Potentieel geothermie gemeente Den Haag. Datum: 15 november Guus Willemsen, Rob Kleinlugtenbelt en Nick Buik Gecontroleerd door: Marc Koenders
|
|
- Wouter Adam
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Notitie Project: Potentieel geothermie gemeente Den Haag Onderwerp: Quickscan Datum: 15 november 2016 Referentie: 66279/MaK/ Auteur: Guus Willemsen, Rob Kleinlugtenbelt en Nick Buik Gecontroleerd door: Marc Koenders Voor de gemeente Den Haag heeft IF Technology een quickscan uitgevoerd om te bepalen of geothermie kan bijdragen aan hun energietransitie, en in welke mate. In deze quickscan heeft IF de volgende vragen beantwoord: - Wat is het totale geothermisch potentieel voor de gemeente? - Wat is het potentieel per systeem? - Hoeveel systemen zijn er nodig om te voldoen aan de energiebehoefte? - Wat zijn de investeringskosten, de exploitatiekosten, en de terugverdientijd? Samenvatting & conclusies Geothermie kan een groot deel van de warmtevraag in Den Haag leveren Het geothermisch potentieel voor Den Haag is groot. Op 1,5 à 2,5 kilometer diepte bevindt zich een geschikte zandlaag (Delft Zandsteen) met voldoende porositeit en voldoende hoge temperatuur (60 tot 80 graden). In totaal kan uit dit reservoir binnen de gemeentegrenzen van Den Haag 6 tot 11 PJ warmte per jaar worden onttrokken als het water wordt afgekoeld tot 25 C. Het potentieel voor diepere lagen (4 kilometer) is onzeker. Op dit moment wordt in het Westland een project uitgevoerd waaruit moet blijken of er op die diepte ook mogelijkheden zijn ( Eén geothermisch systeem in Den Haag kan huishoudens verwarmen Op basis van bestaande data uit de omgeving wordt ingeschat dat een geothermie systeem in het Delft Zandsteen 300 m 3 water per uur kan onttrekken. Hiermee kan direct 7,5 MW aan warmte worden geleverd met een temperatuur van circa 75 graden Celsius. Deze temperatuur is in het algemeen niet hoog genoeg om bestaande woningen te verwarmen. Daarvoor is namelijk ongeveer 90 graden Celsius nodig, en dus zal een warmtepomp ingezet moeten worden om het temperatuurniveau omhoog te brengen van 75 naar 90 ºC. Bovendien kan een warmtepomp de geothermische warmte beter uitnutten door het af te koelen tot 25 ºC. De piek van de warmtevraag wordt geleverd door een gasketel. Het totale warmtevermogen bedraagt dan 50 MW. Voor deze quickscan is een dergelijk geothermie systeem op hoofdlijnen ontworpen. Dit systeem kan GJ aan warmte leveren. Goed voor huishoudens. Van de geleverde GJ is ongeveer GJ geothermische warmte /MaK/
2 Er zijn in Den Haag naar schatting 10 tot 15 geothermiesystemen realiseerbaar van 50 MW Als per geothermiesysteem GJ geothermische warmte wordt geproduceerd en het potentieel bedraagt 6 PJ, dan kunnen theoretisch circa 20 systemen worden geplaatst. In verband met praktische inpasbaarheid wordt vooralsnog aangenomen dat 10 à 15 systemen gerealiseerd kunnen worden (in totaal dus 3,5 a 5 PJ). Hierbij is geen rekening gehouden met bestaande verleende of aangevraagde aardwarmtevergunningen in het kader van de Mijnbouwwet. In Den Haag zijn twee zones aanwezig met hogere temperaturen (> 75 ºC) waar de onttrekkingsputten kunnen worden geplaatst. In twee zones met lagere temperaturen kunnen de infiltratieputten worden geplaatst. De businesscase is redelijk met een terugverdientijd van 8 jaar Per systeem zijn de investeringskosten circa 33 miljoen euro. Dit is exclusief een warmtenet. De jaarlijkse exploitatiekosten bedragen naar schatting 2,5 miljoen euro. De opbrengst aan warmteverkoop bedraagt circa 3,7 miljoen euro per jaar, en de SDE+ subsidie-inkomsten 3,1 miljoen euro per jaar. Daarmee komt de eenvoudige terugverdientijd op 8 jaar. Bij aanleg van meerdere systemen zullen de investeringen en de risico s dalen. Vervolgadvies We adviseren de volgende vervolgactiviteiten: 1. Aanvragen opsporingsvergunning (doorlooptijd: 6 à 12 maanden) Vraag de benodigde opsporingsvergunningen aan. Houd daarbij rekening met bestaande vergunningen. 2. Uitvoeren masterplanstudie (doorlooptijd: 6 maanden) Voer gelijktijdig een masterplanstudie uit. Hierin worden de mogelijke putconfiguraties onderzocht in relatie tot warmtevraaglocaties om tot de beste uitvoering van geothermieprojecten te komen. Ook wordt de geologie nader onderzocht om te bepalen op welke diepte geboord dient te worden, welke temperaturen er onttrokken kunnen worden, en met welk debiet. De studie bevat ook een risicoanalyse en een doorrekening van de businesscase. Tevens bevat het een gedetailleerd plan van aanpak voor het vervolg /MaK/
3 1 Inleiding Op basis van eerder uitgevoerde geologische inventarisaties is een inschatting van het potentieel van geothermie voor de gemeente Den Haag gemaakt. Voor de inschatting wordt uitgegaan van gebruik van het Delft zandsteen op een diepte van à m diepte. Dit is ook de laag waar het Aardwarmte Leyweg project zich in bevindt (voormalig Aardwarmte Den Haag). Ondiepere en diepere lagen worden vooralsnog buiten beschouwing gelaten omdat hier minder van bekend is. Het Trias Westland project 1 richt zich op het aantonen van geothermisch potentieel in de dieper gelegen Trias zandsteen lagen (ca m diepte). Als dit project significant potentieel aantoont kan het geothermieplan voor Den Haag altijd nog worden bijgesteld. 2 Potentieel berekening De potentie voor geothermie kan op verschillende manieren en op verschillende niveaus ingeschat worden. In onderstaande figuur is dit grafisch weergegeven. Figuur 1 Potentiebepaling geothermie op basis van Heat in Place (HIP), Potential recoverable heat (PRH) en Recoverable heat(rh) HIP: De eenvoudigste en snelste methode is het bepalen van de Heat in place (HIP). Bij deze methode wordt op basis van de dikte van het reservoir (in dit geval de Delft zandsteen), de reservoirtemperatuur en de temperatuur tot waar afgekoeld wordt (delta T), berekend hoeveel warmte er in het reservoir aanwezig is. PRH: In de praktijk is de werkelijke hoeveelheid winbare warmte kleiner. Deze hoeveelheid wordt aangeduid met de term: Potential recoverable heat (PRH). Dit is het niveau waar in deze quickscan van uitgegaan wordt. RH: Bij het volgende niveau, recoverable heat genaamd (RH), wordt namelijk al veel meer gekeken naar de daadwerkelijke inpassing van allerlei individuele geothermische systemen 1 Dit betreft Green Deal Trias onderzoeksboring Westland met referentie C /MaK/
