opmaak van een visie voor de vestiging van glastuinbouw in de macrozone glastuinbouwgebied Roeselare WINVORM 11 oktober 2011

Transcriptie

1 opmaak van een visie voor de vestiging van glastuinbouw in de macrozone glastuinbouwgebied Roeselare WINVORM 11 oktober 2011 provincie west-vlaanderen - dienst economie/reo veiling

2 inhoud situering en aanleiding studie kenmerken van glastuinbouw in de regio roeselare landschapskenmerken in de regio roeselare ruimtelijk beleid in het studiegebied visie ontwerpend onderzoek doorkijk instrumentarium INHOUD winvorm

3 SITUERING winvorm

4 AANLEIDING STUDIE GGGFZERGFZGZGGFRG AANLEIDING winvorm

5 voortraject RSV: omgeving Roeselare regio met concentratie en specialisatie van tuinbouw onder glas en plastic Vlaanderen: driesporenbeleid: beoordeling aanvragen, verdere ontwikkeling bestaande glastuinbouwregio s en ontwikkeling clusters vraag en overleg sector overleg gemeenten middengebied provincie en REO uitvoering OMGEVING cvba en UGent VOORTRAJECT winvorm

6 doel en finaliteit van de studie doel versterking van de vestigingskansen voor glastuinbouw of verhoging van de rechtszekerheid goede ruimtelijke ordening finaliteit: visie voor de (verspreide) vestiging van glastuinbouw in Midden West-Vlaanderen visie gedragen door gemeenten en provincie DOEL winvorm

7 kaart VLM-studie VLM-STUDIE winvorm

8 KENMERKEN GLASTUINBOUW GGGFZERGFZGZGGFRG KENMERKEN winvorm

9

10

11

12

13

14

15

16 glastuinbouwbedrijf glasopstand onder glas of plastiek hoger dan 3,5 meter twee derde van de totale opbrengst uit glastuinbouwactiviteiten gemiddelde van de laatste drie jaren GLASTUINBOUWBEDRIJF winvorm

17 Vlaamse tuinbouw tuinbouw: klein areaal grote productie waarde Productiewaarde (milj EUR) % LB productiewaarde %LB-areaal groenten ,0% 4,5% fruit 315 7,0% 2,5% sierteelt ,9% 0,9% TOTAAL ,0% 8,0% ha glas in 2009 = 4% van tuinbouwareaal en 0,3% van landbouwareaal KENNISOPBOUW winvorm

18 West-Vlaamse tuinbouw provincie met grootste areaal groenten (62% van Vl. Groenten) ook onder glas belangrijk met 29% 59% van W-Vl glasareaal zijn groenten (sla-soorten: 31%); 23% sierteelt (10% perkplanten) en 11% aardbei en 7% tuinbouwzaden en planten grote concentratie rond Roeselare KENNISOPBOUW winvorm

19 studiegebied 282 ha glas in % groenten 12% sierteelt 18% aardbei en tuinbouwzaden en planten meer dan 80% van gemeentelijk glas areaal voor groenten in Ardooie, Hooglede, Ingelmunster, Izegem, Ledegem, Lichtervelde en Roeselare sierteelt vnl in Pittem (32%) en Tielt (40%) andere in Moorslede (68%) en in Meulebeke, Tielt, Wingene en Staden rond de 20-30% KENNISOPBOUW winvorm

20 LANDBOUWGEBRUIK winvorm

21 SITUERING SERRES winvorm

22 SITUERING SERRES winvorm

23 cascade-effect akkerbouw vollegrondsgroenten glas West Vlaamse cijfers aantal bedrijven 100,0% 87,3% 77,0% bedrijven met glas 100,0% 90,1% 81,9% oppervlakte tuinbouw 100,0% 102,9% 106,0% opp groenten 100,0% 100,7% 105,6% opp groenten open lucht 100,0% 100,3% 105,4% opp glasgroenten 100,0% 129,4% 123,5% opp serre 100,0% 101,4% 102,9% opp aardbei open 100,0% 105,0% 95,0% opp aardbei glas 100,0% 150,0% 250,0% opp sierteelt en boomkwek glas 100,0% 114,0% 110,5% opp TBzaden onder glas 100,0% 115,6% 118,2% KENNISOPBOUW winvorm

