Profiteren van wereldwijde megatrends

Transcriptie

1 Profiteren van wereldwijde megatrends Grip op je Vermogen vrijdag 25 april 2014 Utrecht Barbara Kos Gertjan van der Geer Pictet Asset Management

2 Inhoud 1 Introductie Pictet 2 Waarom beleggen in Megatrends? 3 Een aantal thema s toegelicht 4 Hoe werkt beleggen in Megatrends? Een kijkje achter de schermen 5 Conclusie

3 1 Introductie Pictet

4 Pictet feiten en cijfers opgericht in Genève medewerkers kantoren wereldwijd EUR 319 miljard vermogen onder beheer per eind december beleggingsspecialisten

5 Pictet onze filosofie Eigendom en management in handen van 8 vennoten De principes van eigendom en opvolging zijn ongewijzigd sinds meer dan 200 jaar Autonome groei vooropstellen (geen overnames noch fusies) Vennoten die verantwoordelijk zijn voor alle activiteiten van de Groep Onafhankelijke Groep, geen druk van externe aandeelhouders

6 2 Waarom beleggen in Megatrends?

7 Wat zijn Megatrends? Megatrends zijn fundamentele ontwikkelingen die de vooruitgang van de menselijke beschaving gedurende decennia zullen beïnvloeden. Een flink aantal van deze trends, zoals de milieuvraagstukken, zijn bepalend voor onze toekomst. Onze thematische beleggingsbenadering streeft ernaar toegang te bieden tot winnende bedrijven in marktsectoren die kunnen profiteren van deze megatrends. Rémy Best, Managing Partner

8 Het nieuws in 2030

9 Wat zijn Megatrends? een aantal voorbeelden Demografische ontwikkelingen Duurzaamheid Focus op gezondheidszorg Individualisering Globalisering Democratisering Commercialisering Technologische ontwikkelingen Bron: Copenhagen Institute for Futures Studies

10 Op het kruispunt van meerdere Megatrends : Themafondsen Network economie Demografische ontwikkelingen Duurzaamheid Focus op gezondheidszorg Kennis & productie maatschappij Polarisatie Immaterialisme Globalisering Democratisering Premium Brands Commercialisering Acceleratie & complexiteit Individualisering Economische groei Technologische ontwikkelingen

11 Op het kruispunt van meerdere Megatrends : Themafondsen Network economie Demografische ontwikkelingen Duurzaamheid Focus op gezondheidszorg Kennis & productie maatschappij Biotech Polarisatie Generics Security Digital Communication Immaterialisme Globalisering Water Timber Democratisering Premium Brands Commercialisering Agriculture Clean Energy Acceleratie & complexiteit Individualisering Economische groei Technologische ontwikkelingen

12 3 Een aantal thema s toegelicht

13 Water Essentieel voor het leven Het blauwe goud Water is beperkt beschikbaar en er is geen vervanging voor Bevolkingsgroei (verwacht: 9 miljard in 2050), zorgt voor een wereldwijde toenemende vraag naar zoet water Verouderde, of zelfs geheel afwezige, infrastructuur Outsourcing van water-gerelateerde diensten vanuit de publieke naar de privé sector. Dit om kosten te besparen en te voldoen aan strengere normen voor waterkwaliteit.

14 Premium Brands Het streven naar status Het financiële vermogen is wereldwijd de afgelopen 10 jaar verdubbeld. Het aantal rijke mensen stijgt, vooral in China en India. De jongste miljardairs wonen in China en Rusland. Vrouwen hebben tegenwoordig een betere toegang tot goed betaalde banen, trouwen later en krijgen minder kinderen. Consumenten in opkomende landen als Rusland en China besteden nog steeds veel minder aan topmerken dan mensen in Noord-Amerika of West-Europa.

