1. Voorstel aan commissie Aan de commissie wordt advies gevraagd op onderstaand voorstel aan het ab:

Transcriptie

1 Aan commissie Water 30 januari 2018 Het projectteam zal tijdens de commissie Water op 30 januari 2018 een presentatie over het VKA, het proces en het vervolg verzorgen. VOORSTEL Portefeuillehouder F. ter Maten Documentnr Programma Veiligheid Projectnummer P5068 Afdeling Projectrealisatie Bijlage(n) 2; adviesnota VKA en kaart 1. Voorstel aan commissie Aan de commissie wordt advies gevraagd op onderstaand voorstel aan het ab: 1. Instemmen met de keuze voor het Voorkeursalternatief zoals beschreven in de bijlage; 2. Instemmen met het in de volgende fase ontwerpend uitwerken van de benodigde inpassing van de verbetermaatregelen; 3. Instemmen met het in beeld brengen van de gebiedsontwikkelingskansen en - waar deze ingrijpen op de waterkering - ze te integreren in het projectontwerp. 2. Bestuurlijke aanleiding en vraag Aanleiding De primaire waterkering langs het 5e en 6e pand van het Apeldoorns Kanaal tussen Hattem en Wapenveld voldoet niet aan de nieuwe wettelijke normen en is daarom opgenomen in de programmering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) Op 10 november 2015 heeft het d&h ingestemd met de inhoud van het Plan van Aanpak (PvA) Verkenningsfase voor verbetering van de waterkering 5e en 6e pand Apeldoorns Kanaal. Hierop volgend is de subsidiebeschikking van het HWBP op 23 mei 2016 verleend. De resultaten van de Verkenningsfase in de vorm van het Voorkeursalternatief (VKA) worden nu, conform het door d&h vastgestelde plan van aanpak voor deze Verkenningsfase via de commissie Water op 30 januari 2018, ter besluitvorming aangeboden aan het ab op 21 februari In de bijlage vindt u het advies voor het Voorkeursalternatief inclusief een samenvatting en poster t.b.v. de dijkverbetering van de IJsseldijk langs het Apeldoorns Kanaal.

2 Pagina 2 van 6 Voorkeursalternatief (VKA) Het Voorkeursalternatief voor dit dijkverbeteringstraject is een integraal en samenhangend ontwerp. Naast de veiligheidsopgave heeft een dijkverbeterproject altijd een inpassingsopgave, teneinde de essentiële waarden van het gebied tenminste op gelijk niveau te houden. Bij dit dijktraject gaat het naast landschappelijke inpassing ook om inpassing van woningen en het aansluiten op initiatieven in de omgeving. Het in balans brengen van de veiligheids- en inpassingsopgave, de belangen van bewoners en eigenaren en mogelijke (gebieds-)kansen heeft geleid tot het voorliggend VKA met een indeling in vijf trajecten, afwisselend uitgevoerd in grond en constructie. Het uiteindelijke VKA is mede tot stand gekomen nadat op verzoek van de Bestuurlijke Begeleidingsgroep een consultatie van experts op het gebied van ruimtelijke kwaliteit heeft plaatsgevonden. Werkwijze Er is breed gestart met een inventarisatie van ideeën. Vervolgens heeft twee keer een selectieronde plaatsgevonden. Eerst om de kansrijke oplossingsrichtingen te bepalen. Deze kansrijke oplossingsrichtingen zijn vervolgens vertaald in vijf alternatieven: 1. Damwand met muurtje 2. Traditioneel 3. Brede kruin 4. Aanleundijk 5. Buitendijks Bij de tweede selectieronde is een beoordelingskader toegepast, dat zich laat samenvatten in vier criteria: ruimte, milieu, kosten en techniek. De resultaten van deze tweede ronde hebben geen unaniem beeld voor één Voorkeursalternatief opgeleverd maar twee basisontwerpen te weten constructie en grond. De essentie van grond is dat er een stabiele kering ontstaat door de kernzone van de kering meer naar het oosten te verplaatsen. Hierdoor kan de bestaande damwand blijven staan. Het nieuwe grondlichaam lost ook de hoogte- en pipingopgaven op. De essentie van het ontwerp constructie is het vervangen van de bestaande damwand door een diepere damwand, waardoor de kering stabiel wordt en de pipingopgaven is opgelost. De hoogteopgave wordt opgelost door de bestaande dijk te verhogen met grond. Dit vraagt een zeer beperkte buitendijkse verbreding. Vanwege de betrouwbaarheid (tegen falen van de kering) en duurzaamheid heeft het beleidsmatig de voorkeur om een kering in grond uit te voeren tenzij dit vanwege maatschappelijke redenen als inpassing of belangen van eigenaren niet mogelijk en/ of gewenst is. Met de inzichten uit de analyse van deze twee ontwerpen is het VKA samengesteld. Hierbij is gebruik gemaakt van het advies van het expertteam ruimtelijke kwaliteit. Bij de inpassing is de visuele herkenbaarheid van de dijk als samenhangend landschapselement het belangrijkste. Daarnaast is continuïteit in het beeld, gecombineerd met de juiste maatregelen op perceelsniveau bij de woningen en kavels