4 en wordt aangenomen dat een deel van de aanwezige warmte om bepaalde redenen niet winbaar is. Het bepalen van de RH is een logisch vervolg op deze quickscan. Voor de inschatting van de HIP en PRH wordt voor de geologische parameters gebruik gemaakt van ThermoGis ( In Figuur 2 is de temperatuur aan de top van de Delft zandsteen weergegeven. In het figuur zijn ook de gemeentegrenzen van Den Haag weergegeven. De temperatuur varieert van circa 60 graden Celsius tot 80 graden Celsius. Figuur 2 Temperatuur top Delft zandsteen. Om de HIP te berekenen wordt gebruikt gemaakt van de volgende relatie: HIP = γ (T res T retour ) h A, met γ = C w + (1 ) C r [MJ/m3 C] 66279/MaK/
5 Tabel 1 Uitgangspunten potentieberekening voor locatie Den Haag Symbool Omschrijving Gemiddelde waarde h Dikte reservoir [m] 68 Tres Onttrekkingstemperatuur uit reservoir [ C] 73 Tretour Retourtemperatuur in reservoir [ C] 25 Cw Warmte capaciteit water [MJ/m 3 C] 4,0 Cr Warmte capaciteit gesteente [MJ/m 3 C] 1,6 γ Totale warmte capaciteit reservoir [MJ/m 3 C] 1,972 Ф Porositeit [%] 15,5 A Oppervlak gemeente Den Haag [km 2 ] 98 Bij de uitgangspunten vermeld in Tabel 1 bedraagt de HIP circa 630 PJ. Van de aanwezige warmte kan ongeveer 30 tot 50% praktische gewonnen worden (o.a. Van wees, 2012, Direct heat resource assessment and subsurface information systems for geothermal aquifers; the Dutch perspective). Indien er vanuit gegaan wordt dat de aanwezige warmte in 30 jaar onttrokken wordt is er per jaar 6,3 tot 10,5 PJ beschikbaar. Een andere methode om de potentie te bepalen is om naar de daadwerkelijke inpassing van doubletten (putparen) te kijken. Uit Figuur 2 blijkt dat er in het midden van de gemeente en aan de zuid-westkant gebieden aanwezig zijn met hogere temperaturen. Uitgangpunt is dat in deze gebieden de productieputten worden geplaatst, en in de gebieden met lagere temperaturen worden de infiltratieputten geplaatst. Hoe dit er globaal uitziet is weergegeven in Figuur 3. De volgende stap is om te bepalen hoeveel debiet er uit een put gewonnen kan worden zonder dat dit onacceptabel veel elektriciteit kost (COP > 10). Om dit te bepalen is gebruik gemaakt van gegevens van reeds gerealiseerde en lopende projecten in de omgeving: - De Haag - De Lier - Honselaarsdijk - Pijnacker-Nootdorp - Kwintsheul Naast deze projecten is gebruik gemaakt van gegevens van boringen die zijn uitgevoerd voor de olie- en gasindustrie. Op basis van deze gegevens is bepaald dat een debiet van 300 m 3 /h per doublet haalbaar lijkt. Deze hoeveelheid kan worden gewonnen zonder dat verbetering van de doorlatendheid nodig is /MaK/
6 Figuur 3 Mogelijke putconfiguratie. Rode zones zijn voor productie putten en blauwe zones zijn voor injectie putten /MaK/
7 3 Geothermisch energiesysteem In het vorige hoofdstuk is aangetoond dat het Delft zandsteen in Den Haag temperaturen van gemiddeld 73 C kan produceren en dat een debiet van 300 m 3 /uur per doublet een realistisch uitgangspunt is. Voor de huidige quickscan wordt uitgegaan van een aantal gestandaardiseerde doubletten die ongeveer dezelfde omvang hebben en die leveren aan een gestandaardiseerd net met een omvang qua warmtevraag dat past op een doublet van 300 m 3 /uur bij 75 C (omdat gemikt wordt op de diepere lagen die een iets hogere temperatuur hebben) Er wordt uitgegaan van een warmtenet met 90 C aanvoer en 50 C retour. Dat heeft het voordeel dat er bij de warmtevragers zo min mogelijk wijzigingen hoeven plaats te vinden, en aansluiting daardoor relatief eenvoudig is (bestaande bouw). Het nadeel is dat er warmtepompen nodig zijn om de temperatuur van het water uit de geothermieputten omhoog te brengen van 75 naar 90 C. Daarnaast is een retourtemperatuur van 50 C relatief hoog voor een geothermiesysteem, omdat dan veel warmte teruggaat de ondergrond in. Het is beter meer warmte uit het geothermiewater te onttrekken. Ook hiervoor wordt een warmtepomp ingezet die het geothermiewater afkoelt naar 25 C, en de temperatuur daarvan omhoog brengt naar 90 C. Globaal ziet het systeemconcept er dan als volgt uit: 66279/MaK/
8 De belastingduurkromme ziet er als volgt uit: Hieruit blijkt de volgende verdeling van opgestelde vermogens (totaal 50 MW): - Directe levering + eerste warmtepomp (13 MW): o De directe geothermische levering bedraagt circa 7,5 MW. o De eerste warmtepomp doet circa 5,5 MW. - De tweede warmtepomp (7 MW): o Koelt het geothermisch water af naar 25 C. - De piek wordt geleverd met (30 MW): o Een gasketel. o Deze levert ook de warmte als de geothermiecentrale uit zou vallen. De energielevering met dit systeem is doorgerekend met een model met een standaard gebruiksprofiel van een warmtenet. Het resultaat is weergegeven in Figuur 4. Figuur 4 Resultaten energie berekeningen. MWht GJt aandeel vollasturen GT-direct + WP % WP % Piek % 298 Totale warmtevraag % /MaK/
9 De piekketel levert dus wel het grootste deel van het vermogen, maar minder dan 10% van de hoeveelheid warmte (dit concept is gelijk aan dat van het Aardwarmte Leyweg). Mogelijk kan de piekgasketel in de toekomst ook op groen gas draaien, als dat in voldoende mate beschikbaar is. Dan is er sprake van 100% duurzame energie. De elektriciteit die nodig is voor het aandrijven van de pompen en warmtepompen kan duurzaam worden ingekocht, of Den Haag kan eventueel zelf deelnemen in een windpark. In totaal levert dit geothermiesysteem circa GJ per jaar (0,35 PJ per jaar). Van die GJ levering aan warmte wordt ca GJ geothermische warmte gewonnen. De gemiddelde overall COP van het geothermiesysteem bedraagt circa 4,2 ( MWh warmte output gedeeld door MWh elektriciteit-input). Op termijn zal de behoefte aan warmtepompen naar verwachting afnemen, als de net-temperaturen (aanvoer en retour) geleidelijk dalen. Daarmee kan de COP met de tijd toenemen tot meer dan 10. Geschat wordt dat er per rode zone (Figuur 3) 5 à 7 productieputten geplaatst moeten kunnen worden, en per blauwe zone 5 à 7 injectieputten. In totaal kunnen er dan circa 10 à 14 doubletten gerealiseerd worden. Hoe een en ander ondergronds en bovengronds ingepast zou moeten worden verdient verdere studie. Het is duidelijk dat er bij plaatsing van zo veel doubletten hydraulische (druk) en thermische (temperatuur) interactie zal zijn tussen de putten. Deze interactie hoeft een goed functioneren van de projecten echter niet in de weg te staan. Wel is het aan te bevelen de interactie van te voren zo goed als mogelijk te berekenen, en er in het ontwerp van het aardwarmtesysteem rekening mee te houden. De verwachting is dat de onttrekkingtemperatuur in de productieputten na verloop van tijd (tientallen jaren) enigszins kan gaan dalen door kortsluiting tussen injectie- en onttrekkingputten. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn, zeker niet als de nettemperaturen mee dalen. Wel is het zaak om een visie te ontwikkelen op de voeding van het warmtenet als (na 2050) de onttrekkingtemperatuur verder daalt. Denkbare opties zijn: Gebruik diepere geothermiereservoirs. Gebruik het geothermiereservoir als opslagreservoir van duurzame zonnewarmte. Meer inzet van warmtepompen (na 2050 zal elektriciteit in NL nagenoeg 100% CO2 neutraal zijn) /MaK/