24 aanbevelingen vanuit socio-economische situatie belang tuinbouw in productiewaarde & unieke kansen voor regio sector ondersteunen vergunningenbeleid is groot knelpunt geschatte areaal glas in 2020, vork = - minimum 299,1 ha (meitellingen) - maximum 516 ha netto bedrijfsoppervlakte (ruimte behoefte studie) dynamiek geen onderscheid in typologie eventueel met uitzondering van zones voor energie-intensieve teelten KENNISOPBOUW winvorm

25 conclusies glastuinbouw misvatting over grondgebondenheid: in het Roeselaarse is glastuinbouw overwegend grondgebonden vanwege cascademodel en vele combinaties met andere landbouwvormen is typologische benadering moeilijk glastuinbouwbedrijventerreinen zijn moeilijk toepasbaar in de regio vanwege combinatie openlucht teelt en ontbreken van voordeel op vlak van energieuitwisseling spanningsveld met overige ruimtegebruikers, grootschaligere ontwikkelingsgebieden ontbreken landschappelijke inpassing ontbreekt of is beperkt tot schaamgroen op bedrijfskavel KENNISOPBOUW winvorm

26 ONTWERPEND ONDERZOEK SINT-KATELIJNE-WAVER winvorm

27 LANDSCHAPPELIJKE KENMERKEN GGGFZERGFZGZGGFRG TOELICHTING winvorm

28 RELIEF winvorm

29 WATERTOETS winvorm

30 BWK winvorm

31 LANDSCHAPSATLAS winvorm

32 BESCHERMINGEN winvorm

33 LANDSCHAPPELIJKE VERSCHEIDENHEID winvorm

34 conclusies landschap weinig landschappelijk waardevolle gebieden, vooral lokale landschappelijke waarden cascademodel -> ontwikkeling vanuit agrarische zetel -> verdere versnippering zonder sturend ruimtelijk beleid traditionele landschappen als kapstok voor gebiedsgerichte landschappelijke inpassing meest waardevolle bovenlokale landschapskenmerken heuvelruggen plateauranden structurerende beekvalleien CONCLUSIES winvorm

35 RUIMTELIJK BELEID GGGFZERGFZGZGGFRG BELEID winvorm

36 PRS winvorm

37 GRS winvorm

38 LOKALE OPEN RUIMTE ELEMENTEN winvorm

39 conclusies ruimtelijk beleid beleid ten aanzien van glastuinbouwontwikkelingen varieert sterk van gemeente tot gemeente: van flexibel tot restrictief beleid ten aanzien van open ruimte varieert sterk van gemeente tot gemeente: soms een goede lezing van de open ruimte met duidelijke beleidsuitspraken, soms minimale aandacht landschap stopt niet aan de gemeentegrens, nood aan een gemeente-overschrijdende landschappelijk kader onduidelijkheid over terminologie: grondgebonden landbouw CONCLUSIES winvorm

40 VISIE GGGFZERGFZGZGGFRG VISIE winvorm

41 visie stimulerend beleid met gebiedsgerichte differentiatie glastuinbouwontwikkeling binnen een landschappelijk kader parallelle inzet van glastuinbouwontwikkeling en landschapsopbouw VISIE winvorm

42 visie stimulerend beleid met gebiedsgerichte differentiatie glastuinbouwontwikkeling binnen een landschappelijk kader parallelle inzet van glastuinbouwontwikkeling en landschapsopbouw VISIE winvorm

43 1. flexibele ontwikkelingsgebieden in grote delen van het studiegebied met aandacht voor gebiedsgerichte landschappelijke integratie flexibel ontwikkelingsgebied A omschakeling naar glastuinbouw mogelijk nieuwe glastuinbouwbedrijven mogelijk flexibel ontwikkelingsgebied B omschakeling naar glastuinbouw mogelijk geen nieuwe glastuinbouwbedrijven mogelijk VISIE winvorm

44 2. strategische ontwikkelingsgebieden binnen flexibele ontwikkelingsgebied A gebieden met actief stimuleringsbeleid omschakeling naar glastuinbouw mogelijk nieuwe glastuinbouwbedrijven mogelijk indien gewenst ook zones voor energie-intensieve bedrijven beperkt in aantal VISIE winvorm

45 3. afremgebieden beperkte uitbreiding bestaande glastuinbouwbedrijven mogelijk geen omschakeling 4. glastuinbouwvrije gebieden geen glastuinbouw aanwezig en gewenst VISIE winvorm

