Dilemma's rondom de water en sanitatiegerelateerde. ontwikkelingsdoelen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dilemma's rondom de water en sanitatiegerelateerde. ontwikkelingsdoelen"

Transcriptie

1 Dilemma's rondom de water en sanitatiegerelateerde duurzame ontwikkelingsdoelen GroenLinks en de Sustainable Development Goals, 4 Okt 2014 Stef Smits, Senior Programme Officer, IRC Supporting water sanitation and hygiene services for life

2 Waar staan we nu? Source: WHO/UNICEF, 2014

3 Waar staan we nu? Source: WHO/UNICEF, 2014

4 Kritiek op de water en sanitatie MDGs Te laag ambitie niveau: verminderen van percentage van mensen zonder toegang - niet universele toegang

5 Kritiek op de water en sanitatie MDGs Nadruk toegang, niet op daadwerkelijk gebruik van een service, die aan eisen voldoet wat betreft kwaliteit, continuïteit en betaalbaarheid van water, of toepasselijkheid van sanitatie

6 Kritiek op de water en sanitatie MDGs Vanwege focus op toegang niet zo interessant voor gebieden waar toegang al redelijk hoog was, en niet gefocust op problemen en behoeftes in bijvoorbeeld Europa

7 Kritiek op de water en sanitatie MDGs Milieu effecten niet meegenomen, bijv rondom afvalwater lozing of competitie tussen drinkwater gebruikers en anderen

8 Wat wordt voorgesteld? Goal 6. Ensure availability and sustainable management of water and sanitation for all by 2030, achieve universal and equitable access to safe and affordable drinking water for all by 2030, achieve access to adequate and equitable sanitation and hygiene for all, and end open defecation, paying special attention to the needs of women and girls and those in vulnerable situations by 2030, improve water quality by reducing pollution, eliminating dumping and minimizing release of hazardous chemicals and materials, halving the proportion of untreated wastewater, and increasing recycling and safe reuse by x% globally by 2030, substantially increase water-use efficiency across all sectors and ensure sustainable withdrawals and supply of freshwater to address water scarcity, and substantially reduce the number of people suffering from water scarcity by 2030 implement integrated water resources management at all levels, including through transboundary cooperation as appropriate by 2020 protect and restore water-related ecosystems, including mountains, forests, wetlands, rivers, aquifers and lakes by 2030, expand international cooperation and capacity-building support to developing countries in water and sanitation related activities and programmes, including water harvesting, desalination, water efficiency, wastewater treatment, recycling and reuse technologies. support and strengthen the participation of local communities for improving water and

9 Een eerste reflectie op het voorstel Aantal kritiekpunten wordt opgepakt Ambitieuze en verder gespecificeerde doelstellingen Gaat verder dan toegang Water en sanitatie als onderdeel van de bredere water cyclus Dilemma s zullen zich vooral voordoen rondom hoe de doelstellingen te behalen Investeren in toegang of duurzaamheid Toezicht op karakteristieken van de water en sanitatie voorzieningen Afvalwater behandeling

10 Per capita investment costs (US$/person) Dilemma 1: Investeren in toegang of in duurzaamheid? Diegenen zonder toegang leven vaak in de kleinste en meest afgelegen dorpen waar de aanleg van water systemen relatief duur is Sistemas New systems nuevos Ampliación Extensions Reposición Replacement Combinados Combined projects Population size Source: Smits, Gil and Rojas, 2014

11 Dilemma 1: toegang vs duurzaamheid 1 op de 3 pompen in Afrika functioneert niet Behoefte aan ondersteuning van bestaande systemen in management en (groot) onderhoud Nederland loopt daarin voorop (o.a. motie El-Fassed); maar vooral op EC niveau nog veel te doen

12 Dilemma 1: toegang vs duurzaamheid Balans in investeren tussen hen die nog geen toegang hebben en onderhoud van bestaande systemen Tipping point threatening achievement of SDGs??

13 Dilemma 2: Toezicht op de (kleine) voorzieningen De voorgestelde SDG geeft meer kwalificaties waaraan drinkwater en sanitatie moeten voldoen: veilig, betaalbaar en adequaat Dat brengt met zich mee ook monitoring en toezicht op die aspecten Binnen de EC is dat maar deels geregeld kleine en individuele systemen vallen niet onder Drinking Water Directive, alhoewel lidstaten hun eigen regelingen kunnen treffen voor dit segment Op dit moment zo n 30 miljoen drinkwater gebruikers van kleine systemen in Europa, maar zonder toezicht op kwalitieit Vereist ook eensluidende afspraken op toezicht over bijvoorbeeld betaalbaarheid

14 Toezicht op de (kleine) voorzieningen Echter veel van de kleine voorzieningen zijn op dorps- of huishoudniveau georganiseerd Net naleven van alle regelgeving kan kostbaar zijn, en moeilijk te controleren zijn (duizenden kleine bedrijfjes en miljoenen individuele bronnen) En moeten ook kleine putten of waterleidingen aan dezelfde voorwaarden voldoen als een groot drinkwater bedrijf? Balans moet gezocht worden in het garanderen van minimum standaarden

15 Dilemma 3: Afvalwater behandeling Positief dat afval water (behandeling) en hergebruik nu als sub doel wordt genoemd. Ook de EC heeft water hergebruik als een van haar speerpunten Geen gedeeld beleid in de EU voor milieu en gezondheidsstandaarden voor hergebruikt water (nieuwe regulering verwacht op dat punt eind 2015) Sommige nationale wetgeving verbiedt hergebruik zelfs De onderhandelingen over de nieuwe landbouwpolitiek kijken niet of nauwelijks naar water-gerelateerde zaken. Kosten overwegingen, met name om moeilijk te behandelen afvalwater te zuiveren Gezondheidsoverwegingen, milieu overwegingen, landbouw politiek en water schaarste strijden hier om voorrang.

