kernteam kenniscentrum tuin+, 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "kernteam kenniscentrum tuin+, 2014"

Transcriptie

1 Kenniscentrum

2 kernteam kenniscentrum tuin+, 2014

3 deelnemende partners brede publiek structurele partners kernteam kenniscentrum tuin+, 2014

4 deelnemende partners brede publiek structurele partners kernteam kenniscentrum tuin+, 2014

5 1. introductie begrip TUINENLANDSCHAP 2. onze werking 3. besluit: de uitdagingen

6 1. introductie begrip TUINENLANDSCHAP 2. onze werking 3. besluit: de uitdagingen

7 klimaatverandering verlies van biodiversiteit globalisering en individualisering voedselonzekerheid collage Valerie Dewaelheyns

8 foto Dries Luyten

9 vzw De Rand, foto Karel Tomeï

10 Geert Meysmans

11 PhD Valerie Dewaelheyns (2015) grondgebruik in Vlaanderen Valerie Dewaelheyns

12 PhD Valerie Dewaelheyns (2015) grondgebruik in Vlaanderen HET TUINCOMPLEX Valerie Dewaelheyns

13 Source: Valerie Dewaelheyns

14 Valerie Dewaelheyns

15 medicinale hulpbron genetisch materiaal plant gebaseerde energiebronnen water voedsel VOORZIENENDE ECOSYSTEEMDIENSTEN Icons Ecosystem Services icons: TEEB Manual for Cities: Ecosystem Services in Urban Management Valerie Dewaelheyns

16 hydrologische cyclus habitats pollinatie REGULERENDE ECOSYSTEEMDIENSTEN Icons Ecosystem Services icons: TEEB Manual for Cities: Ecosystem Services in Urban Management Valerie Dewaelheyns

17 fysische interactie & beleving CULTURELE ECOSYSTEEMDIENSTEN spiritualiteit Icons Ecosystem Services icons: TEEB Manual for Cities: Ecosystem Services in Urban Management intellectuele & expressieve interacties Valerie Dewaelheyns

18 medicinale hulpbron genetisch materiaal hydrologische cyclus fysische interactie & beleving plant gebaseerde energiebronnen water habitats pollinatie voedsel POTENTIELE ECOSYSTEEMDIENSTEN VAN TUINEN spiritualiteit Icons Ecosystem Services icons: TEEB Manual for Cities: Ecosystem Services in Urban Management intellectuele & expressieve interacties Valerie Dewaelheyns

19 Valerie Dewaelheyns

20 Valerie Dewaelheyns

21 ecosystem services Valerie Dewaelheyns

22 ecosystem services support Valerie Dewaelheyns

23 ecosystem services degeneration support Valerie Dewaelheyns

24 ecosystem services degeneration support degeneration TYRANNY OF SMALL DECISIONS Kahn (1966); Odum (1982); Cooper et al. (2007); Goddard et al. (2010) Valerie Dewaelheyns

25

26 ecosystem services degeneration support degeneration TYRANNY OF SMALL DECISIONS Kahn (1966); Odum (1982); Cooper et al. (2007); Goddard et al. (2010) support RESOURCE BY SMALL ACTIONS Dewaelheyns (2016)

27 ecosystem services degeneration support Uitbouwen en valoriseren van modellen en expertise met betrekking tot het duurzaam inrichten en beheren van het TUINENLANDSCHAP degeneration TYRANNY OF SMALL DECISIONS Kahn (1966); Odum (1982); Cooper et al. (2007); Goddard et al. (2010) support RESOURCE BY SMALL ACTIONS Dewaelheyns (2016)

28 TUINENLANDSCHAP

29 1. introductie begrip TUINENLANDSCHAP 2. onze werking 3. besluit: de uitdagingen

30 onderzoeksgroep LED (laagdrempelig expertiseen dienstencentrum) verwevenheid onderwijs

31 onderzoeksgroep

32 3 ONDERZOEKSLIJNEN HET TUINENLANDSCHAP Op verkenning i/h tuinenlandschap Aan het werk in het tuinenlandschap Het tuinenlandschap aan het werk eco-snippers institutionele tuinen gemeenschaps(moes)tuinen & volkstuinen

33 Laagdrempelig Expertise- en Dienstencentrum

34

35 RUIMTELIJKE STUDIE STRATEGIE- ONTWIKKELING INRICHTINGS- EN BEHEERSADVIES VORMING, PUBLIEKSWERKING EN SENSIBILISERING

36 verwevenheid met het onderwijs

37 1. introductie begrip TUINENLANDSCHAP 2. onze werking 3. besluit: de uitdagingen

38 geen data gebrek aan onderzoek geen beleid Valerie Dewaelheyns

39

40 Kenniscentruim tuin+ wil niet enkel tuinen transformeren, maar ook tuiniers (eigenaars, beheerders en gebruikers), in hun omgang met de bredere leefomgeving. Vanuit de aanpak van wat anders vaak gezien wordt als de ruimte die overblijft naast de bebouwde ruimte werken aan een brede maatschappelijke sensibilisering inzake duurzaamheid en ecologisch denken. Kenniscentrum

kernteam kenniscentrum tuin+, 2014

kernteam kenniscentrum tuin+, 2014 kernteam kenniscentrum tuin+, 2014 deelnemende partners brede publiek structurele partners kernteam kenniscentrum tuin+, 2014 deelnemende partners brede publiek structurele partners kernteam kenniscentrum

Nadere informatie

Klimaat(les)marathon. Leren voor en over het klimaat

Klimaat(les)marathon. Leren voor en over het klimaat Klimaat(les)marathon Leren voor en over het klimaat EEN BLIK OP HET KLIMAAT VANUIT JE EIGEN TUIN HET TUINENLANDSCHAP, ALS BRON VAN ECOSYSTEEMDIENSTEN Aurelie De Smet, Kenniscentrum tuin+, Erasmushogeschool