15 Security Veiligheid is voor iedereen noodzakelijk Toenemende wens naar veiligheid en bescherming in ons dagelijks leven Stedelijke bevolking verdubbelt tot 2050, megasteden vereisen enorme investeringen om infrastructuur te waarborgen Verkeers- en communicatienetwerk is essentieel voor sociale en economische welvaart, toenemende inspanningen voor bescherming nodig Prognose stedelijke bevolking wereldwijd, minder ontwikkelde landen Stedelijke/plattelandsbevolking (duizenden) Rural population Urban population Bronnen: Verenigde Naties, divisie bevolking van de afdeling economische en sociale zaken: World Urbanization Prospects, the 2009 Revision, Freedonia 2011, bedrijfsramingen, IMF April Afbeelding van Jupiter image

16 Themafondsen: gestart onafhankelijk van de economische situatie Biotech (1995) Premium Brands Security Clean Energy Agriculture Water 140 Generics Digital Communications* Timber 60 Dec-98 Dec-99 Dec-00 Dec-01 Dec-02 Dec-03 Dec-04 Dec-05 Dec-06 Dec-07 Dec-08 Dec-09 Dec-10 Dec-11 * Voormalig Pictet Telecom (van 1997 tot juli 2008) MSCI World in EUR Bron Pictet Asset Management. MSCI World: total return index in EUR van 31/12/1998 to t30/06/2012.

17 Waarom thematisch beleggen? 1400,0% 1200,0% MSCI Wrld Global Active Biotech Water 1000,0% 800,0% 600,0% 400,0% 200,0% 0,0% Bron : Pictet Asset Management, MSCI, Morningstar, gegevens per in USD

18 Thematisch beleggen opent nieuwe beleggingsmogelijkheden Traditioneel beleggen in regio s versus.thematisch beleggen Geen focus op thema s Blootstelling aan thema s Blootstelling aan regio s Geen beperkingen qua regio s Nadruk op grote en middelgrote ondernemingen Nadruk op middel grote en kleinere ondernemingen Benchmark gestuurd Geen benchmark, dus meer vrijheid

19 4 Hoe werkt beleggen in Megatrends? Een kijkje achter de schermen

20 Onze uitdaging Megatrends omzetten naar beleggingen Informatie vinden Gegevens zijn schaars omdat zij betrekking hebben op toekomstige gebeurtenissen Discussieforums en denktanks zijn goede voorspellers Sector-deskundigen bieden relevante inzichten Kruispunten vinden waar megatrends samenkomen De kansen (thema's) liggen op de kruispunten van verschillende megatrends Implementeren van een succesvolle strategie Definiëren en onderhouden van een universum aan bedrijven met de gewenste blootstelling aan het thema Voor de uitvoering van deze actieve strategie is nodig deskundig fundamenteel onderzoek en aandelenselectie flexibiliteit naarmate de thema's zich ontwikkelen

21 Beleggingsproces van A tot Z Copenhagen Institute for Futures Studies Productontwikkelings- & Beleggingsteam Beleggingsteam & Adviesraad Beleggingsteam Identificatie van megatrends Vinden van beleggingsthema's Definiëren van beleggingsuniversum Portefeuillesamenstelling

22 Belangrijke bronnen van informatie Adviesraad 2 x per jaar een bijeenkomst Frequent contact en discussies gedurende het jaar Adviesraad Pictet Agriculture Prof Dr. Aalt Dijkhuizen President en CEO Universiteit van Wageningen François van Hoydonk CEO Sipef NV Dr. James Fry Chairman LMC International Ltd. Bedrijfsbezoeken Ongeveer 200 bezoeken per jaar

23 Op het kruispunt van meerdere Megatrends : Agriculture Technologische ontwikkelingen

24 De drijfveren van het thema Agriculture Groei van de vraag Bevolkingsgroei; Verandering voedselpatroon; Groeiende vraag naar biobrandstoffen; Bio-gebaseerde chemicaliën, bio-farmaceutica, bio-plastics Bron: FAO, 2013 Problemen aan de aanbodzijde Opbrengststijging daalde van 2,3% ( ) naar 1,7% ( ); Toename landbouwgrond wereldwijd bedreigd (verwachting slechts +5% tot 2050). Bron: FAO, 2012, 2013 Milieufactoren Verbeterde efficiëntie aanvoerketen; Reductie van afval (totale verspilling van productie geraamd op USD 750 mld. per jaar). Bron: FAO, 2013