16 Stellingen 1. Europa moet alleen investeren in de aanleg van nieuwe systemen, en alle kosten van gebruik en onderhoud moeten volledig door gebruikers betaald worden 2. GroenLinks moet een voortrekkersrol spelen in de herziening van de Drinking Water Directive, zodat ook de kleine systemen in Europa voldoen aan de eisen van de nieuwe SDGs 3. Toegang tot veilig drinkwater en toiletten moet zo georganiseerd zijn, en met dusdanig toezicht, dat het veilig is en blijft. 4. Europa moet inzetten op het volledig zuiveren van al het afvalwater zelfs als dat betekent dat de lasten voor burgers en gemeentes verdubbelen 5. Het principe van de vervuiler betaalt moet verder worden doorgevoerd binnen de nieuwe afvalwater regeling, zodat ook bijv farmaceutische middelen kunnen worden aangepakt

17 Visiting address Bezuidenhoutseweg AV The Hague The Netherlands Postal address P.O. BOX EH The Hague The Netherlands T info@ircwash.org Supporting water sanitation and hygiene services for life

EMAS, een stap dichter bij het waarmaken van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen

EMAS, een stap dichter bij het waarmaken van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen EMAS, een stap dichter bij het waarmaken van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen Prof. dr. Sandra Rousseau Centrum voor Economie en Duurzaam Ondernemen CEDON Brussel, 4 oktober 2016 Sustainable development

Nadere informatie

Waterprojecten Rotary een helikopterview. Chris Engelsman Rotary District Waterplatform

Waterprojecten Rotary een helikopterview. Chris Engelsman Rotary District Waterplatform Waterprojecten Rotary een helikopterview Chris Engelsman Rotary District 1570 - Waterplatform wereld heeft nog steeds een probleem The UN's Sustainable Development Goals, launched in 2015, include a target

Nadere informatie

Beste wensen en een inspirerend 2018!

Beste wensen en een inspirerend 2018! Beste wensen en een inspirerend 2018! Wat heb ik te maken met de SDG s? Beste wensen en een inspirerend 2018! Januari is de tijd van goede voornemens en het uitspreken van positieve gedachten om er een

Nadere informatie

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans NWA CIRCULAIRE ECONOMIE EN GRONDSTOFFENEFFICIËNTIE Een duurzame circulaire economie gaat uit van volledige herbruikbaarheid

Nadere informatie

Welcome in the Ferraris Building!

Welcome in the Ferraris Building! Welkom Welcome in the Ferraris Building! Paul van Snick Algemeen directeur Departement Leefmilieu, Natuur en Energie General Director Environment, Nature and Energy Department Vlaamse overheid / Flemish

Nadere informatie

Seminar 'Water internationaal' van het NGO Platform, Netherlands Water Partnership (NWP)

Seminar 'Water internationaal' van het NGO Platform, Netherlands Water Partnership (NWP) Seminar 'Water internationaal' van het NGO Platform, Netherlands Water Partnership (NWP) Voortouwcommissie: Volgcommissie(s): algemene commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking vaste

Nadere informatie

Naar energie neutrale waterzuivering, Bert Blom, MARS en Kris Lambert, Veolia

Naar energie neutrale waterzuivering, Bert Blom, MARS en Kris Lambert, Veolia Water op Mars Naar energie neutrale waterzuivering, Bert Blom, MARS en Kris Lambert, Veolia A diverse, global business Mars objective is to manufacture and distribute food products a manner that promotes

Nadere informatie

TNAV 21 februari 2017

TNAV 21 februari 2017 www.protos.ngo TNAV 2 februari 207 2 januari 207 . Protos? 2. Recht op water MDG s SDG s 3. Mondiale wateruitdagingen 4. SDG 6: specifiek over water TNAV 2 februari 207 . Protos, wie zijn wij? Protos Voorstelling

Nadere informatie

Overzicht van de multilaterale prioriteiten 1ste e semester van 2018 CCIM Stakeholder Dialogue 25 januari 2018

Overzicht van de multilaterale prioriteiten 1ste e semester van 2018 CCIM Stakeholder Dialogue 25 januari 2018 Overzicht van de multilaterale prioriteiten 1ste e semester van 2018 CCIM Stakeholder Dialogue 25 januari 2018 Annemarie Van der Avort FOD BuZa (MD8) Multilaterale kalender 1ste semester - Klimaat - UNFCCC

Nadere informatie

Organisation Ecorys Private Ministry of Local Government and Rural Development, MDF, PWC. Government

Organisation Ecorys Private Ministry of Local Government and Rural Development, MDF, PWC. Government Spearhead Organisation Water 1st January - 31 Netherlands December 2012 Embassy Accra, Ghana Reporting Period Activity Number Implementing channel Implementing Actual Organisations Expenditure 2012 24613

