Jaarverslag 2014 Stichting Zozijn Zorg

Transcriptie

1 Jaarverslag 2014 Stichting Zozijn Zorg Verbinden & meebewegen 1

2 Inhoudsopgave Deel 1 / Verslag 1. Verbindingen gelegd 3 2. Beeld van Zozijn 4 3. Bestuur en toezicht 8 4. Strategie en beleid Beheersing risico s en onzekerheden Kwaliteit en zorginnovatie Medewerkers Medezeggenschap Financiën in het kort Toekomst 40 Bijlagen: - Zozijn in cijfers en opsommingen - Overzicht van in 2014 vastgestelde notities - Afkortingen Deel 2 / Jaarrekening en accountantsverklaring Deel 1 en deel 2 zijn zowel los als in een gezamenlijk document te verkrijgen. Deel 1 en 2 zijn verkrijgbaar via Annemieke Steenkamer, a.steenkamer@zozijn.nl Algemene gegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Rechtsvorm Stichting Zozijn Zorg Stichting Adres Molenallee 50 Postcode Plaats 7384 AN Wilp (GLD) Telefoonnummer Nza nummers , , , Nummer Kamer van Koophandel adres Websites info@zozijn.nl en verwanten.zozijn.nl Zozijn is een maatschappelijke organisatie die werkt met overwegend publiek geld. Wij willen op transparante wijze verantwoording afleggen van ons functioneren in Dit verslag voldoet aan de wettelijke eisen voor een directieverslag en aan de eisen die de zorgbrede Governance Code stelt. De accountant toetst of daaraan is voldaan. Het is aangevuld met gegevens die wij graag delen met onze belanghebbenden. De foto s in dit jaarverslag zijn ontleend aan Zo!, het medewerkers- en vrijwilligersblad van Zozijn (uitgaven 2014). 2

3 1. Verbindingen gelegd We kijken terug op een veelbewogen en spannend jaar waarin we hard gewerkt hebben aan alle veranderingen in het zorgstelsel en de opgelegde bezuinigingen. Veelbewogen, omdat in 2014 duidelijk werd dat er bij de sectoren NAH en Kind & Jeugdhulp en bij de dienst ZAB een aantal medewerkers afscheid moeten nemen. En daarnaast hebben 64 medewerkers besloten afscheid te nemen via de vrijwillig-vertrekregeling. Spannend, omdat in 2014 alle contacten en gesprekken met de gemeenten verzilverd moesten worden in de zogenaamde aanbestedingstrajecten. We hebben vastgehouden aan onze koers en verbindingen gelegd binnen Zozijn en met partners in de wereld om ons heen. We hebben geïnvesteerd in contacten met gemeenten en zorgkantoren, in het uitwerken van hun vragen en in het betrekken van onze cliënten en medewerkers. Mijlpalen in 2014 Contracten voor ondersteuning via de Wmo en Jeugdwet met circa 65 gemeenten in 25 aanbestedingstrajecten. Zozijn-bezuinigingsplan met 3 samenhangende plannen voor de sectoren Kind & Jeugdhulp en Niet aangeboren hersenletsel en de dienst Zorgadvies & Behandeling ZAB en de vrijwilligvertrekregeling. 80% tevredenheid van de cliënten en verwanten over de zorg en ondersteuning die Zozijn geeft, volgens het cliëntervaringsonderzoek. Nieuwe digitale werkomgeving met een nieuw, interactief ZozijnNet en Office 365. Webwinkel waarmee cliënten zelf bestellingen bij UniekKado kunnen verwerken en versturen. Predicaat Excellente school toegekend aan de Daniël de Brouwerschool, voor het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs. Managersdag 2014 over Veranderen en verbinden met 35 zorgmanagers. Symposium Samen sterk in sobere tijden georganiseerd door de centrale verwantenraad, met onder meer Tweede Kamerlid Otwin van Dijk. Installatie van de nieuwe Ondernemingsraad. Deelname van cliënten van decentrale raden en de centrale cliëntenraad aan workshops om effectiever te vergaderen. UWV-certificering behaald waarmee onze jobcoaches cliënten mogen begeleiden die in een bedrijf of organisatie aan het werk gaan medewerkers hebben deelgenomen aan een scholing of deskundigheidsbevordering, onder meer aan de nieuwe modules voor de zorg nieuwe stijl, zoals: omdenken, presentiebenadering en netwerkgericht werken. Naast deze mijlpalen hebben wij gewerkt aan vele projecten en veranderplannen. Zo zijn er in 2014 weer 6 nieuwe locaties voor ongeveer 100 cliënten (wonen en dagbesteding) opgeleverd en de nieuwbouw gaat onverminderd door tot Zozijn doet mee aan wijkgerichte projecten en we hebben met de theoretische grondslag een (verbindend) fundament gelegd voor onze zorgprogramma s. Dit is slechts een selectie van onze werkzaamheden in 2014, waarmee we volop in beweging zijn om goed voorbereid te zijn op de veranderingen en versobering die de zorgsector de komende jaren te wachten staan. Ik nodig u graag uit om verder te lezen in dit jaarverslag van Zozijn. Zozijn, mei 2015, Peter Vriesema, Raad van Bestuur, Zozijn 3

