wells Presentation Outline Doelstelling Luttelgeest-01 well Slim down mogelijkheden ultradiepe geothermie Design/ontwerp overwegingen Kosten en tijd analyse Risico analyse
Nadere informatieAardwarmteproject in Koekoekspolder (eerste cluster)
Aardwarmteproject in Koekoekspolder (eerste cluster) Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland 9 November 2016 Richard Kalter & Radboud Vorage GreenhouseGeoPower Opzet presentatie Het tuinbouwgebied Koekoekspolder
Nadere informatieUltradiepe geothermie voor de industrie GEO XL. 12 september 2017 Egbert Klop
Ultradiepe geothermie voor de industrie GEO XL 12 september 2017 Egbert Klop Inhoud Het wat van ultradiepe geothermie Het waarom van ultradiepe geothermie voor de industrie Het hoe van het GEO XL-concept
Nadere informatieEindrapport Geothermie Bergschenhoek Projectnummer: AARD04003
Eindrapport Geothermie Bergschenhoek Projectnummer: AARD04003 Operator: Warmtebedrijf Bergschenhoek Weg en Land 2 2661 DB Bergschenhoek Winningslocatie: Warmoeziersweg 52 2661 EH Bleiswijk Projectleider:
Nadere informatiePlay-based portfoliobenadering, eerste inzicht in zes voordelen voor veilig en verantwoord, kosteneffectief versnellen van geothermie
Play-based portfoliobenadering, eerste inzicht in zes voordelen voor veilig en verantwoord, kosteneffectief versnellen van geothermie Het geheel is groter dan de som der delen 30 mei 2018 TNO: J.G. Veldkamp,
Nadere informatieArie Kalkman, Hans Veldkamp, Thijs Boxem, Joris Koornneef, Madelaine Halter
TNO-rapport Energie Leeghwaterstraat 46 2628 CA Delft Postbus 6012 2600 JA DelftPrincetonlaan 6 3584 CB Utrecht www.tno.nl TNO R11224 Branche Innovatie Agenda T +31 88 866 22 00 F +31 88 866 06 30 Ultra-Diepe
Nadere informatieAdviesverzoek aan SodM. Ministerie van Economische Zaken. De Minister van Economische Zaken
Ministerie van Economische Zaken > Retouradres Postbus 24037 2490 AA Den Haag De Minister van Economische Zaken Ministerie van Economische Zaken Directie Energie en Omgeving T.a.v. Postbus 20401 2500 EK
Nadere informatieAssessment of Subsidence based on Production Scenario Basispad Kabinet
Assessment of Subsidence based on Production Scenario Basispad Kabinet June 2018 By Dirk Doornhof and Onno van der Wal EP201806209337 Dit rapport is een weerslag van een voortdurend studie- en dataverzamelingsprogramma
Nadere informatieCO 2 OPSLAG IN DE (ZEE)BODEM. CO 2, geothermie, H 2 Dr. F.P. Neele
CO 2 OPSLAG IN DE (ZEE)BODEM CO 2, geothermie, H 2 Dr. F.P. Neele CO 2 OPSLAG IN DE (ZEE)BODEM CO 2 opslag Waarom? Hoe? Waar? Geothermie, H 2 opslag 2 3 PARIJS AKKOORD Holding the increase in the global
Nadere informatieRegelgeving. Voornemens op hoofdlijnen
Regelgeving Voornemens op hoofdlijnen Beeld Doordat regelgeving niet goed aansluit bij praktijk geothermie lopen projecten onnodig vertraging op, worden onnodige kosten gemaakt en is toezicht/handhaving
Nadere informatieMinisterie van Economische Zaken Directie Energiemarkt. Postbus EC S-GRAVENHAGE. Geachte
Retouradres: Postbus 80015, 3508 TA UTRECHT Ministerie van Economische Zaken Directie Energiemarkt Postbus 20101 2500 EC S-GRAVENHAGE ' Princetonlaan 6 Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl Datum 27
Nadere informatieThermoGIS V1.2 Gebruikers handleiding