Nadere informatie

JE TUIN HEEFT MEER IN HUIS DAN JE DENKT

JE TUIN HEEFT MEER IN HUIS DAN JE DENKT JE TUIN HEEFT MEER IN HUIS DAN JE DENKT EEN STRATEGISCHE ROL VOOR VLAAMSE TUINEN ANNEMIE ELSEN VALERIE DEWAELHEYNS BODEM ALS BASIS VOOR ESD // 26 NOVEMBER 2015 vzw De Rand, picture Karel Tomeï + De gewestelijke

Nadere informatie

De kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling

De kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling De kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling Prof. dr. Patrick Meire Universiteit Antwerpen Ecosystem management research group De polders, tussen de kust en zandig/zandlemig

Nadere informatie

Biodiversiteit in 2010

Biodiversiteit in 2010 Biodiversiteit in 2010 Wim Veraghtert Natuurpunt Educatie Graatakker 11 2300 Turnhout Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 2 Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 3 Genetische variatie

Nadere informatie

Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland. Paul Opdam. Wageningen Universiteit en Alterra

Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland. Paul Opdam. Wageningen Universiteit en Alterra Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland Paul Opdam Wageningen Universiteit en Alterra paul.opdam@wur.nl 3 kernpunten EHS: verzekering voor biodiversiteit Klimaatverandering

Nadere informatie

NARA-T Toestand en trend van ecosystemen en ecosysteemdiensten in Vlaanderen

NARA-T Toestand en trend van ecosystemen en ecosysteemdiensten in Vlaanderen NARA-T Toestand en trend van ecosystemen en ecosysteemdiensten in Vlaanderen Voorstelling Natuurrapport 27 februari 2015 NARA-T: een selectie van onderwerpen De ecosysteemdienstenbril Is de basis voor

Nadere informatie

Ecosysteemdiensten t in kaart brengen en waarderen

Ecosysteemdiensten t in kaart brengen en waarderen Ecosysteemdiensten t in kaart brengen en waarderen Els Martens, Agentschap voor Natuur en Bos «Stakeholders dialoog biodiversiteit», 13 juni 2013, KBIN Ecosysteemdiensten in kaart brengen en waarderen

Nadere informatie

Weerbaarheid door diversiteit. Studiedag NVTL 2015, Wijnand Sukkel

Weerbaarheid door diversiteit. Studiedag NVTL 2015, Wijnand Sukkel Weerbaarheid door diversiteit Studiedag NVTL 2015, Wijnand Sukkel Ontwikkelingen in de landbouw Schaalvergroting, afnemende genetische (gewas) diversiteit in tijd en ruimte Uitsluiten van niet productieve

Nadere informatie

Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement

Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement Natuurrapport 2014-2018: ecosysteemassessment voor Vlaanderen NARA-T Toestand & trend van

Nadere informatie

2/27/2011. Overzicht. Natuur is een publiek goed

2/27/2011. Overzicht. Natuur is een publiek goed Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabanten wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie? Johan Eyckmans milieu-econoom Hogeschool-Universiteit Brussel & K.U.Leuven 1 Overzicht

Nadere informatie

Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabant en wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie?

Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabant en wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie? Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabant en wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie? Johan Eyckmans milieu-econoom Hogeschool-Universiteit Brussel & K.U.Leuven 1 Overzicht

Nadere informatie

Provincie Vlaams Brabant

Provincie Vlaams Brabant 156 Provincie Vlaams Brabant OPEN RUIMTE Open ruimte is de zuurstof van onze ruimte. Het is dus een kostbaar goed, dat we moeten beschermen. Voor de Visienota Ruimte betekent dit dat we de verdere inname

Nadere informatie

Agriculture and biodiversity

Agriculture and biodiversity Agriculture and biodiversity Meeting the challenge: producing while preserving Maarten Hens Agricultural biodiversity Biodiversity is the basis of agriculture 1. Species and genetic variation of crops

Nadere informatie

Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten

Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten Luc De Meester Lab. Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie KULeuven Laboratorium Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie Biodiversiteit: : en

Nadere informatie

Weerbare productiesystemen

Weerbare productiesystemen Weerbare productiesystemen Van theorie naar praktijk 26 november 2014, Wijnand Sukkel Produceren we voedsel in een ecosysteem of in een fabriek? Beheren? of beheersen? Ontwikkelingen in de landbouw Schaalvergroting,

Nadere informatie

upspiral randerij -

upspiral randerij - meer nieuwe banen voor uw regio (100 den) meer grondstoffen meer biodiversiteit meer klimaatcontrole meer vruchtbare bodem meer schone lucht meer schoon water meer veerkracht meer gezondheid meer plezier

Nadere informatie

Dossier: Groen-blauwe netwerken

Dossier: Groen-blauwe netwerken Dossier: Groen-blauwe netwerken Groen-blauwe oplossingen in verstedelijkt gebied Wie aantrekkelijke woonomgevingen wil ontwikkelen in de steden van morgen, dient daarbij rekening te houden met twee belangrijke

Nadere informatie

WORKSHOP DUURZAAM BEHEER VAN DE NOORDZEE

WORKSHOP DUURZAAM BEHEER VAN DE NOORDZEE Noordzeedagen Vlissingen, 2 oktober 2015 ARCADIS EN STICHTING TOEKOMSTBEELD DER TECHNIEK WORKSHOP DUURZAAM BEHEER VAN DE NOORDZEE NU EN IN DE TOEKOMST WELKOM! Eline van Onselen Stéphanie IJff Philip Drontmann