4 2. Beeld van Zozijn Onze begeleiding en ondersteuning zorgen ervoor dat mensen met een beperking zoveel mogelijk deelnemen aan de samenleving en zich kunnen ontwikkelen. Zozijn is een professionele dienstverlener voor kinderen en jeugdigen met een ontwikkelingsprobleem, volwassenen en ouderen met een verstandelijke beperking, en voor mensen met niet aangeboren hersenletsel. Het leveren van verantwoorde en veilige zorg, waarbij de cliënt centraal staat, is onze essentie. De diensten die Zozijn biedt aan cliënten: Wonen & logeren Ambulante begeleiding Dagbesteding & Werken Groei & Ontwikkeling Zozijn School Diagnostiek & behandeling Missie Ontwikkelen met oog voor verschil Zozijn ziet het als haar opdracht om op professionele wijze bij te dragen aan de ontwikkeling Visie van mensen met een beperking. Visie Regie op eigen leven Zozijn draagt er aan bij dat alle cliënten hun eigen keuzes (kunnen) maken. Kernwaarden Integer en Vindingrijk Zozijn is een betrouwbare organisatie. Medewerkers en organisatie gaan eerlijk en oprecht om met de belangen van de mensen met een beperking en hun netwerk. De medewerkers van Zozijn zijn vaardig in het bedenken van oplossingen. Als het mogelijk is, ondersteunt Zozijn cliënten in het deelnemen aan activiteiten buiten de zorgorganisatie. Als dat niet of nauwelijks mogelijk is, zorgt Zozijn ervoor dat de buitenwereld naar de cliënten komt. Elk jaar is er bijvoorbeeld een driedaags Zomerfeest op landgoed De Lathmer waar ook derden van harte welkom zijn. Wij ontvangen elk jaar een aanzienlijk aantal externe bezoekers. Belanghebbenden en stakeholders Onze interne belanghebbenden zijn: Cliënten Verwanten Cliënten- en verwantenraden Medewerkers Ondernemingsraad Onze externe belanghebbenden zijn: Vier zorgkantoren in de driehoek Zwolle Nijmegen Winterswijk: 1. Midden IJssel Eno 2. Apeldoorn, Zutphen e.o. Achmea 3. Arnhem Menzis 4. Nijmegen VGZ Zozijn heeft met de zorgkantoren overeenkomsten afgesloten over de wijze en kwaliteit van dienstverlening in het algemeen en een aparte overeenkomst over de jaarlijkse productieafspraken. Per 2014 zijn met elk zorgkantoor (verplichte) inkoopafspraken gemaakt over 4

5 de criteria kwaliteit, innovatie en integrale benadering. Zo zijn er integrale trajecten voor onder meer autisme, knelpunten voor cliënten met verstandelijke beperkingen en psychiatrische problemen en de aansluiting NAH-revalidatie-Wlz en gemeentelijk domein. Volgens het format van de zorgkantoren rapporteert Zozijn over de voortgang van deze criteria. Ministerie van VWS Inspectie voor de Gezondheidszorg 65 gemeenten in ons werkgebied, waarvan 32 in het kerngebied (enkele via onder-aanneming) Banken en het Waarborgfonds voor de zorg (WfZ) Koepelorganisatie VGN: Zozijn neemt deel in de bestuursadviescommissies Stelselwijziging, Jeugd, Arbeid Cliëntenorganisaties College voor Zorgverzekeringen (CvZ) Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) In het kader van ketenzorg onderhoudt Zozijn contacten met: Het speciaal en regulier (passende) onderwijs Jeugdzorg, inclusief AMK en steunpunten huiselijk geweld Centra voor Jeugd & Gezin MEE Diverse Sociale Werkvoorzieningen (en bedrijven en horeca) Woningbouwverenigingen Organisaties in de eerste lijn Zorgboerderijen en een kinderboerderij Ziekenhuizen Brede scholen Andere VG-zorginstellingen (als partner en als onderaannemer) en de GGZ en LG Thuiszorg, V&V en welzijn Onder anderen met het oog op de Wmo 2015 en Jeugdwet zijn het afgelopen jaar weer nieuwe samenwerkingsinitiatieven en -verbanden ontstaan. Een selectie: Samen met Trajectum organiseert Zozijn voor mensen met een beperking en/of een uitkering in samenwerking met voetbalverenigingen Be Quick en FC Zutphen wijkgerichte dagbesteding. Zozijn werkt samen met de sociale werkvoorziening Hameland aan het organiseren van dagbesteding of lichte arbeidsmatige werkzaamheden voor mensen met een beperking. In Raalte werkt Zozijn samen met Landstede Welzijn, Dimence en RIBW aan het project Samen voor de buurt. In Raalte werkt Zozijn samen met de Parabool, Carinova, Zorggroep Raalte en gemeente Raalte aan een realisatie van een woonservicegebied in Raalte Noord. In Raalte werken alle dagbestedingspartners, vanuit de Wmo-financiering, samen aan Eén dagbesteding in de gemeente Raalte. In Zutphen werkt Zozijn samen met stichting Perspectief aan het opzetten van een wijkteam in de wijk: Waterkwartier. In Lochem organiseert Zozijn samen met de Zozijnschool en Humanitas op thema s ingerichte inloopavonden en -middagen voor mensen met een beperking. Zozijn Op Pad (NAH) ontwikkelt met haar landelijke samenwerkingspartners een innovatief behandelprogramma, vanuit het platform Hersenz, voor mensen met hersenletsel in de chronische fase. In het gemeentehuis van Montferland verzorgen cliënten van Zozijn de catering, samen met leerlingen VSO van De Ziep in Didam. Samen Doetinchem: met DZC 68 en Graafschap Re-integratie begeleiden naar werk van vluchtelingen, andere mensen met een niet-westerse achtergrond en mensen met een beperking. Catering in het gemeentehuis van Winterswijk met mensen met een beperking. Zwerfvuilproject met Perspectief (Zutphen) om buurtgericht te werken. Zozijn-medewerker gedetacheerd in wijkteam Arnhem. Deelname aan de spraakmakende voorstelling Een ander mens door vijf mensen met niet aangeboren hersenletsel om begrip en (h)erkenning te kweken voor de (onzichtbare) gevolgen van hersenletsel. Zie voor meer informatie over dienstverlening en over mensen en geld: bijlage, figuren 1 en 2 5

6 Daniël de Brouwerschool De Daniël de Brouwerschool is een ZLMK-school en valt net als Stichting Zozijn Zorg onder de Stichting Zozijn Beheer. Doelstelling is het verzorgen en bevorderen van het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs, op rooms-katholieke grondslag, met een regiofunctie, aan zeer moeilijk lerende kinderen. De school verwoordt, met de bloementuin als metafoor, haar visie als volgt: De Daniël de Brouwerschool is een school als een bloementuin. Kinderen komen binnen in de knop, krijgen een goede voedingsbodem en tijd om te aarden. - krijgen voedsel - worden zo nodig bemest - krijgen goede verzorging - worden voortdurend in de gaten gehouden - worden zo nodig uit de wind gezet - krijgen water en warmte - krijgen zonlicht, liefde en aandacht Alle bloemen ontwikkelen zich zo, elk op hun eigen wijze en komen tot bloei. Bij stagnatie in de groei of scheefgroei kunnen we een stokje naast de steel gezet worden. Voor bloemen die extra zorg behoeven is er een bloemenkas aanwezig. Wij omringen de bloemen door zorg maar we laten ze zoveel mogelijk los wanneer zij zelfstandig kunnen groeien en bloeien. We streven ernaar dat iedere bloem zoveel mogelijk zelfstandig kan groeien en bloeien. Iedere bloem weet wel dat er altijd een tuinman of tuinvrouw rondloopt die ondersteuning kan geven. Het tuinpersoneel houdt voortdurend de ontwikkeling van de bloemen in de gaten. Ze leggen de ontwikkeling schriftelijk vast en overleggen met elkaar over de wijze van ontwikkeling en maken plannen voor extra ondersteuning indien nodig. Wanneer we de bloementuin bekijken zien we een kleurrijke uitstraling. Bloemen met eenzelfde bloeiwijze en eenzelfde stekmoment worden gegroepeerd maar soms kiezen we er ook bewust voor een bloem naast andere soorten te zetten. Dit kan een stimulans zijn. Zowel in 2013 als in 2014 ontving de Daniël de Brouwerschool het predicaat Excellente School voor speciaal onderwijs (SO) én voor voortgezet speciaal onderwijs (VSO). Zie voor meer informatie over de Daniël de Brouwerschool: 6