46 UITWERKING GGGFZERGFZGZGGFRG UITWERKING winvorm

47 uitwerking visiekaart met aanduiding van de voorgestelde ontwikkelingsgebieden toepassing netto-oppervlakten als mogelijkheid voor verdere differentiatie tussen de ontwikkelingsgebieden vanuit het streven naar consensus met betrokken gemeenten: gemeentelijk ruimtelijk beleid belangrijk UITWERKING winvorm

48 oppervlaktenormen toepassing netto-oppervlakten afremgebied uitbreiding tot maximum 3 ha flexibel ontwikkelingsgebied geen oppervlaktenormen strategisch ontwikkelingsgebied verdere evolutie volgens cascadesysteem nieuwe bedrijven minimum oppervlakte 1,5 ha op kavel 3,5 ha UITWERKING winvorm

49 VOORBEELD FLEXIBEL ONTWIKKELINGSGEBIED winvorm

50 AFREMGEBIED winvorm

51 VOORBEELD GLASTUINBOUWVRIJ GEBIED winvorm

52 ONTWERPEND ONDERZOEK GGGFZERGFZGZGGFRG ONTWERPEND ONDERZOEK winvorm

53 ontwerpend onderzoek algemene inrichtingsprincipes analyse kenmerken landschap exemplarische uitwerking ONTWERPEND ONDERZOEK winvorm

54 INRICHTINGSPRINCIPES winvorm

55 flexibel ontwikkelingsgebied

56 flexibel ontwikkelingsgebied trad. land. houtland golvend verspreide bebouwing opgaande perceelsrandbegroeiing wijdse zichten versnipperde ruimten KLE: lineair groen relictzone Munkebossen lineair groen, bosstructuur met regelmatige percelen, dreven verbinden bossen landbouwgebied: grote regelmatige percelen > behoud en herstel perceelsrandbegroeiing ONTWERPEND ONDERZOEK winvorm

63 INSTRUMENTARIUM GGGFZERGFZGZGGFRG INSTRUMENTARIUM winvorm

64 mogelijk instrumentarium stroomlijnen van de vergunningverlening landschapsopbouw en fondsen eigen grondmarkt organisatie, gedeelde besluitvorming en beheer (governance) lokale verankering, (sociale) innovatie, professionalisering bijkomende regelgeving verminderen van de ecologische voetafdruk INSTRUMENTARIUM winvorm

65 mogelijk instrumentarium stroomlijnen van de vergunningverlening landschapsopbouw en fondsen eigen grondmarkt organisatie, gedeelde besluitvorming en beheer (governance) lokale verankering, (sociale) innovatie, professionalisering bijkomende regelgeving verminderen van de ecologische voetafdruk INSTRUMENTARIUM winvorm

66 landschapsopbouw en fondsen onderzoek naar vernieuwende vormen van ontwerp, productie en inplanting: ecologisch duurzame en visueel aantrekkelijke serres INSTRUMENTARIUM winvorm

67 landschapsopbouw en fondsen onderzoek naar vernieuwende vormen van ontwerp, productie en inplanting: ecologisch duurzame en visueel aantrekkelijke serres onderzoek naar herverkavelingsmogelijkheden van de versnipperde eigendomsstructuur (vooral in functie van strategische ontwikkelingsgebieden) INSTRUMENTARIUM winvorm

68 landschapsopbouw en fondsen onderzoek naar vernieuwende vormen van ontwerp, productie en inplanting: ecologisch duurzame en visueel aantrekkelijke serres onderzoek naar herverkavelingsmogelijkheden van de versnipperde eigendomsstructuur (vooral in functie van strategische ontwikkelingsgebieden) verdere uitwerking ontwerpend onderzoek landschapsopbouw (zie ook > Thought to Food project VLM ) INSTRUMENTARIUM winvorm

69 mogelijkheden koppeling landschapsopbouw en glastuinbouwontwikkeling opbouw fonds voor landschapsinrichting subsidies (subsidieregeling landinrichting, subsidies natuuren bosbeleid) bijdragen glastuinbouwsector bijdragen individuele glastuinbouwers (borg) opstarten lokale ontwikkelingsmaatschappij die landschapsaanleg ter harte neemt en organiseert INSTRUMENTARIUM winvorm

70 INSTRUMENTARIUM winvorm

71 opmaak van een visie voor de vestiging van glastuinbouw in de macrozone glastuinbouwgebied Roeselare EINDE provincie west-vlaanderen dienst economie / REO veiling