Nadere informatie

Inhoud. 1. Biodiversiteit, waar denk je aan. 4 Гÿ0Ĥ. Achtergronden Biodiversiteit / ecosysteemdiensten. Situatie Hoeksche Waard

Inhoud. 1. Biodiversiteit, waar denk je aan. 4 Гÿ0Ĥ. Achtergronden Biodiversiteit / ecosysteemdiensten. Situatie Hoeksche Waard 4 Гÿ0Ĥ Inhoud Achtergronden Biodiversiteit / ecosysteemdiensten Situatie Hoeksche Waard Ontwikkelingen op Rijksniveau Internationale ontwikkelingen Conclusies 1 1. Biodiversiteit, waar denk je aan 2 1

Nadere informatie

Biodiversiteit in de stad

Biodiversiteit in de stad Biodiversiteit in de stad Over nut en noodzaak, kosten en baten (en bijen) Frans van Alebeek, Leeuwarden, 6 november 2013 Beeldvullende Het landschap foto van met onze titel voorouders 3x foto Landschap

Nadere informatie

ECOMPRIS. Hoe kan informatie over ecosysteemdiensten gebiedsprocessen beïnvloeden? : Paul Opdam, Eveliene Steingröver and Claire Vos

ECOMPRIS. Hoe kan informatie over ecosysteemdiensten gebiedsprocessen beïnvloeden? : Paul Opdam, Eveliene Steingröver and Claire Vos ECOMPRIS Hoe kan informatie over ecosysteemdiensten gebiedsprocessen beïnvloeden? : Ingrid Coninx, Art Dewulf, Merel van der Wal : Paul Opdam, Eveliene Steingröver and Claire Vos Maatschappelijke relevantie:

Nadere informatie

De bodem draagt de bio-economie

De bodem draagt de bio-economie De bodem draagt de bio-economie Bio-economie gaat over het geheel aan producten uit biomassa: voedsel, veevoer, energie, materialen, chemicalien, etc. 1 Hoeveel biomassa kan de wereld produceren? Voldoende

Nadere informatie

Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement

Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement Natuurrapport 2014-2018: ecosysteemassessment voor Vlaanderen NARA-T Toestand & trend van ecosystemen

Nadere informatie

Ecosysteemdiensten. Sleutel tussen ecosysteem en belangen. Annemieke Smit

Ecosysteemdiensten. Sleutel tussen ecosysteem en belangen. Annemieke Smit Ecosysteemdiensten Sleutel tussen ecosysteem en belangen Annemieke Smit 13-4-2011 Waar komt het vandaan? Biodiversiteit Wat is het (ons of jullie) waard? Wat raak je kwijt als de biodiversiteit terugloopt?

Nadere informatie

VISIEDOCUMENT. Wijziging van de discipline Fauna en Flora naar de discipline Biodiversiteit in project- en planmilieueffectrapportages

VISIEDOCUMENT. Wijziging van de discipline Fauna en Flora naar de discipline Biodiversiteit in project- en planmilieueffectrapportages Vlaamse overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Dienst Mer Koning Albert II-laan 20 bus 8 1000 BRUSSEL Tel: 02/553.80.79 e-mail: mer@vlaanderen.be

Nadere informatie

De invloed van zout op natuurlijke vegetatie

De invloed van zout op natuurlijke vegetatie Zoet-Zout Tweedaagse Wageningen De invloed van zout op natuurlijke vegetatie Sija Stofberg, Flip Witte, Milou Huizinga 1 Zoet-Zout Tweedaagse Wageningen 2 Inleiding Verzilting in Nederland en tolerantie

Nadere informatie

Natuurverkenning 2030

Natuurverkenning 2030 Natuurverkenning 2030 Aanpak Terrestrische verkenning Scenario s Verlies en versnippering van leefgebied Vermesting Klimaatverandering Aquatische verkenning Scenario s Verontreiniging Versnippering van

Nadere informatie

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010 Belgisch voorzitterschap van de Europese Unie: Conferentie over Biodiversiteit in een veranderende wereld 8-9 september 2010 Internationaal Conventiecentrum

Nadere informatie

Ecosysteemdiensten als kader voor waardering van bossen. Kris Verheyen

Ecosysteemdiensten als kader voor waardering van bossen. Kris Verheyen Ecosysteemdiensten als kader voor waardering van bossen Kris Verheyen Situering van het Vlaamse bos ~150 000 ha bos & ~70 % private eigendom Situering van het Vlaamse bos Aanwas: ~2 milj m³/jaar Oogst:

Nadere informatie

Ecosysteemdiensten. Een baten gerichte aanpak. ILB congres, 14 februari Julian Starink, ministerie I&M Paul Oude Boerrigter, Grontmij

Ecosysteemdiensten. Een baten gerichte aanpak. ILB congres, 14 februari Julian Starink, ministerie I&M Paul Oude Boerrigter, Grontmij Ecosysteemdiensten Een baten gerichte aanpak ILB congres, 14 februari 2012 Julian Starink, ministerie I&M Paul Oude Boerrigter, Grontmij Inhoud Wat zijn ecosysteemdiensten? Diverse voorbeelden. Waarom

Nadere informatie

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Stand van zaken van de voorbereidingen 26/06/2015 1

Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Stand van zaken van de voorbereidingen 26/06/2015 1 Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Stand van zaken van de voorbereidingen 26/06/2015 1 Historiek BRV in een notendop Fase 0: Oriëntatie en voorbereiding (04/2010-01/2011) Startnota VR Fase 1: Coproductie Groenboek

Nadere informatie

Ecosysteemdiensten als ondersteuning van ecologische maatregelen. Katrien Van der Biest, Jan Staes, Dirk Vrebos en Patrick Meire