7 Hedwig heeft geleerd hoe hij zelf de drinkbak van de geiten kan schoonmaken. Trainer Pauline van de Zozijn School kijkt hoe het nu gaat. 7

8 3. Bestuur en toezicht Governance Zozijn heeft de interne governance vormgegeven volgens het zogenaamde two-tier model. Dit betekent dat de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur twee afzonderlijke organen zijn, met ieder een eigen verantwoordelijkheid. De Raad van Bestuur is integraal eindverantwoordelijk voor de organisatie en de kwaliteit van zorg; de Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor goed toezicht op de besturing, werkgeverschap en advisering. Zozijn werkt volgens de zorgbrede Governance Code (ZGC, januari 2010). Het belang dat wij hechten aan public governance blijkt uit: Het bewustzijn dat we als zorgonderneming een bijzondere maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben. De mogelijkheden waarmee belanghebbenden invloed kunnen uitoefenen op ons beleid. Het afleggen van verantwoording aan belanghebbenden. Een visie op de externe accountant en diens relatie en communicatie met de organen van de zorgorganisatie. De statuten van Zozijn Beheer en Zozijn Zorg voldoen aan de zorgbrede Governance Code, evenals de reglementen Raad van Toezicht en Raad van Bestuur. Ook heeft Zozijn een Informatieprotocol conform de code opgesteld, waarin staat welke informatie ten minste en op welke momenten aan de Raad van Toezicht ter beschikking wordt gesteld. Zie voor meer informatie over de juridische structuur en organisatie/besturingsmodel: bijlage, figuren 3 en 4 Verslag Raad van Bestuur De Raad van Bestuur (RvB) is eenhoofdig. De bestuurder functioneert volgens de uitgangspunten van de Governance Code. In het kader van de (politieke) discussie over goed bestuur heeft hij zich in 2014 ingeschreven voor het accreditatietraject van de NZVD voor bestuurders en volgt de accreditatie in De bezoldiging van de RvB is marktconform (CAO NZVD) en passend voor een organisatie met de omvang en complexiteit als die van Stichting Zozijn. De marktconforme en passende bezoldiging geldt ook voor de directeur van de Daniël de Brouwerschool. Jaarlijks houdt de voorzitter van de Raad van Toezicht een functioneringsgesprek en dit jaar heeft dit gesprek plaatsgevonden in mei. De RvB legt onder meer verantwoording af over de planning- en controlcyclus, de medezeggenschap, de financiers en externe stakeholders. De RvB draagt zorg voor op Zozijn toegesneden risicobeheersing- en controlesystemen. Hij rapporteert niet alleen over financiële risico s, maar ook over risico s als kwaliteit van de zorg, cliënt- en medewerkerveiligheid, personeelsbeleid, imago- en marktrisico s en bouwinvesteringen. De Raad van Bestuur heeft in 2014 vier bestuurscommissies geïnstalleerd die gevraagd en ongevraagd adviseren over strategische beleidsvorming en het sturen op doelen. Daarmee zijn veel bestuurlijke commissies, stuurgroepen, werkgroepen, enz. binnen vier bestuurscommissies georganiseerd. Zo is een meer gestructureerd, en ook geformaliseerd, kader geschapen voor de verschillende strategische vraagstukken die op Zozijn afkomen. Geïnstalleerd zijn: 1. BMR: Bestuurscommissie Management Rapportages 2. BIM: Bestuurscommissie Informatie Management 3. BKV: Bestuurscommissie Kwaliteit & Veiligheid 4. BZWO: Bestuurscommissie Zorginnovatie & Wetenschappelijk onderzoek. Zie voor meer informatie over samenstelling Raad van Bestuur en directeuren: bijlage, figuur 5 Zie voor meer informatie over samenstelling Bestuurscommissies: bijlage, figuur 10 Intern toezicht: verslag van de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht hanteert de uitgangspunten van de Governance Code. Deskundigheid wordt bevorderd door het informeren over bepaalde onderwerpen, presentaties door Zozijn-deskundigen of 8