Nadere informatie

KLIMAAT EN DE SDG S DATE 6 JULI 2017 CCPIE-CCIM STAKEHOLDERS DIALOGUE XXVIII

KLIMAAT EN DE SDG S DATE 6 JULI 2017 CCPIE-CCIM STAKEHOLDERS DIALOGUE XXVIII KLIMAAT EN DE SDG S DATE 6 JULI 2017 CCPIE-CCIM STAKEHOLDERS DIALOGUE XXVIII DIENST KLIMAATVERANDERING FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 2 climate actions

Nadere informatie

IenM & INTERREG: Circulaire economie

IenM & INTERREG: Circulaire economie IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013

Nadere informatie

Betekenis nieuwe GRI - Richtlijnen. Rob van Tilburg Adviesgroep duurzaam ondernemen DHV Utrecht, 23 November 2006

Betekenis nieuwe GRI - Richtlijnen. Rob van Tilburg Adviesgroep duurzaam ondernemen DHV Utrecht, 23 November 2006 Betekenis nieuwe GRI - Richtlijnen Rob van Tilburg Adviesgroep duurzaam ondernemen DHV Utrecht, 23 November 2006 Opbouw presentatie 1. Uitgangspunten veranderingen G2 - > G3 2. Overzicht belangrijkste

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 31 maart 2016 Betreft Vervolg Wetgevingsoverleg

Nadere informatie

Toekomstgerichte aardappelteelt Groene gewasbescherming. Carlos Nijenhuis 18 juni 2018

Toekomstgerichte aardappelteelt Groene gewasbescherming. Carlos Nijenhuis 18 juni 2018 Toekomstgerichte aardappelteelt Groene gewasbescherming Carlos Nijenhuis 18 juni 2018 Agenda Visie en ambitie Nefyto Politiek Agrifood Innovatie gewasbeschermingsmiddelen Wat kunt U doen? Wij ontwikkelen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 300 XVII Vaststelling van de begrotingsstaat van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII) voor het jaar 2016 Nr. 62 BRIEF VAN

Nadere informatie

De water sector: transitie naar een natural capital benadering. Dr Hans Bruyninckx, 27 Maart 2018, 25 jaar VLARIO, Antwerpen

De water sector: transitie naar een natural capital benadering. Dr Hans Bruyninckx, 27 Maart 2018, 25 jaar VLARIO, Antwerpen De water sector: transitie naar een natural capital benadering Dr Hans Bruyninckx, 27 Maart 2018, 25 jaar VLARIO, Antwerpen The European Environment Agency The EEA is an EU agency that operates at the

Nadere informatie

1 ste Suriname Water Resources Information System (SWRIS)-Dialoog

1 ste Suriname Water Resources Information System (SWRIS)-Dialoog Development of a Suriname Water Resources Information System (SWRIS) (June 16, 2009 - September 15, 2010) 1 ste Suriname Water Resources Information System (SWRIS)-Dialoog Projectcoordinator: Riad Nurmohamed

Nadere informatie

Annual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels)

Annual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels) Staten-Generaal Annual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels) Subject: Sustainable Flemish SDI Nature: Mobilising, Steering Organisers:

Nadere informatie

Draagvlak en ambitieniveau voor het Vlaams Partnerschap water voor Ontwikkeling in SDG-context door Kristof Debrabandere (Sustenuto)

Draagvlak en ambitieniveau voor het Vlaams Partnerschap water voor Ontwikkeling in SDG-context door Kristof Debrabandere (Sustenuto) Draagvlak en ambitieniveau voor het Vlaams Partnerschap water voor Ontwikkeling in SDG-context door Kristof Debrabandere (Sustenuto) Flemish Partnership Water for Development in SDG context: creating support

Nadere informatie

Sustainable development goals

Sustainable development goals Sustainable development goals The road to dignity by 2030 Ending Poverty, Transforming all Lives and Protecting the Planet = De weg naar waardigheid, Armoede beëindigen, alle levens veranderen en de aarde

Nadere informatie

Kunst(raad) en Samenleving Evert Bisschop Boele,

Kunst(raad) en Samenleving Evert Bisschop Boele, Kunst(raad) en Samenleving Evert Bisschop Boele, 17-12-2014 Lectoraat Lifelong Learning in Music Kenniscentrum Kunst & Samenleving, Hanzehogeschool Groningen Abigail Gilmore Raising our Quality of Life:

Nadere informatie

De toekomst van de ouderenzorg is al begonnen: alleen nog maar de innovaties verspreiden. Lezing op woensdag 9 november 2011 te Doetinchem

De toekomst van de ouderenzorg is al begonnen: alleen nog maar de innovaties verspreiden. Lezing op woensdag 9 november 2011 te Doetinchem De toekomst van de ouderenzorg is al begonnen: alleen nog maar de innovaties verspreiden. Lezing op woensdag 9 november 2011 te Doetinchem Ontwikkelingen in omgeving 1. Vraag naar klinische geriatrische

Nadere informatie

Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen?

Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen? Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen? James.Leten@siwi.org Wereldwijds Opportuniteiten Regionaal - Stroomgebied Lokaal: checklist 2000 2015 millennium ontwikkelingsdoelstellingen 2000 2015

Nadere informatie

Er is een andere wereld watercrisis dan die u kent. Minder bekend maar even rampzalig.