Ecosysteemdiensten als ondersteuning van ecologische maatregelen. Katrien Van der Biest, Jan Staes, Dirk Vrebos en Patrick Meire Ecosysteemdiensten als ondersteuning van ecologische maatregelen Katrien Van der Biest, Jan Staes, Dirk Vrebos en Patrick Meire Inleiding - 2020 = einde verlies biodiversiteit = biodiversiteit verhogen

Nadere informatie

VZW De Vlaamse Volkstuin Werk van de akker

VZW De Vlaamse Volkstuin Werk van de akker VZW De Vlaamse Volkstuin Werk van de akker Aandachtspunten bij de inrichting van een volkstuinpark Wie zijn we? Belangrijkste vereniging van tuinliefhebbers van Vlaanderen. Meer dan 25.000 leden gegroepeerd

Nadere informatie

Betekenis van bos(beheer) in de Lage Landen? Kris Verheyen. Aanleiding

Betekenis van bos(beheer) in de Lage Landen? Kris Verheyen. Aanleiding Betekenis van bos(beheer) in de Lage Landen? Kris Verheyen Aanleiding Inhoud presentatie Betekenis van bos in de Lage Landen Betekenis van bosbeheer in de Lage Landen Uitdagingen voor het bosbeheer Uitdagingen

Nadere informatie

Goederen en diensten van ecosystemen in Nederland, 2013

Goederen en diensten van ecosystemen in Nederland, 2013 Indicator 2 oktober 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De Nederlandse samenleving maakt

Nadere informatie

2B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen Groensafari 19 juni 2018 Lommel

2B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen Groensafari 19 juni 2018 Lommel Fotogroep ISO 400 2B Connect: meer biodiversiteit op bedrijventerreinen Groensafari 19 juni 2018 Lommel Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit Green Deal Vrijwillige overeenkomst tussen bedrijven, ngo

Nadere informatie

Plant Data Services Ontdek nieuwe kansen

Plant Data Services Ontdek nieuwe kansen Plant Data Services Ontdek nieuwe kansen Plant Data Services Ontdek nieuwe kansen Stel dat Productiedata de nieuwe bron van concurrentievoordeel is? En dat Siemens Productiedata analyse eenvoudig en betaalbaar

Nadere informatie

Biologische respons op klimaatsverandering

Biologische respons op klimaatsverandering Biologische respons op klimaatsverandering - maakt evolutie een verschil? Luc De Meester Impact klimaatsverandering op organismen Soortniveau Fysiologie Seizoenaliteit Verspreiding Evolutie Gemeenschappen

Nadere informatie

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw

Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-

Nadere informatie

Scenario's. Economische analyse

Scenario's. Economische analyse Geschreven door Leerstoelgroep Milieusysteemanalyse, Wageningen University, Wereld Natuur Fonds Nederland Wanneer het Haringvliet een open verbinding krijgt met de Noordzee, levert dat naar verwachting

Nadere informatie

Het Natuurrapport 2007 is het eerste Natuurrapport dat wordt geproduceerd door het Instituut

Het Natuurrapport 2007 is het eerste Natuurrapport dat wordt geproduceerd door het Instituut Mevrouw De Minister, Het Natuurrapport 2007 is het eerste Natuurrapport dat wordt geproduceerd door het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, het nu iets meer dan een jaar oude Vlaamse onderzoeks- en

Nadere informatie

Ecosysteemdiensten. Blok 1 Mariene omgeving. Marieke Verweij (ProSea) Dag 1 de zee en mijn werk / 24 september Duurzaam werken op Zee

Ecosysteemdiensten. Blok 1 Mariene omgeving. Marieke Verweij (ProSea) Dag 1 de zee en mijn werk / 24 september Duurzaam werken op Zee Ecosysteemdiensten Blok 1 Mariene omgeving Marieke Verweij (ProSea) Dag 1 de zee en mijn werk / Duurzaam werken op Zee NASA Duurzaam werken op zee 2 Maar al dat water is niet eindeloos veel We weten meer

Nadere informatie

NATUUR EN BIODIVERSITEIT

NATUUR EN BIODIVERSITEIT NATUUR EN BIODIVERSITEIT Wat hebt u eraan? Biodiversiteit is de verscheidenheid van leven op onze planeet. Het is het fundament van ons welzijn en de economie. We zijn van de natuur afhankelijk voor ons

Nadere informatie

ACTIVITEITENVERSLAG CNL vzw

ACTIVITEITENVERSLAG CNL vzw ACTIVITEITENVERSLAG 2009 CNL vzw Algemene informatie Gegevens Maatschappelijke zetel : Troisdorflaan 19 te 3600 Genk Ondernemingsnummer : 0812.690.546 Leden De vereniging bestaat uit volgende werkende

Nadere informatie

Levenskrachtig platteland

Levenskrachtig platteland Levenskrachtig platteland Hans Leinfelder Expertenwrkshp BRV 21 maart 2016 Levenskrachtig platteland in Grenbek Expertenwrkshp BRV - 21/03/2016 - Hans Leinfelder Verscheidenheid p mensenmaat Relatief ngeschnden

Nadere informatie

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR SEPTEMBER 2014

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR SEPTEMBER 2014 ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR SEPTEMBER 2014 Titel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp) Ponds: sources of city health and energy / Stadsvijvers: bronnen van leefbaarheid en energie

Nadere informatie

Uitdagingen voor beheerders van het platteland. Erwin Wauters

Uitdagingen voor beheerders van het platteland. Erwin Wauters Uitdagingen voor beheerders van het platteland Erwin Wauters Met welke stelling bent u het meest eens? Het grootste probleem op het platteland... Stemronde Geopend 1.... is de inname van landbouwgrond