USER MANUAL THERMOGIS V1.2 TNO-rapport ThermoGIS V1.2 Gebruikers handleiding Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31 88 866 42 56 F +31 88 866 44 75 infodesk@tno.nl
Nadere informatieECN Beleidsstudies. Samenvatting. ECN-N--12-025 11 december 2012. Notitie Aanvullend advies geothermie in SDE+ 2013
Subsidieduur [jaar] Vermogen referentie-installatie [MW] Aantal vollasturen Basisbedrag [ /GJ] ECN Beleidsstudies Notitie Aanvullend advies geothermie in SDE+ 2013 ECN-N--12-025 11 december 2012 Aan :
Nadere informatieDe rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed. 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn
De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn Profiel Hydreco Geomec Lange termijn betrokken operator Financiële deelname in projecten Geothermie is corebusiness
Nadere informatiePotentieel geothermie gemeente Den Haag. Datum: 15 november Guus Willemsen, Rob Kleinlugtenbelt en Nick Buik Gecontroleerd door: Marc Koenders
Notitie Project: Potentieel geothermie gemeente Den Haag Onderwerp: Quickscan Datum: 15 november 2016 Referentie: 66279/MaK/20161115 Auteur: Guus Willemsen, Rob Kleinlugtenbelt en Nick Buik Gecontroleerd
Nadere informatieBeschrijving Schoonebeek productiewater injectie Alternatief: onder kleilagen en dicht bij de bron
November 2016 Report: EP201611204349 Nederlandse Aardolie Maatschappij Beschrijving Schoonebeek productiewater injectie Alternatief: onder kleilagen en dicht bij de bron This document is the property of
Nadere informatieWinningsplannen Opeinde en Opeinde-Zuid/Middelburen
Winningsplannen Opeinde en Opeinde-Zuid/Middelburen Geografische ligging Winningsplannen Opeinde en Opeinde-Zuid/Middelburen Algemeen De winningsplannen zijn beide geactualiseerd om verschillende redenen:
Nadere informatieToelichting winningsplan Pieterzijl Oost
Juni 2017 Toelichting winningsplan Pieterzijl Oost Waarom deze toelichting? Het winningsplan Pieterzijl Oost is door NAM ingediend en volgt momenteel de instemmingsprocedure. Met deze toelichting wil NAM
Nadere informatieHet opsporen en winnen van aardwarmte. Krachtlijnen van een nieuw decreet
Het opsporen en winnen van aardwarmte Krachtlijnen van een nieuw decreet Afdeling Land Bodembescherming Ondergrond Natuurlijke Rijkdommen Dienst Natuurlijke Rijkdommen 1. Beleid Resolutie diepe geothermie
Nadere informatieTechnische potentieelstudie diepe ondergrond Noord-Nederland
Technische potentieelstudie diepe ondergrond Noord-Nederland Definitief eindrapport Opdrachtgever SNN Werkgroep Beleidsvisie diepe ondergrond p/a Provincie Drenthe Postbus 122 9400 AC ASSEN T 0592-36 55
Nadere informatieHenry Hub Gas Prijs Ontwikkeling 24/04/14. De Pers. Gasproductie in Nederland. Wat is Schaliegas en Hoe wordt het Gewonnen?
Gasproductie in Nederland Wat is Schaliegas en Hoe wordt het Gewonnen? Rien Herber Marknesse 15 April 2014 Slochteren Slochteren Offshore Offshore Land Land Gas Consumptie (41.5 BCM) industrie centrales
Nadere informatieBNG Bank Betrokken partner voor een duurzamer Nederland. BNG Bank en Geothermie Bob Schrama, Leo Valkenburg Rotterdam, 28 maart 2019
en Geothermie Bob Schrama, Leo Valkenburg Rotterdam, 28 maart 2019 BNG BANK: Eigendom - 50% Nederlandse Staat - 50% Nederlandse Gemeenten en Provincies. Missie is betrokken partner voor een duurzamer Nederland.