Er is een andere wereld watercrisis dan die u kent. Minder bekend maar even rampzalig. Er is een andere wereld watercrisis dan die u kent. Minder bekend maar even rampzalig. Supporting water sanitation and hygiene services for life www.ircwash.org We kennen ze allemaal. De plaatjes van een

Nadere informatie

Delta Programme Freshwater

Delta Programme Freshwater Delta Programme Freshwater Luit-Jan Dijkhuis Venice, 14 October 2011 Flood control 2 Agriculture 3 Navigation 4 Nature 5 Headlines on Drought in news papers Zwemverbod langs IJmeer na dood honden AMSTERDAM

Nadere informatie

De Relatie Tussen de OESO Richtlijnen voor Multinationale Bedrijven en de Sustainable Development Goals verwachting vs uitnodiging

De Relatie Tussen de OESO Richtlijnen voor Multinationale Bedrijven en de Sustainable Development Goals verwachting vs uitnodiging De Relatie Tussen de OESO Richtlijnen voor Multinationale Bedrijven en de Sustainable Development Goals verwachting vs uitnodiging Alexandra van Selm, Programma-directeur internationaal MVO bij de SER

Nadere informatie

Vooruitgang naar de duurzameontwikkelingsdoelstellingen

Vooruitgang naar de duurzameontwikkelingsdoelstellingen 21/6/2016 Vooruitgang naar de duurzameontwikkelingsdoelstellingen van de VN Middag van de duurzame ontwikkeling Alain Henry Structuur van de presentatie 1. The 2030 Agenda for Sustainable Development 2.

Nadere informatie

Workshop MJSP BENIN. Water and Development Cooperation September 2011

Workshop MJSP BENIN. Water and Development Cooperation September 2011 Workshop MJSP BENIN Water and Development Cooperation September 2011 Mission Team: Joop de Schutter, mission leader Huub Muntstege, water and food security Adjinacou Cyriaque, water supply and sanitation

Nadere informatie

Conferentie Geld als Water

Conferentie Geld als Water Conferentie Geld als Water Welkom! 28 oktober 2014, dagvoorzitter Lennart Silvis, directeur Netherlands Water Partnership Doelen van de dag U bent beter geinformeerd over bestaande funding/finance mogelijkheden

Nadere informatie

Regionale maatregelen voor adaptatie aan klimaatverandering in de zoetwatervoorziening in NL INLEIDING

Regionale maatregelen voor adaptatie aan klimaatverandering in de zoetwatervoorziening in NL INLEIDING Regionale maatregelen voor adaptatie aan klimaatverandering in de zoetwatervoorziening in NL INLEIDING Ad Jeuken, Climate proof fresh water supply (CPFWS) Inhoud Onderzoek vanuit kennis voor klimaat De

Nadere informatie

Investment Management. De COO-agenda

Investment Management. De COO-agenda Investment Management De COO-agenda Vijf thema s 1) Markt 2) Wet- en regelgeving 3 5) Rol van de COO 5 3) Operations 4) Technologie 2012 KPMG Accountants N.V., registered with the trade register in the

Nadere informatie

PUM Netherlands senior experts and NBA

PUM Netherlands senior experts and NBA PUM Netherlands senior experts and NBA Wim Boone, sectorcoördinator accountancy,financial & admin. management 14 maart 2013 Agenda Why SMEs need support About PUM Sector Accountancy etc. Cooperation PUM-NBA

Nadere informatie

Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech?

Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech? Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech? AgriFoodTech Platform Congres Toine Timmermans, 14 December 2016 Voedselverspilling: probleem of indicator? We moeten in de toekomst meer mensen

Nadere informatie

Patiëntenparticipatie in

Patiëntenparticipatie in Patiëntenparticipatie in Europees perspectief Marleen Kaatee Oprichter & voorzitter Patiëntenparticipatie in Europa: 1. PSC Patients Europe 2. EMA 3. ERNs, European Reference Networks Noodzaak: internationaal

Nadere informatie

Water Stewardship Journey Water Use Efficiency tijdens de productie van gewasbeschermingsmiddelen

Water Stewardship Journey Water Use Efficiency tijdens de productie van gewasbeschermingsmiddelen Water Stewardship Journey Water Use Efficiency tijdens de productie van gewasbeschermingsmiddelen May 28 th, 2015 Tom Vereijken Water-uitdagingen en -risico s Water Stewardship EWS: Hoe betrokken te raken

Nadere informatie

Stichting Hoogbouw Bezoek Fenixloods Syntrus Achmea

Stichting Hoogbouw Bezoek Fenixloods Syntrus Achmea Stichting Hoogbouw Bezoek Fenixloods Syntrus Achmea Edvard van Luijn Our vision Asset management for a sustainable future 2 Our policies are based on the United Nations Sustainable Development Goals (UN

Nadere informatie

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth

Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Fidelity of a Strengths-based method for Homeless Youth Manon krabbenborg, Sandra Boersma, Marielle Beijersbergen & Judith Wolf s.boersma@elg.umcn.nl Homeless youth in the Netherlands Latest estimate:

Nadere informatie

Hans Hindriks. Netherlands National Coordinator (EAAL)

Hans Hindriks. Netherlands National Coordinator (EAAL) Hans Hindriks Netherlands National Coordinator (EAAL) Count on Skills New Approaches to Basic Skills Policies in The Netherlands Ministerie van OCW Ministerie van SZW Ministerie van VWS Count on Skills

Nadere informatie

Schaarste van grondstoffen. Energie en grondstoffen. Politieke doelen. Klimaatverandering 10-10-2011

Schaarste van grondstoffen. Energie en grondstoffen. Politieke doelen. Klimaatverandering 10-10-2011 Energie en grondstoffen Bas Eickhout Europarlementarier Schaarste van grondstoffen Energieschaarste beheerst de politieke agenda Maar de agenda is breder: water en vruchtbaar land Hoe dit breed aan te