10 4 Financiele uitkomsten De uitgangspunten voor de financiële berekeningen zijn weergegeven in de bijlage. Hierbij wordt alleen het systeem begroot tot en met de warmtewisselaar waar de warmte wordt overgedragen aan het warmtenet. Het net zelf is niet begroot, en moet gefinancierd kunnen worden uit het prijsverschil tussen de geleverde geothermische warmte (10,4 euro/gj) en de verkoopprijs aan de afnemers (ca 20 euro/gj voor kleinverbruikers). De resultaten zijn weergegeven in Figuur 5. Daarin is CAPEX de capital expenditures (investeringskosten). OPEX zijn de jaarlijkse operational expenditures (exploitatiekosten). Figuur 5 Financiële uitkomsten CAPEX Geothermiesysteem Warmtepomp Gasketel Verzekeringen Ontwerp en advies Onvoorzien (20%) Totaal OPEX Elektriciteit Gas M&O Totaal Inkomsten Warmte SDE Totaal ETVT 8 De eenvoudige terugverdientijd (ETVT) is nu: ETVT = (CAPEX / (Inkomsten - OPEX)) = 32,5/(6,78-2,52) = 7,6 jaar Duidelijk is dat er een haalbare businesscase is, de eenvoudige terugverdientijd bedraagt circa 8 jaar. Bovenstaande begroting is gemaakt voor een enkel op zichzelf staand project van 50 MW. Als er meerdere projecten na elkaar gerealiseerd kunnen worden met het zelfde team van mensen en marktpartijen, dan kunnen de investeringen aanzienlijk dalen als gevolg van leereffecten, schaaleffecten en inkoopvoordelen. Tevens dalen de risico s doordat deze over meerdere projecten verdeeld kunnen worden /MaK/
11 Uit bovenstaande blijkt dat rekening wordt gehouden met de SDE+ exploitatiesubsidie voor duurzame energie. Op dit moment hebben alle vormen van duurzame energie in Nederland subsidie nodig om rendabel te kunnen zijn. Zonder SDE+ subsidie zal de terugverdientijd voor dit project ongeveer verdubbelen. Een SDE+ subsidie kan al wel vroeg in het traject aangevraagd worden, en wordt bij verlening vastgesteld voor 15 jaar /MaK/
12 5 Onzekerheden, risico s en knelpunten De resultaten uit deze quickscan zijn gebaseerd op oriënterende globale berekeningen en op schattingen aan de hand van bestaande ervaringen. Er zijn geen gedetailleerde berekeningen uitgevoerd voor deze specifieke situatie. Mogelijke knelpunten en onzekerheden liggen met name op de volgende gebieden: Het zal in de stad niet eenvoudig zijn om voldoende locaties te vinden waar voldoende ruimte is om te boren. Bovendien moeten de locaties ook nog goed liggen ten opzichte van de warmtevraag (of het bestaande warmtenet) en ten opzichte van goede ondergrondse locaties. Normaal gesproken is een ruimte van ongeveer à m 2 gewenst voor een boorlocatie. Voor de boorlocatie bij Aardwarmte Den Haag is een kleinere locatie gebruikt, waarbij een deel van de opslag van materiaal/materieel op een nabij gelegen tweede locatie lag. Daarnaast moet rekening gehouden worden met afstand van de boorlocatie tot bewoning in verband met overlast en veiligheid. Het geothermisch reservoir in het Delft zandsteen wordt in het voorziene scenario intensief gebruikt; intensiever dan nu gebruikelijk bij geothermieprojecten. Dat betekent dat de optimalisatie van het gebruik van het reservoir van groot belang is. Dit zal enerzijds vooraf moeten plaatsvinden door een gedegen modelexercitie, en anderzijds zal tijdens realisatie het plan voortdurend bijgesteld moeten worden op basis van de meest recente data. Er liggen nu al deels mijnbouwvergunningen over Den Haag heen, en er wordt een project voorbereid aan de Leyweg. Hiermee dient rekening gehouden te worden bij de verdere ontwikkeling /MaK/
13 Bijlage: uitgangspunten SDE+ bedragen conform concept advies ECN voor 2017 Warmteverlies in net: 11% Warmteprijs verkoop: 38 euro/mwh (10,4 euro/gj) Inkoop prijs elektriciteit: 56 euro/mwh e Inkoop prijs gas: 30 euro/mwh Investeringen geothermie systeem: gebaseerd op ervaringen met bestaande projecten; klopt ook met ECN berekening: 1680 euro/kw thermisch vermogen. Directe vermogen = 7,5 MW. Investeringen WP1 (een trap): 450 euro/kw inclusief integratie Investeringen WP2: (twee trappen): 875 euro/kw inclusief integratie Onderhoudskosten geothermie systeem: 3% van investeringen Onderhoudskosten warmtepompen en gasketel: 4% van investeringen Afschrijvingstermijn: 15 jaar (geothermie pomp: 7 jaar) Levensduur geothermie systeem en leidingen: 30 jaar Levensduur warmtepompen en warmtewisselaars: 15 jaar COP geothermie systeem: 10 COP WP1: 4,4 COP WP2: 3, /MaK/
Geothermie als Energiebron
Geothermie als Energiebron Even voorstellen: Paul Mast -- Geoloog Johan de Bie --Technical Sales manager ESPs Ynze Salverda -- BD Analist Er zijn verschillende vormen van duurzame energie. Daarvan is geothermie
Nadere informatieSamenvatting. Geothermische energie uit Trias aquifers in de ondergrond van Noord-Brabant
1 Samenvatting Geothermische energie uit Trias aquifers in de ondergrond van Noord-Brabant De gemeenten Breda, Tilburg en Helmond hebben in samenwerking met de Provincie Noord-Brabant, Brabant Water en
Nadere informatieSingle hole geothermische systemen - Wat kun je er mee? Guus Willemsen, IF Technology
Single hole geothermische systemen - Wat kun je er mee? Guus Willemsen, IF Technology Veel onderzoek, weinig commerciële toepassingen Ondiep (tot 200 m-mv) zijn concepten met single hole geothermische
Nadere informatieSamenvatting. Figuur 1: Onderzoeksgebied in paars
Samenvatting Geothermie duurzame energiebron De lat voor verduurzaming in de woningbouw, tuinbouw en industrie ligt hoog. Het blijkt uit onderzoek en praktijk dat geothermie een zeer kosteneffectieve manier
Nadere informatieGeothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet
Geothemie Nieuwe kansen voor het warmtenet 06 54268181 1 Accelerate energy innovation Drs. Ronald den Boogert Ronald@inimpact.nl By the implementation of innovative technologies and a close cooperation
Nadere informatieSessie Geothermie; Onze nieuwe bron van energie!
