Klimaatverandering en het verschuiven van soorten in Europa. Rob Bugter

Transcriptie

1 Klimaatverandering en het verschuiven van soorten in Europa Rob Bugter

2 Ons klimaat verandert. Uit: De toestand van het Klimaat in Nederland KNMI.

3 .. en dat heeft consequenties. Science 333, 1024 (2011)

4 Kun je voorspellen hoe soorten opschuiven? Verspreidingspatronen zijn bijvoorbeeld vaak gecorreleerd aan een combinatie van klimaatfactoren Daar kun je dus aan rekenen, als je een goed overzicht van verspreiding en te verwachten veranderingen hebt. Bij voorspellen van klimaatverandering spelen een aantal onzekere factoren mee: o.a. omvang van CO2 emissie, effect op stromingspatronen Daarom: opstellen van verschillende, even waarschijnlijke scenario s.

5 Basis meestal: IPCC emissie-scenarios IPCC Special Report on Emissions Scenarios en IPCC fourth assessment report

6 Voorspelde effecten voor NW Europa Bron: BRANCH Interreg project end report annex 2, 2007

7 KNMI klimaatscenarios En: meer weersextremen, met name extreme zomerbuien

8 De koppeling met verspreidingsgebieden Waarnemingen van de Haas, Lepus europaeus Bron: BRANCH project

9 Klimaatenvelop Haas Door statistische koppeling met klimaatkenmerken: de huidige zone met geschikt klimaat Bron: BRANCH project

10 Haas 2020 Voorspelde verandering SPECIES model op basis van Hadley-A2 scenario. Bron: BRANCH project

11 Haas 2050 Voorspelde verandering SPECIES model op basis van Hadley-A2 scenario

12 Haas 2080 Voorspelde verandering SPECIES model op basis van Hadley-A2 scenario

13 Resultaat: soorten reageren verschillend. Woelrat Veldmuis Eekhoorn Hadley A2 scenario, voorspelling 2050

14 . en dat is al zichtbaar in populatietrends Indicator Koudeminnend group IA (n=20) Warmteminnend Indicator group IB (n=20) Indicator Neutraal group IC (n=20)

15 Gevolgen: kunnen soorten wel opschuiven? COLD range limit colonization by populations shifting ranges WARM range limit extinction of populations

16 Soorten die last hebben van versnippering zijn niet in staat hun areaal te verschuiven weinig mobiel mobiel 0 < Krimp Uitbreiding Warren et al. 2001

17 En er is interactie met klimaatstress Geschiktheid klimaat Verandering abundantie Max 0

18 Present situation Case study area Urban Habitat key area Sustainable habitat network Not sustainable habitat network Goch Goch Venlo Venlo Roermond Roermond Maastricht Maastricht Aken Aken Present habitat With Robust Corridor

19 Future situation with 20% of carrying capacity Case study area Urban area Goch Goch Sustainable Not sustainable Key area Venlo Venlo Roermond Roermond Maastricht Maastricht Aken Unchanged habitat Aken With NEN and Robust corridor

20 .. en met weersextremen Extreme rains in 1998 Evaporation deficit (mm) January-Augustus mm in 24 uur 100mm in 48 uur

21 Rietzanger herstelt sneller in habitat met betere samenhang Years until recovery strong intermediate weak Network cohesion Foppen et al. 1999

22 Verhoging risico invasieve exoten Klimaatmodel: EBONE project, Metzger et al. 2010

23 Strategieën voor beter aanpassing Stuur op condities die de veerkracht van ecosystemen vergroten, probeer niet om een status quo te behouden Risicospreiding door ecosystemen met een hoge biodiversiteit Opvangen veranderingen in soortinteracties Risicospreiding door goede ruimtelijke samenhang op grote schaal Opvangen verschuiven van soorten en lokaal uitsterven

24 Bechstein s vleermuis huidige situatie Case study area Urban Habitat key area Sustainable habitat network Not sustainable habitat network Goch Goch Venlo Venlo Roermond Roermond Maastricht Maastricht Huidige habitat Aken Aken Met EHS en robuuste verbinding

25 Bechstein s vleermuis met hogere draagkracht en ouder geworden bos Case study area Urban Habitat key area Sustainable habitat network Not sustainable habitat network Goch Goch Venlo Venlo Roermond Roermond Maastricht Maastricht Aken Habitat autonome ontw. Aken Met EHS en RVB

26 Met dank aan Caire Vos en Anouk Cormont