Grebbeliniedijk; van planfase tot realisatie

Transcriptie

1 Grebbeliniedijk; van planfase tot realisatie Excursie Dijkwerkersdag HWBP s 23 april 2015 Door Marcel van Betuw en Hein Vinke (Waterschap Vallei en Veluwe)

2 Dijkverbetering Zuidelijke Randmeren en Eem (dijkring 45, primair totaal 42 km waarvan ca. 22 verbeteren) Westdijk op veengrond Oude zeedijken met bekleding Eemlandse- en Slaagse dijk: Landschappelijk waardevol Flexibele kering langs monumentale haven in kern Spakenburg Grebbeliniedijk: cultuurhistorie en natuur Muur om Jericho (Amersfoort) Eemdijk: door 90 achtertuinen

3 Doel Project Dijken langs Randmeer en Eem zijn uiterlijk 2017: Veilig Beheerbaar Toekomstvast (50 jaar) Meerwaarde op/aan de dijk (meeliftmodel) Randvoorwaarden: Rijk betaalt veiligheid: sober en doelmatig (HWBP 2, klein deel nhwbp) Provincie Bevoegd Gezag (goedkeuring DVP)

4 Omgeving staat centraal in planfase!! Inbreng gebiedskennis en belangen Adviesgroep Ontwerpateliers (omgeving maakt dijkontwerp ) Bewonersgesprekken in planfase (ca 200) Diverse informatiebijeenkomsten Spakenburg, Eemdijk en Amersfoort sinds 2013: Dijkcommissie Afstemming beleid, eisen en randvoorwaarden Bevoegd Gezag: Stuurgroep Projectgroep Rijk (HWBP) Overleg met Vergunningverlenende partijen

5 Samen maak je meer! Meeliftende maatregelen: Fietspaden op 3 trajecten Grebbelinieprofiel Dijkverlegging Amersfoort Verplaatsing en inpassing woonschepen Dijkverlegging kern Spakenburg 15 ha natuurinrichting extra rietkragen visplekken damwanden Eem

6 Opgaaf in getallen 22 km dijkverbetering Projectkosten: Subsidie HWBP: Meeliftwerken: Eigen bijdrage ws: ca 80 mljn ca 76 mljn ca 3 mljn ca 1 mljn IPM-team (ca 15 fte, 30 medewerkers) Werken in deelcontracten: grondverwerving (ca. 200 dossiers) Kabels en leidingen 8 uitvoeringsprojecten

7 2008 Ontwikkelingen rond Grebbeliniedijk 1 Dijk voldoet niet op stabiliteit en piping 2 Gemeente gaat Maatweggebied ontwikkelen: - Nieuw ziekenhuis naast de dijk - Realisatie EVZ binnendijks - Legaliseren en inpassen woonschepen - Vestiging clubhuis roeivereniging - Inpassing 2 jachthavens - Wens fietspad op dijk 3 Grebbelinie wordt Rijksmonument: lobby voor herstel Grebbelinieprofiel 4 Langs Grebbeliniedijk hoge natuurwaarde

8 Knelpunten Grebbeliniedijk Impact Huis van de Watersport op - waterkering: dijkverlegging nodig ja/nee, breed/smal, wie betaalt? - natuur: door clubhuis minder ruimte voor EVZ - Grebbelinie: wordt aangetast door vestiging clubhuis - beeldkwaliteit: wat is landschappelijk verantwoord ontwerp Gemeente, Provincie en roeivereniging worden het niet eens over ontwerp en locatie 2 Besprekingen tussen gemeente en woonbootbewoners zijn vastgelopen; - bewoners willen niet verplaatsen - bewoners willen geen roeivereniging als buurman => besluitvorming stagneert, ruimtelijk kader nnb, bemiddeling nodig 3 Een fietspad op de dijk is schadelijk voor natuur: - Provincie en gemeente zijn intern verdeeld=> besluitvorming stagneert 4 lobby voor herstel Grebbelinieprofiel bij dijkverbetering - gemeente en provincie eisen aanleg Grebbelinieprofiel als compensatie/instandhouding cultuurhistorie - profiel past niet in/op/naast veilige waterkering 5 Door dijkverbetering gaat veel riet, struweel en waardevol bos verloren 6 Schijn van ambtelijke verdeel- en heerspolitiek, niet alle informatie gedeeld; gebrek aan vertrouwen, terugkomen op afspraken 7 Ambtenaren willen/durven niet te escaleren Gevolg: - Weerstand, gebrek aan samenhang en besluiteloosheid bij partijen. - Dreigende vertraging dijkverbetering

9 Oplossing Grebbeliniedijk Intensieve bestuurlijke betrokkenheid creëren (Bestuurlijke begeleidingsgroep; zorgen voor kennis, enthousiasme, onderkennen knelpunten en instemmen met belangrijke keuzes) 2. alle belangen en verantwoordelijkheden met alle betrokkenen beeld brengen 3. Ontwerpateliers met alle partijen voor hele gebiedsopgaaf geleid door onafhankelijke landschapsarchitect (vanuit belangen ontwerpen) 4. Ontwerpateliers voor deelopgaven (Huis van de Watersport, inpassing woonschepen) 5. Prioriteren: dijkverbetering is wettelijke veiligheidsopgaaf, fietspad is wens 6. Duidelijke tijdpad voor dijkverbetering uitgerold (wat moet wanneer duidelijk zijn) 7. Gezamenlijk naar buiten treden en overleg voeren met betrokkenen 8. Knelpunten meetbaar maken: bv 100 m dijkverlegging kost xx 9. Financieringsverantwoordelijkheden en mogelijkheden vaststellen 10.Opstellen samenwerkingsovereenkomst

