Werkplekleren in het binnenland van Suriname

Transcriptie

1 Werkplekleren in het binnenland van Suriname Gelijke onderwijskansen voor ieder kind in Suriname Project Albert Cameron Instituut

2 INHOUDSOPGAVE Inleiding 2 Wie zijn wij? 4 Wat willen wij doen? 5 Achtergrond van het project 6 Doel van het project 7 Doelgroep 7 Doelgebied 8 Uitgangspunten van het project 9 Resultaten van het project 9 Aandachtspunten voor het project 9 Projectbegroting 10 1

3 Inleiding Gelijke onderwijskansen voor ieder kind in Suriname of ze thuis nou Nederlands, Sranan, Arowaks, Aukaans, Sarnami, Karaïbs of Saramaccaans praten. Aankomende basisschoolleerkrachten moeten beter worden voorbereid op de complexe taalsituatie in Suriname. Een goede beheersing van het Nederlands is de belangrijkste sleutel tot schoolsucces De bevolking van Suriname bestaat uit verschillende etnische groepen en er worden meerdere talen gesproken. Voor velen is het Nederlands de thuistaal, maar voor een groot aantal is het de tweede of derde taal. Op het moment dat de leerlingen het basisonderwijs instromen, worden zij benaderd in de schooltaal, het Nederlands (de onderdompelingsmethode). Bij de instroom in het basisonderwijs wordt geen onderscheid gemaakt tussen leerlingen die het Nederlands als thuistaal, de tweede of derde taal gebruiken. Onderzoek wijst uit dat indien aan deze complexe taalsituatie geen aandacht wordt besteed een taalachterstand die niet meer ingelopen kan worden, ontstaat. Taalachterstand is een belangrijke oorzaak voor slechte schoolprestaties, slechte toetsresultaten in groep 8 (6 e klas) en voortijdig schoolverlaten. Deze complexe taalsituatie is bekend. In het Surinaams basisonderwijs worden pogingen ondernomen om alle kinderen voor het Nederlands op een vergelijkbaar niveau te krijgen, denk in het bijzonder aan het vernieuwen van het basisschoolcurriculum. Deze pogingen hebben nog niet geleid tot de gewenste resultaten. Aanpak van de taalproblematiek met goed voorbereide en gemotiveerde basisschoolleerkrachten Deze complexe taalsituatie doet zich voor op scholen in Paramaribo en wordt problematischer naarmate de school verder weg ligt van de hoofdstad. Al op minder dan 50 kilometer van de hoofdstad zijn er basisscholen met een leerlingeninstroom die het Nederlands matig, slecht of zeer slecht beheerst. Dat vraagt nogal wat van een startbekwame basisschoolleerkracht, want er wordt namelijk gewerkt met niet aangepaste curricula. Het is daarom belangrijk aankomende basisschoolleerkrachten met deze complexe taalsituatie te leren omgaan. 2

4 Gekwalificeerde basisschoolleerkrachten met de focus op de aanpak van taalachterstand Startbekwame leerkrachten willen niet graag ver van de hoofdstad of in het binnenland van Suriname werken vanwege de taalproblematiek, het gebrek aan leermiddelen, de onbekendheid met de cultuur, de grote afstanden, de slechte infrastructuur en het gemis aan elektriciteit en stromend water. Een attitudeverandering moet optreden ten op zichte van het lesgeven in de relatief verder weg gelegen gebieden in Suriname. Het vraagt bereidheid en motivatie. Pedagogische instituten moeten de aankomende basisschoolleerkrachten voorbereiden en prikkels geven om lesgeven in het binnenland van Suriname te stimuleren. Foto stichting Unu Pikin 3

5 Wie zijn wij? Wij zijn het leerkrachtenteam van het Albert Cameron Instituut. Wij willen de (aankomende) leerkrachten in opleiding voorbereiden om met de complexe Surinaamse taalsituatie om te gaan en stimuleren om les te geven in het binnenland van Suriname. Het Albert Cameron Instituut is een pedagogische instelling in Paramaribo en bestaat al sinds Het instituut is gevestigd aan de Metaalstraat. Het Albert Cameron Instituut wordt gecoördineerd, geleid en gereguleerd door het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling (MINOV). Het ACI-diploma geeft de bevoegdheid tot lesgeven op de basisschool. Het MINOV is de grootste financier van de pedagogische instelling en zorgt onder andere voor het groot onderhoud van de schoolgebouwen, de aanschaf van leermiddelen en het salaris van de leerkrachten en het administratief personeel. De leerlingen betalen jaarlijks 250 Surinaamse dollars schoolgeld. Het schoolgeld is ter dekking van onder meer de volgende kosten: klein onderhoud, kantoorbenodigdheden en -apparatuur en het organiseren van open dagen, schoolactiviteiten en eindexamenfestiviteiten. Het Albert Cameron Instituut maakt sinds oktober 2012 een veranderingsstraject door. De opleiding zal worden hervormd van een vakgerichte opleiding op middelbaar beroepsonderwijsniveau naar een competentiegerichte opleiding op hoger beroepsonderwijsniveau. Dit verloopt in fases. Het ACI zit nu in de middenfase. Deze fase duurt een aantal jaren en houdt in dat de instroomeisen zijn verhoogd en er meer aandacht is voor pedagogische en didactische vaardigheden. De opleiding duurt vier jaar en bestaat uit twee basisjaren en twee specialisatiejaren. Het veranderingstraject De Nieuwe Leerkracht wordt doorlopen om de kwaliteit van de opleiding tot leerkracht basisonderwijs op het pedagogische instituut te verbeteren. 4