25 In de praktijk: Bedrijfsbezoeken Kaliummijn Dode Zee

26 In de praktijk: Bedrijfsbezoeken Kaliummijn Canada

27 In de praktijk: Bedrijfsbezoeken Zalmkwekerij Noorwegen

28 5 Conclusie

29 Conclusie waarom beleggen in Megatrends? Blootstelling aan duurzame groei, weinig afhankelijk van cyclische groei De basis van de beleggingen is gebaseerd op toekomstige verwachtingen, niet op de winnaars uit het verleden Overtuigende beleggingsaanpak met een aantrekkelijk risico-rendementsprofiel. Thematisch beleggen zorgt voor daadwerkelijke diversificatie Pictet is een pionier en bewezen specialist op het gebied van thematisch beleggen

30 Pictet Global Megatrend Selection Alle beleggingsthema s van Pictet gecombineerd in één enkel product Negen krachtige beleggingsideeën in één fonds Geen fonds van fondsen, dus geen dubbele kosten De 9 thema s krijgen doorgaans een gelijke weging en elke maand wordt het fonds opnieuw in evenwicht gebracht Het beleggingsidee is duidelijk, eenvoudig en overtuigend met een aantrekkelijke risicorendementsverhouding

31 Wilt u meer informatie? Disclaimer: Dit materiaal wordt uitgegeven door Pictet Funds (Europe) S.A. Het richt zich niet tot en is niet bedoeld voor verspreiding aan of gebruik door enige persoon of entiteit die inwoner is van of gevestigd is in enige plaats, staat, land of rechtsgebied waar een dergelijke verspreiding, publicatie, beschikbaarheid of gebruik zou indruisen tegen wet of regelgeving. De laatste versie van het fondsprospectus, de reglementen, het jaarverslag en het halfjaarverslag mogen beschouwd worden als officiële publicaties van het fonds op basis waarvan beleggingsbesluiten worden genomen. Deze documenten zijn beschikbaar op of bij Pictet Funds (Europe) S.A., 15, avenue J. F. Kennedy, L 1855 Luxemburg. Deze verstrekte informatie is niet bedoeld als vervanging van de volledige fondsdocumentatie. Zodoende vormt deze informatie geen zelfstandige aanbieding of aanbeveling om een belegging te kopen of te verkopen of om het even welke andere transactie aan te gaan. De informatie, opinies en ramingen vermeld in dit document weerspiegelen een oordeel op de oorspronkelijke publicatiedatum en kunnen zonder kennisgeving worden gewijzigd. Pictet Funds (Europe) S.A. heeft geen stappen ondernomen teneinde te waarborgen dat de effecten waarnaar in dit document wordt verwezen geschikt zijn voor een bepaalde belegger en dit document vervangt niet een eigen onafhankelijke beoordeling. De fiscale behandeling is afhankelijk van de individuele omstandigheden van elke belegger en kan in de toekomst gewijzigd worden. Alvorens een beleggingsbesluit te nemen, wordt elke belegger aangeraden te controleren of deze belegging geschikt is, rekening houdend met zijn kennis en zijn ervaring in financiële zaken, zijn beleggingsdoelstellingen en zijn financiële situatie, of om specifiek professioneel advies in te winnen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en als gevolg hiervan is het mogelijk dat beleggers hun oorspronkelijke inleg niet geheel terugkrijgen. De risicofactoren worden vermeld in de fondsprospectus en het is niet de bedoeling om deze volledig in dit document te herhalen. Resultaten uit het verleden zijn geen garantie of betrouwbare indicator voor toekomstige resultaten. De behaalde resultaten gelden exclusief de commissies en vergoedingen die berekend worden bij inschrijving op of terugkoop van aandelen. Dit promotiemateriaal is niet bedoeld als vervanging van de volledige fondsdocumentatie. Het in dit document genoemde fonds is een subfonds van Pictet Funds. Pictet Funds is geregistreerd in het register van de Autoriteit Financiële Markten als ICBE beleggingsinstelling met statutaire zetel in Luxemburg