Nadere informatie

Communicatie en social media

Communicatie en social media Communicatie en social media #dvgd #diversiteit @cgn_wageningen www.wur.nl/cgn Ppt s Resultaten van de dag Nieuwsberichten en nieuwsbrief Centrum voor Genetische Bronnen, Nederland (CGN) Rol en Ambities

Nadere informatie

Smart City Rotterdam. Een visie op een slimme toekomst

Smart City Rotterdam. Een visie op een slimme toekomst Smart City Rotterdam Een visie op een slimme toekomst Opdracht Deze studie is verricht in opdracht van de dienst Stadsontwikkeling van de gemeente Rotterdam. Contactpersonen voor de begeleiding van deze

Nadere informatie

Op weg naar duurzame gebiedsontwikkeling. Toekomstdebat MCD Rotterdam, 26 mei 2011 Lezing Enrico Moens

Op weg naar duurzame gebiedsontwikkeling. Toekomstdebat MCD Rotterdam, 26 mei 2011 Lezing Enrico Moens Op weg naar duurzame gebiedsontwikkeling Toekomstdebat MCD Rotterdam, 26 mei 2011 Lezing Enrico Moens 1 Introductie Enrico Moens Land & Water Management, Wageningen University Grontmij Nederland BV 1988

Nadere informatie

Ecosystemdiensten: een concept voor duurzame landschapsplanning en -ontwikkeling

Ecosystemdiensten: een concept voor duurzame landschapsplanning en -ontwikkeling Ecosystemdiensten: een concept voor duurzame landschapsplanning en - Liesbet Vranken KU Leuven Departement Aard- en Omgevingswetenschappen Structuur presentatie Wat zijn ecosysteemdiensten? Van ecosysteemdiensten

Nadere informatie

Triple-O aanpak: leren van het Bioscience Park. Julian Starink Directie Duurzaamheid Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Triple-O aanpak: leren van het Bioscience Park. Julian Starink Directie Duurzaamheid Ministerie van Infrastructuur en Milieu Triple-O aanpak: leren van het Bioscience Park Julian Starink Directie Duurzaamheid Ministerie van Infrastructuur en Milieu 12 januari 2011 Maatschappelijke opgaven: Bodemambities 2040 in Innovatie- en

Nadere informatie

De klimaatuitdaging ruimtelijk aangepakt

De klimaatuitdaging ruimtelijk aangepakt De klimaatuitdaging ruimtelijk aangepakt Robin De Smedt - robin.desmedt@vlaanderen.be Geert Stichelbaut geert.stichelbaut@vlaanderen.be Griet Verstraeten griet.verstraeten@vlaanderen.be 1. Beleidsplan

Nadere informatie

Open MARH. 1. Welkom door schepen van Leefmilieu (19:30 Marleen Lefevre) 2. Welkom en voorstelling MARH door voorzitter (19:35 Manuel Sintubin)

Open MARH. 1. Welkom door schepen van Leefmilieu (19:30 Marleen Lefevre) 2. Welkom en voorstelling MARH door voorzitter (19:35 Manuel Sintubin) 1. Welkom door schepen van Leefmilieu (19:30 Marleen Lefevre) 2. Welkom en voorstelling MARH door voorzitter (19:35 Manuel Sintubin) in samenwerking met organiseert Open MARH Thema Biodiversiteit 3. Biodiversiteit,

Nadere informatie

BODEM ALS BASIS VOOR ECOSYSTEEMDIENSTEN

BODEM ALS BASIS VOOR ECOSYSTEEMDIENSTEN BODEM ALS BASIS VOOR ECOSYSTEEMDIENSTEN Jan Staes, Universiteit Antwerpen We weten nu dat bodems in feite unieke ecosystemen zijn. Gevormd door processen die lopen over honderden jaren. Maar in recente

Nadere informatie

Biodiversiteit, gezondheid & welzijn een blik door de bril van een gedragsecoloog

Biodiversiteit, gezondheid & welzijn een blik door de bril van een gedragsecoloog Biodiversiteit, gezondheid & welzijn een blik door de bril van een gedragsecoloog Prof. dr. Hans Van Dyck Behavioural Ecology & Conservation Group UCL Biodiversiteit Ieder zijn (academisch) hokje? Dier

Nadere informatie

Interreg Vlaanderen-Nederland. Projectmogelijkheden onder Interreg V

Interreg Vlaanderen-Nederland. Projectmogelijkheden onder Interreg V Interreg Vlaanderen-Nederland Projectmogelijkheden onder Interreg V 2014-2020 EU 2020-strategie De EU 2020-strategie: Inhoudelijke richting voor de Europese fondsen 2014 2020 Meer inhoudelijke focus in

Nadere informatie

PLUK-JE-GELUK-TUIN Hooidonk

PLUK-JE-GELUK-TUIN Hooidonk PLUK-JE-GELUK-TUIN Hooidonk Voorlopig ontwerp Ecologische Inrichting Groene Ruimte Coxistraat 11-2800 Mechelen www.natuurpunt.be/groeneruimte Wim Dirckx 01 maart 2017 Lezing - beeldend en project BEELDEND

Nadere informatie

Kosteneffectief werken met natuur: Ecologische versus technologische oplossingen. Rolinde Demeyer 5 december 2013

Kosteneffectief werken met natuur: Ecologische versus technologische oplossingen. Rolinde Demeyer 5 december 2013 Kosteneffectief werken met natuur: Ecologische versus technologische oplossingen Rolinde Demeyer 5 december 2013 Kosteneffectief werken met natuur In welke gevallen kan een groene oplossing (= natuur die