9 derden en door de bezoeken van de Raad van Toezicht aan voorzieningen, waar met managers en medewerkers wordt gesproken. In 2014 heeft de Raad van Toezicht deelgenomen aan het tweejarige project Beter Leren Toezien op kwaliteit en veiligheid. Het doel is om een richtsnoer te ontwikkelen voor het adequaat toezien op cliëntveiligheid. De projectleiding is in handen van NVTZ/CBO/ZonMw. De Raad van Toezicht ontvangt een honorering conform de normen van de NVTZ. De Raad van Toezicht is onafhankelijk en kent geen belangenverstrengeling. De Raad van Toezicht richt zich bij het vervullen van zijn taak naar het belang van de zorgorganisatie als maatschappelijke onderneming. De Raad is werkgever van de bestuurder, adviseert en is sparringpartner van de Raad van Bestuur. De samenstelling, onafhankelijkheid, de kwaliteitseisen en de werving van leden van de Raad van Toezicht zijn vastgelegd in de statuten en de bijbehorende reglementen. Voor de werving van nieuwe leden voor de Raad van Toezicht wordt gewerkt met een profielschets. Zozijn maakt ter ondersteuning bij de werving gebruik van een extern bureau. In 2014 zijn er geen leden afgetreden. De Raad van Toezicht bespreekt jaarlijks het eigen functioneren en deze evaluatie heeft in mei 2014 plaatsgevonden. De leden hebben besloten het eigen toezichtskader aan te scherpen. Dit proces is gestart en loopt door in Om voldoende in debat te kunnen gaan met de bestuurder over de besturing, voert de Raad van Toezicht gesprekken met onder meer de Ondernemingsraad en de centrale cliënten- en verwantenraden, en eventueel met stafdirecteuren. De Raad van Toezicht spreekt zijn tevredenheid uit over de voortgang, de ontwikkeling van de organisatie, de voorbereiding op de stelselwijziging, innovaties en de financiële positie van Zozijn en de informatievoorziening door de Raad van Bestuur. De Raad van Toezicht kent drie commissies: 1. de financiële auditcommissie die contact heeft met de directeur Finance & Control en de externe accountant om de begroting en jaarrekening te bespreken 2. de remuneratiecommissie 3. de auditcommissie kwaliteit en veiligheid die contact heeft met de manager Kwaliteitsbureau. De Raad van Toezicht heeft in 2014 viermaal vergaderd, in aanwezigheid van de Raad van Bestuur. De december-vergadering is verzet naar januari 2015, omdat Zozijn was genoodzaakt herberekeningen te doen door nieuwe financiële spelregels van de overheid voor de Wlz, Wmo en Jeugdwet. De RvT heeft inspecteur van de gezondheidszorg mevrouw L. Claessen uitgenodigd om in dialoog te gaan. In de mei-vergadering heeft zij een presentatie gehouden over de visie en de (vernieuwde) rol van de inspectie aan de hand van de brochure Staat van de gezondheidszorg Daarna is van gedachten gewisseld over de rollen in besturing en toezicht opdat Zozijn goed in control is en blijft. Elk jaar bezoekt de Raad van Toezicht een deel van de activiteiten van Zozijn. In 2014 bezocht de Raad de regio Achterhoek / De Liemers. Eerst namen de toezichthouders een kijkje bij de Zozijn School. Daarna bezochten zij dagbestedingslocatie Horsterpark waar zij ook spraken met een aantal (bedienende) cliënten. Vervolgens werden zij rondgeleid in De Vergert in Duiven, een wooncentrum voor ernstig meervoudig beperkte mensen waar participerende familie/verwanten een grote rol spelen in (het uitvoeren van) de zorg. Binnen de Raad van Toezicht is naast toezichthoudende en bestuurlijke ervaring specifieke kennis aanwezig op het gebied van: zorg financiën & bouwfinanciering personeel/arbeidsrecht onderwijs. Zie voor meer informatie over de samenstelling van de Raad van Toezicht: bijlage, figuur 6 9

10 (Beleids)onderwerpen, behandeld door de Raad van Toezicht in 2014 RI&E brandveiligheid en prioriteitenlijst AO/IC rapportage 2013 Jaarrekening Zozijn Beheer en Zozijn Zorg incl. accountantsverslag en maatschappelijk jaarverslag 2013 Managementletter 2014 van de accountant Treasurystatuut en -beleid Bezuinigingsplan Zozijn (en samenhangende plannen NAH, K&J, ZAB) Jaarverslag 2013 Klachtencommissie, vertrouwenspersonen en meldpunt klachten Meerjarenperspectief Vastgoedontwikkeling, financiering/hypotheek en herbeoordeling Waarborgfonds voor de zorg 2014 Transitie van AWBZ naar Wlz, Wmo 2015 en Jeugdwet Gedragscode voor medewerkers Catalogus unit arbo over veiligheids- en calamiteitenorganisatie, fysieke belasting, til&transfer, hygiëne- en infectieziekten, legionella, brandveiligheid en BHV, speeltoestellen en zwembaden Begroting, investeringsbegroting en Jaarplan 2014 Beleid en monitoren kwaliteit en veiligheid HKZ-auditrapportage Klokkenluidersrapportage (definitief) verstandelijk gehandicapten Achter de façade Managementrapportages en 4-, 8- en 12-maandrapportages Vernet verzuimrapportage Financiële benchmark Passend onderwijs 10

11 Geconcentreerd trommelt Suzanne op de steeldrum tegenover haar woning op De Lathmer. Met haar handen tovert ze verschillende klanken uit het rvs-instrument. 11

12 4. Strategie en beleid Zozijn brengt steeds beter de systematiek van Plan-Do- Act-Check in praktijk. In 2014 is de monitoring van de cyclus van planning & control doorontwikkeld, is de focus op de koers voor de komende vier jaar geactualiseerd en is gestuurd op een handzaam A3-jaarplan op alle niveaus. Belangrijke vraagstukken zoals veiligheid, vervoer en nieuwbouw benaderen we integraal en in samenhang. Gedurende 2014 is onze planvorming sterk beïnvloed door de politieke ontwikkelingen met aanzienlijke bezuinigingen, een ingrijpende stelselwijziging en tussentijdse wijzigingen in dat stelsel. Veranderingen en bezuinigingen De omgeving is sterk in verandering. In 2014 hebben gemeentelijke overheden en Zozijn ook zich voorbereid op de invoering van de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) en de Jeugdwet. Doel van deze wetten is om de verantwoordelijkheid voor een zeer groot deel van welzijn en zorg over te hevelen naar de gemeenten. In tegenstelling tot de Awbz (verzekering) is de Wmo een participatiewet met als doel dat iedereen op eigen wijze kan meedoen in de samenleving. Daarbij hebben de gemeenten de plicht om mensen met een beperking in hun zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie te ondersteunen. Zozijn houdt eveneens een vinger aan de pols bij de andere grote decentralisaties: de Participatiewet (samenvoeging van de Wet werk & bijstand, de Wet sociale werkvoorziening en een deel van de Wajong) én de gevolgen van de Wet Passend Onderwijs. Tot slot verandert per 1 januari 2015 de Awbz in de Wet langdurige zorg (Wlz). De overheveling van begeleiding naar de gemeenten is gepaard gegaan met een forse bezuiniging en ook zijn bezuinigingen ingezet op de langdurige zorg (zie ook hoofdstuk 5 en 9). De bezuinigingen trekken een zware wissel op de zorgmedewerkers en hebben een belangrijk deel van de agenda van directie en management bepaald in Zo zijn herhaaldelijk nieuwe (meerjaren)doorrekeningen gemaakt in s en in fte s, ook omdat het overheidsbeleid, bijvoorbeeld met de positie van de kindercentra, nog in ontwikkeling was. Op basis van de berekeningen is een bezuinigingsplan opgesteld, met uitwerkingen zoals de vrijwillig-vertrekregeling en samenhangende plannen. Al deze documenten hebben het traject van medezeggenschap door Ondernemingsraad, centrale cliënten- en centrale verwantenraad en Raad van Toezicht doorlopen. We ervaren in deze tijden van verandering en bezuiniging dat de medewerkers van Zozijn betrokken zijn bij en bevlogen zijn in hun werk. De bezuinigingen op de gehandicaptenzorg zullen hard aankomen, maar we zien ook kansen voor verbetering, innovatie en nieuwe producten van zorgverlening. Meerjarenperspectief, een koers voor de komende vier jaar De strategie van Zozijn is vastgelegd in het Meerjarenperspectief. Het Meerjarenperspectief wordt, zoals alle onderdelen uit de cyclus van planning en control, jaarlijks vastgesteld door het managementteam (bestuurder en directeuren) en goedgekeurd door de Raad van Toezicht. Daarnaast wordt instemming of verzwaard advies gevraagd aan de centrale cliëntenraad, centrale verwantenraad en de Ondernemingsraad. A3-jaarplannen Aan het eind van 2014 zijn voor 2015 negen strategische speerpunten geformuleerd. De strategische doelen bepalen onze koers op hoofdlijnen. De strategische speerpunten zijn uitgewerkt in te behalen doelen en bijbehorende acties in het Jaarplan Zozijn Daarbij gaat het om ambities en doelen naast de reguliere werkzaamheden. De doelen en acties zijn vervolgens uitgewerkt in jaarplannen op regio-/sector- en dienstniveau en tot slot in jaarplannen op RVE-niveau. 12