32 Wat zijn de risico s? Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst De waarde en inkomsten van een belegging kunnen zowel stijgen als dalen en het is mogelijk dat beleggers hun oorspronkelijke inleg niet terugkrijgen Het fonds kan beleggen in opkomende markten; beleggingen in opkomende markten kunnen potentieel risicovoller en volatieler zijn dan beleggingen in ontwikkelde markten Er wordt belegd in aandelen die luiden in buitenlandse valuta s en de beleggingen zijn niet teruggehedged naar de referentievaluta van het fonds; valutaschommelingen kunnen hierdoor zowel een positieve als negatieve invloed hebben op het beleggingsresultaat

33 Bijlage

34 Het beleggingsproces STRATEGISCHE DEFINITIE VAN BELEGGINGSTHEMA'S ca. 700 bedrijven Marktkapitalisatie USD 1,2 bilj. ca. 290 bedrijven IDENTIFICATIE VAN BELEGGINGS- UNIVERSUM Marktkapitalisatie USD 850 mld. SAMENSTELLING & TENTIEEL UNIVERSUM ca. 130 aandelen BEHEER VAN ONDERHOUD VAN PO- BELEGGINGS- PORTEFEUILLE ca aandelen PICTET-AGRICULTURE Halfjaarlijkse vergadering adviesraad - bespreking van recente fondsresultaten - discussie over nieuwste groeitrends in de branche - actuele discussies gerelateerd aan de thema's Filtering gegevensbank - identificatie van bedrijven met relevante aan thema gerelateerde activiteiten - kwalitatieve filtering van wereldwijde aandelengegevensbank van bedrijven - eens per jaar formele beoordeling van het beleggingsuniversum Kwantitatieve screening Filtering van beleggingsuniversum op netto-omzet, EBIT, EBITDA om het percentage aan bedrijfswaarde van de groep dat gerelateerd is aan het thema te bepalen en zo het potentiële beleggingsuniversum te creëren Portefeuillesamenstelling en aandelenselectie - filtering en kalibrering van beleggingsuniversum voor zuiverheid, handelsliquiditeit volatiliteit aandelenkoers om de initiële portefeuillewegingen te bepalen - scores voor alle aandelen met initiële weging > 0 - filtering van top-kwartiel, vervolgens scores voor alle aandelen met initiële weging 0

35 Interactie tussen de Fondsmanagers en de Adviesraad Elke team heeft gespecialiseerde adviesraad Halfjaarlijkse vergadering adviesraad ADVIESRAAD Zakenmensen Wetenschappers Onafhankelijke deskundigen Identificatie van nieuwe trends Evaluatie technologie Evaluatie regelgevingskader Verantwoordelijkheid voor prestaties FONDSBEHEERDERS Beleggingsveranwoordelijkheid 35

