PROJECTVERSLAG Datum provincieraad = Laatste nuttige zitting deputatie = MAT = Glastuinbouw

Transcriptie

1 PROJECTVERSLAG Datum provincieraad = Laatste nuttige zitting deputatie = MAT = Glastuinbouw Strategisch project als motor tot duurzame ruimtelijke ontwikkeling Uitbreiding 1. Achtergrond en aanleiding tot project De Oost-Vlaamse glastuinbouw wordt gekenmerkt door een groot aantal relatief kleinschalige bedrijven, vaak gesitueerd aan de rand van grootstedelijke gebieden en in dorpskernen. De sector zit echter in een transitie naar meer grootschalige en beter gestructureerde bedrijven die uitwijken naar locaties in open agrarisch gebied waar meer ruimte beschikbaar is. Deze ontwikkelingen hebben een belangrijke impact op het hele openruimtegebied in de peri-urbane gebieden. Een actief ruimtelijk beleid via een geïntegreerde gebiedsbenadering is dan ook essentieel. Via dit strategisch project wordt gewerkt aan een gedragen visie voor het peri-urbane gebied ten oosten van Gent, de zogenaamde Bloemenregio, met glastuinbouw als motor voor een duurzame ontwikkeling (ruimtelijk, economisch, ecologisch, sociaal). De ontwikkeling van een glastuinbouwcluster in Melsele, gesitueerd aan de rand van het grootstedelijk gebied Antwerpen, wordt meegenomen als concrete uitvoeringsgerichte case waarbij de kwaliteitsvolle integratie van de cluster in de omgeving centraal staat. Tot slot zal de ervaring uit het project gedeeld worden met andere besturen, lokaal of bovenlokaal en zal ruime aandacht gaan naar communicatie en sensibilisatie. 2. Probleemstelling Het actieplan glastuinbouw dat de Vlaamse regering heeft opgestart in 2003 stelt op vlak van ruimtelijke ordening een driesporenbeleid voorop dat moet leiden naar meer vestigingskansen voor glastuinbouwbedrijven en een duurzaam gebruik van ruimte. Investeringen in nieuwbouw van serres zijn noodzakelijk om de Vlaamse glastuinbouw competitief te houden en terzelfder tijd voldoende aandacht te hebben voor milieu- en energieaspecten. De provincie Oost-Vlaanderen heeft zich reeds geëngageerd om het Vlaamse driesporenbeleid op provinciaal niveau verder in te vullen en heeft een eigen beleidskader voor glastuinbouw opgemaakt. Naast het gebruik van het toetsingskader glastuinbouw (spoor 1 -AROHM-2004) zijn in Oost-Vlaanderen macrozones aangeduid waar een stimulerend beleid voor glastuinbouw wordt vooropgesteld (spoor 2). Voor de macrozones van Vlaams belang nl. Beveren-Hamme en de Bloemenregui is door de VLM een locatiestudie gemaakt waarbij de meest geschikte zones voor glastuinbouw in kaart zijn gebracht. In de macrozone Beveren-Hamme wordt een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan opgemaakt voor een glastuinbouwcluster van ha (32ha nettoglasoppervlakte) aansluitend bij het bedrijventerrein Schaarbeek. Het PRUP omvat een zone voor glastuinbouw, bouwvrije zone met natuurverbindingselementen, een interne ontsluiting,