13 De negen strategische speerpunten voor 2015 zijn: 1 Goede en veilige zorg 2 Versterkte contacten in keten/netwerk 3 Professionele medewerkers 4 Toekomstbestendige medewerkers 5 Consequent methodisch werken en handelen 6 Gezonde exploitatie en vermogenspositie met taakstellende bezuinigingen 7 Meebewegen met het nieuwe zorgstelsel (Wmo, Wlz, Jeugdwet, Zvw) 8 Multifunctionele en betaalbare accommodaties 9 Goede reputatie, sterk merk en grotere naamsbekendheid Zie voor meer informatie over de strategische doelen: bijlage, figuur 7 In control via monitoring In 2013 is een nieuwe, integrale rapportagesystematiek ontwikkeld om te monitoren of en in hoeverre de voorgenomen doelen en acties worden gerealiseerd. We hanteren een 4-, 8- en 12-maandrapportage (triaalrapportage/dashboard), onderverdeeld naar: 1. Goede en veilige zorg op basis van zorginhoudelijke risicofactoren: - Zorgplannen in de interne applicatie ECD Pijler 2a geregistreerd in de externe applicatie MediQuest - Interne audits medicatieveiligheid - Interne audits categorie één (zonder medicatieveiligheid) - Risico inventarisaties brandveiligheid - Verbeterpunten uit rapportages aan het IGZ - Meldingen van onvrede & klachten (cliënten en medewerkers) - MIC-meldingen (inclusief arbo-meldingen en meldingen vervoer) - Middelen & maatregelen - Zorgplannen meerzorg en aantoonbare afstemming van zorgdoelen. 2. Professionele en toekomstbestendige medewerkers op basis van factoren op het gebied van opleiding en bekwaamheid: - Deelname trainingen bedrijfshulpverlening - Deelname bedrijfsopleiding - Geregistreerde BIG bekwaamheden - Deelname agressietrainingen - Gehouden R&O gesprekken. 3. Gezonde exploitatie en vermogenspositie op basis van financiële risicofactoren: - Realisatie begroting zorgexploitatie - Ontwikkeling van vervoerskosten - Ontwikkeling van het ziekteverzuim - Ontwikkeling van verlofuren - Contractuele verplichtingen, begrote inzet en gerealiseerde inzet - Wachtlijsten cliënten. Deze monitoring is doorontwikkeld in Op onderdelen zijn maandelijkse gegevens beschikbaar. Met de nieuwe rapportage vervallen alle voorgaande, afzonderlijke rapportages, zoals over de MIC, BIG, audits, arbo en brandveiligheid, ziekteverzuim, enz. Vastgoed Zozijn is eind 2014 gestart met het actualiseren van het businessplan Zozijn Vastgoed Dit betreft een actualisatie van het Businessplan Zozijn vastgoed breed uit juli 2009 en 2012 en heeft tot doel het continueren en actualiseren van het reeds uitgezette beleid en het waarborgen van de financiering voor de investeringen van initiatieven, die zijn opgenomen in de financieringsaanvraag deel III, planperiode Bouwprojecten In 2014 heeft Zozijn verder gebouwd aan goede, veilige en betaalbare zorg voor onze cliënten. Ultimo 2014 hebben wij 50% van de totaal geplande bouwopgave gerealiseerd op verschillende locaties in het werkgebied. De nieuwbouw is noodzakelijk om cliënten kwaliteit van wonen te bieden en om verschillende oude en moeilijk te exploiteren locaties om te vormen tot rendabele voorzieningen. 13