Nadere informatie

Betreft: kinderen en jongeren binnen de SDG s

Betreft: kinderen en jongeren binnen de SDG s Betreft: kinderen en jongeren binnen de SDG s 1 februari 2016 Geachte heer Smits, Kinderen en jongeren spelen een essentiële rol bij de Sustainable Development Goals. Zij zijn de makers and markers van

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

Opschalen in de praktijk: Groei Max Foundation in Bangladesh. Martijn Thierry, ECSP, 22 september 2011

Opschalen in de praktijk: Groei Max Foundation in Bangladesh. Martijn Thierry, ECSP, 22 september 2011 Opschalen in de praktijk: Groei Max Foundation in Bangladesh Martijn Thierry, ECSP, 22 september 2011 0 Achtergrond Max Foundation Opgericht in 2004 door Steven en Joke le Poole (ouders Max) Doel: verminderen

Nadere informatie

House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven

House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven 1 Historic Timeline Kadans is established in 1997 by Wim Boers and his former partner, focused on the logistics and light-industrial market Development focus

Nadere informatie

Exportkansen via project: Water and Sanitation Systems Upgrade in Barbados. Inter-American Development Bank

Exportkansen via project: Water and Sanitation Systems Upgrade in Barbados. Inter-American Development Bank Exportkansen via project: Water and Sanitation Systems Upgrade in Barbados Inter-American Development Bank Colofon Naam marktscan Water and Sanitation Systems Upgrade in Barbados Contactpersoon Opgesteld

Nadere informatie

STICHTING LIGHTREC NEDERLAND MANAGER LIGHTREC

STICHTING LIGHTREC NEDERLAND MANAGER LIGHTREC STICHTING LIGHTREC NEDERLAND MANAGER LIGHTREC LIGHTREC Energiezuinige lampen zijn goed voor het milieu, maar mogen niet worden afgedankt bij het gewone huisvuil. De materialen uit energiezuinige verlichting

Nadere informatie

Dr Doede J Binnema. Programm leader Food&Nutrition HANNN

Dr Doede J Binnema. Programm leader Food&Nutrition HANNN Dr Doede J Binnema Programm leader Food&Nutrition HANNN Why is a cluster needed? Healthy Ageing has become an important pillar of R&D (e.g. Lifelines & ERIBA) in the three provinces of the Northern Netherlands

Nadere informatie

Themasessie vluchtelingen. Frans van Hoek Marieke Hanekamp

Themasessie vluchtelingen. Frans van Hoek Marieke Hanekamp Themasessie vluchtelingen Frans van Hoek Marieke Hanekamp Wat in deze sessie? Strategisch Kader Terugkoppeling sessie in Brussel Brainstormen in subgroepen Strategisch Kader EU-beleid en doelstellingen

Nadere informatie

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA

Nadere informatie

AquaPath Module 5 WATERGEBRUIK IN HUISHOUDENS

AquaPath Module 5 WATERGEBRUIK IN HUISHOUDENS AquaPath Module 5 WATERGEBRUIK IN HUISHOUDENS SAMENVATTING Deze module gaat dieper in op een deel van ons dagelijks leven dat eigenlijk vlak voor onze ogen plaatsvindt watergebruik in huishoudens. Toch

Nadere informatie

Vandaagafval morgengrondstof!

Vandaagafval morgengrondstof! Vandaagafval morgengrondstof! 5de Vlaams Milieucongres IFEST 21 October 2008 Florens Slob Manager Sustainable Business Solutions Van Gansewinkel Group Agenda Korte verkenning Cradle to Cradle concept &

Nadere informatie

STEER en cofinanciering voor stedelijke distributie

STEER en cofinanciering voor stedelijke distributie STEER en cofinanciering voor stedelijke distributie 25/02/2013 Olav Luyckx Project Officer Uitvoerend Agentschap voor concurrentievermogen en innovatie (EACI) Brugge, 26 Februari 2013 EACI IEE - STEER

Nadere informatie

De rol van Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid voor de circulaire economie

De rol van Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid voor de circulaire economie De rol van Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid voor de circulaire economie SuMMa Slotevent - 23 maart 2016 Dr. Maarten Dubois The better the question. The better the answer. The better the world

Nadere informatie

Digital municipal services for entrepreneurs

Digital municipal services for entrepreneurs Digital municipal services for entrepreneurs Smart Cities Meeting Amsterdam October 20th 2009 Business Contact Centres Project frame Mystery Shopper Research 2006: Assessment services and information for

Nadere informatie

RE-INVENT OUR REGION

RE-INVENT OUR REGION RE-INVENT OUR REGION Future scenario s on the economic development of the South Eastern part of the Netherlands TIM 7 With close guidance on process and methods by Peter Kopeczek* * Re-invent your business

Nadere informatie

Seriously Seeking Security

Seriously Seeking Security Seriously Seeking Security The Quest for the Holy Grail? Aart Bitter 27 november 2007 SBIT congres: Taking Security Seriously Aart.Bitter@information-security-governance.com Agenda Taking Security Seriously

Nadere informatie

Beleidsplan & aanpak Stichting Dutchtainables V4/1/2018

Beleidsplan & aanpak Stichting Dutchtainables V4/1/2018 Beleidsplan & aanpak Stichting Dutchtainables V4/1/2018 Wij zijn Dutchtainables https://vimeo.com/247181280 Ons doel Focus: 5 domeinen Focus: 5 domeinen Health for all, including happy and healthy ageing