6 Het ACI werkt ook aan zijn eigen kwaliteitsverbetering. Eerst was de kwaliteitsbewaking alleen de taak van de Inspectie Voortgezet Onderwijs, maar wij bewaken dit nu ook zelf. De invoering van interne kwaliteitszorg is eveneens een belangrijke stap ter voorbereiding van de eindfase van het veranderingstraject; wanneer de opleiding op het niveau van hoger onderwijs wordt gebracht, is accreditatie een verplichting. Het instituut telt ongeveer 650 leerlingen en het leerkrachtenteam bestaat uit 55 fulltime en parttime leerkrachten. Op het ACI staan enthousiaste leerkrachten voor de klas en wij zijn gemotiveerd om aankomende leerkrachten voor te bereiden op de taak die hen te wachten staat. Wat willen wij doen? Wij zijn ervan overtuigd dat beter opgeleide basisschoolleerkrachten de kwaliteit van het onderwijs verhogen. Wij vinden het onze taak de aankomende leerkracht ook bewust te maken van het belang van het bevorderen van kwaliteitsonderwijs in het binnenland van Suriname; gelijke onderwijskansen voor ieder kind. Wij willen de aankomende leerkrachten tools aanbieden, zodat zij beter omgaan met de complexe taalsituatie. Wij willen de aankomende leerkrachten al tijdens de opleiding kennis laten maken met de culturele gebruiken en gewoonten in het binnenland. Wij willen de aankomende leerkrachten motiveren om les te geven op basisscholen in het binnenland van Suriname. De problemen die voortkomen uit de meertalige taalsituatie in Suriname doen zich al tientallen jaren voor. Het ACI wil nu een bijdrage leveren aan het oplossen van deze problemen door al in de opleiding hieraan aandacht te besteden. Het basisonderwijs in het binnenland vraagt om speciale attentie en het ACI wil deze basisscholen en in het bijzonder haar leerlingen die attentie geven. 5

7 Achtergrond van het project Het leren op de werkplek (stage) is een belangrijk onderdeel van competentiegericht opleiden. Een competentiegerichte opleiding leidt tot beter uitgeruste en gevormde leerkrachten aan het einde van hun opleiding. Vanaf het eerste basisjaar tot en met het tweede specialisatiejaar lopen leerkrachten in opleiding stages. De gebruikelijke stageplekken zijn de basisscholen in en rondom Paramaribo. Het MINOV geeft stagescholen in Paramaribo en omgeving de voorkeur om financiële en organisatorische redenen. Het is echter essentieel dat er ook mogelijkheden worden gecreëerd om stage te lopen op basisscholen in het binnenland van Suriname. Onderzoek heeft immers al aangetoond dat een van de oorzaken voor slechte schoolprestaties te wijten is aan taalachterstand waar niet voldoende aandacht aan wordt besteed. Het leerkrachtenteam van het Albert Cameron instituut beseft het belang van werkplekleren (stages) op scholen in het binnenland en heeft de afgelopen jaren getracht daar op eigen wijze invulling aan te geven. Met een beperkt budget en met de hulp van onze leerlingen is het toch gelukt om examenkandidaten één dag stage te laten lopen op basisscholen op 100 tot 125 kilometer van de hoofdstad. Het leerkrachtenteam wil nu komen tot een effectieve stage-opzet op basisscholen in het binnenland voor een langere stageperiode. Het organiseren en verwezenlijken van de binnenlandse stage-opzet ligt geheel in handen van het leerkrachtenteam en voor de financiële middelen kan niet worden aangeklopt bij het MINOV. Praktijk is de beste leermeester! Deze praktijk ligt relatief wat verder weg. Met financiële steun kunnen wij haar wat dichterbij brengen. Een goede beheersing van het Nederlands, de schooltaal, is de sleutel tot schoolsucces. Wij willen alle kinderen in Suriname optimale ontwikkelingskansen en een succesvolle schoolloopbaan bieden. 6