Nadere informatie

Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Zondag 18 april 2010 - Hoegaarden

Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Zondag 18 april 2010 - Hoegaarden Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Zondag 18 april 2010 - Hoegaarden Symposium Natuurpunt Biodiversiteit Goedemorgen iedereen, Ik ben blij hier vandaag op

Nadere informatie

Implementatie in Vlaanderen

Implementatie in Vlaanderen Implementatie in Vlaanderen Werken met ecosysteemdiensten in Vlaanderen een overzicht Carl De Schepper, Els Martens, Jeroen Panis Agentschap voor Natuur en Bos Inhoud Historiek Natuurbeleid Basisbenadering

Nadere informatie

Samenwerkingstraject Op handen gedragen Erfgoed van processies

Samenwerkingstraject Op handen gedragen Erfgoed van processies Samenwerkingstraject Op handen gedragen Erfgoed van processies Julie Aerts Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur vzw (CRKC) Congres Schaalvergroting in de erfgoedsector 26 februari 2016 Wat 2013: opstart

Nadere informatie

Duurzaam werken op zee

Duurzaam werken op zee Sarah Smith Tropen & Tropisch Belangrijke mariene ecosystemen Mangroven Zeegras Koraal Kwetsbaarheid Tropen: de gebieden rondom de evenaar tussen de keerkringen. www. commons.wikimedia.org Tropisch klimaat:

Nadere informatie

[ew32] 4 SUG s. Serious Game vs. Urban Game vs. Serious Urban Game. Nieuwe tendensen binnen digitale participatie

[ew32] 4 SUG s. Serious Game vs. Urban Game vs. Serious Urban Game. Nieuwe tendensen binnen digitale participatie Nieuwe tendensen binnen digitale participatie [ew32] Serious Game vs. Urban Game vs. Serious Urban Game 4 SUG s SUG GROOTSTE AANDACHT NAAR HET PROCES Het ParticipatieProces DE TOOLS LearningLabs #WORK

Nadere informatie

Landschap opnieuw uitvinden

Landschap opnieuw uitvinden Landschap opnieuw uitvinden Samenwerking tussen natuur en lokale gemeenschap stimuleren Prof. Paul Opdam Wageningen University & Research (Alterra) Landschap: resultaat van samenwerking tussen natuur en

Nadere informatie

Met de natuur in Nationaal Park De Alde Feanen: wat biedt ons dit en hoe benutten we dit?

Met de natuur in Nationaal Park De Alde Feanen: wat biedt ons dit en hoe benutten we dit? Met de natuur in Nationaal Park De Alde Feanen: wat biedt ons dit en hoe benutten we dit? Presentatie voor de CoP Ecosysteemdiensten Catrinus Nouta -26 april 2016 Een onderzoek naar de ecosysteemdiensten

Nadere informatie

Sporten doe je spoorloos! van sportevenement tot club

Sporten doe je spoorloos! van sportevenement tot club Sporten doe je spoorloos! van sportevenement tot club I. Ecosportief, sporten doe je spoorloos! II. Belangrijke uitdagingen voor de sport III. Ecosportieve instrumenten IV. Ecosportieve evenementen V.

Nadere informatie

Hendrik Segers Nationaal Knooppunt Biodiversiteit Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen

Hendrik Segers Nationaal Knooppunt Biodiversiteit Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen Hendrik Segers Nationaal Knooppunt Biodiversiteit Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen Verband met andere Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen Internationale context: 7 biodiversiteit-gerelateerde

Nadere informatie

Nieuwe strategieën voor mondiale biodiversiteit. Prof. dr. Maarten Hajer

Nieuwe strategieën voor mondiale biodiversiteit. Prof. dr. Maarten Hajer Nieuwe strategieën voor mondiale biodiversiteit Prof. dr. Maarten Hajer Waarom deze studie? 2 Convention on Biological Diversity (CBD) Rio de Janeiro 1992 193 landen, 3 doelen 18-29 oktober 2010: COP10

Nadere informatie

Hoe versnipperde ruimte duurzamer inrichten? Het Vlaams beleid

Hoe versnipperde ruimte duurzamer inrichten? Het Vlaams beleid Hoe versnipperde ruimte duurzamer inrichten? Het Vlaams beleid Peter Cabus Duurzaam Ruimtegebruik Antwerpen, 23 maart 2018 Leiegardens 2014, Your Estate Solution Inhoud 1. Context 2. Witboek Beleidsplan

Nadere informatie

Hoe weet ik op voorhand wie mij als eerste (en laatste!) betaalt?

Hoe weet ik op voorhand wie mij als eerste (en laatste!) betaalt? Hoe weet ik op voorhand wie mij als eerste (en laatste!) betaalt? Rob Berting Strategic Development Director Turning Small Pieces of Data in Big Decisions Small Small Data, Big Decisions 20/10/2016 Rob

Nadere informatie

Behoud van natuurlijk kapitaal en ervaringen rond studie Chemiecluster Eemsdelta

Behoud van natuurlijk kapitaal en ervaringen rond studie Chemiecluster Eemsdelta Behoud van natuurlijk kapitaal en ervaringen rond studie Chemiecluster Eemsdelta Rotterdam Energy Port 2015 R.Willems 1 Definitie Natuurlijk Kapitaal The world s stocks of natural assets which include

Nadere informatie

Groene netwerken voor klimaatadaptatie. hoorzitting Minaraad 24 januari 2019

Groene netwerken voor klimaatadaptatie. hoorzitting Minaraad 24 januari 2019 Groene netwerken voor klimaatadaptatie hoorzitting Minaraad 24 januari 2019 Overzicht Klimaatverandering in het antropoceen Interventiepunten: tussen droom en daad Maatregelen, landgebruiksveranderingen