Nadere informatie

Titelstijl van model bewerken

Titelstijl van model bewerken Titelstijl van model Sudan Dairy Sector Potential or dead-end street? Martin de Jong Sudan Business Seminar, The Hague - 27th October 2016 Content Country Profile Dairy farming sector Titelstijl van model

Nadere informatie

Sectie Infectieziekten

Sectie Infectieziekten Sectie Infectieziekten 1 December 2015 U kunt helpen de HIV / AIDS epidemie te beëindigen You can help to end the HIV / AIDS epidemic Sectie Infectieziekten Weet uw HIV status Know your HIV status by 2020

Nadere informatie

Voorstel voor nieuwe verordening

Voorstel voor nieuwe verordening Voorstel voor nieuwe verordening LIFE-programma 2014-20202020 EU financiering voor milieu en klimaatactie Publ. 12 December 2011 Structuur van presentatie 1. Context 2. Doelstellingen 3. Structuur 4. Typen

Nadere informatie

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening Ruud Bartholomeus, 21 maart 2019, Utrecht 1 Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening Balans tussen watervraag en wateraanbod Ruud Bartholomeus, namens collega s 2 Balans tussen watervraag en wateraanbod

Nadere informatie

Smart Cities Hoe technologie onze steden leefbaar houdt en slimmer maakt

Smart Cities Hoe technologie onze steden leefbaar houdt en slimmer maakt Smart Cities Hoe technologie onze steden leefbaar houdt en slimmer maakt Pieter Ballon Directeur Living Labs, iminds & Professor, Vrije Universiteit Brussel 1 I. De slimme stad als 2 Smart cities are places

Nadere informatie

Interactie met zaal: wie woont er in de stad? Waarom? Is uw stad slim? Waarom? Wie werkt er voor een stad?

Interactie met zaal: wie woont er in de stad? Waarom? Is uw stad slim? Waarom? Wie werkt er voor een stad? Jene start met intro en aanloop naar ISO37120 Interactie met zaal: wie woont er in de stad? Waarom? Is uw stad slim? Waarom? Wie werkt er voor een stad? Duur: +/- 8 minuten presentatie bevat veel slides;

Nadere informatie

Naam van de organisatie: Datum: Handtekening (naam + functie):

Naam van de organisatie: Datum: Handtekening (naam + functie): The Shift wil het Belgisch verzamelpunt worden voor mensen en organisaties die samen de maatschappij van morgen willen vormgeven en duurzame projecten willen realiseren die het verschil kunnen maken voor

Nadere informatie

ILIEUHANDHAVING. Wat hebt u eraan? Milieuvervuiling stopt niet bij de grens

ILIEUHANDHAVING. Wat hebt u eraan? Milieuvervuiling stopt niet bij de grens ILIEUHANDHAVING Wat hebt u eraan? Milieuvervuiling stopt niet bij de grens Daarom hebben de EU-landen samen maatregelen goedgekeurd om de gezondheid van de burgers en het milieu te beschermen Dankzij de

Nadere informatie

S&OP in Perfetti van Melle Supply Chain Day

S&OP in Perfetti van Melle Supply Chain Day S&OP in Perfetti van Melle Supply Chain Day Scherpenzeel, 12 april 2017 S&OP in Perfetti van Melle Waarom S&OP? Aanpak Lessons learned 2 Wie is Perfetti Van Melle? Three global brands Mentos Chupa Chups

Nadere informatie

VLIZ Jaarverslag Jan Mees algemeen directeur

VLIZ Jaarverslag Jan Mees algemeen directeur VLIZ Jaarverslag 2012 Jan Mees algemeen directeur VLIZ Jan Mees algemeen directeur Navigating the Future IV 1. NAVIGATING THE FUTURE A

Nadere informatie

In-situ conservering van boompopulaties in Europees perspectief

In-situ conservering van boompopulaties in Europees perspectief In-situ conservering van boompopulaties in Europees perspectief Dag van de Genetische Diversiteit, 11 november 2016, Rhenen Sven M.G. de Vries Centre for Genetic Resources, the Netherlands Behoud en gebruik

Nadere informatie

Innovatief monitoren van sportvelden. 31 mei 2018

Innovatief monitoren van sportvelden. 31 mei 2018 Innovatief monitoren van sportvelden 31 mei 2018 31 mei 2018 Met Intelligent Play een gegarandeerde levensduur en exploitatie van sportsportvelden Wim Glaap, Newae Alex Talton, Intelligent Play Sportvelden

Nadere informatie

Prikkelen tot leren. door de didactische inzet van Virtuele Werelden en Serious Gaming. Presentatie bij: V&VN-congres 2015.