36 Adviesraad Pictet Agriculture Prof. Dr. Aalt Dijkhuizen - President en CEO Wageningen University and Research Centre Topadvies van gerenommeerde professionals die op hun terrein als leiders worden beschouwd Periodieke bijeenkomsten Hierin worden geïdentificeerd: beleggingsstrategieën en - thema's op lange termijn nieuw trends bedrijfsleven Aalt Dijkhuizen is de President and CEO van Wageningen UR, een toonaangevende landbouwuniversiteit en onderzoekscentrum. Voor zijn benoeming bij Wageningen UR was hij directeur Agri Noord-Europa van Nutreco, een toonaangevende wereldwijd bedrijf in vee- en visvoer. Hier was hij ook verantwoordelijk voor de voedselveiligheid. Voor hij in dienst trad bij Nutreco was Aalt Dijkhuizen professor in de veterinaire economie en landbouweconomie. Aalt Dijkhuizen heeft vele adviesfuncties bij bedrijven actief in zadencoating, dierfokkerij en voedselveiligheid voor diervoeders en is auteur of mede-auteur van meer dan 450 wetenschappelijke artikelen. Aalt Dijkhuizen is cum laude afgestudeerd in de landbouweconomie en is doctor in de veterinaire economie. François van Hoydonck - CEO Sipef NV François Van Hoydonck is directeur van de SIPEF Group, een Belgische agro-industriële onderneming genoteerd aan Euronext Brussels. SIPEF heeft meerderheidsbelangen in tropische ondernemingen die de groep managet en exploiteert. De groep is geografisch gediversifieerd, richt zich vooral op Indonesië en Papua Nieuw-Guinea en produceert vooral palmolie en rubber. Ongeveer 60% van de palmolie is al RSPO-gecertificeerd. Aan het begin van zijn loopbaan kwam François van Hoydonck in 1979 als accountant in dienst van SIPEF, waar hij verantwoordelijk was voor de holdingstructuur van de groep. De agro-business bleef aantrekkelijk voor hem en in 1993 werd hij benoemd tot Chief Financial Officer. Sinds september 2007 maakt hij als directeur deel uit van de raad van bestuur. François van Hoydock is afgestudeerd in de accountancy en belastingen aan de economische hogeschool St. Eligius in Antwerpen en is sinds 1983 registeraccountant(bedrijfsrevisor) in België. Dr. James Fry - voorzitter LMC International Ltd. Dr Fry wordt wereldwijd erkend als een van de toonaangevende autoriteiten met betrekking tot landbouwproducten en de markten ervan. Hij is voorzitter van LMC International Ltd, een gerenommeerd onafhankelijk adviesbureau gespecialiseerd in de economische- en marktanalyse van oogsten, landbouwproducten en agro-industriële en downstream-producten dat hij in 1980 oprichtte. Hij is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van LMC's unieke modellen voor de raming van productiekosten van landbouwgewassen en -producten waaronder oliezaden en plantaardige olie, graanproducten, biobrandstoffen, suiker, HFCS (isoglucose), cacao en koffie. De hieruit volgende kostenberekeningen worden veel gebruikt voor benchmarking binnen de desbetreffende sectoren en helpen LMC om internationale concurrentiekracht te berekenen voor de productie van deze gewassen en producten. Dr Fry heeft een BA en een MA in wiskunde en een PhD in Economie van Oxford University, en was professor in de Economie aan de universiteiten van Zaire en Zambia en van Magdalen College, Oxford University. 36

37 Waar beleggen we WEL en NIET in Belegbaar Niet belegbaar Landbouwmachines Gewassenverbouw & plantages Geïntegreerde agribusiness Zaden en landbouwtechnologie Landbouwchemicaliën Dierlijke eiwitten Diervoeding Basisvoedselverwerking & ingrediënten Distributie, voedselveiligheid & efficiëntie Fabrikanten van merkvoedsel, levensmiddelendetailhandel, brandstofmengers, ondernemingen in huishoudproducten en persoonlijke verzorging CONSUMENTEN Landbouwinput Landbouwprofessionalisering Diensten in de toevoerketen Bron: Pictet Asset Management 37

38 Vooruitzichten thema Agriculture (1) Verwachting dat de inkomsten van landbouwers gezond zullen blijven om investeringen over de hele landbouwketen heen te ondersteunen. De recente prijscorrectie van landbouwgrondstoffen reduceert de risico's. Prijstrends van landbouwgrondstoffen t/m 2021 (nominaal) Bron: OECD-FAO 2012