Kennisconferentie Duurzame Ontwikkeling van de Ondergrond Sessie ; Onze nieuwe bron van energie! 1 L. Kramers (TNO) Roelof Migchelsen (Provincie Overijssel) Agenda Wat houdt geothermie in? Even voorstellen:
Nadere informatie15/06/2012. 15/06/2012 Geothermie in Limburg: enkele geologische aspecten Matsen Broothaers WAT IS GEOTHERMIE? 15/06/2012 2 2012, VITO NV
15/06/2012 Geothermie in Limburg: enkele geologische aspecten Matsen Broothaers WAT IS GEOTHERMIE? 15/06/2012 2 1 WAT IS GEOTHERMIE?» Warmte uit de kern van de Aarde» neemt toe met de diepte» Radioactief
Nadere informatiePotentieel thermische energie uit oppervlaktewater (TEO)
Potentieel thermische energie uit oppervlaktewater (TEO) Beheergebied van Waterschap Rijn en IJssel Eindrapportage 7 juli 2017 1 Voorblad Opdrachtgevers: Waterschap Rijn en IJssel Postbus 148 7000 AC Doetinchem
Nadere informatieKansen voor ondiepe geothermie
Kansen voor ondiepe geothermie Ondiepe Geothermie Onttrekken van aardwarmte uit ondiepe formaties Diepte tot circa 1.250 meter Temperatuur 15 tot 45 C Technologie Dieptes (m) Gebruikelijke toepassing WKO
Nadere informatieBijlage 1 haalbaarheidsstudie Warmtewisselaar
Bijlage 1 haalbaarheidsstudie Warmtewisselaar Referentienummer Datum Kenmerk 336723.01.N001 1 september 2014 336723 Betreft Indicatieve berekening exploitatie warmtenet Westland 1 Inleiding Om een globale
Nadere informatieUltradiepe geothermie voor de industrie GEO XL. 12 september 2017 Egbert Klop
Ultradiepe geothermie voor de industrie GEO XL 12 september 2017 Egbert Klop Inhoud Het wat van ultradiepe geothermie Het waarom van ultradiepe geothermie voor de industrie Het hoe van het GEO XL-concept
Nadere informatieUitbreiding Multatulilaan Culemborg
Uitbreiding Multatulilaan Culemborg Globale haalbaarheidsstudie Rolf Broekman en Ivo Smits l Warmte Koude & Procestechniek l 14 januari 2019 l Openbare Versie Achtergrond Thermo Bello heeft Liandon gevraagd
Nadere informatieBNG Bank Betrokken partner voor een duurzamer Nederland. BNG Bank en Geothermie Bob Schrama, Leo Valkenburg Rotterdam, 28 maart 2019
en Geothermie Bob Schrama, Leo Valkenburg Rotterdam, 28 maart 2019 BNG BANK: Eigendom - 50% Nederlandse Staat - 50% Nederlandse Gemeenten en Provincies. Missie is betrokken partner voor een duurzamer Nederland.
Nadere informatieEindrapportage SEI Aardwarmte Vogelaer B.V.
Eindrapportage SEI Aardwarmte Vogelaer B.V. Opdrachtgever: Adviesbureau: Behandeld door: Aanvraagnummer: Aardwarmte Vogelaer B.V. Harteveldlaan 6 2675 LE HONSELERSDIJK AAB Nederland Horti Business Center
Nadere informatieDe potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie
De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie IF Technology: advies en ingenieursbureau duurzame bodemenergie (WKO en geothermie);
Nadere informatieDe rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed. 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn
De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn Profiel Hydreco Geomec Lange termijn betrokken operator Financiële deelname in projecten Geothermie is corebusiness
Nadere informatiekijk Geothermie Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Johan Roeland, Projectleider Gemeente Zwolle
Geothermie Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Johan Roeland, Projectleider Gemeente Zwolle 13-3-2019 1 Geothermie Proces tot nu toe 6 juni 2018: informatiebijeenkomst omwonenden kansrijk
Nadere informatieFactsheet Diepe Geothermie
Energiesymposium, 16 oktober 2009, Den Haag s.hagedoorn@ecofys.com Factsheet Diepe Geothermie Algemene kenmerken diepe geothermie Geothermie (of aardwarmte) maakt gebruik van de temperatuurtoename met
Nadere informatieSamenvatting Rapportage. Geothermie voor Den Haag
Samenvatting Rapportage Geothermie voor Den Haag Januari 2005 Inhoudsopgave Colofon 2 1.1 Geothermie. 3 1.2 Haalbaarheidstudie, varianten en analyse. 3 1.3 Conclusies. 6 1.4 Aanbevelingen. 7 Colofon De
Nadere informatieTEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN
TEO/WKO WARMTE EN KOUDE NIEUWVEENSE LANDEN In gemeente Meppel is een nieuwbouwwijk van 1953 woningen gepland, die gefaseerd tussen 2014 en 2039 gerealiseerd wordt. Deels worden de kavels bouwrijp opgeleverd,
Nadere informatieEigendom bijvangst koolwaterstoffen bij aardwarmte
(Deze notitie is de integrale versie van de Notitie bijvangst Ministerie EZ van april 2014 en ook onder andere op de site van Platform Geothermie te vinden.) Aanleiding In bijna alle van de tot op heden
Nadere informatieNotitie bijvangst koolwaterstoffen bij aardwarmte
Notitie bijvangst koolwaterstoffen bij aardwarmte Aanleiding In bijna alle van de tot op heden in Nederland geboorde aardwarmteputten is naast warm water ook opgelost gas en in een enkel geval olie aangetroffen.