14 Gebruikmakend van de resultaten en ervaringen die met eerste fase van de bouw van Veld & Weide zijn opgedaan, hebben wij diverse bouwprojecten gerealiseerd of in uitvoering genomen. Een selectie: Oost-Veluwe (landgoed De Lathmer Veld en Weide II (20 plaatsen gerealiseerd) en Veld en Weide III (oplevering 2015) De IJsselvallei (dagbesteding volwassenen en dagbesteding Kind & Jeugd, ca. 100 plaatsen (eindoplevering 2015) Uitbreiden Lathmerweg 7 met 16 plaatsen (gerealiseerd). Salland Graafschap en sector NAH Nieuwbouw Raalte, Kemphaan, 69 plaatsen wonen en 69 plaatsen dagbesteding (oplevering 2015) Realisatie tijdelijke huisvesting Raalte Uitbreiding met 11 plaatsen in Sutfene (gericht op ouderenzorg) Dagbesteding aan de Rutgersweg te Neede (gerealiseerd) Nieuwbouw aan de Albert Hahnweg te Lochem, 20 plaatsen verblijf en een soos (oplevering 2015). Achterhoek Liemers en sector Kind en Jeugdhulp Participatie in een brede school te Didam, voor 2 kindgroepen. Vastgoed heeft de plannen vanzelfsprekend gemaakt in samenspraak met de regiodirecteuren, de desbetreffende managers en de verwanten. Ook in de daadwerkelijke bouwfases continueert de intensieve afstemming. Cliënten verhuizen soms rechtstreeks, maar vaak ook via tijdelijke huisvesting, naar hun nieuwe woning of werk-/dagbestedingplek. Dit brengt de nodige logistieke drukte met zich mee. Er is niet alleen interne samenwerking en afstemming, de dienst Vastgoed heeft ook vele contacten met wethouders en ambtenaren van de gemeenten waar de projecten plaatsvinden. Deze gesprekken verlopen grotendeels positief, waarbij Zozijn waardering krijgt voor het dienstenaanbod in het algemeen en de werkwijze bij bouwplannen in het bijzonder. Zie voor meer informatie over de nieuwbouw- en verbouwprojecten: bijlage, figuur 8 Informatievoorziening en ICT-applicaties Het afgelopen jaar is een enorme stap gezet met ICT: een nieuwe infrastructuur, nieuwe internetlijnen, een nieuw serverpark, een extra (uitwijk-)locatie en ook een compleet nieuwe digitale werkomgeving. Deze werkomgeving is gebaseerd op Microsoft Office 365 en Office Daarmee heeft Zozijn in 2014 ook de stap naar het werken in de cloud gerealiseerd. Daarnaast heeft de implementatie plaats gevonden van het nieuwe interactieve intranet (ZozijnNet) in Sharepoint. Dit nieuwe ZozijnNet is het portaal van de medewerker waar hij de ingangen vindt voor applicaties en informatie. ZozijnNet is opgebouwd uit Microsoft componenten en maakt een verdergaande integratie met de computerwerkplek mogelijk. Het nieuwe kwaliteitsmanagementsysteem wordt binnen Sharepoint in gebruik genomen. Ook is een nieuwe factureringsmodule in Resident Web geïmplementeerd, ter vervanging van Cura. De geplande ingebruikname van het nieuwe ECD is helaas door de leverancier verschoven naar Binnen Zozijn zijn nog vele papieren archieven aanwezig en het was niet altijd duidelijk of deze nu wel of niet bewaard moeten blijven. Op basis van regelgeving is uitgezocht welke bewaartermijn gehanteerd moet worden. Cliëntdossiers, personeelsdossiers en vastgoeddossiers zullen digitaal worden gearchiveerd. Werkprocessen zoals digitaal bestellen, digitaal factureren en digitale afhandeling zijn gedeeltelijk ingevoerd en zullen worden uitgebreid. Om nog beter grip te krijgen op de informatievoorziening is een Bestuurscommissie Informatie Management (BIM) in het leven geroepen. Deze is voortgekomen uit de Centrale Projectgroep ICT (CPI). Op operationeel niveau is een FBO (Functioneel Beheer Overleg) actief. Prioriteiten Uitbreiding ipads ZozijnNet Residentweb Voor beeldzorg, met name onder ambulante medewerkers Fase 2 met vervanging M-schijf Verdere inrichting voor goede declaratie bij gemeenten 14

15 Implementatie ECD Uitrol implementatie CPS Domotica toepassingen Elektronisch cliëntendossier 1.4 incl. MICA-module Cliëntvolgend Personeelsplanning Systeem Voor nachtzorg (slaapwachten, wakende wachten m.b.v. ICT-techniek) Inkoopbeleid In 2014 zijn wij het project Inkoopverbetering gestart. Doel van dit project is om besparingen op materiële kosten te realiseren. De afdeling Inkoop is daartoe tijdelijk uitgebreid met inkoopconsultants. De interne en externe inkopers hebben vervolgens in samenspraak met collega s uit het zorgproces de diverse keuzes inzichtelijk gemaakt in een breed scala van inkooppakketten. Gezamenlijk hebben we keuzes gemaakt, die het beste passen bij het zorgproces en de financiële doelstellingen van het project. Uitgangspunt daarbij is dat de besparingen niet ten koste mogen gaan van de kwaliteit van zorg. In de praktijk bleek dat deze manier van inkopen de zorgkwaliteit juist versterkt. In 2014 hebben we inkooppakketten zoals ICT, Voeding, Farmaceutische zorg, Schoonmaak, Energie, Til & Transfermiddelen, Incontinentiemateriaal en Leasing opgepakt. Op deze materiële kosten besparen wij in totaal jaarlijks structureel tussen de 15% en 20%. In 2015 pakken wij de resterende inkooppakketten op, waaronder Huisartsenzorg, Afval, Waskosten, Vervoer, Onderhoud & Techniek, Groenvoorziening en Drukwerk. De verwachting is dat we ook op alle resterende pakketten zo n 15% tot 20% besparen. Verder staat 2015 in het teken van de implementatie van de diverse inkoopcontracten en het volgen van de werkelijke besparingen. Vervoersbeleid Het Zozijn Vervoerscentrum (ZVC) is beduidend anders dan de oorspronkelijke opzet in Door de samenvoeging van de 2 logistieke diensten van Salland Graafschap en Oost-Veluwe per is het ZVC naast een regieorganisatie ook een uitvoeringsorganisatie geworden. Uit de evaluatie blijkt de toegevoegde waarde van het ZVC op regievoering op inkoop, contracteren, contacten met externe vervoerders, de controle op facturen en ook het meedenken over de optimale routes en bezetting. Door de samenvoeging van logistieke diensten en de regiefunctie door het ZVC zijn de besparingsdoelstellingen voor een groot deel behaald.uit een marktverkenning en de eigen ervaring van de afgelopen jaren zien we dat externe vervoerders tegen lagere tarieven kunnen rijden dan onze eigen bussen. Een gang naar de markt kan in de toekomst wenselijk zijn, waarbij de kwaliteit meeweegt. Een integratie van de logistieke vervoersonderdelen met de facilitaire vervoersonderdelen van VGB heeft al plaatsgevonden. 15

