In-situ conservering van boompopulaties in Europees perspectief

Transcriptie

1 In-situ conservering van boompopulaties in Europees perspectief Dag van de Genetische Diversiteit, 11 november 2016, Rhenen Sven M.G. de Vries Centre for Genetic Resources, the Netherlands

2 Behoud en gebruik van genetische diversiteit Sleutel naar de (veranderende) toekomst Ex-situ (genenbank) In-situ (op locatie) Centre for Genetic Resources, the Netherlands

3 Behoud en gebruik van genetische diversiteit Bomen aparte situatie Zaden recalcitrant Lange omloop periode zaad -> bloei -> vrucht Lange levensduur (levende genenbank; in-situ bewaring) Verspreidingsgebieden (geen landsgrenzen) Centre for Genetic Resources, the Netherlands

4 Behoud en gebruik van genetische diversiteit Geen of-of situatie, maar en-en : wisselwerking Ex-situ vult genetische diversiteit natuurlijke populaties aan In-situ levert genetische diversiteit aan genenbank Centre for Genetic Resources, the Netherlands

5 Ex-situ Behoud en gebruik van genetische diversiteit Handig voor gebruik; financieel, oogst, management genenbank Maar, statisch; geen aanpassingsmechanisme voor verandering In-situ Lastiger te oogsten; afgelegen natuurgebieden Maar, wel degelijk aanpassing van genetische samenstelling d.m.v. natuurlijke verjonging en natuurlijke selectie Centre for Genetic Resources, the Netherlands

6 Behoud en gebruik van genetische diversiteit En dat is precies de uitdaging waar we voor staan! Veranderend klimaat en omstandigheden ( extreme events ) Temperatuur, neerslag, lengte groeiseizoen Uitsterven op sommige locaties binnen verspreidingsgebied Uitbreiding op weer andere locaties buiten verspreidingsgebied Aanpassing van populaties hieraan op alle andere locaties van het verspreidingsgebied Maar ook; aanpassing aan nieuwe of geïntroduceerde ziekten/plagen of veranderingen in bestaande ziekten/plagen Centre for Genetic Resources, the Netherlands

7 Behoud en gebruik van genetische diversiteit Dit heeft wereldwijd geresulteerd in de CBD en op basis van de FAO State of the World on FGR in het FAO Global Plan of Action on FGR, waarin wordt aangeraden om genenbewaring van bomen aan te pakken op diverse schaal niveaus; lokaal, nationaal, regionaal, internationaal. Op Europees niveau in het Mandaat voor EUFORGEN d.m.v. de FOREST EUROPE Resolution S2 in 1994 (instrument for cooperation on forest genetic resources) Centre for Genetic Resources, the Netherlands

8 Behoud en gebruik van genetische diversiteit In 2015 in de FOREST EUROPE Resolution M2 ( Continue pan- European collaboration on forest genetic resources through the EUFORGEN Program) Nationaal is het behoud en gebruik van genetische diversiteit geïmplementeerd in de beleidsnota van de Nederlandse regering Bronnen van ons Bestaan': Behoud en duurzaam gebruik van genetische diversiteit (2002) Onder andere resulterend in de aanleg van de Nationale Genenbank Bomen en Struiken in 2006 door Staatsbosbeheer Centre for Genetic Resources, the Netherlands

9 EUFORGEN European Forest Genetic Resources Program Opgericht in 1994 om Resolutie S2 van FOREST EUROPE te implementeren (instrument for cooperation on FGR) De doelstelling van EUFORGEN is het bevorderen van behoud en gebruik van genetische bronnen van bomen in Europa 23 aan het programma deelnemende landen

10 Genenbewaring van bomen in Europa Landen voeren genenbewaring van bomen op verschillende manieren uit Voornamelijk d.m.v. netwerk van in situ genenbewaringsunits Verschillende strategieën (ontwerp, areaal, minimum grootte ) Om een betrouwbare evaluatie te kunnen uitvoeren en om een genenbewaringsstrategie te kunnen ontwikkelen heeft EUFORGEN de EUFGIS database opgericht EUFGIS (Establishment of a European information system on FGR); EU project van

11 Belangrijkste resultaten van het EUFGIS project Pan-Europese minimale voorwaarden voor een genenbewaringsunit Een netwerk van National Focal Points De EUFGIS database