10 4.8 Jericho Ca. 30 woningen op de dijk

11 Uitkomst Grebbeliniedijk 2010 Samenwerkingsovereenkomst met gemeente Amersfoort en provincie: Aanleg Grebbelinieprofiel Fietspad op de dijk Dijkverlegging tbv Huis van de Watersport Inpassing en ontsluiting woonschepen Inpassing en ontsluiting jachthavens Vervanging damwand voor provincie Bomenkap Herstel riet en struweel

12 Leerpunten Planfase Grebbeliniedijk 1. zorg voor intensieve bestuurlijke betrokkenheid (zorgen voor kennis, enthousiasme en onderkennen knelpunten) 2. stel samenwerkingsspelregels (over proces) op 3. Heb inzicht in het speelveld achter je contactpersoon 4. denk in belangen ipv standpunten 5. Betrek bewoners en gebruikers vanaf begin en geef ze invloed (afbakenen) 6. wees open en transparant in alle informatie 7. heb duidelijke kaders over wat vast staat en waar ruimte ligt 8. durf anderen oplossingen voor jouw probleem te laten bedenken (bv geef randvoorwaarden voor een veilige kering en laat een ander ontwerpen) 9. trek veel tijd uit voor afstemming en bijstelling; een breed gedragen oplossing geeft snellere en soepeler uitvoering 10.Leg de uitkomst vast in een samenwerkingsovereenkomst met daarin de belangen, processen, planning, financieringsafspraken en beslismomenten

13 Grebbeliniedijk: dijkverbetermaatregel

14 Grebbeliniedijk: kengetallen - 4 km primaire waterkering voldoet nu aan de actuele veiligheidseisen m3 klei aangevoerd en verwerkt in steunbermen m Grebbelinieprofiel aangelegd gebaseerd op het historische dwarsprofiel uit de 18 e eeuw m stalen damwand geplaatst m kabels en leidingen verlegd meter nieuw fietspad aangelegd m weg geasfalteerd op De Schans - 3,5 km dijk ingezaaid met bloem- en kruidenrijk graszaad m dijk verlegd om vestiging Huis van de Watersport mogelijk te maken - Voor 4 woonboten een nieuwe ligplaats met tuin ingericht - 13 kazematten ingepast - Jachthaven Elzenaar ingepast - Jachthaven WSV Eemkruisers ingepast - Uitvoering: van eind maart 2014 t/m mei 2015

15 Grebbeliniedijk leerpunten uitvoering - Bepaal vóór de gunning van het werk welke partij welke bestekspost betaalt indien het waterschap maatregelen voor derden uitvoert; - Bij meerwerk op een post van derden: leg schriftelijk de wijziging voor aan de projectpartner en verneem zijn schriftelijke akkoord; - Projectpartners kunnen na gunning met eigen aanvullende maatregelen komen: bijvoorbeeld extra grondwerk of een extra hekwerk met informatiepaneel - Soms gaat waterschap er van uit dat zij tijdens de uitvoering het alleen voor het zeggen heeft; echter als er zaken zijn met een nieuw aangelegd fietspad is de gemeente de wegbeheerder en gaat alleen zij over het afsluiten van een fietspad als dat nodig is. - Als de gemeente een projectpartner is, is diezelfde gemeente een veelhoofdige overheid die diverse belangen vertegenwoordigd. Een prima samenwerking met de projectenafdeling van de gemeente hoeft nog geen goede samenwerking met de rioleringsafdeling te betekenen. - Blijf tijdens uitvoering intensief afstemmen met partners en omgeving

16 Grebbeliniedijk leerpunten Roeivereniging Open benadering van het waterschap over de inpassing van onze accommodatie in het dijkverbeterplan draagt bij aan vinden oplossingen. We kwamen (samen met de gemeente) ieder met een programma van eisen en belegden vervolgens een ontwerp-atelier waarin we verkenden hoe de verschillende eisen op elkaar konden aansluiten. Positief was daarbij dat alles bespreekbaar was, mits de randvoorwaarden in acht werden genomen. Dit leverde bij ons als gebruiker inzicht op in de belangen van het waterschap en vice versa. Het is gemakkelijker om randvoorwaarden te accepteren wanneer je inzicht hebt in het belang van de ander. Details uit de door ons aangeleverde ontwerpen zijn niet goed en/of volledig in het bestek van de aannemer verwerkt, terwijl deze wel voldeden aan de eisen die vooraf waren besproken. Om de tevredenheid bij de gebruiker over het proces te waarborgen, zal men niet alleen in de voorfase, maar ook in de uitvoering oog moeten blijven houden voor elkaars eisen.