Prikkelen tot leren. door de didactische inzet van Virtuele Werelden en Serious Gaming. Presentatie bij: V&VN-congres 2015. Prikkelen tot leren door de didactische inzet van Virtuele Werelden en Serious Gaming Presentatie bij: V&VN-congres 2015 Lokatie: De Reehorst, Ede Datum: 29-01-2015 Dr. W.J.Trooster Drs. E. Ploeger Domein

Nadere informatie

Geleerde lessen Compliance. Utrecht, 19 januari 2017 Mr. Stijn Sarneel MBA CIPP/E. Agenda

Geleerde lessen Compliance. Utrecht, 19 januari 2017 Mr. Stijn Sarneel MBA CIPP/E. Agenda Geleerde lessen Compliance Toegepast op WP 29: Guideline DPO Utrecht, 19 januari 2017 Mr. Stijn Sarneel MBA CIPP/E Agenda Kennismaken met VCO Ontwikkeling van Compliance in NL WP 29 Triggers Lessons learned

Nadere informatie

Organizational Change Driven by Vision & Courage

Organizational Change Driven by Vision & Courage Organizational Change Driven by Vision & Courage Breda, 26 Maart 2013 12 Juni 2006 H R U P D A T E H O T L I N E : ++ 4 1 2 1 6 1 8 6 1 1 8 2 Why do we need to change? All affiliates have full fledged

Nadere informatie

VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 4 juli Voorzitter van de commissie, Agnes Mulder

VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 4 juli Voorzitter van de commissie, Agnes Mulder Tweede Kamer der Staten- Generaal Vergaderjaar 018-019 1 501-08 Milieuraad Nr. 785 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 4 juli 019 Binnen de vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat

Nadere informatie

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Conferentie Luchtkwaliteit Brussel, 5 december 2014 Dr Hans Bruyninckx Executive Director European Environment Agency EEA rapporten 2014 Luchtverontreiniging een

Nadere informatie

Stappenplan naar GDPR compliance

Stappenplan naar GDPR compliance Stappenplan naar GDPR compliance Stappenplan voor compliance met de Algemene Verordening Gegevensbescherming Het Europees Parlement heeft op 14 april 2016 de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)

Nadere informatie

Bio-based economy programma's onder. Horizon mei Koos de Korte

Bio-based economy programma's onder. Horizon mei Koos de Korte Bio-based economy programma's onder Horizon 2020 21 mei 2013 Koos de Korte Een nieuw programma 2007-2013 2 2014-2020 Innovatie essentieel voor Europa Europe 2020 strategie: - Respond to the economic crisis

Nadere informatie

Het ontrafelen van sustainability en haar drivers: waarom sustainable product development maatwerk is

Het ontrafelen van sustainability en haar drivers: waarom sustainable product development maatwerk is Het ontrafelen van sustainability en haar drivers: waarom sustainable product development maatwerk is Dr. Kristian Peters, Dr. Alex Alblas, Prof. dr. Hans Wortmann Faculty of Economics and Business, University

Nadere informatie

Overzicht O&O ICT. oproepen/opportuniteiten. 31/1/2008 PiCToR Info Sessie

Overzicht O&O ICT. oproepen/opportuniteiten. 31/1/2008 PiCToR Info Sessie Overzicht O&O ICT oproepen/opportuniteiten 2008 FP7 oproepen FP7 Cooperation - Thema 3 ICT FP7-ICT-2007-3 Challenge 2: Cognitive Systems, Interaction, Robotics (97 M) Challenge 4: Digital Libraries and

Nadere informatie

"De Europese ambitie van internationaal multimodaal goederenvervoer"

De Europese ambitie van internationaal multimodaal goederenvervoer "De Europese ambitie van internationaal multimodaal goederenvervoer" Kansen provinciale/regionale projecten CEF/TEN-T subsidie? Thierry de Wit / Pepijn Koops Directie Maritieme Zaken, DGB RVO.nl dag CEF/TEN-T

Nadere informatie

2 e webinar herziening ISO 14001

2 e webinar herziening ISO 14001 2 e webinar herziening ISO 14001 Webinar SCCM 25 september 2014 Frans Stuyt Doel 2 e webinar herziening ISO 14001 Planning vervolg herziening Overgangsperiode certificaten Korte samenvatting 1 e webinar

Nadere informatie

Het netwerk voor surveillance van antibioticaresistentie in Centraal-Azië en Oost-Europa (CAESAR)

Het netwerk voor surveillance van antibioticaresistentie in Centraal-Azië en Oost-Europa (CAESAR) Het netwerk voor surveillance van antibioticaresistentie in Centraal-Azië en Oost-Europa (CAESAR) Katherine Kooij WHO Collaborating Centre for Antimicrobial Resistance Surveillance and Epidemiology Centrum

Nadere informatie

PSO bij Ericsson. Loet Pessers Head of HR Netherlands

PSO bij Ericsson. Loet Pessers Head of HR Netherlands PSO bij Ericsson Loet Pessers Head of HR Netherlands AGENDA 1 2 3 4 Introductie van Ericsson PSO bij Ericsson De lokale praktijk En nu verder. PSO within Ericsson Ericsson Internal Ericsson AB 2017 2017-06-07

Nadere informatie

Utopia-avond. Onderzoekers uit diverse disciplines stellen hun utopische toekomstdroom voor de samenleving voor

Utopia-avond. Onderzoekers uit diverse disciplines stellen hun utopische toekomstdroom voor de samenleving voor Utopia-avond Onderzoekers uit diverse disciplines stellen hun utopische toekomstdroom voor de samenleving voor 19.30-21.30 uur, refter Hollands College Utopia Revisited 2016 = 500 jaar publicatie Thomas

Nadere informatie

Workshop Low Cost High Value Service Delivery Models

Workshop Low Cost High Value Service Delivery Models Workshop Low Cost High Value Service Delivery Models 9 februari 2012 2011 - All rights reserved Noventum Service Management Consultants Ltd. 1 Low Cost High Value Service Delivery Models Low cost delivery

