Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland. Paul Opdam. Wageningen Universiteit en Alterra

Transcriptie

1 Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland Paul Opdam Wageningen Universiteit en Alterra

2 3 kernpunten EHS: verzekering voor biodiversiteit Klimaatverandering vereist robuustere EHS; maar er is minder overheidsbudget en minder draagvlak voor beschermde natuur Mijn strategie: natuur verbinden met belangen van zoveel mogelijk partijen in de samenleving: ecosysteemdiensten/landschapsdiensten als bindmiddel

3 Natuur is overal, Ook buiten planologisch als natuur bestemde gebieden Natuurlijke processen Sociaaleconomische processen

4 Biodiversiteit neemt toe met % Groene infrastructuur Billeter et al 2008, J Appl Ecol

5 Versnippering beperkt soortenrijkdom van onze ecosystemen (moeras)

6 Waarom komt de roerdomp nog voor in NL en Zuid Holland?

7 Omdat de te kleine leefgebieden samen een netwerk vormen dat duurzame omstandigheden biedt 0,75 0, (SOVON data ) Foppen 2002 Kans op voorkomen in geschikt leefgebied 0,25 1,00 0 years 1 year 2 years >2 years ,00 oppervlakte verbondenheid

8 Sterke wetenschappelijke basis voor het netwerkconcept als strategie bij versnippering Instabiel: verdwijnen en verschijnen Stabiel op netwerkniveau

9 Voor hoeveel doelsoorten zou de oorspronkelijke EHS duurzame condities hebben geboden? Met klimaatverandering Vonk et al 2010 PBL

10 Connectiviteit extra belangrijk Effecten van klimaatveranderin g + versnippering versterken elkaar + Alleen klimaatveranderin g Ozinga et al 2007 WOT

11 Klimaatverandering vraagt om versterking ruimtelijke samenhang, op internationale schaal Vonk et al PBL

12 Extra inspanning nodig, minder geld beschikbaar Of lagere ambities Of ambities handhaven Middelen uit andere bronnen aanboren Gebied buiten EHS ( landschap ) ontwikkelen met biodiversiteit als een van de doelen

13 IBO-natuur maart 2010: natuurbeleid is aan vernieuwing toe Technocratische doelen spreken samenleving onvoldoende aan Nadruk op wettelijke bescherming en regelgeving geeft maatschappelijke weerstand Weinig draagvlak voor beleid

14 Biodiversiteit verbinden met Onze leefomgeving (life support) Belangen van bedrijven, bewoners, boeren Eigen verantwoordelijkheid Initiatieven in de samenleving

15 Ecosysteemdiensten/landschapsdiensten Ecosysteem diensten

16 GroenBlauweDoorAdering: drager van landschapsdiensten

17 Ook in het stedelijke landschap

18 GBDA > landschapsdiensten Ontspanning Gezondheid Cultuurhistorische beleving Biodiversiteit Voedsel Recreatie Sociaal Landschapsdiensten Schone lucht Energie Economisch Ecologisch Vastleggen CO 2 Grondstoffen Bestuiving Plaagregulatie Waterzuivering Waterretentie

19 Plaagregulatie Stapelen van landschapsdiensten door biodiversiteit Watervasthoudend vermogen Recreatieve kwaliteit Kosten-effectief Coalities Invangen fijn stof uit de lucht

20 Landschapsdiensten als collectieve inspanning aanbod Landschapsdiensten vraag ondernemer Afnemers/ gebruikers ondernemer Beheerder GBDA Afnemers/ gebruikers Afnemers/ gebruikers

21 Voorbeeld voor akkerbouw ZH aanbod Landschapsdiensten vraag Agrarier plaagregulatie Heineken Waterschap Groene Infra Water vasthouden Water zuiveren Waterschap Bewoner Wegbeheer der Identiteit landschap Biodiversiteit PZH

22 GBDA in voedselproduktielandschap: duurzame landbouw dankzij biodiversiteit in de Hoeksche Waard

23 Groene duurzaamheid: de natuur benutten en erin investeren Baten van ecosysteemdiensten Investeringen

24

25 Groene duurzaamheid: natuurlijk systeem ontwikkelen om er meerwaarde uit te halen, als individu en collectief. Betere voorwaarden voor biodiversiteit Hoe kan natuur worden gezien als investering in welzijn, en hoe kunnen belanghebbenden erbij worden betrokken? People Hoe kan natuur worden gezien als investering in welvaart, en hoe kunnen bedrijven erbij worden betrokken? Profit Planet Bij welke condities kan natuur diensten blijven leveren, ook bij klimaatverandering?

26

27 Argumenten voor biodiversiteit Intrinsieke waarde: biodiversiteit omdat we soorten planten en dieren een plaats op deze wereld gunnen (een vorm van beschaving) Nutswaarde : biodiversiteit omdat ons leven er van af hangt (welbegrepen eigenbelang) Omdat we er internationale afspraken over gemaakt hebben (afgeleide)

28 Richting zoeken naar nieuw natuurbeleid stadslandschappen Bossen Voedsellandschappen Biodiversiteit voor de Zuid Hollanders Ook nutswaarde Delta-ecosystemen Moeras/veenweidesysteem Bijdrage aan internationale inspanning Alleen intrinsieke waarde

29 Vertaalslag naar gebiedscategorieen Grootschalig robuust netwerk Internationaal - Provinciaal - Lokaal belang N2000 en EHS moeras en kustecosystemen EHS bossen en recreatiebossen Fijnmazig netwerk op regionale en lokale schaal GBDA in multifunctioneel landschap nabij robuust netwerk GBDA in multifunctioneel landschap GBDA in urbaan en voedsel-landschap