2 een overdruk groenaanplantingen naar de bebouwde omgeving toe en een landbouwaanverwante zone voor activiteiten die complementair kunnen zijn aan glastuinbouw (WKK, biomassadroging, aquacultuur, ). De procedure voor dit RUP en bijhorend plan-mer is lopende. De provincie heeft dus een belangrijke aanzet gegeven voor de uitvoering van spoor 3, maar in spoor 2 zijn verder overleg, acties en middelen nodig om te komen tot geïntegreerde en gedetailleerde visies in de macrozones en effectieve realisaties op het terrein. De transitie van de glastuinbouwsector zal een effect hebben op haar omgeving en dient dan ook geïntegreerd te worden in een veel ruimer uitgewerkt geïntegreerde visie voor de zone. Het project focust zich op het uitwerken van dergelijke visie voor de Bloemenregio. Dit concentratiegebied van Vlaams belang met ca de helft van de Vlaamse sierteelt onder glas, is uniek in Vlaanderen én van internationaal belang (oa export azalea). Het vergt dus een aangepaste aanpak. Hierbij wordt in eerste instantie gekeken naar de mogelijkheden van reconversie omdat zich in dit gebied ook veel uitbollende bedrijven situeren. Het gecoördineerd samenbrengen van alle stakeholders, moet zorgen voor een duurzame ruimtelijke, economische, maatschappelijke en ecologische ontwikkeling. In het project wordt ook bekeken hoe deze visie in de praktijk kan gerealiseerd worden. Daarbij wordt in eerste instantie gedacht aan het oprichten van een soort 'Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij (TOM)', een investeringsmaatschappij rond de POM (eventueel PPS) die de nodige know how en middelen heeft om een reorganisatie uit te voeren in samenwerking met de betrokken overheden. In en rond dit gebied lopen diverse initiatieven van de Vlaamse gemeenschap, provinciebestuur en gemeentebesturen. Gezien de complexiteit van de materie en de nood om gemeentegrensoverschrijdend te werken werd een projectcoördinator aangesteld en zijn medewerkers nodig die overleg organiseren tussen de verschillende actoren, die visies bundelen en op elkaar afstemmen, acties op touw zetten, instrumenten ontwikkelen, subsidiekanalen onderzoeken en communiceren naar alle betrokkenen. Daarnaast staat het project ook in voor de kwaliteitsbewaking van het complexe ontwikkelingsproces van de cluster in Melsele en voor sensibiliseren en het uitdragen van kennis naar lokale en bovenlokale besturen, naar glastuinbouwtelers en alle betrokkenen bij de ontwikkeling van de glastuinbouwsector. 3. Doelstelling en beoogde resultaten Hoofddoelstelling 1: Uitwerken van een gebiedsgerichte geïntegreerde visie en aanzet tot realisatie voor de macrozone Gent-Oost Na het opzetten van een overlegplatform wordt een geïntegreerde, meer gedetailleerde, visie voor het gebied opgemaakt op basis van de bestaande visies voor de hele macrozone zodat elke sector en de overheid een duidelijk, gemeentegrensoverschrijdend en gedetailleerd zicht heeft op de verdere dynamische ruimtelijke ontwikkeling van het gebied en voor de mogelijkheden en randvoorwaarden voor vernieuwingen, uitbreidingen of nieuwe vestigingen van glastuinbouwbedrijven. Via GIS wordt, in samenwerking met de gemeenten, een inventaris opgemaakt van de glastuinbouwbedrijven, gedifferentieerd volgens toekomstgerichtheid. Vooruitstrevende

3 bedrijven, uitbollende bedrijven en leegkomende serres worden in kaart gebracht met het oog op het uitwerken van een beleid voor gedesaffecteerde bedrijfszetels. Voor de Bloemenregio zal de nadruk liggen op een faciliterend beleid naar telers en gemeentebesturen toe, het verfijnen van het ruimtelijk beleid, uitwerken van reconversieprojecten op weloverwogen locaties waar reeds glastuinbouwbedrijven aanwezig zijn met een inefficiënte structuur of uitbollende/leegstaande bedrijven, stimuleren van samenwerking tussen bedrijven enz. Daarbij wordt gewerkt naar duurzaamheid in de brede zin (ecologisch, sociaal en economisch) op efficiënte bedrijven met een hedendaagse schaal met aandacht voor beeldkwaliteit en landschapsopbouw. Door gelijktijdig te zorgen voor een overlegfase bij de voorbereiding van individuele projecten met de diverse betrokken adviserende instanties kan een betere afstemming bekomen worden tussen de verschillende beleidsniveau s en kan men op voorhand tegenstrijdigheden detecteren, knelpunten oplossen en dossiers bijsturen. Bedoeling is om efficiënter te komen tot nieuwe vergunningen voor glastuinbouwbedrijven en een betere implementatie van de randvoorwaarden van het beleid. Timing: Er werd gestreefd naar het opmaken van de ruimtelijke visie in de eerste 18 maand van het project. In het tweede en derde jaar worden de acties (beleid gedesaffecteerde bedrijfszetels, faciliterend beleid, reconversieprojecten, vooroverleg, ) op touw gezet om deze visie ook effectief te realiseren. Hoofddoelstelling 2: Kwaliteitsvolle realisatie van een glastuinbouwcluster in Melsele als case Na goedkeuring van het PRUP voor de glastuinbouwcluster in Melsele kan gestart worden met de voorbereidingen van de realisatie en de realisatie zelf. Binnen het strategisch project zal de aandacht gericht worden op volgende zaken: - Bewaken van een goed flankerend beleid voor de bestaande landbouw in het gebied - Uitwerken van communicatiemiddelen met als doel het draagvlak voor de cluster te verhogen. Mogelijkheden zijn brochures, infomarkt, 3D visualisatie, website, studiedag, - Opmaak van een beeldkwaliteitsplan met als doel de uitstraling en identiteit van het gebied te versterken - Mee instaan voor de realisatie van de gepaste groene infrastructuur voor integratie en infiltratie - Bewaken van de duurzaamheid op vlak van integraal waterbeheer, mobiliteit, veiligheid. Timing: Communicatie is over de volledige duur van het project van belang. Daarnaast is er ook aandacht voor het flankerend beleid en de opmaak van een beeldkwaliteitsplan. In het 2de en 3de jaar voorzien we de voorbereiding en realisatie van de groene infrastructuren en infiltratievoorzieningen Subdoelstelling 1: Basis leggen voor een Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij Om een strategische reorganisatie van de glastuinbouwsector in de praktijk mogelijk te maken is een ontwikkelingsmaatschappij met de nodige middelen en know-how noodzakelijk die het uitgewerkte beleid kan uitvoeren in samenwerking met de betrokken overheden. In dit strategisch project wordt de basis gelegd voor zo'n