39 Vooruitzichten thema Agriculture (2) Sectoren Blootstelling (zuiverheid) Vooruitzichten & bepalende factoren Vorige Trend Landbouwmachines 17% (75) Dalend inkomen boeren drukt volumes. Consolidatie distributie- en motorfabricage is positief voor prijsstelling. Landbouwgerelateerde precisieapparatuur is een groeimarkt. Aanzienlijke discount tegenover intrinsieke waarde. Kunstmest 22% (95) Daling gewasprijzen en verandering in potasprijzen van volumestrategie leidde tot terughoudendheid kopers. Overcapaciteit is een groot risico en dus nadruk op goedkope producenten. Waardering aantrekkelijk, noteert tegen vervangingskosten van de activa. Gewasbescherming en zaden 4% (100) Blijft een verplicht item voor boeren. Groei Latijns-Amerika voor zowel zaden als gewasbeschermingschemicaliën is hoog en prijsstellingskracht blijft waarschijnlijk wereldwijd positief. Concurrentiepositie van Syngenta iets zwakker. Landbouw 18% (90) Onzekerheid rond ondersteuning voor ethanol is een risico voor maïs. Suikerconsumptie staat onder grote druk. Grote discount tegenover intrinsieke waarde voor Zuid-Amerikaanse landbouwgrond. Correctie in landbouwgrondstoffen gecombineerd met kleinere veestapel leidde tot sterke winstgevendheid in vlees & zuivel/ Geïntegreerde agribusiness 7% (100) Grote oogst draagt bij aan capaciteitsbenutting. Gezien 2x bbp-groei voor internationaal verhandelde landbouwproducten zijn verwachtingen positief. Verborgen waarde in activa. Voedselingrediënte n 17% (65) Grondstoffenverwerking, consistentie verlenende middelen, smaakstoffen worden door fabrikanten van verpakte levensmiddelen steeds vaker uitbesteed. Deze trend is vrij stabiel en wij verwachten dat deze gelijke tred zal houden met de vraag naar voedsel. Waarderingen zijn fors. Distributie, efficiëntie 14% (75) Verlenging houdbaarheid door betere verpakking, steeds meer wetgeving voor afvalreductie maken dit tot een aantrekkelijke trend op lange termijn binnen landbouw. Bron: Pictet, 21/10/

40 Team Agriculture Gertjan van der Geer Fondsbeheerder Pictet Sector & Theme Funds team Gertjan van der Geer kwam in 2008 in dienst bij Pictet Asset Management en is Senior Investment Manager in het Sector & Theme Funds team. Voordat hij bij Pictet in dienst kwam, werkte hij twee jaar bij Robeco in Rotterdam als senior portefeuillebeheerder voor het Food & Agriculture Fund. Gertjan van der Geer begon zijn loopbaan in 2000 bij Fortis MeesPierson als vermogensbeheerder in de divisie private banking. Hij studeerde af in bedrijfskunde en financiële economie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij is een gecertificeerd financieel analist EFFAS (European Federation of Financial Analysts Societies), CEFA. Cédric Lecamp Fondsbeheerder Pictet Sector & Theme Funds team Cédric Lecamp kwam in 2007 bij Pictet Asset Management in dienst en is Senior Investment Manager in het Sector & Them Funds team. Cédric Lecamp heeft een Bachelor in rechten van de universiteit van Durham en een Master in Business and Administration van de HEC Genève. Hij is een 2014 level III CFA-kandidaat. 40

41 Rendement Pictet Global Megatrend Selection 41

42 Rendement Pictet Water 42

43 Rendement Pictet Premium Brands 43

44 Rendement Pictet Agriculture 44

45 Rendement Pictet Security 45

46 Agriculture Het evenwicht in de mondiale landbouw herstellen De groeiende wereldbevolking versus slinkende hoeveelheid landbouwgrond Elk jaar 80 miljoen extra monden te voeden De grotere welvaart in opkomende landen leidt tot een hogere vleesconsumptie; beperkte hoeveelheden landbouwproducten worden steeds vaker gebruikt als veevoer Investeringen en professionalisering van de landbouwwaardeketen kunnen een oplossing bieden aan de voedselcrisis Population in bn Ha of arable land per capita World population (lhs) Arable land in ha/capita (rhs) Bron: U.N., World Population Prospects, FAO, Pictet, The Mosaic company - ML Agri conference,

47 Biotech High end gezondheidszorg De zoektocht naar innovatieve oplossingen Uitgaven Amerikaanse gezondheidszorg (raming) USD bn Vergrijzende bevolking in zowel het westen als in opkomende markten. Het aantal mensen ouder dan 65 jaar zal waarschijnlijk verdubbelen tegen 2060 en zij gebruiken gemiddeld 4 x zoveel geneesmiddelen als de jongere generatie Toenemende behoefte aan betere en doeltreffende behandelingen. Biotechnologie is een belangrijke bron van medische innovatie 3'500 3'000 2'500 2'000 1'500 1' Healthcare spending Healthcare spending as % of GDP 20.0% 18.0% 16.0% 14.0% 12.0% 10.0% 8.0% 6.0% 4.0% 2.0% 0.0% E 2010E 2014E Bron: Centers for Medicare and Medicaid Services 47