Nadere informatieInformatiebladen aardwarmtewinning
Informatiebladen aardwarmtewinning Voorwoord, disclaimer 1. Beschrijving a. Algemeen b. Winning met aardwarmtedoubletten c. Warmtekrachtcentrales (EGS) 2. Potentieel in Nederland a. Vergunningen b. Geotechnische
Nadere informatieCluster Green Well Westland. Dreamteam Green Well Westland. Onderwerpen. INES Oost Brabant Thema: Aardwarmte. Project Green Well Westland
02-10-12 Onderwerpen INES Oost Brabant Thema: Aardwarmte Project Green Well Westland Inpassing aardwarmte Projectorganisa6e Organisa6emodel Lumpsum versus day- rate 1 2 Cluster Green Well Westland Even
Nadere informatieSmart Energy Mix. Victor van Heekeren Platform Geothermie
Smart Energy Mix Victor van Heekeren Platform Geothermie Inhoud 1. Hoe ziet het er uit (globale contouren) 2. Vragen 3. Profiel/introductie Platform Geothermie 4. Blockers & Drivers, het krachtenveld 5.
Nadere informatieDe potentie van geothermie op Europese en mondiale schaal. dr. Jon Limberger
De potentie van geothermie op Europese en mondiale schaal dr. Jon Limberger Mondiale geothermische capaciteit 25 Geïnstalleerde Capaciteit [GW] = 30 GW 20 15 Warmte 20,6 13.5 kolen, gas, 10 nucleair, wind
Nadere informatieHOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE
HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE JORIS KOORNNEEF DERDE NATIONAAL CONGRES BODEMENERGIE UTRECHT 29 JUNI 2018 GEOTHERMIE FAMILIE Ondiepe geothermische systemen
Nadere informatieMogelijkheden voor aardgasloze Benedenbuurt
Notitie Contactpersoon Harry de Brauw Datum 14 juni 2017 Kenmerk N001-1246856HBA-rvb-V01-NL Mogelijkheden voor aardgasloze Benedenbuurt De aanstaande rioolvervanging in de Benedenbuurt is aanleiding voor
Nadere informatieTEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG
TEO/WKO WARMTE BESTAANDE WOONWIJK HEEG In het dorp Heeg is voor een wijk met 800 slecht geisoleerde woningen onderzocht of verwarmen met thermische energie uit de nabijgelegen watergang Greft haalbaar
Nadere informatie2014 GreenPort NHN, All rights reserved. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede
. 2014 GreenPort NHN, All rights reserved GEOTHERMAL OUTLOOK 2015-2017 Ronald den Boogert AGENDA Waarom nu geothermie? Stand van zaken geothermie in Nederland in 2015 2020 Voorbeelden toekomstige innovaties
Nadere informatieDiepe geothermie Nationaal Onderzoek Programma Geothermie (NOPG) Breed inzetbare goedkope duurzame energie. EGS in Europa en een case studie
Diepe geothermie Nationaal Onderzoek Programma Geothermie (NOPG) Breed inzetbare goedkope duurzame energie EGS in Europa en een case studie Het Soultz project is een uitgebreid onderzoeksproject Soultz-sous-Forêts
Nadere informatieStichting Platform Geothermie
Factsheet Diepe Geothermie Definitie en afbakening. Geothermie (of ook wel aardwarmte) is de energie in the vorm van warmte die in de bodem zit opgeslagen. 1. Dit factsheet gaat over diepe geothermie.
Nadere informatieDuurzame warmte voor de glastuinbouw
Duurzame warmte voor de glastuinbouw De ondernemers aan zet!!.. op zoek naar het gemeenschappelijk eigenbelang Warmte uit geothermie en biomassa Geothermie op 4km diepte Trias Westland BV Biomassa warmte
Nadere informatieDuurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025
Duurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025 Willemien Veele Cor Kamminga 08-04-16 www.rijksmonumenten.nl Achtergrond en aanleiding Ambitie om in 2020 16% van de energie duurzaam op te wekken in Fryslân
Nadere informatieQ&A (ultradiepe) geothermie in Utrecht
Q&A (ultradiepe) geothermie in Utrecht Algemeen Wat is (ultradiepe)geothermie? Bij geothermie (aardwarmte) wordt de warmte die in de aarde is omhoog gehaald en gebruikt. Door een boring onttrekken we die
Nadere informatieWarmte Koude Opslag. Wat is WKO? Diep onder Drenthe
Warmte Koude Opslag Wat is WKO? Diep onder Drenthe Klimaatbestendig Drenthe Klimaatveranderingen van vele eeuwen zijn nog steeds zichtbaar in het Drentse landschap. Voorbeelden hiervan zijn de Hondsrug
Nadere informatieInnovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen
Innovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen Programma Kosten doublet Warmte aardwarmte berekening Warmtebalans aardwarmte
Nadere informatieTEO/WKO WARMTE EN KOUDE
TEO/WKO WARMTE EN KOUDE BEDRIJVENTERREIN MARSLANDEN Op het bedrijventerrein de Marslanden in Zwolle zijn bedrijven gevestigd, met uiteenlopende behoefte aan warmte en koeling. Vanuit gegevens over het
Nadere informatieGelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft
NOTITIE PROJECT ONDERWERP Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft Bepalingsmethode DATUM 20 april 2006 STATUS Definitief 1 Inleiding...2 2 Uitgangspunten...2 3 Bepalingsmethode...2 3.1 Principe...2
Nadere informatieAardwarmte voor de tuinbouw in gemeente Lingewaard
Aardwarmte voor de tuinbouw in gemeente Lingewaard Eerste uitwerking van een mogelijke aanpak (concept) Greenport Arnhem-Nijmegen 1. Inleiding Het gebruik en de productie van warmte en elektriciteit is
Nadere informatieWordt (diepe) geothermie de nieuwe energiebron voor datacenters? Strukton Worksphere Raymond van den Tempel
Wordt (diepe) geothermie de nieuwe energiebron voor datacenters? Strukton Worksphere Raymond van den Tempel Deze lezing wordt u aangeboden door Introductie Strukton STRUKTON GROEP Strukton Rail Strukton
Nadere informatieFinanciële baten van windenergie
Financiële baten van windenergie Grootschalige toepassing van 500 MW in 2010 en 2020 Opdrachtgever Ministerie van VROM i.s.m. Islant Auteurs Drs. Ruud van Rijn Drs. Foreno van der Hulst Drs. Ing. Jeroen
Nadere informatieIs een Geothermisch Warmtenet Haalbaar in Castricum?