Nadere informatie

De Natuurwaardeverkenner als kennisbron voor bosbeheerders

De Natuurwaardeverkenner als kennisbron voor bosbeheerders De Natuurwaardeverkenner als kennisbron voor bosbeheerders 13 november 2018 14:35 door Rik Hendrix, Inge Liekens, Leo De Nocker, Nele Smeets, Steven Broekx De Natuurwaardeverkenner is een webtoepassing

Nadere informatie

Memorandum 2019 voor een Digitaal en Mediawijs Vlaanderen

Memorandum 2019 voor een Digitaal en Mediawijs Vlaanderen Memorandum 2019 voor een Digitaal en Mediawijs Vlaanderen Op 9 juli 2008 nam het Vlaams Parlement een Resolutie aan, ingediend door 6 partijen, betreffende de Ondersteuning van de Gamesector in Vlaanderen.

Nadere informatie

Bedreigingen van aquatische biodiversiteit

Bedreigingen van aquatische biodiversiteit Workshop3: Biodiversiteit: basisproduct of luxegoed? Bedreigingen van aquatische biodiversiteit Steven Declerck Leuven Sustainable Earth Research center launch event Vrijdag 19 juni 2009 Aquatische biodiversiteit

Nadere informatie

Poldergraslanden als waterbuffer of Hoe poldergraslanden veel ecosysteemdiensten leveren

Poldergraslanden als waterbuffer of Hoe poldergraslanden veel ecosysteemdiensten leveren Poldergraslanden als waterbuffer of Hoe poldergraslanden veel ecosysteemdiensten leveren Prof. dr. Patrick Meire Universiteit Antwerpen Ecosystem management research group Inleiding De polders en de meer

Nadere informatie

Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken

Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken Laura Van Vooren, Bert Reubens, Kris Verheyen, Steven Broekx CriNglooP Collectief studienamiddag 5 oktober 2017 Beurs: Partners: Ecosysteemdiensten

Nadere informatie

Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde

Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Een verkenning Lon Lommaert Biodiversiteit Vlaamse indicatoren Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Prioritaire soorten Natuurverkenning Gezichten van Biodiversiteit Wetenschappelijke

Nadere informatie

TOWARDS A PARTNERSHIP BUSINESS AND BIODIVERSITY

TOWARDS A PARTNERSHIP BUSINESS AND BIODIVERSITY TOWARDS A PARTNERSHIP BUSINESS AND BIODIVERSITY Biodiversiteit beschermt ons, zorgt voor ons en voedt ons. Biodiversiteit is een bron van inspiratie, verwondering en innovatie. Biodiversiteit vormt een

Nadere informatie

Steun met uw investeringsgift Be Bio Base v.z.w. geïnspireerd door de natuur

Steun met uw investeringsgift Be Bio Base v.z.w. geïnspireerd door de natuur Steun met uw investeringsgift Be Bio Base v.z.w. geïnspireerd door de natuur Wil je bijdragen aan een betere sociale en ecologische wereld? Wil je ook weten waar je steun naar toe gaat? Waarvoor die gebruikt

Nadere informatie

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA

Nadere informatie

Budget & subsidiemogelijkheden samentuinen

Budget & subsidiemogelijkheden samentuinen Budget & subsidiemogelijkheden samentuinen Geert Gommers, diensthoofd kennis Velt geert.gommers@velt.be 03-287 80 95 Budget Waarvoor? Onderzoek en klaarleggen perceel Opmaak inrichtingsplan Realisatie

Nadere informatie

Verwelkoming door Hugo Geerts. Adjunct-kabinetschef Leefmilieu en Natuur Kabinet minister Joke Schauvliege

Verwelkoming door Hugo Geerts. Adjunct-kabinetschef Leefmilieu en Natuur Kabinet minister Joke Schauvliege Verwelkoming door Hugo Geerts Adjunct-kabinetschef Leefmilieu en Natuur Kabinet minister Joke Schauvliege Inleiding door Ivo Palmers Afdelingshoofd Vlaams Planbureau voor Omgeving van het departement omgeving

Nadere informatie

EINDTERMEN Bosbiotoopstudie

EINDTERMEN Bosbiotoopstudie EINDTERMEN Bosbiotoopstudie Eerste graad A-stroom Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde De mens en het landschap Het landelijk landschap 22 milieueffecten opnoemen die in verband kunnen gebracht worden

Nadere informatie

CENTER FOR PHILANTHROPY STUDIES UNIVERSITY OF BASEL SAME BUT DIFFERENT: RELATIE CORPORATE FOUNDATION MET HAAR FOUNDER

CENTER FOR PHILANTHROPY STUDIES UNIVERSITY OF BASEL SAME BUT DIFFERENT: RELATIE CORPORATE FOUNDATION MET HAAR FOUNDER CENTER FOR PHILANTHROPY STUDIES UNIVERSITY OF BASEL CORPORATE FOUNDATIONS KNOWLEDGE EXCHANGE SAME BUT DIFFERENT: RELATIE CORPORATE FOUNDATION MET HAAR FOUNDER CORPORATE GIVING AT ARMS LENGTH DR. LONNEKE

Nadere informatie

Natuur en economie De waarde van de Nederlandse natuur 30 oktober 2012

Natuur en economie De waarde van de Nederlandse natuur 30 oktober 2012 1 Congres Natuur en economie De waarde van de Nederlandse natuur 30 oktober 2012 Workshopleider: Marieke Teunissen 2 PROGRAMMA 15.30 u. Welkom en voorstellen 15.35 u. Over Eco Consult 15.40 u. Entente