Nadere informatie

Adventures in GIS to Support LEED Certification. Karen Jordan

Adventures in GIS to Support LEED Certification. Karen Jordan Adventures in GIS to Support LEED Certification Karen Jordan Agenda University of California Office of the President commitment to Campus Sustainability through the Green Building Policy & Clean Energy

Nadere informatie

Rechtszekerheid en adaptability onder de programmatische aanpak in het waterrecht

Rechtszekerheid en adaptability onder de programmatische aanpak in het waterrecht 1 Rechtszekerheid en adaptability onder de programmatische aanpak in het waterrecht EEN PLEIDOOI VOOR ONDERZOEK NAAR DE RUIMTE OM DE DOELTREFFENDHEID VAN DIT INSTRUMENT TE VERBETEREN EN EEN PLEIDOOI OM

Nadere informatie

Evaluatie in de Europese Commissie. Dhr. Johan Geyskens, Europese Commissie, DG Budget, Evaluation Unit

Evaluatie in de Europese Commissie. Dhr. Johan Geyskens, Europese Commissie, DG Budget, Evaluation Unit Evaluatie in de Europese Commissie Dhr. Johan Geyskens, Europese Commissie, DG Budget, Evaluation Unit 1 INHOUD Basis concepten in de Commissie Evaluatie capaciteit Evaluatie netwerk Wettelijk kader and

Nadere informatie

Ontwikkelingen. e-portfolio: een esperanto voor meer mobiliteit en een betere match op de arbeidsmarkt

Ontwikkelingen. e-portfolio: een esperanto voor meer mobiliteit en een betere match op de arbeidsmarkt e-portfolio: een esperanto voor meer mobiliteit en een betere match op de Ontwikkelingen NEN - e-portfolio next StePS 22 september 2010 Prof. Ton Wilthagen ReflecT www.tilburguniversity.nl/reflect wilthagen@uvt.nl

Nadere informatie

Authorised Economic Operator

Authorised Economic Operator Authorised Economic Operator De internationale Douanewereld heeft het afgelopen decennium zijn scope ingrijpend gewijzigd. Was de focus voorheen vooral gericht op fiscaliteit, sinds de aanslagen in de

Nadere informatie

Decent Work. In de SDGs, de OESO & bij de Rabo. NCP Themabijeenkomst Den Haag, 4 Oktober 2017

Decent Work. In de SDGs, de OESO & bij de Rabo. NCP Themabijeenkomst Den Haag, 4 Oktober 2017 Decent Work In de SDGs, de OESO & bij de Rabo NCP Themabijeenkomst Den Haag, 4 Oktober 2017 Agenda 1. Introductie 2. Een korte introductie van Decent Work 3. De SDGs 4. Verankering in Beleid 5. Vragen

Nadere informatie

Evenement Water en Klimaatadaptatie

Evenement Water en Klimaatadaptatie Evenement Water en Klimaatadaptatie Door: Silvester Botman National Contact Point RVO In deze presentatie 1. INTERREG NSR; een introductie 2. Aanvraagprocedure 3. Overzicht van de eerste twee calls 4.

Nadere informatie

Snel naar ISO20000 met de ISM-methode

Snel naar ISO20000 met de ISM-methode Snel naar ISO20000 met de ISM-methode Cross-reference Datum: 16 oktober 2012 Versie: 1.0 Auteur: J. van Bon Integrated Service Management Snel naar ISO20000 met de ISM-methode! Organisaties moeten, door

Nadere informatie

Optimaliseren van recyclingprocessen via innovatie in productontwikkeling Duurzaamheidsdialoog TNS NIPO

Optimaliseren van recyclingprocessen via innovatie in productontwikkeling Duurzaamheidsdialoog TNS NIPO Optimaliseren van recyclingprocessen via innovatie in productontwikkeling Duurzaamheidsdialoog TNS NIPO Eelco Smit Philips Consumer Lifestyle 29 maart 2012 Een sterke diverse industriële groep leading

Nadere informatie

Sessie Centrumsteden VVJ

Sessie Centrumsteden VVJ Sessie Centrumsteden VVJ Bram Vermeiren Steunpunt Jeugd vzw Arenbergstraat 1D I 1000 Brussel T 02 551 13 50 I F 02 551 13 85 info@steunpuntjeugd.be I www.steunpuntjeugd.be missie Jeugdwerk brengt kinderen

Nadere informatie

Hoe komt de burger aan zorg in Europa

Hoe komt de burger aan zorg in Europa Hoe komt de burger aan zorg in Europa Drs. Johan Eijlders Utrecht, maart 2010 http://www.integratedcare.eu/integratedcare_ned/downloads/090905laatste-30-juli.pdf Over het ontstaan van de stelsels. De langdurige

Nadere informatie

Priorities in People-Centred Health Systems in Europe: considerations for Belgium

Priorities in People-Centred Health Systems in Europe: considerations for Belgium Priorities in People-Centred Health Systems in Europe: considerations for Belgium Dr Hans Kluge Director, Division of Health Systems and Public Health WHO Regional Office for Europe Academische zitting:

Nadere informatie

Kansendossier EU - Turkije. Sector Milieu

Kansendossier EU - Turkije. Sector Milieu Kansendossier EU - Turkije Sector Milieu De Europese Unie investeert veel in kandidaat-lidstaat Turkije om het land voor te bereiden op toetreding. Voor Nederlandse bedrijven ontstaan zo veel kansen voor

Nadere informatie