12 EUFGIS database: 3230 units in 34 landen

13 EUFGIS database: 4081 populaties voor in totaal 100 boomsoorten..

14 Areaal beheerd voor in situ genenbewaring 80, , , , ,000.0 Top 5 soorten 55% van areaal en nr. units Totaal van 100 boomsoorten 30, , ,

15 Pan-Europese strategie voor genen bewaring van bomen (

16 Pinus sylvestris Wat bewaren we? Wat is de doelstelling van het bewaren? Wat mist er nog?

17 Pan-Europese strategie voor genen bewaring van bomen De Doelstelling is: behoud van adaptieve en neutrale genetische diversiteit van bosbomen op pan- Europees niveau Met als doel een pan-europees kern netwerk te creëren van genenbewaringsunits, waarin voldoende adaptieve genetische diversiteit aanwezig is om veranderingen in klimaat en milieu in de toekomst te kunnen opvangen, gebruikmakend van een klimaatklasse indeling van Europa als plaatsvervangende indicatie voor de distributie van adaptieve genetische diversiteit Locaties waar units in het verspreidingsgebied van soorten ontbreken worden zichtbaar

18 Pan-Europese strategie voor genen bewaring van bomen Aggregated environmental zoning of Europe (based on Metzger et al., 2013)

19 Pinus sylvestris

20 Pinus sylvestris

21 Pinus sylvestris core network Ranking gebaseerd op: Aantal bomen Eigendom status Bosbeheer Areaal

22 Aantal land x klimaatzone gebieden, met units (en zonder units) Pinus sylvestris Country x Environmental Zones Total With units Without units

23 Aantal land x klimaatzone gebieden, met units (en zonder units) Pilot species Total Countries With units Withou t units Total Environmental Zones With Units Withou t Units Country x Env. Zone Total > 50 km 2 With units Withou t units Restricteddistribution Widely distributed and standforming species Widely distributed and scattered species locally commo n species locally scatter ed species Abies alba Fagus sylvatica Picea abies Pinus brutia Pinus halepensis Pinus nigra Pinus sylvestris Quercus petraea Fraxinus excelsior Populus nigra Populus tremula Sorbus torminalis Castanea sativa Pinus cembra

24 Aanbevelingen en verantwoordelijkheden Nationale verantwoordelijkheid Invoeren van de strategie in eigen land Aanwijzen van extra units in lege gebieden Aanwijzen van extra units voor vergeten soorten Regionale verantwoordelijkheid Gevolgen van klimaatverandering op termijn Beslisboom opstellen voor bos beheerders Monitoring van de bereikte resultaten Revisie van de strategie Centre for Genetic Resources, the Netherlands

25 De enige manier om bossen in Europa op effectieve wijze te beschermen tegen veranderingen in klimaat en milieu is de mogelijkheid open houden dat ze zich d.m.v. voldoende adaptieve genetische diversiteit altijd kunnen blijven aanpassen; dit lukt landen niet alleen, maar wel door gecoördineerd pan-europees te netwerken

26 Dank voor uw aandacht Centre for Genetic Resources, the Netherlands

27

28 The State of the World s Forest Genetic Resources (SoW-FGR) Published in

29 The Global Plan of Action for the Conservation, Sustainable Use and Development of Forest Genetic Resources (GPA-FGR) Background Intergovernmental Technical Working Group on FGR (ITWG-FGR) drafted strategic priorities for action (2012) Commission on Genetic Resources for Food and Agriculture (CGRFA-14) revised the draft strategic priorities and agreed on them as the Global Plan of Action (2013) Adopted by the FAO Conference in June

30 The Global Plan of Action Four priority areas 27 strategic priorities 1) Improving the availability of, and access to, information on FGR 2) Conservation of FGR (in situ and ex situ) 3) Sustainable use, development and management of FGR 4) Policies, institutions and capacity-building

31 The Global Plan of Action Strategic priorities relevant for Europe Priority Area 2: Conservation of FGR (in situ and ex situ) Regional level: SP11 Develop and implement regional in situ conservation strategies and promote ecoregional networking and collaboration Priority Area 4: Policies, institutions and capacity-building Regional level: SP24 Reinforce regional and international cooperation to support education, knowledge dissemination, research, and conservation and sustainable management of FGR