Nadere informatie

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Programma 15.15 uur: Inleiding duurzaam toerisme door Dr. Anja de Groene 15.35 uur: Cradle to Cradle

Nadere informatie

Landschapsonderzoek in het Kromme Rijngebied

Landschapsonderzoek in het Kromme Rijngebied Landschapsonderzoek in het Kromme Rijngebied Onderzoeksgroep Milieugeografie, Instituut voor Milieuvraagstukken (IVM) Dr. Emma van der Zanden, Franziska Komossa, MSc KENNISMAKING VU LANDSCHAPSONDERZOEK

Nadere informatie

Eindhoven, 16/03/2017. Frank Van de Meutter

Eindhoven, 16/03/2017. Frank Van de Meutter Eindhoven, 16/03/2017 Frank Van de Meutter Inhoud Inleiding Tuinen Tuinen & biodiversiteit Materiaal & methode Studiegebied Data: verzameling Data: verwerking Resultaten Volledigheid Aantallen vergelijking

Nadere informatie

Dit bezwaar telt 6 pagina s 07 april 2011 Bezwaarschrift gericht aan PROCORO Koningin Elisabethlei Antwerpen

Dit bezwaar telt 6 pagina s 07 april 2011 Bezwaarschrift gericht aan PROCORO Koningin Elisabethlei Antwerpen Dit bezwaar telt 6 pagina s 07 april 2011 Bezwaarschrift gericht aan PROCORO Koningin Elisabethlei 22 2018 Antwerpen Aangaande het openbaar onderzoek Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan PRUP Clusters

Nadere informatie

Rol provincies bij burgerinitiatieven in het groen

Rol provincies bij burgerinitiatieven in het groen Rol provincies bij burgerinitiatieven in het groen Bijeenkomst leernetwerk samenspel burgerinitiatieven en overheden Lelystad 25 maart 2015 Marrit Klompe : Provincie Overijssel Jessica Winter : Landschap

Nadere informatie

Werkprogramma 2010 ǡ Ǥ ȋ Ȍ Ǧ ǡ Ǥ Ǥ ǡ Ǥ ȋ Ȍ ȋ Ȍ ȋ Ȍ ȋ Ȍ Ǥ Ǥ Ǥ Planbureau voor de Leefomgeving, december 2009

Werkprogramma 2010 ǡ Ǥ ȋ Ȍ Ǧ ǡ Ǥ Ǥ ǡ Ǥ ȋ Ȍ ȋ Ȍ ȋ Ȍ ȋ Ȍ Ǥ Ǥ Ǥ Planbureau voor de Leefomgeving, december 2009 Werkprogramma 2010 Planbureau voor de Leefomgeving, december 2009 Werkprogramma 2010 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Uitgangspunten 5 2 Onderdelen werkprogramma 2010 9 2.1 Wettelijke taken en integrale producten

Nadere informatie

Energie uit oppervlaktewater. Fred Zoller, docent opleiding Climate & Management KNAG Onderwijsdag 2014 Duurzame leefomgeving

Energie uit oppervlaktewater. Fred Zoller, docent opleiding Climate & Management KNAG Onderwijsdag 2014 Duurzame leefomgeving Energie uit oppervlaktewater Fred Zoller, docent opleiding Climate & Management KNAG Onderwijsdag 2014 Duurzame leefomgeving Inhoud workshop Introductie: Opleiding Climate & Management Workshop Context

Nadere informatie

Hebben stadsvogels nog een kans? 1. Probleemstelling 2. Huismus en Koolmees als stedelijke bio indicatoren

Hebben stadsvogels nog een kans? 1. Probleemstelling 2. Huismus en Koolmees als stedelijke bio indicatoren Hebben stadsvogels nog een kans? 1. Probleemstelling 2. Huismus en Koolmees als stedelijke bio indicatoren Probleemstelling Verstedelijking neemt toe: tegen 2060 wordt verwacht dat 66% van de wereldpopulatie

Nadere informatie

Geachte leidend ambtenaren Geachte onderzoekers en wetenschappelijk medewerkers Beste medewerkers en collega s

Geachte leidend ambtenaren Geachte onderzoekers en wetenschappelijk medewerkers Beste medewerkers en collega s Geachte leidend ambtenaren Geachte onderzoekers en wetenschappelijk medewerkers Beste medewerkers en collega s Namens de Vlaamse Landmaatschappij heet ik u van harte welkom op de studiedag: Gebiedsgerichte

Nadere informatie

AERIUS: Rekeninstrument voor de PAS

AERIUS: Rekeninstrument voor de PAS AERIUS: Rekeninstrument voor de PAS Hoe bouw je als Rijksoverheid een succesvol rekeninstrument voor de wet Programmatische Aanpas Stikstof PAS? Hilbrand Bouwkamp Lead Developer AERIUS 1 PAS en AERIUS

Nadere informatie

groene expertise open blik de juiste combinatie van kennis en disciplines

groene expertise open blik de juiste combinatie van kennis en disciplines Groener leven groener leven Mensen houden van groen. Of we nu binnen werken, buiten sporten of in de natuur tot rust komen. We kunnen niet zonder, want groen draagt op allerlei manieren bij een gezonde

Nadere informatie

ZONOVERGOTEN VLAANDEREN KLIMAAT EN PUBLIEKE RUIMTE

ZONOVERGOTEN VLAANDEREN KLIMAAT EN PUBLIEKE RUIMTE ZONOVERGOTEN VLAANDEREN KLIMAAT EN PUBLIEKE RUIMTE GRIET VERSTRAETEN BARBARA LEGIEST KLIMAATVERANDERING IN VLAANDEREN - Toename temperatuur - Drogere zomers - Hevige onweders - Nattere winters - Stijging

Nadere informatie