16 Medewerkers van de nachtdienst in Wilp kijken en luisteren vanachter hun computer mee of het goed gaat met cliënten. 16

17 5. Beheersing risico s en onzekerheden Algemeen, strategisch, financieel De gehandicaptenzorg bevindt zich in een overgangsfase van budget- naar prestatiebekostiging. De overgangsregeling bij de invoering van de Normatieve Huisvestingscomponent (NHC) en de door de NZA toegekende compensatieregeling bieden duidelijkheid. Aanpassingen in de AWBZ brengen echter nieuwe onduidelijkheden met zich mee. Per 2015 verandert er veel in de gezondheidszorg. De AWBZ verdwijnt en alle zorg wordt overgeheveld naar de Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) en Jeugdwet in het gemeentelijk domein, de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de nieuwe Wet Langdurige Zorg (Wlz). Op hoofdlijnen gaat de lichtere zorg naar de Wmo, de Jeugdwet of de Zvw en gaat de zware zorg naar de Wlz. De overgang gaat gepaard met tariefskortingen, toegangsbeperkingen, volumerisico s (concurrentie) en een veelheid aan nieuwe (gemeentelijke) contractpartijen. Voor cliënten die ultimo 2014 in zorg zijn geldt een overgangsrecht. Wij spelen proactief in op de ontwikkelingen die op ons afkomen. Sinds 2012 hebben wij via diverse projecten voorbereidingen getroffen om ons voor te bereiden op de praktische effecten van aanpassingen in het zorgstelsel. Zozijn anticipeert op het scheiden van wonen en zorg door haar vastgoedportefeuille hierop door te lichten en waar nodig op aan te passen/te flexibiliseren. De ontwikkelingen gaan simultaan met de verdere realisatie van de meerjarige bouwplannen van Zozijn voor de Wlz, zodat naar onze huidige inzichten de vastgoedportefeuille zowel zorginhoudelijk als financieel toekomstbestendig is. Wij hebben adequate procedures ingericht om de bouw projectmatig te beheersen. De effecten van de kabinetsmaatregelen op de vastgoedstrategie vertalen wij direct in nieuwe scenarioanalyses en -doorrekeningen. De financiële huishouding van Zozijn toont een positief beeld (zie hoofdstuk 9, Financiën in het kort), maar de uitdagingen in de begroting 2015 en verder blijven groot. Wij bereiden ons in financiële zin hierop voor door telkens de exploitatie van de komende vijftien jaar door te rekenen op de verwachte effecten van de aanstaande stelselwijzigingen en bezuinigingen. De verwachte prijs- en volumekortingen als gevolg van de beperking van de toegang tot de Wlz en transitie van delen van de oude AWBZ naar het gemeentelijke domein tegen geringere budgetten leiden tot taakstellingen in de personele en materiële kostensfeer. Om deze taakstellingen te kunnen behalen maar ook om een goede concurrentiepositie en strategische positie in de Wlz te kunnen blijven behouden, blijven investeringen in vastgoed noodzakelijk. De basis voor het succesvol plegen van deze investeringen is aanwezig dankzij de afgegeven borgingen door het Waarborgfonds Zorg (WfZ) en de verdere ophoging van de hypotheek voor toekomstige financieringen. Zozijn voert een risicomijdend beleid als het gaat om het afsluiten van (rentes op) langlopende leningen. Dankzij de borging door het WfZ zijn wij in staat om gelden vroegtijdig te reserveren en tegen vaste rentes langdurig vast te leggen. Integraal risicomanagement Zozijn is in 2012 gestart met het actualiseren van de strategische meerjarenvisie die inspeelt op een veranderd zorgstelsel. Wij vertalen deze strategische visie naar een Zozijn jaarplan en regionale- en sectorale jaarplannen, waarbij wij gebruik maken van de one paper strategy. 1 In de planning & control cyclus 2015 zal nadrukkelijk aandacht zijn voor het rapporteren van risico s en daartoe getroffen beheersingsmaatregelen. Horizontaal toezicht Zozijn bereidt zich voor op de diverse fiscale ontwikkelingen die aanstaande zijn op het vlak van o.a. de BTW, vennootschapsbelasting en loonheffingen. Wij streven naar transparantie en hebben in 2012 een convenant afgesloten met de Belastingdienst in het kader van zogenaamd horizontaal toezicht: de aandacht wordt verlegd van controles achteraf naar afspraken vooraf. In overleg met de Belastingdienst wordt een fiscale agenda opgesteld, die wij vertalen in een fiscaal controleplan. 1 De one paper strategy is het samenballen van Zozijn-brede strategische keuzen op een pagina A3, waardoor er in één blik overzicht ontstaat. Per regio/sector/dienst worden vervolgens hierop aansluitend eigen A3 s opgesteld. 17