3 Pagina 3 van 6 een belangrijk vertrekpunt. Over de maatregelen bij de woningen en kavels zijn intensieve gesprekken gevoerd met alle eigenaren. Deze individuele aandacht werd breed gewaardeerd. Bovenstaande uitgangspunten voor inpassing hebben geleid tot een indeling in vijf dijksegmenten waarin alternerend grond en constructie wordt toegepast van zuid naar noord, het Voorkeursalternatief. Dit wordt weergegeven in onderstaand kaartje. Overzicht VKA met 5 dijksegmenten traject IJsseldijk Apeldoorns Kanaal

4 Pagina 4 van 6 Proces Het VKA wordt unaniem onderschreven door de Bestuurlijke Begeleidingsgroep, waarin de gemeenten Hattem en Heerde, de provincie Gelderland, Rijkswaterstaat, de Gelderse Milieufederatie en de Bewonersgroep (bestuurlijk) vertegenwoordigd zijn. De Bewonersgroep, onder leiding van Frank van Bussel, heeft als klankbordgroep eveneens het VKA positief ontvangen en onderschreven. Vervolg In de volgende fase (planuitwerking) wordt de benodigde ruimtelijke inpassing van de versterkingsmaatregelen verder ontwerpend uitgewerkt, zodat het integrale en samenhangende ontwerp in lijn blijft met de kwaliteiten van het gebied. Hierbij achten alle partijen het van groot belang dat de gebiedsontwikkelingskansen die zich voordoen in de context van de versterkingsopgave van de IJsseldijk goed in beeld worden gebracht. Deze verkenning van gebiedsontwikkelingskansen gebeurt hoofdzakelijk binnen de Verkenning Hoenwaard 2030 die in 2018 wordt uitgevoerd en daarmee parallel aan de planuitwerking IJsseldijk loopt. Daar waar kansen logisch en binnen de randvoorwaarden van het HWBP ingrijpen op de waterkering, zullen deze worden geïntegreerd in het uiteindelijke projectontwerp. Er wordt van het algemeen bestuur instemming gevraagd op de onderstaande drie besluiten: 1. De keuze van het Voorkeursalternatief; 2. Het in de volgende fase ontwerpend uitwerken van de benodigde inpassing van de versterkingsmaatregelen; 3. Het in beeld brengen van de gebiedsontwikkelingskansen en - waar deze ingrijpen op de waterkering - ze te integreren in het projectontwerp. 3. Bestuurlijke risico s/positionering/mandatering In het voortraject is intensief samengewerkt met betrokken partijen zoals de bewonersgroep, milieu- en natuurorganisaties, ondernemers in het gebied en de bestuurlijke partners. Tijdens het proces bleek dat de mate van betrokkenheid én de tegenstellingen groot waren. Door extra inspanningen van het projectteam is uiteindelijk een mooi resultaat bereikt. Het voorliggende VKA is aan de bewonersgroep en de bestuurlijke partners voorgelegd. Zij hebben unaniem positief advies gegeven op de adviesnota Voorkeursalternatief en hebben het projectteam gecomplimenteerd met het geleverde werk. Door de bereikte brede consensus kan een voortvarende start gemaakt worden met de vervolgfase. De verkenningsfase is binnen budget en planning uitgevoerd en daardoor zijn de financiële- en tijdsrisico s nihil.