4 TuinbouwOntwikkelingsMaatschappij (TOM) specifiek naar wat betreft de financiering en de organisatie (o.a. mogelijkheden PPS) ervan. Timing: het idee van een TOM wordt van meet af aan meegenomen in het project en gaandeweg verder ontwikkeld en uitgewerkt, zowel in functie van de cluster te Melsele als in functie van ontwikkelingen in de Bloemenregio. Subdoelstelling 2: Expertise delen met de glastuinbouwsector en andere openbare besturen Alle gemeenten in de macrozones hebben in hun structuurplannen een zekere visie ontwikkeld naar de glastuinbouw toe. Met dit strategisch project willen we de expertise die we in de afgelopen jaren opgebouwd hebben rond glastuinbouwbeleid delen met de betrokken- gemeentebesturen bij het verdere beleidswerk en de vergunningsdossiers. Via ondersteuning, begeleiding en sensibilisering willen we de gemeenten stimuleren om een faciliterend beleid te voeren naar de glastuinbouw toe. Eveneens kan de vernieuwende aanpak en output van dit strategisch project ook interessant zijn voor de gehele glastuinbouwsector. Informeren, inspireren en sensibiliseren vormt een laatste deel van het project. (naar vakorganisaties, andere overheidsinstellingen, provincies, proefcentra, telers, ) Dit kan gebeuren via studiedagen, website, een handboek, excursies en door begeleiding van gemeentebesturen bij het uitwerken van RUP's specifiek voor glastuinbouw. De gemeenten zijn ook essentieel in het vooroverleg rond individuele bouwdossiers. Timing: Dit onderdeel wordt vooral gezien in het laatste jaar van het project. Al deze doelstellingen leiden tot een nood aan versterking van de huidige personeelsbezetting, die op dit moment al bestaat uit een projectcoördinator ruimtelijke ordening-glastuinbouw (Ruimte, rang Av). Er is ook, buiten dit project, maar in samenwerking, een projectmanager bedrijfsinfrastructuur bij de POM (= deskundige ontwikkeling, rang Av). 4. link met het meerjarenplan Beleidsdoelstelling + nr = Klimaatverandering aanpakken nr Actieplan + nr = Ruimte voor duurzaam ondernemerschap nr Actie + nr = Een strategisch project opstarten voor het glastuinbouwgebied ten oosten van Gent nr Gevraagde personeelsbezetting Aanvragende dienst = dienst Ruimtelijke planning (R01) Functietitel + rang = beleidsmedewerker grondgebonden projecten Av Graad + salarissschalen = beleidsmedewerker (A1a-A1b-A2a) Looptijd project en duur contract = a) project = 28 oktober juni 2016 b) contract = vanaf de indiensttreding van de titularis tot einde project (budget beschikbaar voor maximaal 14 maand, zie financiële haalbaarheid )

5 Gemiddelde loonlast op jaarbasis = EUR inclusief maaltijdcheques Gemiddelde werkingskost op jaarbasis = EUR - deze werkingskost houdt rekening met de huisvesting (60 %), de ICT-benodigdheden (30 %) en een deel algemene kosten (10 %). 6. Financiële haalbaarheid Bij de start van het project (28 oktober 2013) waren er twee partners die zich gebonden hebben om financieel te participeren: -de Vlaamse overheid ten bedrage van euro (76,4% van de totale kost) -de provincie Oost-Vlaanderen ten bedrage van euro (23,6% van de totale kost). Dit komt neer op een totale projectkost van euro, of /jaar. 1. De kosten werden als volgt geraamd bij de start van het project: Projectcoördinator 1 VTE (A) % gesubsidieerd door VL Deskundige ontwikkeling (POM) 15% VTE (A) - 15 % gesubsidieerd door VL Secretariaatsmedewerker 25% VTE (C) - Inbreng provincie OVL Totaal geraamde personeelskost/jaar: waarvan door provincie OVL Totaal werkingskosten/jaar: door provincie OVL 2. Na werkingsjaar 1 (28 oktober oktober 2014) blijken dit de reële kosten: 3. Raming nieuwe samenstelling tot einde project: De functie van secretariaatsmedewerker werd tot op heden niet ingevuld. In functie van de uitvoeringsgerichte doelstellingen van het project is het interessanter om het overschot op personeelskosten, dat geboekt werd in 2014, aan te vullen met het budget voorzien voor de beleidsmedewerker grondgebonden projecten (start september 2015). O J De personeelskost voor een beleidsmedewerker grondgebonden projecten voor 12 maand (september 2015 t.e.m. oktober 2015) komt op EUR zodat de reserve van EUR ruimschoots volstaat. Dit valt dus binnen de raming van de budgetten voorzien voor het strategisch project.

6 7. Functiebeschrijving We gebruiken dezelfde functiebeschrijving beleidsmedewerker grondgebonden projecten als bij het project Denderland.