Is een Geothermisch Warmtenet Haalbaar in Castricum? Hans van Dongen Werkgroep Geothermisch Warmtenet Castricum CALorie Publieksavond Van het Gas af! Gemeentehuis Castricum, 14 november 2017 Werkgroep
Nadere informatieTEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK
TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK Woningbouwcoöperatie Elkien heeft voornemens om in de wijk t Eiland in Sneek 300 woningen voor een deel te slopen en voor een deel te renoveren. Daarbij is de opgave
Nadere informatieMeer (dan) warmte onder Delft
MV KIVI Caspar lezing 2012: Meer (dan) warmte onder Delft Chris den Boer Stichting Delft Aardwarmte Project 25 April, 2012 DAP 3-O s bijvangst Injectiviteit Introductie stichting DAP Opgericht door Mijnbouw
Nadere informatieHoge Temperatuur Opslag (HTO) Workshop Kopper Cress 4 juni 2019
Hoge Temperatuur Opslag (HTO) Workshop Kopper Cress 4 juni 2019 Benno Drijver, IF Technology b.drijver@iftechnology.nl Inhoud Wat is HTO? Waarom zouden we HTO willen toepassen? Wat zijn de belangrijkste
Nadere informatieGEOTHERMISCHE SCREENINGSTOOL
check online de mogelijkheden van ondiepe geothermie GEOTHERMISCHE SCREENINGSTOOL http://www.smartgeotherm.be/geothermische-screeningstool/ Inleiding Ondiepe geothermie kan een gebouw op een duurzame wijze
Nadere informatieOPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN WARMTEPOMP: ONTWERP HERFST 2018 Dimensionering en integratie van geothermische warmtepompinstallaties Hans HOES 2 INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE ZINVOL TOEPASSEN VAN GEOTHERMISCHE
Nadere informatieSLIM VAN HET GAS AF MET LAGE TEMPERATUUR WARMTE IN DE BESTAANDE BOUW
SLIM VAN HET GAS AF MET LAGE TEMPERATUUR WARMTE IN DE BESTAANDE BOUW Arnhem, 3 december - Nederland zal de komende jaren een warmtetransitie ondergaan omdat Nederland van gas los moet. Dat betekent voor
Nadere informatieGeothermie. Wat is Geothermie? 1. Hoe het werkt en hoe veilig het is. 2. Mogelijkheden in de regio Helmond. Flank van de Roerslenk zit onder Helmond
Geothermie Wat is Geothermie? 1. Hoe het werkt en hoe veilig het is 2. Mogelijkheden in de regio Helmond Flank van de Roerslenk zit onder Helmond Er is veel interesse voor energie met een konstante prijs:
Nadere informatieAardwarmteproject in Koekoekspolder (Overijssel)
Aardwarmteproject in Koekoekspolder (Overijssel) 16 maart 2018 Blue Terra Radboud Vorage Projectdirecteur Greenhouse GeoPower Opzet presentatie Het tuinbouwgebied Koekoekspolder Energie in de tuinbouw
Nadere informatieAardwarmte / Luchtwarmte
2015 Aardwarmte / Luchtwarmte Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel kun je meer leren over het onderwerp Aardwarmte/Luchtwarmte. Pagina 1 Inhoud 1.Aardwarmte / luchtwarmte...3 1.1 Doel van de
Nadere informatieEindrapport Geothermie Bergschenhoek Projectnummer: AARD04003
Eindrapport Geothermie Bergschenhoek Projectnummer: AARD04003 Operator: Warmtebedrijf Bergschenhoek Weg en Land 2 2661 DB Bergschenhoek Winningslocatie: Warmoeziersweg 52 2661 EH Bleiswijk Projectleider:
Nadere informatieWarmte en CO 2 Voor een groene toekomst. Warmte en CO 2 11 maart 2016 Ton Driessen VB Group
Warmte en CO 2 Voor een groene toekomst Warmte en CO 2 Voor een groene toekomst Meer opbrengst uit Geothermie met warmtepompen en WKK Welkom Geothermie Warmte en CO 2 Voor een groene toekomst Gerealiseerde
Nadere informatieGeothermie Terschelling
Geothermie Terschelling Opdrachtgever Gemeente Ameland Postbus 22 9160 AA Hollum Contactpersoon: Sicco Boorsma Adviseur Energie en Geologie IF Technology bv Velperweg 37 Postbus 605 6800 AP Arnhem T 026
Nadere informatieOPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN WARMTEPOMP: ONTWERP HERFST 2017 Dimensionering en integratie van geothermische warmtepompinstallaties Hans HOES 2 INHOUDSOPGAVE INTRODUCTIE ZINVOL TOEPASSEN VAN GEOTHERMISCHE
Nadere informatieDe potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie
De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie Diepe geothermie heeft vele voordelen Characteristics Geothermal Geothermal
Nadere informatieOpsporing en winning van aardwarmte
Opsporing en winning van aardwarmte Aardwarmte in Nederland Principe aardwarmte ardwarmte Soorten aardwarmte normale aardwarmtewinning: doublet T = Tp-Ti Tp=70 C Ti=30 C Soorten aardwarmte Mijnwaterproject
Nadere informatieOnderwerp :Besluitvorming en afstemming stedelijk beleid en warmtenet Meerwijk Datum :
Bijlage 1 Onderwerp :Besluitvorming en afstemming stedelijk beleid en warmtenet Meerwijk Datum :15-01-2019 Stedelijk beleid De Energiestrategie voor Haarlem is bijna klaar. Dit onderzoek geeft de oplossingen
Nadere informatieBenedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen
Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen Harry de Brauw, Marion van Amelrooij, Mirjam Pronk, Barry Meddeler, Maartje Feenstra Doel bijeenkomst Scenario s bepalen voor gasloze verwarming Benedenbuurt:
Nadere informatieYpenburg 100% duurzame warmte
Ypenburg 100% duurzame warmte Verkenning van de mogelijkheden Rotterdam, 13 november 2018 Edward.pfeiffer@rhdhv.com 06-52 01 86 58 Doelstelling van de verkenning Eneco en de Stichting Hernieuwbare Warmte
Nadere informatieNieuwe Energie Aanboren. PvdA Aanvalsplan Aardwarmte 17 februari 2011
Nieuwe Energie Aanboren PvdA Aanvalsplan Aardwarmte 17 februari 2011 Verduurzaming van onze energievoorziening hapert De zekerstelling van onze energievoorziening is één van de grootste uitdagingen voor
Nadere informatieGroen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op?
Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Groen gas Welke keuzes en wat levert het op? Huidig beleid 100 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 3 PJ. Extra inspanning 200 miljoen m 3 groen gas. Opbrengst: 6 PJ.
Nadere informatieHandleiding geomechanische tool voor breukreactivatie en fracken bij aardwarmtewinning
CONFIDENTIEEL TNO-rapport TNO 2014 R11062 Eindrapport Handleiding geomechanische tool voor breukreactivatie en fracken bij aardwarmtewinning Energie Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA
Nadere informatieDuurzame warmtenetten
Duurzame warmtenetten Groene Huisvesters 22 juni 2017 Jeroen Roos Inhoud 1. Opzet warmtenet 2. Soorten en maten 3. Duurzaamheid 4. Specifiek: een bron: geothermie een concept: Nul-op-de-Meter/-Rekening
Nadere informatieHaalbaarheid van een collectieve energie + CO2 voorziening voor glastuinbouwbedrijven
05/05/2015 Haalbaarheid van een collectieve energie + CO2 voorziening voor glastuinbouwbedrijven Dries Vos, Mathias Coomans Inhoud 1. Inleiding 2. Aannames 3. Collectieve stookplaats met als warmteproductie:
Nadere informatieECN Beleidsstudies. Samenvatting. ECN-N--12-025 11 december 2012. Notitie Aanvullend advies geothermie in SDE+ 2013
Subsidieduur [jaar] Vermogen referentie-installatie [MW] Aantal vollasturen Basisbedrag [ /GJ] ECN Beleidsstudies Notitie Aanvullend advies geothermie in SDE+ 2013 ECN-N--12-025 11 december 2012 Aan :
Nadere informatie2500 EK Den Haag. Middenmeer, brief EZ DAGO SPG.docx Aanpassing wettelijke kaders aardwarmte. Geachte heer Smallenbroek,
DAGO Agriport 109 1775 TA Postbus 23 1775 ZG Middenmeer, Nederland KvK Noord-West Holland 61039748 BTW nummer: NL 85 41 77 449 B01 Bank: NL 76 RABO 01882492 06 BIC-code RABONL2U info@dago.nu +31 88 0307063
Nadere informatieIntroductie op proces
Notitie Amsterdam, 6 april 2017 Afdeling Policy Studies Van Aan Koen Smekens (ECN), Bart in t Groen (DNV GL) Ministerie van Economische Zaken Onderwerp Kostenonderzoek geothermie SDE+ 2018 1 2 3 4 5 6
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieRenewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer
Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer Introductie Methode Subsidies Technologien Wind Zon Geothermisch Biomassa Externe Investeerders
Nadere informatieProject: Kennisdocument Onderwerp: p90 Datum: 23 november 2009 Referentie: p90 onzekerheid Wat betekent de p90 (on)zekerheid?
Project: Kennisdocument Onderwerp: p90 Datum: 23 november 2009 Referentie: p90 onzekerheid Wat betekent de p90 (on)zekerheid? De p90 onzekerheid staat in het kader van de garantieregeling voor aardwarmte
Nadere informatieOpen en gesloten WKO systemen. Open systemen
Open en gesloten WKO systemen Open systemen Een kenmerk van open systemen is dat er grondwater onttrokken en geïnfiltreerd wordt. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen doubletsystemen, monobronsystemen
Nadere informatieBusinesscase voor thermische energie uit water t.b.v. beschermde stadskern Blokzijl 18 april 2019
Businesscase voor thermische energie uit water t.b.v. beschermde stadskern Blokzijl 18 april 2019 BC Thermisch uit oppervlaktewater Blokzijl I. TEO en WKO Algemeen II. Locatie III. Energievraag IV. Energiebesparing
Nadere informatieAardwarmteproject in Koekoekspolder (eerste cluster)
Aardwarmteproject in Koekoekspolder (eerste cluster) Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland 9 November 2016 Richard Kalter & Radboud Vorage GreenhouseGeoPower Opzet presentatie Het tuinbouwgebied Koekoekspolder
Nadere informatiePostbus 80300 3508 TH UTRECHT T 030-25 82 980 E Stef.Roell@provincie-utrecht.nl Contactpersoon: dhr. S. Roëll
Energievoorziening glastuinbouw provincie Utrecht Haalbaarheidsstudie Opdrachtgever Provincie Utrecht Postbus 80300 3508 TH UTRECHT T 030-25 82 980 E Stef.Roell@provincie-utrecht.nl Contactpersoon: dhr.
Nadere informatieIntroductie Deze notitie is een herziening van de notitie aanlevering productiegegevens aardwarmte dd , AGE [1].
Notitie Aan Aardwarmteproducenten Van Drs. H.F. Mijnlieff & drs. B.M.M. van Kempen Earth, Environmental and Life Sciences Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31
Nadere informatieNieuwkoop aan de Warmterivier Gemeenteraad 10 maart 2016
Nieuwkoop aan de Warmterivier Gemeenteraad 10 maart 2016 Onderwerpen Aanleiding Betrokken partijen Uitleg systeem Rol partijen Pilot voor Schoterhoek Doorkijk naar Schoterhoek Planning realisatie (mondeling)
Nadere informatieVoorwaarden aansluiting appartementen en woningen op WKO bron DSKII
Voorwaarden aansluiting appartementen en woningen op WKO bron DSKII Stichting Spaarnesant 04 februari 2014 9X3803 Entrada 301 Postbus 94241 1090 GE Amsterdam +31 20 569 77 00 Telefoon 020-5697701 Fax info@amsterdam.royalhaskoning.com
Nadere informatieLandelijke verkenning warmte en koude uit Rijkswateren en kunstwerken. Eindrapportage 7 oktober 2016
Landelijke verkenning warmte en koude uit Rijkswateren en kunstwerken Eindrapportage 7 oktober 2016 1 Voorblad Opdrachtgever: Rijkswaterstaat Griffioenlaan 2 3526 LA UTRECHT Contactpersoon: dhr. Henk Looijen
Nadere informatieTrias Westland & Warmtesysteem Westland. Marco van Soerland
Trias Westland & Warmtesysteem Westland Marco van Soerland De rode draad van deze dag Openheid Vertrouwen Elkaar blijven vasthouden Op zoek naar het gemeenschappelijk eigenbelang Agenda 1. Trias Westland
Nadere informatieTijdelijke duurzame energie
Tijdelijke duurzame energie Tijdelijk Uitgewerkte businesscases voor windenergie, zonne-energie en biomassa Anders Bestemmen Tijdelijke duurzame energie Inleiding In het Corporate Innovatieprogramma van
Nadere informatieAardwarmte in Nederland. Eveline Rosendaal / Geothermie symposium Twente 19 september 2018
Aardwarmte in Nederland Eveline Rosendaal / Geothermie symposium Twente 19 september 2018 Energieverbruik Nederland 2015 3144 PJ 38% gas www.ebn.nl 2 CO 2 emissie Nederland 1990 100% 222,2 Mton CO 2 -eq
Nadere informatieGeothermie Zuidrand. Haalbaarheidsstudie Geothermie -concept- /60327/BZ 29 juli 2010
Geothermie Zuidrand Haalbaarheidsstudie Geothermie -concept- Opdrachtgever Gemeente Haarlemmermeer Postbus 250 2130 AG HOOFDDORP T 0900-18 52 E roland.van.der.vaart@haarlemmermeer.nl Contactpersoon: dhr.