48 Veiligheid is voor iedereen noodzakelijk Security Toenemende wens naar veiligheid en bescherming in ons dagelijks leven Stedelijke bevolking verdubbelt tot 2050, megasteden vereisen enorme investeringen om infrastructuur te waarborgen Verkeers- en communicatienetwerk is essentieel voor sociale en economische welvaart, toenemende inspanningen voor bescherming nodig Prognose stedelijke bevolking wereldwijd, minder ontwikkelde landen Stedelijke/plattelandsbevolking (duizenden) Verwachte jaarlijkse groei naar regio North America Western Europe Rural population Urban population Asia Pacific Latin America Africa / Mideast Eastern Europe 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% Bronnen: Verenigde Naties, divisie bevolking van de afdeling economische en sociale zaken: World Urbanization Prospects, the 2009 Revision, Freedonia 2011, bedrijfsramingen, IMF April Afbeelding van Jupiter image 48

49 De nieuwe connectiviteit Digital Communications Nieuwe manieren voor interactie en werk Globalisering van internetinfrastructuur stimuleert opkomst van nieuwe, interactieve bedrijfsmodellen zoals e- commerce, online-reclame en - onderwijs, interactieve software Met slechts 2,3 mld. internetgebruikers zitten wij nog in een vroeg stadium van een grote demografische en sociale megatrends - virtualisatie en interactiviteit zullen sterke groeien Digitale migratie zal versnellen - goedkoop voor klanten, kostenefficiënt voor bedrijven en een echt milieuvriendelijk alternatief Aantal internetgebruikers wereldwijd groeit nog steeds snel Bn Users Bron: ITU 49

50 Kostenbewuste gezondheidszorg Generics Kostenefficiënte oplossingen Kosten gezondheidszorg rijzen overal ter wereld de pan uit Bestedingen gezondheidszorg nog steeds laag in opkomende landen, vergeleken met geïndustrialiseerde landen. Vraag naar meer en goedkopere gezondheidszorgoplossingen stijgt In verschillende geïndustrialiseerde landen ligt gebruik van generieke middelen onder de 2% (bijv. Japan) Wereldwijde verkopen van geneesmiddelen waarvoor patent afloopt Conventional products Biofarmaceutica spelen in de toekomst een steeds grotere rol Biotech products Bron: Novartis, gegevens in USD mld. 50

51 Klimaatverandering Clean Energy Energieomschakeling noodzakelijk Correlatie tussen CO 2 -concentratie en temperatuur Wereldwijde consensus dat door mens veroorzaakte klimaatverandering werkelijkheid is Energieveiligheid en - onafhankelijkheid zijn essentieel voor wereldeconomie Schone energie geniet sterke steun van overheden en publieke opinie Energie-efficiëntie biedt groot verbeteringspotentieel Bronnen: University of Bern (Siegenthaler e.a., Science 2005; EPICA community members, Nature 2004), (1) IPCC-raming, gemiddelde van mogelijke scenario's, (2) Deuterium: vervangende gegevens gebruikt om temperatuur in Antarctica te ramen 51

52 De eeuwenoude maar toch ʹnieuweʹ grondstof Timber Groei van de vraag Vraag gestimuleerd door economische en demografische groei: meer en rijkere mensen consumeren steeds meer houtvezels Schaarste van het aanbod Biologische beperking van productie Netto-verlies van bosareaal en steeds moeilijker toegang 14% 17% 8% 3% 26% Wereldwijde CO2e uitstoot 13% Energy supply Transportation Industry Forestry Agriculture Buildings Milieufactoren Hout als oude en nieuwe CO 2 -neutrale energiebron CO2-opslag van bossen speelt belangrijke rol in debat klimaatverandering 19% Waste Bron: FAO, 2006; *wat betreft energie 52