Nadere informatieNieuwsbulletin Geothermie project Andijk, Nr.3 Maart 2018
Nieuwsbulletin Geothermie project Andijk, Nr.3 Maart 2018 Het derde nieuwsbulletin van het Geothermie project Andijk. Dit bulletin is gericht aan deelnemers, omwonende en geïnteresseerden in ons initiatief.
Nadere informatieBijlage 1. Verklarende woordenlijst
Bijlage 1 Verklarende woordenlijst 1/58211/MvA 24 december 2008 Term Aquifer BCM Carbonaat Carboon Cavernes CO 2 Debiet Diapier Doorlatendheid Drukdepletie Eolisch Fluviatiel GJ GW e H 2 S Omschrijving
Nadere informatie2500 EK Den Haag. Middenmeer, brief EZ DAGO SPG.docx Aanpassing wettelijke kaders aardwarmte. Geachte heer Smallenbroek,
DAGO Agriport 109 1775 TA Postbus 23 1775 ZG Middenmeer, Nederland KvK Noord-West Holland 61039748 BTW nummer: NL 85 41 77 449 B01 Bank: NL 76 RABO 01882492 06 BIC-code RABONL2U info@dago.nu +31 88 0307063
Nadere informatieDiepe geothermie 2050
Diepe geothermie 2050 Een visie voor 20% duurzame energie voor Nederland Opdrachtgever Agentschap NL Swentiboldstraat 21 Postbus 17 6130 AA Sittard T 046-420 2277 F 046-451 0389 E l.dijkshoorn@agentschapnl.nl
Nadere informatieUrban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO
Urban Energy Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau Aart de Geus TNO Opzet Presentatie Waarom en voor Wie Ontwikkelingen GIS en wijk modellen Urban Strategy als voorbeeld Energie
Nadere informatieAuthors Andrew van de Weerd Pieter van den Heuvel Laura van Leeuwen Hamidreza Salimi
Reactie op het advies van TNO over de SEI aanvraag voor het project De Lier August 2013 Authors Andrew van de Weerd Pieter van den Heuvel Laura van Leeuwen Hamidreza Salimi PanTerra Geoconsultants B.V.
Nadere informatie1- ZOUTKOEPELS ALS ONDERZOEKSOBJECT
1- ZOUTKOEPELS ALS ONDERZOEKSOBJECT In Nederland komen volgens verschillende onderzoeken nu nog zeven zoutkoepels in aanmerking voor de berging van radioactief afval: Ternaard in Friesland, Pieterburen
Nadere informatieMilieutoets ten behoeve van de Structuurvisie ondergrond 2.0 provincie Drenthe
Milieutoets ten behoeve van de Structuurvisie ondergrond 2.0 provincie Drenthe Provincie Drenthe 18 december 2012 Definitief rapport 9X1641 Milieutoets structuurvisie ondergrond 2.0 - i - 9X1641/R00002/IHA/Gron
Nadere informatieIntroductie Deze notitie is een herziening van de notitie aanlevering productiegegevens aardwarmte dd , AGE [1].
Notitie Aan Aardwarmteproducenten Van Drs. H.F. Mijnlieff & drs. B.M.M. van Kempen Earth, Environmental and Life Sciences Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31
Nadere informatieColofon. Auteurs J.G. Veldkamp, T.A.P. Boxem, J.M. Koornneef. Grafisch ontwerp omslag BW H ontwerpers. Fotografie omslag Thea Smit
Colofon Opgesteld door TNO Adres: Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht Telefoon: +31 88 866 42 56 Fax: +31 88 866 44 750 Website: www.tno.nl Auteurs J.G. Veldkamp, T.A.P. Boxem,
Nadere informatie