Nadere informatieIs Aardwarmte Haalbaar in Castricum?
Is Aardwarmte Haalbaar in Castricum? Hans van Dongen Werkgroep Aardwarmte Castricum CALorie Publieksavond Van het Gas af! Gemeentehuis Castricum, 21 februari 2018 Werkgroep Geothermisch Warmtenet 1 Werkgroep
Nadere informatieWe boren (te?) diep op zoek naar aardwarmte
We boren (te?) diep op zoek naar aardwarmte De belangstelling voor de winning van aardwarmte groeit. Maar toezichthouder SodM ziet een jonge onervaren sector. Op sommige plekken is een verhoogd risico
Nadere informatieDe financiering van geothermie in de glastuinbouw
De financiering van geothermie in de glastuinbouw Rabobank en Geothermie Anneke Postma Sectormanager Tuinbouw, Rabobank Nederland Inhoud presentatie Deel 1: Deel 2: Deel 3: Deel 4: Deel 5: Deel 6: Rabobank
Nadere informatieTechnische haalbaarheid Geologische aspecten en risico s
Technische haalbaarheid Geologische aspecten en risico s Jan Tel 23 September 2013 Aardwarmte (Diepe Geothermie) Extractie van warmte / grondwater uit de diepe ondergrond Warmteproductie en/of electriciteitsproduktie
Nadere informatieKRITISCHE FACTOREN VOOR HET FINANCIEEL WELSLAGEN VAN EEN WARMTENET PROJECT. Dirk Dermaux
KRITISCHE FACTOREN VOOR HET FINANCIEEL WELSLAGEN VAN EEN WARMTENET PROJECT Dirk Dermaux KRITISCHE FACTOREN VOOR HET FINANCIEEL WELSLAGEN VAN EEN WARMTENET PROJECT Overzicht 1. Potentieel voor laagwaardige
Nadere informatieGreen Deal stimulering Geothermie Brabant Breed Versie 10, 10 oktober 2014
Green Deal stimulering Geothermie Brabant Breed Versie 10, 10 oktober 2014 Partijen: 1. Gemeente Tilburg, ten deze rechtsgeldig vertegenwoordigd door wethouder De Vries, daartoe gemachtigd door de burgemeester,
Nadere informatieNieuwsbulletin Geothermie project Andijk, Nr.3 Maart 2018
Nieuwsbulletin Geothermie project Andijk, Nr.3 Maart 2018 Het derde nieuwsbulletin van het Geothermie project Andijk. Dit bulletin is gericht aan deelnemers, omwonende en geïnteresseerden in ons initiatief.
Nadere informatieRNES Aardwarmte 2015. Garantieregeling tegen het risico van misboring. Paul Ramsak/ Gerdi Breembroek RVO.nl
RNES Aardwarmte 2015 Garantieregeling tegen het risico van misboring Paul Ramsak/ Gerdi Breembroek RVO.nl Informatiemiddag Geothermie 3 februari 2016 Garantieregeling Geothermie / RNES Aardwarmte Risk
Nadere informatieGeothermie in de gebouwde omgeving
Geothermie in de gebouwde omgeving Ans van den Bosch Plv. Directeur Warmte en Ondergrond Programma manager Duurzame Warmte Onderwerpen 1. Klimaatakkoord 2. Geothermie in de gebouwde omgeving 3. Beleid
Nadere informatieGEOTHERMIE IN VLAANDEREN. Dr. David Lagrou, Geoloog, VITO
GEOTHERMIE IN VLAANDEREN Dr. David Lagrou, Geoloog, VITO VITO, VISION ON TECHNOLOGY HOOFDKANTOOR: Boeretang 200, 2400 Mol, België Ook afdelingen in Geel, Berchem en binnenkort in Genk (ENERGYVILLE)» Een
Nadere informatieOndiepe Geothermie. Index
Ondiepe Geothermie Kansen voor Ondiepe Geothermie voor de glastuinbouw Index Ondiepe Geothermie 1. Klankbordgroep welkom 2. Doelstellingen en conclusies 3. 4. 5. Systeemintegratie & potentieel - Behoeftegedreven
Nadere informatieGeologie voor geothermische warmtewinning. Masterclass Houten 7 mei 2014 Richard Rijkers
Geologie voor geothermische warmtewinning Masterclass Houten 7 mei 2014 Richard Rijkers Agenda Hoe krijg ik goede geologische informatie voor een betrouwbaar geothermisch reservoirmodel? Met welke risico
Nadere informatieErvaringen met aardwarmte bij A+G van den Bosch
december 2013 Voor meer ervaringen met aardwarmte in de praktijk, zie het Stappenplan Winning Aardwarmte voor Glastuinbouw, en www.energiek2020.nu. Ervaringen met aardwarmte bij A+G van den Bosch Een aantal
Nadere informatiepartners partners Aardwarmte Den Haag Zuid-West Het project Aardwarmte Den Haag Zuid-West basis in de nieuwe organisatie Aardwarmte
Het project is een initiatief van de volgende zes partijen. Deze zes partners participeren op gelijkwaardige basis in de nieuwe organisatie Aardwarmte Den Haag VOF die de realisatie en exploitatie van
Nadere informatieLocal Energy Solutions
24 mei 2011 Warmtelevering vanuit energiefabriek Apeldoorn Ontwikkeling van energie voor eigen gebruik naar externe levering aanleiding samenwerking warmteleiding Zuidbroek extra energie uit slachtafval
Nadere informatieGijs de Man 12 oktober 2010
Gijs de Man 12 oktober 2010 We werken aan een beter klimaat Doel Stichting Warmtenetwerk: Bevorderen van gebruik van duurzame warmte en koude en hergebruik van restwarmte t via collectieve netten. Aanpak:
Nadere informatie