8 Doel van het project Het project is bedoeld om de eendaagse stage in het examenjaar om te buigen naar een jaarlijkse stageweek in het 2 e basisjaar en het 1 e specialisatiejaar op basisscholen in het binnenland van Suriname. Hierdoor ontstaat een situatie waarin de aankomende leerkrachten pedagogische en didactische vaardigheden die ingezet kunnen worden bij leerlingen met een taalachterstand, aanleren. de aankomende leerkrachten gemotiveerd raken na het afstuderen les te geven in verder weg gelegen gebieden. de aankomende leerkrachten kennismaken met de culturen in het binnenland van Suriname. het leerkrachtenteam door observaties op de werkplek de instructies kan afstemmen op de behoefte van de leerkracht in opleiding. het leerkrachtenteam kan netwerken om na de projectperiode van twee jaar de jaarlijkse stages naar basisscholen in verder weg gelegen gebieden voort te zetten. het leerkrachtenteam op zoek gaat naar basisscholen in de doelgebieden die partners worden van het Albert Cameron Instituut. Doelgroep Het project wordt uitgevoerd met leerkrachten in opleiding die in het leerjaar in het 2e basisjaar zitten. Het gaat om een jaarlijkse stage in het 2 e basisjaar en het 1 e specialisatiejaar. Dat betekent dat deze groep met praktijkbegeleiding in twee achtereenvolgende jaren jaarlijks op stage gaat naar basisscholen in verder weg gelegen gebieden in Suriname. 7

9 Doelgebied Basisscholen Boven-Suriname/Sipaliwini.Botopasi /Dan /Foetoenakaba /Gujaba/ Grantatai/ Pikinslee Basisscholen Marowijne Moengo/Albina/Erowarte/ Bigiston/Alphonsdorp Basisscholen Para Powakka / Redidoti Basisscholen Para-West Bigi poika/ Matta /Pikin Saron 8

10 Uitgangspunten van het project Het leerkrachtenteam van het Albert Cameron Instituut plant en organiseert vanaf het leerjaar in twee achtereenvolgende jaren een stageweek naar de doelgebieden voor 90 leerlingen en 18 praktijkbegeleiders. Het leerkrachtenteam bereidt de leerlingen voor op het uitvoeren van reken- en taallessen in de stageperiode. De leerlingen worden intensief begeleid binnen de stagescholen (op de werkplek) door de praktijkbegeleiders. De organisatie en de uitvoering van de jaarlijkse stages op basisscholen in verder weg gelegen gebieden in Suriname ligt in handen van het leerkrachtenteam. De stagescholen in de doelgebieden vallen onder het Bureau Onderwijs Binnenland (BOB). Resultaten van het project o Deze stages bieden de aankomende leerkracht de kans zich op de werkplek te ontwikkelen tot startbekwame leerkrachten die een basisschoolleerling met een taalachterstand een intensieve begeleiding kunnen geven. o Met stages naar het doelgebied toont het Albert Cameron Instituut aan dat de motivatie om les te geven op basisscholen in verder weg gelegen gebieden en het binnenland van Suriname gestimuleerd kan worden. o Het plannen en organiseren van deze stage schept de mogelijkheid om samen te werken met belangrijke schakels (organisaties, basisscholen en ministeries) om de jaarlijkse stage naar verder weg gelegen gebieden en het binnenland voort te zetten. Aandachtspunten voor het project Om dit project te realiseren en de doelstellingen te bereiken is een activiteitenplan en resultaatgericht werken van groot belang. Dit vraagt om een goede planning, organisatie en commitment van het leerkrachtenteam. De tijdsinvestering van het leerkrachtenteam is hierbij een belangrijke factor en essentieel voor het welslagen van het project. 9

11 Projectbegroting Alle kosten zijn in Surinaamse Dollars KOSTEN PER STAGE PER JAAR Stageweek naar Boven-Suriname Busvervoer Paramaribo-Atjoni retour 20 studenten/ praktijkbegeleiders Bootvervoer naar Dan & omgeving 2700 Voeding 2200 Accommodatie 5000 Stageweek naar Albina/Marowijne Busvervoer Paramaribo-Albina retour 20 studenten/ 4 praktijkbegeleiders 1200 Voeding 2200 Accommodatie 2400 Vervoer naar dorpen Stageweek Moengo/Marowijne Busvervoer Paramaribo- Moengo 5x retour 25 studenten/ 5 praktijkbegeleiders Stageweek naar Para-West Busvervoer Paramaribo- Zanderij retour 15 studenten/ 3 praktijkbegeleiders 350 Voeding 1350 Accommodatie 1200 Vervoer naar de dorpen Matta/Pikin Saron/ Bigi Poika retour Zanderij Stageweek Wanica/Para Busvervoer Paramaribo- Powakka/ Redi Doti 5x retour 10 studenten/ 2 praktijkbegeleiders TOTALE KOSTEN STAGES PER JAAR TOTALE PROJECTBEGROTING Leerjaar Leerjaar