18 Materiële controle Om de verantwoordelijkheid als zorgkantoor te kunnen waarmaken, kan er naast de huidige algemene economische controle ook een materiële controle plaatsvinden door het zorgkantoor. De doelstelling van deze materiële controle is een betrouwbaar beeld te krijgen van de mate waarin de feitelijk geleverde zorg overeenstemt met de geregistreerde zorg, mede gelet op relevante bekostigingsparameters, bijvoorbeeld zorgzwaarte. In het verslagjaar heeft één van de vier zorgkantoren binnen het werkgebied van Zozijn een materiële controle uitgevoerd. Midden IJssel: verantwoording meerzorg-gelden. De materiële controle toont een positief beeld ten aanzien van deze verantwoording. Regeling Administratieve Organisatie en Interne Controle (AO/IC) 2 Zozijn geeft, voor wat betreft de administratieve organisatie en interne controle, in elk geval die punten aandacht, die de accountant na de (interim) controle in de managementletter aan de Raad van Bestuur ter verbetering naar voren brengt. Deze controle op de werking van de administratief organisatorische processen vindt in het najaar plaats, zodat deze een leidraad vormen voor de maanden erna. De externe accountant steunt bij zijn controles op de bevindingen uit de controles door de door Zozijn aangestelde interne accountant. Deze rapporteert onafhankelijk van de directeur Financiën & Control op kwartaalbasis aan de Raad van Bestuur over de bevindingen uit zijn tussentijdse controles. Tijdens de eindcontrole op de jaarrekening maakt de accountant, in samenspraak met Zozijn, een tussenbalans op. De directeur Financiën & Control monitort de opvolging van de punten. Hij bespreekt deze met de directeuren en de Raad van Bestuur. Verantwoording vindt plaats door middel van de rapportages uit de planning & controlcyclus. Zozijn heeft de goedkeuring van de accountant verkregen over de AO/IC Aangezien de controle-eisen zijn aangescherpt, dient Zozijn in 2015 aanpassingen door te voeren in de registratie van de extramurale productie en dagbesteding en de interne controle daarop. Dat is ook nodig gezien de per 2015 sterk toegenomen diversiteit aan eisen aan de productieregistraties, voortvloeiend uit de Wmo- en Jeugdwet-contracten die Zozijn met een groot aantal (samenwerkende) gemeenten heeft gesloten. Informatiebeveiliging Met de stap in de cloud met onze computeromgeving is de informatiebeveiliging actueel. De ontsluiting van applicaties en informatie via het internet vereist een goed gebruik door de medewerker. De ontsluiting van onderdelen naar (privé) mobiele telefoons en tablets maakt zorgvuldig handelen noodzakelijk. Een aantal grote applicaties worden inmiddels via een ASP (Applicatie Service Provider) variant gecontracteerd. Applicaties worden door een leverancier gehost en daar wordt ook het technisch beheer voor rekening genomen. Bij de interne audit van Zozijn is afgesproken dat ook de informatievoorzieningsonderdelen zoals applicaties en informatiebronnen worden meegenomen. Daarmee is de interne controle op informatiebeveiliging verankerd. Vervoersdossier Cliënten van Zozijn maken jaarlijks gezamenlijk ruim retourvervoerbewegingen ter waarde van (oorspronkelijk) ca. 4,5 miljoen. Deze worden door zowel externe vervoerders (taxibedrijven) als intern (Zozijn-bussen met chauffeurs) gerealiseerd. Met ingang van 2013 heeft de overheid aanzienlijk bezuinigd op het gehandicaptenvervoer. Om te voldoen aan de taakstelling heeft Zozijn in 2013 een centraal Zozijn Vervoer Centrum (ZVC) opgericht. De kosten zijn eind 2014, begin 2015 teruggeschroefd naar ca. 3,3 miljoen. Voor 2016 zullen de kosten nog verder teruggebracht worden. 4 Deze regeling nr is van toepassing op de zorg of dienst als omschreven bij of krachtens de AWBZ en wordt geleverd door zorgaanbieders die zijn toegelaten voor de functies persoonlijke verzorging, verpleging, begeleiding, behandeling of verblijf als omschreven in het Besluit zorgaanspraken AWBZ. 18

19 De zwerfvuilroute in Zutphen is winst voor iedereen: de stad wordt schoon, cliënten hebben een andere werkplek en vrijwilligers van Perspectief groeien doordat ze een rol met verantwoordelijkheid hebben gekregen. 19

20 6. Kwaliteit en zorginnovatie Zozijn ziet het als haar opdracht om op professionele wijze bij te dragen aan de ontwikkeling van mensen met een beperking en om eraan bij te dragen dat alle cliënten hun eigen keuzes (kunnen) maken. Zozijn voert de ondersteuning uit op basis van de kernwaarden integer en vindingrijk. HKZ Zozijn is in 2014 inmiddels 8 jaar in het bezit van het HKZ-certificaat. HKZ staat voor het kwaliteitsysteem dat gangbaar is in zorgorganisaties. In 2014 is een reguliere audit afgenomen op negen locaties. Er is slechts één afwijking geconstateerd bij het systematisch veilig werken met middelen en materialen bij dagbestedingslocaties. Zie voor meer informatie over de HKZ-certificering: Risico-inventarisaties Voortkomend uit het certificatieschema is in 2011 een instrument voor de Individuele Risicoinventarisatie op cliëntniveau geïntegreerd in het ECD 1.0 (elektronisch cliëntendossier). Dit krijgt een vervolg in het ECD 1.4 (2015). In de notities Veilig denken en doen is het veiligheidsbeleid beschreven. Op samenhangende wijze zet Zozijn in op een veilige omgeving voor de cliënt én medewerker waarin men verblijft of werkt. Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg Zozijn werkt volgens het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Het Kwaliteitskader omvat: Pijler 1: Kerngegevens kwaliteit op organisatieniveau Pijler 2A: Kerngegevens kwaliteit op cliëntniveau Pijler 2B: Cliëntervaringsonderzoek Pijler 3: Kwaliteit van de relatie cliënt professional. Begin 2015 zijn de gegevens voor pijler 1 en 2A in Mediquest aangeleverd voor het verslagjaar Cliëntervaringsonderzoek In 2014 hebben we (3 jaar na het vorige) een onafhankelijk cliëntervaringsonderzoek (pijler 2B) laten uitvoeren door Effectory. Ruim 85% van de cliënten en ruim 82% van de verwanten is tevreden over Zozijn. Er zijn 18 sterke punten benoemd en 8 punten waarop we de tevredenheid nog meer kunnen vergroten (groeimogelijkheden). Daarnaast zijn specifieke punten voor een aantal RVE s. De VGN had 9 mogelijke meetinstrumenten geselecteerd voor zorgorganisaties. Daaruit heeft een werkgroep van verwanten, cliënten en kwaliteitsmedewerkers 2 bureaus geselecteerd en deze met elkaar vergeleken op validiteit, betrouwbaarheid, soort vragenlijst in relatie tot doelgroep, verbeterinformatie op cliëntniveau, benchmark, inzet van Zozijn, doorlooptijd en kosten. Deze werkgroep heeft geadviseerd om Effectory het onderzoek af te laten nemen en dit advies is overgenomen. Effectory deed ook ons medewerkeronderzoek. Er zijn 6 versies van vragenlijsten: 1. voor cliënten wonen 2. voor verwanten wonen 3. voor cliënten werk/dagbesteding 4. voor verwanten werk/dagbesteding 5. voor de ouders van K&J 6. voor cliënten NAH. De resultaten worden verwerkt in een plan van aanpak op organisatieniveau, RVE-niveau en individueel cliëntenniveau. Zie voor meer informatie over Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg: Kwaliteitssystemen en advies HKZ certificatieschema Gehandicaptenzorg, jaarlijks audit, 1x/3jaar grote audit (2012 en 2015) Kwaliteitskader VGN, pijler 1, 2A, 2B, 3 Kader Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) 20