5 Pagina 5 van 6 4. Bijdrage aan de doelen / partnerschap Met de uitvoering van de dijkverbetering van de primaire kering langs het Apeldoorns Kanaal wordt voldaan aan het primaire doel van een veilig beheergebied tegen overstromingen. Na uitvoering van het Voorkeursalternatief voldoet de dijk aan de wettelijke veiligheidseisen. Het HWBP is een alliantie tussen het Rijk en de waterschappen. Door uitvoering van dit project vervult Waterschap Vallei en Veluwe haar rol binnen dit partnerschap. 5. Monitoring/vervolg Na vaststelling van de Adviesnota VKA door het algemeen bestuur wordt gestart met de Planuitwerkingsfase. Het VKA wordt onderdeel van het plan van aanpak voor de Planuitwerkingsfase welke straks, voorafgaand aan subsidieaanvraag en toetsing bij het HWBP voor de vervolgfase, aan het d&h wordt voorgelegd. Communicatie Naast een presentatie over het VKA, het proces en het vervolg in de commissie Water is het ab uitgenodigd voor een informatieve inloopochtend op locatie op 13 januari Na vaststelling van het VKA wordt dit besluit breed gecommuniceerd. In maart 2018 wordt een inloopavond georganiseerd voor alle belangstellenden, waar het VKA wordt toegelicht. 6. Uitgangspunten/eerdere besluiten Op 10 november 2015 heeft het d&h ingestemd met de inhoud van het PvA voor de Verkenningsfase t.b.v. verbetering van de waterkering 5e en 6e pand Apeldoorns Kanaal en daarmee de opzet en inhoud van de werkzaamheden tijdens de verkenningsfase. De voorliggende adviesnota VKA is het eindproduct van deze verkenningsfase. D&h is op 19 april 2017 geïnformeerd over de voortgang van het project en akkoord gegaan met de (tussen)producten Ruimtelijke kwaliteitskader, Uitgangspunten notitie, Alternatieven notitie, Beoordelingskader. 7. Maatschappelijk draagvlak/mvo Als gevolg van diverse gebiedsbijeenkomsten, individuele keukentafelgesprekken, klankbordgroep-bijeenkomsten en werksessies die hebben bijgedragen aan het tot stand komen van het voorkeursalternatief, is er nauwe betrokkenheid ontstaan. Ook met partners als de provincie Gelderland, Rijkswaterstaat, gemeenten Heerde en Hattem, en het HWBP is intensief samengewerkt. De door deze samenwerking ontstane betrokkenheid heeft geleid tot een breed maatschappelijk draagvlak. In de vervolgfasen worden, waar mogelijk, initiatieven vanuit Duurzaam GWW verder toegepast. 8. Financiën/begroting De projectkosten voor de uitvoering van het voorkeursalternatief bedragen 17,5 miljoen. De kosten zijn via de voorgeschreven kostenramingssystematiek in beeld gebracht.

6 Pagina 6 van 6 Financiering van dit project verloopt conform de subsidieregeling van het HWBP t.w. 90% financiering door HWBP en 10% uit eigen middelen. Het project bestaat uit 3 fases; de verkenningsfase (resultaat VKA), de planuitwerkingsfase en de realisatiefase. De subsidiebeschikking van het HWBP wordt ook in 3 fases verleend, voorafgaand aan de geplande activiteiten van het waterschap. Ten behoeve van de aanvraag van de subsidie moet het waterschap een plan van aanpak inclusief planning, raming en risicodossier indienen bij de Minister van I&W en deze wordt getoetst door het HWBP aan de subsidieregeling. Wanneer het pva voldoet wordt de subsidie als een vast bedrag o.b.v. de ingediende raming, voorafgaand aan de werkzaamheden, uitgekeerd. De subsidiebeschikking voor de verkenningsfase van dit project is reeds ontvangen. Het project is geheel uitgevoerd binnen het voorziene budget en binnen de geplande tijdsduur. Ook inhoudelijk past het Voorkeursalternatief binnen de kaders (onder meer sober en doelmatig) van de subsidiebeschikking. Voor uitvoering van de planuitwerkingsfase wordt opnieuw subsidie aangevraagd bij het HWBP. Deze wordt toegekend na toetsing van het voor de planuitwerkingsfase op te stellen plan van aanpak. Het Voorkeursalternatief wordt als basis voor het op te stellen plan van aanpak gehanteerd. 9. Ondertekening Dijkgraaf en heemraden. 10. Advies commissie